Training wijkraden, 4 juni 2012

Transcriptie

1 (Training wijkraden, 4 juni 2012) Wijkgericht werken Aanwezig: Angeline Diederen - Gemeente Utrecht, staf Dienst Wijken Els Leicher - Gemeente Utrecht, wijkmanager Binnenstad Hetty Linden - Gemeente Utrecht, transitiemanager wijkgericht werken Annemieke Overmans - Gemeente Utrecht, transitie wijkgericht werken Walther Creebsburg - wijkraad Leidsche Rijn Hans Dortmond - wijkraad Binnenstad Marck Eijkelkamp - wijkraad Oost Janneke Klein Lankhorst - wijkraad Binnenstad Christa Tydeman - wijkraad Oost Evalien van t Veen - wijkraad Leidsche Rijn Martijn Verheul - wijkraad West Notuliste: Marjan ter Wee Tekstbureau Talent (info@tekstbureautalent.nl) Deze trainingsavond voor wijkraden werd gehouden in Wijkbureau Oost/Noordoost. Angeline Diederen opent de avond en heet alle aanwezigen welkom. Zij geeft een korte toelichting op het programma. Programma: 1. De geschiedenis van het wijkgericht werken in Utrecht (door Els Leicher) 2. De versterking van het wijkgericht werken waar zetten we op in? (door Hetty Linden en Annemieke Overmans) o De veranderende rol van de overheid o Wat is de rol van de wijkraden in deze veranderende tijden De geschiedenis van het wijkgericht werken in Utrecht (door Els Leicher) Els Leicher noemt wijkraden vooruitgeschoven posten, schakels tussen gemeente en burger. Wijkgericht werken betekent vraaggericht werken op een voor burgers herkenbare schaal. Positieve effecten van wijkgericht werken: Betere afstemming tussen burger en gemeentelijke overheid. Betere plannen. Tekstbureau Talent, Marjan ter Wee, juni /5

2 Meer draagvlak, niet alleen peilen, maar samen uitvoeren. Stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid, niet alles van de overheid verwachten. Betrekken van burgers bij het openbaar bestuur. Over de geschiedenis Voor het ontstaan van wijkraden zijn de jaren '70 bepalend geweest. De stadsvernieuwing kwam op gang, de stemplicht werd afgeschaft. Er ontstond een heel andere maatschappij. Burgers wilden invloed op het openbaar bestuur. Ger Mik, wethouder in de jaren '90, liet een brede consultatieronde houden: wat vinden jullie belangrijk in de stad en hoe zou de overheid/gemeente zich moeten gedragen? Uitkomst: burgers wilden een toegankelijke overheid die plannen maakte op een schaal die hen aansprak. De notitie 'Democratisering in de jaren '90' is hieruit voortgekomen. Els heeft exemplaren van deze notitie meegenomen voor de wijkraadsleden. Wijkbureaus In 1987 zijn de wijkbureaus opgericht. De wijken Kanaleneiland en Overvecht werden gebouwd, de binnenstad en de oude wijken liepen leeg. Huizen verkrotten. Aanvankelijk waren er 5 wijkraden. De wijkmanager coördineerde de stadsvernieuwing in de wijk. In de jaren '90 ontstonden er problemen in de naoorlogse gebieden en zijn er wijkbureaus gekomen in Overvecht, Zuid, Zuidwest, Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern. De overleggroepen van toen waren de voorlopers van de wijkraden. De relatie met de politiek kwam via de wijkcommissies tot stand. Binnen de gemeente was er het wijkmanagementoverleg. In 2001 kreeg het wijkgericht werken een nieuwe impuls. Belangrijke vernieuwingen waren de komst van wijkwethouders en de invoering van het recht van initiatief. De 10 wijkraden werden ingesteld en de wijkcommissies werden afgeschaft. De wijkbezoeken door de raad kwamen daarvoor in de plaats. Binnen de gemeente zijn ook dingen veranderd. Zo ging het leefbaarheidsbudget van 1 miljoen euro per wijk in 2008 naar euro per wijk in 2012 (volgens de laatste berichten). Op dit moment zijn er 10 wijken en 9 wijkraden. Vleuten De Meern heeft zichzelf opgeheven. Nu wordt onderzocht onder welke voorwaarden een nieuwe wijkraad in Vleuten-De Meern mogelijk is. Evalien van 't Veen licht toe waarom de wijkraad zich heeft opgeheven. In feite omdat de dingen waar ze mee bezig waren bijna altijd wijkoverstijgend waren. Nu is er een LinkedIn-groep en worden er polls gehouden. Via social media wordt ingesprongen op actuele zaken. Er zijn 9 wijkregisseurs, zij doen voor een groot deel hetzelfde als voorheen de wijkmanagers. Een wijkraad is nu een adviesorgaan over de wijk voor B&W en bestaat uit mensen die in de wijk wonen en/of werken, die tenminste 16 jaar oud zijn en niet actief in de gemeentepolitiek. Het is een zelfstandig en onafhankelijk orgaan dat zelf de agenda bepaalt. Ze adviseren B&W gevraagd en ongevraagd. Jaarlijks houden wijkraden een wijkraadpleging. De gemeente kan wijkraden ondersteunen bij het uitvoeren een wijkraadpleging. Wijkwethouder De wijkwethouder is het bestuurlijk aanspreekpunt in de wijk. Hij/zij houdt spreekuur in de wijk en onderhoudt contact met de wijkraad. Hij/zij overlegt regelmatig met de wijkregisseur en is gemandateerd voor aanvragen uit het leefbaarheidbudget tussen en euro. De wijkwethouder kan bij portefeuilleoverstijgende vraagstukken overleg tussen vakwethouders organiseren. Tekstbureau Talent, Marjan ter Wee, juni /5

3 In de praktijk bestaan er wel verschillen tussen wijkraden in de manier waarop de wijkraad en de wijkwethouder met elkaar samenwerken. In 2009/2010 is vastgelegd dat er minimaal twee keer per jaar overleg moet zijn tussen de driehoek wijkwethouder, wijkraad en wijkbureau (-manager). De ondersteuning vanuit de wijkbureaus ervaren de wijkraden ook als onderling verschillend. Els Leicher vertelt dat dit een paar weken geleden is bekeken en dat de verschillen erg meevielen. Angeline Diederen zal de uitkomsten in een schema verwerken (wat zijn de basisafspraken voor ondersteuning en hoe gaan de verschillende wijkbureaus daarmee om). Formeel en informeel overleg kunnen door elkaar lopen. Beide zijn belangrijk. Wijkbureaus kunnen ook een rol spelen bij het organiseren van overleg. De gemeente Utrecht vindt participatie belangrijk en hanteert de participatieladder om aan te geven welke vier niveaus van participatie er zijn. Van informeren, tot co-produceren. Ten slotte: de gemeente wil meer naar een situatie van samenspraak. Ze noemt het 'de achterkant van de participatieladder'. Volgende week maandag om uur is er een cursus over dit onderwerp op wijkbureau Oost Noordoost. Enkele aspecten / trends die aan de orde komen: Invloed van social media Op weg naar de burgerbegroting Van inspraak naar coproductie Van regelende overheid naar faciliterende en regisserende overheid De gemeente gaat steeds meer van informeren naar raadplegen en coproduceren. De gemeente komt daardoor in een heel andere rol. De gemeente bepaalt niet meer alleen, er komt steeds meer ruimte voor initiatieven van bewonersgroepen. Initiatieven die door de gemeente worden ondersteund en gefaciliteerd. De versterking van het wijkgericht werken waar zetten we op in? (door Hetty Linden en Annemieke Overmans) o o De veranderende rol van de overheid Wat is de rol van de wijkraden in deze veranderende tijden? Hetty Linden licht toe dat de gemeente een moderne gemeente wil zijn, die gebruik maakt van moderne middelen, digitale middelen; daar hoort ook de versterking bij van het wijkgericht werken. Uitgangspunten vastgesteld door de raad mei 2011 De basis voor de versterking van het wijkgericht werken is de Uitgangspuntennotitie, deze is door de raad vastgesteld in mei De uitgangspunten zijn: De hele gemeente werkt wijkgericht. Wijkmanager wordt wijkregisseur. Afwegingen zijn open en transparant. Participatie is de leidraad voor de manier van werken. We werken beter samen met andere partijen. Het is zichtbaar dat wij werken aan de belangrijkste vraagstukken in de wijk. Tekstbureau Talent, Marjan ter Wee, juni /5

4 Sleutelrol wijkregisseur en doorzettingsmacht De wijkregisseur heeft een sleutelrol in het proces. Hij of zij verbindt, zorgt dat vragen op de goede plek binnen de gemeente terecht komen. Hij heeft doorzettingsmacht: als zaken te lang blijven liggen, of als partijen er niet uitkomen, dan kan hij de zaak escaleren om te zorgen dat er een uitspraak komt. Hij kan zo de impasse doorbreken. Hij heeft niet het laatste woord over de inhoud maar faciliteert het proces. Zichtbaar maken van plannen en initiatieven uit de wijk in de programmabegroting De programmabegroting 2013 krijgt een sterk wijkgericht karakter. De prioriteiten in de wijk moeten zichtbaar zijn in de begroting. Dit is nieuw in de werkwijze van de gemeentelijke organisatie. Bevorderen samenwerking en participatie wijkambities Direct na de zomer van 2012 komt er een wijkdialoog om te zien wat de gemeente uit de ambities kan oppakken. Terugkoppeling naar de wijkraden: Wat kan er worden gerealiseerd van de wijkambities. Prioriteiten in de wijken. Hoe gaat de gemeente e.e.a. vormgeven. Wijkgericht werken in de gemeentelijke organisatie Wijkgericht werken in de gemeentelijke organisatie vraagt om een gedrags- en cultuurverandering. Wijkbureaus en de Dienst Wijken gaan op in een ontwikkelorganisatie; over de manier waaróp wordt de komende maanden over nagedacht. Tot nu toe waren er vakdiensten, bijvoorbeeld op gebied van openbare ruimte. Zij deden alles: beleid, programmeren, inplannen en uitvoeren. Uitvoeringsorganisaties die alleen met de uitvoering bezig zijn, worden straks op afstand gezet, verzelfstandigd of zij functioneren als interne bedrijven. Alles wat te maken heeft met strategie, beleid en programmering komt bij elkaar te zitten en gaat meer integraal werken. Blijven de wijkbureaus bestaan? Els Leicher: Er blijven 10 wijken en 10 wijkraden. Het zou kunnen dat in sommige gevallen twee wijkbureaus op één locatie worden gehuisvest, maar de structuur blijft hetzelfde. Het college hecht er aan dat elke wijk een eigen gezicht en aanspreekpunt heeft. Voortgang wijkgericht werken volgen d.m.v. twee tevredenheidonderzoeken In het najaar van 2012 komt er weer een meting. Er is een nulmeting gehouden. De vraag onder de nulmeting was: hoe wijkgericht werkt de organisatie van de gemeente Utrecht? Vervolgens zijn procesvragen gesteld. Wijkraden zijn hierbij betrokken, maar ook bewoners- en ondernemersgroepen. Als verbeterpunten kwamen naar voren: meer openheid en transparantie bij besluitvorming, vermijden van radiostilte, snelheid en het beschikbaar stellen van middelen. De belangrijkste uitkomsten van de nulmeting worden geanalyseerd, daarna wordt er een vervolg aan gegeven en worden opnieuw mensen bevraagd. Rollen van de gemeente Verschillende rollen van de gemeente zijn benoemd. De faciliterende rol moet er nog aan toe worden gevoegd als de gemeente in een nieuwe rol wil kruipen. Tekstbureau Talent, Marjan ter Wee, juni /5

5 De wijkraadsleden geven op verschillende momenten tijdens de cursus aan dat er bij burgers behoefte is aan simpele informatie als: hoe werkt dat bij de gemeente, hoe loopt een bepaalde procedure, waar kan ik terecht met mijn vraag. Els Leicher noemt de cursus 'Leer mij Utrecht kennen' van het Gilde Utrecht ( Deze cursus is opgezet om mensen die nieuw in Utrecht zijn komen wonen, maar ook degenen die al langer in Utrecht wonen, de gelegenheid te geven wegwijs te worden in Utrecht. In zes bijeenkomsten wordt men in de gelegenheid gesteld de stad beter te leren kennen. Er zit ook een rondleiding door het stadhuis bij en een toelichting door iemand uit de politiek over het politiek bestuur. Afsluiting Angeline Diederen bedankt de gasten voor hun bijdragen aan deze cursus. Het verslag van deze avond wordt aan de deelnemers toegestuurd en het komt op de site Op die site is overigens alle informatie te vinden, die handig is voor het functioneren van de wijkraden. Onlangs is er een avond over social media geweest. Angeline zal het verslag daarvan naar de deelnemers van vanavond sturen, en naar alle voorzitters van de wijkraden. Belangstellenden die aan de slag willen met LinkedIn kunnen zich melden bij Evaline van 't Veen. De training wordt afgesloten om uur. Tekstbureau Talent, Marjan ter Wee, juni /5