Programmabegroting 2012

Transcriptie

1 Programmabegroting 2012

2 Colofon Delft, oktober 2011 Samenstelling Hoogheemraadschap van Delfland Foto omslag Kustversterking bij Scheveningen Fotograaf Peter van Oosterhout Hoogheemraadschap van Delfland Phoenixstraat 32 Postbus DB DELFT tel:

3 Delfland in kengetallen Omschrijving Aantal/eenheid Oppervlakte van het gebied van Delfland 440 km2 Aantal inwoners Aantal gemeenten (gedeeltelijk) binnen Delfland 14 Aantal huishoudens Exploitatiekosten Exploitatie opbrengsten Exploitatieresultaat -/ Investeringsvolume Leningenportefeuille Watergangen in beheer Primaire watergangen Secundaire watergangen Polderwater Boezemwater kilometer kilometer kilometer kilometer 625 kilometer Aantal boezemgemalen 6 Aantal inlaatgemalen 2 Aantal circulatiegemalen 3 Aantal poldergemalen 195 Aantal mobiele pompen permanent geplaatst 6 Aantal sluizen 9 Aantal stuwen Aantal windmolens 5 Aantal oppervlaktewater zuivering 1 Aantal polders 81 Aantal peilvakken 502 Lengte primaire waterkering 54 kilometer Lengte regionale waterkering 689 kilometer Aantal afvalwaterzuiveringsinstallaties 4 Aantal rioolpersgemalen 34 Lengte rioolpersleidingen 165 kilometer 3

4 4

5 Inhoud 1 Samenvatting Inleiding Financiële analyse op hoofdlijnen Hoofdpunten per programma Programma s Programma Schoon water Programma Voldoende water Programma Stevige dijken Programma Gezuiverd afvalwater Programma Instrumenten Programma Organisatie Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Paragrafen Ontwikkelingen Uitgangspunten en normen Kostentoerekening Financiering Bestemmingsreserves en voorzieningen Weerstandsvermogen Waterschapsbelastingen Verbonden partijen EMU-saldo Financiële overzichten Tabel kosten en opbrengsten Voorgenomen investeringen Overzicht programma s naar taken Lijst van begrippen en afkortingen

6 6

7 1 Samenvatting 1.1 Inleiding De achtergrond waartegen de programmabegroting 2012 en de programmaplannen 2012 worden opgesteld, is de motie Dijkema van november Op grond van deze motie zijn de doelstellingen van het WBP uitgespreid over een langere periode, is een herijking van de werkmethoden van Delfland gestart en is het strategische uitgangspunt neergelegd van een sluitende exploitatie in 2014 en een positief vermogen in Om dit te bereiken is onder andere het maximale investeringsvolume teruggebracht van 95 miljoen naar gemiddeld 55 miljoen per jaar. Ook zijn bezuinigingen doorgevoerd in de exploitatie waaronder de personele kosten. Deze bezuinigingen lopen op tot 18 miljoen in Het uitspreiden van de doelstellingen, het introduceren van de nieuwe werkmethoden en het doorvoeren van de bezuinigingen leiden vanaf 2011 in toenemende mate tot spanning in de organisatie. Voor het jaar 2012 wordt deze spanning zichtbaar in capaciteitstekorten in het werkproces, met name op het gebied van beleid- en instrumentariumontwikkeling, planvorming en regulering en toezicht. In 2012 worden de knelpunten opgevangen binnen het totaal van de taakstellende bezuinigingsopgave tot Daarmee blijft het mogelijk de programmadoelstellingen voor 2012 te realiseren, maar kan niet worden voorkomen dat de organisatie in het aankomende jaar in het licht van de bezuinigingsopgave aanloopt tegen de grenzen van wat nog haalbaar is. Voor nieuwe belangrijke dossiers, zoals de doortrekking van de A4, de Rotterdamse baan en de nieuwe tunnel onder de Nieuwe Waterweg, maar ook voor bestuurlijke ontwikkelingen in het gebied van Delfland, zoals rond het Waterkader Haaglanden en de Metropoolregio, moet aanvullende capaciteit beschikbaar worden gesteld. En voor de realisatie van de programmadoelen voor de jaren 2013 tot en met 2015 zal een analyse moeten plaatsvinden naar de haalbaarheid. Hiervoor wordt de kadernota voor het jaar 2013 gebruikt. 1.2 Financiële analyse op hoofdlijnen Exploitatie Uit de nieuwe meerjarenraming blijkt dat in de jaarschijf 2014 nog steeds sprake is van een sluitende exploitatie. Exploitatiesaldi ( * 1 miljoen) Saldi meerjarenraming ,7-2,4 11,4 12,8 14,7 In deze prognose is de structurele bezuiniging van 18 miljoen verwerkt. Nog niet verwerkt is een eventuele bijstelling van het resultaat over het lopende jaar Ten slotte moet bij de ontwikkeling van de exploitatiesaldi een voorbehoud gemaakt worden ten aanzien van verslechterende economische omstandigheden, blijvende onzekerheid op de financiële markten, verdergaande bezuinigingen door het Rijk en mogelijke tegenvallers als gevolg hiervan. In de onderstaande tabel zijn de saldi van de meerjarenraming verdeeld naar de diverse programma s. Tabel meerjarenbegroting saldi per programma (bedragen * 1.000) Rekening Programma * Schoon water Voldoende water Stevige dijken Gezuiverd afvalwater Instrumenten

8 (bedragen * 1.000) Rekening Programma * Organisatie: Heffing en invordering Bestuur,externe communicatie en crisisorganisatie Bedrijfsvoering Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Totaal (- = nadelig) * na Burap 2 Bezuinigingen In de meerjarenraming is een structurele bezuiniging van in totaal 18 miljoen verwerkt. Deze bezuinigingen betreffen zowel salariskosten als materiële kosten. In de onderstaande tabel wordt de invulling van de de bezuinigingen weergegeven. Invulling bezuinigingen (bedragen * 1 miljoen) Ingevuld personeel 1,1 4,7 5,4 6,3 Ingevuld materieel 5,3 7,2 8,5 9,5 Totaal ingevuld 6,4 11,9 13,9 15,8 Totale taakstelling 18,0 Stelpost 2,2 De conclusie is dat de invulling van de bezuiniging op schema ligt. Voor de jaren 2013 en 2014 dient de personele invulling nog wel te worden afgerond. Afgesproken is om jaarlijks de personele invulling van de taakstelling voor het volgende jaar te bepalen. Voorlopig is in 2014 hiervoor een stelpost opgenomen. Investeringen In de Kadernota 2011 is naar aanleiding van de motie Dijkema het maximale jaarlijkse investeringsvolume van Delfland verlaagd van 95 miljoen naar gemiddeld 55 miljoen. Binnen dit maximale volume moeten de doelstellingen van de programma s in de lopende planperiode tot 2015 behaald kunnen worden. Op grond van de realisatie van de investeringen in het jaar 2010 is duidelijk geworden dat de daadwerkelijke jaarlijkse investeringen bij het maximale volume nog achterblijven. De vertragingen in de planningen houden verband met de toegenomen complexiteit. De eerdergenoemde gebiedsintegraliteit van de opgaven van Delfland zorgt ervoor dat een grotere mate van afhankelijkheid bestaat van andere partijen en dat meer afstemming van plannen nodig is dan voorheen. De aan de plannen verbonden vergunningstrajecten kennen bovendien een groter afbreukrisico. Ten behoeve van de zijn de investeringsramingen van de programma s tegen het licht gehouden. Daaruit zijn voor 2012 de volgende investeringsramingen per programma voortgekomen. Investeringsraming 2012 (* 1 miljoen) Schoon water Voldoende water Stevige dijken Gez. afvalwater Instrumenten Organisatie Raming per programma 2,8 10,6 13,4 12,6 0 1,0 De in de tabel opgenomen investeringsramingen zijn voor 2012 getoetst op realisme en haalbaarheid in de planvorming en uitvoering. Dat laat onverlet dat zich onvoorziene gebeurtenissen kunnen voordoen die zich vertalen in een afwijking in de realisatie. De totale raming voor 2012 bedraagt circa 40 miljoen. Voor 2013 en verder wordt vooralsnog een jaarlijks investeringsvolume gehanteerd van 55 miljoen. In de kadernota 2013 zullen deze bedragen afgestemd worden op de beoogde doelrealisatie in de programma s. 8

9 1.3 Hoofdpunten per programma In het licht van een duurzaam financieel beleid heeft in de Kadernota 2011 een grondige herbezinning plaatsgevonden op de doelen en het tempo waarin die doelen moeten worden gerealiseerd. Het implementeren en het borgen van de herbezinningen in de vorm van bezuinigingen en formatiereductie zullen enkele jaren vergen. De programmabegroting 2012 is daarvan het tweede jaar. In de paragrafen per programma, verderop in deze programmabegroting, worden de keuzen vertaald naar doelen, resultaten en prestatie-indicatoren voor Programma Schoon water De doelen voor het programma Schoon water vinden hun grondslag in de volgende twee beleidssporen: Het Waterbeheerplan , zoals vastgesteld in november 2008 door de verenigde vergadering (VV); De Kadernota 2011, zoals vastgesteld in de VV van juni 2010, evenals het daaruit voortvloeiende implementatieplan en veegbesluit. Terwijl de eerste vooral de ambities van Delfland benadrukt, stelt de tweede daar de huidige financieel-economische realiteit tegenover. Dit is samengevat in het programmaplan Kort samengevat, de WBP doelstellingen zijn hierdoor niet bijgesteld, er is alleen sprake van fasering in de tijd. Dit wil zeggen dat niet alle WBP doelstellingen voor de waterkwaliteit in deze planperiode worden bereikt, maar in een volgende planperiode. De beleidsdoelstelling verwoord in het WBP om te voldoen aan de chemische kwaliteitseisen blijft voor deze planperiode wél overeind. En omdat wat moet dat moet zal Delfland de resultaatverplichting blijven nakomen zoals is opgenomen in het Stroomgebiedbeheerplan (KRW). Daarnaast wordt er binnen de dossiers Zwemwater en Vismigratie geprioriteerd binnen een taakstellend budget. Er is bovendien nog een taakstellend budget voor lokale knelpunten toegevoegd omdat Delfland weliswaar verplichtingen heeft vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water, maar ondanks dat kunnen nu lokaal knelpunten voorkomen waar Delfland ook een verantwoordelijkheid voor heeft als waterkwaliteitsbeheerder. Kadernota 2012 In de Kadernota 2012 is de lijn van het vorige programmaplan verder verfijnd en geconcretiseerd voor Belangrijke toevoeging is dat Delfland hierin kiest om in het proces rondom het afleiden van ecologische doelen voor de overige (niet KRW) wateren terughoudendheid te betrachten. De intentie is om in de planperiode geen opgave vast te stellen voor de overige wateren, bovenop de reeds vastgestelde waterkwaliteitsopgaven in het WBP. Op basis van deze uitgangspunten kunnen nu de doelen voor de komende planperiode worden samengevat. Daartoe wordt binnen het programma Schoon water onderscheid gemaakt in de volgende vijf programmalijnen: Chemische waterkwaliteit Ecologische waterkwaliteit ZwemwaterenVismigratie Lokale knelpunten. Programma Voldoende water Het programma Voldoende water gaat over een goede waterhuishouding voor zowel grond- als oppervlaktewater. Door het watersysteem goed in te richten, te beheren en te onderhouden, ligt er in de reguliere situatie een efficiënt watersysteem, verkleint Delfland de kans op wateroverlast en zorgt Delfland voor een goede aanvoer van water. Klimaatverandering en verstedelijking plaatsen Delfland voor nieuwe uitdagingen bij het waterkwantiteitsbeheer. Kortom, Delfland zet in op een functioneel, veilig en veerkrachtig watersysteem voor nu en voor de toekomst. 9

10 Om dit te bereiken zijn er vier programmalijnen geformuleerd: Optimaal regulier beheer Voorkomen wateroverlast boezem Voorkomen wateroverlast polder Goede zoetwatervoorziening. Deze onderverdeling vloeit voort uit het Waterbeheerplan (WBP 4). Voor het programmadoel wateroverlast vanuit het WBP is een verdeling gemaakt tussen wateroverlast in boezem en polders. Dit, omdat de realisatiestrategieën voor deze twee programmadoelen wezenlijk verschillen zijn. Programma Stevige dijken Doelen van dit programma zijn het verbeteren van primaire en risicovolle regionale keringen, het toetsen van keringen, het in stand houden van de kerende functie van de waterkeringen, het actueel houden van beleid en legger en beheerregister en het actief participeren in onderzoek, kennisontwikkeling en het stimuleren van innovaties ten bate van het behalen van de programmadoelen. Binnen het programma Stevige dijken zijn de volgende drie programmalijnen geformuleerd: Primaire waterkeringen Regionale waterkeringen Overige waterkeringen. Programma Gezuiverd afvalwater In het Waterbeheerplan zijn de doelen geformuleerd: Delfland blijft voldoen aan alle wettelijke eisen voor het transporteren en zuiveren van afvalwater en het verwerken van zuiveringsslib. Het beheer van de afvalwaterketen is doelmatiger en duurzamer geworden. Delfland heeft nog meer inzicht in de werking en de kosten(opbouw) van de afvalwaterketen. De doelen van programma Gezuiverd afvalwater laten zich onderbrengen in drie programmalijnen: Transporteren Zuiveren Doelmatigheid. Programmalijn Transporteren Transporteren van door gemeenten aangeboden afvalwater naar de afvalwaterzuiveringsinstallaties. Doel: Delfland voldoet aan de afnameverplichting die gezamenlijk is vastgesteld door Delfland en gemeenten Voldoen aan de afnameverplichting houdt in dat het door gemeenten aangeboden afvalwater wordt ontvangen en getransporteerd naar de afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het transportsysteem heeft een begrensde maximale capaciteit. Bij grote aanvoerhoeveelheden bestaat altijd de mogelijkheid dat een keer overgestort wordt op oppervlaktewater. Het streven bij deze programmalijn is om zoveel als mogelijk het aangeboden afvalwater te transporteren en daarbij het optreden van overstorten te beperken. Programmalijn Zuiveren Zuiveren van het aangeboden afvalwater en verwerking van het vrijkomend slib. Zuiveren en slibverwerking zijn onderworpen aan wettelijke regels. Doel: Voldoen aan de wettelijke eisen voor zuiveren en slibverwerking Het naar de afvalwaterzuiveringsinstallaties getransporteerd afvalwater wordt gezuiverd. Het gezuiverde effluent wordt geloosd op oppervlaktewater. Bij het zuiveren ontstaat zuiveringsslib. De verwerking van het zuiveringsslib valt ook onder de programmalijn Zuiveren. Decentraal zuiveren van afvalwater door middel van IBA s (Individuele Behandeling van Afvalwater) valt ook onder deze programmalijn. Voor zuiveren en slibverwerking zijn veel wettelijke eisen van toepassing. Het doel van de programmalijn Zuiveren is om volledig te voldoen aan alle gestelde eisen. Indien betere 10

11 zuiveringsprestaties dan de eisen een negatieve invloed hebben op de kosten wordt gekozen voor het zo laag mogelijk houden van de kosten. Programmalijn Doelmatigheid Verbeteren van de prijs-prestatieverhouding van het zuiveringsbeheer. In eerste instantie wordt gekeken naar de prijs-prestatieverhouding van het zuiveringsbeheer waar Delfland verantwoordelijk voor is. Dit is vanaf het overnamepunt waar gemeenten afvalwater aanbieden tot en met het lozen van het effluent. In tweede instantie wordt gekeken naar de laagste kosten in de hele afvalwaterketen, inclusief de gemeentelijke riolering. Energiebesparing is een onderdeel van deze programmalijn. Doel: Verbeteren van de prijs-prestatie verhouding De prijs-prestatieverhouding, uitgedrukt in euro s per VE (vervuilingseenheid) en per kubieke meter, is een maat voor de doelmatigheid van alle zuiveringsactiviteiten als geheel. Het doel van deze programmalijn is om de kosten zover mogelijk omlaag te brengen, binnen de wettelijke eisen en met zo min mogelijk overlast voor de burger en het milieu. De programmalijn omvat alle projecten en activiteiten die hoofdzakelijk dit doel dienen. Samenwerken in de afvalwaterketen is een breed begrip. Samenwerken is geen doel op zich, maar een middel om doelen te bereiken. Op veel onderdelen van het programma Gezuiverd afvalwater is samenwerking met gemeenten nodig om de doelen te bereiken. In de programmabeschrijving worden steeds de te bereiken doelen beschreven. Bij samenwerkingsafspraken wordt gestreefd naar duidelijke afspraken, met kaders en sancties. Het Waterbeheerplan en de andere basisdocumenten geven doelen aan voor de periode tot en met Duurzaamheid vormt een randvoorwaarde. Bij alle werkzaamheden is van belang dat de overlast voor burgers en milieu minimaal is. Resultaten programma Het transporteren en zuiveren van afvalwater is in hoofdzaak een continu verlopende activiteit. Het grootste deel van de activiteiten heeft een exploitatiekarakter. Om het resultaat te behalen wordt een proces doorlopen. Programma Instrumenten De doelstelling van het programma Instrumenten is de doelmatige en effectieve ontwikkeling, inzet en uitvoering van (een mix van) instrumenten om de inhoudelijke programmadoelen te bereiken en wettelijke taken uit te voeren. De doelen van het programma Instrumenten laten zich onderbrengen in drie programmalijnen: Gebiedsgericht samenwerken Regulering en toezicht Communicatie. Resultaten Per programmalijn zijn de volgende resultaten benoemd: Resultaten programmalijn Gebiedsgericht samenwerken Delfland zet meer in op meekoppelen met ruimtelijke plannen van derden om slimmer en met minder geld de doelen van Delfland te bereiken. Accountmanagement ondersteunt de bestuurlijke overleggen, de gebiedsagenda is daarbij een behulpzaam overzicht. De watersysteemanalyses worden gebiedsgericht en flexibel ingezet en ondersteund door 3Di. Ook in 2012 zal Delfland niet meewerken aan nieuwe waterplannen en daar waar noodzakelijk en een duidelijke meerwaarde is, zal Delfland wel meewerken aan het actualiseren van uitvoeringsprogramma s. Het wateradvies wordt proactief uitgevoerd. Het aantal complexe plannen (zoals Rotterdamse baan) waarvoor coördinatie nodig is, zal toenemen. Resultaten programmalijn Regulering en toezicht De basisinspanning van regulering en toezicht vindt plaats om te voldoen aan wettelijke eisen ten aanzien van het in stand houden van het watersysteem. Het toezicht vindt plaats daar waar de meeste risico s zijn en bijgedragen wordt aan de inhoudelijke doelen van Delfland. Vanuit 11

12 het programma Schoon water wordt extra inzet gevraagd voor de aansluitstrategie van de glastuinbouw op de riolering. De inhoudelijke sturing op dit extra toezicht vindt plaats vanuit het desbetreffende inhoudelijke programma. Het afhandelen van calamiteiten behoudt daarbij de hoogste prioriteit. Resultaten programmalijn Communicatie Relevante doelgroepen kennen de doelen, kerntaken en dienstverlening van Delfland. Deze doelgroepen vinden Delfland deskundig en nuttig, waardoor draagvlak ontstaat. Burgers en ondernemers begrijpen waarvoor ze belasting betalen. Delfland zet in 2012 in op het verbeteren van de reputatie van Delfland. Op basis van de uitkomsten van een nulmeting in de tweede helft van 2011, wordt beoordeeld welke doelstelling(en) voor het verbeteren van de reputatie smart zijn te formuleren. Verder wil Delfland optimaal gebruik maken van digitale middelen/media. Dit betekent een optimale inzet van social media. Hierbij maakt Delfland in toenemende mate gebruik van (bewegende) beelden. Ten slotte zet Delfland in op effectiviteit en kostenbewustzijn. Daarom onderzoekt het de effectiviteit van onze communicatie-middelen. Op basis daarvan wordt de inzet van de communicatiemiddelen bezien en het communicatiebeleid zo nodig aangepast. In ieder programma is een communicatieparagraaf opgenomen. De aansturing daarvan vindt plaats vanuit de inhoudelijke programma s. De uitwerking per kwartaal is opgenomen in de communicatiekalender. Programma Organisatie Doelen programma De doelstelling van het programma Organisatie is een volwaardige ondersteuning van alle programma s van Delfland door het zijn van een effectieve en efficiënte overheidsorganisatie. Het programma organisatie betreft niet alleen de ontwikkeling van de bedrijfsvoering, maar ook de ontwikkeling van de gehele organisatie. Om dit te bereiken is het programma Organisatie opgedeeld naar drie programmalijnen: Sturing Organisatieontwikkeling Ondersteunende producten. Daarmee combineren we de veranderagenda uit 2011 (en het verandertraject) en de diverse werkzaamheden die binnen Delfland op ondersteunend gebied worden verricht. Programmalijn Sturing Met betrekking tot sturing is de volgende hoofddoelstelling geformuleerd: De sturing van Delfland is volledig geïmplementeerd volgens het besturingsmodel van Delfland en gericht op een duurzame en toekomstbestendige organisatie. Dit is uitgewerkt in een aantal subdoelstellingen: Programmasturing is de dominante sturingslijn binnen Delfland; Een toekomstbestendige koersbepaling en positionering van Delfland, in relatie tot Delflandse concern- en programmadoelen, onder andere door het anticiperen op en beïnvloeden en verbinden van in- en externe ontwikkelingen; Het vergroten van de vernieuwingskracht van Delfland door samen beter en slimmer de programmadoelen van Delfland op doelmatige wijze te bereiken; Het behalen van de doelstellingen uit het klimaatakkoord Unie-Rijk. Programmalijn Organisatieontwikkeling Met betrekking tot sturing is de volgende hoofddoelstelling geformuleerd: Delfland blijft efficiënt en effectief door de interne organisatie aan te passen aan veranderende omstandigheden. Programmalijn Ondersteunende producten Voor de ondersteunende producten (en dienstverlening) zijn twee hoofddoelstellingen geformuleerd. De financiële huishouding van de organisatie is op korte en op lange termijn op orde en er is een efficiënte en effectieve ondersteuning aan de programma s van Delfland door een optimale afstemming van vraag en aanbod van de ondersteunende producten. 12

13 2 Programma s 2.1 Programma Schoon water Binnen het programma Schoon water is een onderscheid gemaakt in de volgende vijf programmalijnen: Chemische waterkwaliteit Ecologische waterkwaliteit Vismigratie Zwemwateren Lokale knelpunten. De onderstaande tabellen geven per programmalijn de doelen, resultaten en prestatieindicatoren weer. Doelen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmalijn Chemische Waterkwaliteit Doel Resultaat Chemische waterkwaliteit voldoet aan Chemische waterkwaliteit in Delfland voldoet normen beleidsdoelstelling WBP aan normen volgens BKMW (besluit kwaliteitseisen monitoring water) en RMKW (regeling monitoring kaderrichtlijn water) en aan WBP-normen voor N en P Uitvoering jaarlijkse onderhouds baggerprogramma (programma Voldoende water) Prestatie-indicator In 2012 zal het N-gehalte in de West- en Oostboezem respectievelijk 4,2 en 2,4 mg/l bedragen Baggeren 396 ha Programmalijn Ecologische Waterkwaliteit Doel Resultaat Realiseren ecologische voorzieningen Realisatie 17,7 ha natuurvriendelijke oevers in aangewezen waterlichamen (NVO) in aangewezen waterlichamen Uitvoering jaarlijkse onderhouds baggerprogramma (programma Voldoende water) Prestatie-indicator In 2012 zullen geen NVO en vispaaiplaatsen worden gerealiseerd Programmalijn Vismigratie Doel Resultaat Binnen het watersysteem van Delfland Zo veel mogelijk van de dertig vismigratieknelpunten, maar op zijn minst de acht vrije vismigratie mogelijk maken benoemde KRW-knelpunten oplossen binnen taakstellend budget Bij groot onderhoud aan pompen en gemalen wordt installatie visvriendelijk gemaakt, voor zover doelmatig Prestatie-indicator In 2012 worden minimaal 2 vismigratie-knelpunten opgelost Bij 80% van de renovatie en nieuwbouw van gemalen worden deze vispasseerbaar gemaakt en bij 100% visveilig 13

14 Programmalijn Zwemwater Doel Aangewezen zwemwaterlocaties moeten geschikt zijn voor zwemmen Resultaat Voldoen aan bacteriële normen EUzwemwaterrichtlijn op 17 locaties In 2015 slechts bij hoge uitzondering tijdelijk zwemverbod a.g.v. blauwalg op zes afgesproken locaties Prestatie-indicator In 2012 worden op de 6 plassen in totaal gedurende 30 weken negatieve zwemadviezen en waarschuwingen gegeven Programmalijn Lokale knelpunten Doel Resultaat Aanpakken en voorkomen overlast Zoveel mogelijk afgesproken lokale binnen taakstellend budget knelpunten worden opgelost binnen taakstellend budget Prestatie-indicator 100% oplossen van halfjaarlijks vastgestelde lijst van lokale knelpunten Bij uitvoering van aangewezen maatregelen m.b.t. lokale knelpunten worden naar tevredenheid van melders opgelost Bij de prestatie-indicatoren moet in acht worden genomen dat zij in sommige gevallen zijn gebaeerd op te behalen resultaten in 2015 welke naar 2012 zijn geëxtrapoleerd. Wat mag het kosten? Exploitatie: Programma Schoon water (bedragen * 1.000) Jaar rekening na Burap Lasten Directe kosten Toegerekende salarissen Rente en afschrijving Totaal lasten Baten Directe opbrengsten Totaal baten Netto lasten programma Investeringen: In de onderstaande tabel is het geraamde bruto investeringsbedrag voor 2012 opgenomen. Tabel geraamde investeringen Schoon water (bedrag * 1 miljoen) 2012 Schoon water 2,8 14

15 Uitgangspunt bij de investeringen voor het programma Schoon water is de KRWresultaatsverplichting. Deze Europese richtlijn stelt dat Delfland eind ,7 ha natuurvriendelijke oevers en 10,3 ha vispaaiplaatsen heeft aangelegd, evenals het uitvoeren van een aantal onderzoeken en vispasseerbaar maken van een achttal vismigratieknelpunten. In totaal is binnen het programma een investeringsbudget beschikbaar van 40 miljoen. Binnen het programma dient de KRW-resultaatsverplichting met prioriteit te worden aangepakt. Vanuit de risico-analyse in het programma zijn beheersmaatregelen geformuleerd om te voorkomen dat dit doel niet bereikt wordt, belangrijk daarbij is dat bij eventuele knelpunten tijdig bestuurlijk zal worden geëscaleerd. Risicomanagement Wat betreft het risicomanagement wordt uitgegaan van drie niveaus waarop het programmamanagement betrekking heeft: beneden: risico s die ontstaan door individuele activiteiten of investeringen binnen het programma; binnen: risico s die ontstaan door het waterschap zelf (bijvoorbeeld door eigen beleid); buiten: risico s die ontstaan buiten het waterschap (bijvoorbeeld door externe partijen). Voor het programma Schoon water is een eerste quickscan verkenning van mogelijke risico s uitgevoerd. Dit levert het volgende inzicht op: Risico Beneden Maatregelen blijken niet (helemaal) het gewenste effect te hebben Kosten ecologische voorzieningen (NVO s, VVP en, vismigratie) zijn groter dan voorzien Aanpakken van lokale knelpunten/ zwemwatermaatregelen oogt weinig zinvol, te weinig zinvolle lokale knelpunten Beperkte capaciteit/flexibiliteit, waardoor nieuwe opdrachten leiden tot fasering van anderen; leidt tot later of niet bereiken doelen Samenwerking binnen het programma Binnen Buiten Gebiedspartners komen gemaakte afspraken met betrekking tot hun bijdrage (ecologische voorzieningen/zwemwateren) niet na of zijn niet te maken Te weinig gebiedskansen voor ecologische voorzieningen (NVO s, VVP en) Draagvlak voor ecologische voorzieningen is binnen gebied te laag Externe wet- en regelgeving verzwaart bereiken van doelstellingen programma Aangelanden houden zich stelselmatig niet aan de regels (NVO s, lozingen) Invasieve exoten belemmeren doelrealisatie KRW Economische tij verlaagt de prioriteit voor waterkwaliteitsverbetering Beheersmaatregel Specifieke communicatie, onderzoekprogramma hierop afstemmen, interne en externe controles inbouwen Tijdige escalatie/verantwoording naar bestuur, voortgangsgesprekken en rapportages Volgen van inventarisatie, tijdig bestuurlijk escaleren Afspraken proactief tussen teams borgen Afspraken proactief tussen teams borgen, issues bespreken in programmateam In vroeg stadium inschakelen bestuurders, regelmatig contact met gebiedspartners over Schoon water-issues Tijdig onderzoek naar alternatieven (ecologisch beheer, beïnvloeding Brussel) Specifieke communicatie-strategie Ambtelijke en bestuurlijke beïnvloeding in bepaalde gremia Communicatie, voorlichting, goede relatie met aangelanden onderhouden, handhaving, regels versoepelen (of zodanig beïnvloeden) Nader onderzoek, monitoring Bestuurlijk overleg, beïnvloeding wet- en regelgeving, eigen bestuurlijke profilering 15

16 16

17 2.2 Programma Voldoende water Binnen het programma Voldoende water is een onderscheid gemaakt in de volgende vier programmalijnen: Optimaal regulier beheer Voorkomen wateroverlast boezem Voorkomen wateroverlast polder Goede zoetwatervoorziening. De onderstaande tabellen geven per programmalijn de doelen, resultaten en prestatieindicatoren weer. Doelen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmalijn Optimaal regulier beheer Doel Resultaat Het op orde houden van het Een kwantitatief goed functionerend bestaande watersysteem watersysteem, zoals vastgelegd in de legger Waarborgen van het tijdig kunnen afvoeren van overtollige neerslag en indien nodig tijdig kunnen aanvoeren van water Het bereiken van het vastgestelde peil door het inzetten van de daartoe ingerichte objecten. Daarnaast het verschaffen van een betrouwbaar en representatief beeld van de hydrologische hoedanigheid De belangen van Delfland ten aanzien van Voldoende water veilig stellen Delfland heeft en ontwikkelt actueel beleid en instrumenten ten aanzien van het beheer van het watersysteem Delfland benut en ontwikkelt de kennis om het watersysteem op een efficiënte en indien mogelijk innovatieve manier te beheren en te onderhouden Prestatie-indicator In 2012 is 83% peil op orde. Programmalijn voorkomen wateroverlast boezem Doel Resultaat Het boezemsysteem voldoet in 2015 Het verbeteren van het boezemwatersysteem aan de normering vanuit het NBW om te voldoen aan de gestelde norm Goed beeld op de werkelijke knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen, gerelateerd aan de wettelijk vastgelegde norm Prestatie-indicator In 2012 wordt nul kilometer opgelost maar zijn wel 11 projecten onderhanden. Programmalijn voorkomen wateroverlast polder Doel Resultaat In 2050 voldoen alle polders aan de Het verbeteren van het polderwatersysteem NBW normering. Om dat te bereiken om te voldoen aan de gestelde norm zijn in 2015 de grootste (grootste Het uitbreiden van operationele kunstwerken kans op grote wateroverlast) die een bijdrage leveren indien nodig aan het knelpunten opgelost afvoeren en aanvoeren van water van of naar 17

18 het polderwatersysteem Het beïnvloeden van planvorming van derden en het maken van afspraken over de maatregelen ter bestrijding en/of acceptatie van wateroverlast en het oplossen van knelpunten in het watersysteem Goed beeld op de werkelijke knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen, gerelateerd aan de wettelijk vastgelegde norm Prestatie-indicator In 2012 worden 12 knelpunten opgelost en zijn 83 knelpunten onderhanden. Programmalijn goede zoetwatervoorziening Doel Resultaat Delfland zet zich in voor een Het aan te voeren zoetwater is van voldoende (kosten)effectieve zoetwater- kwaliteit voorziening nu en in de toekomst Het beheer van het watersysteem van Delfland is beter ingericht om in droge periodes goed te functioneren Prestatie-indicator In 2012 wordt het zoutgehalte van 200 mg/liter van het in te laten water nul keer overschreden. Wat mag het kosten? Exploitatie: Programma Voldoende water (bedragen * 1.000) Jaar rekening na Burap Lasten Directe kosten Toegerekende salarissen Rente en afschrijving Totaal lasten Baten Directe opbrengsten Totaal baten Netto lasten programma Investeringen: In de onderstaande tabel is het geraamde bruto investeringsbedrag voor 2012 opgenomen. Tabel geraamde investeringen Voldoende water (bedrag * 1 miljoen) 2012 Voldoende water 10,6 18

19 Risicomanagement Wat betreft het risicomanagement wordt uitgegaan van drie niveaus waarop het programmamanagement betrekking heeft: beneden: risico s die ontstaan door individuele activiteiten of investeringen binnen het programma; binnen: risico s die ontstaan door het waterschap zelf (bijvoorbeeld door eigen beleid); buiten: risico s die ontstaan buiten het waterschap (bijvoorbeeld door externe partijen). Voor het programma Voldoende water zijn de risico s hieronder weergegeven: Risico Beneden Samenwerking binnen het programma Vertraging in de doelstelling van het programma Vergunningen en bestemmingsplannen Prestatie-indicatoren niet voldoende Te lange doorlooptijd van projecten Hogere kosten Efficiëntie verlies peilbesluiten/wgs Risico s in projecten, ontwerpfouten, vergunningen, bodemverontreiniging schade, een omgeving die niet mee wil werken, constructiefouten Binnen Beschikbare capaciteit van personeel Besluitvorming rond investeringsprojecten Optreden van een calamiteit Onduidelijkheid in de sturingslijn met betrekking tot de programma s De juiste informatie komt niet bij de juiste mensen, medewerkers zijn onvoldoende betrokken Buiten Vertraging omdat de Provincie niet meewerkt bij de normaanpassing met effect op de besluitvorming bij gemeenten en marktpartijen Geen draagvlak voor maatregelen bij externe partijen Externe factoren, geen invloed op andere overheden zoals gemeenten, de slechte marktsituatie en de economische crisis Beheersmaatregel Aan de hand van goede communicatie (hoofdstuk 9 programmaplan) dit verbeteren Probleem en gevolgen voorleggen bij directie, D&H en VV Door vroegtijdige inzet van procescapaciteit en een goede planning en overzicht van procedures is risico te beperken Prestatie-indicatoren worden in 2012 verder uitgewerkt Bij besluitvorming nadenken over uitvoeringsstrategie Probleem en gevolgen voorleggen bij directie, D&H en VV; daarnaast door middel van nacalculatie ramingen verbeteren Onderwerp uitwerken in evaluatie peilbesluiten Interne werkproces en controle daarop verbeteren Probleem en gevolgen voorleggen bij directie, D&H en VV Kwaliteit van stukken en voorbereiding verbeteren Met opzet van programmaplan sturing op doelen de lange termijn bewaken Aan de hand van goede communicatie (hoofdstuk 9 programmaplan) dit verbeteren Aan de hand van goede communicatie (hoofdstuk 9 programmaplan) dit verbeteren Zowel op projectniveau, als directieniveau als bestuurlijk niveau wordt over dit onderwerp het gesprek aangegaan met de provincie Inzetten van goede (project) communicatie Met opzet van programmaplan sturing op doelen de lange termijn bewaken 19

20 20

21 2.3 Programma Stevige dijken Binnen het programma Stevige dijken is een onderscheid gemaakt in de volgende drie programmalijnen: Primaire waterkeringen Regionale waterkeringen Overige waterkeringen. De onderstaande tabellen geven per programmalijn de doelen, resultaten en prestatieindicatoren weer. Doelen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmalijn primaire waterkeringen Doel Verbetering Zwakke Schakels en afgekeurde dijkvakken derde toetsronde Landelijke toetsing van primaire keringen is uitgevoerd In stand houden kerende functie primaire waterkeringen Delflands beleid is actueel en de beleidcyclus is gesloten. De legger en het beheerregister worden actueel gemaakt en gehouden Actief participeren in onderzoek en stimuleren innovaties Resultaat Delflandse kust: 2011 Scheveningen: ,1 km verbeteren: 2015 Derde ronde plus uitgevoerd: 2017 Dagelijks onderhoud Buitengewoon onderhoud Preventieve maatregelen Muskusrattenbestrijding Actualiseren beleid Actualiseren legger zeewering Legger Delflandsedijk Actualiseren beheerregister Prestatie-indicator In 2012 is circa 53 van de 54 kilometer (98%) op orde en wordt nul kilometer opgelost Programmalijn regionale waterkeringen Doel Verbetering risicovolle regionale keringen De eerste ronde van de toetsing regionale keringen is uitgevoerd In stand houden kerende functie regionale waterkeringen Delflands beleid is actueel en de beleidcyclus is gesloten. De legger en het beheerregister worden actueel gemaakt en gehouden Actief participeren in onderzoek en stimuleren innovaties Resultaat 34 km risicovolle kering voldoet in 2015 aan de norm Eerste ronde uitgevoerd: - grondlichaam: niet waterkerende objecten en kunstwerken: 2020 Dagelijks onderhoud 40 km buitengewoon onderhoud Preventieve maatregelen Muskusrattenbestrijding Actualiseren beleid Actualiseren legger Standpunt hogere veiligheidsklasse Actualiseren beheerregister Onderzoek naar innovatieve onderhoudsmogelijkheden 21

22 Prestatie-indicator In 2012 zal circa 16 van de 34 kilometer risicovolle keringen (46,6%) op orde zijn. Er wordt 2 kilometer opgelost Programmalijn overige waterkeringen Doel Verbeteringsprojecten overige waterkeringen Toetsing overige keringen In stand houden kerende functie overige waterkeringen Delflands beleid is actueel en de beleidcyclus is gesloten. De legger en het beheerregister worden actueel gemaakt en gehouden Actief participeren in onderzoek en stimuleren innovaties Resultaat Dagelijks onderhoud Buitengewoon onderhoud Preventieve maatregelen Muskusrattenbestrijding Actualiseren beleid Actualiseren legger Actualiseren beheerregister Prestatie-indicator In 2012 zijn geen verbeteringswerken gepland Wat mag het kosten? Exploitatie: Programma Stevige dijken (bedragen * 1.000) Jaar rekening na Burap Lasten Directe kosten Toegerekende salarissen Rente en afschrijving Totaal lasten Baten Directe opbrengsten Totaal baten Netto lasten programma Investeringen: In de onderstaande tabel is het geraamde bruto investeringsbedrag voor 2012 opgenomen. Tabel geraamde investeringen Stevige dijken (bedrag * 1 miljoen) Stevige dijken 2012 Overig 7,9 HWBP 5,5 Totaal 13,4 22

23 Toelichting Delfland heeft afspraken met de Provincie gemaakt dat alle regionale waterkeringen in 2020 voldoen aan de wettelijke eisen. Daarbij is afgesproken dat de meest risicovolle keringen al in 2015 aan de norm voldoen. Hieronder valt 40 km regionale keringen die niet voldoen aan de vereiste hoogte conform de legger (buitengewoon onderhoud). Het ophogen van kaden is in de meeste gevallen levensduurverlengend omdat een overhoogte wordt aangelegd. Hierdoor is het mogelijk dat deze kosten vanuit het investeringsbudget mogen worden gedekt. Het totale investeringsbudget voor het programma Stevige dijken bedraagt 68 miljoen euro. Dit bedrag is bestemd voor onder meer het verbeteren van 34 km risicovolle regionale keringen. Er is rekening mee gehouden dat een deel van de kaden alsnog goedgekeurd konden worden. Volgens de huidige inzichten is voor de lopende en de op te starten kadeverbeteringsprojecten een bedrag nodig van circa 52 euro miljoen. Naast de kadeverbeteringsprojecten is/zijn ook verbeteringen van kunstwerken in waterkeringen en compartimenteringskeringen vanuit het programma betaald. Hiermee is een bedrag gemoeid van circa 1,4 miljoen euro. Aan de gemeente Westland wordt een bijdrage betaald van 0,5 miljoen euro voor het plaatsen van een damwand in De Lier. In totaal op basis van de huidige inzichten is met uitvoering van het programma een bedrag gemoeid van circa 54 miljoen euro. Binnen het programma is er derhalve ruimte om het ophogen van de risicovolle keringen (geraamd op een bedrag tussen 6 en 10 miljoen euro) vanuit het investeringsbudget te bekostigen. Risicomanagement Wat betreft het risicomanagement wordt uitgegaan van drie niveaus waarop het programmamanagement betrekking heeft: beneden: risico s die ontstaan door individuele activiteiten of investeringen binnen het programma; binnen: risico s die ontstaan door het waterschap zelf (bijvoorbeeld door eigen beleid); buiten: risico s die ontstaan buiten het waterschap (bijvoorbeeld door externe partijen). Voor het programma Stevige dijken zijn de risico s hieronder weergegeven: Risico Beneden Opgave bepaling niet gereed Ongewenste samenloop met projecten in de omgeving Gebrek aan benodigde mankracht op enig tijdstip Exploitatiebudget te laag Schade ten gevolge van werkzaamheden aan eigendommen van derden Ruimtelijke projectrisico s Grondwaterkeringen doorgaans niet in eigendom van Delfland Eigenaren willen geen medewerking verlenen bij de verkoop van gronden Discussie over aan te houden normen of richtlijnen Beheersmaatregel Stappenplan parallel aan toetsing starten voorbereiding; de scope van het project beter managen en de toets eerder in het proces brengen Duidelijke inventarisatie lopende en toekomstige werkzaamheden Strakke sturing en ad-hoc oplossen; prioriteitenlijst opstellen en zo nodig inhuren externe capaciteit Plan van aanpak buitengewoon onderhoud en uitwisseling investeringsbudget Onderzoek aansprakelijkheid en schade afhandeling Goede inventarisatie; ruimte in planning opnemen in combinatie met vooronderzoek Een adequate grondverwervingsstrategie Meer geld bieden in onderhandeling; grondruil aanbieden; onteigeningsprocedure starten Naar bevinden handelen 23

24 Nieuwe normering en richtlijnen Binnen Programmamanager heeft geen overzicht Besluitvorming niet tijdig Onvoldoende gekwalificeerd personeel Geen duidelijke focus Discussie over uit te voeren maatregel Beschikbare capaciteit van personeel Buiten Bezwijken waterkering tijdens werkzaamheden Geen extern draagvlak voor maatregelen Ruimtelijke ontwikkeling belemmert uitvoering kadeverbetering/ -ophoging Geen Voldoende ondersteuning organiseren, duidelijke taakverdeling Besluitvorming tijdig oppakken; proces van besluitvorming vereenvoudigen Organisatiestrategie; beleid arbeidsmarkttoelage, inhuren externe capaciteit Duidelijke doelformulering Voldoende variantenstudies aanbieden en rolvastheid van ambtelijke staf; bestuurder vroegtijdig betrekken Probleem en gevolgen voorleggen bij directie, D&H en VV Goede inventarisatie, inhuur kwalitatief goede aannemer Omgeving betrekken; heldere besluitvorming, keuze op basis van argumenten Inventarisatie ontwikkelingen en tijdige afstemming of bijsturing planning 24

25 2.4 Programma Gezuiverd afvalwater Binnen het programma gezuiverd afvalwater is een onderscheid gemaakt in de volgende drie programmalijnen: Transporteren Zuiveren Doelmatigheid. De onderstaande tabellen geven per programmalijn de doelen, resultaten en prestatieindicatoren weer. Doelen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmalijn transporteren Doel Delfland voldoet aan de afnameverplichting die gezamenlijk is vastgesteld door Delfland en gemeenten Resultaat Aanleg of aanpassing transportsysteem Onderhoud en technisch beheer Transporteren Financieel afwikkelen Actualiseren afnameverplichting Monitoren transportsysteem Beoordeling transportsysteem Kennis transportproces Prestatie-indicator Het percentage waarvoor is voldaan aan de door Delfland en gemeenten samen vastgestelde afnameverplichting Programmalijn zuiveren Doel Voldoen aan de wettelijke eisen voor zuiveren en slibverwerking Resultaat Aanleg of aanpassing van de installaties Onderhoud en technisch beheer Zuiveren (operationeel beheer) Slib verwerken Financieel afwikkelen Monitoren omgeving Monitoren zuiveringsprestatie Bepalen te verwachten hoeveelheden en kwaliteit Beoordelen geschiktheid van de installaties Kennis zuiveringproces Prestatie-indicator De mate waarin wordt voldaan aan alle wettelijke eisen op het gebied van zuiveren van afvalwater en verwerken van zuiveringsslib 25

26 Programmalijn doelmatigheid Doel Verbeteren van de prijs/prestatie verhouding Resultaat Optimalisatiestudie (OAS) uitgevoerd voor zuiveringsgebied De Groote Lucht Buffer De Lier Uitvoeren energie- efficiencyplan MJA-3 Implementatie Unie-VNG akkoord Beheer meetgegevens Delfland heeft in samenwerking met slibverwerkingsbedrijf HVC de totale slibketen in beeld gebracht Terugwinning grondstoffen Delfland doet mee aan de landelijke benchmark Deelname aan innovatie-activiteiten Optimalisatiestudies Prestatie-indicator De kosten van het zuiveringsbeheer in euro per vervuilingseenheid (VE) Wat mag het kosten? Exploitatie: Programma Gezuiverd afvalwater (bedragen * 1.000) Jaar rekening na Burap Lasten Directe kosten Toegerekende salarissen Rente en afschrijving Totaal lasten Baten Directe opbrengsten Totaal baten Netto lasten programma Het programma Gezuiverd afvalwater staat geheel ten dienste van de taak Zuiveringsbeheer. Voor deze taak ontstaat over 2012 het volgende beeld: Zuiveringsbeheer (bedragen * 1.000) 2012 Netto lasten programma Gezuiverd afvalwater Netto lasten programma s Instrumenten en Organisatie (aandeel zuiveringsbeheer) Totaal lasten zuiveringsbeheer Netto-opbrengst belastingen zuiveringsbeheer Nadelig jaarresultaat zuiveringsbeheer

27 Investeringen: In de onderstaande tabel is het geraamde bruto investeringsbedrag voor 2012 opgenomen. Tabel geraamde investeringen Gezuiverd afvalwater (bedrag * 1 miljoen) 2012 Gezuiverd afvalwater 12,6 Risicomanagement Wat betreft het risicomanagement wordt uitgegaan van drie niveaus waarop het programmamanagement betrekking heeft: beneden: risico s die ontstaan door individuele activiteiten of investeringen binnen het programma; binnen: risico s die ontstaan door het waterschap zelf (bijvoorbeeld door eigen beleid); buiten: risico s die ontstaan buiten het waterschap (bijvoorbeeld door externe partijen). In onderstaande tabel worden de risico s en de beheersmaatregelen aangegeven. Risico Beneden Onvoldoende gekwalificeerde mensen Een groot bouwproject wordt duurder dan verwacht Uitval zuivering of transport Bijdrage van gemeente voor gemaal Scheveningen is duidelijk lager dan voorzien Groot onderhoud gemaal Scheveningen (gemeld in Burap) Breuk van een transportleiding Te weinig oog voor innovatie Binnen De beschikbare capaciteit van geschikte mensen Extra bezuinigingen Onrust Investeringsbudget van het programma wordt overschreden Buiten Exploitatie bijdrage ontwikkeling gebied (gemeld in Burap) Kosten voor afwikkeling Jaagpadleiding (gemeld in Burap) Juridisch geschil inzake kosten calamiteit (gemeld in Burap) Niet doorgaan van akkoord tussen de Unie en de VNG Beheersmaatregel Aandacht voor behoud van kennis, doelen heroverwegen Aandacht voor projectmanagement; aandacht voor financiële aspecten Reserve voorzieningen, calamiteitenplannen maken Voorkomen: uitzoeken hoe de afspraak is voor de bijdrage Vermijden extra vertragingen bij bouw nieuw gemaal Check technische staat van leiding Innovatie integreren in de reguliere werkzaamheden Benodigde capaciteit in beeld brengen, problemen bespreken Bespreken problemen, bijstellen doelen Budgetbewaking, selectie van projecten, bewaking van de budgetten van individuele projecten Voldoende bestuurlijke aandacht besteden aan de afwikkeling Voldoende bestuurlijke aandacht besteden aan de afwikkeling Voldoende aandacht besteden aan de afwikkeling Aandacht besteden aan implementatie akkoord Unie-VNG 27

28 28

29 2.5 Programma Instrumenten Doelen programma De doelstelling van het programma Instrumenten is de doelmatige en effectieve ontwikkeling, inzet en uitvoering van (een mix van) instrumenten om de inhoudelijke programmadoelen te bereiken en wettelijke taken uit te voeren. Binnen het programma instrumenten is een onderscheid gemaakt in de volgende drie programmalijnen: Gebiedsgericht samenwerken Regulering en toezicht Communicatie. De onderstaande tabellen geven per programmalijn de doelen, resultaten en prestatieindicatoren weer. Doelen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmalijn gebiedsgericht samenwerken Doel Resultaat Dellfland voert ruimtelijke Watersysteemanalyses planvormingsactiviteiten uit, De watersysteemanalyses worden gebiedsgericht en flexibel ingezet daar levert inbreng in waar nodig om inzicht te krijgen in de knelpunten binnen het planvorming van derden en watersysteem en mogelijke oplossingen. Bijvoorbeeld bij de urgente maakt afspraken om een polder binnen het programma Voldoende water. Voor 2012 zijn de voor 2012 vastgesteld deel watersysteemanalyses geprogrammeerd in het programma Voldoende van de Delflandse opgaves water. Momenteel is de watersysteemanalyse Westland voorzien, alsmede te realiseren. enkele kleine analyses als onderdeel van gebiedsprocessen. Delfland ontwikkelt en actualiseert instrumenten waarmee het efficiënt, transparant en digitaal kan werken: een 100% digitale front-office watertoets eind Ruimtelijke plannen/ruimtelijke ontwikkelingen Delfland speelt tijdig in op ruimtelijke ontwikkelingen door derden, zodat het de voor dat gebied bepaalde doelstellingen uit de inhoudelijke programmaplannen zo efficiënt en effectief mogelijk worden gerealiseerd. Waterplannen Delfland werkt in principe niet mee aan nieuwe waterplannen, wel wordt in 2012 meegewerkt aan de actualisatie van enkele uitvoeringsprogramma van waterplannen (zie bijlage 4 programmaplan). De inzet van het instrument waterplan wordt door de programma s bepaald. In overleg met de programma s wordt de inzet en inhoud uitgewerkt, bepaald en besloten. Watertoets/wateradvies Uitvoeren van de watertoets op binnengekomen ruimtelijke plannen binnen de wettelijke termijnen (doorlopend); Verbeteren van de dienstverlening (incl. front-office) en digitalisering watertoetsproces (100% portaal eind 2013). Complexe plannen van derden Eénduidige inbreng vanuit Delfland bij complexe ruimtelijke plannen van derden om het belang van Delfland efficiënt en effectief te borgen (doorlopend). In bijlage 5 programmaplan is een overzicht opgenomen in complexe projecten van derden die zijn voorzien in De inzet op deze projecten wordt door de programma s bepaald met een leidend belang. Bijdrageregelingen Eind % financiële afronding van de toezeggingen bijdrageregelingen voor het stimuleren van realisatie van de rioleringsopgave van gemeenten. Accountmanagement Bestuurlijke overleggen zijn optimaal gefaciliteerd en voorbereid (doorlopend). Gebiedsagenda De gebiedsagenda is geactualiseerd (doorlopend); Op basis van een plan van aanpak is in 2012 het activiteitenoverzicht ( kubus ) geborgd in de organisatie. 29