gemeente Eindhoven Raadsvoorstelinzake subsidiering Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven met ingang van I januari aoos

Transcriptie

1 v p gemeente Eindhoven Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Raadsnummer 04. RIO I 9. 0 O I Inboeknummer o4uooaaya Beslisdatum Baw g november 2004 Dossiernummer 446.SSr Raadsvoorstelinzake subsidiering Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven met ingang van I januari aoos 1 Inleiding Als gevolg van het rijksbeleid is er een sterk afnemend aantal asielgerechtigden in Nederland. Hoe snel deze dalende tendens zijn invloed zal hebben op gemeentelijk niveau is niet voorspelbaar; dat uiteindelijk een beperkte groep over zal blijven waarvoor gemeentelijke inzet noodzakelijk is, is echter evident. Daarnaast zal ook de taakstelling van gemeenten binnen het kader van de Wet lnburgering Nieuwkomers (hierna: WIN) wijzigen en zullen alle binnen het kader van de ROA/VVTV-regeling verblijvende asielzoekenden die nog in procedure zijn in de komende drie jaar een definitief antwoord op hun asielaanvraag krijgen. De hier geschetste ontwikkelingen zullen van invloed zijn op de benodigde productafname bij uitvoerende (welzijns-)instellingen. In de gemeente Eindhoven is dit met namen de Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven (hierna: VWE). Deze stichting ontvangt op grond van de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht een structureel subsidiebudget van de gemeente Eindhoven. In 2003 bedroeg de verhouding rijks- versus gemeentelijke middelen bij de totstandkoming van dit budget 56%o-449b, De rijksmiddelen worden ingezet voor activiteiten binnen het kader van de WIN en de ROA/VVTV-regeling. De gemeentelijke subsidie aan VWE is steeds uit incidentele middelen gedekt. 2 Probleemstelling Gezien het gewijzigde rijksbeleid en de daaraan gekoppelde gemeentelijke verantwoordelijkheden zal een besluit genomen dienen te worden over de taken en verantwoordelijkheden die de gemeente Eindhoven wil behouden ten aanzien van vluchtelingen die binnen haar grenzen zijn gehuisvest. Voor de financiering van de binnen dit kader van de VWE gewenste producten zullen tevens met ingang van 2005 middelen in de begroting opgenomen dienen te worden daar tot op heden geen sprake is geweest van structurele dekkingsmiddelen voor subsidiering van deze stichting. 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Eindhoven is een stad die door zijn omvang, door zijn ligging op een knooppunt van verbindingswegen en door zijn infrastructuur aantrekkelijk is voor vreemdelingen-

2 Raadsnummer 04.RIOI9.OOI hetzij voor definitieve huisvesting, hetzij voor tijdelijk verblijf. Het gevolg is, dat onze gemeente een breed scala aan andere culturen binnen haar grenzen heeft. Het gaat hierbij om een groep die door zijn multiraciale en multiculturele samenstelling geen hechte eenheid vormt, maar is onderverdeeld in verschillende subgroepen. ledere subgroep heeft zijn eigen kenmerken en zijn eigen problemen. Het gezamenlijke probleem is het pogen om - vanuit verschillende optiek - zicht te krijgen op (en inzicht in) het leven in Eindhoven en de regels die daarbij in acht dienen te worden genomen. Vreemdelingen die op grond van een asielzoekersstatus binnen de gemeentegrenzen gehuisvest zijn hebben hierbij doorgaans meer problemen dan andere subgroepen. De sociaal-culturele kloof is veelal groter, er is vaak sprake van psychosociale problematiek, er zijn veel vragen en onzekerheden op economisch en juridisch gebied. Inburgering in de Eindhovense samenleving verloopt daardoor niet altijd probleemloos. Begeleiding van deze groep vraagt daarmee ook om specifieke kennis en vaardigheden die verder gaat dan het standaardaanbod van de welzijnsinstellingen. Zowel vanuit het oogpunt van de maatschappelijke zorg voor mensen die binnen de gemeentegrenzen wonen als vanuit het oogpunt van handhaving en beheersing heeft de gemeentelijke overheid belang bij en een taak in opvang en begeleiding bij problemen die met dit inburgeringsproces te maken hebben. 3a Milieutoets Er treden geen milieueffecten op. 4 Wijze van aanpak/oplossingsrichting 4.1 Het aanbod van VWE. Voor opvang en begeleiding van statushouders en asielzoekers met een (tijdelijke) verblijfsvergunning heeft de gemeente Eindhoven sinds een groot aantal jaren VWE als uitvoerende instelling. Producten die binnen het kader van de subsidierelatie met deze instelling werden afgenomen zijn daarbij steeds afhankelijk geweest van de voortdurend wijzigende wet- en regelgeving op het gebied van asielzoekersbeleid. Naar aanleiding van de vaststelling van de nieuwe Vreemdelingenwet 2000 (hierna: VW 2000) is tijdens de raadsvergadering van 21 mei 2001 een voorstel inzake de rol van VWE in het lokaal vreemdelingen- en vluchtelingenbeleid besproken. In dit voorstel werd geconstateerd dat de VW 2000 tot gevolg heeft dat gemeenten verplicht blijven een taakstelling voor huisvesting van vluchtelingen te realiseren, maar niet langer verantwoordelijk worden gesteld voor opvang. De gemeente heeft, zo werd in deze nota gesteld, twee opties als het gaat om integratie van nieuwe statushouders: a specifieke aandacht voor vluchtelingen uitsluitend door uitvoering van de wettelijke taken van de overheid: de taakstelling ingevolge de Huisvestingswet en de WIN. Daarnaast zouden algemene instellingen invulling moeten geven aan het integratietraject;

3 Raadsnummer Og.RZOZg.OOZ b specifieke aandacht door uitvoering van aanvullende, extra activiteiten voor alle statushouders die op basis van de taakstelling gehuisvest moeten worden alsmede hierbij behorende gezinsherenigers. Geopteerd werd voor de mogelijkheid, zoals weergegeven onder b, waarbij VWE een taak kreeg ten aanzien van de integratie van statushouders gedurende de eerste drie jaar na toelating tot Nederland. In het verlengde hiervan werden met ingang van 2001 in de subsidieverstrekking aan VWE een aantal nieuwe producten opgenomen hetgeen leidde tot het volgende productenaanbod: begeleidingstrajecten WIN ; maatschappelijke begeleiding waar onder begeleidingstrajecten (zowel individueel als in cursusverband) en huisvestingstrajecten; woonbege leiding; onderhoud ROA-woningen en afhandeling klachtmeldingen; voorlichting. De afname van het aantal asielzoekers en asielgerechtigden op landelijk niveau zal in de komende jaren nadrukkelijk invloed hebben op het aantal asielgerechtigden op gemeentelijke niveau. Desondanks zullen er altijd asielgerechtigden, statushouders, gezinsherenigers en gezinsvormers bestaan - met name in de grote steden. En zoals reeds eerder aangegeven (en ook gedeeltelijk naar voren komend in de Contourennota van minister Verdonk) heeft en behoudt de gemeentelijke overheid zowel vanuit het oogpunt van maatschappelijke zorg als vanuit de optiek van handhaving en beheersing belang bij en een taak in opvang en begeleiding bij problemen die met het inburgeringsproces in de Nederlandse samenleving te maken hebben (op het gebied van financien, onderwijs, werk, gezondheid, het verkrijgen van relevante documenten e.d.), begeleiding en ondersteuning bij het opbouwen van een sociaal netwerk, het vinden van huisvesting en het voorkomen en helpen oplossen van woonoverlast. Daarnaast zal er informatie en verwijzing (mondeling/schriftelijk) dienen plaats te vinden. Omdat het hierbij gaat om een specifieke groep vreemdelingen met als wezenlijk kenmerk een asielzoekers- c.q. vluchtelingenstatus, is voor het uitvoeren van deze taken gespecialiseerde kennis vereist die het algemene aanbod van de reguliere welzijnsinstellingen overschrijdt. Reden voor Loket W om te stellen dat, indien de producten die uit deze taken voortvloeien door Loket W geleverd zouden moeten worden, zij deze producten zou inkopen bij een daarvoor toegeruste instelling, zoals VWE. Geconstateerd kan worden dat, hoewel er gezien de ontwikkelingen in de komende jaren sprake zal zijn van een duidelijke afslanking van de voor de subsidie- In het kader van de inburgering moeten nieuwkomers op het ROC een traject volgen dat is opgebouwd uit NT2, maatschappelijke orientatie en beroepenorientatie. Afhankelijk van het niveau waarop les wordt gegeven, wordt deze orientatie al dan niet verweven in de lessen NT2. De maatschappelijke begeleiding voor vluchtelingen wordt door VWE verricht; Loket W heeft de maatschappelijke begeleiding voor gezinsvormers/-herenigers.

4 Raadsnummer OQ.RIOI9.OOI relatie tussen gemeente en VWE relevante producten, het voortbestaan van deze stichting voor de gemeente Eindhoven van belang blijft. Op basis van het voorgaande heeft VWE een conceptbegroting 2005 opgesteld met daarin opgenomen de volgende producten en activiteiten: Activiteiten Kengetallen Maatschappelijke component 170 begeleidingstrajecten inburgeringsprogramma (looptijd 18 maanden) gesprekken Signalering psycho-sociale 150 gesprekken problematiek 30 doorverwijzingen Maatschappelijke orientatie 70 cursustrajecten Participatie in buurt 150 bemiddelingen Gezinshereniging 50 gezinsherenigingstrajecten Huisvesting vanuit AZC 35 huisvestingstrajecten Asielaanvraag 80 asielaanvraagtrajecten Terugkeer 50 terug keertrajecten Preventie 20 preventietrajecten Afhandeling 15 afhandelingstrajecten Reparaties/klein onderhoud 30 ROA/VVTV-woningen 300 klachtmeldingen I ndivi duel e en g roe ps g e wijze 40 bijeenkomsten externe voorlichting groepen 3 nieuwsbrieven ten behoeve van instellingen/instanties 90 individuele vragen om informatie 20 introductiebijeenkomsten nieuwe medewerkers Koppelen statushouder/ 75 koppels Nederlander ten behoeve van gezamenlijke activiteiten N.B.: voor een nadere omschrijving van de activiteiten zij verwezen naar de conceptbegroting. Bij dit productenoverzicht dienen een aantal kanttekeningen geplaatst te worden: ROA/VVTV. De groep ROA/VVTV-ers heeft in de afgelopen jaren een wezenlijk onderdeel gevormd van de clientengroep van VWE en bestaat uit: a asielzoekers die uitgeprocedeerd zijn, maar nog geen definitief bericht hebben ontvangen dat zij het land moeten verlaten; b asielzoekers die nog steeds in procedure zijn.

5 Raadsnummer 04.RXOZg.OOZ Binnen het kader van het uitzetbeleid van minister Verdonk is overeengekomen dat de mensen uit deze groep binnen drie jaar bericht moeten hebben ontvangen over stopzetting van de huidige voorzieningen (waarbij hen medewerking wordt verleend terug te keren naar het land van herkomst) en/of er moet een definitief einde aan de nog lopende procedures gekomen zijn. Indien de periode van drie jaar onverkort gehandhaafd blijft en realiseerbaar blijkt, heeft dit tot gevolg dat de gemeente Eindhoven met ingang van uiterlijk 1 april 2007 geen taak meer heeft in deze gemeentelijke opvang. In de subsidierelatie tussen gemeente en VWE komt dan het product Onderhoud ROA-/VVTVwoningen te vervallen WIN. Binnen het kader van de inburgering wordt door VWE maatschappelijke begeleiding gegeven aan vluchtelingen; hiertoe wordt momenteel uit de WIN-gelden een subsidie aan VWE overgemaakt. Inburgering van gezinsvormers en gezinsherenigers wordt als product afgenomen bij Loket W, die hiertoe afzonderlijk subsidie ontvangt. Inmiddels is door minister Verdonk een Contourennota opgesteld over een nieuw op te stellen inburgeringsstelsel; in deze nota stelt de minister als uitgangspunt dat niet langer de overheid, maar de inburgeraar zelf verantwoordelijk is voor zijn inburgering. De taak van de overheid komt hierbij met namen te liggen op een drietal speerpunten: informatieplicht; handhaving; inkoop van de inburgering voor bepaalde door het ministerie aangegeven groepen. Deze nota zal waarschijnlijk eind 2004 in de Tweede Kamer worden besproken; vooralsnog is de centrale vraag voor de gemeentelijke overheden of de regie ook in de toekomst bij de gemeente blijft. Wanneer de verantwoording verschuift, is de gemeente niet langer verantwoordelijk voor het product Maatschappelijke begeleiding. Zolang het een gemeentelijke verantwoordelijkheid betreft zal er, aangezien er onvoldoende dekking voor de uitvoering is vanuit de WIN-gelden, andere dekking gezocht dienen te worden Effecten aflopende rijksregelingen. Wanneer de ROA/VVTV- en WIN-producten in de nabije toekomst komen te vervallen en er met de VWE een subsidiecontract wordt afgesloten waarin de overige, hiervoor vermelde, producten zijn opgenomen, zal dit nauwelijks effect hebben op de benodigde dekkingsmiddelen daar dan ook inkomsten wegvallen en de vaste kostenpost nagenoeg gelijk zal blijven. Dit laatste heeft onder andere te maken met het feit dat de werkzaamheden van VWE voor een belangrijk deel door vrijwilligers worden verricht. (Voor de financiele uitwerking hiervan zie verder punt 5 Financiele gevolgen en risico s).

6 v pi Raadsnummer 04..RIOI9.OOI Coachingsproject. Oorspronkelijk betrof het coachingsproject een GSB-project. Hoewel dit onderdeel van het aanbod van VWE als apart product is benoemd, behelst het in wezen een specifieke methodische aanpak binnen het product Maatschappelijke begeleiding. Derhalve wordt voorgesteld dit coachingsproject niet meer als afzonderlijk product af te nemen maar te integreren in het huidige product Maatschappelijke begeleiding. VWE zal hiervoor dan ook geen extra budget ontvangen. 4.2 ID-banen. Binnen VWE zijn momenteel 3,9 ID-medewerkers actief ingezet: 1 baliemedewerker, 0,9 beheerder van het pand waarin VWE is gehuisvest en 2 medewerkers die het onderhoud verzorgen van de ROA-/VVTV-woningen. Op 29 juni 2004 is bij de behandeling van het dossier "Voorstel tot het ombouwen van 200 ID-banen naar reguliere arbeidsplaatsen" een motie door de raad aangenomen om op basis van een inhoudelijke beoordeling van de kerntaken van VWE, te beslissen over het al dan niet regulier maken van (een aantal van) deze bestaande ID-banen. In dit kader wordt voorgesteld om de twee functies beheerder en baliemedewerker samen te voegen tot 1 formatieplaats regulier. Daarbij is (in verband met de doelgroep) met name het baliewerk van belang. Gezien het feit dat het aantal ROA-/VVTV-panden afneemt en binnen een aantal jaren op nul zal staan (beleid minister Verdonk is gericht op drie jaar), wordt tevens voorgesteld de twee medewerkers die het onderhoud verrichten af te laten vloeien in evenredigheid met het sluiten van deze panden. Voor ID-banen die niet regulier worden gemaakt geldt een afbouwregeling. In 2005 ontvangt VWE 859o van de huidige ID-loonkostencomponent (in dit dossier gaan we gemakshalve uit dat dit voor de betreffende ID-banen ,ÃćâĆňâĂİ is), in 2006 en %b. Uit deze vergoeding kan VWE de twee medewerkers die de panden onderhouden gedeeltelijk bekostigen. 4.3 Programmalijn Veiligheid, leefbaarheid en handhaving Bij de behandeling van de Voorjaarsnota is Veiligheid, leefbaarheid en handhaving vastgesteld als prioritair gebied voor de komende jaren. In de Voorjaarsnota wordt hier nader op ingegaan in Tussenbalans Samen Stad. Zoals hiervoor (zie Maatschappelijke effecten en meetpunt voor succes) werd aangegeven, heeft de gemeentelijke overheid vanuit het oogpunt van handhaving en beheersing belang bij en een taak in opvang en begeleiding bij problemen die de doelgroep van VWE ondervindt. Geconcludeerd kan dan ook worden, dat het subsidiabele productenaanbod van VWE binnen de aangegeven prioriteiten van de raad past.

7 E ,ÃćâĆňâĂİ E ,ÃćâĆňâĂİ E ,ÃćâĆňâĂİ ,ÃćâĆňâĂİ < ,ÃćâĆňâĂİ -< ,ÃćâĆňâĂİ Raadsnummer 04..RIOI9.OOI < 8.000,ÃćâĆňâĂİ E ,ÃćâĆňâĂİ ,ÃćâĆňâĂİ E 3.000,ÃćâĆňâĂİ 5 Financiele gevolgen en risico s 5.1 Begroting Begroting 2005 van VWE. VWE heeft een concept begroting ingediend voor 2005 uitgaande van het bestaand beleid 2004 en continuering van 3,9 ID-medewerkers. De totale productbegroting 2005 bedraagt ,ÃćâĆňâĂİ. In 2004 werd een begroting ingediend voor een bedrag van ,ÃćâĆňâĂİ. Een en ander ligt derhalve in lijn met elkaar. In de nota is hiervoor aangegeven wat uit beleidsmatig oogpunt wenselijk is om met ingang van 2005 aan producten af te nemen van VWE. Bij afname van het wenselijke productaanbod en 1 regulier gemaakte ID-baan ziet de begroting voor 2005 er als volgt uit: Be eleidingstraject WIN Onderhoud ROA-/VVTV-woningen Vaste kosten Variabele kositen Maatschappelijke begeleiding E ,ÃćâĆňâĂİ ,ÃćâĆňâĂİ Woonbegeleiding preventie/afhandeling Voorlichting bevolking Coac hing project (niet af te nemen door de gemeente) Correctie kosten niet regulier maken ID-banen Totaal uitgaven ( ,ÃćâĆňâĂİ C ,ÃćâĆňâĂİ N.B.: voor de vaste kosten van het product "coachingproject" zal uit nader onderzoek moeten blijken in hoeverre deze op termijn kunnen worden afgebouwd. Kosten die hieronder vallen zijn bijvoorbeeld huisvesting en coordinatiekosten. Dit zijn kosten die niet direct met het productvolume zijn af te bouwen. De variabele kosten zijn direct gerelateerd aan het productvolume. Bij het niet afnemen van een product kunnen deze kosten dan ook vervallen, De variabele kosten van het coachingproject zijn daarom niet meegenomen in bovenstaande productenbegroting. Zoals reeds eerder aangegeven willen wij voorstellen slechts 1 van de 3,9 ID-banen regulier te maken. Derhalve dient de begroting van VWE hiervoor gecorrigeerd te worden. Voor de twee ID-medewerkers die het onderhoud verzorgen geldt een afbouwregeling. Derhalve is in 2005 een inkomst van B596 van de loonkosten meegenomen.

8 Raadsnummer O4.RXOZg.OOZ Zoals uit bovenstaande tabel blijkt, zal voor de af te nemen producten van VWE in 2005 maximaal een subsidiebedrag nodig zijn van ,ÃćâĆňâĂİ Begroting 2006 en verder van VWE. Aflopende producten. Het product Onderhoud ROA-/VVTV-woningen zal op langere termijn verdwijnen als gevolg van wijziging in rijksbeleid. Mogelijk zal dit ook gebeuren met het product Begeleidingstrajecten WIN. De subsidiering van VWE zal daarmee in de toekomst gebaseerd zijn op drie vanuit gemeentelijke zorg en verantwoordelijkheid wenselijk geachte structurele taken van deze stichting: maatschappelijke begeleiding, woonbegeleiding en voorlichting. Hieraan gerelateerd zal het benodigd subsidiebedrag in de toekomst kunnen afnemen met tenminste de variabele kosten van de producten nbegeleidingstrajecten WINu en "onderhoud ROA-/VVTV-woningen". Voor de vaste kosten behorend bij de aflopende producten geldt wederom dat nader onderzoek zal moeten uitwijzen in hoeverre ook deze kosten kunnen worden afgebouwd. De inkomsten die de gemeente heeft met betrekking tot ROA/VVTV vervallen dan natuurlijk ook. Huisvesting. VWE is gehuisvest in een pand dat in eigendom is van de gemeente Eindhoven en in beheer is van Loket W. De huur die VWE momenteel betaald is verre van marktconform. Op dit moment is niet duidelijk wat op termijn de invloed zal zijn van het door de gemeente te wijzigen VTA-beleid op de huurprijs. Mogelijk dat de huurlasten in de toekomst hoger komen te liggen en daarmee ook de benodigde subsidie voor VWE. 5.2 Dekking Dekking 2005 en verder. In de gemeentelijke begroting zijn de volgende structurele bedragen opgenomen die in aanmerking komen als dekking voor afname van het gewenste productaanbod bij VWE: E ,ÃćâĆňâĂİ stelpost nieuw beleid bestemd voor VWE; ÃćâĆňâĂİ stel post a sla lzoekers/g BA, ,ÃćâĆňâĂİ totaalstructurele dekkingsmiddelen. Daarnaast zijn voor 2005 in de begroting middelen opgenomen die naar verwachting in de komende drie jaar afgebouwd zullen worden, in het kader van het reeds genoemde terugkeerbeleid van minister Verdonk: ,ÃćâĆňâĂİ middelen ROA-regeling; ÃćâĆňâĂİ middelen VVTV-regeling; ,- totaal aflopende dekkingsmidde ten. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen wat het precieze effect is.

9 ,ÃćâĆňâĂİ. Raadsnummer 04.RIOI9. OOI Een andere mogelijke dekkingsbron hangt samen met de ene ID-baan waarvan wordt voorgesteld die regulier te maken. Op 29 juni 2004 heeft de gemeenteraad besloten 200 ID-banen om te zetten naar structureel reguliere arbeidsplaatsen. Momenteel vindt een analyse plaats om deze 200 door de raad geaccordeerde arbeidsplaatsen om te zetten naar formatieplaatsen. Binnen deze omrekening ontstaat naar verwachting ruimte voor extra formatieplaatsen daar niet elke arbeidsplaats gelijk staat aan 1 formatieplaats. Hierover ontvangt u binnenkort een dossier. Vooruitlopend op dat dossier wordt voorgesteld om uit deze ruimte reeds nu 1 formatieplaats te claimen voor de ene formatieplaats VWE, waarvan wij vinden dat deze regulier zou moeten worden gemaakt. In alle redelijkheid bestaat de verwachting dat hiervoor de ruimte ook daadwerkelijk ontstaat. Het gaat hierbij om een bedrag van ,ÃćâĆňâĂİ structureel vanaf 2005 uit de structureel beschikbaar gestelde middelen voor het regulier maken van 200 ID-banen ad 65 miljoen. Indien de aangegeven dekkingsmiddelen voor VWE worden ingezet, resteert in 2005 een bedrag van ,ÃćâĆňâĂİ waarvoor dekking gezocht zal moeten worden. Voor 2006 en 2007, rekening houdend met een verdere afbouw van de compensatieregeling voor de 2 medewerkers die onderhoud aan de ROANVTV panden verzorgen, schatten wij in dat nog dekking gezocht zal moeten worden voor een bedrag van De invloed van de verdere afbouw op de ROANVTV-panden en wijzigingen in de WIN op de inkomsten van de gemeente Eindhoven en vaste en variabele kosten bij VWE is in deze en volgende jaren nog onduidelijk. Op de variabele kosten moet bij gehele afbouw van zowel ROA/VVTV en de WIN ,ÃćâĆňâĂİ kunnen worden bezuinigd en voor de vaste kosten ad ,ÃćâĆňâĂİ geldt dat nader onderzoek duidelijkheid zal moeten geven. Aan inkomsten/dekkingsmiddelen valt ,ÃćâĆňâĂİ bij de gemeente weg. Het lijkt redelijk te veronderstellen dat dit budgettair neutraal op te lossen is en er dus geen extra dekkingsmiddelen noodzakelijk zijn Dekkingstekort. Zoals onder werd aangegeven resteert voor 2005 een dekkingstekort van ,ÃćâĆňâĂİ en 2006 en verder ,ÃćâĆňâĂİ. Binnen het collegeproduct en raadsprogramma waar VWE onder valt, kunnen hiervoor geen middelen gevonden worden. In de Voorjaarsnota zijn extra middelen opgenomen voor veiligheid: repressie en handhaving en preventie en zorg. In 2006 bedraagt dit in totaal ,ÃćâĆňâĂİ en in 2007 en verder ,ÃćâĆňâĂİ. Gezien de koppeling tussen het subsidiabele productenaanbod van VWE en de door de raad gestelde prioriteiten Veiligheid, leefbaarheid en handhaving wordt voorgesteld gebruik te maken van deze financiele ruimte om het structurele dekkingstekort van VWE in 2006 en verder op te lossen. Uit dit budget dienen echter ook nog andere doelen op het terrein van veiligheid te worden gerealiseerd (zie Voorjaarsnota 2005-

10 r p Raadanummer 04.RIOI9.OOI 2008). Door reeds nu in te stemmen VWE uit de middelen opgenomen in de Voorjaarsnota te dekken, kan geen integrale afweging plaatsvinden. Bij VWE gaat het echter om bestaand beleid dat reeds jaren met incidentele middelen wordt afgedekt. Voor het dekkingstekort 2005 zijn geen middelen beschikbaar binnen het raadsprogramma waar VWE onder valt. Uit het recentelijk in roulatie gebrachte dossier "besteding resterende incidentele middelen kinderopvang 2004" blijkt dat er 61,2 miljoen aan het eigen kapitaal kan worden toegevoegd. Voorgesteld wordt het tekort 2005 ad ,ÃćâĆňâĂİ hieruit te dekken. 5.3 Recht op afbouw subsidie. Aan VWE is voor een periode van tenminste drie jaar subsidie verstrekt voor het bestaande productaanbod. Derhalve heeft VWE op grond van artikel 4:51 van de Algemene wet bestuursrecht recht op een afbouwregeling bij vermindering of beeindiging van subsidie. Hierbij dient de gemeente een redelijke termijn in acht te nemen voordat wordt overgegaan tot deze vermindering of weigering. De bepaling van wat een redelijke termijn is, betreft altijd maatwerk. Indien in 2005 gekozen wordt voor vermindering of weigering zijn derhalve nog een aantal jaren middelen nodig inzake afbouw. 5a Bestuurlijke kaders Raadsprogramma inburgering en diversiteitsbeleid (2.4); collegeproducten Opvang asielzoekers, Diversiteitsbeleid en inburgering (2.4.1 t/m 2.4.3). Sb Fiscale gevolgen Dit voorstel heeft geen fiscale gevolgen. 6 Overige gevolgen van de aanpak Niet van toepassing. 7 Resultaten van overleg / inspraak Met VWE is regelmatig overleg geweest bij de totstandkoming van dit voorstel. De opmerkingen tijdens deze overleggen gemaakt, zijn zoveel mogelijk verwerkt. Op een aantal punten is VWE het niet eens met het uiteindelijke raadsvoorstel: VWE is van mening dat de 2 ID-banen met betrekking tot beheerder en baliemedewerker (samen 1,9 formatieplaats) beide regulier zouden moeten worden. Reactie gemeente: zie argumentatie paragraaf 4.2; VWE is van mening dat ook bij toekomstige wijziging van het rijksbeleid met betrekking tot de WIN de behoefte aan activiteiten van VWE op dat terrein blijft bestaan. Reactie gemeente: dit betreft dan opnieuw een keuze die de gemeente op het moment dat het nieuwe rijksbeleid (inclusief middelen) duidelijk is, kan maken; Volgens VWE wordt de inburgering van gezinshervormers en gezinsherenigers in het kader van de WIN in de praktijk meestal door VWE uitgevoerd.

11 Raadsnummer 04.RIOI9.OOI Reactie gemeente: in dit dossier is beschreven hoe de gemeente een en ander geregeld heeft dat kan in de praktijk anders uitpakken; VWE is het ermee eens dat het coaching project kan worden geãŕntegreerd in het product maatschappelijke begeleiding. Volgens VWE komen de kosten van deze specifieke methodische aanpak daarmee niet te vervallen. Reactie gemeente: het coaching project betrof oorspronkelijk een GSB-project. De gemeente is van mening, juist omdat het een methodische aanpak betreft van maatschappelijke begeleiding, dat hiervoor geen extra middelen ter beschikking gesteld hoeven te worden, zie paragraaf Communicatie Niet van toepassing. 9 Ter inzage gelegde stukken 1 Raadsvoorstel inzake de rol van de Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven in het lokaal vreemdelingen- en vluchtelingenbeleid, d.d. 21 mei Exploitatiebegroting VWE Omschrijving producten en activiteiten Motie inzake ID-banen bij Vluchtelingen Werk Eindhoven. 5 Brief van VWE, d.d. 17 september 2004 met reactie op conceptraadsvoorstel. 6 Begrotingswijziging. 7 Aangepast raadsprogramma. 10 Referendabiliteit Het voorstel is niet referendabel in het kader van de Tijdelijke Referendumwet. Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, C. Langerwerf, secretaris.

12 ,ÃćâĆňâĂİ ; v p Raadsnummer 04.RIOI9.OOI Onteer p Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 9 november 2004; besluit: 1 a vast te stellen dat de gemeente de volgende producten structureel wil afnemen in het kader van de integratie van asielzoekers en nieuwe statushouders: maatschappelijke begeleiding; woonbegeleiding; voorlichting; b vast te stellen dat de gemeente de volgende producten, voor zo lang van toepassing, wil afnemen in het kader van de integratie van asielzoekers en nieuwe statushouders: onderhoud ROA-/VVTV- woningen; begeleidingstrajecten Wet Inburgering Nieuwkomers; c vast te stellen dat hetgeen onder 1a is opgenomen producten zijn die passen binnen de door de raad gestelde prioriteiten van de Voorjaarsnota ; 2 a voor 2005 aan Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven een subsidie te verlenen van maximaal ,ÃćâĆňâĂİ (is inclusief 1 regulier gemaakte ID-baan) voor de onder 1a en 1b genoemde producten; b 1 ID-baan van de 3,9 aanwezige ID-banen bij Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven regulier te maken; c voor 2006 en verder aan Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven een subsidie te verlenen van maximaal ,ÃćâĆňâĂİ (is inclusief 1 regulier gemaakte IDbaan) voor de onder 1 a en 1b genoemde producten; 3 1 de subsidie voor 2005 en verder structureel te dekken uit: a de in het kader van het beleidsplan voor Stichting Vluchtelingen Werk Eindhoven ter beschikking gestelde middelen ad ,ÃćâĆňâĂİ ; b de op de stelpost asielzoekers/gba ter beschikking staande middelen ad c de ter beschikking staande middelen uit de ROA-regeling ad ,ÃćâĆňâĂİ ; d de ter beschikking staande middelen uit de VVTV-regeling ad ,ÃćâĆňâĂİ ; e ,ÃćâĆňâĂİ uit de ruimte die ontstaat door verschillen tussen de door de raad geaccordeerde regulier te maken ID-arbeidsplaatsen en formatieplaatsen; 2 de subsidie voor 2005 naast de genoemde dekkingsmiddelen onder 3.1 incidenteel te dekken uit het eigen kapitaal voor een bedrag van ,ÃćâĆňâĂİ ; 3 de subsidie voor 2006 en verder naast de genoemde dekkingsmiddelen onder 3.1 structureel te dekken conform raadsbesluit d.d. 4 november 2004 met betrekking tot de programmabegroting (inzet resterende ruimte

13 Raadsnummer 04.RIOI9. OOI die het oorspronkelijke bezuinigingspakket bevatte, -beslispunt 5) voor een bedrag tot ,ÃćâĆňâĂİ ; 4 de begroting dienovereenkomstig te wijzigen; 5 het raadsprogramma dienovereenkomstig te wijzigen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van, voorzitter., griffier. wa

14 I gemeente Eind hoven g++ j Dienst Maatschappelijke Onturikkeling Raadsbijlage nummer 98 Inboeknummer. 01U Beslisdatum BlkW 8 mei 2001 Dossiernummer RaadsbijlageVoorstel inzake de rol van de Stichting Vluchtelingenwerk Eindhoven in het lokaal vreemdelingen- en vluchteiingenbeleid 1 Inleiding Met de invoering van de Nieuwe Vreemdelingenwet (VW 2000) per 1 april 2001, wordt een nieuwe systematiek van kracht over de opvang en toelating van asielzoekers en vluchtelingen (oftewel statushouders). In het nieuwe model van opvang zullen asielzoekers voortaan uitsluitend onder verantwoordelijkheid van het Centraal Opvang orgaan Asielzoekers (COA) worden gehuisvest in Asielzoekerscentra (AZC) en in Kleinschalige Centrale Opvang in woningen binnen gemeenten (KCO). De vigerende regeling Centrale Opvang in Woningen (COW) komt feitelijk met de KCO overeen en zal hierin worden omgezet. De ornstreden opvang van asielzoekers op eigen gelegenheid in het kader van het zogenoemde Zelfzorgarrangernent (ZZA) zal worden afgeschaft. Bij toelating tot Nederland ontvangen alle vluchtelingen aanvankelijk een verblijfstatus voor bepaalde tijd (drie jaar). Dit houdt een vereenvoudiging in van het huidige model, dat allerlei soorten statussen kent. Bij de statusverlening volgt meteen inplaatsing in gemeenten in de regio van de centrale opvang. De vluchtelingen moeten vervolgens een integratietraject in het kader van de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) volgen. Voor het overige zijn er geen specifieke maatregelen getroffen. De vluchteling krijgt meteen toegang tot algemene voorzieningen, zoals bijstand en huisvesting. Ook gezinshereniging wordt dan mogelijk. De tijdelijke verblijfstatus kan bij het bereiken van de eindtermijn worden omgezet in een voor onbepaalde tijd. Voor afgewezen asielzoekers en statushouders waarvan de verblijfsvergunning niet wordt omgezet, zal een actief terugkeerbeleid worden gevoerd. Het Instituut voor Migratie (IOM) krijgt daarin een belangrijke rol. VW 2000 brengt een verandering in de rol van de gemeente in het asieh en vluchtelingenbeleid. Deze wordt meer afstandelijk. Gemeenten blijven verplicht een taakstelling voor huisvesting van vluchtelingen te realiseren, maar worden niet langer verantwoordelijk gesteld voor opvang De gemeenten vangen nu nog vluchtelingen op met een voorwaardelijke vergunning tot verblijf in het kader van de

15 Raadsbijlage nummer 98 Zorgwet vvtv. Deze regeling komt te vervallen per 1 april 2001, met inachtneming van een overgangstermijn van zes maanden. De opvang van asielzoekers onder gemeentelijke verantwoordelijkheid in woningen, in het kader van de reeds eerder ingetrokken Regeling Opvang Asielzoekers (ROA), zal waarschijnlijk versneld tot afbouw worden gebracht. Momenteel verblijven nog circa 100 personen in de ROAwoningen, van wie een deel nog in afwachting van een beschikking op het asielverzoek is en een deel dat uitgeprocedeerd is en het land moet verlaten. Daarnaast verblijft nog een aantal statushouders in de ROA en vvtv-woningen in afwachting van reguliere huisvesting. De invoering van de VW 2000 heeft ook gevolgen voor de Stichting Vluchtelingenwerk (VWE). VWE vervult nu voor de gemeente een aantal taken met betrekking tot asielzoekers en vluchtelingen met subsidie vanuit de doeluitkeringen vvtv en ROA en in het kader van de WIN. Daarnaast is incidenteel subsidie verstrekt uit het zogenoemde gemeentelijke ROA-fonds (bestemd voor het opknappen van gebruikte en uitgewoonde opvangwoningen) voor het begeleiden van statushouders die nog in ROA- en vvtv-huisvesting zitten. Het gaat hierbij steeds om subsidie naar rato van het aantal personen ("koppengelden"). In 1999 ging het in totaal om een budget van ongeveer f ,ÃćâĆňâĂİ (C ,1 3). Vanuit deze middelen financiert VWE een formatie van 2,8 formatieplaatsen en een kantoor (vaste lasten van f ,ÃćâĆňâĂİ (C ,88). Tezamen met een aantal Wiw-krachten en circa 60 vrijwilligers voeren deze beroepskrachten de op maatschappelijke, woon- en juridische begeleiding van de doelgroepen gerichte activiteiten uit. De middelen verschaffen VWE ook een basis van waaruit een meer algemene vraagbaakfunctie kan worden vervuld en incidenteel projecten kunnen worden ontwikkeld. De intrekking van de Zorgwet vvtv zal, in combinatie met de afbouw van de ROA, betekenen dat VWE in de loop van 200 l haar relatief grootste inkomensbronnen zal verliezen. Het subsidie in het kader van de WIN is naar rato minder gunstig. De sector Welzijn heeft verder per 200 I geen subsidie meer aan VWE kunnen verstrekken voor de begeleiding van statushouders in de ROA- en vvtv-woningen vanuit de middelen ROA-fonds. Laatstgenoemde middelen zijn in principe bestemd voor het bestrijden van kosten van het opknappen van uitgewoonde ROA-woningen.. Naar verwachting zal bij ongewijzigd beleid het budget voor VWE teruglopen tot (circa 80 WIN trajecten ad f 800,ÃćâĆňâĂİ (@363,02) =) ongeveer f ,-( ,93) per jaar en de exacte hoogte geheel afhankelijk zijn van het aantal te begeleiden nieuwkomers. Hierdoor komt het voortbestaan van VWE in gevaar. Bij brief van 18 september 2000 aan het college heeft VWE een verzoek ingediend voor een reguliere subsidie. De organisatie is namelijk van mening dat de nieuwe VW 2000-groepen asielzoekers en vluchtelingen begeleiding van VWE nodig zullen hebben om optimaal te integreren in de samenleving. Door structurele subsidiering

16 Raadsbijlage nummer 98 hoopt VWE ook een grondslag te vinden voor het ontwikkelen van kwaliteit in de dienstverlening, bereikbaarheid en samenwerking met instellingen. Het bovenstaande vormt aanleiding om tot een herijking van het beleid en een herpositionering van de rol van het vluchtelingenwerk daarin te komen. 2 Probleemstelling De stichting Vluchtelingenwerk (VWE) heeft een subsidieverzoek ingediend tegen de achtergrond van de invoering van de nieuwe Vreerndelingenwet (VW 2000). VW 2000 heeft gevolgen voor de rol van de gemeente en als afgeleide daarvan, voor de activiteiten van de stichting. Een herijking van de welzijnstaken van de gemeente ten aanzien van asielzoekers en vluchtelingen en van VWE in de uitvoering daarvan is aan de orde. 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes VWE stelt dat extra aandacht voor de nieuwe VW 2000 categorieen asielzoekers en vluchtelingen nodig is om in te burgeren in de samenleving. VWE meent vanuit haar unieke expertise en werkwijze (vrijwilligers ondersteund door beroepskrachten) bij uitstek in staat te zijn de benodigde extra aandacht te kunnen geven. VWE heeft aangegeven te ambieren vanuit een ketenbenadering zorg te willen dragen voor de begeleiding van het gehele traject van asielaanvraag tot integratie in de Nederlandse samenleving of terugkeer naar het land van herkomst. Dit in het belang van de klant, die nu met heel veel instanties te maken krijgt. De ondersteuning van aslelzoekers aan het begin van het traject is momenteel in handen van door het COA gefinancierde Vluchtelingenwerkgroepen in de asielzoekercentra (AZC). VWE denkt haar ambitie waar te kunnen maken door een nauwere samenwerking en samenhang met de werkgroepen in de AZC bewerkstelligd zal worden binnen het nieuwe, meer op regio s gerichte opvangmodel. Voor wat betreft vluchtelingen werkt VWE vooral in de fase van de instroom in de samenleving. Daarbij zoekt VWE afstemming met de nieuwe Welzijnsinstelling. Voor wat betreft terugkeer van afgewezen asieizoekers zet VWE zich in voor het faciliteren hiervan in samenwerking met andere instanties. VWE heeft de producten die zij wil aanbieden in haar subsidieverzoek benoemd. Het gaat om: 1 maatschappelijke begeleiding, nader onderverdeeld in: een begeleidingstraject in het kader van de WIN, langdurende en kortdurende contacten (ook met personen die buiten de WIN vallen) en begeleiding bij gezinshereniging; 2 huisvesting: inplaatsing/voorbereiding van (her)huisvesting en (zolang nog actueel) het technisch/dagelijks beheer van de ROA- en vvtv-woningen; 3 woonbegeleiding, het voorkomen en helpen oplossen van woonoverlast;

17 aaadsbijlage nummer 98 4 juridische begeleiding bij de asielaanvraag; en de omzetting van een tijdelijke verblijfsvergunning in een permanente; 5 begeleiding bij de terugkeer van afgewezen asielzoekers, aanvullend op de inzet van de geeigende instanties (IND, politie, IOM); 6 educatie tijdens de asielprocedure als dagbesteding en ter bespoediging van het inbur gering proces; 7 voorlichting gericht op de Nederlandse bevolking; 8 coaching van vluchtelingen door "maatjes" in verband met de sociale inbedding. De producten zijn in meetbare en afrekenbare eenheden benoemd en zijn gebaseerd op schattingen van de vraagontwikkeling. VWE wil deze producten aanbieden aan de volgende nieuwe en (zolang actueel) oude categorieãńn asielzoekers en vluchtelingen. Doelgroepen VW a Nieuwe tijdelijke statushouders. b Nieuwe permanente statushouders (naar verwachting zal een groot deel van de vvtv-ers vrij spoedig deze status krijgen). c Gezinsherenigers- en vormers van nieuwe statushouders. d Asielzoekers in KCO-woningen. e Alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama s). Af te schaffen doelgroepen oude Vreemdelingenwet. f asielzoekers in de ROA-woningen. g Vvtv-ers in de vvtv-woningen. h Oude statushouders (A-statushouders met een permanent verblijfsvergunning en C-statushouders met een verblijfsvergunning op humanitaire gronden) in de ROAen vvtv-woningen. i Asielzoekers in COW-woningen. j Asielzoekers in ZZA-woningen. Hiernaast wil VWE aandacht schenken aan oude stotushouders die relatief slecht zijn geintegreerd en bij het bij hen als goed bekendstaande vluchtelingenwerk aankloppen voor ondersteuning. VWE wil niet alle producten aanbieden aan alle doelgroepen. In een matrix is verduidelijkt welke producten gekoppeld worden aan doelgroepen. Tevens zijn de daaraan verbonden kosten in beeld gebracht. VWE geeft daarbij aan dat bij afname van meer producten voor meer doelgroepen de kosten relatief zullen dalen. 4 Wijze van aanpak/oplosslngsrichtlng Voor een inhoudelijke weging van het subsidieverzoek van VWE is een beantwoording van de volgende vragen van belang.

18 Raadsbijlage nummer 98 1 Zijn er nog welzijnstaken voor de gemeente aanwezig of gewenst na de invoering van YW 2000, en zo ja, welke en voor welke specifieke categorieen? 2 Watis de specifieke vraag van asielzoekers en vluchtelingen naarmelzijni 3 Welke alternatieven heeft de gemeente om deze vraag te honoreren? Welke rol is er eventueel voor VWE weggelegd in de uitvoering van gemeentelijke welzijnstaken ten aanzien van vreemdelingen en/of vluchtelingen? 4 Hoe inoet worden omgegaan met de taken van VWE in de overgangsperiode tussen de oude en de nieuwe situatie? In het navolgende wordt op de vragen ingegaan. 4.1 Wetzijnstaken van de gemeente in het asiel- en vluchtelingenbeleid. Met de invoedng van VW 2000 krijgt de gemeente beperkte wettelijke taken op dit specifieke terrein. De gemeente dient zorg te dragen voor het maken van afspraken met de woningcorporaties over de huisvesting van statushouders. In dit kader dient tevens een administratie beheerd te worden en een verantwoording aan het Rijk plaats te vinden. Verder is de gemeente verplicht tot het aanbieden van inburgeringtrajecten aan statushouders in het kader van de WIN: educatieve activiteiten (taal, maatschappelijke en beroepenorientatie uitgevoerd door het REC) en maatschappelijke begeleiding. Voor het overige komen nieuwe statushouders te vallen onder het algemeen welzijnsbeleid dat op alle burgers betrekking heeft. Voor wat betreft het welzijn van asielzoekers, kan gesteld worden dat de gemeente ingevolge VW 2000 geen wettelijke taak toebedeeld heeft gekregen. De verantwoordelijkheid over de opvang en begeleiding van alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama s) berust bij de landelijke voogdij-instelling De Opbouw. In Eindhoven wordt in een onderaannemersconstructie de opvang door de ama s). Combinatie Troje/SDJ uitgevoerd in het kader van het Barna-project (Begeleiding Asielzoekers in de KCO worden opgevangen onder verantwoordelijkheid van het COA. Het COA zal aan VWE de juridische begeleiding uitbesteden, maar niet de sociale. Het COA ziet (beperkte) mogelijkheden om hieraan zelf invulling te geven. Hier wordt gepleit voor het bewaken van een strikt onderscheid in de taken van gemeente en Rijk op basis van de zogenoemde per 1 januari 1996 ingevoerde waterscheiding. Over asielzoekers nog het volgende. De aanwezigheid van asielzoekers die onder verantwoordelijkheid van het COA worden opgevangen in de KCO stelt eisen aan de begeleiding en de invulling van de dagbesteding. Dit teneinde te voorkomen dat problemen ontstaan (bijvoorbeeld met de omgeving) en vragen bij gemeentelijke voorzieningen worden gelegd (zoals het welzijnswerk). Het COA dient hierop te worden aangesproken. Het helemaal voorkomen dat asielzoekers in deze regeling een inzet vragen van de geineente(lijke instellingen) lijkt echter niet realistisch. Zolang de vraag beperkt blijft, hoeft deze ook geen probleem te zijn.

19 aaadsbijlage n z ga Over statushouders waarvan het verblijf niet wordt verlengd en afgewezen asielzoekers nog het volgende. Het rijksbeleid ten aanzien van vreemdelingen is de afgelopen jaren aangescherpt (o.a. Koppelingswet), waardoor onder meer deze mensen geen recht meer hebben op opvang en sociale voorzieningen, Zij behouden alleen het recht op medische zorg, onderwijs voor de kinderen en juridische hulpverlening. Te voorzien is dat een deel van deze mensen niet (onmiddellijk) naar het land van herkomst zal terugkeren. Instellingen en kerken hebben bij ons college aandacht gevraagd voor de humanitaire problematiek van deze mensen. De staatssecretaris heeft aangegeven dat wanneer op humanitaire gronden hulp en informatie zou worden gegeven gericht op de situatie van de vreemdeling - bijvoorbeeld hulp bij het regelen van terugkeer ÃćâĆňâĂİ, een gemeente hierin bestuurlijk autonoom kan handelen. Vanuit het experimenteel project Vreemdelingeninformatiequnt wordt informatie en begeleiding aan deze categorie vreemdelingen geboden. Bedoeling daarvan is betrokkenen te helpen bij het maken om keuzes gericht op een perspectief met realiteitsgehalte. Dit project is bij het sociaal raadsliedenwerk ondergebracht. VWE vormt onderdeel van het contactennetwerk van het project. 4.2 Vraag van vluchtelingen naar welzijn. In de vorige paragraaf is vastgesteld dat de gemeente in de toekomst alleen een taak heeft met betrekking tot nieuwe statushouders. Hier wordt ingegaan op de omvang van de doelgroep, de inhoud van de vraag en de zorgketen die deze mensen kan steunen bij de integratie. Omvang von de doelgroep. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat de komende jaren asielzoekers naar ons land zullen blijven komen. Het Rijk voert een restrictief toelatingsbeleid. Van VW 2000 wordt verwacht dat de toegang verder verscherpt zal worden. Een deel zal statushouder worden en vervolgens in de samenleving inburgeren. Aan de gemeente wordt een taakstelling opgelegd voor opname van de nieuwe statushouders in de lokale samenleving. Schattingen over het aantal statushouders dat in Eindhoven zal worden gehuisvest zijn niet met zekerheid te geven, omdat hier een sterke relatie iigt met politieke instabiliteit in andere landen. Toch moet op grond van de trend rekening gehouden worden met gemiddeld ongeveer 150 personen per jaar. Jaar Taakstelling statushouders (permanente en tijdelijke) / / (gecorrigeerd) i 46 (1 helft)

20 Raadsbijlage nummer 98 Inhoud van de vraag. De zorgvraag van de vluchteling op de korte en middenlange termijn (tot drie jaar) wordt in onderstaande-tabel in beeldgebracht. Vanaf moment van statustoekenning tot en met afronding van de eerste fase van inburgering hebben vluchtelingen een aantal stappen te zetten om te komen tot integratie in de samenleving. Verder doen zich ook bepaalde problemen voor onder vluchtelingen. Deze hebben vaak van doen met de (geestelijke) gezondheid, het welbevinden en de sociale inbedding. Hiernaast zal het vluchteling zijn bij tijdelijke statushouders nog een punt van aandacht blijven. Tot slot is het bewaken en versterken van het draagvlak voor de opname van vluchtelingen in de samenleving een bijzonder aandachtspunt. Aandachts unt Relevante instantie/instelling/ ersonen 1 Voorbereiding op uitplaatsing naar Woon corporaties huisvesting in de gemeente. Huis Nutsbedrijven vinden, inrichtingskosten aanvragen, Dienst Werk, Zorg en inkomen aansluiting op gas, licht en elektra 2 Inplaatsing in de gemeente: Wooncorporaties bezichtigen en aanvaarden van de Gemeente diensten Algemene en woning Publiekszaken en Werk, Zorg en Inkomen inrichting van de woning Banken en verzekeringen inschrijving in het GBA Onderwijs aanvraag voor sociale zekerheid Huisartsen en tandartsen openen van een bankrekening sluiten van verzekeringen vinden van huisarts en tandarts inschrijven van kinderen op school 3 Educatie, arbeid en orientatie op de maatschappij. Arbeidsmarkt Samenleving 4 Wonen. Contact met de buurt Buren Omgang met conflicten in de buurt Buurt Woon overlast Wooncorporaties Politie 5 Familierelatie. Gezinshereniging (aan IND te vragen drie maanden na statusverlening). Herhuisvesting naar gezins- Wooncorporaties woning

21 aaa4sbijlage nummer 98 6 Kinderen en jongeren. Functioneren in relatie tot school (o.a. leerlingenvervoer) en (jongeren} wegwijs worden in de samenleving 7 Sociaal leven. Vinden van aanknopingspunten, vrienden, organisatievorming, liefhebberijen etc. Bestrijding van eenzaamheid 8 Gezondheid en welbevinden. Psychosociale en psychiatrische begeleiding. Scheiding en herhuisvesting. Zelfverwaarlozing 9 Juridische aspecten en terugkeer Eventueel voorbereiden op intrekking van vergunning en terugkeer naar land van herkomst. Orientatie op het leven in het land van herkomst to Acceptatie in de samenleving 4.3 Alternatieve wegen naar integratie. De gemeente heeft als het gaat om de integratie van nieuwe statushouders twee opties. a Specifieke aandacht voor vluchtelingen alleen door uitvoering van de wettelijke taken. van de overheid: de taakstelling ingevolge de Huisvestingswet en de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN}, Voor dit laatste worden middelen beschikbaar gesteld in de vorm van een doeluitkering. Voor het overige de integratie invulling geven via algemene instellingen. Dit sluit aan bij het uitgangspunt dat vluchtelingen zelfstandig stappen moeten nemen om toegang te krijgen tot voorzieningen, die de "zorgketen" vormen in de integratie. b Specifieke aandacht door uitvoering van aanvullende, extra activiteiten, voor alle statushouders die op basis van de taakstelling gehuisvest moeten worden en hier bijhorende gezinsherenig0rs. Dit model is gestoeld op de opvatting dat er in de initille fose van inburgering bij vluchtelingen behoefte is aan een intermediair, die vanuit een overzicht de klant begeleidt en toe leidt naar voorzieningen. Voorzieningen die de vluchteling bijstaan bij het wonen en de sociale inbedding en in de richting van de Nederlandse samenleving zich inzet voor behoud van het draagvlak. Dit met uitzondering van juridische begeleiding: dat is een zaak van betrokkene, het Rijk en de advocatuur.

22 Raadsbijlage nummer 98 Uitwerking optie o. De inbedding van het vluchtelingenbeleid in algemene kaders pleit voor een versterking van de rol.van algemene voorzieningen. In deze optie zouden. instellingen, waaronder de nieuwe Welzijnsinstelling, moeten inspelen op de vragen van een nieuwe groep Eindhovenaren: nieuwe statushouders, met gelijke rechten en plichten, zoals Nederlanders. Het ontbreekt (een deel van) deze instellingen aan toegankelijkheid voor vluchtelingen en de nodige deskundigheid. Dit onderstreept de noodzaak van interculturalisatie en expertiseverwerving. De nieuwe Welzijnsinstelling heeft hiertoe reeds een aanzet gegeven in de nota Diversiteitsbeleid: Wenkend perspectief op welzijn (juni 2000). In deze optie zijn er wel specifieke middelen aanwezig voor de uitvoering van de WIN, Aangezien dit bedrag voor VWE onvoldoende is om als organisatie te blijven voortbestaan, zou de maatschappelijke begeleiding naar de nieuwe Welzijnsinstelling moeten worden overgedragen. Uirwerking optie 4. Als het gaat om de invulling van optie b ligt het voor de hand VWE daarvoor in te schakelen. De organisatie heeft: grote deskundigheid ten aanzien van vreemdelingen- en vluchtelingenvraagstukken; grote naamsbekendheid bij de doelgroepen en bij instellingen in het veld, zodat zij als een belangrijk aanspreekpunt geldt; de betrokkenheid van vrijwilligers, hetgeen bijdraagt aan behoud van het maatschappelijk draagvlak. De vertrouwensband die tussen vrijwilligers en klanten wordt opgebouwd biedt een fundament voor de multiculturele samenleving die Eindhoven geworden is; het onderdeel zijn van een landelijke (dekkende) vereniging, die de lokale groepen ondersteunt en informeert over ontwikkelingen op het turbulente gebied van vreemdelingenvraagstukken. Op o.a. deze gronden is VWE in het kader van de reorganisatie van het welzijnsveld aangeduid als een special product dat geen onderdeel tnoet worden van de nieuwe Welzijnsin stelling. De afhankelijkheid van vrijwilligers stelt echter ook limieten aan het vermogen om deze taak uit te voeren. Algemene (gemeentelijke) professionele welzijnsinstellingen worden door de inzet van VWE niet ontslagen van een opgave ten aanzien van nieuwe statushouders; integendeel. VWE treedt op als (traject)begeleider en betrekt de instellingen bij het oplossen van problemen van de vluchteling. De rol van algemene welzijnsinstellingen is in deze optie verder van belang voor de integratie van de doelgroepen in de samenleving op de lange termijn. Teneinde te bevorderen dat deze overdracht plaatsvindt moet VWE de statushouders wel op den duur kunnen loslaten. Tegen deze achtergrond zou niet akkoord moeten worden gegaan met de door VWE voorgestelde activiteiten voor statushouders na afronding van de initiele fase van inburgering.