MANAGEMENT VAN INNOVATIEPROJECT RISICO'S

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MANAGEMENT VAN INNOVATIEPROJECT RISICO'S"

Transcriptie

1 MANAGEMENT VAN INNOVATIEPROJECT RISICO'S Dr. Jimme Keizer Lector Innovatief Ondernemen en Risicomanagement, Hogeschool Zuyd Tel:

2 Introductie Risico: begripsbepaling en belang binnen context van projectmanagement RDM: identificatie en management van risico's RDM in eigen project en organisatie

3 Belang van risicomanagement in projecten Innovatieprojecten: 1/3 mislukt, ½ van het uitgegeven geld gaat naar mislukte projecten Softwareprojecten: ¼ stopt voortijdig, gemiddeld 1 jaar tijdvertraging en overschrijding begroting met factor 2 Bouwprojecten: budget/tijdoverschrijdingen, onvoldoende kwaliteit (Stopera, tunnels, Arena, HSL, Betuwelijn, Metro-A dam) Allianties/fusies: 60 % haalt niet het gewenste resultaat (airliners b.v. KLM, Ahold, Corus, productinnovatie-allianties, samenvoeging van afdelingen, etc)

4 Project management: plannen en beslissen bij incomplete informatie -nieuw materiaal -compatibele it systemen parent organization subcontractors holding organization market customers competitors informatieonzekerheid informatieambiguïteit: -klantenwensen onduidelijk -wel of niet strat. alliantie? Proeven, tests formulate specify organize realize 'shared meaning', discussie risico's

5 Begrip risico

6 Project risico Kennis, ervaring, vaardigheid P4? P3 = kloof P2 P1 Tijd Risico: totaal aantal gaps tussen: beschikbare kennis, ervaring en vaardigheden van het team vereiste kennis, ervaring en vaardigheden of a particular project

7 Projectrisico s Onzekerheid Projectrisico s: Technisch (functioneel) Organisatorisch Financieel Impact op projectresultaat Mogelijkheid tot beïnvloeding

8 Projectrisico's Innoveren is inherent riskant. Risicomanagement: essentieel onderdeel van projectmanagement om adequaat te kunnen anticiperen op ontwikkelingen, factoren, acties etc. die een succesvolle realisatie van een project bedreigen. Risicomanagement mag niet leiden tot versterking van risicomijdend gedrag. Risicomanagement is een hulpmiddel om risico s te voorzien en bewust te nemen.

9 Statisch risico keuze probleem gok visie Dynamisch risico keuze proces beheersvisie Frequent Objectief meetbaar: frequentie van falen Voorbeeld: aantal verletdagen in aannemers begroting Objectief meetbaar: frequentie van falen t.g.v. onbeheerst proces Voorbeeld: kwaliteitsprocedures in procesindustrie Niet frequent Subjectief beoordeelbaar: mate van (beredeneerd) geloof in kans op falen Voorbeeld: aankoop aandeel Subjectief beoordeelbaar: mate van (beredeneerd) geloof in onbeheersbaar proces Voorbeeld: projectbeheersing Risico gezien als statisch keuzeprobleem of als dynamische interactie

10 Risico management methoden Methode Scope Def. Meting Projecten PPA breed K x G FMEA technisch K x G RISMAN breed K x G RDM breed f(z,c,i) kwalitatief, team, brainstorm analyse van sequenties door team kwal/ntitatief, team, somscore Kwal/n-titatief, individu en groep innovaties technische innovaties infrastructuur innovaties

11 Risico Diagnose Methode

12 RDM risicomanagementproces Identificeren van projectrisico s Maak gebruik van risicoreferentielijst Individuele inbreng van alle projectdeelnemers Identificeren technische, organisatorische & financiële projectrisico s Diagnose van projectrisico s inschatten naar mate van onzekerheid, beïnvloedbaarheid en impact voor projectsucces weergeven in risico topografie Besluitvorming over gediagnosticeerde risico s wijze van besluitvorming: individueel-subgroepen en plenair te nemen maatregelen: accepteren - reduceren - transfereren - verwerpen Maak en voer uit een risicomanagementplan consequenties in termen van tijd, middelen & verantoordelijkheden monitoren & beheersen van het verdere verloop

13 Projectrisico Acceptatie Reductie Transfer Afwijzing niets doen marges inbouwen managementplan opstellen 'rampen'plan opstellen bijstellen doelen en specificaties aanpassen ontwerpstructuur aanpassen planstructuur aanpassen organisatiestructuur en werkwijze alternatieve varianten ontwikkelen meer studie en informatie verwerven beproeven prototypes, simulaties, testen, e.d. uitbesteden van delen inbouwen stop-opties bouw/locatie wijzigen back-up systemen en redundantie inbouwen experts inschakelen project verzekeren transfer naar derden delen met derden herdefinitie project stopzetten project of onderdeel Mogelijkheden tot acceptatie, reductie, transfer en afwijzing van projectrisico's

14 Risk Tracking Form Project: Golden Eagle Risk issue #: T07 Project number: 01A2552 Project Leader: Tom Jefferson Risk Issue: Deformation of the product due to overexposure Date of assessment: 13 June 2003 Risk Type: Manufacturing Technology Risk Class: F H M L S Action Responsible: Marc Erlich Start Date: 18 June 2003 Due Date: 3 Sept 2003 Clarification of risk issue: During production an uneven cooling down of the product surface causes instability in product surface structure Actions Agreed on: 1. Investigate alternative mould options 2. Investigate how GE has solved this problem Follow-Up agreements: 1. Report results and present proposal in project review session of 14 September In case of satisfying new mould option make supplementary work package proposal 3. In case GE-solution is applicable and alternative mould options don t work out, develop cross-over proposal to negotiate with GE Mitigation plan status: PT-meeting 6/25: Drafts for mould options a/b/c/d are ready PT meeting 7/23: Prototypes for mould options a/b/c/d casted PT meeting 8/7: Prototypes a/b/c/d tested, prototype c seems satisfactory PT meeting 8/21: PT meeting 9/3:

15 Managing risk in the innovation funnel Project Idea Idea Category Technology Checklist Feas Category External Contacts plan Cap Prepare brief Risk Quick Scan Project Evaluation plan RDM Revise Project Evaluation Plan Risk Management Plan Appraisal portfolio RDM replan Launch Monitoring Plan Revised Risk Management Plan - Modify team - Risk classification - Areas of major risk Contract Launch Charter To be included or referenced in gate document Risk exercise Gate document

16 Conclusie Risicomanagement is essentieel voor het realiseren van projectsucces Inventariseer de risico s systematisch en maak gebruik van opgebouwde expertise Neem ieders standpunt serieus Bedenk oplossingen vanuit meervoudig perspectief Vermijd overkill: risico quick scan kan nuttig hulpmiddel zijn

17 RDM in eigen project en organisatie

18 Integreren in project management toolbox Quick Scan maken Risicoreferentielijst maken Bepalen wie verantwoordelijk is voor risicomanagement Updaten lijsten: leerproces

Strategie voor een optimale balans tussen innovatie- en risicomanagement. Prof dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman Universiteit Twente Vakgroep Bouw/ Infra

Strategie voor een optimale balans tussen innovatie- en risicomanagement. Prof dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman Universiteit Twente Vakgroep Bouw/ Infra Strategie voor een optimale balans tussen innovatie- en risicomanagement Prof dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman Universiteit Twente Vakgroep Bouw/ Infra Ontdekking, Inventie en Innovatie Ontdekking: Wanneer

Nadere informatie

Risico s binnen een project

Risico s binnen een project Risico s binnen een project Alles loopt op wieltjes Je hebt de zaak vanuit alle hoeken onderzocht. Je hebt het al 1000x gedaan Alles is vanzelfsprekend Je weet perfect wat je aan het doen bent, je bent

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

Risico analyse uitvoeren op het laboratorium. PUOZ Labdag 4 december 2014 Workshop leiders Joris van den Heuvel en Oscar Smeets

Risico analyse uitvoeren op het laboratorium. PUOZ Labdag 4 december 2014 Workshop leiders Joris van den Heuvel en Oscar Smeets Risico analyse uitvoeren op het laboratorium PUOZ Labdag 4 december 2014 Workshop leiders Joris van den Heuvel en Oscar Smeets Programma Workshop 13.45-13.55 Welkom en inleiding 13.55-14.25 Aan de slag

Nadere informatie

BENT U ER KLAAR VOOR?

BENT U ER KLAAR VOOR? ISO 9001:2015 EN ISO 14001:2015 HERZIENINGEN ZIJN IN AANTOCHT BENT U ER KLAAR VOOR? Move Forward with Confidence WAT IS NIEUW IN ISO 9001:2015 & ISO 14001:2015 MEER BUSINESS GEORIENTEERD KERNASPECTEN "LEIDERSCHAP

Nadere informatie

Intro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma

Intro ISO. Finance. Wie zijn wij? Producten. Programma 1 Intro 2 Wie zijn wij? Producten ISO Programma ICT Finance Producten 3 Visma/AccountView Vivaldi (Interim) (Financieel) Management Workshops & Trainingen De 4U way 4 Nadruk op training en kennisoverdracht.

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

Werkgroep ISO29119. TestNet thema-avond 9 oktober 2014

Werkgroep ISO29119. TestNet thema-avond 9 oktober 2014 Werkgroep ISO29119 TestNet thema-avond 9 oktober 2014 Is dit n gezonde maaltijd? Ja toch!! Om jezelf een oordeel te kunnen vormen heb je informatie nodig!! Vandaag brengen we kennis en informatie bij elkaar

Nadere informatie

INNOVATIE MANAGEMENT SYSTEMEN

INNOVATIE MANAGEMENT SYSTEMEN INNOVATIE MANAGEMENT SYSTEMEN INNOVATIE MANAGEMENT NORMEN, INNOTEK GEEL 26/11/2013 PROF. DR. BART LETEN WAARDECREATIE DOOR INNOVATIE MARTWAARDE VAN APPLE INNOVATIE IS EEN COMPLEXE ACTIVITEIT Innovatie

Nadere informatie

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 14.00: Welkom Best Practice Seminar 14.10: Centraal PMO als middelpunt van projecten en programma s Yvonne Veenma, Stedin 14.50: Pauze 15.30: Governance in een Enterprise

Nadere informatie

SALES? Kennisexperts? Hoe past Prestatieinkoop in het Bid-/Proposalproces. Wat is anders voor 9-10-2012. Richard Buijs PPF APMP

SALES? Kennisexperts? Hoe past Prestatieinkoop in het Bid-/Proposalproces. Wat is anders voor 9-10-2012. Richard Buijs PPF APMP Hoe past Prestatieinkoop in het Bid-/Proposalproces Wat is anders voor SALES? Richard Buijs PPF APMP Wat is anders voor Kennisexperts? 1 Wat is anders voor Business as usual? Management? Opportunity identified

Nadere informatie

Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018

Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018 Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018 *** Onbekende risico s zijn een bedreiging, bekende risico s een management issue *** Samenvatting en besluit Risicomanagement is een groeiproces waarbij

Nadere informatie

Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd

Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Wie, wat en hoe Eric Lopes Cardozo & Rik Jan van Hulst sturen naar succes Doel Delen van inzichten voor praktisch operationeel risico management

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE

GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE GETTING THE BEST OUT OF YOUR SOURCE CODE MODERNISEREN MET UNIFACE 2 OMNEXT IN HET KORT Broncode als bron van informatie Gevestigd in NL, UK en USA Kennis van meer dan 40 diverse technologieën Verschillende

Nadere informatie

INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING

INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING 1 INNOVATION BY MAKING, LEARNING BY DOING Bij alles wat we doen, hanteren we deze twee principes. Innovation happens by making. The only way to learn innovation is

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

Wat is het echte verhaal van Ketensamenwerking?

Wat is het echte verhaal van Ketensamenwerking? Workshop Ketensamenwerking Wat is het echte verhaal van Ketensamenwerking? Prof.dr. Jack AA van der Veen evofenedex Leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business Universiteit Buiding Inspiration

Nadere informatie

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen SAP Risk-Control Model Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen Agenda 1.Introductie in Risicomanagement 2.SAP Risk-Control Model Introductie in Risicomanagement Van risico s naar intern

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Risk Based Testing. TestNet Voorjaarsbijeenkomst. Johan Vink. A reality check

Risk Based Testing. TestNet Voorjaarsbijeenkomst. Johan Vink. A reality check Risk Based Testing A reality check TestNet Voorjaarsbijeenkomst Johan Vink Even voorstellen - Johan Vink - 42 jaar testervaring - 15 jaar betaald - Test competence leader Risk Based Testing, a reality

Nadere informatie

IBM Cognos Performance 2010

IBM Cognos Performance 2010 IBM Cognos Performance 2010 Smart Decisions. Better Results. De Meervaart, Amsterdam Woensdag 10 november 2010 09.30-18.15 uur Kom naar IBM Cognos Performance 2010 op 10 november in Amsterdam 33% meer

Nadere informatie

Risicomanagement in de energiesector

Risicomanagement in de energiesector De invloed van (project)leiderschap en cultuur Amersfoort 11 januari 2010 Marco Kuijpers Agenda 1. Introductie 2. Case 1 3. Case 2 4. Case 3 5. Conclusie 2 1. Introductie Managing partner Twynstra Gudde:

Nadere informatie

JOB OPENING OPS ENGINEER

JOB OPENING OPS ENGINEER 2016 DatacenterNext All rights reserved Our Mission Wij zijn een On-Demand Technology Office die bedrijven helpt technologie te organiseren, zekeren en innoveren. Dit stelt onze klanten in staat, vertrouwende

Nadere informatie

Inter-proces Conclusies vanuit sub-wg:

Inter-proces Conclusies vanuit sub-wg: Inter-proces Conclusies vanuit sub-wg: Conclusie: Er is geen sprake van een keten-sla, enkel van koppelvlak SLA. Verzoek aan sub-werkgroep SLA gedaan tot: 1. Zorg dat op alle koppelvlakken een individuele

Nadere informatie

Portfolio Management. BPUG Utrecht, 13 sept 2011

Portfolio Management. BPUG Utrecht, 13 sept 2011 Portfolio Management BPUG Utrecht, 13 sept 2011 Best Practices Agenda Doel is de leden van de BPUG laten kennis maken met alle vier aspecten (Mens, Organisatie, Proces en Tools) rond Portfolio management.

Nadere informatie

Casus Verhuizing van een scheepswerf

Casus Verhuizing van een scheepswerf Casus Verhuizing van een scheepswerf Deze casus is onderdeel van de Prince2 Foundationtraining Versiebeheer Versie Auteur Opmerkingen Datum 010 RM Finale Review door de Assessor 24-03-05 V EERK A DE 5A

Nadere informatie

opdracht geven, opdracht nemen een wereld van verschil

opdracht geven, opdracht nemen een wereld van verschil opdracht geven, opdracht nemen een wereld van verschil Workshop Derk K. Kremer Derk Kremer Even voorstellen. TUD Civiele Techniek en Bedrijfskunde Directeur Eestum Management, een onafhankelijk adviesbureau

Nadere informatie

ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security

ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security ISA SP-99 Manufacturing and Control Systems Security IT Security in de industrie, 11 mei 2006 Standards Certification Education & Training Publishing Conferences & Exhibits Bianca Scholten, ISA Netherlands

Nadere informatie

EXIN WORKFORCE READINESS werkgever

EXIN WORKFORCE READINESS werkgever EXIN WORKFORCE READINESS werkgever DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om

Nadere informatie

To e-cf or not to e-cf? Jose de Leeuwe-Wisniewski 6 maart 2014

To e-cf or not to e-cf? Jose de Leeuwe-Wisniewski 6 maart 2014 To e-cf or not to e-cf? Jose de Leeuwe-Wisniewski 6 maart 2014 Programma e-cf Korte introductie e-cf Nut en noodzaak Stand van zaken in Europa In Nederland e-cf in de praktijk Ronde tafel discussie Het

Nadere informatie

ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet?

ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? ISO 9001:2015... Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? NNK bijeenkomst, 09 september 2014 Bob Alisic / ActinQ V2.1 Waarom een nieuwe versie van ISO 9001? De norm in lijn te

Nadere informatie

1.1 ORGANIZATION INFORMATION 1.2 CONTACT INFORMATION 2.1 SCOPE OF CERTIFICATION 2.2 AUDITOR INFORMATION 3.1 AUDIT CONCLUSIONS 3.2 MANAGEMENT SYSTEM EFFECTIVENESS 3.3 OBSERVATIONS Organization Address Name

Nadere informatie

Lagant Management Consultants B.V. Presentatie NGI 26 augustus 2003

Lagant Management Consultants B.V. Presentatie NGI 26 augustus 2003 Lagant Management Consultants B.V. Presentatie NGI 26 augustus 2003 1 2 Inleiding Wat is PRINCE2? Organisation Discussie Wat is een project? Improvisatie Uniek Flexibel Vernieuwend Enerverend Chaotisch

Nadere informatie

Strategisch Risicomanagement

Strategisch Risicomanagement Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement

Nadere informatie

PLANET AGILE 17E BPUG SEMINAR

PLANET AGILE 17E BPUG SEMINAR PLANET AGILE 17E BPUG SEMINAR. Uw sprekers: Bert Hedeman: managing director Hedeman Consulting Peter Coesmans: verandermanager/interim manager p2 Managers Ingeborg Bovee-Oudenhoven: senior nutritional

Nadere informatie

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water

Nadere informatie

Risico-analyse: patiëntveiligheid

Risico-analyse: patiëntveiligheid Risico-analyse: patiëntveiligheid Lieve Van Hoovels 29/05/2015 Inhoud 1. Wat is een risicobepaling? 2. NBN EN ISO 15189:2012 3. Risicobepaling: algemeen 4. Risico identificatie 5. Risico analyse 6. Risico

Nadere informatie

EXIN WORKFORCE READINESS opleider

EXIN WORKFORCE READINESS opleider EXIN WORKFORCE READINESS opleider DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om

Nadere informatie

Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement

Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement Programma 14 november middag Risicomanagement Modellen Strategisch risicomanagement Kaplan 1www.risicomanagementacademie.nl 2www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement modellen Verscheidenheid normen

Nadere informatie

Coaching; de brandstof voor je verbeterprogramma

Coaching; de brandstof voor je verbeterprogramma Eric van der Vliet Eric.van.der.vliet@logicacmg.com LogicaCMG 2007. All rights reserved De start van een verbeterprogramma We weten waar we staan We weten waar naartoe En nu? Een veel gebruikte aanpak

Nadere informatie

It s CMMI Jim, but not as we know it! CMMI toegepast op een Compliance organisatie Door Jasper Doornbos Improvement Focus

It s CMMI Jim, but not as we know it! CMMI toegepast op een Compliance organisatie Door Jasper Doornbos Improvement Focus It s CMMI Jim, but not as we know it! CMMI toegepast op een Compliance organisatie Door Jasper Doornbos Improvement Focus Inhoud Compliance vakgebied en organisatie CMMI software en systems engineering

Nadere informatie

Simultane Product en Productieontwikkeling

Simultane Product en Productieontwikkeling Simultane Product en Productieontwikkeling Pascal Pollet, 24/10/2013 11.11.13 1 Sirris > WIE? Collectief Centrum van de Technologische Industrie 2400 lidbedrijven 130 Experten met high tech infrastructuur

Nadere informatie

The influence of Management Style on Networked Innovation in Consultancy & Engineering Firms

The influence of Management Style on Networked Innovation in Consultancy & Engineering Firms The influence of Management Style on Networked Innovation in Consultancy & Engineering Firms Master thesis Arjen van Bruchem Inhoud Wat verstaan we onder innovatie? Waarom dit onderzoek? Aanpak van het

Nadere informatie

Van Commissionaire naar LRD?

Van Commissionaire naar LRD? Van Commissionaire naar LRD? Internationale jurisprudentie en bewegingen in het OESO commentaar over het begrip vaste inrichting (Quo Vadis?) Mirko Marinc, Michiel Bijloo, Jan Willem Gerritsen Agenda Introductie

Nadere informatie

PROJECTIE CONCRETE AANPAK PROJECTRISICO S. Diagnose en beheersing van risico s in tien stappen

PROJECTIE CONCRETE AANPAK PROJECTRISICO S. Diagnose en beheersing van risico s in tien stappen PROJECTIE CONCRETE AANPAK PROJECTRISICO S Diagnose en beheersing van risico s in tien stappen A u t e u r : I r. G u i d o F r ö h l i c h s R C ( g. f r o h l i c h s @ f a g r o. n l ) e n p r o f. d

Nadere informatie

Onderzoek 14 C methode biogeenbepaling

Onderzoek 14 C methode biogeenbepaling ECN-C--06-020 Onderzoek 14 C methode biogeenbepaling Eindrapport project F.P. Bakker Opgesteld door: Revisies Goedgekeurd door: F.P. Bakker Geverifieerd door: J.J. Saurwalt Vrijgegeven door: ECN Engineering

Nadere informatie

Process management aan het werk Business discovery als motor achter waarde creatie. Hans Somers Programmamanager B/CA Gegevens, Belastingdienst

Process management aan het werk Business discovery als motor achter waarde creatie. Hans Somers Programmamanager B/CA Gegevens, Belastingdienst Process management aan het werk Business discovery als motor achter waarde creatie Hans Somers Programmamanager B/CA Gegevens, Belastingdienst Procesmanagement aan het werk Business discovery als motor

Nadere informatie

Prestatiecontracten in dienstentriades: Sturen op resultaat vanaf de zijlijn TECHNOLOGY & OPERATIONS MANAGEMENT

Prestatiecontracten in dienstentriades: Sturen op resultaat vanaf de zijlijn TECHNOLOGY & OPERATIONS MANAGEMENT TECHNOLOGY & OPERATIONS MANAGEMENT Prestatiecontracten in dienstentriades: Sturen op resultaat vanaf de zijlijn FINN WYNSTRA PURCHASING & SUPPLY MANAGEMENT FWYNSTRA@RSM.NL // WWW.RSM.NL/PSM PRESTATIECONTRACTEN:

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

LIFE+ Arnoud Heeres, LIFE Unit, Europese Commissie. 2013 LIFE+ Presentatie Nederland

LIFE+ Arnoud Heeres, LIFE Unit, Europese Commissie. 2013 LIFE+ Presentatie Nederland LIFE+ Arnoud Heeres, LIFE Unit, Europese Commissie 1 Profiel: Programma Manager - Desk Officer voor LIFE Natuur LIFE Natuur Unit (E3) DG Milieu Europese Commissie 2 Taken: Programma Manager - Desk Officer

Nadere informatie

Risk & Requirements Based Testing

Risk & Requirements Based Testing Risk & Requirements Based Testing Tycho Schmidt PreSales Consultant, HP 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The information contained herein is subject to change without notice Agenda Introductie

Nadere informatie

Risico Analyse bij evenementen. Gerard van Duykeren

Risico Analyse bij evenementen. Gerard van Duykeren Risico Analyse bij evenementen Gerard van Duykeren Gerard van Duykeren Directeur The Security Company Voorzitter Evenementen en Horeca sectie Nederlandse Veiligheidsbranche Voorzitter onderwijsfonds Evenementen

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

EXIN WORKFORCE READINESS professional

EXIN WORKFORCE READINESS professional EXIN WORKFORCE READINESS professional DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is

Nadere informatie

Information security officer: Where to start?

Information security officer: Where to start? 1 Information security officer: Where to start? The information security policy process is a continuous and cyclic process 2 1. PLAN: establish ISMS CREATE Information Security Policy (ISP) Inventarise

Nadere informatie

Kennismanagement en innovatie. Gorinchem, 13 december 2011

Kennismanagement en innovatie. Gorinchem, 13 december 2011 Kennismanagement en innovatie Hans Berends (TU Eindhoven) Gorinchem, 13 december 2011 Innovation, Technology Entrepreneurship & Marketing Group School of Industrial Engineering (TU/e) Research: one of

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Wim Tindemans Manager Business Applications Business and Automation Solutions Egemin NV Agenda Probleemstelling Tegenstelling tussen

Nadere informatie

Wat kan de overheid doen om innovatie in PPS te stimuleren?

Wat kan de overheid doen om innovatie in PPS te stimuleren? S 1 22-11-2018 1 Wat kan de overheid doen om innovatie in PPS te stimuleren? Dr. Stefan Verweij Rijksuniversiteit Groningen s.verweij@rug.nl www.stefanverweij.eu Dr. Wim Leendertse Rijkswaterstaat Oscar

Nadere informatie

Hans de Jonge 29 oktober2009

Hans de Jonge 29 oktober2009 Hans de Jonge 29 oktober2009 Strategische doelen Rendement Risico s Monitoring en verantwoording Risico- en lifecycle management Veroudering & lifecycle Besluitvorming en prioritering Operationele werkzaamheden

Nadere informatie

PROJECT INITIATION DOCUMENT

PROJECT INITIATION DOCUMENT PROJECT INITIATION DOCUMENT Versie: Datum: x.x dd-mm-jj DOCUMENTATIE Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:. INHOUDSOPGAVE 1. Managementsamenvatting

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Maatschappelijke acceptatie van energie projecten

Maatschappelijke acceptatie van energie projecten Maatschappelijke acceptatie van energie projecten Ynke Feenstra Ruimteconferentie 2011, workshop Energie en ruimte Rotterdam, 19 april 2011 www.ecn.nl Energieonderzoek Centrum Nederland 600 medewerkers

Nadere informatie

Naast basiscompetenties als opleiding en ervaring kunnen in hoofdlijnen bijvoorbeeld de volgende hoofd- en subcompetenties worden onderscheiden.

Naast basiscompetenties als opleiding en ervaring kunnen in hoofdlijnen bijvoorbeeld de volgende hoofd- en subcompetenties worden onderscheiden. Competentieprofiel Op het moment dat duidelijk is welke kant de organisatie op moet, is nog niet zonneklaar wat de wijziging gaat betekenen voor ieder afzonderlijk lid en groep van de betreffende organisatorische

Nadere informatie

Digital municipal services for entrepreneurs

Digital municipal services for entrepreneurs Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for

Nadere informatie

Hoe zeggen wat men niet wil horen

Hoe zeggen wat men niet wil horen Hoe zeggen wat men niet wil horen Developer training Drupal 16-03-2011 06-06-2011 Joris Henk Snoek van Cann Henk van Cann Managers willen kunnen praten met de IT-ers/Drupalistas. Hen begrijpen en ook horen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bijlagen 121 Literatuur 144

Inhoudsopgave. Bijlagen 121 Literatuur 144 Inhoudsopgave 5 Voorwoord 7 Ten geleide 9 1 Inleiding 11 2 De risicoanalyse 25 3 Uitvoeren van de risicoanalyse 65 4 Risicomanagement 77 5 Uitvoeren van risicomanagement 85 6 Implementatie van risicomanagement

Nadere informatie

Benefits Management. Continue verbetering van bedrijfsprestaties

Benefits Management. Continue verbetering van bedrijfsprestaties Benefits Management Continue verbetering van bedrijfsprestaties Agenda Logica 2010. All rights reserved No. 2 Mind mapping Logica 2010. All rights reserved No. 3 Opdracht Maak een Mindmap voor Kennis Management

Nadere informatie

Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL

Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke van der Scheer ISOQOL Lieke van der Scheer, Department of Philosophy Lieke.vanderScheer@utwente.nl Lieke van der Scheer ISOQOL 14-11-2014 1 De stem van patiënten Elisa Garcia Simone van der Burg (Nijmegen) Lieke van der Scheer

Nadere informatie

DNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011

DNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011 DNB Pensioenseminar Parallelsessie Beleggingen 21 september 2011 Hoofdvragen I. Wat maakt iemand een goede bestuurder op het gebied van beleggingen? II. Wat verwacht u van de toezichthouder op het gebied

Nadere informatie

Risicomanagement en. Utrecht, 22 april 2009 Movares, Utrecht 22 april 2009

Risicomanagement en. Utrecht, 22 april 2009 Movares, Utrecht 22 april 2009 Projectbeheersing door Risicomanagement en Systems Engineering Utrecht, 22 april 2009 1 Hoofdsponsors Sponsors IPMA-NL Jaarsponsors 2 Projectbeheersing door Risicomanagement en Systems Engineering Risicomanagement

Nadere informatie

Business as (un)usual

Business as (un)usual Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?

Nadere informatie

Marketing. De uitgebreide marketingmix Hoorcollege 5

Marketing. De uitgebreide marketingmix Hoorcollege 5 Marketing De uitgebreide marketingmix Hoorcollege 5 Vorige week: wat is een product 2 Propedeuse CMDA Marketing HC 5 Goed om te weten omdat: 3 Propedeuse CMDA Marketing HC 5 Vorige week: kernstrategie

Nadere informatie

PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel

PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Trefwoorden: projectmanagement, risicomanagement, risico-identificatie PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Samenvatting In elke organisatie wordt gewerkt aan projecten.

Nadere informatie

Contractmanagement voor Software-ontwikkeling

Contractmanagement voor Software-ontwikkeling Contractmanagement voor Software-ontwikkeling Presentatie PIANO / NEVI Regionale bijeenkomst Den Haag nieuwe inzichten in contracteren en besturen November 2009 Marcel Blommestijn 2 Doel van deze presentatie

Nadere informatie

3.D.1. Sector- en keteninitiatieven

3.D.1. Sector- en keteninitiatieven 3.D.1. Sector- en keteninitiatieven General Document approval by: John Waltman (Europe) Classification: Approved for External / 3rd Party Use Document version: 4.0 Approval status: Approved NON-DISCLOSURE

Nadere informatie

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 NCP contactdag, 19 april 2016 Thamar Zijlstra, Dick Hortensius NEN Milieu en Maatschappij Agenda Achtergrond NPR 9036

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

PRINCE2 Symposium: Zin en Onzin van een Methode. PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen SYSQA B.V.

PRINCE2 Symposium: Zin en Onzin van een Methode. PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen SYSQA B.V. PRINCE2 Symposium: PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen Jan Jaap Cannegieter SYSQA B.V. SYSQA B.V. Operationeel Tactisch Strategisch Testen Requirements Quality assurance Auditing

Nadere informatie

Seriously Seeking Security

Seriously Seeking Security Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Verpleegkundig proces en klinisch redeneren

Verpleegkundig proces en klinisch redeneren en klinisch redeneren Kennislijn Blok1 wk 1 College verpleegkunde Drs. Helen de Graaf Inhoud college Overeenkomsten en verschillen Kader op Hogeschool Rotterdam 1 2 Definitie vpk proces Het verpleegkundig

Nadere informatie

GLOBAL EQUITY ORGANIZATION NETHERLANDS CHAPTER OPTION PROGRAMS AND DIVESTMENT OF A BUSINESS

GLOBAL EQUITY ORGANIZATION NETHERLANDS CHAPTER OPTION PROGRAMS AND DIVESTMENT OF A BUSINESS GLOBAL EQUITY ORGANIZATION NETHERLANDS CHAPTER OPTION PROGRAMS AND DIVESTMENT OF A BUSINESS MR. F.G. DEFAIX Partner AKD Practice Leader Employment Law woensdag 25 januari 2012 activa/passiva transactie

Nadere informatie

LCA, wat kan je er mee. Sustainability consultant gaasbeek@pre sustainability.com

LCA, wat kan je er mee. Sustainability consultant gaasbeek@pre sustainability.com LCA, wat kan je er mee Anne Gaasbeek Anne Gaasbeek Sustainability consultant gaasbeek@pre sustainability.com PRé Consultants PRé is pionier i van LCA sinds 1990; ontwikkelaar van Ecoindicator and ReCiPe

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen

Nadere informatie

START WITH RISK ASSESSMENT

START WITH RISK ASSESSMENT START WITH RISK ASSESSMENT VEERLE NOTEN TIELT, 29 JANUARI 2015 PROGRAMMA 1. Wat is risicoanalyse en risicomanagement? 2. Start with Risk Assessment in mijn laboratorium omgeving 3. Risicocontrole 4. Is

Nadere informatie

Marketing automatisering en supply chain management. Nieuwegein 20 oktober 2011

Marketing automatisering en supply chain management. Nieuwegein 20 oktober 2011 Marketing automatisering en supply chain management Nieuwegein 20 oktober 2011 Agenda Inleiding marketing automatisering en supply chain management (Albert Noppen, Media Alliantie) Aprimo, integrated marketing

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

ITIL V3. een kennismaking. C.A. van der Eem

ITIL V3. een kennismaking. C.A. van der Eem een kennismaking C.A. van der Eem VOORWOORD een kennismaking Dit is de derde uitgave van ITIL een kennismaking. Dit boek behandelt de onderdelen van foundations. Uitgangspunt is vooral het basisbegrip

Nadere informatie

process mapping, waarom?

process mapping, waarom? process mapping 1 process mapping, waarom? systeem van bedrijfsprocessen, mensen, middelen, wetgeving centraal stellen samenhang tussen alle aspecten processen wetgeving systemen informatie documentatie

Nadere informatie

Veilig samenwerken. November 2010

Veilig samenwerken. November 2010 Veilig samenwerken November 2010 Overzicht Introductie Veilig Samenwerken Visie Vragen Afsluiting Introductie SkyDec Communicatie Navigatie Services Introductie Communicatie Voor afgelegen gebieden: Telefonie

Nadere informatie

Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015

Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015 ISO Revisions Nieuw en herzien Vergelijking van de eisen in ISO 9001:2008 met die in ISO FDIS 9001:2015 Inleiding Dit document maakt een vergelijking tussen ISO 9001:2008 en de Final Draft International

Nadere informatie

JOB OPENING DEVOPS ENGINEER

JOB OPENING DEVOPS ENGINEER 2016 DatacenterNext All rights reserved Our Mission Wij zijn een On-Demand Technology Office die bedrijven helpt technologie te organiseren, zekeren en innoveren. Dit stelt onze klanten in staat, vertrouwende

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

Handout. Pagina 1. SYSQA B.V. Almere. Capability Maturity Model Integration (CMMI) Technische Universiteit Eindhoven SYSQA SYSQA.

Handout. Pagina 1. SYSQA B.V. Almere. Capability Maturity Model Integration (CMMI) Technische Universiteit Eindhoven SYSQA SYSQA. Capability Maturity Model Integration (CMMI) Technische Universiteit Eindhoven Johan Zandhuis SYSQA Start: 1999 Onafhankelijk Quality Assurance in IT 150 medewerkers (en groeiend) 2 SYSQA Operationeel

Nadere informatie

NVB Strategie-implementatie en verandering

NVB Strategie-implementatie en verandering NVB Strategie-implementatie en verandering Dr. Jeroen van der Velden Associate professor Strategy alignment Co-director Strategy center Nyenrode Business Universiteit Dr. Jeroen van der Velden Associate

Nadere informatie