WERKWIJZE GEMEENTERAAD; GEMEENTEFINANCIËN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WERKWIJZE GEMEENTERAAD; GEMEENTEFINANCIËN"

Transcriptie

1 Training voor wijkraden, 27 mei 2013 WERKWIJZE GEMEENTERAAD; GEMEENTEFINANCIËN Aanwezig: 8 wijkraadsleden van de wijkraden Overvecht, Oost, Noordoost en Leidsche Rijn Gemeente Utrecht: Staf Wijken, Angeline Diederen, a.diederen@utrecht.nl Frank Lith, Commissiegriffier Stad & Ruimte / plv. griffier Marijn Wolswinkel, financieel beleidsadviseur bij Concernfinanciën Verslag: Marja van Steijn, Tekstbureau Talent, info@tekstbureautalent.nl Utrecht Groen, Open en Sociaal Opening Angeline Diederen is de organisator van deze training. Angeline werkt bij de Staf Wijken van de gemeente Utrecht en ondersteunt de wijkraden. Vanavond is het woord aan Frank Lith, commissiegriffier Stad & Ruimte, en Marijn Wolswinkel, financieel beleidsadviseur bij de gemeente Utrecht. Zij zetten de deelnemers aan deze training meteen aan het werk: iedere deelnemer krijgt een aantal quizvragen voorgelegd over gemeenteraad en gemeentefinanciën. Het is de bedoeling dat de vragen worden beantwoord en dat iedereen in de loop van de avond zijn/haar eigen antwoorden controleert. Er staat een passende prijs op het spel! Werkwijze gemeenteraad Wat gebeurt er in het stadhuis? Frank Lith In het stadhuis is maar een klein deel van de gemeentelijke organisatie gevestigd. De ambtenaren zitten verdeeld over allerlei panden in de stad. Volgend jaar oktober verhuist bijna de hele gemeentelijke organisatie inclusief het college van burgemeester & wethouders naar het nieuwe stadskantoor. De gemeenteraad blijft achter in het huidige stadhuis. Er wordt nog nagedacht over de invulling van de in het stadhuis vrijkomende ruimten. De term het huis van de democratie wordt in dat kader wel eens gehoord. Wijkraden adviseren het college, niet de gemeenteraad. De nieuwe organisatie van de gemeente Utrecht is veel meer dan vroeger gericht op participatie van burgers; de organisatie is vanavond niet aan de orde maar wellicht wel interessant om op een ander moment dieper op in te gaan. Drie bestuursorganen De gemeenteraad vergadert 2x per maand, op donderdag, in de raadzaal van het stadhuis. De gemeente kent 3 bestuursorganen: de gemeenteraad het college van B&W de burgemeester. Hun bevoegdheden zijn bij wet geregeld. De gemeenteraad als hoogste orgaan Verslag website training wijkraden Gemeenteraad en financiën 27 mei 2013v5(Angeline Diederen)

2 De raad is het hoogste orgaan. De raadsleden worden rechtstreeks gekozen, zij vormen de volksvertegenwoordiging. Dat is het kenmerk van een representatieve democratie. De gemeenteraad van Utrecht bestaat uit 45 volksvertegenwoordigers, die met elkaar 9 fracties vormen. Hun taken: kaders stellen (hoofdlijnen van beleid) controleren of het beleid goed wordt uitgevoerd. Ook een kleine partij kan in deze vorm van democratie invloed hebben want een kleine partij kan net voldoende zijn om een meerderheid te vormen. Sinds 2002 is de gemeenteraad duaal. Dat betekent dat de wethouders niet onderdeel zijn van de gemeenteraad. Vóór die tijd was dat wel het geval en hadden zij veel invloed. Vaak liep iedereen mee met de wethouder, maar daar is de gemeenteraad niet voor in het leven geroepen. De raad is in het leven geroepen om het volk te vertegenwoordigen. Daarom is in 2002 landelijk besloten om duaal te gaan, en er is een scheiding gekomen tussen de raad en de wethouders. Er zijn afspraken gemaakt over de verantwoordelijkheden, waarbij het de bedoeling was dat de positie van de raad verstevigd werd. Raad en college zijn dus ontvlochten. Bestuursbevoegheden zijn geconcentreerd bij het college, het college is in feite dagelijks bestuur en voert uit wat de raad besluit. De raad stelt kaders en controleert. Bij de raad ligt vooral de nadruk op de controlerende functie. Overzicht verdeling raadszetels Utrecht (cursief = coalitie): GroenLinks PvdA D VVD CDA SP Stadspartij Leefbaar Utrecht ChristenUnie B&G 1 2 Groep Mossel 1 0 Groen Rechts Vanaf 2010 is er een coalitie tussen GroenLinks, PvdA en D66. In 2000 was Stadspartij Leefbaar Utrecht een hele grote partij en maakte zich toen hard voor burgerparticipatie en ook waren de plannen voor het stationsgebied heel actueel. Het kan zo maar zijn, dat er rond verkiezingen weer partijen veel stemmen krijgen n.a.v. actuele onderwerpen. SLU zal bij de volgende verkiezingen niet meer terug komen. Foto's van de raadsleden zijn te vinden op de gemeentelijke website. Er zijn grote partijen en kleine. Grote partijen hebben op verschillende onderwerpen verschillende woordvoerders: zij kunnen de taken verdelen. Maar een eenmansfractie moet al die onderwerpen zelf beheersen, en dat is best lastig. Wel heeft elke fractie fractieassistenten waar zij ondersteuning van krijgen. Ook bij de 14 medewerkers van de griffie kunnen zij met vragen terecht. Elke wijk heeft een coördinerend gemeenteraadslid, dat contact onderhoudt met het wijkbureau en de wijkregisseur. Daarnaast bezoekt de gemeenteraad elke wijk 2x per jaar. Dan verdiepen zij zich in de kwesties die in de wijk leven. De agenda voor die bezoeken wordt samengesteld in overleg met de desbetreffende wijkraden. Sommige raadsleden bezoeken met regelmaat de wijkraadvergaderingen.

3 Raadsleden zijn heel benaderbaar. Via de website van de gemeente kun je altijd contact met hen opnemen. Ze hebben dat graag, om goed met de wijk in contact te blijven. Sommige raadsleden hebben voorheen zelf ook deel uitgemaakt van een wijkraad. De griffier van de raad is Ad Smits. De raadsvergaderingen zijn te volgen op U-Stad TV, maar burgers zijn ook welkom als toehoorder, op de publieke tribune. Wil je echter je stem laten horen, dan kun je een RaadsInformatieAvond (RIA) bijwonen. Daar kun je meepraten en je mening geven. Tijdens raadsvergaderingen en commissievergaderingen is dat niet mogelijk. Burgers in Nederland zijn over het algemeen niet ontevreden met de raadsleden. 60% van de burgers geeft raadsleden in hun eigen gemeente een 6 of een 7. Een ander instrument om te meten of burgers tevreden zijn is de Utrecht Monitor, in combinatie met de Wijkwijzer. De meerderheid van Utrecht is nog altijd tevreden met het leven in Utrecht. Uit de misdaadmonitor van het AD bleek onlangs dat Utrecht ook wat dat betreft verbeterd is. De burgemeester De burgemeester is een apart bestuursorgaan, met eigen bevoegdheden, met name op het gebied van orde en veiligheid. Denk daarbij aan kwesties als de ramen op het Zandpad, coffeeshops, wedstrijden FC Utrecht. De burgemeester is voorzitter van het college en heeft daar ook een stem. Als de stemmen staken kan zijn stem zelfs doorslaggevend zijn. De burgemeester is technisch voorzitter van de gemeenteraad; hij moet het reglement van orde handhaven. De griffier van de raad ondersteunt hem daarbij. Als de stad in nood is wordt van een burgemeester verwacht dat hij als burgervader een bepaalde rol op zich zal nemen. Het College van B&W Het College van Burgemeester & Wethouders is in feite het dagelijks bestuur van de gemeente. Zij voeren uit wat de raad aan kaders en verordeningen heeft neergelegd en doen ook beleidsvoorstellen aan de raad. Het Utrechtse college van B&W heeft 7 leden: de burgemeester en 6 wethouders. Hun namen zijn ook op de gemeentelijke website terug te vinden. Het zijn fulltime bestuurders en ze vergaderen elke dinsdagmorgen. Het college wordt ondersteund door de gemeentesecretaris, zoals de raad wordt ondersteund door de raadsgriffier. Maarten Schurink is op dit moment gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris is bovendien de baas van het gemeentelijk apparaat (behalve van de griffie, die valt onder de raadsgriffier). Het collegeprogramma van het huidige college heet Groen, Open en Sociaal. Burgers kunnen het nalezen op de website. Taken raadsleden Wat zit er in de gereedschapskist van een raadslid om zijn werk goed te kunnen doen? Hij kan: vragen stellen een motie indienen (als een raadsvoorstel is geagendeerd en de raad wil nog iets extra's, bijvoorbeeld een onderzoek) een amendement indienen (als het college een voorstel doet en de gemeenteraad wil wijzigingen inbrengen) een initiatiefvoorstel doen (niet alleen het college kan voorstellen indienen maar ook een gemeenteraadslid, of een burger denk aan de koopzondagen) interpellatie aanvragen (komt niet vaak voor; als er iets is gebeurd en raadsleden vinden dat kán niet, dan kunnen zij het college ter verantwoording roepen en hen ondervragen; dat kan mogelijk zelfs een motie van wantrouwen opleveren) en ook nog: hoorzitting, werkbezoek, enquête, raadsonderzoek, verzoek aan de rekenkamer. Besluitvormingsproces raad

4 Het besluitvormingsproces van de raad verloopt in drieën. Informeren > de raad luistert naar de inbreng van burgers. Dat gebeurt tijdens de RIA's. Debatteren > dat gebeurt in de vaste raadscommissies. Besluiten > dat gebeurt in de gemeenteraadsvergaderingen. Tot slot zorgt de griffie er namens de raad voor dat er wordt teruggekoppeld wat er besloten is. De RIA's zijn erg leuke avonden. In verschillende zalen van het stadhuis komen verschillende onderwerpen aan bod, die ook in de raadscommissie aan de orde komen. Raadsleden willen graag van burgers horen hoe zij over die onderwerpen denken. Dat werkt erg goed en is echt een instrument voor de gemeenteraad om zich te laten informeren vanuit de stad. Getracht wordt die avonden zo levendig mogelijk van opzet te maken. De raadscommissies In de raadscommissies vindt het echte politieke debat plaats. Daar komen nu geen insprekers meer. Vroeger gebeurde dat wel en kregen ze een paar minuten spreektijd, maar nu kunnen zij hun visie op de RIA uit de doeken doen. Er zijn twee raadscommissies: de Commissie Stad & Ruimte (over de harde onderwerpen ofwel de stenen), en de Commissie Mens & Samenleving (over de zachte onderwerpen, ofwel het cement). De commissies zijn zo samengesteld dat alle raadsleden erin zitten maar in de praktijk komen alleen de woordvoerders voor een bepaald onderwerp naar de vergadering. Er zitten meestal zo'n 13, 14 raadsleden. In de begroting zitten programma's (straks meer daarover) en die programma's lopen door de commissies heen. De Commissie Mens & Samenleving heeft een subcommissie voor financiën die dat onderwerp nader uitdiept en voorbereidt voor de commissievergadering. De voorstellen uit de commissie komen terug in de gemeenteraad. Het debat moet dan eigenlijk achter de rug zijn, maar in de praktijk wordt daar weer veel herhaald. Eigenlijk moet het een debat zijn op hoofdlijnen, met besluitvorming in de raad. De burgemeester is voorzitter van de raad. Overige activiteiten raadsleden Overige activiteiten van de gemeenteraad: werkbezoek expertmeeting stadsdebat hoorzitting wijkbijeenkomst. Aantal vergaderingen per maand: fractie 4 dagdelen per maand (avond) RIA 2 dagdelen per maand (avond) commissie 3 dagdelen per maand (1x avond) raad 2 dagdelen per maand wijkbijeenkomst 2 dagdelen per maand (avond) overige bijeenkomsten 3 Totaal: 16 dagdelen per maand aan pure vergadertijd. Geconcentreerd op dinsdag en donderdag. Vergoeding is ongeveer bruto per maand ex onkostenvergoedingen. Door Marijn Wolswinkel De gemeentefinanciën en de begroting Exploitatie De stad Utrecht heeft een exploitatie van 1,3 miljard euro. De begroting is in evenwicht: het totaal van de lasten = het totaal van de baten.

5 In de begroting zitten 15 programma's waar het bedrag van 1,3 miljard over verdeeld is. Aan het programma Stedelijke Ontwikkeling geeft de stad het meest uit, dat is een erg groot programma: het Stationsgebied zit erin, de ontwikkeling van Leidsche Rijn, Monumentenzorg, Krachtwijken etc. etc. Totaalbedrag voor 2013 voor dit programma: 283 mln. Daarna komt het programma Werk & Inkomen, dan Openbare Ruimte & Groen. Specifiek voor dit college is het nieuwe programma Duurzaamheid, waar gezien de economische crisis nog een redelijk bedrag voor is vrijgemaakt: 4x 6,5 mln. Daar vallen vooral projecten onder om de CO2-uitstoot te verminderen, maar ook fondsen ter stimulatie van bijvoorbeeld aanschaf zonnepanelen. Het programma Algemene ondersteuning is de overhead van het apparaat. Daarin zit alle ICT, financiële medewerkers, communicatie, HRM, d.w.z. alle ondersteuning om het primaire proces (dat zijn de programma's) te kunnen uitvoeren. Op de overhead wordt flink bezuinigd. Algemene Middelen & Onvoorzien is het financieringsprogramma, met zaken als rente, belastingopbrengsten etc. Dat is vooral een technisch programma waar al het geld binnenkomt (en waaruit het verdeeld wordt over de andere programma's). De post Onvoorzien is een verplichting vanuit de gemeentewet, maar er is niet bij aangegeven hoe groot die post moet zijn. In Utrecht is hij heel laag. Onder de post Bewoners & Bestuur valt: het wijkgerichtwerken, de wijkbureaus, de leefbaarheidsbudgetten, de griffie, de algemene rekenkamer maar ook bestuurlijke samenwerkingsvormen zoals het BRU en andere regionale samenwerkingsverbanden. Beïnvloedingsruimte Wat is binnen die 1,3 miljard de ruimte voor de gemeenteraad om nog te beïnvloeden? Dat is lastig aan te geven. In de toekomst hoopt de gemeente dat meer inzichtelijk te kunnen maken. Een deel van de inkomsten is gekoppeld aan een bepaald doel of ligt vast via contracten, dus daar kan de raad niets mee. Er is veel regelgeving over. De speelruimte is beperkt. Utrecht en andere gemeenten Landelijk worden gemeenten met elkaar vergeleken v.w.b. het bedrag dat de stad uitgeeft per inwoner. Utrecht is de 4e gemeente van Nederland: Utrecht geeft uit per inwoner, bij een totaal van inwoners. Dat heeft vooral ook te maken met grootstedelijke voorzieningen en problematiek waar de stad mee te maken heeft. Een gemeente als Houten geeft bijvoorbeeld uit per inwoner. Investeringen Naast de begroting van normale uitgaven investeert de gemeente. Een investering heeft meerjarig nut, de kosten daarvan neem je niet in 1 jaar tijd mee, je verdeelt ze over al die jaren. In 2013 investeert Utrecht voor een bedrag van 131 mln. De meeste investeringen zijn gemoeid met onderwijs: schoolgebouwen vervangen en uitbreiden. Daarnaast gaat er ook veel investeringsgeld naar Openbare ruimte en groen / rioleringen. De raad autoriseert in 2013 een bedrag van 131 mln aan investeringen. Dat betekent dat er met die investeringen een start wordt gemaakt. Projecten worden dus niet meteen in 2013 opgeleverd maar je mag pas starten als je een autorisatie hebt van de raad als hoogste orgaan. Investeringen leggen een meerjarig beslag op je budget; dat moet je elk jaar kunnen betalen. Daarom gelden daar aparte regels voor. Alle kosten die je voor investeringen maakt parkeer je tijdelijk, zet je op de balans; als een investering klaar is en je gaat het in gebruik nemen heb je een bezitting, en dan ga je jaarlijks afschrijven over een langere periode bijvoorbeeld 30 jaar (de levensduur). En dat bedrag moet je weer betalen uit de exploitatie van 1,3 miljard. De exploitatie begrenst dus de investeringen. De investering in Onderwijs van 41 miljoen is geen reservering, maar de dekking voor de kapitaallasten zit in de meerjarenbegroting. Er is in die 1,3 miljard in 2013 en de jaren erna budget beschikbaar om de kapitaallasten jaarlijks te kunnen betalen. Want je hebt, als je een schoolgebouw neerzet, bijvoorbeeld 40 jaar lang lasten voor dat pand. Het kabinet heeft een uitname uit het Gemeentefonds aangekondigd omdat de gemeenten het budget, dat zij van het Rijk ontvangen voor onderwijshuisvesting, niet op zouden maken.

6 Waar haalt de gemeente haar inkomsten vandaan? Uit drie bronnen: Rijksuitkeringen, nl. Gemeentefonds (in 2013 een bedrag van 419 mln) en specifieke uitkeringen dan wel doeluitkeringen (bijv. t.b.v. De Wet Werk & Bijstand) Eigen inkomsten, te weten publiekrechtelijke inkomsten (belastingen OZB en retributies havengelden, leges etc.) en privaatrechtelijke inkomsten (grondbedrijf, tarieven van zwembaden en sportvelden etc.) Bijdragen van derden, bijv. BRU, Provincie, EU etc. Inkomsten van de gemeente Het Gemeentefonds is gekoppeld aan het Rijk: als het Rijk meer uitgeeft krijgt de gemeente ook meer; als het Rijk minder uitgeeft krijgt de gemeente ook minder. Als het rijk bezuinigt krijgen de gemeenten dus minder, en dat gebeurt nu. Dat gaat om forse bedragen. Planning- en controlcyclus Het hele proces van afspraken maken en verantwoording afleggen is vastgelegd in de planning- en controlcyclus. Op vaste momenten in een vast ritme. Je start met de Voorjaarsnota. Daar worden de belangrijkste besluiten genomen en de kaders gesteld voor de Programmabegroting. De Voorjaarsnota is onlangs door het college vastgesteld. Daar zitten weer structurele bezuinigingen in van flinke bedragen. De voorstellen staan in de Voorjaarsnota. Dat is de integrale afweging. De besluiten die je daarin neemt werk je uit in de Programmabegroting, op detailniveau. Lopende het jaar kijk je dan of er bijgestuurd moet worden. Dat gebeurt via de Bestuursrapportage. Vervolgens kijk je terug in de Verantwoording. En zo kom je dan weer terecht bij de Voorjaarsnota: daarin kijk je naar het lopende jaar, naar het achterliggende jaar en naar de begroting van het volgend jaar. En het hele ritme herhaalt zich. Tijdsplanning cyclus: Collegedata cyclusjaar 2014 voorbereiding november 2012 voorjaarsnota 2013 mei 2013 programmabegroting 2014 september 2013 bestuursrapportage 2014 juni 2014 verantwoording 2014 april 2015 afronding (Provincie) juli 2015 Over die rol van de Provincie bij de begroting: de raad stelt de begroting vast maar de Provincie spreekt er uiteindelijk een oordeel over uit. Op het moment dat het niet goed gaat wordt een gemeente een zgn. Artikel 12 gemeente : in dat geval moeten uitgaven boven een bepaald niveau altijd ter goedkeuring voorgelegd worden aan de Provincie. Dat beperkt de zelfstandigheid en invloed van de gemeente sterk. Bij Utrecht is dat halverwege de jaren '90 een keer voorgekomen. Martijn Wolswinkel heeft de Programmabegroting 2013 meegenomen: een dik en lijvig boekwerk. Voorjaarsnota Terugkomend op de Voorjaarsnota inclusief Bestuursrapportage: doel is vroegtijdige discussie over nieuw beleid. De Voorjaarsnota is in feite een verbinding tussen coalitieakkoord, jaarstukken vorig jaar en begroting volgend jaar. De nota bevat inhoudelijke en financiële kaders voor de begrotingssamenstelling en tevens rapportage over de uitvoering van de begroting over het lopend jaar. Programmabegroting Dan de Programmabegroting. Die is ingedeeld in programma's. Het is een volledig overzicht van alle voorgenomen beleid en is de financiële vertaling van alle taken en activiteiten voor het komend jaar.

7 In die programma's zitten ook de wijkambities. De wijkregisseurs (v/h wijkmanagers) zijn verantwoordelijk voor het opstellen van die wijkambities. Bedoeling is om daar steeds beter de wijken bij te betrekken en de 3 belangrijkste prioriteiten van de wijk te vertalen in een wijkactieprogramma. De wet schrijft voor dat er in de programmabegroting ook allerlei paragrafen zijn, bijvoorbeeld over het treasury-beleid van de gemeente, en de investeringen. Daar is de programmabegroting op ingedeeld. Ook bevat de programmabegroting een financieeltechnisch overzicht. De Programmabegroting is ingedeeld aan de hand van drie w-vragen. 1. Wat willen we (bereiken)? > Doelstelling, in het bijzonder de beoogde maatschappelijke effecten. 2. Wat gaan/moeten we daarvoor doen? > De wijze waarop ernaar gestreefd zal worden om die effecten te bereiken. 3. Wat mag/gaat het kosten? > De raming van baten en lasten. Verantwoording Tot slot de Verantwoording. Het verantwoordingsinstrument over het afgelopen jaar bestaat uit programma's, paragrafen, balans en programmarekening, en resultaat (voor en na bestemming). Dat laatste is bestuurlijk het meest interessant: blijft er geld over en wat ga je daarmee doen. Actualiteit: financiële krapte Actualiteit is dat er sprake is van financiële krapte. Ook de gemeenten krijgen te maken met effecten van het ongunstige economisch tij. Die effecten worden merkbaar in: Bezuinigingen vanuit het Rijk. Utrecht moet 25 mln besparen en moet taken zoals AWBZ en Jeugdzorg gaan overnemen. De budgetten die het Rijk daarvoor meestuurt zijn veelal gekort, dus het wordt moeilijk om die taken met dat geld uit te voeren. De grondexploitaties staan onder druk (denk aan Leidsche Rijn en Stationsgebied). De kosten van de bijstand nemen toe. Maatregelen die genomen worden zijn organisatievernieuwing in de zin van efficiencyingrepen, beleidsheroverwegingen etc. Wat voor effect hebben de landelijke bezuinigingen op de gemeentelijke uitgaven: als het Rijk bezuinigt moeten gemeenten ook bezuinigen. Binnenlandse Zaken geeft een paar keer per jaar een circulaire uit met verwachtingen van het Gemeentefonds, en daar baseert de stad zich op. Bezuinigingen van het Rijk raken ook altijd de gemeente. Het gaat om een bedrag van 25 mln voor de gemeente Utrecht; Utrecht krijgt dat niet meteen in 2014 al voor de kiezen maar het bouwt op in een paar jaar tijd. De gemeente krijgt dus de tijd om erop te anticiperen. Met de huidige bezuinigingen probeert het gemeentebestuur de burger zo min mogelijk te raken; over het algemeen gaat het over efficiencyingrepen in het ambtelijk apparaat. Overige opmerkingen Landelijk is er een discussie gaande over de grondprijzen; gemeenten zouden zich rijk gerekend hebben door uit te gaan van hoge grondprijzen maar nu de bouw stil ligt ziet de situatie er heel anders uit. In Utrecht wordt de discussie over die samenhang met de grondprijs wel gevoerd maar als je die grondprijs fors verlaagt moet je ook verlies nemen, en dat kan over grote bedragen gaan. In je grondexploitatie zit een prognose over verwachte kosten en opbrengsten. In principe is het resultaat van de grondexploitatie nul, en als je opbrengsten moet bijstellen moet je dat verlies pakken door een voorziening te treffen op de balans (maar een jaar later actualiseert zich dat weer). Er bestaat nog geen financieel document per wijk; daar wordt wel over nagedacht. De wijkambities zouden daar een start in kunnen zijn. Veel onderdelen uit de begroting zijn echter niet in wijken in te delen maar voor een onderdeel als sport zou een onderverdeling per wijk wel mogelijk zijn.

8 Op is alle informatie over de Utrechtse begroting te vinden. Tot slot Vijdan Yildirim en Fadoua Koulij van Wijkraad Overvecht hebben beiden het hoogste puntenaantal in de quiz behaald. Door een slotvraag te stellen bepalen Frank en Marijn de gelukkige winnaar, en Fadoua Koulij gaat uiteindelijk met het spel Zeteldans (politiek ganzenborden!) naar huis. Gefeliciteerd! De presentaties van Frank Lith en Marijn Wolswinkel zijn verwerkt in dit verslag maar ze zullen ook digitaal verspreid worden onder de aanwezigen. Actie De gemeente werkt momenteel aan het vaststellen van de Participatie- en Inspraakverordening en versterking en verbreding van participatie. Wijkraden hebben daar al over kunnen meedenken. Op 6 juni is er een bijeenkomst met de raad, over de vraag Hoe moet de gemeentelijke organisatie veranderen om de initiatieven van burgers beter te kunnen ondersteunen. Dit gaat over de verbreding van participatie naar co-creatie en zelfsturing. Wijkraden ontvangen een uitnodiging. Interessante pagina op de gemeentelijke website: Als je vervolgens kiest voor documenten en informatie voor wijkraden vind je zaken als de verordening, het convenant, maar ook de verslagen van wijkraadtrainingen en tips voor wijkraadadviezen en wijkraadplegingen. Suggesties voor onderwerpen voor wijkraadtrainingen: omgaan met de media; social media (herhaling of vervolg); hoe kun je als wijkraadslid de sociale kant van je wijk beter benutten, hoe haal je het meeste uit je netwerk, hoe kun je alle actieve partijen in je wijk vinden en elkaar versterken; informatie over transitie Jeugdzorg; hoe gaat de gemeente daarop anticiperen en dat verder vormgeven (en hoe kunnen wijkraden tijdig invloed krijgen). Angeline zal, als na verdere uitwerking een concreet aanbod voor een training vorm krijgt, een uitnodiging aan de leden van de wijkraden sturen voor deelname. Actie De maandagavond wordt altijd gekozen als trainingsavond omdat geen van de wijkraden dan vergadert. Bij Wijkraad Overvecht blijkt dat echter wel de vergaderavond van het DB te zijn. Indien mogelijk houden we daar in het vervolg rekening mee en streven we er naar om de data van de trainingsavonden vroegtijdig door te geven. Actie Sluiting De deelnemers aan de training danken de vertegenwoordigers van de gemeente voor hun heldere toelichting. De bijeenkomst wordt gesloten om uur

Training wijkraden, 7 mei 2012. (Training wijkraden, 7 mei 2012) Werkwijze gemeenteraad, financiën en begroting

Training wijkraden, 7 mei 2012. (Training wijkraden, 7 mei 2012) Werkwijze gemeenteraad, financiën en begroting (Training wijkraden, 7 mei 2012) Werkwijze gemeenteraad, financiën en begroting Deze trainingsavond voor wijkraden werd gehouden in Wijkbureau Oost/Noordoost. Er waren twee presentaties: door Andrea Berghuizen,

Nadere informatie

HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming

HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming HOE WERKT DE GEMEENTE? Het beïnvloeden van beleid en besluitvorming Beleidsvorming in de gemeente volgt redelijk vaste stappen. In dit document leest u welke stappen dat zijn. Daardoor kunt u op tijd bij

Nadere informatie

ZomerRaad. Basiskennis Gemeentefinanciën

ZomerRaad. Basiskennis Gemeentefinanciën ZomerRaad Basiskennis Gemeentefinanciën 22 juli 2014 Wat is ProDemos? Landelijk Niet-partijgebonden Zonder winstoogmerk Informeert over de democratische rechtsstaat Stimuleert actieve politieke deelname

Nadere informatie

WIE BESTUURT DE GEMEENTE?

WIE BESTUURT DE GEMEENTE? WIE BESTUURT DE GEMEENTE? De gemeente dichtbij Dagelijks heeft u met de gemeente te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw vuilnis wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden aangelegd. Bij

Nadere informatie

Nieuwe werkwijze van de gemeenteraad

Nieuwe werkwijze van de gemeenteraad Nieuwe werkwijze van de gemeenteraad (Training wijkraden; maandag 1 december 2008) Deze trainingsavond voor wijkraden wordt gehouden in de raadzaal van het stadhuis. De presentatie wordt gegeven door Ad

Nadere informatie

HET WAALWIJKS VERGADERMODEL

HET WAALWIJKS VERGADERMODEL De Raad Gemeente Waalwijk PRAAT MET DE RAAD HET WAALWIJKS VERGADERMODEL Het Waalwijks vergadermodel 1 Het vergadermodel in het kort Om alle inwoners van de gemeente Waalwijk goed te kunnen vertegenwoordigen,

Nadere informatie

Programma van de vergadering, lijst met onderwerpen die op de vergadering worden behandeld.

Programma van de vergadering, lijst met onderwerpen die op de vergadering worden behandeld. Begrippenlijst gemeenteraad Absolute meerderheid Manier van besluiten waarbij een voorstel is aangenomen als meer dan de helft van alle uitgebrachte stemmen vóór is. Agenda Programma van de vergadering,

Nadere informatie

WERKWIJZE GEMEENTERAAD; GEMEENTEFINANCIËN

WERKWIJZE GEMEENTERAAD; GEMEENTEFINANCIËN Bijlage: Organogram gemeentelijke afdelingen. Training voor wijkraden, 30 juni 2014 WERKWIJZE GEMEENTERAAD; GEMEENTEFINANCIËN Aanwezig: Wijkraadsleden: zie lijst onderaan verslag 10 20 Gemeente Utrecht:

Nadere informatie

Welkom. bij de. gemeenteraad

Welkom. bij de. gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad Aan het hoofd van de gemeente staat de gemeenteraad. De raad neemt beslissingen over allerlei belangrijke zaken in de gemeente. Of het nu gaat om toeristenbelasting

Nadere informatie

Wij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010:

Wij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010: Planning en controlcyclus 2010 Samenvatting In dit voorstel is de planning opgenomen van de planning- en controlproducten 2010: de jaarrekening 2009, de voorjaarsnota 2010, de kadernota 2011, de programmabegroting

Nadere informatie

Raadsinstrumenten. Gerard J.J.J. Heetman, Heetman Advies. Heetman Advies, oktober

Raadsinstrumenten. Gerard J.J.J. Heetman, Heetman Advies. Heetman Advies, oktober Raadsinstrumenten Gerard J.J.J. Heetman, Heetman Advies Heetman Advies, oktober 2018 1 Kennis maken 1 raadslid gemeente Leidschendam 1994-2002 raadslid gemeente Leidschendam-Voorburg 2002-2006, 2009-2010

Nadere informatie

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën Een betrouwbare overheid Gemeentelijke samenwerking en financiën 1 Een betrouwbare overheid Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die niet het werk is van de overheid maar

Nadere informatie

Verordening op de commissie planning en control van de gemeente Dalfsen

Verordening op de commissie planning en control van de gemeente Dalfsen Verordening op de commissie planning en control van de gemeente Dalfsen De raad van de gemeente Dalfsen; gelezen het voorstel van het presidium d.d. 29 augustus 2018, nummer 814; gelet op artikel 84 van

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas Raadsvoorstel raadsvergadering 04/07/2017 portefeuillehouder J. Hordijk L. Evers behandelend ambtenaar datum 24/05/2017 bijlagen Openbaar Geheim 8 ja nee Aan de raad van de gemeente Toelichting op de beslispunten

Nadere informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen. RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen

Nadere informatie

2. Instrumentenoverzicht Gemeenteraad Utrecht

2. Instrumentenoverzicht Gemeenteraad Utrecht 2. Instrumentenoverzicht Gemeenteraad Utrecht Instrument Wat wil ik? Welke procedure? AMBTELIJKE BIJSTAND Verordening op de ambtelijke bijstand Gemeenteblad van Utrecht 2009, nr. 45 AMENDEMENT Artikel

Nadere informatie

Praat met de Gemeenteraad

Praat met de Gemeenteraad Praat met de Gemeenteraad Griffie, januari 2016 Zakboekje voor inwoners en instellingen Inhoudsopgave Voorwoord...3 De gemeenteraad...4 De werkwijze...4 Het Beeld - rondetafelgesprekken...5 Het Debat debatraad...5

Nadere informatie

De gemeenteraad is er voor u!

De gemeenteraad is er voor u! A M S T E LV E E N. N L / G E M E E N T E R A A D De gemeenteraad is er voor u! Gemeentebestuur De gemeente Amstelveen wordt net als iedere gemeente in Nederland - bestuurd door een gemeenteraad en een

Nadere informatie

Besluit vast te stellen de:

Besluit vast te stellen de: VERORDENING AUDITCOMMISSIE GEMEENTE WEERT De raad van de gemeente Weert, Gelezen het voorstel van het college d.d. 20 januari 2015, gelet op de artikelen 84, 147 en 149 van de Gemeentewet; Besluit vast

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat

Nadere informatie

Reglement van orde voor de raad, verordening op de raadscommissies en huishoudelijk reglement van het presidium

Reglement van orde voor de raad, verordening op de raadscommissies en huishoudelijk reglement van het presidium Reglement van orde voor de raad, verordening op de raadscommissies en huishoudelijk reglement van het presidium Inleiding In het presidium van 31 maart 2016 is afgesproken dat de voorstellen m.b.t.: Reglement

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2014/67

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2014/67 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 7-10-2014 Nummer voorstel: 2014/67 Voor raadsvergadering d.d.: 07-10-2014 Agendapunt: 4 Onderwerp:

Nadere informatie

Lokale democratie onder / december 2017

Lokale democratie onder / december 2017 Lokale democratie onder druk @Ostaaijen / december 2017 Spoorboekje Wat is er aan de hand met de lokale democratie? - afhakende inwoners - aanhakende inwoners Rol gemeenteraad in de lokale democratie -

Nadere informatie

Praat met de Gemeenteraad Zakboekje voor inwoners en instellingen

Praat met de Gemeenteraad Zakboekje voor inwoners en instellingen Praat met de Gemeenteraad Zakboekje voor inwoners en instellingen Inhoudsopgave Voorwoord...3 Gemeenteraad...5 De werkwijze...6 Het vergaderschema...8 Het rondetafelgesprek...10 Het doel van het rondetafelgesprek...11

Nadere informatie

Commissie Mens & Samenleving

Commissie Mens & Samenleving Besprekingsschema PGB 2016 in de beide raadscommissies (De bespreking van de PGB in de commissies is zoveel mogelijk ingedeeld aan de hand van de in de PGB gehanteerde programma indeling) Commissie Mens

Nadere informatie

Politieke vragen die voorafgaan aan het verbeteren van de kwaliteit van het vergaderen

Politieke vragen die voorafgaan aan het verbeteren van de kwaliteit van het vergaderen Bij15-386 Politieke vragen die voorafgaan aan het verbeteren van de kwaliteit van het vergaderen Aanleiding In 2014 is het vergaderstelsel van Heerhugowaard aan de hand van een enquête geëvalueerd. De

Nadere informatie

Gemeentefinanciën Presentatie voor raadsleden 10 april 2018

Gemeentefinanciën Presentatie voor raadsleden 10 april 2018 Gemeentefinanciën Presentatie voor raadsleden 10 april 2018 Agenda Rol van de raad en het college Regelgeving Planning en control cyclus Accountant Provinciaal toezicht Vragen? Rol van de raad en het college

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 27 februari 2013 ALDUS VASTGESTELD 7 MAART Werkwijzen vergaderstelsel gemeenteraad

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 27 februari 2013 ALDUS VASTGESTELD 7 MAART Werkwijzen vergaderstelsel gemeenteraad Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 ALDUS VASTGESTELD 7 MAART 2013 Werkwijzen vergaderstelsel gemeenteraad Voorstel: 1. Vanaf 1 april 2013 overgaan tot een maandelijkse cyclus van raadsvergaderingen. 2. In de

Nadere informatie

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen (Tilburg

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen (Tilburg Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen (Tilburg University) @ostaaijen Opzet Verbindende rol van de raad onder druk Verdieping van de klassieke rollen Hard naar het college,

Nadere informatie

Rollen en taken binnen de gemeente. Wie doet wat, bij wie moet u zijn

Rollen en taken binnen de gemeente. Wie doet wat, bij wie moet u zijn Rollen en taken binnen de gemeente Wie doet wat, bij wie moet u zijn AVI-toolkit 6 23 mei 2013 1 Inhoud Duale besturing binnen gemeenten... 3 De gemeenteraad... 4 Het college van burgemeester en wethouders

Nadere informatie

Pagina 1 van 6 Versie 1 Registratienr.: Z/14/000757/742 Agendapunt 11

Pagina 1 van 6 Versie 1 Registratienr.: Z/14/000757/742 Agendapunt 11 Pagina 1 van 6 Versie 1 Afdeling: Griffie Leiderdorp, 3 juli 2014 Onderwerp: Pilot nieuwe vergaderstructuur Aan de raad. Beslispunten 1. Een pilot van een half jaar uit te voeren met een driewekelijkse

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/802709 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD VAN UTRECHT 2009 Nr. 45

GEMEENTEBLAD VAN UTRECHT 2009 Nr. 45 GEMEENTEBLAD VAN UTRECHT 2009 Nr. 45 Verordening op de ambtelijke bijstand 2009 (raadsbesluit van 17 september 2009) De raad van de gemeente Utrecht, gelet op het voorstel van b. en w. Besluit vast te

Nadere informatie

Gemeente Helden. Agendapunt 6

Gemeente Helden. Agendapunt 6 Pagina 1 van 5 Raadsvoorstel tot het vaststellen van het gewijzigde reglement van orde voor de raad, de gewijzigde verordening raadscommissies, de gewijzigde verordening ambtelijke bijstand, de verordening

Nadere informatie

Polderen voor beginners

Polderen voor beginners Jongerenkamer Polderen voor beginners Voorwoord De Tweede Kamer is het hart van de Nederlandse democratie. De 150 gekozen Kamerleden gaan met elkaar en de regering in debat over de toekomst van Nederland.

Nadere informatie

Hoe werkt een gemeente?

Hoe werkt een gemeente? Een korte uitleg 2 3 Wat doet een gemeente? De gemeente heeft veel verschillende taken, maar ze doet niet alles zelf. Neem het ophalen van huisvuil of het aanleggen van straten. De gemeente moet er voor

Nadere informatie

2006. Nr.: 06.0025 Dnst: Griffie. Werkwijze Raad en commissies 2006 2010. Leiden, 21 maart 2006.

2006. Nr.: 06.0025 Dnst: Griffie. Werkwijze Raad en commissies 2006 2010. Leiden, 21 maart 2006. 2006. Nr.: 06.0025 Werkwijze Raad en commissies 2006 2010. Leiden, 21 maart 2006. In maart 2005 heeft de fractie van D66 de Notitie Bestuurlijke Vernieuwing uitgebracht, met als ondertitel: Het Forum Lugdunum:

Nadere informatie

IIIIIIIIIIIIIIIIIIII INI

IIIIIIIIIIIIIIIIIIII INI Raadsvoorstel IIIIIIIIIIIIIIIIIIII INI Onderwerp Najaarsnota 2017 Registratienumm er R17.000080 Raadsvergadering 07/11/2017 Portefeuillehouder J. Hordijk Behandelend ambtenaar L. Evers Datum Bijlagen Openbaar

Nadere informatie

Notitie raadsvragen in soorten en maten

Notitie raadsvragen in soorten en maten Notitie raadsvragen in soorten en maten Aanleiding Het komt regelmatig voor dat raadsleden een vraag willen stellen aan het college. Over een voorstel dat het college aan de raad doet. Over een artikel

Nadere informatie

Welkom bij de gemeenteraad

Welkom bij de gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad De gemeenteraad is het hoogste orgaan van onze gemeente. De raad vertegenwoordigt u, als inwoner van de gemeente Raalte en neemt beslissingen over allerlei belangrijke zaken

Nadere informatie

Verordening organisatie griffie en ondersteuning raad gemeente Maastricht

Verordening organisatie griffie en ondersteuning raad gemeente Maastricht GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Maastricht. Nr. 99763 26 oktober 2015 Verordening organisatie griffie en ondersteuning raad gemeente Maastricht 2015 DE RAAD DER GEMEENTE MAASTRICHT, gezien

Nadere informatie

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen

Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Julien van Ostaaijen Routeplanner komend uur Verbindende rol van de gemeenteraad onder druk Verdieping van de klassieke rollen van de gemeenteraad Hard

Nadere informatie

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Gemeente Bussum Vaststellen Perspectiefnota 2015 Brinklaan 35 Postbus 6000 1400 HA Bussum Aan de gemeenteraad.

Nadere informatie

Griffie werkplan 2012

Griffie werkplan 2012 Griffie werkplan 2012 De griffie is de directe ondersteuning en adviseur van de gemeenteraad: ze ondersteunt en adviseert de gemeenteraad en de raadscommissies bij de uitvoering in haar functie als volksvertegenwoordiger,

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Betreft openbare vergadering van 10 december 2014, locatie commissiekamer Stadhuis, aanvang 16.30 uur, einde 19.15 uur.

gemeente Eindhoven Betreft openbare vergadering van 10 december 2014, locatie commissiekamer Stadhuis, aanvang 16.30 uur, einde 19.15 uur. gemeente Eindhoven Concept Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat Behandeld door M. Honing Telefoon (040) 238 24 88 Verzenddatum 9 januari 20143 Verslagcommissie Financiën en Bestuur (cie FB) Betreft

Nadere informatie

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen

Nadere informatie

Functieprofiel Raadslid PACT Aalsmeer

Functieprofiel Raadslid PACT Aalsmeer Bestuur PACT Aalsmeer E-mail: info@pactaalsmeer.nl Internet: www.pactaalsmeer.nl Functieprofiel Raadslid PACT Aalsmeer De fractie van PACT Aalsmeer kent: fractiemedewerkers: leden met politieke affiniteit

Nadere informatie

Planning & control cyclus

Planning & control cyclus Bijlage 2 behorende bij de kaderbrief 2015 Planning & control cyclus Spoorboek 1 2 Inleiding Dit spoorboek Planning & Control-cyclus dient als handvat en achtergrondinformatie voor de organisatie bij de

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van Burgemeester en wethouders;

gelezen het voorstel van het college van Burgemeester en wethouders; De raad van de gemeente Menterwolde; gelezen het voorstel van het college van Burgemeester en wethouders; gelet op artikel 2.1.3 van de Wmo 2015; gelet op artikel 47 van de Participatiewet; BESLUIT: Vast

Nadere informatie

Instructie voor de griffier en regels ter zake van de organisatie van de griffie van de gemeente Weert

Instructie voor de griffier en regels ter zake van de organisatie van de griffie van de gemeente Weert Zoek regelingen op overheid.nl Gemeente Weert Ziet u een fout in deze regeling? Meld het ons op regelgeving@overheid.nl! Instructie voor de griffier en regels ter zake van de organisatie van de griffie

Nadere informatie

Vastgesteld op 21 maart 2016

Vastgesteld op 21 maart 2016 Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de Commissie van de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Rijk van Nijmegen (MGR Rijk van Nijmegen) Vastgesteld op 21 maart 2016 Artikel

Nadere informatie

Raadsvoorstel

Raadsvoorstel gemeente Haarlemmermeer Raadsvoorstel 200816626 Onderwerp Spoorboekje Planning- en Controlcyclus 2008 Portefeuillehouder J.J.Nobel Steiler Sander Heesen Collegevergadering 4 maart 2008 Raadsvergadering

Nadere informatie

Dhr. S. Nieuwkoop (gemeentesecretaris) wethouders drs. P.W.J. Hoek, F.J.A. Hommel, mr. G.J. Harmsen, Wethouder C.L. van Dis MBA

Dhr. S. Nieuwkoop (gemeentesecretaris) wethouders drs. P.W.J. Hoek, F.J.A. Hommel, mr. G.J. Harmsen, Wethouder C.L. van Dis MBA BESLUITEN- EN ACTIELIJST GEMEENTERAADSVERGADERING Datum vergadering Aanwezig: Voorzitter: Griffier: College: Afwezig: 2 november 2017 Mw. G. Boelhouwers-Stigter, Ing R.M.M.J. Duijm, A.C. Fase, H. Geluk,

Nadere informatie

DE VERKIEZINGEN STAAN

DE VERKIEZINGEN STAAN DE VERKIEZINGEN STAAN VOOR DE DEUR In contact komen en blijven om mee te praten over beleid Op 19 maart 2014 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Elke stap die de partijen nemen, biedt mogelijkheden om te

Nadere informatie

Besluit raad - verordening

Besluit raad - verordening Besluit raad - verordening Gemeente Landgraaf ONDERWERP: Instelling commissie Burgers en Middelen Behoort bij besluit van de raao Van de gemeente LandgrsrÊf d. 1 * * 8 nr_ j ekend, e griffier Documentrtummer:

Nadere informatie

R A A D S V O O R S T E L E N O N T W E R P B E S L U I T

R A A D S V O O R S T E L E N O N T W E R P B E S L U I T R A A D S V O O R S T E L E N O N T W E R P B E S L U I T Registratienummer raad 1108973 Datum: Behandeld door: 3 December 2013 griffie Afdeling/Team: Griffie / Onderwerp: digitalisering raad Samenvatting:

Nadere informatie

Raadsvoorstel 46. Gemeenteraad. Vergadering 2 juni Onderwerp

Raadsvoorstel 46. Gemeenteraad. Vergadering 2 juni Onderwerp Vergadering 2 juni 2016 Gemeenteraad Onderwerp Dienst / afdeling : initiatief voorstel aanpassing facilitering raadsleden/wijziging Verordening ambtelijke bijstand en fractie ondersteuning 2003 : dr. M.

Nadere informatie

verordening op het raadspresidium

verordening op het raadspresidium nummer 1.1.6 regeling verordening op het raadspresidium nr. 1.1.6 de raad van de gemeente Gouda Gelezen het voorstel van het presidium van 28 juni 2014; Gelet op artikel 4 van het Reglement van Orde voor

Nadere informatie

De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting

De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting Raadsvoorstel Zaaknummer Portefeuillehouder Voorstel 519428 De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting 2018-2021 Aan de raad, 1. Beslispunten 1. In te stemmen met de voorliggende Programmabegroting

Nadere informatie

Het raadslid. Taken raadslid

Het raadslid. Taken raadslid Het raadslid Nederland kent op 1 januari 2008 443 gemeenten die allen bestuurd worden door de gemeenteraad als algemeen bestuur en een college van burgemeester en wethouders als dagelijks bestuur. Gemeenten

Nadere informatie

MEMO uur: schorsing De voorzitter schorst de vergadering. Zo hebben de fracties de tijd zich voor te bereiden op de tweede termijn.

MEMO uur: schorsing De voorzitter schorst de vergadering. Zo hebben de fracties de tijd zich voor te bereiden op de tweede termijn. MEMO Aan Van : Gemeenteraad : Griffie, Hans Sepers Betreft : Voorbereiding beantwoording vragen begroting 5 november 2015 Datum : 19 oktober 2015 Beste raadsleden, Op donderdag 5 november staat de raadsvergadering

Nadere informatie

Verordening op de ambtelijke bijstand en fractieondersteuning Heems^eJ^^gj. v ^ 1

Verordening op de ambtelijke bijstand en fractieondersteuning Heems^eJ^^gj. v ^ 1 Behoort bij raadsbesluit Verordening op de ambtelijke bijstand en fractieondersteuning Heems^eJ^^gj. v ^ 1 van &H0-a(nr.Gsa^ Heemstede De raad van de gemeente Heemstede, x^/lm^v gelezen het voorstel van

Nadere informatie

Instrumentenmatrix Welk instrument kan ik als raadslid gebruiken?

Instrumentenmatrix Welk instrument kan ik als raadslid gebruiken? 1 Feitelijke/technische informatie informatieve vragen algemeen 2 Feitelijke/technische informatie informatieve vragen over raadsstukken 3 Feitelijke/technische informatie Als raadslid vragen liever per

Nadere informatie

2. Vaststelling agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld.

2. Vaststelling agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. BESL.01326 *BESL.01326* Besluitenlijst raadsvergadering van 29 oktober 2015. De heer E. Leusink, raadslid namens de fractie van de ChristenUnie, is afwezig. De heer Kamp van de VVD-fractie is vanaf 19.30

Nadere informatie

Na agendapunt 10 wordt de volgorde gewijzigd: 12, 13, 15, 11, 14, 16 en verder.

Na agendapunt 10 wordt de volgorde gewijzigd: 12, 13, 15, 11, 14, 16 en verder. Vergadering Gemeenteraad, besluitvormende raadsvergadering 12-11-2009 Plaats: Nieuwveen Tijd: 20:00 Voorzitter: Frans Buijserd 0 BESLUITVORMENDE RAADSVERGADERING 12 november 2009 1 Opening 2 Vaststellen

Nadere informatie

agenda besluitvormende raadsvergadering

agenda besluitvormende raadsvergadering agenda besluitvormende raadsvergadering datum 15 oktober 2015 20.00 uur plaats Raadszaal Nieuwveen Frans Buijserd aanvang voorzitter Onderwerp Portefeuille houder 1. Opening 2. Raadsvoorstel Beëdiging

Nadere informatie

AFSPRAKENLIJST PRESIDIUM 20 APRIL 2015

AFSPRAKENLIJST PRESIDIUM 20 APRIL 2015 AFSPRAKENLIJST PRESIDIUM 20 APRIL 2015 Aanwezig de leden: Tevens aanwezig: Afwezig: Rollingswier (voorzitter), De Boer (GroenLinks), Gilissen (VVD), Schipper (SP), Van Waveren (CDA), Haage (PvdA), Bos

Nadere informatie

GRIFFIEPLAN GEMEENTE MIDDEN-DRENTHE

GRIFFIEPLAN GEMEENTE MIDDEN-DRENTHE GRIFFIEPLAN 2011-2014 GEMEENTE MIDDEN-DRENTHE Inhoud 1. Inleiding 2. Doelstelling en kerntaken Griffie 3. Taakopvatting 4. Ambities van de gemeenteraad 5. Bedrijfsvoering Griffie Januari 2011, Cor Onderwater,

Nadere informatie

Training wijkraden, 4 juni 2012

Training wijkraden, 4 juni 2012 (Training wijkraden, 4 juni 2012) Wijkgericht werken Aanwezig: Angeline Diederen - Gemeente Utrecht, staf Dienst Wijken Els Leicher - Gemeente Utrecht, wijkmanager Binnenstad Hetty Linden - Gemeente Utrecht,

Nadere informatie

Cursus Politiek Actief. Bijeenkomst 2: besluitvormingsprocedure in de gemeente

Cursus Politiek Actief. Bijeenkomst 2: besluitvormingsprocedure in de gemeente Cursus Politiek Actief Bijeenkomst 2: besluitvormingsprocedure in de gemeente 1 Terugblik bijeenkomst 1 Introductie staatsinrichting Verkiezingen/politieke partijen Actief in de politiek: raadsleden 23-05-2017

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

Voordracht voor de raadsvergadering van 7 en 8 november 2012

Voordracht voor de raadsvergadering van 7 en 8 november 2012 Gemeenteblad Voordracht voor de raadsvergadering van 7 en 8 november 2012 Jaar 2012 Publicatiedatum 2 november 2012 Agendapunt 19 Datum besluit B&W 2 oktober 2012 Onderwerp Instemmen met de hoofdlijnen

Nadere informatie

Raadsvoorstel. !IL Gemeente Mook en Middelaar. Samenvatting. Voorstel om te besluiten

Raadsvoorstel. !IL Gemeente Mook en Middelaar. Samenvatting. Voorstel om te besluiten !IL Agendapuntnummer : Documentnummer : Raadsvergadering d.d. : Raadscommissie Commissie d.d. Programma Ondetwerp Portefeuillehouder : Bijlagen 12 juli 2017 Commissie Samenleving 28 juni 2017 Sociale en

Nadere informatie

Toelichting. Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen. Artikel 3. Taken

Toelichting. Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen. Artikel 3. Taken Toelichting Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen Artikel 3. Taken De taken van de raadscommissies zijn vastgelegd in artikel 82, eerste lid, van de Gemeentewet. De raadscommissies bereiden de besluitvorming

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5 2017MME151 College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel DATUM 26 september 2017 NUMMER PS AFDELING Managementondersteuning COMMISSIE Alle STELLER Alex van der Weij DOORKIESNUMMER 3992 DOCUMENTUMNUMMER

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Wijk bij Duurstede (Utrecht)

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Wijk bij Duurstede (Utrecht) Nr: 0217 7 RV Agendapunt: 7 Datum: 20 januari Datum: Raadsvergadering, 17 februari Voorstel aan de Raad Onderwerp: Verordening Ambtelijke bijstand en fractieondersteuning Wijk bij Duurstede Gemeenteblad

Nadere informatie

Bijlage 1 Bestaande capaciteitsverdeling taken en activiteiten griffie basis 2015 Taken Activiteiten Basis uren

Bijlage 1 Bestaande capaciteitsverdeling taken en activiteiten griffie basis 2015 Taken Activiteiten Basis uren Bijlage 1 Bestaande capaciteitsverdeling taken en activiteiten griffie basis 2015 Taken Activiteiten Basis Inhoudelijke en procesmatige ondersteuningen advisering aan de raad 1.1 Het verlenen van inhoudelijke

Nadere informatie

MEMO. Voorafgaande aan de eerste termijn van de algemene beschouwingen zijn de volgende hamerstukken geagendeerd:

MEMO. Voorafgaande aan de eerste termijn van de algemene beschouwingen zijn de volgende hamerstukken geagendeerd: MEMO Aan Van : Gemeenteraad : Griffie, H. Sepers Betreft : Begroting 10 november 2016 Datum : 4 november 2016 Beste raadsleden, Op donderdag 10 november staat de raadsvergadering in het teken van de begroting.

Nadere informatie

Politieke Avond Gooise Meren Handleiding / Algemene beschrijving.

Politieke Avond Gooise Meren Handleiding / Algemene beschrijving. Politieke Avond Gooise Meren Handleiding / Algemene beschrijving. 1. Inleiding In deze handleiding/beschrijving wordt aangegeven wat het doel c.q. karakter is (van de verschillende onderdelen) van de Politieke

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE

Doorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE Meijer, Jacco FIN S3 RAD: RAD150701 woensdag 1 juli 2015 BW: BW150526 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 1 juli 2015 Portefeuillehouder : H.A. Litjens Behandelend ambtenaar : Jacco

Nadere informatie

Nieuwe raad met een open blik! Anders vergaderen, anders omgaan met elkaar en met onze inwoners

Nieuwe raad met een open blik! Anders vergaderen, anders omgaan met elkaar en met onze inwoners Nieuwe raad met een open blik! Anders vergaderen, anders omgaan met elkaar en met onze inwoners 1 Waarom veranderen? We willen dualer debatteren We willen korter/ efficiënter vergaderen We willen meer

Nadere informatie

Raadsklankbordgroep herindeling DAL

Raadsklankbordgroep herindeling DAL Raadsklankbordgroep herindeling DAL Vergadering 31 oktober 2018 Nr. 6 Onderwerp: Inrichten werkgroepen raad-specifieke onderwerpen. Delfzijl/Appingedam/Loppersum, 24 september 2018 Aanleiding. In de raadsklankbordgroep

Nadere informatie

Voorstel Gemeenteraad VII- R

Voorstel Gemeenteraad VII- R Voorstel Gemeenteraad VII- R Onderwerp Portefeuillehouder Raadsadviescommissie Ondergrond van de Toekomst Presidium Programma Raadsgriffie Aangeboden aan Raad Stuknummer (invulling door Griffie) Corsanummer

Nadere informatie

Pagina 1 van 6. Besluitenlijst van de openbare vergadering van de raad van de gemeente Winsum op 12 november 2015 in de raadzaal

Pagina 1 van 6. Besluitenlijst van de openbare vergadering van de raad van de gemeente Winsum op 12 november 2015 in de raadzaal Besluitenlijst van de openbare vergadering van de raad van de gemeente Winsum op 12 november 2015 in de raadzaal Voorzitter, M.A.P. Michels Griffier: G.A. Stavenga-Joling Aanwezig: Gemeentebelangen: G.

Nadere informatie

Raadsvoorstel blad : 1 van 7

Raadsvoorstel blad : 1 van 7 Raadsvoorstel blad : 1 van 7 Aan de raad van de gemeente IJsselstein Datum Zaaknummer 525343 : 5 februari 2018 Blad Programma Cluster Portefeuillehouder: Informatie bij E-mail/tel.nr. Evaluatiedatum Bestuur

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel klankbordgroepen

Initiatiefvoorstel klankbordgroepen Initiatiefvoorstel klankbordgroepen Inleiding In Langedijk lopen momenteel een aantal grote, ingrijpende projecten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van door de gemeente ingestelde klankbordgroepen. Daarnaast

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD131106 2013-11-06T00:00:00+01:00 BW: BW131001 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2013 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

PROGRAMMA VERNIEUWING P&C CYCLUS 8 FEBRUARI 2012

PROGRAMMA VERNIEUWING P&C CYCLUS 8 FEBRUARI 2012 PROGRAMMA VERNIEUWING P&C CYCLUS 8 FEBRUARI 2012 Korte intro (wethouder Kolff) Wat is de huidige situatie en wat is wettelijk verplicht (hoofd financiën) Presentatie van vernieuwingen uit den lande: *

Nadere informatie

draadswijzer week 01 Zwolle

draadswijzer week 01 Zwolle draadswijzer week 01 Zwolle Agenda Raadsplein Maandag 11 januari 2016 Raadzaal Besluitvormingsronde 19.30 uur Start besluitvormingsronde met de volgende hamerstukken: - Nota van Uitgangspunten MPV 2016*

Nadere informatie

Aanpassingen vergaderstructuur. Voorstel. Inleiding. Toelichting vergaderstructuur

Aanpassingen vergaderstructuur. Voorstel. Inleiding. Toelichting vergaderstructuur Aanpassingen vergaderstructuur Voorstel 1. kennis nemen van de concept jaaragenda 2. vaststellen thematische indeling commissies 3. toevoegen beeldvormend deel, voorafgaand aan de reguliere commissievergadering

Nadere informatie

RAADSCOMMISSIE BESTUUR & LEEFBAARHEID. Dinsdag 13 maart 2007 om uur in de raadzaal van het Stadhuis

RAADSCOMMISSIE BESTUUR & LEEFBAARHEID. Dinsdag 13 maart 2007 om uur in de raadzaal van het Stadhuis Aan de leden, Leiden, 6 maart 2007 Namens het Presidium nodig ik u uit voor een vergadering van de raadscommissie Bestuur & Leefbaarheid op Dinsdag 13 maart 2007 om 19.30 uur in de raadzaal van het Stadhuis

Nadere informatie

Agenda Planning & Control Cyclus 2015 Gemeente Oostzaan

Agenda Planning & Control Cyclus 2015 Gemeente Oostzaan Agenda Planning & Control Cyclus 2015 Gemeente Oostzaan Oostzaan, november 2014 Versie 2.1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Planning en Control cyclus 2015 6 a. Jaarverslag, productenrealisatie 2014 (B&W en gemeenteraad)

Nadere informatie

Een essay over de nieuwe beleidscyclus voor de Gemeente Nuth.

Een essay over de nieuwe beleidscyclus voor de Gemeente Nuth. Eind maart 2014. Eind maart 2014: de uitslag van de gemeenteraad is bekend; de samenstelling van de raad staat in de krant, de omvang van de fracties staat vast en wie met wie wil samenwerken is ook geen

Nadere informatie