Strategie voor een optimale balans tussen innovatie- en risicomanagement. Prof dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman Universiteit Twente Vakgroep Bouw/ Infra

Transcriptie

1 Strategie voor een optimale balans tussen innovatie- en risicomanagement Prof dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman Universiteit Twente Vakgroep Bouw/ Infra

2 Ontdekking, Inventie en Innovatie Ontdekking: Wanneer men iets vindt dat nog niet bekend is maar wel bestaat Inventie: Het op grond van specifieke kennis, kunde en ervaring uitdenken en/of samenstellen van een nieuwigheid waarmee menselijke mogelijkheden kunnen worden vergroot Innovatie: Het op grond van specifieke kennis, kunde en ervaring ontwikkelen en (met succes) implementeren of introduceren van iets nieuws in de maatschappij

3 Antoni van Leeuwenhoek: ontdekker èn uitvinder

4 Edison: uitvinder èn innovator

5 The Americans have need of the telephone, but we do not. We have plenty of messenger boys. -- Sir William Preece, chief engineer of the British Post Office, Who the hell wants to hear actors talk? -- H. M. Warner, Warner Brothers, I think there is a world market for maybe five computers. -- Thomas Watson, chairman of IBM, There is no reason anyone would want a computer in their home." -- Ken Olson, president, chairman and founder of Digital Equipment Corp., 1977.

6 Martin Cooper Eerste mobiel uit 1973 Ruim 1 kilo gewicht Steve Wozniak Eerste Apple 1976 Op de markt gebracht door vriend Steve Jobs $ 699,99 4 KB RAM, uitbreidbaar naar 8 KB of 48 KB (externe kaart)

7 Innovaties in de infra carbon fiber truss frame Composiete materialen Composiet brug in Friedberg

8 Innovaties in de infra Milieu-impact constructiematerialen Carbonfootprint: Composietbruggen scoren 1,5 2 keer beter dan beton of staal Energieinhoud van de levenscyclus: Glasvezelbrug scoort 3-5 keer beter dan andere bruggen Bron: Beco groep

9 Bron: NRC : Intelligente signalering met behulp van radarsystemen

10 Innovaties in de infra SONOB s: Solar Noise Barriers voor het opwekken van energie Proefopstelling door Heijmans Buses wirelessly recharched in South Korea Wegen waarmee auto s kunnen worden opgeladen m.b.v. zonne-energie

11 Innovaties in de infra

12 Innovaties in de infra Amsterdam: Stalen brug 3D-geprint (Heijmans + Nederlandse startup MX3D)

13 Recycling in de bouw en infra Een beton-etende robot Ontwikkeld door Omer Haciomeroglu Umeå Institute of Design in Zweden

14 Innovaties zijn aantrekkelijk, noodzakelijk, maar ook een risicovol gebeuren: Innovatieprojecten: 1/3 van de innovatieprojecten mislukt 1/2 van het uitgegeven geld gaat naar deze mislukte projecten Bron: Crawford

15 De risico-paradox in innovatieland: Ondernemerschap en de introductie van nieuwe producten, processen en diensten vereist het durven nemen van risico s Veel innovaties blijken te mislukken: innovatie is een risicovol gebeuren Het benadrukken van het belang om risico s te managen mag niet leiden tot een versterking van risicomijdend gedrag Gebruik risicomanagement als hulpmiddel om risico s te voorzien, en deze actief maar vooral welbewust te nemen.

16 Het management van innovaties en van risico s heeft een vijftal gemeenschappelijke invalshoeken: Onzekerheidsreductie Complexiteitsreductie Explicitering van ambiguïteit Vormgeven aan beïnvloedbaarheid Dynamische besluitvorming

17 Statisch risico keuze probleem gok visie Dynamisch risico keuze proces beheersvisie Frequent Objectief meetbaar: frequentie van falen Voorbeeld: aantal verletdagen in aannemers begroting Objectief meetbaar: frequentie van falen t.g.v. onbeheerst proces Voorbeeld: kwaliteitsprocedures in procesindustrie Niet frequent Subjectief beoordeelbaar: mate van (beredeneerd) geloof in kans op falen Voorbeeld: aankoop aandeel Subjectief beoordeelbaar: mate van (beredeneerd) geloof in onbeheersbaar proces Voorbeeld: projectbeheersing Risico gezien als statisch keuzeprobleem of als dynamische interactie ( Halman, 1994)

18 Typologie van onzekerheid We roughly know natural randomness value diversity inexactness lack of observations/ measurements We could have known We measurable know what we uncertainty do not know behavioural variability societal randomness technological surprise uncertainty due to variability practically immeasurable conflicting evidence reducible ignorance indeterminacy irreducible ignorance We do not know what we know We do not know what we do not know (but we might know structural in the future) We uncertainty will never know We cannot know uncertainty due to limited knowledge (van Asselt, 2000)

19 Omgaan met onzekerheid Scenario analyses toepassen en afleiden van robuuste scenario s Optiedenken introduceren in het ontwikkelproces Ontkluwen, faseren en prioriteren van onzekerheden

20 Omgaan met complexiteit innovatiegraad Pr Omvang en doorlooptijd Segmentatie en opeenvolging met kleinere projecten Zo snel mogelijk beproeven van riskante activiteiten

21 Kennis en kunde Project risico P4? P2 P3 = Kloof P1 Focus op de kloof tussen: Time - Beschikbare Kennis & Kunde - Vereiste Kennis en Kunde

22 Projectrisico s: Onzekerheid Projectrisico s: Inhoud (Technisch) Organisatorisch Financieel Impact op het projectresultaat Mogelijkheid tot beïnvloeding

23 Toepassing RDM referentielijst

24 Projectrisico Acceptatie Reductie Transfer Afwijzing niets doen marges inbouwen managementplan opstellen 'rampen'plan opstellen bijstellen doelen en specificaties aanpassen ontwerpstructuur aanpassen planstructuur aanpassen organisatiestructuur en werkwijze alternatieve varianten ontwikkelen meer studie en informatie verwerven beproeven prototypes, simulaties, testen, e.d. uitbesteden van delen inbouwen stop-opties bouw/locatie wijzigen back-up systemen en redundantie inbouwen experts inschakelen project verzekeren transfer naar derden delen met derden herdefinitie project stopzetten project of onderdeel Mogelijkheden tot acceptatie, reductie, transfer en afwijzing van projectrisico's

25 Ter afsluiting: Risicomanagement is essentieel voor het succesvol kunnen realiseren van innovatie Identificeer en evalueer risico s op systematische wijze: ontwikkel een risico referenties conform de RDM Neem uiteenlopende zienswijzen ten aanzien van de risico s in je innovatieproject serieus Genereer oplossingen vanuit een meervoudig perspectief

26 Innovatiemanagement: het nemen van aanvaardbare risico s

27