Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen

Transcriptie

1 Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen Prof. Dr. Hendrik Reynaert MD, PhD Dienst gastroenterologie-hepatologie UZBrussel Vakgroep basis medische wetenschappen VUB

2 Vrijdag, 03/02/2012: bericht op de radio Grootschalige darmkankerscreening De Vlaamse regering gaat vanaf 2014 meer dan 1,9 miljoen mensen, ofwel bijna één Vlaming op drie, laten screenen op dikkedarmkanker. Dat heeft Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen bekendgemaakt.

3 Voorwaarden voor een screeningsprogramma. Ziekte met hoge incidentie, met een substantiële morbiditeit en mortaliteit. De doelpopulatie moet identificeerbaar zijn. De testen moeten een hoge sensitiviteit en specificiteit hebben, met een lage morbiditeit. De testen moeten aanvaardbaar zijn voor de doelpopulatie. Er moet een standaard opvolgingsplan zijn. Er moet een aanvaardbare en efficiënte behandeling zijn. Het programma moet cost-effective zijn.

4 CRC = 2de frequentste kanker in Vlaanderen 7000 Man Vrouw 6000 Totaal prostaat CRC Bronchus borst Belgian Cancer registry

5 CRC in functie van leeftijd/geslacht 600 Vrouw Man Totaal in 2012: man 3048, Vrouw 2390 Belgian Cancer registry

6 Welke screeningstest? ifob Immunochemische test: anti-lichamen tegen humaan hemoglobine. Meer specifiek dan guac voor humaan bloed Minder vals positieve resultaten (vlees, groenten) Geen vals-negatieve resulten tgv vitamin C Meer specifiek voor laag digestief bloed Hemolobine wordt afgebroken door verteringsenzymen in de dundarm

7 Hb in de stoelgang Digestion 2007;76:30

8 Sensitiviteit en specificiteit van ifob Ann Intern Med 2007;146:250

9

10 Praktische aspecten Wie Vlaamse 56- tot en met 74-jarigen gewoon risico (klachtenvrij) Wat ifob-test per post slechts 1 staalname thuis Onderzoek analyse bloed in stoelgang in één centraal labo Kostprijs gratis: ifobt en analyse in labo remgeld: consultatie / verder onderzoek / behandeling Resultaat binnen 14 kalenderdagen per post naar patiënt & huisarts afwijkend resultaat bespreken met HA colonoscopie Wanneer om de 2 jaar wordt een nieuwe afnameset toegestuurd

11 Praktische aspecten - algemene regel: pare leeftijden : 66-, 68-, 70-, 72- en 74-jarigen en volgende jaren: 56-, 58-, 60-, 62-, 64-, 66-, 68-, 70-, 72-, 74jarigen Einde 2015: de volledige doelgroep van 56 t.e.m. 74 jaar Jaarrapport Centrum voor Kankeropsporing, 2013 M. Peeters

12 Participatiegraad Jaarrapport Centrum voor Kankeropsporing, 2013

13 Participatiegraad naargelang provincie Jaarrapport Centrum voor Kankeropsporing, 2013

14 Aantal positieve resultaten: ifob > 75ng/ml Jaarrapport Centrum voor Kankeropsporing, 2013

15 Resultaten colonoscopie Nog geen definitieve resultaten Colonoscopie register in ontwikkeling Gelinkt aan AP-verslag Steekproef Antwerpen 146 ptn met + ifob Poliep 93/146 (64%) Tumor 14/146 (9%) Bij extrapolatie Geschat dat 1000 CRC vroegtijdig werden opgespoord? Zeer hoog doordat screening groep 66-76j

16 Problemen met bevolkingsonderzoek Verwerkingstijd ifob analyse Wachttijd colonoscopie Vals positieve resultaten

17 Verwerkingstijd ifob analyse

18 Wachttijd colonoscopie Lange wachttijden voor darmonderzoek donderdag 10 juli 2014, Het Nieuwsblad, Het Belang van Limburg Omdat het onderzoek zoveel succes heeft, lopen de wachttijden hoog op. We hebben in elk geval niet hetzelfde probleem als Nederland, waar ze al spreken van de Fyra van de poeptest, zegt Patrick Martens, directeur van het Centrum voor Kankeropsporing. In Nederland krijgen ze de onderzoeken namelijk al helemaal niet verwerkt.

19 Vals positieve resultaten 700 mensen onterecht bang gemaakt voor darmkanker (De Morgen) Honderden gezonde mensen onterecht bang gemaakt voor darmkanker (GvA) Honderden deelnemers kankeronderzoek krijgen onterecht slecht nieuws (De Standaard)

20 Aanvaardbaar voor patient? Post-test. GUT 2012.

21 Cost-effectiveness.

22 Voorwaarden voor een screeningsprogramma zijn vervuld. Ziekte met hoge incidentie, met een substantiële morbiditeit en mortaliteit. De doelpopulatie moet identificeerbaar zijn. De testen moeten een hoge sensitiviteit en specificiteit hebben, met een lage morbiditeit. De testen moeten aanvaardbaar zijn voor de doelpopulatie. Er moet een standaard opvolgingsplan zijn. Er moet een aanvaardbare en efficiënte behandeling zijn. Het programma moet cost-effective zijn.

23 Besluit na 1 jaar bevolkingsonderzoek CRC opsporing Bijna 50% van de personen die uitgenodigd worden nemen deel 10% heeft een afwijkend ifob resultaat Hogere leeftijds categorieën Bijj colonoscopie wordt bij 60-70% een (pre-)maligne letsel gevonden steekproef Colonoscopie register in ontwikkeling Voor verbetering vatbaar: Verwerkingstijd ifob analyse Wachtlijst voor colonoscopie Vals positieve ifob resultaten