decem Solven cy II Kapita alsber ekenin g (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

Transcriptie

1 141 decem Traini ber ng 2012 Solven cy II Kapita alsber ekenin g Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

2 SOLVENCY II TOEPASSEN IN DE PRAKTIJK Balans van de verzekeraar Onderdelen van de SCR Aan de slag... Bespreken resultaten Vragen toepassen in de praktijk 2

3 BALANS VAN DE VERZEKERAAR Verzekeraarsbalans Eigen vermogen Beleggingen Technische voorzieningen Overig Overig toepassen in de praktijk 3

4 BALANS VAN DE VERZEKERAAR EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen Tier 3 15% SCR > Tier 3 Eigen vermogen SCR Tier 2 35% SCR < Tier 2 Tier 1 50% SCR < Tier 1 Hybride < 20% Tier 1 toepassen in de praktijk 4

5 ONDERDELEN VAN DE SCR STANDAARDMODEL SCR Adjustment Belasting / TV BSCR Operationeel risico Levenrisico Schaderisico Marktrisico Tegenpartijrisico Kortleven Langleven Morbiditeit Verval Premie- en reserve Verval Catastrofe Rente Aandelen Spread Vastgoed Type 1 Type 2 Kosten Valuta Catastrofe Concentratie Illiquiditeit toepassen in de praktijk 5

6 ONDERDELEN VAN DE SCR LEVENRISICO Opmerkelijk : 'MATIG ALCOHOLGEBRUIK VERKLEINT STERFTEKANS' Een paar glaasjes alcohol per dag zijn goed voor je gezondheid, zelfs als je al een hartaanval hebt gehad. Althans, dat beweren wetenschappers van een onderzoeksgroep uit de VS. Het blijkt dat als je na een eerste hartaanval een à twee glazen alcohol per dag drinkt de kans op overlijden aan hart- en vaatziektes sterk kleiner wordt. Bron: toepassen in de praktijk 6

7 ONDERDELEN VAN DE SCR LEVENRISICO Levenrisico komt voort uit de risico's die voortvloeien uit het schrijven van levensverzekeringen, in verband met zowel de gedekte gevaren als de processen volgend uit de uitoefening van het bedrijf. Het kortlevenrisico is het risico van vroegtijdig overlijden (technisch gezien: eerder dan volgens de veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de Best Estimate). Langlevenrisico is het risico van een daling van de sterftekansen waardoor de verzekeraar meer geld moet uitkeren. Morbiditeit of handicap is het risico van verlies, of ongunstige veranderingen in de waarde van verzekeringsverplichtingen, als gevolg van veranderingen in het niveau, de trend of de volatiliteit van arbeidsongeschiktheid en morbiditeit. Als er meer of minder mensen dan verwacht hun polis opzeggen kan dat extra verlies met zich meebrengen. Dit heet vervalrisico. Het kostenrisico is het risico dat de kosten voor het onderhouden van verzekeringsverplichtingen hoger uitvallen dan verwacht. Catastroferisico is het verlies door het overlijden van een groot aantal polishouders door een catastrofe. toepassen in de praktijk 7

8 ONDERDELEN VAN DE SCR SCHADERISICO Schaderisico is het risico van waardedalingen door andere of hogere schadeclaims dan verwacht of door een verandering van die verwachting in tijd. Premierisico de kans dat er in het lopende jaar meer en/of hogere schademeldingen gedaan worden dan verwacht (lopend jaarrisico). Reserverisico het risico dat additionele voorzieningen nodig zijn voor schades uit voorgaande jaren (voorgaand jaarrisico of uitlooprisico). Het risico op grote rampen zoals natuurrampen wordt het catastroferisico genoemd. Als er meer of minder mensen dan verwacht hun polis opzeggen kan dat extra verlies met zich meebrengen. Dit heet vervalrisico. toepassen in de praktijk 8

9 149 decem Traini ber ng 2012 Solven cy II Kapita alsber ekenin g

10 ONDERDELEN VAN DE SCR MARKTRISICO Marktrisico komt voort uit het niveau of de volatiliteit van de marktprijzen van financiële instrumenten. Renterisico bestaat voor alle activa en passiva waarvan de waarde gevoelig is voor veranderingen in de rentetermijnstructuur of rentevolatiliteit. Blootstelling aan het aandelenrisico verwijst naar alle activa en passiva waarvan de waarde gevoelig is voor veranderingen in aandelenkoersen. Vastgoedrisico: deze deelmodule vraagt om de berekening van het effect van een daling van de onroerend goed prijzen op de waarde van de verzekeraar. Het Spreadrisico, komt voort uit de gevoeligheid voor veranderingen in het niveau (of de volatiliteit) van renteopslagen (creditspreads) op de risicovrije rentetermijn structuur. Voor een hoger risico wordt een hoger rentepercentage (opslag) gevraagd. Het spreadrisico is van toepassing op onder andere obligaties en kredietderivaten. Het concentratierisico is het risico dat verband houdt met een ophoping van blootstellingen aan dezelfde tegenpartij. De rentetermijnstructuur kan een anticyclische opslag (counter cyclical premium) bevatten. De opslag is alleen van toepassing ten tijden van spanning en turbulentie in de financiële markten. De rentetermijnstructuur wordt onder andere gebruikt bij het bepalen van de marktwaarde van de technische voorziening. toepassen in de praktijk 10

11 ONDERDELEN VAN DE SCR TEGENPARTIJRISICO Het tegenpartijrisico is het risico van mogelijke verliezen door het onverwacht in gebreke blijven of een onverwachte verslechtering van de kredietwaardigheid van tegenpartijen en debiteuren. De deelmodule maakt onderscheid tussen twee soorten exposures, aangeduid als type 1 en type 2, waarvan de behandeling uiteenloopt. Type 1 betreft onder andere herverzekeringsovereenkomsten, korte termijn deposito s en geld op bankrekeningen. Onder type 2 vallen onder andere vorderingen op tussenpersonen, maar vooral ook hypothecaire leningen. toepassen in de praktijk 11

12 ONDERDELEN VAN DE SCR OPERATIONEEL RISICO Operationeel risico is het risico van verlies als gevolg van inadequate of falende interne processen, van personeel en systemen of door externe gebeurtenissen. Operationeel risico moet juridische risico's bevatten. Risico's die voortvloeien uit strategische beslissingen en reputatierisico's vallen niet onder het operationeel risico. toepassen in de praktijk 12

13 ONDERDELEN VAN DE SCR INDICATOREN SCR-categorie SCR Levenrisico SCR Schaderisico SCR Marktrisico SCR Tegenpartijrisico SCR Operationeel risico Indicator Samenstelling van de portefeuille, levensverwachting en rentecurve. De ontwikkeling in de hoogte van de netto premie en de netto technische voorziening is de belangrijkste indicator. De risicogevoeligheid van beleggingsintrumenten. Als een verzekeraar meer risicovolle beleggingsinstrumenten aanschaft moet de verzekeraar meer risicokapitaal aanhouden. De kredietwaardigheid van tegenpartijen; bij de meeste verzekeraars is de kredietwaardigheid van de herverzekeraar de belangrijkste indicator. De ontwikkeling in de hoogte van de bruto premie en de bruto technische voorziening is de belangrijkste indicator. toepassen in de praktijk 13

14 AAN DE SLAG ORTELIUS VERZEKERINGEN Ortelius Verzekeringen is een middelgrote aansprakelijkheidsverzekeraar uit het midden van het land. De risk appetite van Ortelius Verzekeringen is defensief te noemen, dit vertaald zich onder andere in een: Hoog % herverzekering Behoudende belegginsstrategie Een interne norm solvabiliteit van 175% Aan de hand van drie scenario s gaan we beoordelen welk effect een verandering in strategie heeft op de SCR-ratio: Beleggen in aandelen Hoger eigen behoud bij herverzekeraars Schade van toepassen in de praktijk 14

15 AAN DE SLAG DE SCR IN HET BASISSCENARIO Interest rate risk Equity risk Property risk Spread risk Currency risk 0 Concentration risk Illiquidity premium risk Diversification effects Market risk Counterparty default risk NL Prem & Reserve NL Lapse 0 NL CAT 0 Diversification effects 0 Non Life underwriting risk Intangible asset risk 0 Sum of risk components Diversification effects BSCR Operational risk Tax adjustment SCR Solvency capital requirement (SCR) Solvency capital requirement (SCR) Minimum capital requirement (MCR) Solvency ratio SCR Elegible Own Funds SCR Solvency capital requirement (SCR) Solvency ratio 224% Solvency ratio MCR Elegible Own Funds MCR Minimum capital requirement (MCR) Solvency ratio 896% toepassen in de praktijk 15

16 AAN DE SLAG SCENARIO 1 Beleggen in aandelen Ortelius Verzekeringen gooit haar behoudende beleggingsstrategie overboord en besluit al haar vermogen belegd in obligaties en deposito s te beleggen in aandelen. Voor aandelen moet meer risicokapitaal worden aangehouden. Welke gevolgen heeft dit voor de SCR-ratio? A. Open het document: Kapitaalsberekening Ortelius Verzekeringen. B. Sla het document op als: Kapitaalsberekening Ortelius Verzekeringen Aandelen. C. Ga naar werkblad I.Balans. D. Tel de waarde die in cel C19 staat (Staatsobligaties) op bij cel C17 (Genoteerde aandelen) ( = ) en verwijder de waarde in cel C19 staat (Staatsobligaties). E. Zet de waarde die in cel C20 staat (Bedrijfsobligaties) in cel C18 (Niet-genoteerde aandelen) ( ) en verwijder de waarde in cel C20 staat (Bedrijfsobligaties). F. Ga naar werkblad H. Spreadrisk en verwijder de waardes in cel D42 tot en met 45. G. Ga naar werkblad H. Concentratierisico en verwijder de waardes in cel B36 tot en met F37. H. Ga naar werkblad H. Renterisico Activa en verwijder de waardes in cel C36 tot en met C51. I. Ga naar werkblad O. SCR en O. Overzicht en vergelijk de SCR met de SCR van Ortelius Verzekeringen op sheet 16 van de presentatie. J. Schrijf je conclusies op, deze bespreken we gezamenlijk. toepassen in de praktijk 16

17 AAN DE SLAG SCENARIO 2 Hoger eigen behoud bij herverzekeraars Als gevolg van veranderende omstandigheden op de herverzekeringsmarkt is Ortelius Verzekeringen genoodzaakt te werken met een hoger eigen behoud bij de herverzekeraars. Hierdoor neemt de netto technische voorziening en de netto premie toe. Ortelius Verzekeringen gaat meer risico lopen. Welke gevolgen heeft dit voor de SCR-ratio? A. Open het document: Kapitaalsberekening Ortelius Verzekeringen. B. Sla het document op als: Kapitaalsberekening Ortelius Verzekeringen Eigen behoud. C. Ga naar werkblad I. Premies. D. Verander de geschreven herverzekeringspremie in cel E28 van naar E. Verander de verdiende herverzekeringspremie in cel F28 van naar F. Ga naar werkblad I. Voorzieningen. G. Verander in cel I44 de beste estimate herverzekeraars van naar H. Ga naar werkblad H. Tegenpartijrisico. I. Verander het verhaalbaar bedrag in cel E32 tot en met E.34 van naar J. Ga naar werkblad O. SCR en O. Overzicht en vergelijk de SCR met de SCR van Ortelius Verzekeringen op sheet 16 van de presentatie. K. Schrijf je conclusies op, deze bespreken we gezamenlijk. toepassen in de praktijk 17

18 AAN DE SLAG SCENARIO 3 Schade van Ortelius Verzekeringen wordt geconfronteerd met een schade van De herverzekeraars weigeren vooralsnog, in afwachting van de rechtszaak, om de schade uit te keren. Als gevolg heeft de Ortelius Verzekeringen een schade van in haar voorziening. Daarbij daalt ook de rating van de herverzekeraars van AA naar BB. Welke gevolgen heeft dit voor de SCR-ratio? A. Open het document: Kapitaalsberekening Ortelius Verzekeringen. B. Sla het document op als: Kapitaalsberekening Ortelius Verzekeringen 210. C. Ga naar werkblad I. Voorzieningen. D. Verander de bruto best estimate in cel F44 van naar E. Verander in cel I44 de beste estimate herverzekeraars van naar F. Ga naar werkblad I.Tegenpartijen (itgp). G. Verander het verhaalbaar bedrag in cel E32 tot en met E.34 van naar H. Verander rating van de herverzekeraars in cel F32 tot en met F.34 van AA naar BB. I. Ga naar werkblad O. SCR en O. Overzicht en vergelijk de SCR met de SCR van Ortelius Verzekeringen op sheet 16 van de presentatie. J. Schrijf je conclusies op, deze bespreken we gezamenlijk. toepassen in de praktijk 18

19 AAN DE SLAG UITKOMSTEN SCENARIO 1 Interest rate risk Equity risk Property risk Spread risk Currency risk 0 - Concentration risk Illiquidity premium risk Diversification effects Market risk Counterparty default risk NL Prem & Reserve NL Lapse 0 - NL CAT 0 - Diversification effects 0 - Non Life underwriting risk Intangible asset risk 0 - Sum of risk components Diversification effects BSCR Operational risk Tax adjustment SCR Solvency capital requirement (SCR) Solvency capital requirement (SCR) Minimum capital requirement (MCR) Solvency ratio SCR Elegible Own Funds SCR Solvency capital requirement (SCR) Solvency ratio 71% -153% Solvency ratio MCR Elegible Own Funds MCR Minimum capital requirement (MCR) Solvency ratio 285% -611% toepassen in de praktijk 19

22 13 juni 2013 TOEZICHT ONDER SOLVENCY II 22

23 14 decem ber 2012