TOETSINGSKADER. Sebastiaan J. de Vries ( ) Begeleider: Rob Bruning. Bachelorscriptie Actuariële Wetenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TOETSINGSKADER. Sebastiaan J. de Vries ( ) Begeleider: Rob Bruning. Bachelorscriptie Actuariële Wetenschappen"

Transcriptie

1 SOLVABILITEIT VAN LEVENSVERZEKERAARS IN HET NIEUWE FINANCIEEL TOETSINGSKADER Sebastiaan J. de Vries ( ) Begeleider: Rob Bruning Bachelorscriptie Actuariële Wetenschappen December 2011

2 Samenvatting In deze scriptie wordt onderzocht hoe een schok in de marktrente invloed heeft op de solvabiliteit van een levensverzekeraar wat het verschil is tussen fair-value verslaglegging en het oude niet fair-value systeem. Dit naar aanleiding van de invoering Wet op het financieel toezicht op 1 januari 2007 waarin fair-value waardering verplicht werd gesteld. Er blijkt dat de solvabiliteit van een levensverzekeraar volatieler wordt onder het nieuwe systeem. Ook zijn er minder kapitaalinjecties van een verzekeraar nodig om een solvabiliteit van honderd procent te behouden.

3 Inhoud 1. Inleiding 1 2. De balans van een levensverzekeraar De Wet op het financieel toezicht (Wft) Verslaglegging levensverzekeraars Solvabiliteit Toereikendheidstoets Herwaardering activa Herwaardering passiva 6 3. Methode De portefeuille Scenario s 8 4. Resultaten Veranderingen in solvabiliteit Conclusie Discussie 12 Bibliografie 13

4 1. Inleiding Op 1 januari 2007 trad de Wet op het financieel toezicht (Wft) in werking. ( Staatsblad van het Koningkrijk der Nederlanden, 2006) Een directe aanleiding voor deze nieuwe wet was de reorganisatie van het financieel toezicht in 2002, wat om vastlegging in een nieuwe wet vroeg. Het doel van de reorganisatie was meer inzichtelijkheid en doelgerichtheid. De Wft veranderde het toezicht op financiële instellingen aanzienlijk, zo ook voor levensverzekeraars. De uitvoering van de wet wordt voorgeschreven in het Besluit prudentiële regels Wft van De Nederlandse Bank (DNB, 2006). In het besluit (artikel 121) is voorgeschreven dat een verzekeraar jaarlijks een toets uitvoert naar de toereikendheid van de balanswaarde voor bepaalde voorzieningen. In dit wetsbesluit is de toereikendheidstoets voor levensverzekeraars aangepast. Onder artikel 121 wordt de toereikendheidstoets nu op actuele waarden gewaardeerd en per homogene risicogroep (een groep verzekeringen met gelijksoortige risicokarakteristieken). Waar er voorheen met een vaste rekenrente werd gerekend, moet er nu gedisconteerd worden tegen een nominale risicovrije rentetermijnstructuur. 1 Met overstappen naar marktwaardering is de waardering actueler is een beweeglijker solvabiliteit de verwachting. Deze nieuwe regels zijn ter bevordering van een duidelijker beeld van de financiële positie van de verzekeraar en meer uniformiteit in de verslaglegging. De maatregelen treffen naar verwachting ongeveer 70 verzekeraars (schadeen levensverzekeraars) (Staatscourant nr. 247 / pag 40, 2006). In deze scriptie wordt onderzocht wat de impact van volatiliteit in rentetermijnstructuren is op de solvabiliteit van levensverzekeraars onder de nieuwe toereikendheidstoets in de Wet op het financieel toezicht. In paragraaf 2 wordt de verslaglegging van een levensverzekeraar behandeld en welke veranderingen de Wft heeft meegebracht. In paragraaf 3 volgt een analyse van verschillende scenario s in rentetermijnstructuren op een stabiele verzekeringsportefeuille waarvan de resultaten worden weergegeven in paragraaf 4. In paragraaf 5 is de conclusie en in paragraaf 6 volgt een discussie van de conclusie. 1 Deze wordt gepubliceerd door De Nederlandsche Bank 1

5 2. De balans van een levensverzekeraar 2.1 De Wet op het financieel toezicht (Wft) De Wft trad op 1 januari 2007 in werking. De Wft is voortgekomen uit een reorganisatie van het financieel toezicht uit De Wft vervangt acht sectorale toezichtswetten. Het oude model van sectoraal toezicht is vervangen door het functionele toezichtmodel. Grote veranderingen in de markt zoals complexere financiële producten, sector overschrijdende conglomeraten en vervagende grenzen tussen bancaire-, verzekerings-, en beleggingsproducten pasten niet meer in het oude model. De taakverdeling tussen de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) veranderde hiermee. DNB doet nu het prudentiële (financiële degelijkheid) toezicht en de AFM het gedragstoezicht. 2.2 Verslaglegging levensverzekeraars Net als elk bedrijf stelt een levensverzekeraar eenmaal per jaar zijn jaarrekening op. Met hierin opgenomen de balans en de resultatenrekening. Sinds 1 januari 2005 moeten Europese beursgenoteerde bedrijven voldoen aan de IFRS-normen, de International Financial Reporting Standards (Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen L 243/1, 2002). In het voor levensverzekeraars belangrijke IFRS-4 Insurance Contracts (IASB, 2004) is voorgeschreven dat er een uniforme rapportagestructuur is en een marktconsistente waardering. Dit laatste is ook wat de Wft voorschrijft en brengt grote veranderingen met zich mee voor levensverzekeraars. In tabel 2.1 staat een versimpeld voorbeeld van een balans van een levensverzekeraar. Aan de activa kant staan de beleggingen, uitgesplitst in 2 categorieën. Beleggingen op marktwaarde en beleggingen op kostprijs. Beleggingen op marktwaarde zijn bijvoorbeeld aandelen en (staats)obligaties. Beleggingen op kostprijs betreffen vaak leningen die voor een vaste waarde zijn vastgelegd. De activa bekostigen samen de passiva van de levensverzekeraar. De belangrijkste post op de passiva is de Voorziening (VVP). Dit is de waarde van alle (toekomstige) verplichtingen die de levensverzekeraar aan haar polishouders heeft. Voorheen werden deze verplichtingen met een vaste rekenrente berekend (4% en later 2

6 3%). Onder de Wft moet dit op basis van de marktrente. Hoe dit gebeurt komt in paragraaf 3 aan bod. Op het aandeel eigen vermogen in de passiva wordt de solvabiliteit bepaald. Activa Versimpelde Balans Levensverzekeraar Passiva Beleggingen (op marktwaarde) 1.000,00 Voorziening (VVP) 1.500,00 Beleggingen (op kostprijs) 2.000,00 Eigen Vermogen (EV) 1.500,00 Totaal Activa 3.000,00 Totaal Passiva Tabel , Solvabiliteit Solvabiliteit is een van de grootste vertrouwensfactoren voor overheden, consumenten en beleggers in een verzekeraar. Het is een maatstaf of een verzekeraar in de toekomst aan zijn verplichtingen kan voldoen. Artikel 3:57, eerste lid, en artikel 3:58, eerste en tweede lid van de Wft schrijven een minimumbedrag aan solvabiliteitsmarge voor. Wat het bedrag is staat in het besluit prudentiële regels Wft van de DNB (DNB, 2006, p. artikel 65) Artikel 65, lid 1a en 1e: Het minimumbedrag aan solvabiliteitsmarge van een levensverzekeraar als bedoeld in artikel 3:57, eerste lid, of 3:58, eerste of tweede lid, van de wet bedraagt de som van de als volgt te berekenen bedragen: a. voor zover het verzekeringen betreft waarbij door de levensverzekeraar beleggingsrisico wordt gelopen: vier procent van het bedrag van de bruto technische voorzieningen, vermenigvuldigd met de verhouding, welke ten minste 85 procent bedraagt, tussen de technische voorzieningen verminderd met het bedrag van de 3

7 overdrachten uit hoofde van herverzekering en de bruto technische voorzieningen aan het eind van het afgelopen boekjaar e. voor zover het verzekeringen met risicokapitaal betreft, de som van de uitkomsten van de hierna onder 1 tot en met 3 bedoelde berekeningen, vermenigvuldigd met de verhouding, welke ten minste vijftig procent bedraagt, tussen het risicokapitaal verminderd met het bedrag van de overdrachten uit hoofde van herverzekering en het risicokapitaal in het afgelopen boekjaar: 1 tijdelijke verzekeringen met een contractsduur van ten hoogste drie jaar: 0,1 procent van het risicokapitaal bij overlijden; 2 tijdelijke verzekeringen met een contractsduur van meer dan drie jaar en ten hoogste vijf jaar: 0,15 procent van het risicokapitaal bij overlijden; 3 verzekeringen anders dan tijdelijke verzekeringen met een contractsduur van ten hoogste vijf jaar: 0,3 procent van het risicokapitaal bij overlijden; In de overige leden staan meer speciale vormen van levensverzekeraars. Uit het besluit komt als minimumbedrag aan solvabiliteitsmarge voor een verzekeraar de grens: 4 procent van het VVP plus 0.3 procent van het risicokapitaal bij overlijden, de genoemde verhouding is zonder herverzekering. Het risicokapitaal bij overlijden is het kapitaal wat een verzekeraar uit zijn eigen vermogen moet betalen als de verzekerde komt te overlijden. Bijvoorbeeld als de uitkering euro is en de verzekerde heeft tot zover aan voorziening opgebouwd. Dan is het risicokapitaal = euro. Met dit risicokapitaal als voorbeeld zal de levensverzekeraar van figuur 1 dus een solvabiliteitsmarge van minimaal 0.04* * = 510 euro moeten aanhouden. Het aanwezig EV is De solvabiliteit van deze verzekeraar is dan 1500/510 = 294%. De solvabiliteit moet minimaal 100 procent zijn. Zo niet dan grijpt DNB in en wordt de levensverzekeraar onder curatele gesteld of zelfs failliet verklaard. 4

8 2.3.1 Toereikendheidstoets De Nederlandse Bank gebruikt niet alleen voorgaande solvabiliteit maar toetst ook of het aanwezig VVP toereikend is voor toekomstige verplichtingen. Dit doet DNB met de toereikendheidstoets die is gespecificeerd in de Wft. Deze is drastisch veranderd ten opzichte van vroeger. Nieuw zijn het op marktrente (her)waarderen van de activa en passiva, rekening houdend met de afkoopwaarde in de contracten. Vervolgens wordt door meerdere prudentiële filters extra financiële zekerheid getoetst. Deze toets wordt vervolgens per homogene risicogroep 2 uitgevoerd Herwaardering activa In de activa zijn de beleggingen op marktwaarde logischerwijs al op marktrente gewaardeerd. De beleggingen op kostprijs worden in de toereikendheidstoets ook her gewaardeerd op marktwaarde. Dit betekent dat van uitstaande leningen wordt nagegaan hoeveel ze zouden opleveren als ze nu zouden worden verhandeld op de markt. Dit geeft beter weer hoeveel geld beschikbaar is als in tijde van nood beleggingen moeten worden geliquideerd. Deze herwaardering verandert de toetsmarge en daarmee de toereikendheidstoets. Bijvoorbeeld als bij de voorbeeldbalans in figuur 1 de beleggingen op kostprijs na herwaardering slechts 750 euro waard blijken te zijn. Dan daalt totale activa naar euro, en vervolgens ook het EV naar euro. Ceterus paribus is de solvabiliteit dan gedaald naar 1250/510 = 245 procent. 2 Onder een homogene risicogroep wordt verstaan een groep verzekeringen met gelijksoortige risicokarakteristieken die in de regel separaat geadministreerd wordt. (DNB, 2006) 5

9 2.3.4 Herwaardering passiva Artikel Een levensverzekeraar voert de toets naar de toereikendheid van de balanswaarde van de voorziening voor levensverzekering, bedoeld in artikel 121, tweede lid, van het Besluit, uit op basis van de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur De verzekeraar moet nu de VVP op marktwaarde schatten, gebruikmakend van de actuele rente en actuele sterftetabellen. Dit kan dus betekenen dat door een lagere rente dan de voorheen aangehouden 3 procent de VVP flink hoger of lager uitvalt. Ook een lagere sterfte (de afgelopen jaren zijn de sterfteprognoses in sterftetabellen steeds naar beneden bijgesteld) doet de waarde van toekomstige verplichtingen, in het geval van een levensverzekering, afnemen. Voortbordurend op de voorbeeldbalans in tabel 2.1 kan de VVP onder de toereikendheidstoets in de Wft bijvoorbeeld op 2500 euro uitvallen, in een balans resulteert dit (ceterus paribus) in een EV van 500. De nieuwe solvabiliteit is dan 500/510 = 98%. Een flink verschil met de solvabiliteit gebaseerd op de voorgaande balans in figuur 1. In tabel 2.2 staan de resultaten van de voorbeelden in deze paragraaf. situatie VVP EV Vereiste Solvabiliteit Solvabiliteit Oude situatie euro 294% (vaste rekenrente) Herwaardering euro 245% activa Herwaardering Lagere euro 98% passiva rente Herwaardering passiva Hogere rente euro 392% Tabel 2.2 veranderingen in solvabiliteit 6

10 3. Methode Om te vinden wat nu de impact is van een verschuiving in de rentetermijnstructuur op de solvabiliteit van een levensverzekeraar wordt een vergelijking tussen de oude situatie en de nieuwe situatie gemaakt. Een gestandaardiseerde voorbeeldportefeuille wordt aan de hand van 4 scenario s doorgerekend met- en zonder herwaardering van de verplichtingen. Dit gebeurt één keer met een oude actuariële rekenrente van 4 procent en één keer met een recent meer gebruikte actuariële rekenrente van 3 procent. Uit de berekeningen volgt een solvabiliteit bij elk scenario. Hieruit zal blijken hoe de solvabiliteit zich gedraagt in verschillende economische scenario s. 3.1 De portefeuille De portefeuille bestaat uit één product, een twintig jaar durende gemengde levensverzekering voor een man die bij aanvang veertig jaar is, met een genoeg aantal verzekeringen dat door middel van de wet van grote getallen eruit gegaan mag worden dat totale uitkeringen naar verwachting zullen zijn. De premie bestaat uit een koopsom. De activa zijn belegd in een beleggingsmix van kort- en langlopende beleggingen (tabel 3.1). De sterftetafel is de door het Actuarieel Genootschap uitgegeven sterftetafel van (Actuarieel Genootschap, 2007). Bij een tussentijds solvabiliteitstekort doet de verzekeraar een kapitaalinjectie waarmee het eigen vermogen wordt aangevuld tot een solvabiliteit van 100 procent. soort percentage portefeuille Looptijd kortlopend jaar kortlopend jaar middellang jaar lang 10 jaar lang 30 jaar Totaal 100 Tabel 3.3 beleggingsmix 7

11 3.2 Scenario s De vier scenario s zijn gebaseerd op historische rentetermijnstructuren van de laatste 10 jaar. De scenario s staan beschreven in tabel 3.2 en de bijbehorende rentetermijnstructuur is weergegeven in figuur 3.1. De gebruikte rentetermijn structuur is de zero-coupon rente zoals gepubliceerd door de Nederlandse Bank (De Nederlandsche Bank, ). Scenario Eigenschappen Historisch 1 Lage rente Gemiddeld: % 2 Gemiddelde rente, Gemiddeld: % 3 Gemiddelde rente, Gemiddeld: % 4 Hoge rente Gemiddeld: % Tabel 3.2 Huidig economisch klimaat, Vlak voor crisis van 2007, Midden 2008, % 5% 4% 3% 2% % 0% Figuur

12 4. Resultaten De resultaten staan in tabellen 4.1 en 4.2. In kolom netto kapitaalinjectie staat de hoeveelheid (als een percentage van de uitkering) dat de verzekeraar in totaal kwijt is geweest aan kapitaalinjecties. Waarbij een negatieve injectie dus een vrijkomend VVP voor de verzekeraar is. In de figuren 4.1 en 4.2 staat de solvabiliteit per scenario in een grafiek. Actuariële rekenrente 4 procent Zonder herwaardering voorziening Met herwaardering voorziening Scenario Solvabiliteit Netto kapitaalinjectie Solvabiliteit Netto kapitaalinjectie 1 100,00% 0, ,00% 0, ,00% 0, ,00% 0, ,00% 0, ,68% 0, ,48% -0, ,60% 0, Tabel 4.1 Actuariële rekenrente 3 % Zonder herwaardering voorziening Met herwaardering voorziening Scenario Solvabiliteit Netto kapitaalinjectie Solvabiliteit Netto kapitaalinjectie 1 100,00% 0, ,00% 0, ,15% -0, ,59% -0, ,43% -0, ,37% -0, ,15% -0, ,78% -0,36198 Tabel 4.2 9

13 250,00% 200,00% Actuariële rekenrente 4% 231,60% zonder herwaardering VVP met herwaardering VVP Solvabiliteit 150,00% 100,00% 100,00% 100,00% 121,68% 100,00% 100,00% 100,00% 112,48% 50,00% 0,00% Scenario Figuur 4.1 Solvabiliteit 1000,00% 900,00% 800,00% 700,00% 600,00% 500,00% 400,00% 300,00% 200,00% 100,00% 0,00% Actuariële rekenrente 3% 888,78% zonder herwaardering VVP met herwaardering VVP 404,37% 437,15% 224,59% 100,00% 187,43% 100,00% 125,15% Scenario Figuur

14 4.1 Veranderingen in solvabiliteit Uit de resultaten is op te maken hoe de solvabiliteit reageert op een schok in de rentetermijnstructuur. De scenario s geven in oplopende volgorde een rentewaarde aan. In figuur 4.3 staat de solvabiliteit uitgezet tegen de gemiddelde toename in rentetermijnstructuur (in procentpunt. 1000,00% 900,00% 800,00% 700,00% 600,00% 500,00% 400,00% 300,00% 200,00% 100,00% 0,00% Figuur ,484% 1,943% 2,636% 4% zonder herwaardering 4% met herwaardering 3% zonder herwaardering 4% met herwaardering Uit deze gegevens is de gemiddelde toename in solvabiliteit te berekenen per één procentpunt toename in de rentetermijnstructuur. De berekende waarden zijn weergegeven in tabel 4.3. Toename solvabiliteit (in procentpunt) per gemiddelde toename (in procentpunt) rentetermijnstructuur 4% 3% Zonder herwaardering voorziening. 2, Met herwaardering voorziening 24, Zonder herwaardering voorziening 63, Met herwaardering voorziening 147, Tabel

15 4. Conclusie Op de onderzoeksvraag is een duidelijk antwoord te formuleren. Uit tabel 4.3 blijkt dat onder de regels in het nieuwe Financieel Toetsingskader de solvabiliteit sterker reageert op een verandering in de rentetermijnstructuur. Bij verzekeringen gebaseerd op een actuariële rekenrente van 4 procent is bij een herwaardering van de voorzieningen het effect op de solvabiliteit ongeveer (24.6/2.4) 10 keer zo groot als voorheen. Bij verzekeringen gebaseerd op een actuariële rekenrente van 3 procent is dit een factor 2.3. Uit tabellen 4.1 en 4.2 blijkt ook dat bij een hogere rente dan de actuariële rekenrente er in de nieuwe situatie minder kapitaalinjecties nodig zijn van de levensverzekeraar om een solvabiliteit van minstens honderd procent te behouden. Bij een solvabiliteit van meer dan 100% zijn mogelijk vrijvallende voorzieningen weer hoger in de oude situatie. 5. Discussie De resultaten van dit onderzoek zijn gebaseerd op een vereenvoudigde levensverzekering. Voor een levensverzekeraar zijn er ook nog andere zaken die invloed kunnen hebben op de waarde van de voorzieningen en daarmee de solvabiliteit, bijvoorbeeld een afkoopwaardevloer in het verzekeringscontract. Ook is er geen rekening gehouden met bijkomende prudentiële filters. Het grootste deel zal echter bepaald worden door de actuele waarde van de voorzieningen waar dit onderzoek zich op focust. Ook de belegginsmix van de verzekeraar heeft invloed op de solvabiliteit. In dit onderzoek is een mix gebruikt zoals weergegeven in tabel 3.1. Dit is weer een vereenvoudigde weergave van de beleggingen van een verzekeraar. Een volgend onderzoek zou kunnen onderzoeken hoe verschillende wegingen van kort- en langlopende termijn beleggingen invloed heeft op de solvabiliteit. Doordat de gebruikte scenario s uit de laatste tien jaar zijn genomen is het bereik van de gemiddelde rente tussen de één en zes procent. In het verleden zijn er in tijden van hoogconjunctuur ook hogere rentes waargenomen, bijvoorbeeld 12 procent in de jaren 80. Dit onderzoek sluit niet uit dat de gemiddelde toename solvabiliteit per procent punt gelijk blijft bij hogere rentes. 12

16 Bibliografie Actuarieel Genootschap. (2007). AG-tafels Woerden. De Nederlandsche Bank. ( ). Rentes T1.3 Nominale rentetermijnstructuur (zerocoupon). Amsterdam. De Nederlandsche Bank. (2006). Besluit prudentiele regels Wft. Amsterdam IASB. (2004, Maart 31). IFRS 4 Insurance Contracts.Londen Regeling (2006, december 19). Regeling solvabiliteitsmarge en technische voorzieningen. Staatscourant nr. 247 / pag 40. Verordening (EG) (2002, september 11). Verordening (EG) Nr. 1606/2002 van het europees parlement en de raad. Betreffende de toepassing van internationale standaarden voor jaarrekeningen. Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen L 243/1. Wet (2006, september 28). Wet van 28 september 2006, houdende regels met betrekking tot de financiele markten en het toezicht daarop (Wet op het financieel toezicht). Staatsblad van het Koningkrijk der Nederlanden. 13

VSJ010 Vennootschappelijke balans voor winstbestemming

VSJ010 Vennootschappelijke balans voor winstbestemming VSJ010 Vennootschappelijke balans voor winstbestemming Immateriële vaste activa Boekjaar Vorig boekjaar 1.1 Value of business acquired VSJ025 1 kolom 1 VSJ025 1.1 kolom 1 1.2 Goodwill VSJ025 1 kolom 2

Nadere informatie

Schaduwboekhouding bij een gemengde verzekering

Schaduwboekhouding bij een gemengde verzekering Universiteit van Amsterdam Faculteit Economie en Bedrijfskunde Vak: Afstudeerseminar en Bachelorscriptie Actuariaat Begeleider: drs. R. Bruning Schaduwboekhouding bij een gemengde verzekering Naam auteur:

Nadere informatie

Beleggingen institutionele beleggers in 2004 met 8,1 procent omhoog

Beleggingen institutionele beleggers in 2004 met 8,1 procent omhoog Publicatiedatum CBS-website Centraal Bureau voor de Statistiek 9 december 25 Beleggingen institutionele beleggers in 24 met 8,1 procent omhoog drs. J.L. Gebraad Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen,

Nadere informatie

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten Levensverzekeringen worden in de regel voor een lange periode afgesloten. De rente speelt hierdoor voor levensverzekeraars een belangrijke rol. Bij een rentedaling daalt het eigen vermogen van deze sector

Nadere informatie

Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft

Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft Reactie van het Koninklijk Actuarieel Genootschap op consultatie Utrecht, 21 november 2013 Koninklijk Actuarieel Genootschap Postbus

Nadere informatie

Besluit minimumbedrag eigen vermogen pensioenfondsen

Besluit minimumbedrag eigen vermogen pensioenfondsen Besluit minimumbedrag eigen vermogen pensioenfondsen Besluit van 27 januari 2006, Stb. 2006, 52, houdende regels ter berekening van het minimumbedrag van het eigen vermogen van pensioenfondsen en beroepspensioenfondsen

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst) Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 114,

(Voor de EER relevante tekst) Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 114, 27.12.2017 Publicatieblad van de Europese Unie L 345/27 VERORDENING (EU) 2017/2395 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 12 december 2017 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 575/2013 wat betreft

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 1432 18 nuari 2016 Regeling van De Nederlandsche Bank N.V. van 7 nuari 2016 houdende regels met betrekking tot het prudentieel

Nadere informatie

Gerelateerde wet- en regelgeving Aan de hand van deze Good Practice wordt een leidraad gegeven met betrekking tot de volgende weten regelgeving:

Gerelateerde wet- en regelgeving Aan de hand van deze Good Practice wordt een leidraad gegeven met betrekking tot de volgende weten regelgeving: DE NEDERLANDSCHE BANK N.V. Good Practice Toereikendheidstoets levensverzekeraars 2013 Good Practice van De Nederlandsche Bank N.V. van 19 december 2013 houdende een leidraad met betrekking tot de toets

Nadere informatie

Overige. Wijziging rente. Rendement. Toeslagen. Uitkeringen. Premies

Overige. Wijziging rente. Rendement. Toeslagen. Uitkeringen. Premies Memo Aan : Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en de Meubileringsbedrijven Van : Remco Dijkstra Datum : 08 maart 2019 Betreft : Herstelplan 2019 Kenmerk : SV-2019-0379

Nadere informatie

Levensverzekering Schadeverzekering

Levensverzekering Schadeverzekering CENTRALE BANK VAN CURACAO EN SINT MAARTEN (CENTRALE BANK) Richtlijn Liability Adequacy Test Levensverzekering Schadeverzekering WILLEMSTAD, September 2015 1 Inhoudsopgave Introductie... 3 Toekomstige betalingsverplichtingen...

Nadere informatie

- Rente effecten 11.355 16.300 16.400 16.400 - Rente ASN rekeningen 850 400 731 1.000 - Overige baten 0 0 0 500. Totaal 12.205 16.700 17.131 17.

- Rente effecten 11.355 16.300 16.400 16.400 - Rente ASN rekeningen 850 400 731 1.000 - Overige baten 0 0 0 500. Totaal 12.205 16.700 17.131 17. Winst en Verliesrekening 2013 in vergelijking met de rekening 2012 en de begroting 2013. Tevens wordt de begroting voor het jaar 2014 gegeven. Alle bedragen in Euro s. Baten Rekening Begroting Rekening

Nadere informatie

Herstel van de verzekeringsbranche in 2003

Herstel van de verzekeringsbranche in 2003 Herstel van de verzekeringsbranche in 2003 Uit voorlopige cijfers 1 van de Pensioen- & Verzekeringskamer (PVK) blijkt dat de verzekeringsbranche na een moeizame periode (vanaf 1999) zich enigszins hersteld

Nadere informatie

De grote accountancykantoren berichten

De grote accountancykantoren berichten René Steen en Auke Jan Hulsker zijn werkzaam bij Sofia Consulting network IFRS 17 INSURANCE CONTRACTS De impact van IFRS 17 op de balans en resultatenrekening van verzekeraars Verzekeraars zijn al jarenlang

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Kwartaalbericht 2013 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2013 122,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Samenvatting. Analyses. Kostendekkende premie

Samenvatting. Analyses. Kostendekkende premie Samenvatting Op 14 juli 2015 heeft DNB aangekondigd dat zij de berekeningsmethodiek van de Ultimate Forward Rate (UFR), welke onderdeel vormt van de rekenrente waarmee pensioenfondsen hun verplichtingen

Nadere informatie

Dit besluit is vervangen door het besluit van 10 december 2015, nr. BLKB2015/1650M Het ingetrokken besluit is hierna opgenomen.

Dit besluit is vervangen door het besluit van 10 december 2015, nr. BLKB2015/1650M Het ingetrokken besluit is hierna opgenomen. Dit besluit is vervangen door het besluit van 10 december 2015, nr. BLKB2015/1650M Het ingetrokken besluit is hierna opgenomen. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds

Nadere informatie

Impactstudie 2013 Theoretisch Solvabiliteitscriterium

Impactstudie 2013 Theoretisch Solvabiliteitscriterium Impactstudie 2013 Theoretisch Solvabiliteitscriterium 6 juni 2013 1 Wanneer gaat wat gelden? Theoretisch solvabiliteitscriterium eerste rapportage juni 2014 grote en middelgrote levensverzekeraars natura-uitvaart

Nadere informatie

Dit besluit is vervangen door het besluit van 16 december 2014, nr. BLKB2014/2146M Het ingetrokken besluit is hierna opgenomen.

Dit besluit is vervangen door het besluit van 16 december 2014, nr. BLKB2014/2146M Het ingetrokken besluit is hierna opgenomen. Dit besluit is vervangen door het besluit van 16 december 2014, nr. BLKB2014/2146M Het ingetrokken besluit is hierna opgenomen. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds

Nadere informatie

Belang juiste waardering hypotheekleningen

Belang juiste waardering hypotheekleningen Onderwerp: Bijlage Q&A Waardering hypotheekleningen in de toereikendheidstoets Dit document beschrijft welke aspecten DNB betrekt bij haar oordeel over de waardering en het waarderingsproces (conform artikel

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Brussel, 18 november 2004 CIRCULAIRE D. 249 AAN DE VERZEKERINGSONDERNEMINGEN. Betreft : omzetting van :

Brussel, 18 november 2004 CIRCULAIRE D. 249 AAN DE VERZEKERINGSONDERNEMINGEN. Betreft : omzetting van : Prudentiële controle op de verzekeringsondernemingen Brussel, 18 november 2004 CIRCULAIRE D. 249 AAN DE VERZEKERINGSONDERNEMINGEN Betreft : omzetting van : - de richtlijn 2002/12/EG van het Europees Parlement

Nadere informatie

Marktrisico Non-life risico Tegenpartij kredietrisico Operationeel risico Correlatie effecten totaalniveau 500,0% 400,0% 300,0% 200,0% 100,0% 0,0%

Marktrisico Non-life risico Tegenpartij kredietrisico Operationeel risico Correlatie effecten totaalniveau 500,0% 400,0% 300,0% 200,0% 100,0% 0,0% Aan: Van: Directie, XYZ verzekeraar Arcturus Datum: 25 oktober 2010 Betreft: Rapportage QIS 5 op basis boekjaar 2009 (FICTIEF) Management Samenvatting DNB heeft in augustus 2010 verzekeraars gevraagd om

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1 Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De beleidsdekkingsgraad is gestegen van 114,6% naar 117,4%. Het beleggingsrendement

Nadere informatie

Compensatieregeling beleggingsverzekeringen. Achtergrondinformatie

Compensatieregeling beleggingsverzekeringen. Achtergrondinformatie Compensatieregeling beleggingsverzekeringen Achtergrondinformatie 1 Over onze Compensatieregeling 1.1 Inleiding 4 1.2 Wat houdt de Compensatieregeling in? 4 1.3 Wat compenseren wij? 5 1.4 Wijze van uitkeren

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 1671 31 januari 2012 Mededeling van DNB van de aanpassing van bepaalde bedragen in het Besluit prudentiële regels Wft

Nadere informatie

Impact overstap van vaste mix op lifecycle mix November 2016

Impact overstap van vaste mix op lifecycle mix November 2016 Impact overstap van vaste mix op lifecycle mix November 2016 Management summary Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel verbeterde premieregeling in de Eerste Kamer zijn vragen gesteld over de financiële

Nadere informatie

De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 augustus 2014

De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 augustus 2014 De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 ustus 2014 Op 31 ustus 2014 liep het kortetermijnherstelplan van Pensioenfonds UWV af. Tegen de verwachting in heeft het pensioenfonds de pensioenen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement

Nadere informatie

Bijlage bij opgave 3 N.V. Nederlandsche Apparatenfabriek Nedap jaarrekening 2013

Bijlage bij opgave 3 N.V. Nederlandsche Apparatenfabriek Nedap jaarrekening 2013 Bijlage bij opgave 3 N.V. Nederlandsche Apparatenfabriek Nedap jaarrekening 2013 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER (x 1.000) Vaste activa Materiële vaste activa 48.001 45.836 Immateriële vaste activa

Nadere informatie

PE-CONS 59/1/17 REV 1 NL

PE-CONS 59/1/17 REV 1 NL EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Straatsburg, 12 december 2017 (OR. en) 2016/0360 B (COD) 2016/0360 (COD) LEX 1783 PE-CONS 59/1/17 REV 1 EF 266 ECOFIN 915 CCG 31 CODEC 1756 VERORDENING VAN

Nadere informatie

3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen

3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen Integrale versie 3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen Om tegemoet te komen aan de voorschriften van het ESR 1995, werd de op de verzekeringsinstellingen

Nadere informatie

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie

Publicatieblad van de Europese Unie 26.3.2018 L 82/3 VERORDENING (EU) 2018/498 VAN DE COMMISSIE van 22 maart 2018 houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 1126/2008 tot goedkeuring van bepaalde internationale standaarden voor jaarrekeningen

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Stichting Tafelronde Hulpfonds

Stichting Tafelronde Hulpfonds Stichting Tafelronde Hulpfonds Rapport inzake jaarstukken 2015-2016 Pagina 1 van 8 INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Resultaat 4 2. Balans 5 3. Grondslagen 6 4. Toelichting 7 Pagina 2 van 8 Aan Stichting Tafelronde

Nadere informatie

Jaarrekening en balans 2017

Jaarrekening en balans 2017 Jaarrekening en balans 2017 Waag technology & society Nieuwmarkt 4 1012 CR Amsterdam T +31(0)20 5579898 waag.org Balans 2017 ACTIVA 31-12-2017 Materiële vaste activa 143.113 Totale vorderingen 775.577

Nadere informatie

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Inleiding Op dit moment wordt bij pensioenfondsen veel onderzoek gedaan naar de beleidseffecten van het waarderen van pensioenverplichtingen

Nadere informatie

Rekenresultaat berekening overdrachtswaarde. Grondslagen algemeen. Grondslagen overdracht. Grondslagen actuarieel. Waardering aanspraken

Rekenresultaat berekening overdrachtswaarde. Grondslagen algemeen. Grondslagen overdracht. Grondslagen actuarieel. Waardering aanspraken Grondslagen algemeen Algemene gegevens Datum van de berekening 1 januari 2012 Gegevens verzekerde Geslacht verzekerde Man Geboortedatum verzekerde 1 januari 1961 Gegevens partner Partner systeem Geslacht

Nadere informatie

9480/17 ons/ass/ev DG G 1C

9480/17 ons/ass/ev DG G 1C Raad van de Europese Unie Brussel, 31 mei 2017 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2016/0360 (COD) 9480/17 EF 103 ECOFIN 434 CCG 16 CODEC 873 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de

Nadere informatie

Adviesrapport Beleggingsproducten

Adviesrapport Beleggingsproducten Adviesrapport Beleggingsproducten Vergelijking gemaakt op 05-03-2010 om 14:44 Berekende Resultaten o.b.v. Eigen Keuzerendement In onderstaande tabel treft u een vergelijking aan van de producten die op

Nadere informatie

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG Huidige stand van zaken nftk drs. Lonneke Thissen AAG juli 2014 1. Huidige stand van zaken nftk Wetsvoorstel naar de Raad van State op 4 april 2014 Gebaseerd op nominaal kader - De komende tijd wordt gekeken

Nadere informatie

A8-0255/2 AMENDEMENTEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT * op het voorstel van de Commissie

A8-0255/2 AMENDEMENTEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT * op het voorstel van de Commissie 23.11.2017 A8-0255/2 Amendement 2 Roberto Gualtieri namens de Commissie economische en monetaire zaken Verslag A8-0255/2017 Peter Simon Overgangsregelingen ter beperking van de gevolgen van de invoering

Nadere informatie

17 juni Concept-toelichting bij het invullen van de staat Organisatie en Risico

17 juni Concept-toelichting bij het invullen van de staat Organisatie en Risico 17 juni 2013 Concept-toelichting bij het invullen van de staat Organisatie en Risico Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Onderdeel organisatie...3 3. Onderdeel scenarioanalyses...4 3.1 Renterisico...4 3.2

Nadere informatie

Belastingdienst/Centrum voor proces- en productontwikkeling, domein winstbelastingen

Belastingdienst/Centrum voor proces- en productontwikkeling, domein winstbelastingen . Besluit 20-12-2007 nr CPP07-3321 Belastingdienst/Centrum voor proces- en productontwikkeling, domein winstbelastingen Besluit van 20 december 2007, nr. CPP2007/3321M, Stcrt. nr. 3 De staatssecretaris

Nadere informatie

N.A.W. Gegevens. Algemeen. Constructie. Grondslagen. Pensioengerechtigde VPL Uitgesteld. Adres Straatweg 1. Werkgever

N.A.W. Gegevens. Algemeen. Constructie. Grondslagen. Pensioengerechtigde VPL Uitgesteld. Adres Straatweg 1. Werkgever Rapport Pensioenberekening In deze berekening wordt de fiscale voorziening bepaald voor een DGA waarvoor zowel bij de overgang ten gevolge van Witteveen als bij de Wet VPL een premievrije aanspraak is

Nadere informatie

het eerste lid, wordt in artikel 131 van de richtlijn solvabiliteit II voor 31 december 2016 gelezen: 31 december lid toegevoegd, luidende:

het eerste lid, wordt in artikel 131 van de richtlijn solvabiliteit II voor 31 december 2016 gelezen: 31 december lid toegevoegd, luidende: Besluit van tot wijziging van het Besluit prudentiële regels Wft in verband met aanpassing van de solvabiliteitseisen voor verzekeraars met beperkte risico-omvang verzekeraars met beperkte risico-omvang)

Nadere informatie

De Ultimate Forward Rate Methodiek

De Ultimate Forward Rate Methodiek De Ultimate Forward Rate Methodiek Notitie van het Actuarieel Genootschap 23 augustus 2012 Inleiding Voor het zomerreces heeft de Tweede Kamer een aantal debatten gevoerd over de Hoofdlijnennota herziening

Nadere informatie

Een illiquiditeitspremie bij de waardering van verzekeringsverplichtingen

Een illiquiditeitspremie bij de waardering van verzekeringsverplichtingen drs. Jenneke Meijer Scriptie Jenneke Meijer 27 mei 2011 Onder begeleiding van: Prof. dr. ir. M. H. Vellekoop Prof. dr. R Kaas Drs. P. ter Berg Dr. W. J. Willemse Een illiquiditeitspremie bij de waardering

Nadere informatie

BIJLAGE G: Icbe-beleggingsrestricties

BIJLAGE G: Icbe-beleggingsrestricties BIJLAGE G: Icbe-beleggingsrestricties Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft: Artikel 130 Het beheerde vermogen van een icbe als bedoeld in artikel 4:61, eerste lid, van de wet wordt uitsluitend

Nadere informatie

GEEN ACCOUNTANTSCONTROLE TOEGEPAST. Halfjaarcijfers per 30 juni 2018

GEEN ACCOUNTANTSCONTROLE TOEGEPAST. Halfjaarcijfers per 30 juni 2018 Halfjaarcijfers per 30 juni 2018 Inhoud Halfjaarcijfers per 30 juni 2018 Balans per 30 juni 2018 4 Winst-en-verliesrekening over de periode 1 januari 30 juni 2018 5 Kasstroomoverzicht 6 Toelichting op

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2006 52 Besluit van 27 januari 2006, houdende regels ter berekening van het minimumbedrag van het eigen vermogen van pensioenfondsen en beroepspensioenfondsen

Nadere informatie

Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Tarieven en Bedragen. Allianz Advantage Pensioen TB0114

Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Tarieven en Bedragen. Allianz Advantage Pensioen TB0114 Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Tarieven en Bedragen Allianz Advantage Pensioen TB0114 Artikel 2 Grondslagen netto premieberekening van het partnerpensioen vóór de pensioendatum, het wezenpensioen

Nadere informatie

Nationale Staat: Structurele bedrijfsstatistieken

Nationale Staat: Structurele bedrijfsstatistieken Nationale Staat: Structurele bedrijfsstatistieken Summary doc 1 Doel In hoofdlijnen snel inzicht krijgen in het gemiddeld aantal fte s gedurende het boekjaar. Deze informatie dient met name voor statistische

Nadere informatie

N.A.W. Gegevens. Algemeen. Constructie. Grondslagen. Pensioengerechtigde. Adres Straatweg 1. Werkgever

N.A.W. Gegevens. Algemeen. Constructie. Grondslagen. Pensioengerechtigde. Adres Straatweg 1. Werkgever Rapport Pensioenberekening Hierin wordt de fiscale berekening gemaakt voor een DGA geboren vóór 1 januari 1950, dus met een regeling die niet op de Wet VPL hoefde te worden aangepast. N.A.W. Gegevens Pensioengerechtigde

Nadere informatie

Balans per 31 december 2018

Balans per 31 december 2018 Balans per 31 december 2018 Activa 31 december 2018 31 december 2017 Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen (pastorieën) 1 195.137 217.366 Gebouwen (in kader doelstelling) 1 1 1 Vervoermiddelen

Nadere informatie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

Nadere informatie

ABN AMRO Investment Management B.V. Jaarrekening 2013

ABN AMRO Investment Management B.V. Jaarrekening 2013 Jaarrekening 2013 Pagina 1 van 12 INHOUD Pagina Directieverslag 3 Balans per 31 december 2013 4 Winst- en verliesrekening 2013 5 Toelichting algemeen 6 Toelichting op de balans per 31 december 2013 8 Toelichting

Nadere informatie

Wettelijke regelingen in verband met de jaarrekening

Wettelijke regelingen in verband met de jaarrekening 16 hoofdstuk Wettelijke regelingen in verband met de jaarrekening 16.1 Onder de werking van boek 2 titel 9 van het burgerlijk wetboek vallen ondernemingen die gedreven worden in de vorm van een NV, BV,

Nadere informatie

Direct Ingaand Pensioen

Direct Ingaand Pensioen Direct Ingaand Pensioen Ruime keuzemogelijkheden voor een pensioenuitkering die bij u past Gaat u binnenkort met pensioen? En hebt u pensioen opgebouwd via uw werkgever, waarbij op uw pensioendatum een

Nadere informatie

Rapport Triple A - Risk Finance B.V. terzake Vergelijking pensioenproduct met de markt voor

Rapport Triple A - Risk Finance B.V. terzake Vergelijking pensioenproduct met de markt voor Rapport Triple A - Risk Finance B.V. terzake Vergelijking pensioenproduct met de markt voor Zwitserleven N.V. Inhoudsopgave 1. Management samenvatting...1 2. Zwitserleven DC Product...2 3. Beschrijving

Nadere informatie

Direct Ingaand Pensioen

Direct Ingaand Pensioen Direct Ingaand Pensioen Een pensioenuitkering die bij u past U heeft een Direct Ingaand Pensioen (van Delta Lloyd) aangekocht van uw opgebouwde pensioen. Hiermee heeft u de uitkering gekozen die bij u

Nadere informatie

Financieel staatsvermogen gedaald

Financieel staatsvermogen gedaald 19 Financieel staatsvermogen gedaald Laurens Cazander Publicatiedatum CBS-website: 8 december 21 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer ** = nader voorlopig cijfer

Nadere informatie

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader?

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader? Solvency II Een nieuw raamwerk voor prudentieel toezicht op verzekeraars 1 Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Solvency II is een nieuw raamwerk voor prudentieel toezicht op verzekeraars. Dit

Nadere informatie

reëel financieel toetsingskader (FTK2)

reëel financieel toetsingskader (FTK2) nominaal financieel toetsingskader (FTK1) - bestaande contract - nominale contract - uitkeringsovereenkomst - onderscheid tussen nominale opbouw en indexatie - 2,5% onderdekkingskans maatstaf voor nominale

Nadere informatie

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming) ====================== IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 9.875 16.651 MATERIËLE VASTE ACTIVA 49.425 46.

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming) ====================== IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 9.875 16.651 MATERIËLE VASTE ACTIVA 49.425 46. JAARREKENING 2013 BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming) ====================== 31-12-2013 ---------------- 31-12-2012 ---------------- activa: IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 9.875 16.651 MATERIËLE

Nadere informatie

Kerncijfers verzekeren in Nederland. september 2014

Kerncijfers verzekeren in Nederland. september 2014 Kerncijfers verzekeren in Nederland september 2014 In 2013 hebben Nederlandse verzekeraars: dagelijks gemiddeld zo n 200 miljoen euro uitgekeerd aan personen en bedrijven; 75 miljard euro aan premies ontvangen;

Nadere informatie

Rotterdams Vastgoedfonds I CV. Halfjaarcijfers 2010

Rotterdams Vastgoedfonds I CV. Halfjaarcijfers 2010 Halfjaarcijfers 2010 INHOUD Blad Balans per 30 juni 2010 3 Winst- en verliesrekening over de periode 1 januari 2010 t/m 30 juni 2010 4 Kasstroomoverzicht over de periode 1 januari 2010 t/m 30 juni 2010

Nadere informatie

Vaste activa Materiële vaste activa

Vaste activa Materiële vaste activa 1 BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (voor winstbestemming) 31 december 2015 31 december 2014 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa 375.365 504.356 Vlottende activa Voorraden 50.210 20.111 Vorderingen 105.994

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

Rotterdams Vastgoedfonds I CV. Halfjaarcijfers 2011

Rotterdams Vastgoedfonds I CV. Halfjaarcijfers 2011 Halfjaarcijfers 2011 INHOUD Blad Balans per 30 juni 2011 3 Winst- en verliesrekening over de periode 1 januari 2011 t/m 30 juni 2011 4 Kasstroomoverzicht over de periode 1 januari 2011 t/m 30 juni 2011

Nadere informatie

De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM

De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM Wormerveer, 12 december 2011 Betreft: Herstelplan Stichting Pensioenfonds De Fracties Geachte heer Keereweer, De dekkingsgraad

Nadere informatie

Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer

Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer Publicatierapport 2017 Coöperatie Coöperatief Ondernemers Platform Veluwe U.A. ERMELO Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer 57197911 Vastgesteld door de Vergadering van de ledenraad

Nadere informatie

Samenvatting. Jaarrekening 2014 Evangelische Kerk de Pijler, Lelystad. Boekjaar 01-01-2014 t/m 31-12-2014

Samenvatting. Jaarrekening 2014 Evangelische Kerk de Pijler, Lelystad. Boekjaar 01-01-2014 t/m 31-12-2014 Samenvatting Boekjaar 01-01-2014 t/m 31-12-2014 1 Inhoudsopgave 1. Balans per 31 december 2014...3 2. Rekening van baten en lasten 2014...4 3. Grondslagen voor de financiële verslaggeving...5 3.1 Waarderingsgrondslagen...5

Nadere informatie

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009 9 De Nederlandsche Bank Statistisch Bulletin maart 29 Financiering via kapitaalmarkt moeilijker en duurder geworden Nederlandse ingezetenen hadden eind 28 voor het eerst meer dan eur 1. miljard aan schuldpapier

Nadere informatie

Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer

Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer Publicatierapport 2016 Coöperatie Coöperatief Ondernemers Platform Veluwe U.A. ERMELO Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer 57197911 Vastgesteld door de Vergadering van de ledenraad

Nadere informatie

a. U hebt voor deze toets 75 minuten de tijd. VERGEET U NIET UW GEMAAKTE TOETS IN TE LEVEREN BIJ DE SURVEILLANT?

a. U hebt voor deze toets 75 minuten de tijd. VERGEET U NIET UW GEMAAKTE TOETS IN TE LEVEREN BIJ DE SURVEILLANT? TOETS JAARREKENINGLEZEN BEROEPSOPLEIDING ADVOCATUUR VOORJAARSSCYCLUS 2012 EN INHALERS 11 OKTOBER 2012 (12.00 13.15 UUR) Naam :..... Cursusgroep :..... a. U hebt voor deze toets 75 minuten de tijd. VERGEET

Nadere informatie

Kerncijfers verzekeren in Nederland. augustus 2012

Kerncijfers verzekeren in Nederland. augustus 2012 Kerncijfers verzekeren in Nederland augustus 2012 Nederlandse verzekeraars hebben in 2011: dagelijks gemiddeld 197 miljoen euro uitgekeerd aan personen en bedrijven, 79 miljard euro aan premies ontvangen,

Nadere informatie

Rotterdams Vastgoedfonds VI CV. Halfjaarcijfers 2010

Rotterdams Vastgoedfonds VI CV. Halfjaarcijfers 2010 Halfjaarcijfers 2010 INHOUDSOPGAVE Blad Balans per 30 juni 2010 3 Winst- en verliesrekening over de periode 1 januari 2010 t/m 30 juni 2010 4 Kasstroomoverzicht over de periode 1 januari 2010 t/m 30 juni

Nadere informatie

Balans per 31 december 2015

Balans per 31 december 2015 Balans per 31 december 2015 Activa 31 december 2015 31 december 2014 Vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen (pastorieën) 1 191.051 228.142 Gebouwen (in kader doelstelling) 1 1 1 Vervoermiddelen

Nadere informatie

Halfjaarverslag Brand New Day Vermogensopbouw NV

Halfjaarverslag Brand New Day Vermogensopbouw NV Halfjaarverslag 2010 Brand New Day Vermogensopbouw NV Inhoud Halfjaarverslag Balans per 30 juni 2010 2 Winst- en verliesrekening over de periode 1 januari 2010 tot en met 30 juni 2010 3 Toelichting op

Nadere informatie

Jaarrekening dec december 2016 Benchmarkperiode 31 dec december om 15:55 uur

Jaarrekening dec december 2016 Benchmarkperiode 31 dec december om 15:55 uur Jaarrekening 2016 Rapportageperiode 31 dec 2016 31 december 2016 Benchmarkperiode 31 dec 2015 31 december 2015 Printdatum 07-06-2017 om 15:55 uur Voorblad 0 0 Inhoud Algemeen 2 Resultaatvergelijking 3

Nadere informatie

Beleggingsverslag. 1 januari 2017 tot en met 31 december Aegon Levensverzekeringen NV inzake toeslagen Loodswezen

Beleggingsverslag. 1 januari 2017 tot en met 31 december Aegon Levensverzekeringen NV inzake toeslagen Loodswezen 1 januari 2017 tot en met 31 december 2017 Inhoud 1 Balans per 31 december 2017 3 2 Winst-en-verliesrekening over 2017 4 3 Kasstroomoverzicht over 2017 5 4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Nadere informatie

BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming) ====================== IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 8.375 9.875 MATERIËLE VASTE ACTIVA 36.339 49.

BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming) ====================== IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 8.375 9.875 MATERIËLE VASTE ACTIVA 36.339 49. JAARREKENING 2014 BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming) ====================== 31-12-2014 ---------------- 31-12-2013 ---------------- activa: IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 8.375 9.875 MATERIËLE

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

Beleggingsverslag. 31 december 2015 tot en met 31 december Aegon Levensverzekeringen NV inzake toeslagen Loodswezen

Beleggingsverslag. 31 december 2015 tot en met 31 december Aegon Levensverzekeringen NV inzake toeslagen Loodswezen 31 december 2015 tot en met 31 december 2016 Inhoud 1 Balans per 31 december 2016 3 2 Winst- en-verliesrekening over 2016 4 3 Kasstroomoverzicht over 2016 5 4 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Nadere informatie

N.A.W. Gegevens. Algemeen. Constructie. Grondslagen. Pensioengerechtigde VPL Doorgang. Adres Straatweg 1. Werkgever

N.A.W. Gegevens. Algemeen. Constructie. Grondslagen. Pensioengerechtigde VPL Doorgang. Adres Straatweg 1. Werkgever Rapport Pensioenberekening In deze berekening wordt de fiscale voorziening bepaald voor een DGA waarvoor zowel bij de overgang ten gevolge van Witteveen als bij de Wet VPL een premievrije aanspraak is

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van

Nadere informatie

Hoofdstuk 20: Financiële opties

Hoofdstuk 20: Financiële opties Hoofdstuk 20: Financiële opties Hoofdstuk 20 introduceert financiële opties, die beleggers het recht geven om een aandeel te kopen of te verkopen in de toekomst. Financiële opties zijn een belangrijk instrument

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 105,7% naar 110,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Bijlage - Omvang Bruto EMU-schuldreductie

Bijlage - Omvang Bruto EMU-schuldreductie Bijlage - Omvang Bruto EMU-schuldreductie 1. Inleiding Het brutoschuldbegrip is een internationale standaard. Financiële marktpartijen en kredietbeoordelaars maken internationale vergelijkingen op basis

Nadere informatie

Uitkomsten DNB macro-stresstest zomer 2009

Uitkomsten DNB macro-stresstest zomer 2009 Uitkomsten DNB macro-stresstest zomer 2009 Stresstesting wordt door DNB al een aantal jaren gebruikt als instrument voor het financiële stabiliteitsbeleid en het prudentiële toezicht. Deze zomer is opnieuw

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 5 mei 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 5 mei 2017 (OR. en) Conseil UE Raad van de Europese Unie Brussel, 5 mei 2017 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2016/0360 (COD) 8855/17 LIMITE PUBLIC EF 89 ECOFIN 330 CCG 11 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap

Nadere informatie

BETER BED HOLDING NV HALFJAARCIJFERS 2009

BETER BED HOLDING NV HALFJAARCIJFERS 2009 BETER BED HOLDING NV HALFJAARCIJFERS 2009 Beter Bed Holding N.V. halfjaarcijfers 2009 1 Inhoudsopgave 1. Geconsolideerde balans. 3 2. Geconsolideerde winst-en-verliesrekening.. 4 3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht.....

Nadere informatie

Onderstaande tabel toont de nieuwe parameters ( ), waarbij tussen haakjes de oude waarden ( ) zijn opgenomen.

Onderstaande tabel toont de nieuwe parameters ( ), waarbij tussen haakjes de oude waarden ( ) zijn opgenomen. Advies Commissie Parameters 2019 Pagina 1 van 5 Op 6 juni 2019 heeft de Commissie Parameters advies uitgebracht over de te hanteren parameters 2020 2024 en over de ultimate forward rate (UFR). Op 11 juni

Nadere informatie

OPTIMIX VERMOGENSBEHEER NV PUBLICATIEVERSLAG PER 30 JUNI 2016

OPTIMIX VERMOGENSBEHEER NV PUBLICATIEVERSLAG PER 30 JUNI 2016 OPTIMIX VERMOGENSBEHEER NV PUBLICATIEVERSLAG PER 30 JUNI 2016 BALANS PER 30 JUNI 2016 (VÓÓR WINSTVERDELING) 30 juni 2016 2015 30 juni 2015 * ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa 1.245.612 1.321.629

Nadere informatie

BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (na resultaatbestemming) ====================== IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 27.196 37.741

BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (na resultaatbestemming) ====================== IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 27.196 37.741 JAARREKENING 2011 BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (na resultaatbestemming) ====================== 31-12-2011 31-12-2010 activa: IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 27.196 37.741 MATERIËLE VASTE ACTIVA 62.018 26.274 FINANCIËLE

Nadere informatie