De rol van de HEAD in de zorgorganisatie van morgen

Transcriptie

1 HEAD Congres 2015: De rol van de HEAD in de zorgorganisatie van morgen Voor externen: his masters voice EN empatisch opponent Voor bestuur en management: state-of-the-art adviseur Voor de professionals: facilitator Mathieu Weggeman Nieuwegein, 4 juni 2015 His Masters Voice voor toezichthouders, inspecties en adviesraden in de gezondheidszorg - Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) - Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) - Nederlandse Mededingings Autoriteit (NMA); nu ACM (consument en markt) - Zorgkantoor - Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor toezicht op de zorgverzekeraars - Centraal Begeleidings Orgaan (CBO) voor kwaliteitsprogramma s - College Bouw Zorginstellingen (CBZ) - Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) - Raad voor de Volksgezondheid en Zorg - Gezondheidsraad - Commissie Buitenlands Gediplomeerden Volksgezondheid - Denktank Complexe Zorg - College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) - Inspectie Jeugdzorg (IJZ) - Rijksinsituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) - Regionale Toetsingscommissies Euthanasie - Commissie Late Zwangerschapsafbreking en Levensbeëindiging bij Pasgeborenen - ZonMW - Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting - Commissie van deskundigen Transparantie in de Zorg - Commissie Evaluatie Risicoverevening Zorgverzekeringswet - Centrale Commissie Dierproeven - Landelijke Commissie Vergoedingsregeling Persoonlijke Zorg 1

2 maar tegelijkertijd: empathisch opponent voor politieke regeldruk en eisen van ondeskundige externen - Formeel protesteren via de belangenorganisaties - Lobbyen - Tegendruk uitoefenen via de media Intern: - Slim foppen en mee-stribbelen - Ontkoppelen van het klantgerichte primair proces (in de lijn) en het financiers- en inspectie -gerichte secundair proces. Uitgevoerd door een staf die vrolijk en zonder stress met alle steeds veranderende rapportagewinden mee waait. Motto: Verandering is de enige constante! Eisen aan de attitude van de HEAD m.b.t. extern: - Niet Roomser willen zijn dan de Paus; een beetje slimme ongehoorzaamheid mag, mits pour besoin de la cuase - Geen externe eisen afwentelen op het primaire proces als de F-functie de gevraagde output (met enige moeite) ook zelf kan opleveren - In het hier en nu met de huidige job bezig zijn, niet al met de volgende 2

3 Prestatiecontracten en target-setting door controlfreaks: - kosten professionaliteit en - zetten professionals aan hun creativiteit en intelligentie in te zetten voor irrelevante, non-core processen, (voor foppen) BBC-documentaire: The Trap van Adam Curtis Thema: How we lost our freedom Sleutelbegrippen: Indices & Targets Mathematical systems & Auditing systems to monitor the workers People are more complex and devious than thought HEAD Congres 2015: De rol van de HEAD in de zorgorganisatie van morgen Voor externen: his masters voice EN empatisch opponent Voor bestuur en management: state-of-the-art adviseur Voor de professionals: facilitator Mathieu Weggeman Nieuwegein, 4 juni

4 Het A#1 problem van de moderne kenniswerker: de steeds korter wordende halfwaarde tijd van zijn kennis The increase in the number of biomedical journal titles since 1870 has been exponential. ( ) An estimated two million articles are published in the biomedical literature each year. For a physician to read everything of possible biomedical relevance, it would be necessary to read about 6000 articles a day 1 En dan komt de belangrijkste fase: het beoordelen van de kwaliteit van de informatie in het licht van de probleemstelling en het doel waarvoor de informatie verzameld is. Als neuroloog in opleiding drs. Janneke Horn iets van haar promotie heeft geleerd, dan is het om niets voetstoots aan te nemen uit de literatuur. Haar promotor prof.dr. Rien Vermeulen sluit zich daarbij van harte aan 2 1 A. Verhoeven, Information-seeking by general practitioners. Groningen, Medicijn zonder fundament, De Volkskrant, 10 maart 2001 Boodschap: 1) Durf vroeg of laat te kiezen voor een T-profiel 2) Iedere professional is specialist ÈN generalist Superspecialist Generalist Standaard T-profiel 4

5 Door de steeds kortere halfwaardetijd van kennis, worden we op steeds jongere leeftijd minder goed in ons vak als we niets doen. HOOG VERWACHTE GROEI IN PERFORMANCE (verwachte bijdrage aan de organisatiedoelen) LAAG STER - high potential - bijdragen: innovatie en productie PRODUCTIETIJGER - gestabiliseerd - bijdrage: routinematige productie fase 2 fase 1 fase 3 fase 4 TRAINEE - al dan niet getalenteerde probleemmaker - bijdragen: innovatie en het voortdurend stellen van de waaromvraag VERTELLER - einde loopbaan als professional - bijdragen: non-core en weet alles van vroeger A standaard ontwikkeling van de kenniswerker B HOOG LAAG HUIDIGE PERFORMANCE (huidige bijdrage aan de organisatiedoelen) We gaan van een high-trust society naar een low-trust society omdat er steeds vaker managers en bestuursders benoemd worden die niet uit het vak afkomstig zijn veel 'Tell me' (narratief) Liefdevolle liefdevolle bureaucratie of hypocratie of: hypocratie VERTROUWEN van het bevoegd gezag in de professionals zorgeloze organisatie of non-organisatie 'Show me' 'Prove it to me' weinig zacht ROEP OM TRANSPARANTIE door het bevoegd gezag hard 5

6 Van: Naar: Wie het weet, mag het zeggen Wie de baas is, mag het zeggen Daar waar deskundigheid ontbreekt, ontstaat als vanzelf de regelneef (Winsemius, 1987) Managing without an intimate understanding of what is being managed, is an invitation to disharmony. External linking and dealing cannot be dissociated from internal leading and doing. (Just consider how much money has been squandered on corporate acquisitions that have been managed in this way) Managing comes in a single pill; Every manager has to swallow all the roles internal and external. (Mintzberg, HBR, nov-dec 1998) Hoe blijf je goed in je vak? - Informeel overleg voeren met collega s over het vak - Volgen van cursussen, trainingen en workshops - Bezoeken van conferenties en seminars - Bestuderen van vakliteratuur - Deelnemen aan netwerken die gericht zijn op professionalisering - Deelnemen aan onderzoeksactiviteiten en daarover publiceren - Ontvangen van mentoring, coaching en visitatiecommissies - Werken in meester gezel relaties - Intercollegiale toetsing organiseren - Afleggen van werkbezoeken bij concullega s, (gluren bij de buren) Gebaseerd op het TALIS-onderzoek van de OECD,

7 Eisen aan de attitude van de HEAD als bestuursadviseur: - Niet in de lijn opgenomen willen worden; dus in de staf blijven - HEAD zien als een vak waarin je state-of-the-art wil blijven HEAD Congres 2015: De rol van de HEAD in de zorgorganisatie van morgen Voor externen: his masters voice EN empatisch opponent Voor bestuur en management: state-of-the-art adviseur Voor de professionals: facilitator Mathieu Weggeman Nieuwegein, 4 juni

8 De boodschap voor professionele organisaties: Het slechte nieuws: Professionals zijn niet te managen door het opleggen van regels en procedures of door het toepassen van (proces) informatiesystemen (Mintzberg, 1987) DELLE BOHICA Het goede nieuws: het energieniveau en de focus van professionals is een functie van de mogelijkheid zichzelf te identificeren met de values (hogere doelen) van de organisatie Vaak uitgedrukt in een mission statement of collectieve ambitie Er is te weinig vertrouwen in de professionals want het dominant managementparadigma is nog steeds: planning & control met behulp van verticale regels en procedures - balanced score card - werkvoorschriften en protocollen - tijdschrijfsystemen - aan- en afwezigheidsregistraties - Vakantiekaarten, vergaderschema s - afdelingsbudgetten - begrotingsrealisatieoverzichten - groepsplannen, jaarplanformats - voortgangsrapportages - functioneringsgesprekken - reisaanvraagformulieren - reisdeclaratieprocedures - inkoopbonnen en verantwoordingsrichtlijnen - regels voor het bezoeken van congressen, symposia, studiebijeenkomsten - regelingen voor het ontvangen en begeleiden van bezoekers - richtlijnen voor het spreken met de pers - sleutelprocedures - Tekenbevoegdheden, toetsmatrijzen - parkeer(plaats)regelingen - arbo-rapportages - salarissystemen met toepassingsaanwijzingen - normgetallen voor aantal boeken, kopieën, secretaressen, cateraars e.d. per f.t.e. - kerstkaart verzendingsprocedures - macro s voor brieven, verslagen, rapporten, slides - taakomschrijvingen - meldingsprocedures voor van alles en nog wat - relatiemanagement richtlijnen - kwaliteitsrichtlijnen en ISO 9000-circussen - lean & mean gedoe - audit commissies, kwaliteitshandboeken - externe visitaties en inspecties - milieu effect rapportages - Plan-Do-Check-Action cycli 8

9 Teams, afdelingen, divisies hebben recht op differentiatie en HEAD s moeten durven differentiëren * Gelijke monniken, gelijke kappen What s good for Peter must be good for Paul Carl Friedrich Gauss * Niets is zo ongelijk als de gelijke behandeling van ongelijken (Prof.dr. Hans Galjaard) - Durven functioneren als hitteschild voor de waan van de dag en voor de ruis van boven - Slim foppen en mee-stribbelen mag (af en toe) - Allerlei beslommeringen en administratief gedoe weg willen nemen bij de professionals Nelson Mandela zei ooit: Eisen aan de attitude van de HEAD als facilitator: Als ik iets goeds zie, geef ik complimenten. Als ik iets fouts zie, bied ik mijn hulp aan. Dat zou ook de faciliterende attitude van de HEAD moeten zjn 9

10 HEAD Congres 2015: De rol van de HEAD in de zorgorganisatie van morgen Voor externen: his masters voice EN empatisch opponent Voor bestuur en management: state-of-the-art adviseur Voor de professionals: facilitator Mathieu Weggeman Nieuwegein, 4 juni 2015 de rollen en posities van de HEAD (1) - His Masters Voice - Hitteschild sturend leiderschap managers & professionals 10

11 de rollen en posities van de HEAD (2) managers & professionals dienend leiderschap - Empatisch opponent - Bestuursadviseur - Facilitator de rollen en posities van de HEAD (3) - His Masters Voice - Hitteschild managers & professionals De HEAD is dienend + sturend Dus durft te differentiëren! managers & professionals - Empatisch opponent - Bestuursadviseur - Facilitator 11

12 Collectieve ambitie i.s.n. van het facilitair bedrijf van DNB Waarom: Wij helpen DNB koers te bepalen en te houden Resultaat: Door ons kunnen anderen hun werk beter doen en succesvol zijn want wij kennen DNB door-en-door en overzien het totaal Attitude/bejegening: Wij zijn trots op onze maatschappelijke missie en dragen daar met enthousiasme aan bij Wij zijn stevige, onafhankelijke professionals met lef, meesterschap en humor Wij werken in multi-disciplinaire teams; dat geeft inspiratie en energie Wij zijn flexibel in onze stijl en benadering Hoe doen we ons werk: We zijn zelfbewust EN dienstbaar We worden gezien EN doen ongemerkt ons werk Onze aanpak is verfrissend EN gedegen We zijn de vertrouwde adviseur EN de strenge politieagent We helpen je verder EN houden je scherp Een duurzaam inzetbare HEAD, is iemand: die blijft beschikken over state-of-the-art kennis (die dus geleerd heeft snel te leren) die het vak verder brengt, die innoveert die durft door te verwijzen; niet doet wat hij of zij niet kan, die weet wat anderen kunnen (die dus geen last heeft van pigeon holing) die verantwoordelijkheid voelt en neemt voor zijn eigen taken en voor de missie en visie van de organisatie (samenwerken) die zijn kennis deelt met anderen binnen en buiten de organisatie, gedreven door zijn betrokkenheid bij de organisatie en de samenleving, (intervisie, intercollegiale toetsing, meester-gezel) die zich verantwoordelijk voelt voor zijn of haar eigen vakdeskundigheidsbevordering die plezier heeft in zijn werk en dus ook houdt van de klanten 12

13 The Five F s of Tomorrows Organization: Focussed better Fast Flexible Friendly Fun core business get rid of bureaucrazy outward looking => innovative people, planet, profit pleasure, flow If it s no fun, nobody is going to do any of this (Rosbeth Moss Kanter) 13