Beleidsnotitie Toezicht & handhaving wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen

Transcriptie

1 Beleidsnotitie Toezicht & handhaving wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Gemeente Opsterland Augustus 2012

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz Relevante wet en regelgeving blz Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wko) blz Besluit registers kinderopvang en peuterspeelzaalwerk blz Besluit kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen en Regeling kwaliteit blz. 3 kinderopvang en peuterspeelzalen Toezicht blz Toezichthouder blz Kwaliteitsaspecten blz Handhaving blz Verantwoording blz Implementatie handhavingsbeleid blz Mandatering blz Intrekking voorgaande beleidsnotitie blz. 6 Bijlagen Bijlage 1. Bijlage 2. Bijlage 3. Afwegingsmodel Gemeente Opsterland Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Opsterland 2012 Toevoeging Afwegingsmodel VNG ivm accommodatie en inrichting peuterspeelzalen Bijlage 4. Beleidsregels werkwijze toezichthouder kinderopvang

3 1. Inleiding Op 1 januari 2005 is de Wet kinderopvang in werking getreden. Met ingang van 1 augustus 2010 is de naam van de wet gewijzigd in Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Dit is het gevolg van de inwerkingtreding van het wetsvoorstel OKE op deze datum. Door de wet OKE zijn ook de peuterspeelzalen onder de werking gebracht van de Wet kinderopvang. Een goede kwaliteit van de kinderopvang is belangrijk omdat kinderen een kwetsbare groep vormen. Daarnaast moeten ouders de zorg voor hun kinderen met een gerust hart kunnen uitbesteden. De verantwoordelijkheid voor het toezicht op de kwaliteit en de handhaving is neergelegd bij de gemeente. Opsterland kent 2 gastouderbureaus, 7 buitenschoolse opvang organisaties, waarvan 5 gecombineerd zijn met kinderdagverblijven. Er zijn ongeveer 140 gastouders actief. Daarnaast zijn er 12 locaties voor peuterspeelzaalwerk. De bovenstaande ontwikkelingen vragen om een herziening van het gemeentelijk handhavings- en sanctiebeleid. De VNG heeft een nieuw afwegingsmodel opgesteld. Er is voor gekozen dit afwegingsmodel over te nemen. 2. Relevante wet- en regelgeving 2.1. Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wko) De Wko bevat een regeling voor de tegemoetkoming in de kosten van de kinderopvang, eisen voor de kwaliteit van de kindercentra, gastouderbureaus, voorzieningen voor gastouderopvang en de peuterspeelzalen en een regeling voor het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvangvoorzieningen en peuterspeelzalen. De Wko stelt aan instellingen voor kinderopvang en peuterspeelzalen de eis dat de houder zorg draagt voor het aanbieden van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk welke bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van de kinderen in een veilige omgeving. Hiertoe zijn globale eisen ( verantwoorde kinderopvang en peuterspeelzaalwerk ) en concrete eisen (o.a. risico-inventarisatie veiligheid, verplichte verklaring omtrent gedrag) opgesteld. De branche heeft deze globale en concrete eisen via zelfregulering vertaald in gedetailleerde kwaliteitseisen (zie ook 2.3) Besluit registers kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. Het Besluit registers kinderopvang en peuterspeelzaalwerk is op 1 januari 2012 in werking getreden. Het besluit bevat regels over de bij de aanvraag tot exploitatie voor kinderopvangvoorzieningen en peuterspeelzalen te verstrekken gegevens en over het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP). In het LRKP worden alle bestaande en nieuwe voorzieningen voor kinderopvang en peuterspeelzalen geregistreerd die aan de wettelijke eisen voldoen. Het gaat om kinderdagverblijven, buitenschoolse opvangvoorzieningen, gastouderbureaus, voorzieningen voor gastouderopvang en peuterspeelzalen. Het LRKP is via internet openbaar toegankelijk ( Besluit kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen en Regeling kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen 2012 In samenspraak met verschillende brancheorganisaties zijn beleidregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen opgesteld. De minister heeft de kwaliteitseisen uit de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen 2012 overgezet in een AmvB (Besluit kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen) en een ministeriële regeling ( Regeling kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen 2012). Deze Algemene Maatregel van Bestuur en ministeriële regeling zijn op 6 juni 2012 in werking getreden. Op basis hiervan heeft de VNG een nieuw afwegingsmodel handhaving opgesteld. Deze wordt integraal overgenomen (zie bijlage 1). 3

4 3. Toezicht Op grond van artikel 1.61 lid 1 en artikel 2.19 lid 1 Wko wijst het college van burgemeester en wethouders de directeur van de GGD aan als toezichthouder. Daarnaast geldt per 1 augustus 2010 een landelijk kwaliteitskader voor peuterspeelzalen. In dit landelijk kwaliteitskader ontbreken regels voor de ruimte en inrichting van peuterspeelzalen. Dat is een vrije beleidsverantwoordelijkheid van de gemeente. De VNG adviseert gemeenten de ontbrekende regels in een smalle verordening op te nemen. Deze verordening is inmiddels opgesteld en wordt op korte termijn vastgesteld. (Zie bijlage 2) In verband met deze verordening is tevens een aanvulling op het afwegingsmodel van de VNG gemaakt, ten behoeve van de accommodatie en inrichting van peuterspeelzalen (Zie bijlage 3). Deze aanvulling is in bijlage toegevoegd aan het afwegingsmodel gemeente Opsterland (Zie bijlage 1) 3.1. Toezichthouder In artikel 4 van deze verordening is bepaald dat het college toeziet op de naleving van deze regels en daartoe de directeur van de GGD aanwijst als toezichthouder. Ter uitvoering van het toezicht in de kinderopvang heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Beleidsregels werkwijze toezichthouder kinderopvang 2012 vastgesteld. (Zie bijlage 4) Met GGD Fryslân zijn afspraken gemaakt over de uit deze beleidsregels voortvloeiende taken. Deze zijn onderdeel van de gemeenschappelijke regeling. Financiering is geborgd in deze afspraken Kwaliteitsaspecten De volgende kwaliteitsaspecten worden, ingedeeld naar domeinen, door de toezichthouder beoordeeld: Kinderdagopvang Buitenschoolse opvang 0. Kinderopvang in de zin van de wet 0. Kinderopvang in de zin van de wet 1. Ouders 1. Ouders 2. Personeel 2. Personeel 3. Veiligheid en gezondheid 3. Veiligheid en gezondheid 4. Accommodatie en inrichting 4. Accommodatie en inrichting 5. Groepsgrootte 5. Groepsgrootte 6. Pedagogisch beleid en praktijk 6. Pedagogisch beleid en praktijk 7. Klachten 7. Klachten 8. Voorschoolse educatie Tabel 1.a Domeinen kwaliteitsaspecten kinderopvang en buitenschoolse opvang Gastouderbureau Gastouderopvang 1. Gastouderbureau in de zin van de wet 1. Gastouderopvang in de zin van wet 2. Ouders 2. Gastouder 3. Personeel 3. Accommodatie en inrichting 4. Pedagogisch beleid 4. Pedagogisch beleid 5. Klachten 5. Aantal kinderen 6. Veiligheid en gezondheid 6. Veiligheid en gezondheid 7. Kwaliteit Gastouderbureau Tabel 1.b Domeinen kwaliteitsaspecten gastouderbureau en gastouderopvang Peuterspeelzalen 1. Peuterspeelzaalwerk in de zin van de wet 2. Ouders 3. Personeel 4. Veiligheid en gezondheid 5. Groepsgrootte en beroepskracht/vrijwilliger-kind-ratio 6. Pedagogisch beleid 7. Klachten 8. Voorschoolse educatie 9. Accommodatie en inrichting Tabel 1.c Domeinen kwaliteitsaspecten peuterspeelzalen 4

5 4. Handhaving Het is belangrijk om vast te leggen hoe we met overtredingen van de kwaliteitsregels van de Wko omgaan. Afhankelijk van de prioritering die aan de overtreding hangt, wordt de overtreding gesanctioneerd. Bij de prioriteitsstelling wordt gebruik gemaakt van het afwegingsmodel handhaving kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen van de gemeente Opsterland (bijlage 1). In dit model wordt gekeken naar het negatieve effect dat zich kan voordoen bij een overtreding. Hoe groter het negatieve effect, hoe hoger het belang om in te grijpen. Voordat de eerste juridische stap van aanwijzing wordt gezet, wordt eerst overwogen een schriftelijke waarschuwing te geven of een voornemen tot aanwijzing kenbaar te maken. Ook wordt overwogen eerst op basis van mondelinge overreding de houder te bewegen de overtreding te herstellen. Zowel de waarschuwing als de overreding vinden geen grondslag in het afwegingsmodel en betekenen daarom een uitstel van het handhaving. Eén en ander is in overeenstemming met het stappenplan met het vigerende handhavingsbeleid fysieke leefomgeving. Prioriteit Laag Gemiddeld Hoog Hersteltermijn Maximaal 6 maand Maximaal 2 maand Maximaal 2 weken Sancties Indicatie! Kan per soort opvang verschillen. Raadpleging afwegingsmodel is altijd noodzakelijk! Schriftelijk bevel door GGD in spoedeisende gevallen m.n. bij overtredingen van hoge prioriteit Stap 1 Aanwijzing (aangegeven wordt welke punten niet of in onvoldoende mate worden nageleefd en wordt aangegeven welke maatregelen door de houder genomen dienen te worden Aanwijzing (aangegeven wordt welke punten niet of in onvoldoende mate worden nageleefd en wordt aangegeven welke maatregelen door de houder genomen dienen te worden Aanwijzing (aangegeven wordt welke punten niet of in onvoldoende mate worden nageleefd en wordt aangegeven welke maatregelen door de houder genomen dienen te worden Stap 2 Last onder dwangsom Last onder dwangsom Last onder dwangsom Stap 3 Exploitatieverbod Zolang de houder een bevel of aanwijzing niet opvolgt en het opleggen van een last onder bestuursdwang niet mogelijk Exploitatieverbod Zolang de houder een bevel of aanwijzing niet opvolgt en het opleggen van een last onder bestuursdwang niet mogelijk Exploitatieverbod Zolang de houder een bevel of aanwijzing niet opvolgt en het opleggen van een last onder bestuursdwang niet mogelijk Stap 4 Verwijdering register Verwijdering register Verwijdering register Stap 5 Bestuurlijke boete Indicatie hoogte Bestuurlijke boete Indicatie hoogte Bestuurlijke boete Indicatie hoogte Tabel 2: Globaal overzicht van de stappen die worden onderscheiden in het afwegingsmodel In bijlage1 is het afwegingsmodel opgenomen. In dit model worden de verschillende sancties toegelicht. 5. Verantwoording In de Wko (art. 1.67) is vastgelegd dat het college van burgemeester en wethouders jaarlijks een verslag vaststeld van alle werkzaamheden die hij en de toezichthouders in het kader van handhaving kinderopvang en peuterspeelzaalwerk in het voorafgaande kalenderjaar hebben verricht. Het college zendt het verslag aan de gemeenteraad en een afschrift daarvan aan de inspectie van het onderwijs, die in opdracht van de minister is belast met het toezicht op de uitvoering van de handhaving door gemeenten (art 1.68 Wko). 6. Implementatie handhavingsbeleid Alle betrokken organisaties kinderopvang en peuterspeelzalen ontvangen bericht over het nieuwe beleid. De beleidsnotitie wordt zonder bijlagen toegezonden. Het beleid inclusief bijlagen wordt via de gemeentelijk website gepubliceerd. 5

6 6.1. Mandatering In de Wko zijn de verantwoordelijkheden omtrent registratie, toezicht en handhaving van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk bij het college neergelegd. Op dit moment is deze bevoegdheid nog niet gemandateerd. Met de nog vast te stellen, nieuwe mandaatregeling zal deze verantwoordelijkheid in eerste instantie bij de uitvoerende ambtenaren worden gelegd. Daar waar de toezichthouder overtredingen van de kwaliteitseisen constateerd, en de gemeente stappen neemt, zal worden overwogen mandatering op te schalen Inwerkingtreding beleidsnotitie De beleidsregels handhaving Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen 2012 treden in werking op 16 november. 6

7 Bijlagen 7