De veranderende ontwikkelaar. 8 december 2014 P4 Onderzoeksrapport. Urban Area Development lab. info@m-hk.nl
|
|
|
- Godelieve Michiels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De veranderende ontwikkelaar 8 december 2014 P4 Onderzoeksrapport Urban Area Development lab info@m-hk.nl
2
3 De veranderende ontwikkelaar
4
5 Colofon P4 Onderzoeksrapport Student Universiteit Afstudeermentoren Urban Area Development Colofon i
6
7 Voorwoord op 12 december iii
8
9 Beknopte inhoudsopgave Colofon... i Voorwoord... iii vii Leeswijzer... xviii Inhoudsopgave... xxi 1. Onderzoeksvoorstel Het veranderende werkveld Conclusies en aanbevelingen Literatuur Bijlagen v
10
11 vii
12 Methodiek viii
13 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Intern Extern PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE Figuur a
14 Snelle volger Technologie als bron Indirect klanten inzicht Eerste op markt Direct klanten inzicht Market readers Technology drivers Need seekers Extreem Neutraal Extreem Figuur b Succes en succesfactoren
15 (1) (2) Onderzoeksresultaten empirisch onderzoek
16 Bedrijfsdoelstellingen Succesfactoren
17 Succes Bedrijfsstrategie Strategic allignment Verschillen tussen ontwikkelaars Zelfstandige ontwikkelaars
18 Ontwikkelaars in de retailsector Ontwikkelaars in de kantorensector Conclusie
19 26x OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE 9x Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Gebruik maken van BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Nieuwe focus qua bedrijfscultuur begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Samenvoegen bedrijfsdivisies Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Gedelegeerd ontwikkelen modulair bouwen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Nieuwe woonconcepten Huis- Kant en klaar gemeubileerd vastgoed focus op online ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht (her)ontwikkelen Nieuwe verdienmodellen gericht op IP Branche vreemde markten opzoeken 3D printen van vastgoed 21x PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE 19x = 5 2 tot 4 1 Figuur c
20
21
22 Leeswijzer Hoofdstuk 1 Onderzoeksvoorstel Probleembeschrijving, vraagstelling en onderzoeksmethodologie Hoofdstuk 2 Het veranderende speelveld Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
23 Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 7 Beantwoording deelvragen en hoofdvraag, gevolgd door aanbevelingen Hoofdstuk 8 Figuur d
24
25 Inhoudsopgave 1. Onderzoeksvoorstel Het veranderende werkveld
26 Criteria
27 Conclusies en aanbevelingen
28 Literatuur Bijlagen
29
30
31 1. Onderzoeksvoorstel Onderzoeksvoorstel 1
32 hier enkele voorbeelden van. te helpen door middel van het voorzien in kennis. 2 Onderzoeksvoorstel
33 Algemeen Persoonlijk 1.2 Probleembeschrijving de retailmarkt de beperkte Onderzoeksvoorstel 3
34 1.2.1 Rol van de ontwikkelaar voor 2008 risicodragend investeren in grondopstal- en plantontwikkelingprojectmanagementproductontwikkeling en kennis van de afzetmarkt Rol van de ontwikkelaar na Onderzoeksvoorstel
35 Onderzoeksvoorstel
36 1.3 Probleemstelling tot een turbulente markt. Om adequaat in te kunnen spelen op veranderingen is een zekere mate van 1.4 Onderzoeksvraag 1.5 Deelvragen Deelvraag 1 Onderzoeksvoorstel
37 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag 4 Deelvraag 5 Deelvraag 6 Deelvraag 7 Onderzoeksvoorstel
38 1.6.3 Ontwikkelaars Provast. Amvest Manieren in dit onderzoek naar: 8 Onderzoeksvoorstel
39 De Terreinen producten/servicesmanagement en het Intern Management Extern Figuur Succes Onderzoeksvoorstel
40 Succes is (1) (2) van de ontwikkelaar. veranderende rol van andere actoren. 10 Onderzoeksvoorstel
41 1.8 Onderzoeksdoel en resultaten innoveren. 1.9 Onderzoeksopzet Onderzoeksvoorstel 11
42 1.9.1 Conceptueel model Veranderingen Gevolg Beinvloed Vastgoedmarkt Beinvloed rol van ontwikkelaar Beinvloed Bedrijfsdoelstellingen Bepaalt Beinvloed Bepaalt Bedrijfsstrategie Strategic allignment Bepaalt Vergroot kans behalen van.. Type innovatie & aanpak Bepaalt Succesfactoren Focus Succes van factor Type innovatie Beinvloed Terugkoppeling Vergroot kans behalen van.. Figuur Onderzoeksmethoden Literatuurstudie 12 Onderzoeksvoorstel
43 Vastgoedmarkt Veranderingen rol van ontwikkelaar Bedrijfsdoelstellingen Deelvraag 6 Bedrijfsstrategie Deelvraag 4 Succesfactoren Deelvraag 3 Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 5 Hoofdvraag Deelvraag 7 Figuur 1.3 Enquête Onderzoeksvoorstel 13
44 Semigestructureerde interviews 14 Onderzoeksvoorstel
45 1.9.3 Onderzoeksontwerp P1 + P2 Scope P1 + P2 Onderzoeksvrag(en) Bevindingen Empirisch onderzoek P3 P4 Verwerken bevindingen Discussie Interviewguide P5 Bevindingen Conclusies en aanbevelingen Figuur 1.4 Onderzoeksvoorstel
46
47 2. Het veranderende werkveld 2.1 Inleiding 2.2 Verzadiging van de markt Figuur 2.1
48 2.3 Kantorenleegstand 18
49 2.4 Veranderend retaillandschap
50 2.5 Stagnerende woningmarkt reeds zichtbaar. 20
51 21
52 2.7 Publiek-private verhoudingen 22
53
54
55 3.1 Inleiding innovare de invoering van een nieuwigheid de behalen van betere bedrijfsresultaten en naar voren.
56 Zoeken Selecteren Implementeren Exploiteren Hoe kunnen we kansen wat gaan we doen hoe gaan we het hoe halen we ons Figuur 3.1 opleveren.
57 3.4.1 Radicaal en Incrementeel
58 Sub-contracteer product fabricage naar een derde wereld land Produceer volledig op maat gemaakte producten voor individuele klanten Klanten betrekken bij nieuw product ontwerp Nieuwe sensoren in product producten als milieu vriendelijk Figuur
59 Technologische Intern Netwerken Interne structuur Processen Management Management werknemers Supply chain Branding Nieuwe markten Product verbetering Blue Ocean Strategie Extern Figuur 3.3 Intern Proces Management Strategie Extern Figuur 3.4
60 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Intern Extern PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE Figuur
61 om te maken. Need seekers Market readers Technology drivers 31
62 Snelle volger Technologie als bron Indirect klanten inzicht Eerste op markt Direct klanten inzicht Market readers Technology drivers Need seekers Extreem Neutraal Extreem Figuur
63 Need seekers Market reeders Technology drivers Crawford Figuur
64
65 4.1 Inleiding 4.2 Succes geslaagd zijn in hetgeen je van plan was te bereiken 4.3 Succes voor ontwikkelaars Proces en product
66 4.3.2 Criteria Bedrijfsdoelstellingen (gericht op proces en product) Figuur 4.1
67 4.3.3 Succesfactoren Context variabelen Succes Noodzakelijke condities Kritieke succes factoren Figuur 4.2 Context variabelen
68 Product Financiering Vertrouwen Flexibiliteit Nieuwe werkwijzen niet innoveren. die innoveren. 38
69 Voorbeeld 1 Voorbeeld 2 Bedrijfsdoelstellingen Bedrijfsdoelstellingen Behalen van rendement op de investering Succesfactor Het unieke product slaat aan en wordt veelvuldig gekocht. (succesvolle innovatie) Behalen van rendement op de investering Succesfactor Door de recessie neemt de koopkracht af (externe factor) en wordt het unieke product te weinig afgenomen. (half succesvolle innovatie) Product Product Leidt tot uniek product. (succesvolle innovatie) Leidt tot uniek product. (succesvolle innovatie) Radicale product- Radicale product- Figuur 4.3 dit onderzoek. Succes is (1) (2) van de ontwikkelaar. Gedeelde visie Passende structuur
70 Externe focus 4.4 Strategic allignment Kostenleiderschap 40
71 Focus Kostenleiderschap Focus Figuur Groeistrategie 41
72 Marktontwikkeling Productontwikkeling Producten Huidig Nieuw Markt Huidig Nieuw Marktontwikkeling Productontwikkeling Figuur
73 4.5.3 Waardedisciplinemodel Kostenleiderschap Productleiderschap Klantenpartnerschap Productleiderschap (beste product) Drempelwaarde Kostenleiderschap (beste totale kosten) Klantenpartnerschap (beste totaaloplossing) Figuur
74 4.5.4 Agressiviteitsstrategie Prospector Defender Analyzer over interne processen. Reactor Defenders Analyzers Prospectors Laag - zoekt risico s - klanten scope Hoog Figuur
75 4.5.5 Blue Ocean Strategie Kostenleiderschap Market reader
76 Technology driver Focus Market reader / Technology driver Need seeker Marktontwikkeling Need seeker Productontwikkeling Need seeker Technology driver
77 Kostenleiderschap Market reader Productleiderschap Technology driver Klantenpartnerschap Need seekers Prospector Technology driver Defender Market reader
78 Analyzer Market reader Reactor n.v.t. Blue Ocean Strategie (BOS) Technology driver 48
79
80
81 5.1 Inleiding 5.2 Inkadering
82 Categorie (aantal) bouwbedrijf nanciële instelling (aantal) Totaal (aantal per type ontwikkelaars) Woningbouw Retail Mixed use Overig bedrijfsruimten business Totaal (aantal per sector) = Ontwikkelaarstype óf ontwikkelaars in bepaalde sector waarover aparte eindconclusies getrokken worden = Type ontwikkelaar óf ontwikkelaars in bepaalde sector waarover eindconclusies getrokken worden Tabel 5.1 Veranderingen binnen het bedrijf kunnen Ja 42 Nee Aantal ontwikkelaars (aantallen) Figuur 5.1
83 Categorie (aantal) bouwbedrijf nanciële instelling (aantal) Totaal (aantal per type ontwikkelaars) Woningbouw Retail Mixed use Overig bedrijfsruimten business Totaal (aantal per sector) = Ontwikkelaarstype óf ontwikkelaars in bepaalde sector waarover aparte eindconclusies getrokken worden = Type ontwikkelaar óf ontwikkelaars in bepaalde sector waarover eindconclusies getrokken worden Tabel Ontwikkelaarsbranche Ja 37 Nee Aantal ontwikkelaars (aantallen) Figuur 5.2
84 4% 4% 4% 4% 4% 7% 2% 2% 2% 4% 20% 45% Aanleidingen Wegvallen van marktvraag Toename internetretail Figuur 5.3
85 5.3.2 Zelfstandige ontwikkelaars 6% 6% 6% 6% 41% Aanleidingen Wegvallen van marktvraag Toename internetretail 18% 18% Figuur 5.4 Aantal werknemers per zelfstandige ontwikkelaar (N=16) Aantal werknemers per ontwikkelaar (branche breed) (N=42) >100 werknemers >100 werknemers 30% werknemers werknemers 5% werknemers 19% werknemers 25% werknemers 13% werknemers 11% 6-10 werknemers 25% 6-10 werknemers 14% 3-5 werknemers 25% 3-5 werknemers 11% 2 werknemers 19% 2 werknemers 7% 1 werknemer 1 werknemer 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Aantal ontwikkelaars (%) Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.5
86 5.3.3 Ontwikkelaars in de woningbouwsector Aanleidingen 5% 5% 5% 5% 5% 47% Wegvallen van marktvraag 26% Figuur 5.6
87 5.3.4 Ontwikkelaars in de retailsector Aanleidingen 6% 5% 6% 5% 6% 5% 12% 6% 5% 5% 29% 12% Wegvallen van marktvraag Stop expansiebeleid en failliesementen van retailers Toename internetretail Toenemende kansen in het buitenland Afnemende opbrengsten bij gelijkblijvende 26% 12% 12% Figuur Ontwikkelaars in de kantorensector
88 Aanleidingen 20% Wegvallen van marktvraag Toenemende kansen in het buitenland 20% 60% Figuur Deelconclusies innoveren.
89 5.4.1 Ontwikkelaarsbranche 45% 57% 5% 24% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.9
90 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Meer focus op eindgebruiker BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen (her)ontwikkelen focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren Branche vreemde markten opzoeken Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE Figuur 5.10
91 service tot stand Zelfstandige ontwikkelaars 56% 31% 6% 25% 6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.11
92 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Meer focus op eindgebruiker BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen (her)ontwikkelen focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren Branche vreemde markten opzoeken Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE = Niet waargenomen bij dit type ontwikkelaar Figuur Ontwikkelaars in de woningbouwsector 64% 43% 4% 25% 7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.13
93 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Meer focus op eindgebruiker BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen (her)ontwikkelen focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren Branche vreemde markten opzoeken Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling = PRODUCT / SERVICE INNOVATIE Niet waargenomen bij dit type ontwikkelaar BEDRIJFSMODEL INNOVATIE Figuur Ontwikkelaars in de retailsector
94 50% 60% 4% 30% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.15 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE LEAN werkmethode Nieuwe PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE = Niet waargenomen bij dit type ontwikkelaar Figuur Ontwikkelaars in de kantorensector
95 73% 7% 27% 4% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.17 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Meer focus op eindgebruiker BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Kant en klaar gemeubileerd vastgoed Digitale kopersbegeleiding Eigen ontwerpstudio integreren Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen (her)ontwikkelen focus op online ontwikkelen Pre-engineerd woning Focus verleggen naar het buitenland Richten op niches en daarin specialiseren Branche vreemde markten opzoeken Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE = Niet waargenomen bij dit type ontwikkelaar Figuur Deelconclusies
96 5.5.1 Ontwikkelaarsbranche
97 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder Adviseurs betrekken Vast partnerschap voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Kant en klaar gemeubileerd vastgoed ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE = 5 2 tot 4 1 Figuur 5.19 en
98 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Z=24 Z=19 Z=4 Z=17 4% 29% 42% 25% 11% 26% 37% 26% Product / service 13% 25% 25% 50% Management 24% 29% 47% Zeer mee oneens Mee oneens Mee eens Zeer mee eens Figuur 5.20
99 5.5.2 Zelfstandige ontwikkelaars
100 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder Adviseurs betrekken Vast partnerschap voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Kant en klaar gemeubileerd vastgoed ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid = = = 5 of meer ontwikkelaars binnen 2 tot 4 of meer ontwikkelaars 1 ontwikkelaar binnen de Figuur 5.21
101 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Z=12 Z=6 Z=3 Z=6 75% 25% 17% 33% 50% Product / service 13% 33% 66% Management 33% 17% 33% 17% Zeer mee oneens Mee oneens Mee eens Zeer mee eens Figuur Ontwikkelaars in de woningbouwsector
102 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder Adviseurs betrekken Vast partnerschap voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Kant en klaar gemeubileerd vastgoed ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid BEDRIJFSMODEL INNOVATIE = = = 5 of meer ontwikkelaars binnen 2 tot 4 of meer ontwikkelaars 1 ontwikkelaar binnen de Figuur % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Z=15 Z=13 Z=3 Z=9 40% 27% 33% 8% 31% 15% 46% Product / service 13% 33% 67% Management 33% 67% Zeer mee oneens Mee oneens Mee eens Zeer mee eens Figuur 5.24
103 5.5.4 Ontwikkelaars in de retailsector meerdere malen voor. OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder Adviseurs betrekken Vast partnerschap voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Kant en klaar gemeubileerd vastgoed ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid = = = 5 of meer ontwikkelaars binnen 2 tot 4 of meer ontwikkelaars 1 ontwikkelaar binnen de Figuur 5.25
104 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Z=9 Z=7 Z=0 Z=10 22% 56% 22% 72% 14% 14% Product / service 13% Management 20% 10% 70% Zeer mee oneens Mee oneens Mee eens Zeer mee eens Figuur Ontwikkelaars in de kantorensector
105 OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE Realiseren zonder Adviseurs betrekken Vast partnerschap voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Nieuwe woonconcepten Gedelegeerd ontwikkelen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Kant en klaar gemeubileerd vastgoed ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht Branche vreemde markten opzoeken PRODUCT / SERVICE INNOVATIE De kleurintensiteit en omvang van de blokken geven de nieuwheid BEDRIJFSMODEL INNOVATIE = = = 5 of meer ontwikkelaars binnen 2 tot 4 of meer ontwikkelaars 1 ontwikkelaar binnen de Figuur % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Z=10 Z=4 Z=1 Z=8 10% 10% 50% 30% 25% 75% Product / 13% 100% Management 25% 38% 38% Neutraal Figuur 5.28
106 5.5.6 Deelconclusies 5.6 Bedrijfsdoelstellingen en succesfactoren
107 5.6.1 Ontwikkelaarsbranche
108 Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kosten- Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of de sector Meer klantgericht werken 45% 38% 17% 24% 48% 52% 21% 69% 7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.29 Product Financiering Vertrouwen Flexibiliteit Nieuwe werkwijzen
109 Product 57% Financiering Vertrouwen 31% 29% Nieuwe werkwijzen Flexibiliteit 55% 57% Anders, namelijk.. 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur Zelfstandige ontwikkelaars
110 Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kosten- Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of de sector Meer klantgericht werken 50% 50% 25% 13% 50% 38% 19% 6% 69% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur
111 Product 56% Financiering 31% Vertrouwen Nieuwe werkwijzen 44% 50% Flexibiliteit 75% Anders, namelijk.. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur Ontwikkelaars in de woningbouwsector 81
112 Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kosten- Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of de sector Meer klantgericht werken 21% 18% 18% 43% 71% 46% 50% 61% 7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.33 Product 64% Financiering Vertrouwen 29% 36% Nieuwe werkwijzen Flexibiliteit 57% 54% Anders, namelijk.. 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur
113 5.6.4 Ontwikkelaars in de retailsector Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kosten- Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of de sector Meer klantgericht werken 15% 15% 10% 5% 35% 35% 45% 56% 75% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur
114 Product Financiering Vertrouwen 25% 25% 35% Nieuwe werkwijzen Flexibiliteit 60% 55% Anders, namelijk.. 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur Ontwikkelaars in de kantorensector 84
115 Financiele doelstellingen op het gebied van winst Financiele doelstellingen op het gebied van kosten- Doelstellingen ten aanzien van vooraf te verkopen of de sector Meer klantgericht werken 53% 73% 40% 20% 27% 47% 67% 20% 7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.37 Product 53% Financiering Vertrouwen 33% 33% Nieuwe werkwijzen Flexibiliteit 53% 53% Anders, namelijk.. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.38
116 5.6.6 Deelconclusies voor.
117 (1) (2) Ontwikkelaarsbranche
118 Zeer mee eens 12% Mee eens 76% 12% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.39 Zeer mee eens 7% Mee eens 69% Neutraal 24% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur
119 Deelconclusie 1 Deelconclusie 2 Conclusie
120 5.8.1 Ontwikkelaarsbranche Kostenleiderschap Focus 12% 10% Marktontwikkeling Productontwikkeling 2% 2% Productleiderschap Klantpartnerschap 10% Prospector 17% Defender 29% Analyzer 19% Reactor Blue Ocean Strategy 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.41
121 Prospector Defender Analyzer over interne processen. Need seekers
122 Market readers Technology drivers Snelle volger Technologie als bron Indirect klanten inzicht Eerste op markt Direct klanten inzicht Market readers Technology drivers Need seekers Extreem Neutraal Extreem Figuur 5.42 Market reader 62% Technology driver Need seeker 7% 5% Onbekend 26% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.43
123 Strategic alignment 50% Geen strategic alignment Onbekend 24% 26% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur Zelfstandige ontwikkelaars Focus
124 Kostenleiderschap 13% Focus 25% Marktontwikkeling Productontwikkeling 2% 2% Productleiderschap Klantpartnerschap 6% Prospector Defender Analyzer 13% 19% 25% Reactor Blue Ocean Strategy 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.45
125 Market reader 63% Technology driver Need seeker 6% 5% Onbekend 31% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.46 Strategic alignment 44% Geen strategic alignment Onbekend 25% 31% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur Ontwikkelaars in de woningbouwsector
126 Kostenleiderschap Focus 10% 10% Marktontwikkeling Productontwikkeling 3% Productleiderschap Klantpartnerschap 3% Prospector 17% Defender 37% Analyzer 20% Reactor Blue Ocean Strategy 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.48 Market reader 68% Technology driver Need seeker 7% 4% Onbekend 21% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.49 Strategic alignment 57% Geen strategic alignment Onbekend 21% 21% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.50
127 5.8.4 Ontwikkelaars in de retailsector Kostenleiderschap Focus 10% 10% Marktontwikkeling Productontwikkeling 3% 5% Productleiderschap Klantpartnerschap Prospector 10% 15% Defender 30% Analyzer 20% Reactor Blue Ocean Strategy 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.51
128 Market reader 55% Technology driver Need seeker 5% 5% Onbekend 35% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.52 Strategic alignment 50% Geen strategic alignment 15% Onbekend 35% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur Ontwikkelaars in de kantorsector
129 Kostenleiderschap Focus 10% 7% Marktontwikkeling Productontwikkeling 3% 7% Productleiderschap Klantpartnerschap Prospector 13% 20% Defender 33% Analyzer 20% Reactor Blue Ocean Strategy 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.54 Market reader 60% Technology driver Need seeker 7% 7% Onbekend 27% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.55 Strategic alignment 50% Geen strategic alignment 15% Onbekend 35% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Aantal ontwikkelaars (%) Figuur 5.56
130 5.8.6 Deelconclusies 100
131
132
133 6.1 Inleiding 6.2 Expertpanel Jan Fokkema Charlie Martens Charlie Martens Advies Yvonne van Mierlo 103
134 naar voren komt. 104
135
136
137 Aanbevelingen voor de branche voldoende.
138 6.4 Conclusie 108
139
140
141 7. Conclusies en aanbevelingen 7.1 Conclusies Deelvraag Deelvraag 2 111
142 7.1.3 Deelvraag Deelvraag 4 112
143 7.1.5 Deelvraag 5 (1) (2) 113
144 7.1.6 Deelvraag 6 114
145 7.1.7 Deelvraag 7 Zelfstandige ontwikkelaars Ontwikkelaars in de retailsector Ontwikkelaars in de kantorensector
146 7.1.8 Onderzoeksvraag 26x OPERATIONELE INNOVATIE MANAGEMENT INNOVATIE 9x Realiseren zonder (hoofd)aannemer Adviseurs betrekken Vast partnerschap met bouwbedrijf voor risicodekking van beleggers Opsplitsen in kernteams of klantgroepen Gebruik maken van BigData / crowdsourcing LEAN werkmethode Nieuwe focus qua bedrijfscultuur begin in het ontwikkelproces betrekken Toepassen BIM voor ontwerp, planning en handhaving kwaliteit Samenvoegen bedrijfsdivisies Meer focus op eindgebruiker Duurzaam ontwikkelen op gebied van energie en warmte besparing Conceptontwikkeling ipv maatwerkontwikkeling Gedelegeerd ontwikkelen modulair bouwen Van nieuwbouw naar herontwikkeling Forward Funding en Fee-based ontwikkelen Vaste samenwerkingsverbanden (keten Nieuwe woonconcepten Huis- Kant en klaar gemeubileerd vastgoed focus op online ontwikkelen Digitale kopersbegeleiding Pre-engineerd woning Eigen ontwerpstudio integreren Focus verleggen naar het buitenland Ontwikkelen voor grotere diversiteit doelgroepen Richten op niches en daarin specialiseren gericht (her)ontwikkelen Nieuwe verdienmodellen gericht op IP Branche vreemde markten opzoeken 3D printen van vastgoed 21x PRODUCT / SERVICE INNOVATIE BEDRIJFSMODEL INNOVATIE 19x = 5 2 tot 4 1 Figuur 7.1
147 te behalen:
148 7.2.2 Herontwikkeling Succesfactoren 118
149 7.2.5 Strategic alignment Betrokkenheid
150 7.3 Aanbevelingen voor de vervolgonderzoek Strategievorming van de branche Succes benaderd vanuit andere actoren interessante inzichten op. 120
151 7.3.5 Focus op afzondelijke ontwikkelaars 121
152
153 8.1 Methodologie Literatuurstudie Enquête 123
154 Interviews Foutenmarge en betrouwbaarheid 124
155 F = ( 2 N z p(1-p) n ( N z p(1-p)
156 8.2.2 Conclusies over te oordelen.
157
158 8.7 Leerdoelen Algemeen Persoonlijk 128
159
160
161 Literatuur Wat doet de nieuwe ontwikkelaar. Social research methods : Het Financieel Dagblad. from Strategie in drie Het Financieel Dagblad. 131
162 opstaan Nederlandse vastgoedontwikkelaars en hun grenzen. VHV. Technische Netherlands. Amsterdam: Techne Press. Verslag Dag van de Projectontwikkeling. strategy+business Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek. Blue ocean strategy from 132
163 Vastgoedmarkt Handboek projectontwikkeling.. in gebeidsontwikkeling. Master City Developer. Eindhoven. from Crisis bestendig ontwikkelen.. Labour force survey Technische Crisis dwingt projectontwikkelaars tot nieuwe visie op vastgoed Amsterdam. rol in de stedelijke ontwikkeling. 133
164 Amsterdam from 134
165
166
167 BIJLAGE A Enquête
168 138
169
170 140
171 141
172 142
173 143
174 144
175
176
177 BIJLAGE B
178 148
179
180
181
182
183 BIJLAGE C
184 Succes met betrekking tot succesfactoren Zeer mee eens 13% Mee eens 81% 6% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Succes met betrekking tot bedrijfsdoelstellingen Zeer mee eens 6% Mee eens 81% Neutraal 13% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%)
185 Succes met betrekking tot succesfactoren Zeer mee eens 11% Mee eens 75% 14% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Succes met betrekking tot bedrijfsdoelstellingen Zeer mee eens 11% Mee eens 64% Neutraal 25% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%)
186 Succes met betrekking tot succesfactoren Zeer mee eens 20% Mee eens 75% 5% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Succes met betrekking tot bedrijfsdoelstellingen Zeer mee eens 10% Mee eens 60% Neutraal 30% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%)
187 Succes met betrekking tot succesfactoren Zeer mee eens 13% Mee eens 80% 7% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%) Succes met betrekking tot bedrijfsdoelstellingen Zeer mee eens 7% Mee eens 67% Neutraal 27% Mee oneens Zeer mee oneens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aantal ontwikkelaars (%)
188 De veranderende ontwikkelaar Urban Area Development lab
De Veranderende Ontwikkelaar
De Veranderende Ontwikkelaar Succes door innovatie 12 december 2014 P4 Presentatie Matthijs Haak (1502697) Eerste mentor: dr. ir. E.W.T.M. (Erwin) Heurkens Tweede mentor: ing. R. (Ronald) van Warmerdam
De afgelopen jaren hebben zich enkele
TYPOLOGIEËN EN STRATEGIEËN Innovatie bij vastgoedontwikkelaars Door economische en maatschappelijke veranderingen lijkt ook in de vastgoedsector de noodzaak tot innovatie groter dan ooit. Dit geldt zeker
De veranderende ontwikkelaar. Succes door innovatie. 16 juni 2014 P2 Onderzoeksvoorstel Technische Universiteit Delft Urban Area Development lab
De veranderende ontwikkelaar Succes door innovatie 16 juni 2014 P2 Onderzoeksvoorstel Technische Universiteit Delft Urban Area Development lab Matthijs Haak (1502697) info@m-hk.nl Eerste mentor: dr. ir.
Beleggers in gebiedsontwikkeling
Beleggers in Incentives en belemmeringen voor een actieve rol van institutionele beleggers bij de herontwikkeling van binnenstedelijke gebieden P5 presentatie april 2015 Pelle Steigenga Technische Universiteit
De Perfecte VoorbereiDing
De Perfecte VoorbereiDing 12 juni 2014 Norbert Schotte studentnummer: 2046869 Maurice Peeters Joop de Zwart Jaap Wessels Titel: DePerfecteVoorbereiding :hetspoornaarperfectie? Subtitel: EenpraktijkonderzoeknaardemogelijkeinvloedvanConcurrent
NIEUWE ROL BELEGGERS ALS FINANCIER VAN VASTGOEDONTWIKKELING VOOR DE VRIJE HUURSECTOR
NIEUWE ROL BELEGGERS ALS FINANCIER VAN VASTGOEDONTWIKKELING VOOR DE VRIJE HUURSECTOR Een onderzoek naar de potentie van nieuwe verdienmodellen vanuit het perspectief van de belegger 13 april 2016 - P5
Een gemengd woningfonds
Een gemengd woningfonds Cathelijne van den Berg 1/43 Inhoudsopgave Introductie Opzet onderzoek Literatuurstudie Onderzoeksresultaten Conclusie & aanbevelingen 2/43 Introductie Housing Woningcorporaties
The digital transformation executive study
The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.
Innoveren maakt het verschil
Innoveren maakt het verschil De logistieke dienstverlener van vandaag bestaat niet meer in 2020! Pascal van Beek Supply chain strategie ontwikkeling & implementatie Business development Customer focussed
Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek
KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document
Ketensamenwerking: Bedrieglijk simpel & onverwacht krachtig
Ketensamenwerking: Bedrieglijk simpel & onverwacht krachtig Prof.dr. Jack AA van der Veen evofenedex Leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business Universiteit Platform WCM Zuid Brightlands Campus,
SUCCESFACTOREN & KNELPUNTEN B I J T R A N S F O R M A T I E N A A R STUDENTENHUISVESTING
MASTER THESIS RAPPORT SUCCESFACTOREN KNELPUNTEN B I J T R A N S F O R M A T I E N A A R STUDENTENHUISVESTING EEN INSTRUMENT OM POTENTIE TE OVERWEGEN NILS DE KAT M A N A G E M E N T I N T H E B U I L T
Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector
Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector 1 Inhoudsopgave Introductie Onderzoekskader Methodologie Resultaten Conclusie Aanbevelingen 2 Introductie
Ontwikkelen en implementeren van Artikelgroep / Categorie strategieën Anil Joshi Associate Trainer
Ontwikkelen en implementeren van Artikelgroep / Categorie strategieën Anil Joshi Associate Trainer THE NETHERLANDS CHINA BRASIL AUSTRIA THE UNITED KINGDOM Agenda Wat is CSD? Wat zijn de voordelen? Hoe
www.thesishulp.nl onderdeel van www.nexttalent.nl
Inhoudsopgave: 1. Inleiding 1.1 Een vervelende ervaring of de kroon op je studie? 1.2 Hoe dit boekje te gebruiken 2. Het begin 2.1 De gouden basisregels 2.2 Het kiezen van een onderwerp 3. Onderzoeksopzet
Klantwaarde door samenwerking begint bij U
Innovatief samenwerken aan bereikbaarheid Klantwaarde door samenwerking begint bij U Prof.dr. Jack AA van der Veen evofenedex Leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business Universiteit Samen GOED
Van Inkoop naar SCM: Naar een nieuw managementparadigma?
Inkoop Vs. SCM: Zijn dagen CPO geteld? Van Inkoop naar SCM: aar een nieuw managementparadigma? Prof.dr. Jack AA van der Veen EVO Leerstoel Supply Chain Management yenrode Business Universiteit EVI Kring
Het faciliteren van innovatie Hoe vastgoed een rol kan spelenin het succes van jonge start-ups
Het faciliteren van innovatie Hoe vastgoed een rol kan spelenin het succes van jonge start-ups Real Estate Management P4 Go / No Go Date: 04-03-2015 1st mentor: 2nd mentor: Committee: Alexandra den Heijer
Zorgwonen als beleggingsproduct Het ontwikkelaarsperspectief
Zorgwonen als beleggingsproduct Het ontwikkelaarsperspectief drs. ing. Bert Krikke Conferentie Scheiden van Wonen en Zorg in een vergrijzende samenleving Delft, 12 juni 2012 Introductie Strategie, advies,
Business & IT Alignment deel 1
Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd
Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18. In de startblokken 19
Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18 In de startblokken 19 STAP 1 Van interesse tot brainstormen over het onderwerp 29 Beschrijvende
Visie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils
Visie op Valorisatie van onderzoeken naar ondernemen InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011 Maarten van Gils Agenda Persoonlijke introductie Het onderzoeken bij MICORD De overgang in
Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector
Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.
ONTWERPER!IN!UITVOERING! Kansen!voor!middelgrote!architectenbureaus!! in!de!rol!van!uitvoerend!general!planner!
ONTWERPERINUITVOERING Kansenvoormiddelgrotearchitectenbureaus inderolvanuitvoerendgeneralplanner Afstudeeronderzoek 23F11F2015 Afstudeerbedrijf: Korfkerarchitecten Sportlaan12 8302AZEmmeloord Bedrijfsbegeleider:
Bedrijfsverzamelgebouwen
Bedrijfsverzamelgebouwen Een onderzoek naar de toegevoegde waarde van bedrijfsverzamelgebouwen P5 presentatie 2 juli 2014 Student: Jeroen Ketting, 4168860 Faculteit TU Delft, Bouwkunde Afdeling: Real Estate
Financieer de realisatie van nieuwe distributie footprint
Financieer de realisatie van nieuwe distributie footprint INNOVATION SESSION GROENEWOUT - JUNE 27 TH 2017 Breda June 27th, 2017 Dries Castelein DC&I Development De in dit rapport genoemde conclusies, aanbevelingen
Innovatie-monitor 2004 Sectorrapport voedings-, genotsmiddelen en drankenindustrie
Innovatie-monitor 2004 Sectorrapport voedings-, genotsmiddelen en drankenindustrie Twynstra The Bridge Arun SwamiPersaud asw@t-tb.com 1 Voedings-, genotsmiddelen- en drankenindustrie De voedings-, genotsmiddelen
Het Vermogen tot Co-creatie
De weg naar CO-CREATIE Hoe kunnen ontwikkelaars de eindgebruiker accommoderen in hun bedrijfsproces? Het Vermogen tot Co-creatie Hoe kunnen ontwikkelaars eindgebruikersparticipatie accomoderen in hun bedrijfsproces?
Bezoek Zorgnetwerk Limburg aan de High Tech Campus op initiatief van Lensen. 1 April 10, 2015 Philips Innovation Services
Bezoek Zorgnetwerk Limburg aan de High Tech Campus op initiatief van Lensen 1 April 10, 2015 Philips Innovation Services Wat is innovatie? Innovatie is vernieuwing van iets concreets Dat kan zijn: Van
Onderzoek Status HR-Communicatie
Onderzoek Status HR-Communicatie Aanleiding onderzoek Vorig onderzoek Nieuw leven website Thermometer Twitter/LinkedIn Vragenlijst Discipline/Vakgebied/Taak Bekendheid/Definitie Focus/Gebied Samenwerking/Waardering
Succesfactoren winkelcentra & rol stakeholders
Succesfactoren winkelcentra & rol stakeholders Mark de Graaf Consultant USP Marketing Consultancy 3 september 2018 USP in cijfers USP Marketing Consultancy Market specialist real estate, installation,
Communicatie & Multimedia Design. Onderzoeksopzet. Afstudeerstage mt&v
Communicatie & Multimedia Design Onderzoeksopzet Afstudeerstage mt&v Michel Janse 24 6 2010 Inleiding. In dit document geef ik een conceptuele weergave van het pad dat ik tijdens mijn onderzoek en het
Inhoud. 1. Agile werken. 2. Het belang van Agile werken. 3. Basisprincipes van Agile werken. 4. De meest gebruikte Agile methode: Scrum
Inhoud 1. Agile werken 2. Het belang van Agile werken 3. Basisprincipes van Agile werken 4. De meest gebruikte Agile methode: Scrum 5. Drie rollen binnen een Scrum squad De wereld waarin je leeft verandert
18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland
18 december 2012 Social Media Onderzoek MKB Nederland 1. Inleiding Er wordt al jaren veel gesproken en geschreven over social media. Niet alleen in kranten en tijdschriften, maar ook op tv en het internet.
Nameting Scan Mijn Bedrijf 2.0 2011-2012
Sociale innovatie De volgende vragen gaan over sociale innovatie en innovatief ondernemingsbeleid. Sociale Innovatie is een vernieuwing of een verbetering in de arbeidsorganisatie en in de arbeidsrelaties
R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?
R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging
Verandermanagement. Hoofdstuk 5 Strategie en ondernemingsdoelstellingen
Verandermanagement Hoofdstuk 5 Strategie en ondernemingsdoelstellingen Schema strategie Externe analyse Interne analyse Kansen en bedreigingen (Opportunities, Threats) Confrontatieanalyse Sterkten en zwakten
Starten in een dal, profiteren van de top
M200715 Starten in een dal, profiteren van de top drs. A. Bruins drs. D. Snel Zoetermeer, november 2007 2 Starten in een dal, profiteren van de top Ondernemers die in 2003 een bedrijf begonnen, waren zich
KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity BM-Support.org STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT
STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR SUCCES OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity
Op zoek naar een disruptive innovation
Op zoek naar een disruptive innovation Rob Cuypers Global marketing manager SKF Maintenance Products (MaPro) AIMP Congres Marketing in a disruptive world 11 maart 2014, High Tech Campus Eindhoven SKF -
Panelonderzoek Smart Indusrty
Panelonderzoek Smart Indusrty Geacht panellid, In juli/ augustus 2014 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een onderzoek over Smart Industry. Nogmaals hartelijk dank voor uw deelname!
Impact Cloud computing
Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie
Leiderschap in Turbulente Tijden
De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap
NDC RE TAIL BUSINESS TO BUSINESS-KRANT EN NDC RETAILCAFÉ VIA N CHANNEL T.B.V. DE RETAILSECTOR IN NOORD-NEDERLAND
NDC RE TAIL BUSINESS TO BUSINESS-KRANT EN NDC RETAILCAFÉ VIA N CHANNEL T.B.V. DE RETAILSECTOR IN NOORD-NEDERLAND 1 INTRODUCTIE Retailers worden op dit moment meer dan ooit gedwongen bestaande business
De kracht van een sociale organisatie
De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda
Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015!
Voorstellen voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Presenteer je eigen onderzoek op de Mbo Onderzoeksdag op 12 november 2015! Indienen van een voorstel kan tot en met 15 mei 2015 via e-mailadres:
Winter Hoe grip te krijgen op de ongrijpbare klant?
Winter 2015 Hoe grip te krijgen op de ongrijpbare klant? De klant is steeds minder grijpbaar De wereld is plat 1 Internet heeft de wereld ontsloten. Klanten hebben daarmee toegang tot veel alternatieven,
Aanspreekpunt voor studenten Informatica van Avans Hogeschool voor stage en afstuderen.
Aanspreekpunt voor studenten Informatica van Avans Hogeschool voor stage en afstuderen. Innovatie & inspiratieprogramma + werkplek @ Jamfabriek (code A02) Heeft u een idee, project of opdracht, neem dan
van Nederlandse CIO s ziet steeds meer onzekerheid
62,8% van Nederlandse CIO s ziet steeds meer onzekerheid Het antwoord op deze onzekerheid zijn flexibelere technologieplatformen en efficiënt omgaan met ingekrompen budgetten Opzetten van flexibele technologieplatformen
Stageopdracht. Online marketingstrategie en -content. Bright Cubes B.V. High Tech Campus AE Eindhoven. Bright Cubes B.V. 1
Stageopdracht Online marketingstrategie en -content Bright Cubes B.V. High Tech Campus 32 5656 AE Eindhoven Bright Cubes B.V. 1 Beste student, Zijn jouw ideeën eigenwijs en bepaal jij zelf je kaders? Wil
Een frisse blik op innovatie in Nederland!
Een frisse blik op innovatie in Nederland! 2009 Het Oog op Innovatie? Oog op Innovatie wordt een jaarlijks onderzoek naar de stand van innovatie in Nederland. Specifiek gaan we in op hoe succesvolle s
Marklinq: samen met u marketingkennis opbouwen. drs Frits van Leer
Marklinq: samen met u marketingkennis opbouwen drs Frits van Leer Welkom bij de workshop Marklinq Wat gaan we doen vanmiddag? Marklinq aan u voorstellen o werkwijze o soorten onderzoek o voorbeelden o
Strategic alignments in the care sector
Strategic alignments in the care sector Een studie naar de strategische koppeling tussen organisatiestrategieën en vastgoedstrategieën Yvette Ramakers 15-01-2009 Inhoud - - De zorgsector - - in de zorgsector
In welke landen liggen kansen?
2 Heb je een sterk onderscheidend product? Bijv: Enige in de wereld Unieke eigenschappen geschiedenis, geografie, sociale betekenis Functioneel/performance Ambachtelijke kwaliteit Beschikbaarheid / prijs
Onderzoek finance & sales 2014. Bedrijven laten (onnodig) geld liggen.
Relatie finance & sales - onderzoek Credit Expo en Graydon 2014 Graydon Nederland 2014 Onderzoek finance & sales 2014. Bedrijven laten (onnodig) geld liggen. Voorwoord Graydon Nederland 2014 Sturen op
Profiteer van veranderende technologieën
Profiteer van veranderende technologieën Lees hoe Managed Services Providers u kunnen helpen profiteren van de nieuwste ontwikkelingen Uitdagingen en kansen in veranderende technologieën Ontwikkelingen
Deel ; Conclusie. Handleiding scripties
Deel ; Conclusie Als je klaar bent met het analyseren van de onderzoeksresultaten, kun je beginnen met het opstellen van de conclusie(s), de eventuele discussie en het eventuele advies. In dit deel ga
FD Henri Sijhoff-prijs 2014
FD Henri Sijhoff-prijs 2014 Resultaten onderzoek naar de rol van het jaarverslag Inhoud Enquête aan bedrijven... 1 Enquête aan beleggers en analisten... 3 Amsterdam, 26 november 2014 Hoofdstuk: Enquête
Introductie stage-scriptie combi. Orthopedagogiek G&G, 25 augustus 2011
Introductie stage-scriptie combi Orthopedagogiek G&G, 25 augustus 2011 Welkom toekomstige Scientist-Practitioners Achtergrond Vanuit Orthopedagogiek:GenG steeds meer accent op scientist-practitioner model
Impact Cloud computing
Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische
Werk slimmer: Innoveer! www.dbr.nl
Werk slimmer: Innoveer! www.dbr.nl Van klantgericht naar innovatief Inmiddels is het niet genoeg om als organisatie klantgericht te zijn in je processen en producten. De huidige omstandigheden zoals snellere
LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting,
/ solution partner of the at TU/e De vraag Samenhangende vraagstellingen mbt openbare verlichting: Mogelijke vervanging van 21.000 lichtmasten in de stad Strategie die breder kijkt dan energiebesparing
Vastgoedfinanciering in de cure-sector
Vastgoedfinanciering in de cure-sector Een onderzoek naar de potentie van financieringsconstructies voor investeringen in ziekenhuisvastgoed P4 Presentatie Simone Campman 4 oktober 2013 Inhoudsopgave Onderzoeksopzet
After the crunch. Bouwsociëteit Midden Holland. De gevolgen van de (krediet-)crisis voor de Vastgoedmarkt. Jan Fokkema directeur NEPROM 10 juni 2009
After the crunch De gevolgen van de (krediet-)crisis voor de Vastgoedmarkt Bouwsociëteit Midden Holland Jan Fokkema directeur NEPROM 10 juni 2009 Inhoud presentatie (Structurele) gevolgen (krediet-)crisis
Titel Location based services (LBS) voor retailers in het stadshart van Utrecht
Onderzoeksopdracht Crossmedialab Titel Location based services (LBS) voor retailers in het stadshart van Utrecht Probleemomgeving Online winkelen groeit in Nederland enorm; tegelijkertijd is er een verschuiving
erbeterdezaak.nl Processen managen Een inleiding erbeterdezaak.nl
Processen managen Een inleiding Proces cultuur De klant komt eerst Zorg dat je altijd waarde toevoegt Moedig eigen initiatief aan Geef medewerkers ruimte Moedig teamwerk aan Beloon team prestaties Werk
WAT IS DE FOCUS VAN JE WENS TOT VERBETERING BEHOEFTE BEPALEN INNOVATIEVERKENNER AANLEIDING ACHTERGROND INNOVATIEVRAAG
WAT IS DE FOCUS VAN JE WENS TOT VERBETERING BEHOEFTE BEPALEN INNOVATIEVERKENNER AANLEIDING ACHTERGROND INNOVATIEVRAAG WAT IS HET PROBLEEM ACHTER HET PROBLEEM BEHOEFTE BEPALEN 5X WAAROM PROBLEEMSTELLING:
Business Intelligence vergroot Cust mer Experience @ KPN Mobile. Michiel Valk Manager Information Services Februari / maart 2006
Business Intelligence vergroot Cust mer Experience @ KPN Mobile Michiel Valk Manager Information Services Februari / maart 2006 De vraag: Hoe? bedien je met zo n 2000 medewerkers in een zeer competitieve
Samen op weg naar een Smart City
Samen op weg naar een Smart City Amsterdam Smart City (ASC) is een uniek samenwerkingsverband tussen bedrijven, overheden, kennisinstellingen én de Amsterdammer. ASC loopt voorop in de ontwikkeling van
Herontwikkeling Vijfhuizen. Herontwikkeling van een seniorencomplex
Herontwikkeling Vijfhuizen Herontwikkeling van een seniorencomplex Herontwikkeling Vijfhuizen Introductie Keuze onderwerp Relevantie Partijen en Belangen Probleemomschrijving Aanleiding Probleem-, Vraag-,
Nationaal Ondernemers Onderzoek 2016
Nationaal Ondernemers Onderzoek 2016 Merel Hendriks & Davy Zwegers Datum: november 2016 Voorwoord De Week van de Ondernemer: al jarenlang het grootste en meest gewaardeerde ondernemersevent van Nederland.
Hoe maak je de keten LEAN?
Hoe maak je de keten LEAN? Oktober 2012 Meindert Koopman Directeur Bouwbedrijf Rijssen B.V Hoe maak je de keten LEAN?? Inleiding. Traditionele proces. Ketenintegratie.. Van Losser Installatiegroep. Ketenintegratie:
PAPER IMPLEMENTATIE ICT INFRASTRUCTURE PROJECT 3
INSTITUTE OF MANAGEMENT & INFORMATION TECHNOLOGY R E A D E R PAPER IMPLEMENTATIE ICT INFRASTRUCTURE PROJECT 3 MODEL STRUCTUUR EN INDELING VAN DE ITP3 PAPER VERSIE 3.0 PARAMARIBO 21 OKTOBER 2016 BY MCT
Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting
xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter
Marketing en Sales in de Verhuur & Lease branche.
Graydon Brancheonderzoek 2014 Brancheonderzoek 2014. Marketing en Sales in de Verhuur & Lease branche. VERHUUR Voorwoord Bij deze bied ik u graag ons jaarlijks brancheonderzoek naar de Nederlandse en Belgische
Welkom! Versnellingstafels Kennissessie. Oolderhof Roermond-Herten 7 september 2016
Welkom! Versnellingstafels Kennissessie Oolderhof Roermond-Herten 7 september 2016 Programma VT Kennissessie 16:00 Opening & Ketensamenwerking journaal Jack van der Veen Nyenrode Business Universiteit
Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven!
Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Postbus 711 3900 AS Veenendaal Kerkewijk 26 3901 EG Veendaal (T) 0318-55 19 60 (F) 0318-55 19 61 (M) info@ingeniousvastgoed.nl (I) www.ingeniousvastgoed.nl Haar
NIVR Klanttevredenheidsonderzoek (2008)
Klanttevredenheidsonderzoek (2008) 1. Inleiding Het is op 1 januari 2007 een reorganisatie gestart. Om de effecten van deze reorganisatie te kunnen vaststellen is begin 2007een klanttevredenheidsonderzoek,
leergang projectontwikkeling
Inleiding Professionalisering van het vak is in alle NEPROM-opleidingen hét uitgangspunt Een goede samenwerking tussen overheid en smaatschappijen bevorderen, staat bij de NEPROM hoog op de agenda. Daarnaast
De invloed en meerwaarde van extern bouwprojectmanagement
Afstudeerpresentatie, P5 De invloed en meerwaarde van extern bouwprojectmanagement Voor professioneel opdrachtgevende partijen n. Alexander van der Pol # 1321307 d. 23.06.09 m.1. m.2. m.3. dhr. prof.dr.ir.
Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut
Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut A S S E N E M M E N M E P P E L De aanleiding Innovatie in het mbo moet omdat: - Technologie en digitalisering leiden tot andere (inhoud van)
FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING. 14 november 2013
FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING 14 november 2013 Edwin Palsma The Food Agency Specialisten in food marketing Wij verbinden voedingskennis, technologie, marketing en sales om de marktpositie van agro & food
Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer
Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoek binnen de opleiding CE Aandacht door de tijd heen heel verschillend Van een paar credits voor de hele
Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen. Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek
Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek Tijdschema Inleiding Anje (15 minuten) Praktijk casus Anja (10
Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Summit Beleggen met betekenis. Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F
Summit Beleggen met betekenis Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F Outlook 2019-2021 Outlook: Visie op deelmarkten met aanbevelingen beleggingsstrategie En: Hoe kunnen beleggingen
STRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Driving business agility with open source Innovation fueled from outside
Driving business agility with open source Innovation fueled from outside Travelcard, project Next Peter Latten, Maarten Küppers Peter Latten Peter Latten Scrum Coach / Sr. Project Manager m: +31 (0)6 23
Workshop:De Docent als Held
Workshop:De Docent als Held Babs van Teylingen-Geerlings Lectoraat Strategic Development in Creative Business Creativiteit verlicht: De Docent als Held Relevantie Het onderzoek: De Docent als Held Bevindingen
Ondernemen in de fysiotherapie, een strategie
Ondernemen in de fysiotherapie, een strategie Daan Spanjersberg Kennismaken Fysiotherapeut sinds 1977 Specialisaties: sport, manuele therapie, echografie Werk: praktijk (16 vestigingen, 45 ft) Topsport
Inhoud. Voorwoord 04 Terugblik en toekomst 06 Ons Heembouw huis 08 Onze visie 10 Onze missie 12 Strategische keuzes 16 Cultuur 22 Structuur 26
De route naar... Inhoud Voorwoord 04 Terugblik en toekomst 06 Ons Heembouw huis 08 Onze visie 10 Onze missie 12 Strategische keuzes 16 Cultuur 22 Structuur 26 Wij creëren plekken waar mensen willen zijn
Van transactie naar interactie
De Invloed van opkomende technologieën op trade marketing in de retail: Van transactie naar interactie Jeroen van Dinther Marc Flederus De Context I Welke technologieën komen nu opzetten? II Welke kansen
Methodologie voor onderzoek in marketing en management. Foeke van der Zee
Methodologie voor onderzoek in marketing en management Foeke van der Zee Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt,
Vragen survey 29-6-2015. Energie storage hoe verder Resultaten survey: presentatie& discussie. Arnhem 29 juni 2015
Energie storage hoe verder Resultaten survey: presentatie& discussie Arnhem 29 juni 2015 1 SAFER, SMARTER, GREENER Vragen survey Welke resultaten moet een gemeenschappelijke activiteit opleveren? Op welke
Het implementeren van een value-model als kader voor innovatie in de gezondheidszorg: Productontwikkeling van testapparaten in de medische sector.
Het implementeren van een value-model als kader voor innovatie in de gezondheidszorg: Productontwikkeling van testapparaten in de medische sector. De ontwikkeling van een Value Creation Strategy. DOVIDEQ
Uitkomst Werkconferentie 6 juli 2018 Innovatie
Uitkomst Werkconferentie 6 juli 2018 Innovatie Op welke thema s is behoefte aan meer kennis dmv intervisies, kennissessies of onderzoek? Online platform ontwikkeling Innovatie niet als vijand Veiligheid
Clustering en de attractiviteit van kantoorlocaties
Clustering en de attractiviteit van kantoorlocaties Een onderzoek naar de relaties tussen het fenomeen clustering en de attractiviteit van kantoorlocaties voor zowel gebruikers als investeerders Rick van
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag