Diabetes en ziekte cortico sondevoeding
|
|
|
- Martina Goossens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diabetes en ziekte cortico sondevoeding diabetesconsultatie ZNA Jan Palfijn Serge Goossens
2 basisfactoren Insuline (OAD/incretine/insuline) S Voeding Beweging 2
3 Basisfactoren heb je nog het meeste in de hand zorgen voor de dagelijkse schommelingen kun je op anticiperen (afhankelijk van aantal injecties) meer of minder eten meer of minder beweging 3
4 Meer voeding (KH) Oad of incretine geen aanpassing mogelijk 1inj insuline geen aanpassing mogelijk 2inj insuline opletten! Mix +2 E bij maaltijd 4inj insuline kennis KH RW? Ratio? Meer eten en extra bewegen mag natuurlijk ook 4
5 Meer bewegen OAD of incretine geen aanpassing snack 1inj insuline geen aanpassing snack 2inj insuline Mix enkel bij lange act / snack 4inj insuline dosis snelwerkende voor activiteit of snack indien act >2u na maaltijd 5
6 bijkomende factoren Insuline Ziekte / pijn Medicatie Hormonen S Temperatuur voeding Beweging Stress Lipo s 6
7 bijkomende factoren heb je veel minder in de hand (on)verwachte schommelingen moeilijker op te anticiperen (afhankelijk aantal injecties) 7
8 Geen kant en klare lijst Iedereen is verschillend elke situatie is verschillend vaak verschillende factoren tegelijk ziekte en minder eten temperatuur en minder bewegen stress en overslaan injecties 8
9 lipodystrofie (lipo) groot effect op resorptie insuline! aanleiding tot grote schommelingen onverklaarbare hypers en hypo s! hypertrofie hypertrofie atrofie belang van rotatie / nazicht inspuitplaatsen! 9
10 Temperatuur Warmte versnellen metabolisme + insulinewerking minder eten glycemie minder bewegen glycemie glycemie Koude temperatuur regeling versnellen metabolisme glycemie 10
11 Hormonen glycemieregeling = wisselwerking tussen hormonen bij verstoring evenwicht (bv menstruatie cyclus) ontregeling 11
12 12
13 Bijnierschors cortison stimuleert vrijzetting glycogeen 13
14 Psychische stress Stresshormoon (adrenaline) boycot werking insuline glycemie kortstondige versus langdurige stress combinatie met: minder of meer eten (emo-eter) minder of meer bewegen (meestal minder) overslaan insuline injecties (vergeten of bewust) 14
15 Psychische stress glycemie insuline? (afhankelijk aantal injecties) kortstondige stress kortstondig effect / bijspuiten? langdurige stress aanpassing basisdosis oorzaak stress oplossen combinatie met: minder of meer eten (emo-eter) aanpassing dosis / gewicht! minder of meer bewegen (meestal minder) aanpassing dosis / beweging 15
16 ziekte = fysische stress stresstoestand afweerreactie boycot werking insuline glycemie combinatie met: minder eten minder bewegen medicatie (antibiotica, aspirinederivaten, corticoïden, ) overslaan insuline injecties (meestal bewust) 16
17 ziekte GEVAAR: type 1 hyper keto acidose coma type 2 hyperglycemie dehydratatie coma veel gemaakte fouten: minder of niet eten en daarom stoppen met insuline minder meten 17
18 ziekte wat te doen: meer meten dan anders (zeker bij koorts / ontregeling) aanpassing medicatie? afh. type / behandeling / voeding maar NOOIT volledige stop insuline! genoeg drinken en proberen te eten (alternatieven) braken of diarree = bellen 18
19 ziekte wat te doen OAD opletten met SU hypo mogelijk! patiënten op SU hebben nog gedeeltelijke eigen secretie kans op volledige ontregeling is kleiner nierinsufficëntie? verhoogd risico op langdurige hypo s! Biguaniden? bij nausea, braken of diarree best in wacht 1 of 2 injectie incretine geen aanpassing mogelijk vaak combinatie met OAD (SU / Biguaniden) zie advies hierboven patiënten op incretine hebben nog gedeeltelijke eigen secretie kans op volledige ontregeling is kleiner 19
20 ziekte wat te doen insuline: 2 of 3 injecties: meestal mix (Humalog Mix of Novomix) Ook type 1 diabeet kan op 2 injecties staan!!! (zelden) NOOIT volledige stop insuline! halve dosis indien niet eten (nuchter) en glycemie oké ¾ dosis indien beetje eten en glycemie oké volledige dosis indien beetje eten en glycemie te hoog 1 ½ dosis indien eten en bij herhaling glycemie > 250mg/dl extra snelwerkende insuline voor bijsturing? 20
21 ziekte wat te doen insuline: 4 injecties: (ultra)snelwerkende + (ultra)langwerkende NOOIT volledige stop insuline! Langwerkende insuline altijd minstens normale dosis snelwerkende: afhankelijk voeding 0 ½ - volledige dosis (na maaltijd) afhankelijk glycemie bijspuitschema afhankelijk ketonen (type 1) arts bellen! + 2a4E snelw insuline 21
22 ziekte wat te doen opvolging: blijven meten / spuiten voldoende drinken / voedsel hypo en braken hypokit? (mogelijk weinig resultaat) / hypofit back up bij verbetering ziektetoestand herstart OAD dosisaanpassing insuline naar dosis voor ziekte 22
23 corticoïden cortisone = variant bijnierschors hormoon soort stresshormoon extra energie infectie bestrijden ontstekingsremmende functie (reuma, artritis, huidaandoeningen onderdrukken immuunsysteem (leukemie, lymfomen, ) ter behandeling van nausea bij chemo (+ eetlust stimuleren) noot: onderdrukking eigen aanmaak thv van bijnierschors en daarom normaal gecontroleerde afbouw nodig. 23
24 corticoïden wat te doen? inhalatie cortico of créme geen aanpassing bij orale cortico: nuchtere glycemie oké (bij inname ochtend) stijgende waarde middag, avond en voor slapen nachtelijke daling! pas na 3 dagen maximaal effect dosis niet te fors aanpassen! infiltratie cortico: enkele dagen continu verhoogde waarden 24
25 corticoïden wat te doen? OAD weinig opties afhankelijk van duurtijd en dosis cortico afhankelijk van ontregeling eventueel opstart insuline (+ conventie groep C indien 2injecties) 1 of 2 inj. incretine geen aanpassing mogelijk vaak combinatie met OAD zie advies hierboven (normaal al in ZTD) 25
26 corticoïden wat te doen? 1 of 2 injecties insuline afhankelijk van duurtijd en dosis cortico afhankelijk van ontregeling meestal 2 injecties + aanpassing dosis omschakeling naar Novomix of Humalog Mix 50? verhoging ochtenddosis (20% - 40%) verhoging avonddosis? opletten voor nachtelijke daling! eventueel insuline bij middagmaal ipv avondmaal 26
27 corticoïden wat te doen? 4 injecties insuline korte periode cortico bijspuiten op actuele waarde langdurige periode cortico basisdosis snelwerkende verhogen + bijspuiten op actuele waarde dosis traagwerkende niet aanpassen omwille nachtelijke daling! 27
28 corticoïden wat te doen? Afbouw cortico aanpassing therapie! Daarom best (opstart) afbouw cortico in overleg met arts Afbouwschema laten opstellen Enkele dagen te hoog is niet erg (hypo s voorkomen) 28
29 Chemotherapie meestal combinatie: minder eetlust corticoïden cortico iv of per os wat te doen? afhankelijk van duurtijd en dosis cortico afhankelijk van ontregeling afhankelijk van diabetesbehandeling Afhankelijk prognose preventie hypo s!!! 29
30 Chemotherapie + cortico OAD weinig opties afhankelijk van cortico en dosis afhankelijk van ontregeling / prognose eventueel opstart insuline (+ conventie groep C indien 2injecties) 1 of 2 inj. incretine geen aanpassing mogelijk vaak combinatie met OAD + effect maaglediging! zie advies hierboven 30
31 Chemotherapie + cortico 1 of 2 injecties insuline afhankelijk van duurtijd en dosis cortico afhankelijk van ontregeling minstens 2 injecties + aanpassing dosis verhoging ochtenddosis (20%-40%) verhoging avonddosis? opletten voor nachtelijke daling! eventueel 2 e insuline bij middagmaal ipv avondmaal 31
32 Chemotherapie + cortico 4 injecties insuline korte periode cortico bijspuiten op actuele waarde langdurige of herhalende periode (bv tot 3d na chemo) basisdosis snelwerkende verhogen + bijspuiten op actuele waarde dosis traagwerkende niet aanpassen omwille nachtelijke daling! 32
33 Chemotherapie + cortico preventie hypo s!!! lastiger op te vangen (misselijk / braken) tijdelijk verhoogde waarden aanvaarden pas na 3 dagen max. effect dosis niet te fors aanpassen! aanpassen medicatie tussen chemo s door? (anorexie) 33
34 Sondevoeding Sondevoeding: meestal 1 tot 2l/dag gewone of aangepaste sondevoeding startmoment is belangrijk (ochtend /avond) inlooptijd is belangrijk (over 8u-12u-16u- ) periode zonder voeding is belangrijk preventie hypo s!!! 34
35 Sondevoeding preventie hypo s!!! lastiger op te vangen tijdelijk verhoogde waarden aanvaarden voorzichtig dosis opdrijven indien nodig 35
36 Sondevoeding OAD weinig opties + gevaar hypo s! eventueel afbouwen afhankelijk van ontregeling / prognose eventueel opstart 1 injectie (voor sondevoeding) 1 of 2 inj. incretine weinig opties vaak combinatie met OAD + effect maaglediging zie advies hierboven 36
37 Sondevoeding 1 of 2 injecties insuline afhankelijk van inlooptijd sondevoeding afhankelijk type diabetes afhankelijk van ontregeling minstens 1 injectie vlak voor start sondevoeding 37
38 Sondevoeding 4 injecties insuline traagwerkende insuline behouden snelwerkende afhankelijk van glycemie eventueel switch naar mixinsuline of intermediair werkende insuline type Insuman basal 38
39 Bijvoeding ter vervanging of aanvullend? hoeveelheid per dag belang regelmaat inname Niet de ene dag geen en de andere dag 2 preventie hypo s!!! 39
40 Bijvoeding OAD weinig opties + gevaar hypo s! eventueel afbouwen afhankelijk van ontregeling / prognose eventueel opstart snelwerkende insuline 1 of 2 inj. incretine weinig opties vaak combinatie met OAD + effect maaglediging zie advies hierboven 40
41 Bijvoeding 1 of 2 injecties insuline afhankelijk van aantal bijvoedingen afhankelijk type diabetes afhankelijk van ontregeling dosisaanpassing 41
42 Bijvoeding 4 injecties insuline langwerkende behouden snelwerkende vlak voor bijvoeding (2RW) switch insuline? (Insuman rapid ipv Novorapid) bijsturen volgens schema 42
43 Bijspuitschema best met (ultra)-snelwerkende insuline! afhankelijk van glycemie Glycemie < 70 : eerst hypo opvangen (mg/dl) dan 2E van de snelw. insuline die patiënt gewoon is : 1E van de snelw. insuline die patiënt gewoon is : geplande dosis snelw. insuline die patiënt gewoon is : + 1E snelw. insuline die patiënt gewoon is of Actrapid : + 2E snelw. insuline die patiënt gewoon is of Actrapid : + 4E snelw. insuline die patiënt gewoon is of Actrapid > 300 : + 6E snelw. insuline die patiënt gewoon is of Actrapid Indien 2x na elkaar glycemie > 300 mg/dl : arts bellen + ketonurie OF persoonlijk schema van patiënt 43
44 Diabetesteam ZNA Jan Palfijn Dr. A. Verhaegen (endocrinologe) Dr. G. Peeters (endocrinologe) Dr. A. Morrens (endocrinologe) Serge Goossens (diabetesverpleegkundige) Ingrid Swaenen (diabetesverpleegkundige) Tom Willems (diabetesverpleegkundige) Els Boeynaems (diëtiste) Inne Wyckmans (diëtiste) Nica Franken (diëtiste) Lena Cuvelier (diëtiste) 44
45 Diabetesteam ZNA Jan Palfijn contactgegevens: Consultatie 03/
46 Zijn er vragen? 46
Hypoglycemie. < 60 mg/dl = hypo Symptomen: Beven Zweten Duizelig Vlekken zien Honger Hoofdpijn, moeheid Bleek zien Karakterveranderingen.
Hypoglycemie < 60 mg/dl = hypo Symptomen: Beven Zweten Duizelig Vlekken zien Honger Hoofdpijn, moeheid Bleek zien Karakterveranderingen. Hypoglycemie Behandeling: 1. Bij twijfel glycemiecontrole. 2. Indien
DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN
DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN Belang van goede glycemieregeling perioperatief Ontregelde diabetes ( hyperglycemie) in een perioperatieve periode gaat samen met een slechte outcome voor de patiënt.
1. Snelwerkend NovoRapid (Piekwerking 1-1,5 uur na injectie) Humalog. (Piekwerking 2 4 uur na injectie) Insuman Rapid
Protocol 003 Insulinetherapie Soorten Insuline Soort Merk 1. Snelwerkend NovoRapid (Piekwerking 1-1,5 uur na injectie) Humalog 2. Kortwerkend Actrapid (=normale insuline) Humuline Regular (Piekwerking
Wat te doen bij een hyperglycaemie 3 Zelfregulatie 3 Wat zijn de streefwaarden voor bloedglucose? 4 Aandachtspunten bij het bijreguleren 11 13
Bij een hyper is er een te hoge bloedglucose, vaak boven de 10 mmol/l. U kunt dezelfde waarschuwingssignalen ondervinden als in de periode voordat de diagnose werd gesteld. De meest opvallende verschijnselen:
Eerste hulp bij afvalgifstoffen/ ketonen
Eerste hulp bij afvalgifstoffen/ ketonen Inhoud 1. Wat is ketoacidose? 3 2. Symptomen 3 3. Hoe reageren als ik ziek ben? 4 4. Hoe reageren op bloedketonen resultaat? 5 5. Bijspuitschema 6 6. Mogelijke
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Kind met diabetes en intensieve therapie. Algemene informatie voor kind en ouders
Kind met diabetes en intensieve therapie Algemene informatie voor kind en ouders KIND MET DIABETES EN INTENSIEVE THERAPIE ALGEMENE INFORMATIE VOOR KIND EN OUDERS INLEIDING Je bent voor de behandeling van
RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed
RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed Versie 2: September 2014 INHOUD 1. Algemeen 3 2. Onderscheid zorgtraject/conventie
voorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten
voorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten Inhoud 1. Behandeling s morgens: vanaf 24.00 uur nuchter... 3 2. Behandeling s middags: nuchter of licht ontbijt... 5 3. Behandeling s morgens: nuchter
Ik heb suikerziekte en word geopereerd
Infobrochure Ik heb suikerziekte en word geopereerd Dienst anesthesie Dienst diabetologie Tel: 011 826 227 Tel: 011 826 110 mensen zorgen voor mensen Binnenkort wordt u opgenomen voor een operatie. Operaties
Practische aspecten insuline en OAD voor verpleging
Practische aspecten en OAD voor verpleging Practische aspecten en OAD voor verpleging Inhoudstafel: Patienten behandeld met 1 injectie 2 injecties humaan meng 4 injecties humane s 4 injecties analoge s
Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling
Vernieuwd in 2007: Prof. H. Dorchy Opvolging van diabetische kinderen: de insulinebehandeling Herinnering: De insulines: Type I Humane insulines met een snelle werking (Actrapid HM, Humuline Regular) Begin
RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN. Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed
RICHTLIJNEN VOOR DIABETESBELEID IN RUSTHUIZEN Door diabetescentrum AZ Sint-Blasius en de coördinerende en raadgevende artsen Vehamed Versie 1: Mei 2014 INHOUD 1. Algemeen 3 2. Onderscheid zorgtraject/conventie
Diabetesbeleid in CDC 2011
Diabetesbeleid in CDC 2011 Subcutaan insuline ipv actrapiddrip Bij korte ingrepen waarna de patient snel terug kan eten Voor een vlotte doorstroom in cdc: minder glycemieschommelingen, minder interventies,
Leren spelen met insuline: 10 oefeningen met oplossingen. Dr. Frank NOBELS
Leren spelen met insuline: 10 oefeningen met oplossingen Dr. Frank NOBELS insuline aanpassingen : oefening 1 glycemie (mg/dl) Actrapid 10-10-10-0 E Insulatard 0-0-0-10 E 150 70 ontbijt middagmaal avondmaal
Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten
Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten Interne Geneeskunde Inhoudsopgave Hoofdstuk Pagina 1. Behandeling in de ochtend: vanaf 24.00 uur nuchter 5 2. Behandeling in de middag: nuchter of licht
Aanpassen van insuline: moeilijke situaties
Aanpassen van insuline: moeilijke situaties Dr. Frank Nobels endocrino-diabetologie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst o l v 8 november 2011 Insuline in moeilijke situaties onvoorspelbare fysieke activiteit verschuiven
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zelfregulatie bij intensieve therapie
Zelfregulatie bij intensieve therapie ZELFREGULATIE BIJ INTENSIEVE THERAPIE INLEIDING Deze folder geeft u algemene richtlijnen over zelfregulatie bij intensieve insulinetherapie. Zelfregulatie is het zelfstandig
Dagprofielen in de behandeling van diabetes type 2 zin en onzin
Dagprofielen in de behandeling van diabetes type 2 zin en onzin Prof. em. dr. J. Van Damme 15 januari 2011 Maar evident is de behandeling van type 2 diabetes enorm veel meer dan de glucoseregeling: denk
DIABETESPATIENTEN IN DAGZIEKENHUIS. DR. K. Vermeulen Anesthesie, chirurgisch dagcentrum UZLeuven
DIABETESPATIENTEN IN DAGZIEKENHUIS DR. K. Vermeulen Anesthesie, chirurgisch dagcentrum UZLeuven Doelstelling van diabetesbeleid Kwaliteit: veilig medisch beleid voor diabetespatienten in dagziekenhuis:
Snelwerkende insuline analoog. Novorapid (aspart) Humalog (lispro) Apidra (glulisine)
Wat gaan we doen Basiskennis diabetes Bijspuiten met 2-4-6-regel De zieke patiënt Verkeerde insuline gespoten etc. Een aantal doseringsadviezen Uitleg diabetesspreekuur.nl 2 Snelwerkende insuline analoog
Zelfregulatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Zelfregulatie U heft suikerziekte (diabetes mellitus) en gebruikt daarvoor twee of vier maal per dag insuline. In overleg met uw arts heeft u besloten dat u zelf uw diabetes mellitus gaat regelen (zelfregulatie).
Informatie voor patiënten. Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie
Informatie voor patiënten Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie z U hebt diabetes mellitus (suikerziekte) en komt binnenkort naar het ziekenhuis voor een onderzoek of
Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen
Zelfregulatie voor mensen die drie keer per dag kortwerkende insuline voor de maaltijd en één keer (middel)langwerkende insuline spuiten en zo nodig bloedglucose verlagende tabletten gebruiken Zelfregulatie
Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE
Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE WAT IS FLEXIBELE INSULINETHERAPIE? Bij flexibele insulinetherapie spuit u vier keer per dag insuline. Een keer langwerkende insuline en drie keer snelwerkende
Jaarbilan. Overzicht jaarbilan programma
Jaarbilan Overzicht jaarbilan programma In het priklokaal gebeurt een bloedafname. Eén maal per jaar is een uitgebreid bloedonderzoek nodig. We kijken de werking van onder andere je nieren, je lever, je
Spelen met insuline. Dr. Frank NOBELS. Dr. Stefanie VINKEN
Spelen met insuline Dr. Frank NOBELS Dr. Stefanie VINKEN scenario soorten insuline type 1 type 2 diabetes spelen met insuline bij type 2 diabetes: opstarten dosissen aanpassen acute problemen oplossen
Goochelen met insuline. Praktische tips voor de huisartspraktijk. Patricia Sunaert Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg
Goochelen met insuline. Praktische tips voor de huisartspraktijk Patricia Sunaert Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Bronnen -DiabetesProject Aalst [www.diabetesprojectaalst.be]
Mucoviscidose en diabetes. informatie voor patiënten
Mucoviscidose en diabetes informatie voor patiënten Mucoviscidose en diabetes 2 Mucoviscidose en diabetes 3 Inleiding 5 Diabetes en mucoviscidose-gerelateerde diabetes 6 Mogelijke klachten bij mucoviscidose
Fouten bij insulinetherapie S & B 20 febr. en 21 maart Frank Visser (Kaderarts Diabetes) en Kirsten Dijkstra,diabetesverpleegkundige
Fouten bij insulinetherapie S & B 20 febr. en 21 maart 2017 Frank Visser (Kaderarts Diabetes) en Kirsten Dijkstra,diabetesverpleegkundige Injectie vergeten Telefoon op HAP vanuit verzorgingshuis om 22.00
Aanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt
Aanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Diabetespolikliniek Beter voor elkaar 2 Inleiding U heeft deze folder ontvangen zodat u uw diabetesmedicatie
Onderzoek of ingreep bij diabetes:
Onderzoek of ingreep bij diabetes: tabletten en/of insuline als medicatie Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek of een kleine chirurgische ingreep in Gelre ziekenhuizen Zutphen. Voor dit onderzoek
Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1])
![Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1])](/thumbs/59/43660048.jpg "Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1])")
Ultrasnelwerkende insuline (insulineanaloog[1]) Novorapid firma : Novo-Nordisk beschikbare pennen : Novopen Humalog firma : Lilly beschikbare pennen : Humapen Luxura (100 en 200 E/ml) Apidra firma : Sanofi-Aventis
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus () die voor het onderzoek nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder is bestemd voor patiënten met diabetes
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (insuline en tabletten) die voor het onderzoek nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder is bestemd
Eerste hulp bij ketonen
Eerste hulp bij ketonen Wat zijn Ketonen Wat is Keto-Acidose? Bij een tekort aan aanwezige insuline in het lichaam kunnen de koolhydraten of suikers niet in de lichaamscellen. Gevolg is dat het lichaam
Interne geneeskunde. Insulinedosering de dag vóór het onderzoek. Dosering* normaal insuline spuit
Interne geneeskunde Hoe bereiden diabetespatiënten zich voor op een CT-scan Als u langere tijd niet mag eten... Binnenkort heeft u een afspraak in het ziekenhuis voor een CT-scan. In de folder over het
Heb je na het lezen van het boekje nog vragen? Stel die vragen dan aan je ouders, de kinderarts of de kinderdiabetesverpleegkundige.
Wat moet je doen bij een hypo of hyper? Deze folder is geschreven voor kinderen met diabetes en hun ouders/ verzorgers. Als je diabetes hebt, dan zijn er een aantal belangrijke regels waar je naar moet
EDUCATIE DIABETES MELLITUS TYPE 1 BIJ KINDEREN
Kinderdiabetesteam EDUCATIE DIABETES MELLITUS TYPE 1 BIJ KINDEREN Wat moet ik weten over mijn diabetes? Les 1 : Wat is diabetes en vingerprik Les 2 : Insulinewerking en insulinetoediening Les 3 : Hypoglycemie
Tamimount Ameziane Diabeteseducator ZNA Middelheim. Diabetessymposium Gent 8 november 2010. Ramadan
Tamimount Ameziane Diabeteseducator ZNA Middelheim Diabetessymposium Gent 8 november 2010 Ramadan diabetes heeft een hoge prevalentie onder de moslims in de Westerse samenleving jaarlijkse vastenmaand
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijregel-schema hypoglycemie 4
Diabetes type 1 bij kinderen. Diabetes type 1 bij kinderen. Diabetes type 1 bij kinderen 28/01/2019
Diabetes type 1 bij kinderen Het belang van bloedketonen meting bij diabetes type 1 Dr. Sylvia Depoorter Ook kleuters hebben nu vaker diabetes Het nieuwsblad. 29 mei 2009 C. Patterson, et al. Incidence
Als je diabetes hebt en ziek wordt
Als je diabetes hebt en ziek wordt 1 Iedere infectie induceert insuline resistentie en daarmee verhoogde insuline behoefte Anticiperend beleid Diabetes patiënten waarschuwen voor ontregeling bloedsuiker
DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert
DM T1 preconceptioneel 2017 Sara, Ellen en Geert Sophie, 1980 Sophie Voorgeschiedenis 1993: DM T1 Microvasculaire complicatie: milde niet-proliferatieve diabetische retinopathie Geen macrovasculaire complicatie
Ultra snelwerkende insuline of analoge insuline :werkt na 30à70 min tot 2 à5 uur, HUMALOG/NOVORAPID/APIDRA
Inleiding Type 1 diabetes wordt veroorzaakt door een auto-immune destructie van de beta cellen van de pancreas. Dit type ontstaat meestal voor de leeftijd van 40 jaar (bij kinderen en adolescenten).het
HOE DE PERSOON MET DM HELPEN BIJ GLYCEMIEREGELING BIJ FEEST, UITETEN OF REIZEN?
HOE DE PERSOON MET DM HELPEN BIJ GLYCEMIEREGELING BIJ FEEST, UITETEN OF REIZEN? Marijke Van Rijsselberghe Hoofddiëtiste-Diabeteseducator OLV Aalst-Asse-Ninove Oostende, 22 maart 2013 Uit de praktijk gegrepen
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? Richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (insuline) die voor het onderzoek een laxeerschema volgen en nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder
Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie
Informatie voor patiënten Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie insuline z Vooraf 1 U hebt diabetes mellitus (suikerziekte) en komt binnenkort naar het ziekenhuis voor
praktische tips in de behandeling en coaching van bejaarden met diabetes
praktische tips in de behandeling en coaching van bejaarden met diabetes 18-4-2012 K. Buyse - C. Houthoofd 1 wie zijn wij? Karolien diëtiste educator 1ste en 2de lijns Carmen verpleegkundige educator 2de
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijstel-schema hypoglycemie 4 Voorkomen
Zelfcontrole bij diabetes
Zelfcontrole bij diabetes Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De arts heeft met u gesproken over het belang om zelf uw bloedglucosewaarden te controleren en zo nodig
Diabetesregulatie bij operatie. Anesthesie
Diabetesregulatie bij operatie Anesthesie Inhoudsopgave Inleiding 4 Algemene richtlijnen 5 Wat te doen bij hypoglycemie? 5 Bloedglucose controle 5 Voeding en medicatie na de operatie 5 Vragen 6 Bijlagen
Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie
Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie (met Humalog of Novorapid als maaltijdinsuline) Voordelen van Flexibele insuline therapie Er wordt een natuurlijk ritme nagestreefd van extra insuline aanbod
H.366816.0415. Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1)
H.366816.0415 Nuchter voor of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt insuline of GLP-1 injectie (Victoza of Byetta ). Binnenkort
Handleiding voor de insulinepomp Voor kinderen
Handleiding voor de insulinepomp Voor kinderen Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2013 pavo 0953 Inleiding Jij gaat starten met je insulinepomptherapie. Je hebt inmiddels al veel informatie en adviezen
Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van
H.40079.0518 Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van tabletten,/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt tabletten, en/of GLP-1 injectie. Binnenkort
Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE
Inwendige geneeskunde Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW010TXT / Nuchter
Onderzoek of ingreep bij diabetes:
Onderzoek of ingreep bij diabetes: tabletten en/of insuline als medicatie Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek of een kleine chirurgische ingreep in Gelre ziekenhuizen Zutphen. Voor dit onderzoek
Wat met diabetes en medicatie bij nuchtere patiënten?
Wat met diabetes en medicatie bij e patiënten? Paper in het kader van de opleiding tot referentieverpleegkundige in diabetes, academiejaar 2009-2010. Auteur: Lieve Adriaensen, Sint Vincentius. Begeleider:
Diabeteszorg aan het eind van het leven.geen Standaard. Casuïstiek Nr. 1. Vervolg. Casuïstiek Nr. 2. Vervolg 14-6-2013
Diabeteszorg aan het eind van het leven.geen Standaard Drie patiënten, driemaal onzekerheid 1 2 Casuïstiek Nr. 1 Man, 85 jr, BMI: 28, Duur DM2:15jr Medicatie: 2dd 850 mg metformine HbA1c: 48 mmol/mol (6
Marc Christiaens. Linda Van Himme. Workshop diabetes
Marc Christiaens Linda Van Himme Workshop diabetes HbA1c= hemoglobine A1c Gemiddelde van de bloedsuiker Casus 1 : Mia 1. 51 jaar, actief verenigingsleven oa fietsclub met wekelijkse activiteit (outdoor/indoor)
Interne geneeskunde. Welke voorbereidingen u moet treffen, hangt af van de diabetesbehandeling die u krijgt. Deze folder is ingedeeld in vier versies:
Interne geneeskunde Diabetes en röntgenonderzoek van de darm Inleiding Binnenkort heeft u een röntgenonderzoek van de dunne of dikke darm. Voor dit onderzoek is het nodig dat u nuchter bent, dus dat u
Hoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
Hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (INSULINE EN TABLETTEN) die voor het onderzoek EEN LAXEERSCHEMA volgen en NUCHTER moeten zijn Waarom deze folder?
Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd.
Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd. Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd U heeft diabetes mellitus en wordt geopereerd. U krijgt adviezen om
Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan
Deel 1 Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan Hetzorgtrajectdiabetes Inclusiecriteria 1 of 2 injecties insulinetherapie
Uitwerking insulinetherapie. Insuline
Uitwerking insulinetherapie Insuline Indien het niet (meer) lukt de glucosespiegels van patiënten met Diabetes Mellitus type 2 met orale bloedglucose verlagende middelen afdoende te reguleren - te valideren
Beweegwijzer. Samen op weg naar een actiever leven! (2) Het beweegwijzerteam bestaat uit:
Beweegwijzer Samen op weg naar een actiever leven! (2) Het beweegwijzerteam bestaat uit: s Herenbaan 172 2840 Rumst tel.: 03/880.90.11 (algemeen) tel: 03/880.96.91 (diabetes) e-mail: diabeteszorg@hfr.be
INSULINEPOMP OMNIPOD. Het infuussysteem:
INSULINEPOMP OMNIPOD De insulinepomp Het Omnipod systeem bestaat uit 2 delen, nl de pod en een Personal Diabetes Manager (hierna genoemd als PDM) De PDM is tevens de bloedsuikermeter. In de pod zit een
FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013
FoodSteps - diabetes in beweging Wat is diabetes Symptomen Gevolgen Behandeling 5% van de bevolking heeft diabetes (= 1 op 20) Zuid West-Vlaanderen: 15 000 Verwachting komende jaar: x 2 (= 1 op 10) Pancreas
Aanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór uur plaatsvindt
Aanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Diabetespolikliniek Beter voor elkaar 2 Inleiding U heeft deze folder
Diabetes en ziekenhuisopname
Diabetes en ziekenhuisopname 1. Wat bij een hospitalisatie? Voor een diabetespatiënt kan een hospitalisatie behoorlijk vervelend zijn, zeker wanneer je gewoon bent om je behandeling zelf te regelen. Plots
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zelfregulatie bij pomptherapie
Zelfregulatie bij pomptherapie ZELFREGULATIE BIJ POMPTHERAPIE INLEIDING Deze folder geeft u algemene richtlijnen over zelfregulatie. Zelfregulatie is het zelfstandig aanpassen van de bolusinsuline aan
Zelfregulatie voor mensen met diabetes die combinatieinsuline
Interne Geneeskunde Diabetes i Zelfregulatie voor mensen met diabetes die combinatieinsuline gebruiken Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft u algemene en veilige richtlijnen
Basaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
Voedingsadviezen bij vier maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij vier maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor vier maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke
metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Diabetes
metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Diabetes Wat is diabetes? Diabetes is een chronische aandoening waarbij er een verhoogd glucosegehalte is in het bloed. meetmoment zonder diabetes
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million
INSULINEPOMP MEDTRONIC (Smart Guard 640G)
INSULINEPOMP MEDTRONIC (Smart Guard 640G) 1. De insulinepomp Een insulinepomp is een klein, draagbaar apparaatje dat 24 uur per dag snelwerkende insuline afgeeft. Het heeft ongeveer de afmetingen van een
Zelfregulatie bij Diabetes Mellitus. Interne geneeskunde
Zelfregulatie bij Diabetes Mellitus Interne geneeskunde Inhoudsopgave Zelfregulatie...5 De werking van insuline...6 HBA1C waarde...9 Algemene adviezen voor zelfregulatie...9 Verschijnselen van hypo- en
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke
Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd
Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd U heeft diabetes mellitus en wordt geopereerd. U krijgt adviezen om
Diabetes les DDH. 18 Maart 2016 Sijda Groen/ Elvia Carbin Senior diabetesverpleegkundige
Diabetes les DDH 18 Maart 2016 Sijda Groen/ Elvia Carbin Senior diabetesverpleegkundige Inhoud Patïenten casus Korte samenvatting: Wat is diabetes type 1, type 2. Ontstaan Steroïd geïnduceerde DM (iatrogene
Praktische adviezen bij een 1 maal daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 1 maal daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Wat te doen bij een hypo (
Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling
Interne Geneeskunde Diabetes i Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling Patiënteninformatie Indien u voorafgaand aan een onderzoek of behandeling een voorbereidingsdieet volgt,
Diabetes en ziek zijn
Diabetes en ziek zijn Dr. Frank Nobels endocrino-diabetologie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst 22 maart 2013 Diabetes en ziek zijn type 1 diabetes type 2 diabetes medicatie hospitalisatie vaccinatie 1 Diabetes
prednis(ol)on adviezen na een hernia-operatie astma/copd ZorgSaam
prednis(ol)on adviezen gebruik na een bij hernia-operatie astma/copd ZorgSaam 1 2 PREDNIS(OL)ON GEBRUIK BIJ ASTMA/COPD Inleiding Wat doet Prednis(ol)on (glucocorticosteroïden) en hoe wordt het gebruikt?
Kinderen met diabetes, hoe ga je ermee om?
Kinderen met diabetes, hoe ga je ermee om? Inhoud 1.Begeleiding kind met diabetes vanuit een kinderconventie 4 2.Wat is diabetes? 5 3.Behandeling diabetes type 1 7 4.Glycemie (=bloedsuiker) 14 5.Welk materiaal
Insulinepomptherapie Adviezen bij ontregeling
In deze brochure worden punten beschreven waarop u moet letten als u een insulinepomp gebruikt. De diabetesverpleegkundige heeft dit met u besproken. In deze brochure kunt u de informatie nalezen. Hoge
info voor patiënten Diabetes
info voor patiënten Diabetes 01. Wat is diabetes? Diabetes is een chronische aandoening waarbij patiënten een verhoogd glucosegehalte in het bloed hebben. meetmoment zonder diabetes diabetes nuchter 100
PATIËNTEN INFORMATIE. Opstart INSULINE
PATIËNTEN INFORMATIE Opstart INSULINE Beste mevrouw, mijnheer Er werd recent diabetes vastgesteld of heb je dit al een tijdje en start je nu met insuline? In deze brochure krijg je alle informatie die
5.1 Tabletten en andere medicatie. Metformine (merknaam Glucophage)
Hoofdstuk 5 Medicatie Diabetes mellitus wordt altijd met een dieet behandeld, maar ook met tabletten en/of insuline. Uw arts kiest, in overleg met u, de behandeling die bij u past. Bij niet of niet goed
28/01/2019. Werking kinderdiabetesteam Brugge. Hoe verloopt de normale insulinesecretie. De behandeling van diabetes type 1.
De behandeling van diabetes type bij kinderen Dr. Sylvia Depoorter BASISPRINCIPES IN DE BEHANDELING VAN DIABETES TYPE BIJ KINDEREN De behandeling van diabetes type bij kinderen Brugge Diabetes kinderconventie
Informatie. Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek of operatie. Richtlijnen insuline
Informatie Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek of operatie Richtlijnen insuline Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor insuline. Binnenkort heeft u een afspraak in het ziekenhuis
CASUÏSTIEK BESPREKING OVER DIABETESZORG IN DE PALLIATIEVE FASE
CASUÏSTIEK BESPREKING OVER DIABETESZORG IN DE PALLIATIEVE FASE INLEIDING Diabeteszorg richt zich op leefstijl, scherpe streefwaarden en/of voorkoming van late complicaties (5-10 jaar) In de palliatieve/terminale
Diabetes en lichaamsbeweging
Diabetes en lichaamsbeweging Dr. Frank Nobels endocrino-diabetologie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst o l v (fysio)logisch nadenken Winkelen Mia is 75j. Ze is obees. Ze heeft al lang type 2 diabetes. Ze neemt
Protocol Ontregelde Diabetes Mellitus Patiënt
Doel: Het op verantwoorde wijze telefonisch heldere afspraken maken over het bijreguleren van diabetespatiënten met een hyperglycemische of hypoglycemische ontregeling. Hyperglycemie: Een episode van een
Hypoglycemie bij kinderen en adolescenten met diabetes mellitus
Hypoglycemie bij kinderen en adolescenten met diabetes mellitus Dr. G. Massa in samenwerking met de Kinder- en Jeugddiabetesteam Jessa Ziekenhuis Hasselt Hypoglycemie Definitie en voorkomen Oorzaken Symptomen
INTENSIEVE INSULINETHERAPIE
INTENSIEVE INSULINETHERAPIE Op de diabetespolikliniek van het Sint Franciscus Gasthuis wordt gewerkt met verschillende insulinetherapieën. In deze folder wordt de intensieve insulinetherapie besproken.
glycemie medicatie aanpassen in de praktijk
glycemie medicatie aanpassen in de praktijk Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Mogen educatoren dat? Neen, maar... in een team kunnen daar afspraken over
Medicatie Stappenplan
In 2018 is er door de NHG een nieuwe standaard Diabetes uitgebracht. In deze standaard is er in stap 3 en 4 van het medicatie stappenplan alternatieve medicatie toegevoegd. De basis van het stappenplan