Belangstelling voor VI

Transcriptie

1 De mythe van invrijheidstelling p VI-datum ngmaals drprikt Enkele factsen figures ver de vrwaardelijke invrijheidstelling in België Eric Maes (NICC) 8 nvember 2012 Natinaal Instituut vr Criminalistiek en Criminlgie Belangstelling vr VI Weerkerende aandacht vr VI (vrwaardelijke invrijheidstelling) Cf. recente phefmakende zaken (Dutrux, Amrani, Martin, ) zgn. mislukking VI pmerkelijke beslissingen (tt VI) dr SURB berichtgeving/berering in media, bij publieke pinie, plitiek Belangstelling vr VI: een merkwaardig gegeven? Meer dan 80% v/d invrijheidstellingen van verrdeelden (jaar 2009): (algemene) vrlpige invrijheidstelling ( quasi-autmatisch) VI grte symblische betekenis

2 (Plitiek) debat ver VI Discussies rnd VI Afschaffing van VI Pleidi vr vlledige strafuitbeting ( strafeinde) => bestaansrecht van VI? Verstrenging van VI Striktere tijdsvrwaarden vr VI ptrekking v/d tijdsdrempels vr VItelaatbaarheid Meer bevegdheden vr strafrechter ten grnde uitspraak ver nietsamendrukbaarheid van de straf Aanpassing prcedureregels i.v.m. pstart VI-prcedure en VI-besluitvrming (Plitiek) debat ver VI Actueel plitiek klimaat: gemengde gevelens t..v. VI Erkenning bepaalde vrdelen van VI (tg. strafeinde)? GEEN frmele afschaffing van VI, want: Veiligheidsverwegingen: desperad s? Prblematiek v/d verbevlking afschaffing VI: > gedetineerden extra Recidive na invrijheidstelling: VI succesvller?

3 (Plitiek) debat ver VI Maar: VI-systeem niet streng geneg sms blijkbaar nwenselijk GEEN uitbreiding bevegdheden strafrechter ten grnde, WEL {cf. akkrd kernkabinet 6 september 2012} Aanpassing bestaande regels van wettelijke herhaling (Sw.: misdaad na wanbedrijf) effecten p strafuitvering In bepaalde gevallen (30j. f LL) verhging telaatbaarheidsdrempels vr VI ( tijdsvrwaarden ) - 1/3 ½ - 2/3 ¾ - 10 jaar 15 jaar - 16 jaar 23 jaar Aanpassing prcedure VI van autmatische naar vrwaardelijke pstart (initiatief verrdeelde) in smmige gevallen (30 j. f LL met TBS) bvendien pas berdeling na psitief advies directeur en OM en tekenning mits unanieme beslissing SURB de fact afschaffing vr smmige gedetineerden? Te vreg vrij? Nd aan genuanceerd debat Niet geneg uitgezeten? Te vreg p VI? discussie ver tijdsvrwaarden: vereist genuanceerde benadering Huidige regeling (1/3 vr primairen) = liberaal (in vgl. met andere Eurpese landen), MAAR: Verschillen in systemen en/f praktijk wettelijk vrziene strafmaten straftemetingspraktijk - systeem van vervregde invrijheidstelling mgelijks langer/even lang in detentie in B in vgl. met andere landen Rekening huden met capaciteitsprblematiek? Verstrenging repercussies p mvang v/d gevangenisbevlking VI ng aantrekkelijk geneg bij hgere drempel? Indien té dicht bij strafeinde: wellicht minder keuze vr VI Vrij p 1/3 f p VI-datum? een mythe?? Theretisch niet altijd mgelijk (1/3 en 2/3: tegepast per straf) datum tussen 1/3 en 2/3 Andere telaatbaarheidscriteria (tegenindicaties) datum wrdt veelal verschreden!

4 (Te) vreg vrij? Empirische gegevens i.v.m. VI-ppulatie 2007 (data-extractie SIDIS-Griffie): Sci-bigrafische gegevens (geslacht, leeftijd) Strafrechtelijke kenmerken (wettelijke testand) Detentiegerelateerde kenmerken (regime, gevangenis, uit te zitten + uitgezeten detentietijd ) verschrijdingstermijn VI-datum Opgesplitst naar SURB Enkele resultaten Geslacht: verwegend mannelijk (4,8% vruwen) Leeftijd: gemiddelde leeftijd bij VI = 35,9 jaar Strafduur (wettelijke testand): grtste grep crrect. verrd.+ 5 jaar (49,1%) Detentieregime: iets meer dan ½ (57,2%) nder gewn regime Uit te zitten detentietijd : gemiddeld dagen (ng. 7 jaar) Effectief uitgezeten : gemiddeld dagen (iets meer dan 3,5 jaar) 54,1% tussen 40 en 70% effectief uitgezeten P 7 (Te) vreg vrij? VERDELING PERCENTAGE UITGEZETEN DETENTIETIJD P 8

5 (Te) vreg vrij? Fcus p (evlutie) verschrijdingsduur VI-telaatbaarheidsdatum Tename gemiddeld aantal maanden bijkmend uitgezeten bvenp VIdatum ( ): in 2007 gemiddeld verschrijdingsduur: 14,5 maand Aantal maanden Jaar P 9 (Te) vreg vrij? N Jaar VI Strafeinde P 10

6 (Te) vreg vrij? Strafuitveringsrechtbank Gemiddelde Mediaan Minimum Maximum N Antwerpen 279,5 225,0 0, ,0 131 Mns 494,1 391,0 0, ,0 67 Gent 400,9 281,5 0, ,0 130 Liège 483,7 404,0 0, ,0 141 Brussel 512,9 403,0 0, ,0 159 Glbaal 432,5 331,5 0, ,0 628 P 11 (Te) vreg vrij? OVERLEVINGSDUURCURVE naar SURB Lg Rank (Mantel-Cx) Chi²= 35,628 df = 4 p = 0,000 P 12

7 (Te) vreg vrij? Ok variaties naargelang: wettelijke testand (+ uit te zitten detentietijd) detentieregime P 13 (Te) vreg vrij? Ok variaties naargelang: wettelijke testand (+ uit te zitten detentietijd) detentieregime P 14

8 Te vreg vrij? Enkele empirische gegevens Strafuitveringsrechtbank Wettelijke testand bij invrijheidstelling België Antwerpen Bergen Gent Luik Brussel N Crrectineel verrdeelde tt > 3 jaar tt 5 jaar 40,0% 53,4% 25,4% 40,8% 45,4% 29,6% Crrectineel verrdeelde van + 5 jaar tt 7 jaar 23,1% 29,8% 26,9% 23,8% 22,7% 15,7% Crrectineel verrdeelde van + 7 jaar tt 10 jaar 16,6% 12,2% 16,4% 13,1% 17,0% 22,6% Crrectineel verrdeelde van + 10 jaar tt 15 jaar 8,3% 3,1% 9,0% 10,0% 3,5% 15,1% Crrectineel verrdeelde tt + 15 jaar 1,1% - 1,5% 1,5% 1,4% 1,3% Ttaal crrectinele straffen van meer dan 5 jaar 49,1% 45,1% 53,8% 48,4% 44,6% 54,7% Verrdeelde tt een tijdelijke criminele straf 8,8% 1,5% 19,4% 9,2% 6,4% 11,9% Verrdeelde tt levenslange criminele straf 2,2% - 1,5% 1,5% 3,5% 3,8% P 15 (Te) vreg vrij? Strafuitveringsrechtbank Antwerpen Bergen Gent Luik Brussel België Regime N % N % N % N % N % N % Gewn regime 99 75, , , , , ,2 Beperkte detentie 12 9, , , , , ,3 Elektrnisch tezicht 20 15,3 9 13, , , , ,6 Ttaal , , , , , ,0 P 16

9 Cx prprtinal hazards regressie - ENTER methde Vlledige ppulatie (n=628) (Te) vreg vrij? HYPOTHESE: verschillen tussen SURB s qua wettelijke testand (f: uit te zitten detentietijd ) + regime verklaren uiteenlpende VI- verschrijdingstermijn bij de SURB s 95,0% CI fr Exp(B) Partial Residuals B SE Wald df Sig. Exp(B) Lwer Upper t Sig. SURB Antwerpen 1 Mns -0,310 0,156 3, ,047 0,733 0,540 0,996 1,306 0,192 Gent -0,127 0,131 0, ,331 0,881 0,682 1,138-0,782 0,434 Liège -0,373 0,125 8, ,003 0,689 0,539 0,881-0,367 0,714 Brussel -0,362 0,123 8, ,003 0,696 0,547 0,887 0,196 0,845 Geslacht Man 1 Vruw 0,258 0,195 1, ,185 1,295 0,884 1,897 0,577 0,564 Leeftijd_psl_categ j j. 0,147 0,103 2, ,153 1,158 0,947 1,416-1,726 0, j. 0,080 0,119 0, ,502 1,083 0,858 1,367-0,305 0,760 >= 45 j. -0,172 0,138 1, ,211 0,842 0,642 1,103-0,237 0,813 Det_regime Gewn regime 1 Beperkte detentie -0,241 0,111 4, ,030 0,786 0,633 0,976 1,477 0,140 Elektrnisch tezicht -0,132 0,104 1, ,201 0,876 0,715 1,073-0,327 0,744 Uit_te_zitten_cat d d. -0,411 0,094 18, ,000 0,663 0,551 0,798-0,847 0,383 >= 3650 d. -1,279 0,144 79, ,000 0,278 0,210 0,369-1,337 0,182-2 Lg Likelihd: 6703,173 (df=12; Sig.=0,000) P 17 Cncluderend Cnclusie: verschillen tussen SURB s blijven vereind, k wanneer rekening wrdt gehuden met enkele andere kenmerken Beperkingen: Ppulatie effectief p VI telaatbaar vr VI (strafeinde?) Gebrek aan detail achtergrndkenmerken (bijv. misdrijf-/persnlijkheidsprfiel) Andere sturende factren (UV-PV, caselad PSD, vrlpige hechtenis, ) Tekmstperspectieven: verder nderzek Ppulatie telaatbaar vr VI ( data-extractie SIDIS-Griffie) Actualisering data (peride feb aug. 2012) Bijkmende achtergrndkenmerken (.m. via dssieranalyse, na steekpreftrekking) P 18