Jaarverslag toezicht en handhaving Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 Gemeente Borger-Odoorn

Transcriptie

1 Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 Gemeente Borger-Odoorn 1

2 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Leeswijzer Vergunninggericht toezicht Uitgangspunt De cijfers De toelichting Zijn de doelen gerealiseerd Onze conclusies En dit betekent Objectgericht toezicht Het uitgangspunt De Cijfers De toelichting Zijn de doelen gerealiseerd Onze conclusies En dit betekent Gebiedsgericht toezicht Het uitgangspunt De toelichting Zijn de doelen gerealiseerd Onze conclusies En dit betekent Handhaving Het uitgangspunt De cijfers peuterspeelzalen en toezicht kindercentra De toelichting De cijfers handhaving Wabo, Apv De toelichting De cijfers bij handhavingszaken De toelichting Conclusie handhaving En dit betekent Samenvattend Ontwikkelingen

3 1 Inleiding Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 Voor u ligt het jaarverslag toezicht en handhaving Het jaarverslag toezicht en handhaving dient om verslag te doen van de wijze waarop de in het uitvoeringsprogramma geplande taken in 2014 zijn uitgevoerd. Het is een verantwoordingsdocument welke tevens dient als instrument voor evaluatie en (eventueel) beleidsaanpassing. Op grond van artikel 21.1 van de Wet milieubeheer, artikel 10.1 van de Wet ruimtelijke ordening en artikel 7.7. van het Besluit omgevingsrecht dienen burgemeester en wethouders jaarlijks verslag doen aan de gemeenteraad over hun beleid met betrekking tot de uitvoering van de bestuursrechtelijke handhaving van deze wetten. Uitkomst van deze beschouwing worden meegenomen in de voorbereiding op de volgende uitvoeringsprogramma s. Er is net als in het uitvoeringsprogramma onderscheid gemaakt tussen verschillende toezichtvormen; vergunninggericht toezicht, objectgericht toezicht en gebiedsgericht toezicht. Naast deze vormen van het toezicht is een onderscheid mogelijk in gepland (programmatisch) toezicht en ongepland toezicht naar aanleiding van ontwikkelingen, meldingen en/of klachten. Daarnaast komt het onderdeel handhaving aan bod. 1.1 Leeswijzer Dit jaarverslag beschrijft per toezichtvorm de resultaten van In hoofdstuk 2 worden de resultaten van het vergunninggericht toezicht beschreven en in hoofdstuk 3 de resultaten van het objectgericht toezicht. In hoofdstuk 4 komen de resultaten van gebiedsgerichte toezicht aan de orde. Hoofdstuk 5 geeft de resultaten weer van het toezicht naar aanleiding van verzoeken om handhaving en de handhavingszaken van Aan elke vorm van toezicht zijn symbolen toegevoegd. Hiermee is in één oogopslag te zien of de doelen zijn gehaald. Dit betreffen de volgende: Goed /doelen nagenoeg volledig gerealiseerd/gehaald Voldoende/doelen bijna volledig gerealiseerd/gehaald Matig /doelen gedeeltelijk gerealiseerd/gehaald 3

4 2 Vergunninggericht toezicht Vergunninggericht toezicht richt zich voornamelijk op de uitvoering van eenmalige activiteiten gericht op het wijzigen van een bestaande situatie, bijvoorbeeld door bouwen of slopen. Vergunninggericht toezicht heeft in 2014 deels actief en deels reactief plaatsgevonden. Het actief geprioriteerde toezicht op het gebied van vergunningen had betrekking op aanvragen waar het aspect bouwen aan de orde was. 2.1 Uitgangspunt In het uitvoeringsprogramma is een schatting gemaakt van het uren dat in 2014 besteed zou worden aan vergunninggericht toezicht op het gebied van milieu. Bij deze schatting is gekeken naar prioritering, te verwachten vergunningaanvragen en meldingen en het ontheffingen dat voorgaande jaren is afgegeven. In onderstaande tabel staan de in 2014 benodigde uren voor vergunning gericht toezicht. In het handhavingsbeleidsplan is bepaald dat toezicht plaats vindt naar aanleiding van een vergunning, melding, signaal of klacht. Nieuwe vergunningen en meldingen worden opgenomen in een inrichtingsbestand. Naar aanleiding van deze lijst vindt periodiek objectgericht toezicht plaats. 2.2 De cijfers Vergunninggericht toezicht Geschat uren Geschat controleobjecten Werkelijk controleobjecten Werkelijk uren Bouwwerkzaamheden Milieu Sloop Meldingen, ontheffingen en vergunningen APV Overige meldingen en vergunningen Totaal De toelichting Vergunninggericht toezicht heeft in 2014 deels actief en deels reactief plaatsgevonden. Het actief geprioriteerde toezicht op het gebied van vergunningen had betrekking op aanvragen waar het aspect bouwen aan de orde was. De statistieken laten zien dat er in 2014 meer controles zijn uitgevoerd aan vergunninggericht toezicht dan gepland. Het werkelijk bestede uren is daar in tegen minder dan geschat. Ten aanzien van vreugdevuren zou er alleen toezicht worden uitgevoerd naar aanleiding van een klacht/ melding (piepsysteem) of het houden van een vreugdevuur op een nieuwe locatie. Aangezien er geen aanvragen zijn ontvangen waarbij er een andere plek is aangedragen dan 4

5 in 2013 was er geen reden om toezicht te gaan houden. Ook zijn de klachten en meldingen uitgebleven waardoor er geen tijd is besteed aan deze categorie. Een eerste oorzaak van het enorme verschil tussen geschatte en werkelijk controleobjecten bij de categorie sloop is de gemaakte inhaalslag in de Basisregistratie adressen en Gebouwen (BAG). In deze administratie zijn oude acceptaties van meldingen en uitgevoerde sloopwerkzaamheden verwerkt. Aangezien het enkel een administratieve handeling betreft nam een dossier gemiddeld een kwartier in beslag. Door deze inhaalslag zijn we gekomen tot recentere en meer correcte gegevens in de BAG. De tweede oorzaak van de toename van het totaal controleobjecten komt voort uit sloopwerkzaamheden waarbij asbest in het geding is. Deze afhandeling is tevens administratief van aard. Per 1 januari 2014 ligt het gehele pakket van controle op sloopwerkzaamheden waarbij tevens sprake is van het verwijderen van asbest bij de RUD Drenthe. Om te zorgen voor een schone overdracht is besloten op dit terrein oude dossiers op te pakken en af te handelen. Naast de categorie Sloop is nog een noemenswaardig verschil is aanwezig in de categorie Overige meldingen en vergunningen. In januari 2013 heeft er een grootschalige wijziging van de Drank- en Horecawet plaats gevonden. Naar aanleiding hiervan zijn 60 horecapanden bezocht om te bepalen of ze konden voldoen (commerciële en para-commerciële inrichtingen). Er is toen geconstateerd dat het merendeel niet voldeed. De eigenaren/ beheerders zijn hiervan op de hoogte gesteld en men is verzocht de benodigde aanvraag in te dienen. Naar aanleiding deze aanvraag vindt een bouwkundige controle plaats. De schatting was dat wij een 30 aanvragen zouden ontvangen. Helaas heeft het merendeel van de eigenaren/ beheerders geen gehoor gegeven aan het verzoek en zijn er slechts 6 ontvangen. De eigenaren/ beheerders van de nog niet aangevraagde locaties zullen actief worden benaderd om alsnog een aanvraag in te dienen. 2.4 Zijn de doelen gerealiseerd De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten op het gebied van vergunninggericht toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. 2.5 Onze conclusies Een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen kan betrekking hebben op verschillende types bouwwerken. Op basis van (fysieke) kenmerken worden een types bouwwerkclusters onderscheiden. Naast fysieke kenmerken is ook gekeken naar aspecten als aard en omvang van het gebruik van het bouwwerk en het soort gebruiker. Deze factoren kunnen van invloed zijn op het naleefgedrag bij de uitvoering van bouwwerken. De prioriteit bepaalt het controles. Om het controles per bouwwerk te bepalen, is voor de verschillende types bouwwerken een beschrijving van de werkzaamheden en controles gemaakt. Omdat binnen een bepaalde categorie bouwwerken verschillen zijn in de aard en omvang is het een verantwoordelijkheid van de toezichthouders om te bepalen op welke controles de nadruk moet liggen. De toerekening van uren en werkzaamheden is indicatief, waarbij het uitgangspunt is dat de gemiddelde tijdsbesteding voor een bepaald type bouwwerk gelijk is. De statistieken laten zien dat er in 2014 aanzienlijk meer controles zijn uitgevoerd aan vergunninggericht toezicht dan gepland. Het werkelijk bestede uren is daar in tegen minder dan geschat. De eerste oorzaak hiervan van toename van het controleobjecten is de gemaakte inhaalslag onder de categorie uit- aan- en bijgebouwen, dakkapellen, gevelwijzigingen en bijbehorende bouwwerken. Dit om te zorgen voor recentere gegevens in de Basisregistratie adressen en gebouwen (BAG). Toezichthouders zijn hiervoor 5

6 op locatie geweest. In deze categorie is sprake van een toename van zowel controleobjecten als uren. Het reactief geplande deel van het vergunninggericht toezicht was gericht op signalen en klachten. We hebben een piek geconstateerd bij de categorie Sloopwerkzaamheden waarbij asbest in het geding is. Dit doet vermoeden dat er veel klachten zijn ontvangen op dit terrein. Dit is niet het geval. Het betreft hier een puur administratieve afhandeling. Dit om te komen tot een schone overdracht van dossiers richting de RUD Drenthe. Als we deze twee categorieën buitenbeschouwing laten en puur kijken naar controle als gevolg van een afgegeven vergunningen, klachten en meldingen dan kunnen we stellen dat er, net als in 2013, een lichte afname heeft plaats gevonden. 2.6 En dit betekent Bij de vaststelling van het handhavingsbeleidsplan zijn duidelijke keuzes gemaakt over de prioriteitstelling en de daarbij in te zetten middelen. De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten op het gebied van vergunninggericht toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. Wel zal er ten aanzien van commerciële en para-commerciële inrichtingen actie worden ondernomen. Tijdens de bezoeken van deze inrichtingen is geconstateerd dat het merendeel niet voldeed aan de Drank- en Horecawet. Men is verzocht een aanvraag in te dienen. Hierop zijn slechts enkele ontvangen. Wij zullen nu middels een schrijven en het toezenden van een informatiefolder de betreffende ondernemers/ beheerders benaderen om alsnog deze aanvraag in te dienen. 6

7 3 Objectgericht toezicht Objectgericht toezicht is toezicht op het gebruik van bestaande objecten in bestaande situaties in de gebruiksfase. De gebruiksfase begint nadat een object, zoals een gebouw, is gebouwd (opgericht), is ingericht en gebruiksklaar is. Objectgericht toezicht is gebaseerd op een verleende (omgevings)vergunning of algemene regels, zoals een AMvB. Het toezicht richt zich op het controleren van naleving van voorschriften uit de vergunning of de algemeen geldende regels. 3.1 Het uitgangspunt Objecten worden, afhankelijk van gestelde prioriteiten met een vastgestelde controlefrequentie periodiek gecontroleerd of worden gecontroleerd naar aanleiding van klachten of signalen dat er mogelijk regels worden overtreden. Op basis van de tijd die nodig is voor controles bij de gekozen prioriteit en een schatting van het gevallen per categorie is het benodigde uren bepaald. In onderstaande tabel staan deze uren genoemd. 3.2 De Cijfers Objectgericht toezicht Geschat uren Geschat controleobjecten Werkelijk controleobjecten Werkelijk uren Activiteit gebruik (Brandveiligheid) Activiteit milieu Drank en horeca Totaal De toelichting Het toezicht is uitgevoerd volgens een jaarplanning. De Regionale uitvoeringsdienst Drenthe (RUD Drenthe) heeft voor de gemeente op milieukundig gebied de controle objecten uitgevoerd. Dit conform de planning van het handhavingsuitvoeringsprogramma 2014.De prioritering van toezicht en handhaving in 2014 is bepaald door gemeente (opdrachtgever). Het toezicht op het gebied van brandveilig gebruik wordt uitgevoerd door de brandweer en vindt actief (prioriteit B) plaats. De naleving in het kader van drank- en horecawet is uitbesteed aan de gemeente Emmen. Tijdens het toezicht op evenementen is bij een controles samengewerkt met een toezichthouder van de gemeente Borger- Odoorn. Er zijn minder controles uitgevoerd dan gepland. Dit heeft op het gebied van Brandveiligheid voornamelijk te maken met enkele wijzigingen in wetgeving. Dit heeft als gevolg dat een voorheen gebruiksvergunningen nu als meldingen kunnen worden afgedaan. Voor meldingen geldt een andere controlefrequentie waardoor deze een jaar zijn doorgeschoven. Tijdens de controles door de toezichthouders worden de ondernemers gewezen op hun verantwoordelijkheden met betrekking tot veiligheid, een onderdeel van de zorgplicht. We zien dat ondernemers bewuster om gaan met het aspect brandveiligheid. Dit betekent in de praktijk dat men het herstel van kleine gebreken snel uitvoert. Door de controles worden de 7

8 contacten met de bedrijven intensiever en de band versterkt. Indien nodig werd ter plaatse de situatie beoordeeld door een toezichthouder van de gemeente en adviseur van de brandweer. Hierna volgt een aanschrijven met de geconstateerde gebreken en maatregelen die dienen te worden getroffen. De meest voorkomende gebrek betrof het onderhoud van installaties (noodverlichting defect, installaties werden niet getest of logboek wordt niet bijgehouden). Ook is een keer geconstateerd dat nooduitgangen/ vluchtwegen niet vrij werden vrijgehouden van obstakels. De onderdelen die niet in orde waren werden adequaat opgepakt. In 2014 was handhaving dan ook niet nodig. De RUD Drenthe heeft als externe partij voor de gemeente op het terrein van object gericht toezicht de meeste werkzaamheden uitgevoerd. In de tabel zien we een behoorlijke afwijking tussen geschatte en werkelijke uren (gemiddeld 50% per controleobject). Een afwijking voor 2014 lag in de lijn der verwachting maar deze toename was niet voorzien. Per 1 januari 2014 is de uitvoering van milieutaken definitief overgegaan van de 12 Drentse gemeenten en Provincie naar de RUD Drenthe. Een jonge nog in ontwikkeling zijnde organisatie welke het milieubrede takenpakket, inclusief de bodemtaken, verzorgt. De RUD Drenthe heeft met betrekking tot de uren per controleobject aansluiting gezocht bij de ruim gehanteerde landelijke norm die al enige tijd gebruikt wordt bij eerder operationeel geworden RUD s. In eerste instantie werd gedacht dat deze extra tijd per controleobject ook een ander toetsing niveau zou opleveren. In de praktijk blijkt het verschil marginaal te zijn. Op dit moment zijn er gesprekken gaande tussen RUD Drenthe en enkele gemeenten, waaronder de gemeente Borger-Odoorn, om hierover te debatteren. Ook milieutoezicht en handhaving is ondergebracht bij de RUD Drenthe. Hoewel de werkzaamheden worden uitgevoerd door deze organisatie blijft de gemeente het eerste aanspreekpunt voor burgers en bedrijven. Ondanks dat de RUD Drenthe deze uren heeft besteed aan de objecten zullen ze niet worden doorberekend aan de gemeente. Voor de gemeente heeft de aanzienlijke toename aan uren dan ook geen financiële consequenties. Enkel de kosten zullen worden geaccepteerd van het uren zoals deze is vastgesteld in het handhavings-uitvoeringsprogramma 2014 welke is overeengekomen met de RUD. Deze zekerheid geldt overigens ook voor het jaar Ten aanzien van de producten zijn geen verschillen ontstaan tussen geschat en werkelijk uitgevoerd. Wel is een afwijking aanwezig bij de categorie beheer en sanering tanks. Dit toezicht vindt reactief plaats (prioriteit C). Er zijn op dit gebied geen klachten ontvangen en er heeft ook geen sanering plaats gevonden. De controles op het gebied van drank en horeca vonden in burger en onaangekondigd plaats. Door het gesloten zijn van een inrichtingen tijdens een eerste en tweede controle zijn de werkelijke uren bij hercontroles lager uitgevallen. Deze inrichtingen zijn nog niet inhoudelijk gecontroleerd. De uitgevoerde controles waren nieuw voor horecaondernemers (commercieel als para-commerciële) waardoor toezichthouders relatief veel tijd hebben moeten besteden aan de uitleg van herziende regels drank- en horecawet. Daarnaast was veelal de drank- en horecavergunning niet meteen voorhanden. In meerdere gevallen zelfs niet te vinden. Het College is hiervan op de hoogte gesteld middels een uitgebrachte evaluatie Drank- en Horecawet 2014 begin van dit jaar. Daarnaast is bij een paracommerciële inrichtingen geconstateerd dat de door de gemeente Borger-Odoorn aan de verleende drank- en horecavergunning opgelegde beperkingen en/of voorschriften werden overtreden. 3.4 Zijn de doelen gerealiseerd Bij de vaststelling van het handhavingsbeleidsplan zijn keuzes gemaakt over de prioriteitstelling en de daarbij in te zetten middelen. De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten op het gebied van objectgericht toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. 8

9 3.5 Onze conclusies Objectgericht toezicht heeft in 2014 geheel actief plaats gevonden. Dit komt door de toekenning van prioriteitenstatus B aan op één na alle objecten. Enkel voor het onderdeel beheer en sanering tanks vond reactief toezicht plaats (prioriteit C). Het actief geprioriteerde objectgerichte toezicht had betrekking op controles die door diverse disciplines zijn uitgevoerd zoals: brandweer, RUD Drenthe, toezichthouders van gemeente Emmen en toezichthouders van gemeente Borger- Odoorn. De planning voor de controles zijn bij alle categorieën nagenoeg gehaald. We zien een lichte afname van het controleobjecten maar een behoorlijke toename in het bestede uren aan diverse controleobjecten. Aangezien de RUD Drenthe voor ons op het terrein van objectgericht toezicht de meeste werkzaamheden heeft uitgevoerd is het grootste verschil tussen geschatte en werkelijke uren hier aanwezig. De oorzaak hiervan is een verschuiving van de milieukundige taken naar de RUD Drenthe. Ondanks dat de RUD deze uren heeft besteed aan werkzaamheden zullen deze niet voor rekening komen van de gemeente en heeft dit geen financiële consequenties. Op het gebied van brandveiligheid zijn er minder controles uitgevoerd dan gepland. Dit heeft te maken met een verschuiving van enkele voorheen gebruiksvergunningen naar de meldingsplicht. Het naleefgedrag binnen de gemeente is goed te noemen, in de meeste gevallen is de situatie nog tijdens de controle of bij de 1 e hercontrole in orde gemaakt, zodat een handhavingstraject uitbleef. Bij de vaststelling van het handhavingsbeleidsplan zijn keuzes gemaakt over de prioriteitstelling en de daarbij in te zetten middelen. De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten op het gebied van objectgericht toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. Wel zal er op het gebied van de Dranken Horeca wetgeving meer energie worden gestoken in het informeren van (para) commerciële inrichting met betrekking tot geldende wet- en regelgeving. Er is gebleken dat er op dit gebied nog winst valt te behalen. Dit zal gebeuren in de vorm van het organiseren van informatiebijeenkomsten in combinatie met het actualiseren van de vergunningen. 3.6 En dit betekent Het gevallen waarbij toezicht nodig is wordt in het geval van routinematige controles bepaald door de frequentie waarmee inrichtingen worden bezocht en het totaal inrichtingen. In totaal zijn er binnen de gemeente ongeveer 925 milieukundige-inrichtingen. Jaarlijks wordt bepaald welke inrichtingen dat jaar worden bezocht. Een belangrijke vraag is hoe het mogelijk is dat de gemeente een nagenoeg zelfde niveau behaalde als de RUD in aanzienlijk minder tijd en dus tegen minder kosten. Bovenstaande is aanleiding geweest voor de gemeente Borger- Odoorn om zienswijze in te dienen tegen de conceptbegroting van de RUD Drenthe waarin de Drentse Maat uitgangspunt is. Ten aanzien van Drank en Horeca kunnen we constateren dat bij het merendeel van de eigenaren/ beheerders van inrichtingen een stuk kennis ontbreekt ten aanzien van de geldende wet- en regelgeving. Voorstel vanuit de evaluatie Drank- en Horecawet 2014 is dan ook om niet meteen handhavend op te treden maar te kiezen voor het informeren en voorlichten bij (para) commerciële inrichtingen. Het ligt dan ook niet voor de hand om structureel een BOA in te zetten in De nadruk zal dan ook liggen op het organiseren van informatiebijeenkomsten in combinatie met het actualiseren van de vergunningen. Er zal wel actiever gehandhaafd worden door een BOA bij inrichtingen die in het bezit zijn van een actuele vergunning en bij evenementen. Door een andere benadering en werkwijze van de inzet van BOA s binnen de gemeente Emmen is besloten voor dit onderdeel een andere externe partij in te huren. De gemeente Emmen is inmiddels op de hoogte gesteld van dit besluit. 9

10 4 Gebiedsgericht toezicht Gebiedsgericht toezicht richt zich op activiteiten die op een bepaalde locatie plaatsvinden en waarbij sprake kan zijn van afwijking van regels die gelden voor die gebieden. Het gaat dan bijvoorbeeld om de volgende (illegale) activiteiten: 1. Handelen in strijd met wetten of regelgeving (zoals Bouwbesluit of gemeentelijke verordeningen); 2. Handelen zonder benodigde vergunningen of ontheffingen; 3. Handelen in strijd met het bestemmingsplan; 4. Veroorzaken van overlast voor mens en milieu door onrechtmatig handelen. Doel van gebiedsgericht toezicht is het borgen en versterken van de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten en het behouden en waar nodig vergroten van de veiligheid en leefbaarheid van gebieden en de (openbare) ruimte. 4.1 Het uitgangspunt In de prioriteitenmatrix handhavingsbeleidsplan Borger-Odoorn is voor het gebiedsgericht toezicht het risico en het naleeftekort bepaald. Op basis van de matrix is een bestuurlijke keuze gemaakt over de prioriteit van het toezicht. Dit heeft er toe geleid dat taken die tot gebiedsgericht toezicht worden gerekend de prioriteit gemiddeld of laag hebben gekregen. Op basis van de tijd die nodig is voor controles en een schatting van het gevallen per categorie is het benodigde uren bepaald De cijfers Op basis van de tijd die nodig is voor controles en een schatting van het gevallen per categorie is het benodigde uren bepaald. In onderstaande tabellen staan de geplande en werkelijke controleobjecten en uren voor gebiedsgericht toezicht genoemd. Gebiedsgericht toezicht Geschat uren Geschat controleobjecten Werkelijk controleobjecten Werkelijk uren Activiteit bouwen, brandveiligheid en afwijking bestemmingsplan Milieu APV en bijzondere wetten Overig Totaal De toelichting Vanuit de prioriteitenmatrix is besloten om op het gebied van de activiteit bouwen, brandveiligheid en afwijking bestemmingsplan alleen toezicht te laten plaats vinden naar aanleiding van signalen en klachten. De binnengekomen signalen en klachten variëren van in slechte staat verkerende gebouwen, verrommeling van erven en het illegaal gebruik van gemeentegrond. Zodra er een signaal of klacht binnenkomt wordt eerst een controle 10

11 uitgevoerd. Als de klacht gegrond is vinden gesprekken plaats tussen de klager, de gemeente en de overtreder. Het doel is om er in onderling overleg, zonder juridische procedures, uit te komen. Als deze gesprekken niet het gewenste effect bereiken wordt overgegaan tot handhaving. Als we kijken naar de totalen dan zien we een behoorlijk positief verschil tussen geschatte en werkelijke controleobjecten en de hieraan gekoppelde uren. Hieruit kunnen we concluderen dat het gedrag van de burger op deze gebieden aanzienlijk beter is geweest dan verwacht. In de categorie permanente bewoning van een recreatie woning (vallende onder Activiteit bouwen, brandveiligheid en afwijking bestemmingsplan) is een specifieke reden toe te kennen ten aanzien van het verschil tussen geschatte en werkelijk gecontroleerde objecten. In 2013 was er sprake van een komende wetswijziging in 2014 ten aanzien van het permanent bewonen van recreatie woningen. Hierop anticiperend zijn er controle bezoeken toegekend aan deze categorie. Dit betekende concreet 10 bezoeken met een hierbij behorende belasting van zes uur per controle. De wijziging heeft het echter niet gehaald en zijn ook de verwachte klachten/ signalen uitgebleven waardoor het controleobject op nul uit kwam. Ook op het gebied van milieu heeft toezicht plaatsgevonden naar aanleiding van signalen en klachten. We zien een kleine afwijking van het totaal geschat met het totaal werkelijke klachten in Ook hier weer een opvallend toename van het uren per product op het gebied van milieu. Zoals eerder enkele malen aan de orde gesteld in dit verslag is de oorzaak hiervan een verschuiving van de milieu gerelateerde taken naar de RUD Drenthe. Zodra er een signaal of klacht binnenkomt wordt eerst een controle uitgevoerd. Als de klacht gegrond is vinden na de controle gesprekken plaats tussen de klager, de gemeente en de overtreder. Het doel is om er in onderling overleg, zonder juridische procedures, uit te komen. Als het niet lukt om er in onderling overleg uit te komen, wordt overgegaan tot handhaving. De geconstateerde overtredingen zijn alle in onderling overleg opgelost Een ander afwijking zien we in de categorie handelen zonder vergunning Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (vallende onder APV en bijzondere wetten ). Het deel waar de gemeente toezicht op dient te houden is het planologische kader. Dit betekent dat wij dienen op te treden mits een kinderopvang zich bevindt op een locatie welke niet als dusdanig is aangemerkt in het bestemmingsplan of waar geen afwijking voor is verleend van het betreffende bestemmingsplan. In 2014 hebben wij geen klachten of meldingen ontvangen ten aanzien van dit onderwerp. In 2013 was dit eveneens het geval. Voor 2015 kan gezien beide resultaten het controleobjecten dan ook naar beneden worden bijgesteld. Ten aanzien van dit onderwerp kan nog worden vermeld dat de GGD toeziet op de registratie van een kinderopvang. Ook is het de GGD die bekijkt of de betreffende kinderopvang zich houdt aan andere wet- en regelgeving. Hierbij kan men denken aan voorziening die aanwezig dienen te zijn in een pand. De gemeente Borger-Odoorn had in 2014 één toezichthouder in vaste dienst welke is aangesteld voor specifiek gebiedsgerichte toezichtstaken. Deze heeft zich voornamelijk bezig gehouden met het administratief afhandelen van dossiers. Naast deze toezichthouder hebben in 2014 twee bijstandsgerechtigden vanuit de Wedeka werkervaring opgedaan als toezichthouder openbare ruimte. Zij hebben onder andere het gebiedsgericht toezicht uitgevoerd. Door deze extra paar ogen op het gebied van APV en bijzondere wetten zien we in deze categorie een toename van het controle objecten. De meeste signalen of klachten komen telefonisch binnen bij buurtbeheer. De medewerker buurtbeheer registreert de melding en handelt deze meestal af. In een gevallen kan deze medewerker de meldingen niet zelf afhandelen. Om die reden wordt het buurtbeheer ondersteunt door de buurtbus en het gemeentelijk toezicht. De buurtbus herstelt bijvoorbeeld straatwerk, maakt borden schoon en ruimt afval op. Het gemeentelijk toezicht komt bijvoorbeeld in actie als er mogelijk overtredingen geconstateerd zijn bij het storten van groenafval en het foutief plaatsen van reclameborden. 11

12 4.3 Zijn de doelen gerealiseerd Als we de cijfers uit de tabel bekijken in combinatie met de reden van een controlebezoek dan kunnen we enkel concluderen dat het gedrag van de burger op deze gebieden beter is geweest dan verwacht. Doel van gebiedsgericht toezicht is het borgen en versterken van de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten en het behouden en waar nodig vergroten van de veiligheid en leefbaarheid van gebieden en de (openbare) ruimte. We zien op deze terreinen dat er sprake is van een lager uitgevoerde werkelijk controles ten opzichte van geschat. Het naleefgedrag op het gebied van milieu binnen de gemeente is redelijk tot goed te noemen. Tevens wordt bij dit soort gevallen de overtreder vaak uitgenodigd voor een gesprek, waarin duidelijke afspraken worden gemaakt over het vervolgtraject. In de meeste gevallen is de situatie bij de 1e hercontrole in orde gemaakt, zodat een handhavingstraject uitblijft. 4.4 Onze conclusies Het gebiedsgericht toezicht heeft in 2014 zowel proactief als reactief plaats gevonden. Uitgangspunt was om het geheel reactief te laten plaats vinden. Door de instroom vanuit het sociaaldomein van twee toezichthouders, die zich primair hebben gericht op het openbaar gebied, heeft er ook proactief toezicht plaats gevonden. Deze hebben de afdeling ondersteund om werkervaring op te doen. Er is dan ook deels actief toegezien op het naleven van wet- en regelgeving. Laten we deze naar binnen meegenomen overtredingen buiten beschouwing dan kunnen spreken over geheel reactief toezicht en kunnen we de conclusie trekken dat op alle activiteiten een afname heeft plaats gevonden. Wat het meest opvalt is dat in vrijwel alle gevallen de hoeveelheid meldingen en klachten minder zijn dan verwacht. Alleen de hoeveelheid meldingen met betrekking tot de categorie het handelen zonder ontheffing voor het plaatsen van voorwerpen op of aan de weg in strijd met de publieke functie ervan als wel in de categorie illegaal gebruik (openbare) gemeentegrond is toegenomen. De oorzaak van de toename zit in de aandacht die de gemeente heeft gehad voor deze categorieën. De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten op het gebied van gebiedsgericht toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. 4.5 En dit betekent In de prioriteitenmatrix handhavingsbeleidsplan Borger-Odoorn is voor het gebiedsgericht toezicht het risico en het naleeftekort bepaald. Op basis van de matrix is een bestuurlijke keuze gemaakt over de prioriteit van het toezicht. Dit heeft er toe geleid dat taken die tot gebiedsgericht toezicht worden gerekend de prioriteit gemiddeld of laag hebben gekregen. Op basis van de tijd die nodig is voor controles en een schatting van het gevallen per categorie is het benodigde uren bepaald. De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten op het gebied van gebiedsgericht toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. 12

13 5 Handhaving Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 Voor 2014 is in totaal voor de jurist 700 uur gereserveerd voor handhavingszaken op het gebied van de Wabo en de Apv. Voor handhaving op het gebied van peuterspeelzalen en kindercentra is per jaar 100 uur beschikbaar. Er is rekening gehouden met in totaal 720 uur toezicht naar aanleiding van verzoeken om handhaving en lopende handhavingszaken. 5.1 Het uitgangspunt In de prioriteitenmatrix zijn de handhavingstaken verdeeld naar vergunnings-, object- en gebiedsgericht toezicht. Vervolgens is de matrix ingevuld met gegevens over risico s en naleefgedrag. Per handhavingstaak is bekeken wat het risico is als regels worden overtreden. Hierbij is gekeken naar veiligheid, volksgezondheid, natuur/milieu, financieel economisch, leefbaarheid en imago. Per taak is er voor ieder onderwerp een score ingevuld. De optelsom geeft een waarde voor het uiteindelijke risico. Ook het naleeftekort speelt een rol. Deze wordt bepaald met de 'Tafel van Elf' (T11). De T11 is een analysemodel dat aan de hand van elf dimensies verklaart waarom regels wel of niet worden nageleefd. De T11 wordt mede gebruikt om te bepalen waarop toezichtacties zich moeten richten. Als blijkt dat regels niet bekend zijn, is bijvoorbeeld voorlichting nuttig. Als regels bewust worden overtreden is het opleggen van sancties beter geschikt. De prioriteit van een handhavingstaak wordt primair bepaald door het risico en het naleeftekort. Er zijn drie prioriteiten: hoog, gemiddeld en laag. Door prioriteitstelling kan aan de handhavingstaken een passende interventie worden gekoppeld. Bij een hoge prioriteit wordt actief gehandhaafd. Bij een laag risico en hoog naleeftekort is de prioriteit gemiddeld. Toezicht is hier minder nodig omdat het risico laag is. 5.2 De cijfers peuterspeelzalen en toezicht kindercentra Toezicht inspecties Aantal zaken Aantal uren Peuterspeelzalen Toezichtkindercentra (BSO, KDV, GOB, gastouders) Totaal De toelichting De peuterspeelzalen vallen met ingang van 2012 onder de Wet kinderopvang. De naam van de Wet kinderopvang is daarom ook aangepast naar Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. De GGD Drenthe is onze toezichthouder voor wat betreft deze wet. Het inspecties met betrekking tot peuterspeelzalen is in 2014 gestegen ten opzichte van het inspecties in Dit komt doordat in 2014 tijdens twee inspecties bleek dat er sprake was van een strijdige situatie bij een tweetal peuterspeelzalen. Deze inspecties hebben geleid tot het verzenden van een aanwijzing. Tijdens de herinspectie bleek dat de strijdigheid bij de betreffende peuterspeelzalen was opgelost en de peuterspeelzalen voldeden. De uitgebreide rapportages over het toezicht en de handhaving van peuterspeelzalen worden vermeld in het jaarverslag kinderopvang dat aan de Inspectie van het onderwijs wordt gezonden. In beginsel worden de kindercentra jaarlijks geïnspecteerd. Voor wat betreft de gastouders wordt een bepaald percentage geïnspecteerd. Hierover worden jaarlijks landelijk afspraken 13

14 gemaakt tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en GGD Nederland. Tevens worden gastouders op basis van een piepsysteem geïnspecteerd. In 2014 zijn alle Buitenschoolse Opvanglocaties (BSO), Kinderdagverblijven (KDV) en Gastouderbureaus (GOB) geïnspecteerd. Van de gastouders is 5% geïnspecteerd. In 2014 hebben meer inspecties plaatsgevonden dan in Dit komt doordat vier maal bleek dat kinderopvangcentra niet aan de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen voldeden. Het ging om twee kinderdagverblijven en twee buitenschoolse opvang locaties. Er zijn in deze gevallen aanwijzingen opgelegd. Kort na het verzenden van de aanwijzing is een herinspectie uitgevoerd. Tijdens de herinspectie bleek dat de strijdigheid bij de betreffende peuterspeelzalen was opgelost en de peuterspeelzalen weer aan de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen voldeden. Het merendeel van de kindercentra voldeed in eerste instantie al aan de wet. In 2014 is naar aanleiding van een inspectie aan één gastouder een aanwijzing opgelegd. Tijdens de herinspectie bleek dat de strijdigheid was opgelost. Het merendeel van de steekproefsgewijs gecontroleerde gastouders voldeed in eerste instantie al aan de wet. Ook hier geldt dat de uitgebreide rapportages over het toezicht en de handhaving van kinderopvang worden vermeld in het jaarverslag kinderopvang dat aan de Inspectie van het onderwijs wordt gezonden 5.4 De cijfers handhaving Wabo, Apv In onderstaande tabellen zijn de len handhavingszaken en verzoeken om handhaving die in 2014 zijn behandeld weergegeven op het gebied van Wabo en Apv.. In de tabellen staan ook de hiermee gebruikte uren aangegeven. Onder elke tabel wordt aangegeven om wat voor soort handhavingszaken het gaat. Handhaving uit toezichtcontroles Aantal zaken Aantal uren Voornemen last onder dwangsom 1 8 Last onder dwangsom 0 0 Voorwaardelijke last onder dwangsom met proeftijd 1 20 Voornemen last onder bestuursdwang 4 32 Last onder bestuursdwang 3 32 Preventieve last onder dwangsom 1 8 Voornemen aanlijn- en muilkorfgebod bijtincidenten honden 0 0 Aanlijn- en muilkorfgebod bijtincidenten honden 0 0 Inbeslagname hond 0 0 Totaal Handhaving uit toezichtcontroles 1 x voornemen last onder dwangsom: 1x overtreding Opiumwet. 14

15 1 x voorwaardelijke last onder dwangsom met proeftijd: 1 x overtreding Opiumwet. 4 x voornemen last onder bestuursdwang: 4 x overtreding Opiumwet. 3 x last onder bestuursdwang: 3 x overtreding Opiumwet. 1 x preventieve last onder dwangsom: 1 x strijdigheid met het Bouwbesluit. Handhaving n.a.v. klachten/meldingen 1 Aantal zaken Aantal uren Voornemen last onder dwangsom 6 48 Last onder dwangsom 6 48 Voornemen last onder bestuursdwang 0 0 Last onder bestuursdwang 0 0 Preventieve last onder dwangsom 0 0 Voornemen aanlijn- en muilkorfgebod bijtincidenten honden 0 0 Inbeslagname hond 0 0 Intrekken last onder dwangsom 1 12 Totaal Handhaving n.a.v. klachten/meldingen 6 x Voornemen last onder dwangsom: 2 x strijdigheid met het Bouwbesluit, 2x milieu, 1 x Apv en aanverwante regelgeving, 1 x strijdigheid met het bestemmingsplan. 6 x Last onder dwangsom: 2 x milieu, 1 x strijd met Apv en aanverwante regelgeving, 3 x strijd met het bestemmingsplan. 1 x ingetrokken last onder dwangsom: 1 x milieu. Verzoeken om handhaving Aantal zaken Aantal uren Afgewezen vanwege geen belanghebbendheid 0 0 Afgewezen 3 30 Toegewezen 1 10 Ingetrokken 1 10 Zaak loopt nog 3 32 Totaal Niet zijnde verzoeken om handhaving 15

16 Verzoeken om handhaving 3 x afgewezen: 3 x strijd met het bestemmingsplan en aanverwante regelgeving. 3 x zaak loopt nog: 2 x strijd met het bestemmingsplan, 1 x milieu. 1 x ingetrokken: 1 x strijd met het Activiteitenbesluit. 1 x toegewezen: 1 x strijd met het bestemmingsplan en het Bouwbesluit. Bezwaarschriften in het kader van handhaving Aantal zaken Aantal uren Gespreksfase 1 25 Legalisatiefase 0 0 Niet-ontvankelijk 0 0 Ingetrokken 0 0 Gegrond 0 0 Ongegrond Zaak loopt nog Totaal Bezwaarschriften in het kader van handhaving 5 x zaak loopt nog: 1 x overtreding Opiumwet, 2 x strijdigheid met het bestemmingsplan, 1 x milieu, 1 x strijd met het Bouwbesluit en aanverwante zaken. 7 x ongegrond: 4 x strijdigheid met het bestemmingsplan, 1 x strijd met het Bouwbesluit en aanverwante regelgeving, 1 x strijdigheid bestemmingsplan en Winkeltijdenwet, 1 x strijdigheid met het bestemmingsplan en het Activiteitenbesluit. Beroep in het kader van handhaving Aantal zaken Aantal uren Niet-ontvankelijk 0 0 Ingetrokken 1 27 Gegrond 1 35 Ongegrond Zaak loopt nog 2 82 Nieuwe beslissing op bezwaar n.a.v. uitspraak beroep 0 0 Totaal

17 Beroep in het kader van handhaving 4 x ongegrond: 2 x strijdig gebruik met het bestemmingsplan, 1 x APV, 1 x strijdig gebruik met het bestemmingsplan en strijd met de Winkeltijdenwet. 2 x zaak loopt nog: 2 x strijdig gebruik met het bestemmingsplan. 1 x gegrond: strijdigheid met het Bouwbesluit en aanverwante regelgeving. 1 x ingetrokken: 1 x APV en aanverwante wetgeving. Hoger beroep in het kader van handhaving Aantal zaken Aantal uren Niet-ontvankelijk 0 0 Ingetrokken 0 0 Gegrond 0 0 Ongegrond 2 95 Zaak loopt nog 2 55 Totaal Hoger beroep in het kader van handhaving 2 x ongegrond: 1 x gebruik in strijd met het bestemmingsplan, 1 x last onder bestuursdwang t.a.v. een bijthond. 2 x zaak loopt nog: 1x gebruik in strijd met het bestemmingsplan en 1 x Apv. Voorlopige voorziening in het kader van handhaving Aantal zaken Aantal uren Niet-ontvankelijk 0 0 Ingetrokken 0 0 Toegewezen 1 15 Afgewezen 0 0 Zaak loopt nog 0 0 Totaal 1 15 Voorlopige voorziening in het kader van handhaving 1 x toegewezen: 1 x strijdigheid met het bestemmingsplan. 17

18 5.5 De toelichting In 2014 zijn een flink handhavingszaken behandeld. Dit komt enerzijds doordat er veelal procedures volgen op het grote dossiers dat in 2013 is opgepakt, er is sprake van doorloop. Daarnaast is in 2013 gewerkt aan een zeer omvangrijke handhavingskwesties, waar veel tijd aan is besteed. Ook speelt de juridisering van de samenleving hierin een rol. Burgers leggen sneller een klacht of melding bij de gemeente neer. Ook het groeiende rechtsbijstandsverzekeringen die door burgers worden afgesloten is een oorzaak bij de omvang van het handhavingskwesties die in een juridische procedure uitmonden. 5.6 De cijfers bij handhavingszaken Taak Geplande uren Werkelijke uren Toezicht bij handhavingsprocedures De toelichting Er is in 2014 rekening gehouden met in totaal 720 uur toezicht naar aanleiding van verzoeken om handhaving en lopende handhavingszaken. Er zijn in 2014 een flink handhavingszaken behandeld. De afhandeling van deze zaken heeft ook een groot beslag op de tijd van de toezichthouders gelegd. In onderstaande tabel is aangegeven dat de geplande hoeveelheid uren ruimschots zijn overschreden. Hoewel de geplande uren voor toezicht bij handhavingszaken voor 2014 naar boven waren bijgesteld, bleek dit niet voldoende. 5.8 Conclusie handhaving Handhaving en het toezicht bij handhavingszaken heeft meer tijd gekost dan was voorzien. Er waren 700 uren gereserveerd voor juridische werkzaamheden waar in werkelijkheid 1089 uur is besteed aan juridische gerelateerd werk. Deze aanzienlijke toename zien we ook terug in het werkaanbod bij de toezichthouder. Hier was een aanname gedaan van 720 uren waar werkelijk 975 uren zijn gemaakt op het gebied van handhaving. Ook in 2014 zijn er veel uren gaan zitten in langlopende handhavingszaken. In sommige gevallen lagen deze zaken gedurende een periode stil en zijn deze in 2014 weer opnieuw actief geworden. Daarnaast is er een substantieel nieuwe handhavingszaken bijgekomen. Bij het Klantcontactcenrum (KCC) is deze ontwikkeling ook merkbaar. De burger wordt mondiger, kritischer en accepteert minder van medeburgers. Ook is men eerder bereid, de in zijn of haar ogen gelijkheid, te behalen via de juridische weg. Dit betekent dat de gemeente vaker beland in een juridisch conflict. Bij de vaststelling van het handhavingsbeleidsplan zijn keuzes gemaakt met betrekking tot de prioriteitstelling en de daarbij in te zetten middelen. De aard van de afwijkingen of overtredingen die zijn geconstateerd zijn van dien aard dat geconcludeerd kan worden dat het naleefgedrag goed is. De resultaten van het toezicht geven dan ook geen aanleiding voor het bijstellen van de prioritering. 18

19 5.9 En dit betekent De geplande uren voor handhaving en het toezicht bij handhavingszaken zijn voor 2014 naar boven bijgesteld. Desalniettemin heeft het toezicht bij handhavingszaken toch meer tijd gekost dan was voorzien. Gezien de recente ontwikkeling en die van voorgaande jaren op het gebied van toezicht en handhaving is het aannemelijk om de uren wederom naar boven bij te stellen. Dit is de reden voor het toekennen van het icoon met het uitroepteken welke aangeeft dat de doelen gerealiseerd zijn maar er wel aandacht dient te zijn voor dit onderdeel van het jaarverslag. Want ondanks de verhogen van de uren bleek het aanbod van werk in 2014 voor de juristen (VSO) dusdanig te zijn dat dit niet realiseerbaar was binnen de geschatte uren. Tevens is de verwachting dat deze tendens zich voor komende jaren zal doorzetten en er meer uren dienen te worden geraamd voor dit onderdeel. Deze toename zien we ook terug in het werkaanbod bij de toezichthouder. Hier was een aanname van 720 uren waar werkelijk 975 uren zijn gemaakt op het gebied van handhaving. Ook op dit gebied is de verwachting dat dit in het komende jaar niet zal gaan afnemen. 19

20 6 Samenvattend Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 Over het geheel genomen kunnen we stellen dat het naleefgedrag goed is. De reden van de toename op bepaalde vlakken van het controleobjecten is hiervan dan ook geen gevolg. De resultaten op de verschillende vormen van toezicht geven geen aanleiding tot het bijstellen van de prioritering. Wel zijn er enkele opvallende afwijkingen aanwezig in de tabellen welke vragen om een korte toelichting. Deze zijn in dit verslag uiteengezet en samenvattend in onderstaande vermeld. De zaken op het gebied van handhaving en toezicht hebben aanzienlijk meer tijd gekost dan was voorzien. Dit ondanks de verhoging van uren ten opzichte van De reden om het icoon met uitroepteken hierbij te plaatsen. Vergunninggericht toezicht Heeft deel als actief en deel reactief plaats gevonden. De statistieken laten zien dat er in 2014 meer controles zijn uitgevoerd dan gepland. Het werkelijk bestede uren is daar in tegen minder dan geschat. Eerste oorzaak is de gemaakte inhaalslag in de Basisregistratie adressen en Gebouwen (BAG). Er zijn in deze administratie oude acceptaties van meldingen en uitgevoerde sloopwerkzaamheden verwerkt. De tweede oorzaak komt voort uit de categorie Sloopwerkzaamheden waarbij asbest in het geding is. Per 1 januari 2014 ligt het gehele pakket van controle bij de RUD Drenthe. Om te zorgen voor een schone overdracht is besloten op dit terrein oude dossiers op te pakken en af te handelen. De handeling is puur administratief van aard. In januari 2013 heeft er een grootschalige wijziging van de Drank- en Horecawet plaats gevonden. Naar aanleiding hiervan zijn 60 horecapanden bezocht om te bepalen of ze konden voldoen (commerciële en para-commerciële inrichtingen). Er is geconstateerd dat het merendeel niet voldeed. De eigenaren/ beheerders zijn op de hoogte gesteld en is men verzocht de benodigde aanvraag in te dienen. De schatting was dat een 30 aanvragen zouden worden ontvangen maar het bleken er slechts 6 te zijn. Dit verklaart het verschil in de categorie overige meldingen en vergunningen. De eigenaren/ beheerders zullen actief worden benaderd om alsnog de benodigde aanvraag in te dienen. Object gericht toezicht heeft in 2014 geheel actief plaats gevonden (prioriteit B). De Regionale uitvoeringsdienst Drenthe (RUD Drenthe) heeft voor de gemeente op milieukundig gebied de controles uitgevoerd. Hier zien we een toename van gemiddeld 50% per object. Oorzaak is de aansluiting die de RUD Drenthe heeft gezocht bij de (ruim) gehanteerde landelijke norm. De gemeente kan zich echter niet vinden in deze uren toekenning per product. De gemeente Borger- Odoorn heeft nl. voorheen met minder uren een nagenoeg zelfde niveau behaald. De RUD Drenthe en enkele gemeenten zijn met elkaar in gesprek om de verdere samenwerking te bespreken. Er zijn t.a.v. deze producten zijn geen verschillen ontstaan tussen geschat en werkelijk uitgevoerd. Het toezicht op het gebied van brandveilig gebruik wordt uitgevoerd door de brandweer. Er zijn minder controles uitgevoerd dan gepland. Dit heeft te maken met wijzigingen in wetgeving waardoor een voorheen gebruiksvergunningen nu als meldingen kunnen worden afgedaan. Conclusie na de uitgevoerde controles is dat ondernemers bewuster om gaan met het aspect brandveiligheid. De naleving in het kader van drank- en horecawet was uitbesteed aan de gemeente Emmen. Er is geconstateerd dat bij het merendeel van de eigenaren/ beheerders van inrichtingen een stuk kennis ontbreekt t.a.v. wet- en regelgeving. Voorstel vanuit de evaluatie Drank- en Horecawet 2014 is dan ook om niet meteen handhavend op te treden maar te kiezen voor het informeren en voorlichten bij (para) commerciële inrichtingen. Gebiedsgericht toezicht heeft in 2014 zowel proactief als reactief plaats gevonden. Wat opvalt is dat in vrijwel alle gevallen de hoeveelheid meldingen en klachten minder zijn dan verwacht. Alleen de hoeveelheid met betrekking tot de categorie het handelen zonder ontheffing voor het plaatsen van voorwerpen op of aan de weg in strijd met de publieke functie ervan als wel in de categorie illegaal gebruik (openbare) gemeentegrond is toegenomen. Oorzaak is de aandacht die de gemeente heeft gehad voor deze categorieën. In 20

21 2014 zijn er vanuit het sociaaldomein twee toezichthouders aangesteld die zich primair hebben gericht op het openbaar gebied. Er is dan ook deels actief toegezien op het naleven van wet- en regelgeving. Laten we deze naar binnen meegekomen overtredingen buiten beschouwing dan kunnen we de conclusie trekken dat op alle activiteiten een afname heeft plaats gevonden. Handhaving en toezicht bij handhavingszaken heeft aanzienlijk meer tijd gekost dan was voorzien. Er waren 700 uren gereserveerd voor juridische werkzaamheden waar in werkelijkheid 1089 uur is besteed aan juridische gerelateerd werk. Deze aanzienlijke toename zien we ook terug in het werkaanbod bij de toezichthouder. Hier was een aanname gedaan van 720 uren waar werkelijk 975 uren zijn gemaakt op het gebied van handhaving. In 2014 is een aanzienlijke hoeveelheid uren gaan zitten in langlopende handhavingszaken. In sommige gevallen lagen deze zaken gedurende een periode stil en zijn in 2014 weer opnieuw actief geworden. Daarnaast is er een substantieel nieuwe handhavingszaken bijgekomen. Bij het Klantcontactcenrum (KCC) is de ontwikkeling op dit gebied ook merkbaar. De burger wordt mondiger, kritischer en accepteert minder van medeburgers. Tevens is men eerder bereid, de in zijn of haar ogen gelijkheid, te behalen via de juridische weg. Dit betekent dat de gemeente vaker belandt in een juridisch procedure. Een belangrijk gegeven aangezien dit gevolgen kan hebben voor formatie op dit vlak. Gezien het structurele karakter dat aan de orde is bij dit onderdeel vraagt dit misschien wel om permanente invulling. 21

22 7 Ontwikkelingen VTH-Kwaliteitscriteria De overheid heeft als taak te zorgen voor een goede bewoonbaarheid van het land en het beschermen en verbeteren van het leefmilieu. Dit is opgenomen in de Grondwet. Met behulp van instrumenten als vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht (VTH-taken) geeft de overheid invulling aan deze taak. Om de kwaliteit van deze invulling te verbeteren waren door het Rijk kwaliteitscriteria ontwikkeld. De kwaliteitscriteria volgen uit de package deal die in 2009 is gesloten tussen VNG, IPO en het Rijk. Dit houdt in dat binnen elke overheidsorganisatie voldoende deskundigheid en kritieke massa (capaciteit) aanwezig moet zijn en dat wordt voldaan aan de procescriteria. De kwaliteitscriteria zouden wettelijk worden vastgelegd en de verwachting was dat alle VTH-uitvoeringsorganisaties per 1 januari 2015 moesten voldoen aan deze kwaliteitscriteria. Na uitgave van de toetsingscriteria bleken de gemeenten op vele fronten niet te kunnen voldoen aan deze eisen. Zo kwam men bijvoorbeeld niet toe aan het minimaal gestelde opleidingsniveau, lag de frequentie van de bepaalde werkzaamheden te laag of waren er te weinig personen met gelijke discipline aanwezig. IPO en VNG hebben afgesproken dat beide partijen nu modelverordeningen gaan opstellen voor kwaliteitseisen waarmee provincies en gemeenten afspraken maken met omgevingsdiensten. Als de Tweede Kamer de wet goedkeurt zal deze worden voorgelegd aan de Eerste Kamer. Afhankelijk van de behandeling en de visie van de beide Kamers zal de aangepaste wet op zijn vroegst per januari 2016 in werking treden. Een provincie kan een gemeente die geen kwaliteitseisen vastlegt, voorschrijven dit alsnog te doen. Daarnaast zal uiterlijk drie jaar na inwerkingtreding van het wetsvoorstel een evaluatie plaatsvinden om te bezien of provincies en gemeenten kwaliteitsverordeningen hebben vastgesteld en in hoeverre deze overeenkomen met de modelverordening. Als blijkt dat hiermee de beoogde kwaliteitsverbetering niet tot stand is gebracht, dan kan de staatssecretaris besluiten de voorschriften uit de modelverordening in landelijke regels vaststellen. Vraag vanuit de gemeenten is hoe hoog de gestelde eisen vanuit deze modelverordening zullen zijn. Naar aanleiding hiervan kan een verbeterplan worden opgesteld om te komen tot het gewenste niveau. Gezien de eisen vanuit de eerder uitgebrachte kwaliteitscriteria is de verwachting ondenkbaar dat een verbeterplan voor de gemeente Borger- Odoorn uitblijft. De vraag is alleen op welk terrein er maatregelen genomen dienen te worden. Privatisering bouwtaken De ministerraad heeft 13 mei jl. ingestemd met de privatisering van een bouwtaken die nu door medewerkers van gemeenten worden uitgevoerd. Het beoordelen van aanvragen voor een omgevingsvergunning beperkt zich naar verwachting van 2018 tot het toetsen aan welstand, het bestemmingsplan/omgevingsplan en veiligheid. Het toetsen van bouwplannen aan het Bouwbesluit zal door de markt gaan plaatsvinden. Ook de controle tijdens de bouw zal door de markt zelf worden uitgevoerd. Op het gebied van handhaving heeft kan dit voor de afdeling toezicht de volgende gevolgen hebben: Toezichthouders die tijdens de bouw controles uitvoeren zijn minder/niet meer nodig Deel van de bouwleges zullen niet of zeer beperkt geheven kunnen worden omdat de markt een deel van de werkzaamheden zal gaan uitvoeren. Misschien zal bij de uitkering uit het gemeentefonds rekening worden gehouden met het wegvallen van deze leges. Aangezien dit per 2018 aan de orde is heeft dit op korte termijn nog geen gevolgen voor de gemeenten. Wel is het van belang om hier alvast op te anticiperen. Ook andere items uit de Omgevingswet zoals bouwen vanuit vertrouwen, deregulering, maatwerk en integrale advisering vragen om een totaal andere werkwijze dan tot nu bij veel gemeenten gebruikelijk is. 22