In liquidatie Jaarverslag 2014

Transcriptie

1 In liquidatie Jaarverslag 2014

2

3 Inhoud Bestuursverslag 5 Personalia 6 Kerncijfers 7 Verslag van het Algemeen Bestuur 8 Besluit tot liquidatie 8 Collectieve waardeoverdrachten 8 Liquidatiesaldo 9 Uitvoering 10 Afspraken met de werkgever 10 Vooruitblik Hoofdlijnen in Financiële positie 12 Pensioenen 14 Beleggingen 18 Risicomanagement 22 Actuariële analyse 22 Uitvoeringskosten 24 Code Pensioenfondsen 26 Verslag van het Verantwoordingsorgaan 28 Reactie van het algemeen bestuur op het verslag van het Verantwoordingsorgaan 29 Jaarrekening 31 Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Toelichting op de jaarrekening 35 Toelichting op de balans 40 Toelichting op staat van baten en lasten 51 Overige gegevens 59 Bestemming van het saldo van baten en lasten 60 Gebeurtenissen na balansdatum 60 Bestuur en organisatie 61 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 67 3

4

5 Bestuursverslag 5

6 Personalia Algemeen Bestuur Naam Op voordracht van Lid sinds Einde zittingsduur mr. J. Volkers, voorzitter Werkgever R.J. Zijlman, secretaris Pensioengerechtigden drs. J. Bout AAG * Werkgever J.C.M. Hendriks RA Werkgever drs. L.M.H.J. van Hoorn RA** Werknemers mr. I.M. Laan FB Werknemers prof. dr. R.L. ter Hoeven*** Werkgever drs. M. van Luijk RA **** Werknemer Verantwoordingsorgaan Naam Op voordracht van Lid sinds Einde zittingsduur mr. F. Bracht Werkgever E.M. van der Hall RA Werknemers W.M. de Jong RA Pensioengerechtigden Beleggingsadviescommissie drs. J.C.M. Hendriks RA mr. I.M. Laan FB R.J. Zijlman T. Berendsen MBA (beleggingsdeskundige, geen lid van de beleggingsadviescommissie) Commissie Uitbesteding J.C.M. Hendriks RA drs. L.M.H.J. van Hoorn RA** R.J. Zijlman Commissie Communicatie J.C.M. Hendriks RA mr. I.M. Laan FB mr. F. Bakker (HR Deloitte) Jaarwerk Commissie J.C.M. Hendriks RA drs. L.M.H.J. van Hoorn RA** Klachten- en Geschillencommissie J.C.M. Hendriks RA drs. L.M.H.J. van Hoorn RA** mr. I.M. Laan FB Compliance Officer drs. W. Kievit (Independence Compliance Manager Deloitte Nederland) Actuaris drs. R.K. Sagoenie AAG (Milliman) certificerend actuaris dr. R.G.J. den Hertog AAG (Montae Advies B.V.), raadgevend actuaris Accountant J.C. van Kleef RA (KPMG Accountants N.V.), externe accountant * tot 1 april 2014 ** tot 1 december 2014 *** benoemingsdatum DNB 13 januari 2015 (datum AB-vergadering 4 september 2014) **** benoemingsdatum DNB 13 maart 2015 (datum AB-vergadering 19 februari 2015) 6

7 Kerncijfers Kerncijfers Aantal verzekerden Actieve deelnemers -Eindloonregeling Deloitte/Flex regeling Beschikbarepremieregeling Gewezen deelnemers -Eindloonregeling Deloitte/Flex regeling Beschikbarepremieregeling Pensioengerechtigden eindloon Deloitte/Flex regeling Totaal Premie en pensioenuitkeringen (x 1.000) Totale premie werkgever en deelnemers Kostendekkende premie Pensioenuitkeringen Toeslagverlening inactieven 3,00% 1,00% 0,00% 1,00% 0,00% Vermogenssituatie pensioenfonds (x 1.000) Bezittingen Marktwaarde beleggingen verzekerd depot AEGON Vordering pensioenfonds op grond van garantiecontract AEGON* Herverzekeringsdeel technische voorzieningen AEGON Herverzekeringsdeel technische voorzieningen PVI DC Beleggingen voor risico pensioenfonds (vrije depot AEGON) Beleggingen voor risico deelnemers Vorderingen en overlopende activa Totaal bezittingen Verplichtingen Voorzieningen pensioenverplichtingen Voorzieningen pensioenverplichtingen gecedeerde polissen Totaal voorziening pensioenverplichtingen risico fonds Pensioenverplichtingen voor risico deelnemers Voorziening garantiekosten Schulden en overlopende passiva Totaal verplichtingen Stichtingskapitaal en reserves Solvabiliteit pensioenfonds Dekkingsgraad op basis garantiecontract** 105,4% 106,8% 105,8% 105,2% 106,8% Dekkingsgraad als geen sprake zou zijn van garantiecontract*** 79,3% 87,6% 80,9% 80,0% 93,2% * Voorzieningen pensioenverplichtingen AEGON op marktwaarde minus de marktwaarde van de beleggingen in het herverzekeringsdeel technische voorzieningen (verzekerd depot). ** Totaal bezittingen (exclusief beleggingen voor risico deelnemers) minus schulden gedeeld door de voorzieningen pensioenverplichtingen (exclusief voorzieningen pensioenverplichtingen voor risico deelnemers) plus overige voorzieningen. *** Dekkingsgraad op basis van het garantiecontract waarbij de vordering op de herverzekeraar wordt gewaardeerd tegen de marktwaarde van de beleggingen in het herverzekeringsdeel technische voorzieningen (verzekerd depot AEGON). 7

8 Verslag van het Algemeen Bestuur Besluit tot liquidatie De werkgever Deloitte en de ondernemingsraad van Deloitte hebben besloten de uitvoering van de beschikbare premieregeling door het fonds per eind 2014 te beëindigen en de uitvoering vanaf onder te brengen bij een nieuwe uitvoerder, zijnde de PPI Cappital. In het verlengde hiervan heeft de werkgever de uitvoeringsovereenkomst met het fonds opgezegd. Daarmee wordt Stichting Pensioenfonds Deloitte in liquidatie een zogenaamd slapend fonds. Dat wil zeggen dat het fonds niet meer jaarlijks gevoed wordt door nieuwe pensioenopbouw. Verder kunnen de uitvoeringskosten van het fonds uiteindelijk niet meer in rekening worden gebracht bij de werkgever. Deze kosten komen daardoor ten laste van het fonds en daarmee ten laste van de middelen ten behoeve van de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. Dit is volgens het fondsbestuur geen wenselijke en toekomstbestendige situatie. Omdat het fondsbestuur het pensioenfonds slechts een korte periode als slapend fonds wil laten bestaan, in verband met de eerder genoemde financiële nadelen, zal het fondsbestuur de komende tijd toewerken naar een liquidatie van het fonds. Het formele besluit tot liquidatie is genomen op 22 januari Deze liquidatie is afgerond als De Nederlandsche Bank formeel het toezicht op het fonds heeft beëindigd en het fonds wordt uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Er moet echter eerst nog veel werk worden verricht voordat deze laatste stappen kunnen worden gezet. Zo moeten eerst alle pensioenverplichtingen worden overgedragen naar nieuwe pensioenuitvoerders via zogenaamde collectieve waardeoverdrachten. Als daarna ook het liquidatiesaldo extern wordt aangewend voor de pensioenen van de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden resteert een volledig leeg fonds. Het fonds heeft dan geen nut meer en kan ophouden te bestaan. Collectieve waardeoverdrachten Het fonds voert twee soorten pensioenregelingen uit. Er zijn (gewezen) deelnemers die een kapitaal opbouwen vanuit de beschikbare premieregeling. Daarnaast zijn er gewezen deelnemers en pensioengerechtigden met aanspraken vanuit eindloonregelingen. Zowel de beschikbare premiekapitalen als eindloonaanspraken worden via collectieve waardeoverdrachten overgedragen naar andere pensioenuitvoerders. Zoals hiervoor is aangegeven, wordt de beschikbare premieregeling van Deloitte vanaf uitgevoerd door Cappital. Wetende dat het fonds niet als slapend fonds verder wenst te gaan en daarom de bij het pensioenfonds in het verleden opgebouwde premiekapitalen wenst over te dragen naar een andere pensioenuitvoerder, ligt het voor de hand dat het fondsbestuur de mogelijkheid heeft onderzocht om alle beschikbare premiekapitalen over te dragen naar Cappital. Deze mogelijkheid bleek aantrekkelijk en haalbaar te zijn. Aantrekkelijk omdat Cappital lagere beheerkosten in rekening brengt en net als Robeco dat thans namens het fonds de kapitalen belegt een degelijke beleggingsopzet kent. Haalbaar omdat de werkgever Deloitte bereid is de verschuldigde aankoopkosten bij Cappital te vergoeden. De verkoopkosten worden evenmin ten laste van het kapitaal van de deelnemers gebracht doordat het pensioenfonds deze kosten voor haar rekening neemt. Hierdoor gaat het kapitaal van de deelnemers dus volledig over. De overdracht van de kapitalen naar Cappital vindt plaats via een zogenaamde collectieve waardeoverdracht die is geregeld in de Pensioenwet. Omdat het fonds toewerkt naar een liquidatie vindt de collectieve waardeoverdracht plaats op basis van artikel 84 van de Pensioenwet. Het fonds moet DNB vragen om goedkeuring van deze collectieve waardeoverdracht. Er is dan geen goedkeuring nodig van de individuele (gewezen) deelnemer of de arbeidsongeschikte deelnemer. Het fonds kent ook gewezen deelnemers of pensioengerechtigden met een of meerdere pensioenaanspraken die voortvloeien uit de eindloonregelingen van het pensioenfonds, inclusief pensioenaanspraken die in het verleden bij het fonds zijn aangekocht met de beschikbare premiekapitalen. Om te voorkomen dat negatieve ontwikkelingen lage rente, dalende aandelenkoersen, langer leven dan verwacht deze aanspraken ooit zouden aantasten hebben het fondsbestuur en de werkgever Deloitte er in het verleden voor gekozen om de aanspraken te 8

9 herverzekeren bij AEGON. Hiervoor heeft het fonds een zogenaamd garantiecontract gesloten met AEGON. Eind 2014 liep dit contract af. Er waren op dat moment voor het fonds twee mogelijkheden: het contract wordt volgens de in het verleden afgesproken condities afgewikkeld. Dat betekent dat AEGON garandeert dat alle toekomstige pensioenuitkeringen worden uitbetaald, ook bij minder gunstige ontwikkelingen op de financiële markten en ook bij een verder stijgende levensverwachting van alle mensen in Nederland. Verder bestaat er een kans dat AEGON de komende jaren winst uitkeert. De eventuele winstuitkeringen zijn afhankelijk van de zogeheten overrente. Dit is het in enig jaar behaalde beleggingsrendement op de geldmiddelen die tegenover de voorziening pensioenverplichtingen staan, verminderd met de vaste rekenrente van 4% over deze voorziening pensioenverplichtingen. Voorts worden hierop de verschuldigde garantiepremie en de administratiekosten in mindering gebracht. Eventuele nadelige uitkomsten hiervan komen weliswaar voor rekening van AEGON maar worden verrekend met toekomstige voordelige uitkomsten. Deze winstuitkeringen zijn dus onzeker. Het is zeer wel denkbaar dat de financiële markten gemiddeld of minder dan gemiddeld presteren en dan ontvangt het fonds geen beleggingswinsten van AEGON; het contract wordt vervangen door een zogenaamde pension buyout. Ook dan blijft AEGON de uitbetaling van alle pensioenuitkeringen garanderen. Belangrijk verschil is echter dat AEGON niet langer behoeft te blijven beleggen voor het fonds en dus ook niet langer winstuitkeringen behoeft te doen. In ruil hiervoor krijgt het fonds per direct een afkoopwaarde ter grootte van de actuariële waarde van de verwachte toekomstige winstuitkeringen. Hiermee is de winstuitkering dus nu al volledig zeker. Na raadpleging van externe deskundigen, het Verantwoordingsorgaan, de Visitatiecommissie en het bestuur van de VVPD heeft het fondsbestuur gekozen voor de pension buyout zodat zekerheid ontstaat over de winstuitkering en daarmee over de middelen voor toekomstige indexatie van de aanspraken. Na een intensief onderhandelingsproces heeft het fondsbestuur een akkoord bereikt met AEGON: het fonds ontvangt een afkoopwaarde van ongeveer 11,5 mln euro. Gegeven de huidige kennis en inzichten is dat volgens de eerder genoemde partijen en het fondsbestuur een afkoopwaarde die zondermeer fair is te noemen. Onderdeel van de pension buyout is dat de aanspraken via een collectieve waardeoverdracht door het fonds worden overgedragen aan AEGON. Het fonds blijft dan niet langer tussen de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden en AEGON staan. In plaats daarvan krijgen de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden rechtstreekse aanspraken op AEGON. Dit is uiteraard volledig in lijn met het besluit van het fonds om niet als slapend fonds verder te gaan en daarom alle aanspraken over te dragen naar andere pensioenuitvoerders. De genoemde collectieve waardeoverdracht is geregeld in de Pensioenwet. Omdat het fonds toewerkt naar een liquidatie vindt de collectieve waardeoverdracht plaats op basis van artikel 84 van de Pensioenwet. Het fonds moet DNB vragen om goedkeuring van deze collectieve waardeoverdracht. Er is geen goedkeuring nodig van de individuele (gewezen) deelnemer of arbeidsongeschikte deelnemer. Liquidatiesaldo De verwachting is dat een positief liquidatiesaldo resteert na de overdracht van alle pensioenaanspraken en pensioenkapitalen naar andere pensioenuitvoerders, de liquidatiekosten zijn betaald en nadat het fonds alle vorderingen en alle financiële verplichtingen heeft afgewikkeld. In de eindfase van het liquidatietraject zal het fondsbestuur, conform de statuten van het fonds, het liquidatiesaldo op de volgende wijze een pensioenbestemming geven: het aandeel in het liquidatiesaldo van de (gewezen) deelnemers en arbeidsongeschikten in de beschikbare premieregeling (DC-regeling) wordt overgedragen aan Cappital. Zij verdeelt de ontvangen middelen over de (gewezen) deelnemers in de DC-regeling bij Cappital per 31 december 2014 die op het moment van ontvangst van de middelen nog een DC-kapitaal hebben, in beginsel naar rato van hun pensioenkapitaal per 31 december 2014 inclusief dividend dat is toegekend in 2014 en wordt uitbetaald op 2 januari Individuele inkomende waardeoverdrachten worden daarbij meegenomen indien zij voor eind 2013 zijn verwerkt; het aandeel in het liquidatiesaldo van de gewezen deelnemers, arbeidsongeschikten en pensioengerechtigden in de eindloonregelingen (DB-regelingen) wordt gestort in een 9

10 indexatiedepot bij een verzekeraar of een andere door de Pensioenwet genoemde pensioenuitvoerder. Dit indexatiedepot zal na liquidatie van het pensioenfonds worden beheerd door een op te richten Pensioencommissie. De commissie zal onder meer dienen toe te zien op een adequate belegging van het vermogen. Verder wordt de commissie verantwoordelijk voor de besluitvorming over tijdstip en hoogte van de toekomstige aanwending uit dit depot voor de inkoop van indexatie van de bij AEGON ondergebrachte slapende pensioenaanspraken en ingegane pensioenuitkeringen. Uitvoering De uitvoerder van het pensioenfonds, A&O Services, heeft de uitvoeringsovereenkomst met het pensioenfonds per 1 januari 2015 opgezegd. Dit heeft de volgende gevolgen. De werkzaamheden voor de tot 31 december 2014 opgebouwde kapitalen in de beschikbare premieregeling had Stichting Pensioenfonds Deloitte uitbesteed aan twee partijen: Robeco belegt het geld en A&O Services (A&O) in Rijswijk verzorgt de administratie. Vanaf 1 januari 2015 gaat een andere partij de rol van A&O overnemen. Het fonds heeft namelijk in verband met het opzeggen van de uitvoeringsovereenkomst door A&O TKP in Groningen gevraagd de administratie van de beschikbare premieregeling vanaf 1 januari 2015 te verzorgen. Robeco blijft tot de collectieve waardeoverdracht het geld beleggen. Via een collectieve waardeoverdracht gaan de kapitalen over van het pensioenfonds naar Cappital. Hierbij hoort uiteraard ook dat het fonds de pensioenadministratie overdraagt aan Cappital. Deze collectieve waardeoverdracht zal in de loop van 2015 worden gerealiseerd. Tot dat moment zal TKP (waarvan Cappital een dochteronderneming is) de administratie verzorgen. Via een collectieve waardeoverdracht gaan de eindloonaanspraken over van het pensioenfonds naar AEGON. Hierbij hoort uiteraard ook dat het fonds die pensioenadministratie overdraagt aan AEGON. Met AEGON is echter afgesproken dat AEGON de administratie pas op termijn overneemt. Tot het moment van overdracht naar AEGON blijft het pensioenfonds zorg dragen voor de pensioenadministratie en pensioenuitkeringen. De administratie van alle pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen uit de eindloonregelingen heeft het fonds uitbesteed aan een externe partij. De afgelopen jaren was dit A&O Services (A&O) in Rijswijk. Vanaf 1 januari 2015 gaat een andere partij de rol van A&O overnemen. Het fonds heeft namelijk AGH (Administratie Groep Holland) in Rijswijk gevraagd de aanspraken- en uitkeringenadministratie vanaf 1 januari 2015 te verzorgen. AGH verzorgt ook de uitkeringen vanaf 1 januari Tevens voert AGH vanaf 1 januari 2015 de financiële administratie. Afspraken met de werkgever Nadat Deloitte de uitvoeringsovereenkomst had opgezegd, heeft het fonds met Deloitte overlegd over een vergoeding voor de kosten die het fonds maakt en zal maken vanwege liquidatie, collectieve waardeoverdrachten, transactiekosten, administratiekosten en overige kosten vanwege het in stand houden van het fonds tot aan het moment van uitschrijving uit de registers van de kamer van koophandel. De Onderneming betaalt het fonds een bedrag van 1,6 miljoen in verband met deze kosten. Vanwege mogelijke onverwachte kosten die begin 2015 onbekend en niet voorzien waren, zoals bijvoorbeeld boetes en of kosten verband houdend met het beëindigen van de verzekeringen ingeval van overlijden of rechtszaken tegen het fonds in het kader van de opheffing, zullen zowel de werkgever als het fonds, in aanvulling op de eerder genoemde 1,6 miljoen, ieder een bedrag van beschikbaar stellen. Na overleg en instemming van beide partijen, kunnen onbekende en niet voorziene uitgaven voor het fonds hieruit op een basis tot een bedrag van betaald worden. Indien het bedrag dat onbekend en niet voorzien was overstijgt, zal het fonds het meerdere voor haar rekening nemen. 10

11 Vooruitblik 2015 In 2015 zal het bestuur veel tijd besteden aan de realisatie van de collectieve waardeoverdrachten. Hiertoe hoort in de eerste plaats het informeren van DNB. Immers DNB dient de collectieve waardeoverdrachten goed te keuren. Daarnaast dienen de beleggingen en de administraties over te worden gedragen aan Cappital en AEGON. Tenslotte wordt de opzet van het indexatiedepot en de bijbehorende Pensioencommissie nader uitgewerkt in Hoewel het indexatiedepot waarschijnlijk pas in 2016 zal worden gevormd als het liquidatiesaldo bekend is wil het bestuur reeds in 2015 de uitgangspunten voor de indexatie na de liquidatie van het fonds formuleren. Omdat de twee collectieve waardeoverdrachten nog niet zijn goedgekeurd door DNB zijn deze nog niet verwerkt in de jaarrekening. Oftewel, in de jaarrekening staan de verplichtingen nog op de balans van het fonds. Indien DNB de twee collectieve waardeoverdrachten goedkeurt en deze geëffectueerd kunnen worden, verdwijnen de verplichtingen van de balans. Tegelijkertijd neemt dan de activa-post Beleggingen voor risico pensioenfonds met 9,767 mln euro toe. De reden is dat het fonds met AEGON een pension buyout is overeengekomen. Indien de CWO, die de basis vormt van deze pension buyout, doorgaat, is AEGON bereid een bedrag van 9,767 mln euro te betalen. Dit is het saldo van 11,5 mln euro aan afkoopwaarde van toekomstige overrente en 1,733 mln euro die het fonds aan AEGON betaalt voor de inkoop van de verplichtingen behorende bij de gecedeerde polissen. In 2015 treedt het nieuwe Financieel Toetsingskader (nftk) in werking. Het nftk heeft aanzienlijke gevolgen voor het beleid van de Nederlandse pensioenfondsen. Voor Pensioenfonds Deloitte in liquidatie zijn de gevolgen echter zeer beperkt. Omdat het fonds in liquidatie is, is een haalbaarheidstoets niet nodig. Omdat het fonds geen opbouw meer kent vanaf 1 januari 2015 raken de nieuwe regels voor de premiestelling het fonds evenmin. Tenslotte is het fonds herverzekerd waardoor aanpassingen van het crisisplan, het vereist eigen vermogen en het indexatiebeleid niet benodigd zijn. Hoofdlijnen in 2014 Bij Pensioenfonds Deloitte in liquidatie zijn in 2014 op zowel het belegd vermogen in het gesepareerd depot bij AEGON voor de eindloonregelingen, als op het vrije vermogen belegd bij AEGON positieve beleggingsrendementen behaald; 11,27% (2013: 5,16%) respectievelijk 7,00% (2013 6,40%) (beide percentages na kosten). De voorziening pensioenverplichtingen op marktwaarde voor de eindloonregelingen is met circa 124,6 mln gestegen ten opzichte van 31 december Dit wordt veroorzaakt door de daling van de marktrente in Eind 2014 was de rekenrente 1,66%. Ter vergelijking: eind 2013 was sprake van een rekenrente van 2,61%. In dat kader heeft het garantiecontract dat Pensioenfonds Deloitte in liquidatie in 2005 met AEGON Levensverzekering N.V. afsloot, ook in 2014 zijn waarde bewezen. Door het garantiecontract is het financiële risico met betrekking tot de hogere voorziening pensioenverplichtingen op marktwaarde immers afgedekt. Ten opzichte van een toename van de voorziening pensioenverplichtingen staat ook een toename van de waarde van het garantiecontract. Per saldo heeft de hogere voorziening pensioenverplichtingen in 2014 voor het pensioenfonds dus geen effect gehad. Rekening houdend met het garantiecontract is de dekkingsgraad van het pensioenfonds in 2014 ten opzichte van 2013 gedaald met 1,4% van 106,8% naar 105,4%. Deze daling wordt veroorzaakt door de toename van de verplichtingen en gedeeltelijk gecompenseerd door het rendement op de eigen beleggingen en de in 2014 gerealiseerde interestwinst. Door het garantiecontract met AEGON zijn kortingen op pensioenaanspraken of pensioenuitkeringen bij Pensioenfonds Deloitte in liquidatie niet aan de orde. In beginsel kan namelijk bij het pensioenfonds geen sprake zijn van een dekkingsgraad lager dan 100%. Dat zou alleen anders zijn als AEGON onverhoopt niet meer aan haar verplichtingen uit het garantiecontract zou kunnen voldoen. Dit betreft het kredietrisico op AEGON. Dat scenario acht het Algemeen Bestuur van het pensioenfonds echter zeer onwaarschijnlijk. Ook in 2014 was AEGON één van de Nederlandse verzekeraars met de hoogste kredietwaardigheid. Het contract met AEGON biedt geen garanties voor toeslagverlening. Cijfermatig kan het belang van het garantiecontract voor het pensioenfonds als volgt worden geïllustreerd. Wanneer het pensioenfonds geen garantiecontract zou hebben gehad, dan was eind 2014 de dekkingsgraad 79,3% geweest. In dat geval zou dus wel degelijk sprake zijn geweest van een forse onderdekking met niet aanzienlijke kortingen op pensioenen tot gevolg. 11

12 De jaarresultaten van de beleggingen van de diverse beleggingsfondsen in de beschikbarepremieregeling lieten in 2014 op totaalniveau een positief beeld zien. In alle standaard adviesmixen voor deelnemers in het Serviceniveau Volledig beheer was per saldo sprake van een positief rendement. Voor adviesmixen van jongere deelnemers waar een hoger risicoprofiel mogelijk is - was sprake van rendementen tussen 11,6% en 12,3% (2013: 5,40% en 10,30%). Voor de adviesmixen voor oudere deelnemers waar het beleggingsrisico geleidelijk wordt afgebouwd zijn rendementen behaald tussen 3,2% en 10,6% (2013: 2,30% en 6,60%). De rendementen in Serviceniveau Eigen beheer kunnen per deelnemer verschillen, afhankelijk van de zelf gekozen beleggingsmix. In juni 2014 heeft het Algemeen Bestuur besloten per 1 juli 2014 een toeslag te verlenen over de ingegane pensioenuitkeringen van 3%. Ook de premievrije aanspraken in de Deloitte Eindloonregeling en de FLEX-regeling zijn met 3% verhoogd. Het jaar 2014 is uiteindelijk afgesloten met een negatief saldo van 0,8 miljoen (2013: 3,5 miljoen positief). Dit negatieve saldo is onttrokken aan de statutaire reserve van het pensioenfonds die daarmee ultimo 2014 daalde naar 35,8 ( 2013: 36,6 miljoen). Financiële positie Wat betreft de financiële positie van Pensioenfonds Deloitte in liquidatie moet onderscheid gemaakt worden tussen de verplichtingen ten aanzien van de beschikbare premieregeling in de opbouwfase enerzijds en de verplichtingen ten aanzien van de eindloonregelingen (Eindloonregeling Deloitte en Flex regeling) en de beschikbare premieregeling in de uitkeringsfase anderzijds. Opbouwfase beschikbare premieregeling De beschikbare premieregeling is gebaseerd op de veronderstelling dat door zowel inleg als rendement op de pensioendatum kapitaal is gespaard, De (gewezen) deelnemer kan op dat moment voor zichzelf een levenslang ouderdomspensioen, eventueel in cominbatie met een levenslang nabestaandenpensioen, inkopen. Hierdoor komen het rendements- en het renterisico en het langlevenrisico voor rekening van de (gewezen) deelnemer. De pensioenverplichtingen uit de beschikbare premieregeling zijn voor het pensioenfonds tijdens de opbouwfase altijd gelijk aan de actuele marktwaarde van de beleggingen. De financiële positie van het pensioenfonds speelt voor de beschikbare premieregeling in de opbouwfase geen rol. De (gewezen) deelnemer had in de beschikbare premieregeling op pensioendatum de mogelijkheid om met zijn opgebouwde pensioenkapitaal - tijdens de looptijd van het garantiecontract - op 4% rekenrente - een pensioen bij het pensioenfonds (via AEGON) aan te kopen. Als de deelnemer van deze mogelijkheid gebruik maakt is het garantiecontract ook in de uitkeringsfase voor (gewezen) deelnemers in de beschikbare premieregeling van belang. De (gewezen) deelnemer kan er ook voor kiezen om voor zijn pensioenkapitaal op pensioendatum bij een andere pensioenuitvoerder levenslange pensioenuitkeringen aan te kopen op grond van de bij die pensioenuitvoerder geldende voorwaarden en tarieven. Deze laatste mogelijkheid wordt pensioenshoppen genoemd. Door het aflopen van het garantiecontract en de pension buyout die het fonds en AEGON daarna zijn overeengekomen, is een pensioen aankopen bij het pensioenfonds (via AEGON) niet langer mogelijk. Eindloonregelingen De financiële risico s van het pensioenfonds ten aanzien van de eindloonregelingen, alsmede ingegane levenslange pensioenuitkeringen vanuit de beschikbare premieregeling, zijn afgedekt door een garantiecontract. In dit contract is vastgelegd dat alle nominale pensioenaanspraken levenslang worden gegarandeerd door de herverzekeraar. Met het garantiecontract is het fonds een herverzekerd fonds. Het langleven risico, het beleggingsrisico en het verzekeringsrisico komen voor rekening van AEGON. Per 1 januari 2005 zijn alle opgebouwde pensioenaanspraken van (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden onder dit contract gebracht. Ook de jaarlijkse opbouw van aanspraken en de inkoop van eventuele toeslagen worden onder de voorwaarden van het contract bij AEGON ingekocht. Het garantiecontract kent geen staartverplichtingen. Na beëindiging van het contract per 31 december 2014 en na de pension buyout die het fonds en AEGON daarna zijn 12

13 overeengekomen blijven de garanties met betrekking tot de op dat moment opgebouwde nominale aanspraken onverkort gelden. Waarderingsgrondslagen Tot en met 2006 werd een vaste rekenrente van 4% gehanteerd voor de vaststelling van de technische voorzieningen. Vanaf 2007 is het pensioenfonds balanstechnisch overgegaan op actuariële grondslagen conform het Financieel Toetsingkader (FTK). Een belangrijk onderdeel van het FTK is dat zowel de beleggingen als de technische voorzieningen worden berekend op marktwaarde. De technische voorzieningen worden daarbij bepaald met de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur. Dit is de termijnstructuur van de actuele nominale marktrente. In samenhang met de duur van de verwachte uitkeringstroom van het pensioenfonds kwam de te hanteren rekenrente eind 2014 overeen met 1,66% (2013: 2,61%). De technische voorzieningen zijn verder vastgesteld op basis van een recente sterftetafel: de prognosetafel AG2014 van het Actuarieel Genootschap. In de toelichting op de balans is een volledige opsomming van de gehanteerde grondslagen opgenomen. Tot slot zijn de technische voorzieningen van het pensioenfonds gesplitst in twee posten, te weten de technische voorziening AEGON en de technische voorzieningen overig. De laatste post betreft de bij diverse andere verzekeringsmaatschappijen bestaande polissen van werknemers van (accountants-) praktijken die in de loop van de tijd met Pensioenfonds Deloitte in liquidatie zijn gefuseerd. Omdat toentertijd nog geen wettelijk recht op waardeoverdracht bestond, heeft het pensioenfonds voor deze deelnemers de pensioenverplichtingen uit het verleden overgenomen en zijn tegelijkertijd de bestaande polissen aan het pensioenfonds gecedeerd. Als gevolg van de verslagleggingsregels voor garantiecontracten worden vanaf boekjaar 2007 de beleggingen die verband houden met het garantiecontract bij AEGON (verzekerd depot) niet langer opgenomen in de balans van het pensioenfonds. Overigens zijn deze beleggingen voor het overzicht wel in de kerncijfers en de toelichting op de balans weergegeven. Tegenover de verplichtingen op de passivazijde van de balans staan op de activazijde de vorderingen op de herverzekeraar. Door het gelijkstellen van de vordering op AEGON aan de verplichtingen van het pensioenfonds onstaat de situatie dat het beleggingsrisico niet tot uitdrukking komt in de jaarcijfers van het pensioenfonds. Dit sluit aan op de gedachte achter het met AEGON afgesloten garantiecontract. Het pensioenfonds ontvangt jaarlijks haar aandeel in de (eventueel) behaalde positieve overrente. Wanneer in een jaar een negatieve overrente wordt gerealiseerd, zal een eventuele positieve overrente in het volgende jaar (en eventueel de daarop volgende jaren) in eerste instantie worden gebruikt om het negatieve saldo overrente aan te vullen danwel te verrekenen. Het berekenen van de technische voorzieningen tegen marktwaarde in plaats van de met AEGON overeengekomen grondslagen, waaronder een rekenrente van 4%, heeft voor het pensioenfonds in de praktijk dus geen invloed op het feitelijk beschikbare eigen vermogen van het fonds. De bestedingsruimte van het pensioenfonds blijft voor wat betreft de maximaal beschikbare middelen voor eventuele toeslagverlening beperkt tot het niveau van het stichtingskapitaal, de reserves en eventueel gerealiseerde overrente. Dekkingsgraad De financiële positie van het pensioenfonds komt tot uitdrukking in de zogeheten dekkingsgraad. De dekkingsgraad is de verhouding tussen de totale bezittingen (exclusief beleggingen voor risico deelnemers) minus schulden gedeeld door de voorzieningen pensioenverplichtingen (exclusief voorzieningen pensioenverplichtingen voor risico deelnemers) plus overige voorzieningen. Anders gezegd: de dekkingsgraad geeft de verhouding weer tussen enerzijds het pensioenvermogen en anderzijds de technische voorzieningen bij AEGON. Het pensioenvermogen is daarbij de som van de technische voorzieningen en het eigen vermogen (stichtingskapitaal en reserves) van het pensioenfonds. De dekkingsgraad kan wijzigen door positieve of negatieve beleggingsresultaten van beleggingen voor risico fonds. 13

14 Ten aanzien van het minimaal vereist eigen vermogen voor volledig herverzekerde pensioenfondsen zoals Pensioenfonds Deloitte in liquidatie moet worden uitgegaan van 1% van de voorziening pensioenverplichtingen. Deze middelen zijn onderdeel van het vrije vermogen. In de volgende opstelling wordt de dekkingspositie en de dekkingsgraad op marktwaarde per 31 december 2014 weergegeven: Dekkingspositie en dekkingsgraad (x 1.000) Aanwezig balanstotaal Af: Beleggingen voor risico deelnemers Af: Beleggingen garantiecontract Af: Vordering op AEGON (garantiecontract) Af: Vordering PVI DC Af: Overig Aanwezige solvabiliteit (eigen vermogen) Af: Minimaal vereist eigen vermogen (2) Dekkingspositie VEV -/- MVEV (1) nihil nihil Reservepositie Aanwezige dekkingsgraad 105,4% 106,8% Vereiste dekkingsgraad 101,0% 101,0% (1) VEV betekent vereist eigen vermogen en MVEV betekent minimaal vereist eigen vermogen. (2) Het minimaal vereist eigen vermogen betreft 1% van het totaal van voorzieningen pensioenverplichtingen AEGON, voorzieningen pensioenverplichtingen andere verzekeraars en pensioenverplichtingen voor risico deelnemers. Dit is inclusief DC-buffer (2014: en 2013: 3.035). Dekkingsgraad per 31 december, rekening houdend met het garantiecontract, heeft zich de afgelopen jaren als volgt ontwikkeld: Dekkingsgraad per 31 december 105,4% 106,8% 105,8% 105,2% 106,8% De minimaal vereiste dekkingsgraad is vastgesteld op 101,0%. De vereiste dekkingsgraad wordt voor ons pensioenfonds verondersteld gelijk te zijn aan de minimaal vereiste dekkingsgraad. Derhalve is bij Pensioenfonds Deloitte in liquidatie in 2014 sprake geweest van een toereikende solvabiliteit. Indien bij de berekening van de aanwezige dekkingsgraad ook een buffer van 1% voor de DC kapitalen wordt meegenomen bedraagt de dekkingsgraad ultimo ,9% (2013: 106,4%). Het belang van het garantiecontract voor Pensioenfonds Deloitte in liquidatie kan worden geïllustreerd door de waarde van het garantiecontract eind 2014 te vergelijken met de marktwaarde van de beleggingen op datzelfde moment. De technische voorzieningen die vallen onder het garantiecontract met AEGON bedragen circa 648 miljoen (2013: 523 miljoen). De onderliggende beleggingen bij AEGON hebben per 31 december echter een marktwaarde van circa 475 miljoen (2013: 420 miljoen). De waarde van het garantiecontract overtreft dus de waarde van de beleggingen. Het pensioenfonds heeft daarmee een vordering op AEGON van 173 miljoen. Pensioenen Het pensioenfonds past eind 2014 de volgende pensioenreglementen toe: a. Het reglement Beschikbare premieregeling. Deze regeling geldt voor werknemers geboren na 31 december 1950 die op 31 december 2000 in dienst van de werkgever zijn en voor werknemers die vanaf 1 januari 2001 in dienst van de werkgever gekomen zijn. De pensioenrichtdatum voor het ouderdomspensioen is 65 jaar. Het partnerpensioen is gedurende het deelnemerschap gedekt op risicobasis. Bij tussentijdse beëindiging kan de gewezen deelnemer een tijdelijk partnerpensioen op risicobasis aankopen. Dit tijdelijke partnerpensioen op risicobasis wordt gefinancierd met een deel van het tot dan toe opgebouwde pensioenkapitaal. b. Het reglement Eindloonregeling Deloitte dat van toepassing is op de gesloten groep deelnemers geboren vóór 1 januari 1951 die op 31 december 2000 in dienst van de werkgever waren. Voor 14

15 deelnemers die geboren zijn na 31 december 1950, en die geen waardeoverdracht hebben gedaan naar de beschikbare premieregeling, zijn de aanspraken premievrij gemaakt (bijzondere slapersrechten). c. Het reglement Flex regeling, gebaseerd op een eindloonsysteem, voor een gesloten groep deelnemers (uit de voormalige VB-groep) geboren vóór 1 januari 1951 die op 31 december 2000 in dienst van de werkgever waren. Voor deelnemers die geboren zijn na 31 december 1950, en die geen waardeoverdracht hebben gedaan naar de beschikbare premieregeling, zijn de aanspraken premievrij gemaakt (bijzondere slapersrechten). d. Het reglement ANW-hiaat-verzekering waaraan deelnemers in de beschikbare premieregeling, de eindloonregeling Deloitte of de Flex-regeling op vrijwillige basis en voor eigen rekening kunnen deelnemen. Naast bovengenoemde regelingen voert het fonds nog enkele oudere regelingen uit met ingegane pensioenuitkeringen danwel nog niet ingegane premievrije aanspraken: e. Het pensioenreglement van medewerkers die op 1 januari 1996 niet meer in actieve dienst waren van de voormalige VB-groep, op grond waarvan lopende uitkeringen worden gedaan, respectievelijk premievrije aanspraken bestaan, maar geen actieve opbouw meer plaatsvindt. f. Het reglement Aanvullend Arbeidsongeschiktheidspensioen, met ingegane pensioenen. g. De Overgangsregeling 40-dienstjaren, voor werknemers van de voormalige VB-groep, met ingegane uitkeringen. h. Het reglement arbeidsongeschiktheidsuitkering VB Groep. Op 31 december 2014 is het pensioenfonds door de beëindiging van de uitvoeringsovereenkomst door de werkgever een slapend pensioenfonds geworden. Vanaf dat moment vindt er dus geen opbouw van aanspraken of kapitalen door de deelnemers meer plaats. Het pensioenfonds kent louter nog gewezen deelnemers en pensioengerechtigen met reeds opgebouwde aanspraken of kapitalen vanuit de bovengenoemde regelingen. Kenmerken pensioenregelingen De kenmerken van Eindloonregeling Deloitte, Flex-pensioenregeling respectievelijk Beschikbarepremieregeling waren ultimo 2014 als volgt: Eindloonregeling Flex-pensioenregeling Beschikbarepremieregeling Deloitte Pensioenrichtleeftijd 65 jaar 65 jaar 67 jaar Prepensioenrichtleeftijd 60 jaar 61 jaar n.v.t. Franchise Pensioengrondslag Pensioengevend salaris (middelgrondslag) minus franchise Pensioengevend salaris (middelgrondslag) minus franchise Pensioengevend salaris minus franchise Maximum pensioensalaris n.v.t Ouderdomspensioen 1,75% van de pensioengrondslag (maximum 40 jaar opbouw) 1,94% van de pensioengrondslag (maximum 36 jaar opbouw) Gebaseerd op beschikbare premiestaffel Partnerpensioen 70% van het ouderdomspensioen 75% van het ouderdomspensioen Gebaseeerd op beschikbare premiestaffel dan wel risico bij overlijden voor de pensioendatum. Wezenpensioen 20% van het partnerpensioen 20% van het partnerpensioen 20% van het partnerpensioen 15

16 Toeslagbeleid Het pensioenfonds heeft de ambitie om jaarlijks de pensioenrechten en pensioenaanspraken aan te passen aan de gestegen prijzen op basis van de door het CBS vastgestelde consumentenprijsindex alle huishoudens van oktober van het afgelopen jaar ten opzichte van oktober van het daaraan voorafgaande jaar. Ten aanzien van de beschikbare premieregeling geldt het toeslagbeleid uiteraard alleen indien en voorzover de pensioenuitkeringen bij het pensioenfonds zijn ingekocht. Het pensioenfonds heeft in zijn interne toeslagenprotocol vastgelegd dat ruimte voor toeslagverlening bestaat indien de feitelijke dekkingsgraad hoger is dan 105%. Randvoorwaarde is, dat na toekenning van een toeslag, de feitelijke dekkingsgraad hoger dan 105% moet zijn. Het Algemeen Bestuur van het pensioenfonds beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en -aanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt gefinancierd uit overrendementen, het rendement op het vrije vermogen en/of het vrije vermogen. Voor bijzondere slapersrechten slaper in de eindloonregeling maar nog actieve deelnemer in de beschikbare premieregeling en de arbeidsongeschikten wordt jaarlijks een toeslag verleend ter hoogte van de algemene, voor alle salarisgroepen geldende, stijging van de zogenoemde normsalarissen bij de werkgever. De financiering van de toeslagen voor de groep bijzondere slapers komt volledig ten laste van de werkgever. Toeslagverlening 2014 In juni 2014 heeft het Algemeen Bestuur besloten per 1 juli 2014 een toeslag van 3% te verlenen over de ingegane pensioenuitkeringen. Ook de premievrije aanspraken in de Deloitte Eindloonregeling en de FLEX-regeling zijn verhoogd met 3%. Het besluit om een toeslag over 2014 te verlenen is via de Pensioenkrant van 2014 aan alle (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden van het pensioenfonds meegedeeld. Wijzigingen in pensioenreglementen Jaarlijks worden alle pensioenreglementen van het pensioenfonds geactualiseerd op gewijzigde weten regelgeving. Tevens worden de reglementen beoordeeld op inconsistenties en onduidelijkheden en worden (indien wenselijk) aangepast. In alle reglementen zijn de diverse bedragen (onder andere de franchise en afkoopbedragen) aangepast en zijn wijzigingen in wet- en regelgeving doorgevoerd. In het reglement van de beschikbare premieregeling is een belangrijke wijziging opgenomen. Bij de collectieve waardeoverdracht hoort namelijk een belangrijke maar tegelijkertijd voor de hand liggende wijziging van de beschikbare premieregeling: het is niet meer mogelijk om met het kapitaal een pensioen aan te kopen bij het fonds. De aankoop dient plaats te vinden bij een door de deelnemer zelf te kiezen verzekeraar. In de reglementen van de eindloonregelingen (Eindloonregeling, Deloitte Flex regeling) zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: De flexfactoren behorende bij uitruil, vervroeging, e.d. die in het reglement stonden zijn vervangen door de nieuwe standaard flexfactoren van AEGON; De bepalingen rond de indexatie worden aangepast aan de nieuwe situatie: geen financiering meer vanuit overrente, louter nog financiering vanuit de vrije reserve. De aanpassing van de aanspraken aan de voor alle medewerkers geldende algemene loonontwikkeling bij Deloitte voor de bijzondere slapers slaper in de eindloonregeling maar nog actieve deelnemer in de beschikbare premieregeling en de arbeidsongeschikten wordt niet meer, voor rekening van de werkgever, door het fonds verzorgd. De werkgever zal mogelijke toekomstige aanpassingen rechtstreeks regelen met AEGON. In de brief van januari 2015 zijn de (gewezen) deelnemers en de pensioengerechtigden over de wijzigingen in de reglementen geïnformeerd. 16

17 Mutatieoverzicht deelnemers Deelnemers van 21 jaar en ouder (incl. arbeidsongeschikten) Stand 1 januari Bij: nieuwe deelnemers Af: uitdiensttreding pensionering en overlijden Correcties 69-3 Stand 31 december De eindstand actieve deelnemers ultimo 2014 bestaat uit 22 deelnemers bij AEGON en deelnemers bij Robeco. Gewezen deelnemers Stand 1 januari Bij: vertrek met premievrije rechten scheiding/einde samenleving Af: uitgaande waardeoverdracht pensionering, afkoop, overlijden Correcties Stand 31 december Uitkeringsgerechtigden met ouderdoms-, partner-, wezen- of arbeidsongeschiktheidspensioen Stand 1 januari Bij: pensionering Af: overlijden afkoop Correcties Stand 31 december

18 Deelnemerscommunicatie In 2014 is, in afstemming met de Commissie Communicatie, het uniform pensioenoverzicht wederom geactualiseerd. Hierdoor wordt aangesloten bij de laatste modellen van de pensioenkoepels. De pensioenoverzichten zijn in de tweede helft van het jaar verzonden aan de rechthebbenden. Zij zijn geïnformeerd over de laatste stand van zaken met betrekking tot hun pensioen (-aanspraken), respectievelijk pensioenkapitalen en mogelijk bereikbare pensioenen. In oktober 2014 is de pensioenkrant verstuurd, daarin is onder andere gecommuniceerd over de toeslagverlening en de wijziging van het pensioenreglement in verband met de verhoging van de pensioenleeftijd van 65 naar 67 jaar. Daarnaast is met de daarvoor in aanmerking komende deelnemers gecommuniceerd over de mogelijkheid om vervroegd met pensioen te gaan en daarmee gebruik te maken van de aantrekkelijke inkoopvoorwaarden die nog golden in het verslagjaar. Meer dan 150 personen hebben hiervan gebruik gemaakt. De Commissie Communicatie is in 2014 driemaal bijeen gekomen. Daarnaast zijn de commissieleden actief betrokken bij de beoordeling van diverse communicatiemiddelen. Beleggingen Algemeen De algemene doelstelling van het pensioenfonds is een zo goed mogelijk rendement behalen binnen de randvoorwaarden van een aanvaardbaar risico. Om de beoogde pensioenuitkeringen op korte en lange termijn veilig te stellen, wenst het Algemeen Bestuur de belegde middelen op een verantwoorde en solide wijze te beleggen. Het pensioenfonds belegt vanuit het zogeheten prudent person beginsel. Daarbij moeten de beleggingen gericht zijn op de belangen van de pensioen- en aanspraakgerechtigden en voldoen aan kwalitatieve beginselen van veiligheid, kwaliteit en spreiding van risico s. Korte terugblik beleggingsjaar 2014 Het beleggingsjaar 2014 stond in het teken van het economisch herstel in grote delen van de wereld. Dat herstel vond zijn weerslag in oplopende beurskoersen op de meeste effectenbeurzen, ook in Nederland. Het consumentenvertrouwen bleef nog bescheiden waardoor de consumptieve bestedingen nog bescheiden bleven maar toch ook een licht stijgende tendens vertoonden aan het einde van het jaar. De lange rente daalde verder, voor een deel ook vooruitlopend op het aangekondigde opkoopprogramma van de ECB. Ook deze ontwikkeling gaf een positieve stimulans aan de aandelenkoersen. De werkloosheid nam af, zowel in Europa als in Amerika. Al deze ontwikkelingen leidden tot goede rendementen op de portefeuilles van de (gewezen) deelnemers in de beschikbare premieregeling. Voor de (gewezen) deelnemers in de toegezegde pensioenregelingen waren de gevolgen niet merkbaar omdat deze pensioenen zijn herverzekerd. Beleggingen Eindloonregeling Deloitte en Flex regeling (AEGON) Beleggingen in het verzekerd depot De beleggingen van het vermogen waar pensioenverplichtingen uit de eindloonregelingen tegenover staan, worden door AEGON beheerd in het verzekerd depot. Op dit gedeelte rust het garantiecontract tussen Pensioenfonds Deloitte in liquidatie en AEGON. AEGON is dan ook juridisch en economisch eigenaar van dit depot. Een groot deel van het verzekerd depot wordt door AEGON belegd in zogenoemde Strategic Allocation Funds: SAF Equity en SAF Fixed Income, waarbij strategisch 24,01% wordt belegd in aandelen en 58,49% in vastrentende waarden. Naast de beleggingen in Strategic Allocation Funds heeft het pensioenfonds in het verzekerd depot ook van oudsher nog een portefeuille onderhandse leningen. Deze worden in tegenstelling tot het Strategic Allocation Fund Fixed Income aangeduid met vastrentende waarden. Het betreft hier langjarige onderhandse leningen aan bijvoorbeeld gemeenten en woningbouwcorporaties met op zichzelf een hoge kredietwaardigheid. Er wordt op deze portefeuille geen actief beleid gevoerd. De laatste onderhandse lening loopt in 2025 uit. 18

19 Eventuele gerealiseerde overrente uit het verzekerd depot (na verrekening van eventuele eerder gerealiseerde onderrendementen) wordt jaarlijks toegevoegd aan het vrije depot. Het Algemeen Bestuur van het pensioenfonds kan het beleggingsbeleid in het verzekerd depot slechts in beperkte mate beïnvloeden. AEGON staat immers garant voor de uitkeringen nu en in de toekomst. Aangezien het economische risico van deze beleggingen bij AEGON ligt, voert AEGON ook het strategisch en tactisch beleggingsbeleid van het verzekerd depot. De strategische beleggingsmix, realisatie en benchmarks in het verzekerd depot over 2014 kunnen als volgt worden samengevat (in%): Verzekerd depot Strategische allocatie Feitelijke allocatie per Performance Pensioenfonds Performance benchmark Strategic Allocation Fund Equity 24,01 23,15 11,55 10,36 Strategic Allocation Fund Fixed Income 58,49 56,43 10,98 9,41 Onderhandse leningen (vastrentende waarden) 17,50 14,54 15,92 11,18 Liquiditeiten 0,00 5,88 0,00 0,00 Totaal (gewogen) 100,00 100,00 11,59 9,95 Het totaalresultaat over het hele jaar voor het Verzekerd depot is 11,59% voor kosten (11,27% na kosten). Dit resultaat ligt hoger dan de benchmark van 9,95%. De ontwikkelingen in de beleggingsportefeuille van het verzekerd depot in 2014 ten opzichte van 2013 zijn als volgt weer te geven: Beleggingsportefeuille AEGON (bedragen x 1.000,-) Verzekerd depot Vastrentende waarden SAF Aandelen SAF Vastrentende waarden Futures Liquide Middelen Totaal Beleggingsrendement (in % voor kosten) 11,59% 5,45% Beleggingsrendement (in % na kosten) 11,27% 5,16% Benchmark (in % voor kosten) 9,95% 3,49% Beleggingen in het vrije depot Het vermogensdeel waar geen pensioenverplichtingen tegenover staan, wordt separaat door Aegon beheerd in een vrij depot. Het daarop gerealiseerde rendement komt geheel ten goede aan het pensioenfonds en kan bijvoorbeeld worden aangewend voor toeslagverlening. Het Algemeen Bestuur bepaalt, na advies van de Beleggingsadviescommissie, het te voeren beleggingsbeleid binnen het vrije depot op basis van een neutraal risicoprofiel en streeft binnen dat profiel naar een rendement boven de benchmark. Naast staatsobligaties en aandelen wordt onder meer belegd in bedrijfsobligaties, vastgoed en grondstoffen. De strategische beleggingsmix, realisatie en benchmarks in het vrije depot over 2014 kunnen als volgt worden samengevat: Vrije depot Strategische allocatie Feitelijke allocatie per Performance Pensioenfonds Performance benchmark Aandelen 30,00 30,13 6,82 4,17 Vastrentende waarden 60,00 60,79 9,76 8,79 Vastgoed 5,00 5,55 27,59 29,72 Grondstoffen 5,00 3,52-34,19-33,92 Liquiditeiten 0,00 0,01 0,00 0,00 Totaal (gewogen) 100,00 100,00 7,32 6,05 19

20 De beleggingen in het vrije depot hebben in 2014 een rendement behaald van 7,32% voor kosten (7,00% na kosten). Dit rendement ligt hoger dan de benchmark van 6.05%. Bij de beleggingen in het vrije depot is het risicoprofiel hoger dan in het verzekerd depot. De ontwikkelingen in de beleggingsportefeuille van het vrije depot in 2014 ten opzichte van 2013 zijn als volgt weer te geven: Beleggingsportefeuille AEGON (bedragen x 1.000,-) Vrije vermogen Aandelen Vastrentende waarden Vastgoed (fondsen) Grondstoffen Liquiditeiten 2 2 Totaal Beleggingsrendement (in % voor kosten) 7,32% 6,74% Beleggingsrendement (in % na kosten) 7,00% 6,40% Benchmark (in % voor kosten) 6,05% 5,62% AEGON rapporteert maandelijks de beleggingsresultaten in het verzekerde en vrije depot aan de Beleggingsadviescommissie. Tevens vindt per kwartaal overleg plaats tussen de Beleggingsadviescommissie en AEGON. Jaarlijks verstrekt de vermogensbeheerder een beleggingsverslag aan het Algemeen Bestuur. Beleggingen beschikbare premieregeling (Robeco) De (gewezen) deelnemers aan de beschikbare premieregeling beleggen tot de pensioendatum voor eigen rekening en risico volgens gestandaardiseerde, aan de leeftijd verbonden, adviesmixen (Serviceniveau Volledig beheer). De adviesmixen zijn zo samengesteld dat naarmate de pensioendatum nadert, het beleggingsrisico wordt verminderd. Per 31 december 2014 luidt deze verdeling op grond van het reglement beschikbare premieregeling als volgt: Beleggingsfonds Leeftijdscategorie Leeftijd < >63 Beleggingshorizon > <2 Mix 1 Mix 2 Mix 3 Mix 4 Mix 5 Mix 6 Mix 7 Mix 8 Aandelen Robeco Emerging Markets Equities Robeco Property Equities Robeco European Conservative Equities RobecoSAM Sustainable European Equities Robeco Obligaties Robeco High Yield Bonds Robeco All Strategy Euro Bonds BH Liquiditeiten Roparco Flexioen Totaal Een deelnemer heeft de mogelijkheid een zelf gekozen beleggingsmix samen te stellen (Serviceniveau Eigen beheer). Dit is mogelijk door actief een keuze te maken uit andere Robeco beleggingsfondsen dan de bovenstaande, maar ook passief door bij overgang naar een hogere leeftijdsklasse de uitstaande beleggingen niet te rebalancen. Een deelnemer die opteert voor andere beleggingsmixen dient daar expliciet voor te kiezen. In het kader van de wettelijke zorgplicht van pensioenfondsen bij beschikbare premieregelingen met beleggingsvrijheid ontvangen de betrokken deelnemers jaarlijks een monitorbrief waarin wordt aangegeven in hoeverre hun feitelijke beleggingen afwijken ten opzichte van de standaardadviesmix die behoort bij de leeftijd van de deelnemer. Wanneer de beleggingshorizon kleiner dan 10 jaar is, wordt er jaarlijks een keer extra gemonitord en ontvangt de deelnemer twee monitoringsbrieven per jaar. 20