Bevolkingsonderzoek darmkanker. Jochim Terhaar sive Droste Anneke De Schryver MDL-arts Jeroen Bosch Ziekenhuis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bevolkingsonderzoek darmkanker. Jochim Terhaar sive Droste Anneke De Schryver MDL-arts Jeroen Bosch Ziekenhuis"

Transcriptie

1 Bevolkingsonderzoek darmkanker Jochim Terhaar sive Droste Anneke De Schryver MDL-arts Jeroen Bosch Ziekenhuis

2 Inhoud Mogelijkheden BVO - Doel screening - Ratio o.b.v. literatuur - Kwaliteit coloscopie Valkuilen BVO - Quality control coloscopie - Endoscopische capaciteit - Compliance - Rol huisarts Resultaten BVO in JBZ

3 Screening Doel: - Verminderen van CRC gerelateerde sterfte Hoe? - 2-jaarlijks I-FOBT bij jarigen - Aannames n.a.v. BVO pilots: 5-7% positieve I-FOBT s I-FOBT+: 45% hoog risico afwijking (PPV) - 40% adv adenoom - 5% CRC

4 Ratio voor screening Latent voorstadium? adenoom maligne adenoom carcinoom ~5% van de adenomen wordt maligne (transitie tijd 5-15 jaar)

5 Ratio FOBT screening 3 grote RCT s met gfobt gfobt: 15-20% mortaliteitsreductie voor CRC na jaren screening I-FOBT: Superieure test karakteristieken Betere compliance Formeel geen lange termijn mortaliteitsreductie Mandel NEJM 1993 Hardcastle Lancet 1996 Kronborg Lancet 1996

6 Hoeveel sterfgevallen worden voorkomen? GR rapport 2009

7 Kosten effectiviteit Gezondheidsraad rapport ,- per gewonnen levensjaar 100% compliance

8 Number needed to screen ~100% compliance jaar 785 mensen I-FOBT 40 colo s I-FOBT 2-jaarlijks coloscopie om 1 sterfgeval CRC te voorkomen

9 FU na poliepectomie Zauber AG et al. N Engl J Med 2012

10 Voorspelde 5 jaars overleving Overleving CRC na + FOBT: - 85% Huidige 5 jaars overleving CRC: - 59% Courtney et al, Colorectal Disease 2012 NHS UK bowel screening program

11 Kwaliteit coloscopie Monitoren en toetsen kwaliteitsindicatoren: - Coecum intubatie - Darmlavage - Adenoma detection rate - Complicaties - Surveillance interval - Verslaglegging Data registratie / koppeling Uniformiteit

12 Pitfalls Quality control coloscopie Capaciteit Compliance Rol huisarts

13 Quality control coloscopie Interval carcinomen: 3-9% van alle CRCs! Proximale locatie Vlakke morfologie Kleinere tumoren Biologisch tumor gedrag: MSI en CIMP-high (methylering) Endoscopist factoren (54-70%) Baxter Ann Int Med 2009; Le Clercq GUT 2013

14 Quality control coloscopie Interval CRC: Endoscopist factoren (54-70%) Coecum intubatiegraad Mate van darmlavage Adenoma detection rate (ADR) Niet radicale poliepectomie Gemiste (vlakke) poliepen Baxter Ann Int Med 2009; Le Clercq GUT 2014; Samadder Gastro 2014

15 ADR and risk of Interval CRC among All Patients. Corley DA et al. N Engl J Med 2014;370:

16 Hazard Ratios CRC per ADR quintile of Adenoma Detection Rates. Corley DA et al. N Engl J Med 2014

17 Gemiste poliepen PA: sessile serrated lesion zonder dysplasie

18 Gemiste poliep vs incomplete resectie Endoscopist factoren 54-70% van alle interval CRCs Incomplete resectie (9-26%) Gemiste poliepen (30-58%) Training, monitoring, kwaliteitswaarborging!! Le Clercq GUT 2014; Pabby GI Endosc 2005; Robberston Gastr o 2005

19 Quality control coloscopie Complicatie risico coloscopie: % Oversterfte door: Poliepectomie perforatie sedatie Sterfte reductie door screening Baxter Ann Int Med 2009; Le Clercq GUT 2014; Samadder Gastro 2014

20 Capaciteit CRC screening in cijfers (na 2020) Doelgroep Omvang doelgroep Oproepinterval i-fobt Aantal uitnodigingen /jaar Verwachte deelname Aantal i-fobt per jaar Aantal afwijkende i-fobt/jr Coloscopie na i-fobt+ Mannen en vrouwen jaar 4,4 miljoen Elke 2 jaar 2,2 miljoen 60% 1,3 miljoen 78 duizend 66 duizend

21 Workload (na 2020) Aantal coloscopieën per jaar in NL: in In In I-FOBT screening: extra coloscopieën per jaar = 30% extra coloscopieën t.o.v. 2011!!

22 Capaciteit Aanpassing BVO n.a.v. eerste resultaten: Deelnamepercentage: 68% i.p.v. 60% % coloscopie na + ifobt: 89% i.p.v. 85% verwijspercentage n.a.v. + ifobt: 13,2% i.p.v. 6,4% Conclusie in 2014: coloscopieën i.p.v. de verwachte Consequentie: - Aanpassing cut-off waarde van 88 ng/ml naar 275 ng/nl

23 RIVM rapport juni 2014

24 88 ng/ml 275 ng/ml RIVM rapport juni 2014

25 Compliance G-FOBT I-FOBT Sigmo Colo CT-colo Reduction CRC mortality 16%? 31%?? Participation rates in NL 47-50% 60-62% 32% 22% 34% Yield Adv neoplasia NL Per 100 examinations Per 100 invitees 1,2 0,6 2,4-2,5 1,4-1,5 7,3 2,2 8,7 1,9 6,1 2,1 Program sensitivity: Hogere opbrengst bij herhaling van suboptimale test Van Rossum, Gastroenterology 2008, Hol; Gut 2010; COCOS trial DDW 2011

26 Rol huisarts Mening huisarts vs specialist Specialist (N=420) Huisarts (N=400) Voor CRC screening 92% 51% Verhoging compliance Inschatting co-morbiditeit / sterfte risico Terhaar sive Droste, World J Gastroenterol 2006

27 BVO resultaten JBZ Start feb 2014 in JBZ Jaartallen 1947, 1938, 1939 (60% man) Totaal 265 BVO coloscopieen in 6 maanden Coecum intubatie (volledige scopie) - 95% Reden incomplete coloscopie - (maligne) stenose / pijn / looping / dolichocolon / onvoldoende lavage

28 BVO resultaten JBZ Opbrengst: - CRC 7,2% (N=19) - Advanced adenoom 35% (N=92) - Non-advanced adenoom 28% (N=75) - Geserreerde poliep 7% (N=18) - Geen poliepen 23% (N=61) TNM stadium CRC (N=19) - I 21% (N=4) - II 37% (N=7) - III 5% (N=1) - IV 16% (N=3) - (nog) onbekend 21%(N=4)

29 Take home message (I-)FOBT screening: - bewezen zinvol voor sterfte reductie CRC Quality control and assurance coloscopie Compliance, maar ook enige selectie (co-morbiditeit) BVO = Mega project, Capaciteitsproblemen ++

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid)

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid) Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid) Huisartsen nascholing en GIO-keten Marleen de Leest (MDL-arts), Arnhem, 28 mei 2013 Marcel Spanier (MDL-arts), Zevenaar, 11 juni 2013

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker in perspectief

Bevolkingsonderzoek darmkanker in perspectief Bevolkingsonderzoek darmkanker in perspectief NVvO Milestonedag 15 september 2016 Iris Lansdorp-Vogelaar, PhD Esther Toes-Zoutendijk, MSc Maaike Buskermolen, MSc Disclosure belangen spreker (potentiële)

Nadere informatie

Disclosure belangen Evelien Dekker

Disclosure belangen Evelien Dekker Disclosure belangen Evelien Dekker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Olympus: reserach

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst Bevolkingsonderzoek darmkanker. 25 juni juni 2018

Netwerkbijeenkomst Bevolkingsonderzoek darmkanker. 25 juni juni 2018 Netwerkbijeenkomst Bevolkingsonderzoek darmkanker Programma Bevolkingsonderzoek darmkanker: Update en resultaten dr. Manon Spaander, Regionaal coördinerend MDL-arts T1 colorectal cancer: recognition, treatment

Nadere informatie

Reeks 12: De eeuwige mens

Reeks 12: De eeuwige mens Reeks 12: De eeuwige mens Hoe proberen we darmkanker in de toekomst te voorkómen Rogier de Ridder MDL-arts, MUMC+ r.de.ridder@mumc.nl Introductie 1. Waarom bevolking onderzoek naar darmkanker 2. Hoe ontstaat

Nadere informatie

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Agenda Colorectaal carcinoom algemeen Voortraject darmkanker screening Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker: September 2013? Prof. dr. J.B.M.J. Jansen

Bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker: September 2013? Prof. dr. J.B.M.J. Jansen Bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker: September 2013? Prof. dr. J.B.M.J. Jansen INTRODUCTIE 2003: EU adviseert lidstaten te gaan screenen op dikkedarmkanker. 2005: Consensus meeting in Zwolle. Criteria

Nadere informatie

Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt

Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt Dr. S. De Coninck Mede namens: Dr. J. Beyls Dr. C. Baertsoen E. Rysman Dienst interne gastro-entero 24/11/2015 Darmkanker = gezondheidsprobleem!

Nadere informatie

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Dinsdag 20 januari 2015 Welkom! #mclmpa 1 Programma 19:30 Welkom door moderator Hans Willems, redacteur gezondheidszorg Leeuwarder

Nadere informatie

KORT-CYCLISCHE MONITOR CAPACITEIT (CAPACITEITSMONITOR)

KORT-CYCLISCHE MONITOR CAPACITEIT (CAPACITEITSMONITOR) KORT-CYCLISCHE MONITOR CAPACITEIT (CAPACITEITSMONITOR) 1 (SU-P9 (deel1)) Deelnamegraad Het deel van de uitgenodigde personen (initiële uitnodigingen EN herinneringsuitnodigingen) waarvan een ifobt (fecesmonster)

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Kanker van de dikkedarm en endeldarm (darmkanker of colorectaal carcinoom) is een zeer belangrijke doodsoorzaak in de westerse wereld. Jaarlijks worden in Nederland meer dan 12.000

Nadere informatie

Van Poliep naar colorectaal carcinoom. P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht

Van Poliep naar colorectaal carcinoom. P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht Van Poliep naar colorectaal carcinoom P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht Anatomie van de dikke darm APC mutation drives adenoma formation Poliep in het rectum 85% of the CRC develop through the

Nadere informatie

Toetsing endoscopisten

Toetsing endoscopisten Toetsing endoscopisten Dhr. Dr. M.W. Mundt MDL-arts Flevoziekenhuis Almere Doel toetsing Het zo objectief mogelijk meten of de endoscopist voldoet aan de toelatingseisen voor het bevolkingsonderzoek darmkanker.

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker In de (huisartsen)praktijk. februari 2014 Alice Olde Reuver of Briel projectleider darmkankerscreening

Bevolkingsonderzoek darmkanker In de (huisartsen)praktijk. februari 2014 Alice Olde Reuver of Briel projectleider darmkankerscreening Bevolkingsonderzoek darmkanker In de (huisartsen)praktijk februari 2014 Alice Olde Reuver of Briel projectleider darmkankerscreening Inhoud Inleiding en achtergrondinformatie Proces van uitnodigen tot

Nadere informatie

Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker?

Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker? Bevolkingsonderzoek darmkanker RvA, Kwaliteit en zorg 9 juni 2016 Monique van Wieren Programmacoördinator bevolkingsonderzoek darmkanker Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker? Afname morbiditeit

Nadere informatie

Rapportage 2014 Landelijke Monitoring & Evaluatie Bevolkingsonderzoek Darmkanker (Erasmus MC NKI / AvL)

Rapportage 2014 Landelijke Monitoring & Evaluatie Bevolkingsonderzoek Darmkanker (Erasmus MC NKI / AvL) Darmkanker Het bevolkingsonderzoek darmkanker loopt goed. In het eerste jaar namen zelfs meer mensen deel aan het bevolkingsonderzoek dan verwacht. Bij bijna 2.500 van hen is darmkanker gevonden. Door

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Dokter op Dinsdag Bevolkingsonderzoek darmkanker Dr. Anneke De Schryver, MDL arts 25 maart 2014 Het slijmvlies van de dikke darm Het ontstaan van poliepen Poliepen + Goedaardig + Maar: kunnen kwaadaardig

Nadere informatie

Toelichting bij registratie van coloscopieverslagen in het kader van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker

Toelichting bij registratie van coloscopieverslagen in het kader van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker Toelichting bij registratie van coloscopieverslagen in het kader van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker NB: voor de volledige versie van de minimale dataset zie http://decor.nictiz.nl/decor/services/retrievetransaction?id=2.16.840.1.113883.2.4.3.36.77.4.1001&language=nl-nl&version=2015-06-

Nadere informatie

Ge-FOBT: stront aan de knikker?

Ge-FOBT: stront aan de knikker? Ge-FOBT: stront aan de knikker? Alles over dikke darmkanker en het recent gestarte BVO. Ronald Linskens, MDL-arts Darmkanker denk vooruit, kijk achterom Algemene opmerkingen Een van de meest voorkomende

Nadere informatie

CoRPS. Titel. Subtitel

CoRPS. Titel. Subtitel Titel Subtitel Risicoreductie Nadelen van borstkankerscreening De vondst van tumoren die anders nooit waren gevonden Intervaltumoren Fout positieve uitslagen - extra mammografieën en biopten - extra operaties

Nadere informatie

Nr (code) Oude code Indicatornaam Definitie Teller/noemer Rationale Waarde Toepassing Opmerkingen

Nr (code) Oude code Indicatornaam Definitie Teller/noemer Rationale Waarde Toepassing Opmerkingen DC-1 DB-nieuw (a) Non-participanten coloscopie Aandeel patiënten dat zich afmeldt voor de afspraak voor Teller 1: aantal eenmalige afmeldingen (naar reden). In kaart brengen in hoeverre een intake voor

Nadere informatie

DE RATIONALE VAN SCREENING & RISICO STRATIFICATIE. Dr Pascal Peeters

DE RATIONALE VAN SCREENING & RISICO STRATIFICATIE. Dr Pascal Peeters 1 DE RATIONALE VAN SCREENING & RISICO STRATIFICATIE Dr Pascal Peeters 2 SCREENING: RATIONALE 1. Incidentie: maatschappelijk probleem 2. Overleving = F (stadium bij diagnose) 3. Adenoma Carcinoma sequens

Nadere informatie

Samen zijn we groot: ééngemaakte dienst sedert 2016

Samen zijn we groot: ééngemaakte dienst sedert 2016 Gastro-groep ZNA Samen zijn we groot: ééngemaakte dienst sedert 2016 15 gastro-enterologen 7 sites 29000 raadplegingen per jaar 20000 endoscopies per jaar 600 nieuwe digestieve tumoren per jaar (12 per

Nadere informatie

Colorectale kanker: rol van endoscopie in screening van de populatie en hoogrisicopatiënten

Colorectale kanker: rol van endoscopie in screening van de populatie en hoogrisicopatiënten Colorectale kanker: rol van endoscopie in screening van de populatie en hoogrisicopatiënten Prof. dr. Philip Roelandt UZ Leuven 22 februari 2019 Screening: Wilson & Jungner, WHO 1968 Colorectale kanker:

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2015

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2015 Agendapunt 11, 11.02_MT111016 a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2015 Landelijke Monitoring Bevolkingsonderzoek Darmkanker Erasmus MC NKI / AvL a Het bevolkingsonderzoek loopt zoals

Nadere informatie

Toelichting bij registratie van coloscopieverslagen in het kader van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker

Toelichting bij registratie van coloscopieverslagen in het kader van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker Toelichting bij registratie van coloscopieverslagen in het kader van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker NB: voor de volledige versie van de minimale dataset zie https://decor.nictiz.nl/decor/services/retrievetransaction?id=2.16.840.1.113883.2.4.3.3

Nadere informatie

Het BeVolkingsOnderzoek (BVO) Darmkanker

Het BeVolkingsOnderzoek (BVO) Darmkanker Het BeVolkingsOnderzoek (BVO) Darmkanker Waarom, Hoe en Resultaten! Bert den Hartog MDL-arts 1 maart 2018 Presentatie PAOKC 041018 Inleiding Wie ben ik? Kengetallen darmkanker Hoe ontstaat darmkanker Doel

Nadere informatie

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober 2015 1 Algemene principes

Nadere informatie

Colorectaal carcinoom is een veelvoorkomende kankersoort

Colorectaal carcinoom is een veelvoorkomende kankersoort Stand van zaken Colorectaal carcinoom in Nederland Situatie vóór en na invoering van het landelijke bevolkingsonderzoek Marloes A.G. Elferink, Manon van der Vlugt, Gerrit A. Meijer, Valery E.P.P. Lemmens

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN Inleidend: Elk jaar krijgen ongeveer 5.000 Vlamingen te horen dat ze dikkedarmkanker (DDK) hebben. Dikkedarmkanker is de tweede meest

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

Bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland OVERZICHTSARTIKELEN 140 Bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland Population screening for colon cancer in the Netherlands dr. A.M. van Berkel 1, dr. I. Lansdorp-Vogelaar 2, drs. E. Toes-Zoutendijk 2

Nadere informatie

Van darmpoliep tot darmkanker:

Van darmpoliep tot darmkanker: Endoscopische Opvolging na poliepen/carcinoom Wetenschappelijke studies beperkt: Richtlijnen voornamelijk gebaseerd op observaties. Sinds screeningsprogramma lopend: toenemend aantal gevorderde adenomen,

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN Inleidend: Elk jaar krijgen ongeveer 5.000 Vlamingen te horen dat ze dikkedarmkanker (DDK) hebben (2010: 5248). Dikkedarmkanker is de

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen MDL-oncologie De termen van 2012 2013: Minimally invasive Patient centered Multi-modality Ageing population

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2016

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2016 a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2016 Landelijke Monitoring Bevolkingsonderzoek Darmkanker Erasmus MC NKI / AvL a a a a Het bevolkingsonderzoek loopt goed. In 2016 hebben 1.063.651

Nadere informatie

Herkenrode. Website : Huisartsen HAK vzw. 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1

Herkenrode. Website :  Huisartsen HAK vzw. 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1 Website : www.herkenrodehuisartsen.be 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1 De aanpak van screening in eerste lijn Dr. Mark Van den Broeck 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 2 Inschatten risicoprofiel patiënt Organisatie

Nadere informatie

Aanpassing uitvoering bevolkingsonderzoek darmkanker in 2014 en 2015

Aanpassing uitvoering bevolkingsonderzoek darmkanker in 2014 en 2015 Aanpassing uitvoering bevolkingsonderzoek darmkanker in 2014 en 2015 Mevrouw ir. H. van Veldhuizen Mevrouw dr. ir. Marie-Louise Heijnen Mevrouw dr. I. Lansdorp-Vogelaar Met dank aan: Evaluatieteam bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Protocol intervalcarcinomen Bevolkingsonderzoek Darmkanker. Versie: december 2018

Protocol intervalcarcinomen Bevolkingsonderzoek Darmkanker. Versie: december 2018 Protocol intervalcarcinomen Bevolkingsonderzoek Darmkanker Versie: december 2018 PROTOCOL INTERVALCARCINOMEN 1 Inleiding Elke diagnostisch onderzoek kent naast terecht negatieve uitkomsten ook fout negatieve

Nadere informatie

Kosteneffectiviteit colonscreening

Kosteneffectiviteit colonscreening Kosteneffectiviteit colonscreening 19 januari 2016 Arjan de Kwant (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Samenvatting. Advies. Darmkanker is een belangrijk gezondheidsprobleem

Samenvatting. Advies. Darmkanker is een belangrijk gezondheidsprobleem Samenvatting Advies De commissie constateert dat er voldoende bewijs is om te beginnen met bevolkingsonderzoek naar darmkanker. De meest geëigende screeningsmethode is een immunochemische Fecaal Occult

Nadere informatie

Optische diagnostiek van poliepen. Mariëlle W.E. Bouwens Arts-onderzoeker Gastroenterologie en Hepatologie Maastricht University Medical Center

Optische diagnostiek van poliepen. Mariëlle W.E. Bouwens Arts-onderzoeker Gastroenterologie en Hepatologie Maastricht University Medical Center Optische diagnostiek van poliepen Mariëlle W.E. Bouwens Arts-onderzoeker Gastroenterologie en Hepatologie Maastricht University Medical Center V&VN 15 November 2012 Colorectale poliepen Mucosa Mucosa Adenoom

Nadere informatie

Nederlandse Richtlijn Coloscopie Surveillance

Nederlandse Richtlijn Coloscopie Surveillance Nederlandse Richtlijn Coloscopie Surveillance Door de Nederlandse Vereniging van Maag-, Darm- en Leverartsen in samenwerking met Nederlandse Vereniging van Pathologie. Gefinancierd door de Stichting Kwaliteitsgelden

Nadere informatie

FINALE RESULTATEN kwaliteitsproject colonoscopie. J. Vannoote E. Macken

FINALE RESULTATEN kwaliteitsproject colonoscopie. J. Vannoote E. Macken FINALE RESULTATEN kwaliteitsproject colonoscopie J. Vannoote E. Macken WAAROM? COLONOSCOPY - Preventie CRC - Vroegtijdigedetectie CRC - Primaire en secundaire screening - Onderbreken adenomacarcinoma sekwens

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2017

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2017 a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2017 Landelijke Monitoring Bevolkingsonderzoek Darmkanker Erasmus MC NKI / AvL a a a a Uit de monitor 2017 blijkt voor het eerst dat het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Screening van colonkanker

Screening van colonkanker Screening van colonkanker Waarom en hoe? Dr. Jos Callens, Dr. N. Struyf, Dr. P. Goetstouwers A.Z. Klina Brasschaat 17/11/2010 1 Woord vooraf Screening voor colonkanker is de meest succesvolle kankerscreening

Nadere informatie

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen Sarah Hoeck Centrum voor Kankeropsporing Gent, 26/03/2019 Inhoud 1. Stand van zaken gegevensstroom nieuw sinds

Nadere informatie

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 CRCancer een gezondheidsprobleem wereldwijd M, 3 e V, 2 e 1,2 miljoen

Nadere informatie

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 CRCancer een gezondheidsprobleem wereldwijd M, 3 e V, 2 e 1,2 miljoen

Nadere informatie

Geneeskundige Dagen van Antwerpen

Geneeskundige Dagen van Antwerpen Antwerpen, 11 september 2014 Prof. dr. Guido Van Hal, Centrum voor Kankeropsporing, Afdeling Antwerpen Sarah Hoeck, Projectcoördinator bevolkingsonderzoek dikkedarmkanker Geneeskundige Dagen van Antwerpen

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2018 Waarom deze folder? In deze folder vindt u informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker. De folder is bedoeld om u informatie te geven over het onderzoek, zodat

Nadere informatie

Colon en rectum : anatomie

Colon en rectum : anatomie Colon en rectum : anatomie Colontumor Colonadenocarcinoma : APO Colonadenocarcinoma : APO Rectumtumor CRC = Belangrijk Gezondheidsprobleem Derde meest frequente tumor in Westen (11%) Tweede doodsoorzaak

Nadere informatie

SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER

SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER Screenen POEP-SIMPEL? Achtergrond - epidemiologie Aanbeveling Domus Medica Het Vlaams bevolkingsonderzoek Waarom? Epidemiologie Klinische studies Epidemiologie: incidentie

Nadere informatie

THEMA AVOND : DARMKANKER. Workshop 2 Beyond the ifob test

THEMA AVOND : DARMKANKER. Workshop 2 Beyond the ifob test THEMA AVOND : DARMKANKER Workshop 2 Beyond the ifob test Adelard De Backer (radioloog) Denis Marichal (gastro-enteroloog) Walter Pauwels (gastro-enteroloog) AZ Sint-Lucas Gent Dikkedarmkanker Beyond the

Nadere informatie

Landelijke monitoring van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker: resultaten eerste half jaar 2014

Landelijke monitoring van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker: resultaten eerste half jaar 2014 Landelijke monitoring van het Bevolkingsonderzoek Darmkanker: resultaten eerste half jaar 2014 6-10-2014 Dr. C. Penning 1, Dr. I. Lansdorp-Vogelaar 1, Dr. M.E. van Leerdam 2, Drs. M.P. van der Meulen 1,

Nadere informatie

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker. Stand van zaken. 12 april Yvonne van Oosterhout Manager darmkankerscreening Bevolkingsonderzoek Zuid

Bevolkingsonderzoek darmkanker. Stand van zaken. 12 april Yvonne van Oosterhout Manager darmkankerscreening Bevolkingsonderzoek Zuid Bevolkingsonderzoek darmkanker Stand van zaken 12 april 2016 Yvonne van Oosterhout Manager darmkankerscreening Bevolkingsonderzoek Zuid Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2017 Waarom deze folder? In deze folder vindt u informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker. De folder is bedoeld om u informatie te geven over het onderzoek, zodat

Nadere informatie

Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker

Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker Prof Jean-Luc Van Laethem Hoofd van digestieve oncologie Erasmus ziekenhuis Dr. Jean-Benoît Burrion Hoofd van de dienst Preventie en Opsporing - Jules Bordet

Nadere informatie

PROTOCOL VOOR DE TOELATING EN AUDITING VAN COLOSCOPIECENTRA EN ENDOSCOPISTEN

PROTOCOL VOOR DE TOELATING EN AUDITING VAN COLOSCOPIECENTRA EN ENDOSCOPISTEN PROTOCOL VOOR DE TOELATING EN AUDITING VAN COLOSCOPIECENTRA EN ENDOSCOPISTEN BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER juni 2012 VOORWOORD Voor u ligt het Protocol voor de toelating en auditing van coloscopiecentra

Nadere informatie

KWALITEITSRAPPORTAGE 2016 darmonderzoek - coloscopie

KWALITEITSRAPPORTAGE 2016 darmonderzoek - coloscopie KWALITEITSRAPPORTAGE 2016 darmonderzoek - coloscopie Bij Bergman Clinics besteden we veel aandacht aan het meten van de resultaten van onze behandelingen. Deze informatie is voor ons belangrijk om van

Nadere informatie

Dr E.B. Cornel, uroloog. PSA: To Screen or Not to Screen

Dr E.B. Cornel, uroloog. PSA: To Screen or Not to Screen , uroloog PSA: To Screen or Not to Screen Belangen verstrengelingen 1. wetenschappelijk onderzoek met: UMC Radboud & Erasmus Telomerix Spectrum pharmaceuticals AMS 2. www.deprostaatkliniek.nl PSA: To Screen

Nadere informatie

CT-Colonografie Virtuele Colonoscopie

CT-Colonografie Virtuele Colonoscopie CT-Colonografie Virtuele Colonoscopie Philip Ardies Medische Beeldvorming AZ Sint-Jozef Malle Wat is CTC Axiale CT opnames in rug- en buikligging 2 dimensionale reconstructies 3 dimensionale reconstructies

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2016 Waarom een bevolkingsonderzoek darmkanker? Darmkanker is een ernstige ziekte. Van elke 100 mensen zullen vier tot vijf mensen in hun leven darmkanker krijgen. In 2014

Nadere informatie

1. SO Werkelijke/Beoogde Doelgroep, Restgroep

1. SO Werkelijke/Beoogde Doelgroep, Restgroep 1. SO Werkelijke/Beoogde Doelgroep, Restgroep Uitnodigingsjaar 2018 Regio Bevolkingsonderzoek Zuid Ronde client Geboortejaar Geslacht Werkelijke/ Beoogde Doelgroep Waarvan overloop uit vorige jaren (

Nadere informatie

Regiobijeenkomst Midden-West Bevolkingsonderzoek darmkanker in vogelvlucht

Regiobijeenkomst Midden-West Bevolkingsonderzoek darmkanker in vogelvlucht Regiobijeenkomst Midden-West Bevolkingsonderzoek darmkanker in vogelvlucht RIVM-Centrum voor bevolkingsonderzoek Mevr. Dr.Ir. M.L. Heijnen Senior programmamedewerker team invoering bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen MDL-oncologie De termen van 2012: Minimally invasive Patient centered Multi-modality Ageing population (Neo-)adjuvant

Nadere informatie

Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen

Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen Prof. Dr. Hendrik Reynaert MD, PhD Dienst gastroenterologie-hepatologie UZBrussel Vakgroep basis medische

Nadere informatie

Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen

Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 3 februari 2012 Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen Stoelgangtest kan op termijn 400 kankerdoden per jaar

Nadere informatie

To screen or not to screen:

To screen or not to screen: 75 + : To screen or not to screen: that s the question Flora E van Leeuwen Netherlands Cancer Institute Introductie screening: altijd een afweging VOORDELEN Lagere sterfte Gewonnen levensjaren Betere kwaliteit

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 22 894 Preventiebeleid voor de volksgezondheid Nr. 261 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2015 Waarom een bevolkingsonderzoek darmkanker? Darmkanker is een ernstige ziekte. Van elke 100 mensen zullen vier tot vijf mensen in hun leven darmkanker krijgen. Elk jaar

Nadere informatie

Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie

Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie WKO 3 sept Uitgangspunt richtlijn Welke aanbevelingen over genetische counseling en diagnostiek, preventie, surveillance, behandeling voor mensen

Nadere informatie

Diagnostiek van colorectale tumoren in de dagelijkse praktijk

Diagnostiek van colorectale tumoren in de dagelijkse praktijk Onderzoek Diagnostiek van colorectale tumoren in de dagelijkse praktijk Vergelijking van coloscopie en sigmoïdoscopie* Jochim S. Terhaar sive Droste, Roy L.J. van Wanrooij, Linde M. Morsink, René W.M.

Nadere informatie

Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud

Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud 10 e Post O.N.S. Meeting Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud ; helderheid en tegenstelling bij het colon-en longcarcinoom To Screen or Not to Screen Ondervindt patient

Nadere informatie

Factsheet Bevolkingsonderzoek Darmkanker

Factsheet Bevolkingsonderzoek Darmkanker Factsheet Bevolkingsonderzoek Darmkanker Wat houdt het bevolkingsonderzoek darmkanker in? Het bevolkingsonderzoek darmkanker is gericht op mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar. Elke twee jaar krijgen

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) * (Summary in Dutch) Dit proefschrift heeft als onderwerp de testkarakteristieken van fecaal occult bloed testen (FOBT s), voor de detectie van het colorectaal carcinoom (CRC) en zijn voorloper laesies,

Nadere informatie

KWALITEITSRAPPORTAGE DARMONDERZOEK COLOSCOPIE

KWALITEITSRAPPORTAGE DARMONDERZOEK COLOSCOPIE KWALITEITSRAPPORTAGE DARMONDERZOEK COLOSCOPIE Bij Bergman Clinics besteden we veel aandacht aan het meten van de resultaten van onze behandelingen. Deze informatie is voor ons belangrijk om van te leren

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 februari 2010 Betreft Standpunt darmkankerscreening

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 februari 2010 Betreft Standpunt darmkankerscreening > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom KRING BIJEENKOMST 2 OKTOBER 2017 Chantal den Bakker Onderzoeksvraag Welke factoren zijn

Nadere informatie

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM CERVIXCARCINOOM Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM Nascholing Diagnostiek en behandeling van het Cervixcarcinoom Programma 1. Ontvangst en Welkom 2. Cytologische

Nadere informatie

Baarmoederhalskanker screening

Baarmoederhalskanker screening Baarmoederhalskanker screening Wat gaat er veranderen? Lex Makkus, Patholoog PAL Geschiedenis BVO-BMHK Huidige BVO - hrhpv Triage Sterfte cervix carcinoom absolute aantallen/cohort 45 40 35 30 25 20 15

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker. Ir. Harriët van Veldhuizen, programmaleider

Bevolkingsonderzoek darmkanker. Ir. Harriët van Veldhuizen, programmaleider Bevolkingsonderzoek darmkanker Ir. Harriët van Veldhuizen, programmaleider Waarom een bevolkingsonderzoek naar darmkanker? Afname morbiditeit en mortaliteit aan darmkanker door: Eerdere opsporing van darmkanker

Nadere informatie

Resultaten landelijke monitoring bevolkingsonderzoek darmkanker 2017

Resultaten landelijke monitoring bevolkingsonderzoek darmkanker 2017 Inhoudsopgave Ongunstige uitslag en intakeafspraak... 2 Wijziging intakeafspraak... 2 Annuleren intakeafspraak... 4 No show intake... 5 Intake na open uitnodiging... 6 Ongunstige uitslag en intakeafspraak

Nadere informatie

1. SO Werkelijke/Beoogde Doelgroep, Restgroep

1. SO Werkelijke/Beoogde Doelgroep, Restgroep . SO Werkelijke/Beoogde Doelgroep, Restgroep Uitnodigingsjaar 207 Regio Bevolkingsonderzoek Zuid Ronde client Geboortejaar Geslacht Werkelijke/ Beoogde Doelgroep Waarvan overloop uit vorige jaren (< 207)

Nadere informatie

Screening: patiëntenbedrog? Luc Bonneux KNAW/NIDI

Screening: patiëntenbedrog? Luc Bonneux KNAW/NIDI Screening: Triomf der geneeskunde, of patiëntenbedrog? Luc Bonneux KNAW/NIDI Koninklijke Nederlandse Academie der Wetenschappen Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut Samenvatting Misrekenkunde

Nadere informatie

Toelatingseisen voor de uitvoering van coloscopieën vanuit het bevolkingsonderzoek darmkanker. Kwaliteitseisen coloscopie.

Toelatingseisen voor de uitvoering van coloscopieën vanuit het bevolkingsonderzoek darmkanker. Kwaliteitseisen coloscopie. Kwaliteitseisen coloscopie Juni 2012 Toelatingseisen voor de uitvoering van coloscopieën vanuit het bevolkingsonderzoek darmkanker Vanaf 2013 zal het bevolkingsonderzoek darmkanker gefaseerd worden ingevoerd

Nadere informatie

Samenvatting Inleiding In veel landen is dikke-darmkanker een belangrijk volksgezondheidsprobleem; zo werden in 1997 ongeveer 8.500 nieuwe gevallen van dikke-darmkanker geconstateerd in Nederland en meer

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Wijkerslooth de Weerdesteyn, T. R. (2013). Population screening for colorectal cancer by colonoscopy

Citation for published version (APA): Wijkerslooth de Weerdesteyn, T. R. (2013). Population screening for colorectal cancer by colonoscopy UvA-DARE (Digital Academic Repository) Population screening for colorectal cancer by colonoscopy de Wijkerslooth, T.R. Link to publication Citation for published version (APA): Wijkerslooth de Weerdesteyn,

Nadere informatie

Influenza de cijfersop eenrij

Influenza de cijfersop eenrij Influenza de cijfersop eenrij voorlopige schattingen influenza surveillance in Nederland 2017/2018 Rianne van Gageldonk-Lafeber RIVM - Centrum Infectieziektebestrijding Epidemiologie& Surveillance van

Nadere informatie

Kenmerken Overervingspatroon: Autosomaal dominant, penetrantie vrijwel 100% Prevalentie: 1% van alle gevallen van colorectaal carcinoom (CRC)

Kenmerken Overervingspatroon: Autosomaal dominant, penetrantie vrijwel 100% Prevalentie: 1% van alle gevallen van colorectaal carcinoom (CRC) 10. Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) APC-geassocieerde Adenomateuze Polyposis Richtlijn 2015 Diagnostische criteria Vaststelling van een mutatie in het APC-gen Op klinische gronden kunnen twee typen

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren voor coloscopie

Kwaliteitsindicatoren voor coloscopie Onderzoek Kwaliteitsindicatoren voor coloscopie Verschillen in poliepdetectie tussen endoscopisten in 1 ziekenhuis Niels van Lelyveld, Martijn G.H. van Oijen en Matthijs P. Schwartz Gerelateerde artikelen:

Nadere informatie

M.J.A. Alleman, MDL arts 22 december 2009

M.J.A. Alleman, MDL arts 22 december 2009 M.J.A. Alleman, MDL arts 22 december 2009 1 3 1 4 5 2 Risico ColoRectaalCarcinoom 6 7 3 Terminologie Syndroom van Lynch (HNPCC) Vermoedelijk syndroom van Lynch Familiaire darmkanker Sporadische darmkanker

Nadere informatie

De rol van de pathologie en genetica bij de herkenning van Lynch syndroom

De rol van de pathologie en genetica bij de herkenning van Lynch syndroom De rol van de pathologie en genetica bij de herkenning van Lynch syndroom Marjolijn Ligtenberg Laboratorium specialist klinische genetica Klinisch moleculair bioloog in de Pathologie VAP dag 28-3-2017

Nadere informatie

Praktijkvariatie in het graderen van colorectale adenomen

Praktijkvariatie in het graderen van colorectale adenomen Praktijkvariatie in het graderen van colorectale adenomen Kwaliteitssymposium pathologie dagen Nijmegen, 20 november 2015 Chantal Kuijpers c.c.h.kuijpers@umcutrecht.nl Disclosure belangen Geen belangenverstrengeling

Nadere informatie

Van Leeuwenhoek Kliniek. Beleidsplan 2014

Van Leeuwenhoek Kliniek. Beleidsplan 2014 Van Leeuwenhoek Kliniek Beleidsplan 2014 Inhoud 1. Inleiding...3 2. Kernactiviteiten van de Van Leeuwenhoek Kliniek...3 2.1 Plastische chirurgie...3 2.2 Vulvapoli Amsterdam...3 2.3 Screeningscentrum bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Het bevolkingsonderzoek naar darmkanker loopt

Het bevolkingsonderzoek naar darmkanker loopt Stand van zaken Bevolkingsonderzoek naar darmkanker Een jaar na invoering Pieter van Eijsden, Lucas Mevius en Joost Zaat Het bevolkingsonderzoek naar darmkanker loopt precies een jaar. Er was veel gedoe

Nadere informatie

Wat is de beste reading strategy? Consensus of arbitrage. Lisa Klompenhouwer

Wat is de beste reading strategy? Consensus of arbitrage. Lisa Klompenhouwer Wat is de beste reading strategy? Consensus of arbitrage Lisa Klompenhouwer Reading strategy Blinded double reading Program sensitivity Arbitrage Interval cancer Recall rate Screen detected cancer Discrepant

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2014 Bevolkingsonderzoek darmkanker In deze folder leest u meer over het bevolkingsonderzoek darmkanker en wat dit voor u kan betekenen. Waarom een bevolkingsonderzoek? Darmkanker

Nadere informatie

Op weg naar besluitvorming over de implementatie van bevolkingsonderzoek naar darmkanker

Op weg naar besluitvorming over de implementatie van bevolkingsonderzoek naar darmkanker BIJLAGE 1 Op weg naar besluitvorming over de implementatie van bevolkingsonderzoek naar darmkanker Over de wenselijkheid van bevolkingsonderzoek naar darmkanker zijn verschillende rapporten en adviezen

Nadere informatie

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Nieuwe antikanker medicijnen, hoge kosten Waarom ontsporen cellen in ons lichaam? De normale cel bevat 46 chromosomen, ook wel DNA genoemd - het DNA vormt ons genetisch

Nadere informatie