De manager als hitteschild

Transcriptie

1 Vakantiegedachtenbijeenkomst Mensit: De manager als hitteschild Planning & control hebben hun beste tijd gehad Een collectieve ambitie voor productieve zelforganisatie Mathieu Weggeman, Kamerik, 1 oktber 2007

2 De boodschap voor kennisintensieve organisaties: Het slechte nieuws: professionals zijn niet te managen door het opleggen van regels en procedures of door het toepassen van informatiesystemen (Mintzberg, 1979) DELLE BOHICA Het goede nieuws: het energieniveau van professionals is een functie van de mogelijkheid zichzelf te identificeren met de values (hogere doelen) van de organisatie Vaak uitgedrukt in een mission statement of collectieve ambitie

3 Dominant managementparadigma: planning & control met behulp van verticale regels en procedures - balanced score card - werkvoorschriften en protocollen - tijdschrijfsystemen - aan- en afwezigheidsregistraties - vakantiekaarten - afdelingsbudgetten - begrotingsrealisatieoverzichten - groepsplannen - voortgangsrapportages - functioneringsgesprekken - reisaanvraagformulieren - reisdeclaratieprocedures - inkoopbonnen en verantwoordingsrichtlijnen - regels voor het bezoeken van congressen, symposia, studiebijeenkomsten - regelingen voor het ontvangen en begeleiden van bezoekers - richtlijnen voor het spreken met de pers - sleutelprocedures - tekenbevoegdheden - parkeer(plaats)regelingen - arbo-rapportages - salarissystemen met toepassingsaanwijzingen - normgetallen voor aantal boeken, kopieën, secretaressen, cateraars e.d. per f.t.e. - kerstkaart verzendingsprocedures - macro s voor brieven, verslagen, rapporten, slides - taakomschrijvingen - meldingsprocedures voor van alles en nog wat - relatiemanagement richtlijnen - kwaliteitsrichtlijnen en ISO 9000-circussen - procedures voor het leegschudden van het hoofd in databases

4 Wet van Pareto ofwel: 80/20 regel De hoeveelheid bepalende objecten in een sociologische verzameling is doorgaans gering. Het merendeel van de objecten is over het algemeen relatief onbelangrijk. Deze bewering volgt globaal een patroon. Voorbeelden 80% van de klachten komt van 20% van de klanten 20% van de medewerkers van een vrijwilligersorganisatie doen 80% van het werk 80% van de problemen van een manager worden veroorzaakt door 20% van de medewerkers 80% van de weerstand tegen verandering komt van 20% van de medewerkers 20% van de beleidsnota bevat 80% van het nieuws met 20% van de oplossingen, wordt 80% van de problemen opgelost

5 Mensen doen liever iets goed dan iets fout, tenzij... Hoe minder vertrouwen, hoe harder de roep om transparantie veel 'Tell me' (narratief) Liefdevolle liefdevolle bureaucratie of hypocratie of: hypocratie VERTROUWEN van het bevoegd gezag in de professionals weinig TREND - BERGAFWAARTS zorgeloze organisatie of non-organisatie 'Show me' 'Prove it to me' zacht ROEP OM TRANSPARANTIE door het bevoegd gezag hard

6 Hoe dient er dan wèl gemanaget te worden? Leidinggevenden moeten: - samen met de mensen een collectieve ambitie ontwikkelen - medewerkers inspireren - op tijd en eerlijk communiceren; er zijn (MBWA) - outputduidelijkheid geven en feedback - assertief optreden naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude hebben A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC

7 Vakantiegedachtenbijeenkomst Mensit: De manager als hitteschild Planning & control hebben hun beste tijd gehad Een collectieve ambitie voor productieve zelforganisatie Mathieu Weggeman, Kamerik, 1 oktber 2007

8 De boodschap voor kennisintensieve organisaties: Het slechte nieuws: professionals zijn niet te managen door het opleggen van regels en procedures of door het toepassen van informatiesystemen (Mintzberg, 1979) Het goede nieuws: het energieniveau van professionals is een functie van de mogelijkheid zichzelf te identificeren met de values (hogere doelen) van de organisatie Vaak uitgedrukt in een mission statement of collectieve ambitie

9 SHARED VALUES GENEREREN SYNERGIEZOEKEND SAMENWERKINGSGEDRAG The key message to managers of professionals is: create meaning! Help your subordinates to find the excitement in their work. Doing this is the key to quality and productivity (Maister, 1985) Personal values Organizational values Shared values

10 IS ER IN DE POST-MODERNE ORGANISATIE NOG RUIMTE VOOR COLLECTIEVE AMBITIE? De Grote Verhalen zijn failliet Geen enkel idee heeft geleid tot een rechtvaardige samenleving, het hoeft dus nergens meer over te gaan. Samen met elkaar iets proberen te bereiken, is arrogant Key-words: leuk (!) en toch (?) IJzeren logica: Het is leuk zolang als het leuk is. Daarna is het niet meer leuk en zappen we verder (in werk, relatie, entertainment e.d.) MAAR: - men raakt vermoeid van de leegte - hier en daar wordt weer geluisterd naar Kleine Vertellingen - Kleine Vertellingen gemaakt door mensen die besloten hebben de organisatie te zijn.

11 HET BELANG VAN AFFECTIEVE BINDING IN KIO S Exit-barrières Calculatieve binding Materiële binding Sociale binding Geneigdheid om te blijven Blijven of weggaan uit de organisatie Affectieve binding Sociale invloed Arbeidsmarktmogelijkheden Affectieve binding verklaart 51% van de variantie in de blijfintentie Score op affectieve binding: 4.58 (M-binding: 5.71; S-binding: 5.90) N = 352

12 HET GROTE MISVERSTAND ITEM Interessant werk Waardering en bevestiging Betrokkenheid Arbeidszekerheid Goed salaris Promotie- en groeimogelijkheden Goede arbeidsomstandigheden Persoonlijke loyaliteit Tactvol optreden werkgever Hulp bij problemen WAT MEDEWERKERS BELANGRIJK VINDEN: WAT MANAGERS DENKEN DAT MEDEWERKERS BELANGRIJK VINDEN: BRON SYSTEMATICA (Management Team, 2 november 2001)

13 Collectieve ambitie Naturalis Wij willen begrijpen en aan iedereen vertellen hoe de bewonderenswaardige verscheidenheid van de natuur is ontstaan; hoe die werkt en moet blijven werken. Wij doen dat omwille van de natuur en de mens zelf die daar deel van uitmaakt. Naturalis is een schatkamer van de natuur die laat zien dat de aarde toekomst heeft (kan hebben, moet hebben).

14 COLLECTIEVE AMBITIE - De Baak past toe wat ze anderen leert. - We gaan met klanten de gevarenzone in bij het denken over mens, organisatie en samenleving - We streven naar het bereiken van collectieve flow - We werken liever creatief dan efficiënt; liever anders dan beter Wij willen net als de zee zijn, vrij en ongedwongen en van niemand De Baak: waar verbinding ruimte creëert waar kaders vrijheid geven waar groei verlies voorkomt waar gelijkheid verschillen laat zien waar onzakelijkheid winst oplevert.

15 De afdeling Volwassenen van de RIAGG Zwolle: De wereld is druk en jachtig. Alles moet voortdurend groeien, groter en sterker worden. Steeds meer mensen lopen daardoor vast en raken geestelijk in verdrukking. Mensen die daardoor en door hun geschiedenis niet goed meer weten waar hun leven over gaat. Wij creëren ruimte voor mensen om te leren geestelijk zo gezond mogelijk te zijn en om het geestelijk welzijn van mensen te verhogen. De Politie: Waakzaam en dienstbaar staat de politie voor de waarden van de rechtsstaat.

16 STELLING Zonder een op shared values gebaseerde collectieve ambitie, wordt de organisatie op den duur een eilandenrijk waar bureaucratie welig tiert en passie ver te zoeken is.