Factsheets Noordwijkerhout. 9 februari 2017

Transcriptie

1 Factsheets Noordwijkerhout 9 februari 2017

2 Inleidend Dit document bevat de opbrengsten van verschillende gesprekken, gevoerd binnen de gemeente Noordwijkerhout ten behoeve van de verkenning naar mogelijk intensievere samenwerking tussen de gemeente Noordwijk en de gemeente Noordwijkerhout. De factsheets tonen feiten en beelden van diverse stakeholders over de gemeente Noordwijkerhout en de kansen en bedreigingen (ook wel voor en nadelen) bij intensievere samenwerking met de gemeente Noordwijk. Voor de gemeente Noordwijk is eenzelfde document opgeleverd. Bij de factsheets met uitkomsten van beide gemeenten heeft Twynstra Gudde, in een korte rapportage, de uitkomsten geduid en voorzien van advies. Het onderzoek is door Twynstra Gudde in twee fasen. De uitkomsten van beide fasen zijn in dit document te vinden. In fase 1 is gesproken over de eigen kracht en uitdagingen van de afzonderlijke gemeenten, en daarmee geven de factsheets van fase I een beeld over tien onderwerpen binnen de gemeente Noordwijkerhout op dit moment. In fase II is met beide gemeenten gezamenlijk gesproken over kansen en bedreigingen bij diverse vormen van intensievere samenwerking. De factsheets van fase II geven beeld bij verschillende vormen van intensievere samenwerking, aan de hand van vier geselecteerde onderwerpen. Daarnaast hebben dialoogsessies plaatsgevonden met inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties van beide gemeenten. Inhoudsopgave Factsheets Noordwijkerhout Algemeen 3 Factsheets Noordwijkerhout 10 geselecteerde onderwerpen (fase I) 5 o Sociaal domein \ o Ruimtelijke Ontwikkeling o Recreatie en toerisme o Ruimtelijk beheer o Klantcontactcentrum o APV/vergunningverlening/handhaving/BOA o Commissie klachten en bezwaren o Vastgoed en gebouwenbeheer o Facilitair o Belastingen. Factsheets intensievere vormen van samenwerking (fase II) 26 o Zelfstandig o Samenwerking (van overleg tot ambtelijke fusie) o Gemeentelijke herindeling. Sfeerimpressies dialoogsessies inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties 31 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

3 Noordwijkerhout algemeen Korte beschrijving De gemeente Noordwijkerhout ligt in het hart van de Bollenstreek, tussen de bollenvelden, de duinen en de Noordzeekust en vlakbij grote steden als Leiden, Den Haag en Amsterdam. De gemeente heeft inwoners, woonachtig in twee dorpskernen: De Zilk en Noordwijkerhout, met elk hun eigen identiteit. Missie De gemeente Noordwijkerhout wenst proactief, zichtbaar en dienstbaar te zijn temidden van een saamhorig, gastvrij, ondernemend Noordwijkerhout. Visie De gemeente Noordwijkerhout gaat voor een gastvrije gemeente, waar het prettig wonen en werken is voor jong en oud, in een open gebied met een vitale gemeenschap en een gezellig centrum met behoud van het dorpse karakter. De kernwaarden van Noordwijkerhout waar deze missie en visie op gestoeld zijn, zijn onderlinge verbondenheid, ondernemend en gastvrij. Kerngegevens Aantal inwoners Totaal aantal woningen Oppervlakte ha Huishoudens 6839 Groene druk (% inwoners 0 tot 15 jaar 25,1 t.o.v jaar) Grijze druk (% inwoners 65 jaar en ouder 31,6 t.o.v jaar) Algemene cijfers 2017 (bedragen x 1000) Algemene reserves Bestemmingsreserves Voorzieningen inclusief gebouwen Totaal begroting lasten Totaal begroting baten Organisatie Indicator Eenheid Periode NW Formatie Fte per ,5 inwoners Bezetting Fte per ,6 inwoners Apparaatskosten Kosten per ,51 bewoner in Externe inhuur Kosten als % van ,65 loonsom + totale kosten inhuur externen Overhead % van totale lasten ,00 Noordwijkerhout kent op dit moment een tijdelijke organisatiestructuur. De aansturing van de organisatie kan gezien de omvang in twee lagen worden vormgegeven, bestaande uit twee directieleden, en zeven teamleiders. Teamleiders worden door de directie aangestuurd, en teamleiders sturen de medewerkers aan. De directie wordt tijdelijk versterkt met een adjunctgemeentesecretaris. Hiervoor wordt gekozen gezien de opgave die er ligt om de werking en de sturing van de organisatie te verbeteren. Na verloop van tijd kan de functie van adjunctgemeentesecretaris weer vervallen. Directie Gemeentesecretaris en adjunct gemeentesecretaris Concerncontrol Projectmanager Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari Team Maatschappij Team KCC Team Ruimtelijk Beheer Team Ruimtelijke Ordening Team JZ, Inkoop en Handhaving Team Financiën Team Staf

4 Noordwijkerhout algemeen samenwerkingsverbanden Samenwerkingsverband Gemeenschappelijke Regeling Holland Rijnland Toelichting Holland Rijnland draagt zorg voor de uitvoering van de decentralisatie Jeugdzorg. Vuilafvoerbedrijf Duin en Bollenstreek Intergemeentelijke Sociale Dienst Bollenstreek (ISD) Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Kust, Duin en Bollenstreek Gemeenschappelijke Regeling Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Hollands Midden Gemeenschappelijke regeling P&O Noordwijk en Noordwijkerhout Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst West Holland Gemeenschappelijke regeling I&A Noordwijk en Noordwijkerhout Inkoop Stichting RIJK Verzorgt de overslag en afvoer van verbrandbaar, composteerbaar en recyclebaar afval. Het VAB verwerkt geen afval van particulieren; burgers kunnen afval inleveren bij hun gemeente. De ISD voert voor alle inwoners van deze gemeenten de taken uit op het gebied van de sociale zekerheid en de Wmo. Het samenwerkingsorgaan heeft tot doel het uitvoeren van wet en regelgeving en het ontwikkelen van beleid op het gebied van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Zorg. Het werkvoorzieningschap behartigt de belangen van de gemeenten op het terrein van de sociale werkvoorziening en meer in het bijzonder een evenwichtige ontwikkeling van de voorziening in de vraag naar aangepaste werkgelegenheid binnen het werkgebied. De RDOG kent drie programma s: 1. Veiligheid en zorg. 2. Ambulancezorg. 3. Openbare gezondheidszorg. De VRHM behartigt de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op de volgende terreinen: 1. brandweerzorg 2. geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen 3. samenwerking bij gemeentelijke crisisbeheersing en rampenbestrijding 4. multidisciplinaire rampenbestrijding en crisisbeheersing 5. inrichting en instandhouding van de gemeenschappelijke meldkamer. Door samenwerking efficiencyvoordelen halen en verbetering continuïteit en kwaliteit van de uitvoering. Ondersteuning van de belangen van de deelnemers op het gebied van omgeving en milieu, met name ter behartiging van het gemeentelijk belang van de beleidsontwikkeling op het gebied van omgeving en milieu, alsmede gericht op een efficiënte en doelmatige uitvoering van de gemeentelijke en provinciale taken. Door samenwerking verminderen van kwetsbaarheid, behalen van efficiencyvoordelen en verbeteren continuïteit en kwaliteit van de uitvoering. In 2017 worden de netwerken en systemen op elkaar aangesloten en zo mogelijk geïntegreerd. Noordwijk zal als centrumgemeente I&A diensten leveren aan Noordwijkerhout. Stichting Regionaal Inkoopbureau IJmond en Kennemerland is een samenwerkingsorganisatie tussen een aantal gemeenten in Noord Holland. Inmiddels zijn de vijf Duin en Bollenstreekgemeenten hierbij aangesloten. Het doel van de stichting is om financiële, kwantitatieve en procesmatige inkoopvoordelen voor haar leden te behalen. Daarnaast wordt inkoop ingezet als strategisch en tactisch instrument voor beleidsdoelstellingen van de gemeenten. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

5 Factsheets 10 geselecteerde onderwerpen Noordwijkerhout (fase I) In fase 1 is gesproken met beide gemeenten afzonderlijk gesproken over de eigen kracht en uitdagingen voor de gemeente. De gesprekken vonden eind 2016 plaats met een aantal gesprekspartners, te weten: managementteam en teamleiders ambtelijke organisatie (hierna Organisatie) college fractievoorzitters. Hen is gevraagd de kracht en zwakte, ook wel uitdagingen, van de gemeente Noordwijkerhout op een aantal specifieke thema s te beschrijven. In Noordwijk is hetzelfde proces doorlopen en zodoende zijn de gemeenten op de volgende onderwerpen te vergelijken: Sociaal domein Ruimtelijke Ontwikkeling (Omgevingswet) Recreatie en Toerisme Ruimtelijk beheer Klantcontactcentrum APV/vergunningverlening/handhaving/BOA Commissie KlachtenBezwaar Vastgoed en gebouwenbeheer Facilitair Belastingen. Deze lijst met onderwerpen is geen uitputtende lijst met onderwerpen die de gemeenten aangaan, maar geeft ruimte om zowel een aantal in het oog springende beleidsonderwerpen als een aantal bedrijfsvoeringonderwerpen uit te lichten en zodoende mogelijke samenwerkingsterreinen te ontdekken. Om niet alleen beelden van de gesprekspartners weer te geven, is ook feitelijke informatie toegevoegd. Deze informatie is afkomstig uit de programmabegrotingen, waarstaatjegemeente.nl en is aangevuld door medewerkers uit de ambtelijke organisatie. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

6 Omschrijving maatschappelijke opgave Het programma Zorg, Welzijn en Educatie omvat het initiëren en in stand houden van voorzieningen op het gebied van onderwijs, kunst, cultuur, sport, recreatie, jeugd en jongeren, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, volksgezondheid, werk en inkomen, sociale werkvoorziening en vluchtelingenwerk. Na de transitie in 2015 is nu de opgave om te transformeren in het Sociaal Domein. Dit zal gebeuren op basis van de Transformatieagenda Wmo, de Werkagenda Jeugd 2017, het Beleidskader Maatschappelijke Zorg, evenals het reïntegratiebeleid inclusief uitvoering van het beleid uit de Notitie Tegenprestatie naar vermogen. In het proces van transformatie wordt ingezet op: eigen kracht van de klant: van aanbod en systeemgericht naar vraag en mensgericht maximaal behoud van de kwaliteit van de zorg efficiëntere inzet van middelen, zodat de decentralisaties budgettair neutraal kunnen worden uitgevoerd integrale cliëntgerichte benadering voortzetting van samenwerking in de beleidsvorming en de uitvoering van taken in het Sociaal Domein. Leidende motieven zijn solidariteit, risicobeheersing en inzetten van het zelfredzame vermogen van de burger. Sociaal domein Sociaal domein in Noordwijkerhout is onderdeel van programma Zorg, Welzijn en Educatie. Indicator Eenheid Periode NW Banen Aantal per inwoners in leeftijd 1564 jaar Netto arbeidsparticipatie % werkzame beroepsbevolking t.o.v. beroepsbevolking Aantal per inwoners Aantal per inwoners , ,1 Personen met een bijstandsuitkering , 1 Lopende ,0 reïntegratievoorzie ningen Niet sporters % ,3 Cliënten met Aantal per Niet maatwerkarrange inwoners beke ment nd Wmo Achterstandsleerlin % 4 t/m 12 jarigen ,7 gen Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen ,2 Kinderen in % kinderen tot ,5 uitkeringsgezinnen jaar Jongeren met % van alle jongeren ,7 jeugdhulp tot 18 jaar Jongeren met % van alle jongeren ,6 jeugdbescherming tot 18 jaar Jongeren met jeugdreclassering % van alle jongeren van 12 tot 21 jaar ,0 Functie fte Beleidsafdeling 6,56 Wmo loket 1,50 In Noordwijk kent men geen apart Wmo loket, maar is dit binnen het KCC georganiseerd. Indicator Eenheid Periode NW Jongeren met een % 12 t/m 21 jarigen ,9 delict voor de rechter Absoluut verzuim Aantal per ,0 leerlingen Relatief verzuim Aantal per leerlingen ,0 Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv) % deelnemers aan het VO en MBO onderwijs Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Gemiddeld besteedbaar inkomen personen 20,7 (1000 euro per persoon) Werkloosheid (in %) 5,0 Leerlingen basis onderwijs (aantal per inwoners) Leerlingen voortgezet onderwijs (aantal per inwoners) Scholen basis onderwijs (aantal per inwoners) Scholen voortgezet onderwijs (aantal per inwoners) Kosten(/financiële positie) Bedragen x Begroting 2017 programma Zorg, Welzijn en Educatie Totale lasten Totale baten Rijksbijdrage 2017 Sociaal Domein ,7 83,6 100,4 3,1 0,6 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

7 Gemeenschap De samenleving van Noordwijkerhout is evenwichtig opgebouwd volgens het college. Noordwijkerhout kent een laag percentage werkeloosheid en een lage zorgvraag. Dit zijn voordelen waar de gemeente deels op probeert te sturen. Het sociale klimaat wat sprekend is voor Noordwijkerhout, waarin mensen elkaar op meerdere vlakken weten te vinden, probeert de gemeente te faciliteren. Ook dit is een reden voor de lokale lage zorgbehoefte. Gemeenschapszin in Noordwijkerhout is sterk: rijk verenigingsleven. Het sociaal domein welzijnswerk kende de gemeente niet, dat komt meer van onderop en is een kracht van deze gemeenschap. Gemeente Volgens medewerkers is de kracht van Noordwijkerhout in het sociaal domein de kleinschaligheid. Er kan rechtstreeks en pragmatisch tot resultaat gekomen worden en de problematiek in de gemeente kent men goed. Toegang en de beleidsafdeling vinden elkaar goed en ook zijn er korte lijnen met de portefeuillehouder, waardoor snel geschakeld kan worden. Uitdaging zit met name in de invloed in de regio en het kunnen leveren van menskracht (zie Gebied). Er moeten keuzes gemaakt worden; niet alle beleidsterreinen kunnen even goed worden opgepakt vanwege beperkte capaciteit. Op dit moment blijven zodoende sport en accommodatiebeleid achter (dit wordt nu bij een andere afdeling ondergebracht). Op onderwijs heeft de gemeente niet altijd invloed, maar Noordwijkerhout kent hiervoor keurige huisvesting. Het college geeft aan dat de gemeente haar pappenheimers kent en zo de sleutelfiguren (personen en groepen) voor het inzetten van nieuwe ontwikkelingen weet te bereiken. Ook wordt aangegeven dat inwoners de gemeente snel weten te vinden bij eigen ideeën (inwonersparticipatie). De jeugd en gezinsteams zijn onderdeel van zorg en welzijnsteams, waardoor dit in de ogen van inwoners niet verbonden is aan de gemeente (maar aan zorg en welzijn). Het sociaal domein in Noordwijkerhout is volgens het college niet erg beleidsmatig en maakt dat de gemeente nog zwak is in zorgen dat (in plaats van zorgen voor). De gemeente is krachtig door ruimte te geven aan initiatieven: faciliteren en niet kapot reguleren. Zo kent Noordwijkerhout een eigen taalpunt voor statushouders, opgericht door inwoners. Zo is Noordwijkerhout (al lange tijd) een regiegemeente: daarmee wordt er ook meer verwacht van de burger. Maar het gaat mis op beleidsmatige invloed (in de regio) en daarmee loopt dat wat lokaal blijft, achter (bijvoorbeeld welzijnswerk); dat heeft te maken met capaciteit en kwaliteit van de eigen organisatie. Gebied Sociaal domein Sociaal domein in Noordwijkerhout is onderdeel van programma Zorg, Welzijn en Educatie. Uitdaging op dit gebied is de inspraak in de regio: het aandeel en de stem daarin zijn beperkt (stemverhouding maakt dat Noordwijkerhout niet het verschil kan maken (ook bij RDOG het geval). Er moeten coalities gevormd worden met andere gemeenten. Onderdelen waarin Noordwijkerhout wel leidend is, zijn bijvoorbeeld doelgroepenvervoer en voorzitterschap stuurgroep Sociaal Domein van bollengemeenten. Risico is dat wanneer medewerker Doelgroepenvervoer regionaal beleid opstelt, Noordwijkerhout deze medewerker kwijt is op andere velden. Menskracht is krap. /fractievoorzitters Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout In de stuurgroep Sociaal Domein bollengemeenten heeft Noordwijkerhout, ondanks voorzitterschap, 9 februari 2017 marginale 7 invloed. Dit is een zorg voor Noordwijkerhout. Andere gemeenten kunnen in samenwerkingsverbanden veel professionelere inbreng leveren. Noordwijkerhout heeft minder invloed, en wordt meer volgend.

8 Omschrijving maatschappelijke opgave Het doel van de ruimtelijke ontwikkeling is om Noordwijkerhout een aantrekkelijke gemeente te laten zijn, waarin het plezierig wonen, werken en recreëren is. De werkzaamheden zijn zeer divers en variëren van: Stedenbouwkundige beoordeling Monumentale beoordeling Bestemmingsplan aanpassing Projecten Beoordeling en vergunningverlening van omgevingsvergunningen. Het taakveld ruimtelijke ordening omvat bestuursactiviteiten die zich richten op de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. Deze zijn veelal ingrijpend en bijna altijd voor de lange termijn. Onder de noemer ruimtelijke ordening zijn taken samengevoegd die elk afzonderlijk grote aandacht verdienen, maar nooit los van elkaar behandeld kunnen worden. Het programma richt zich dan ook niet alleen op ruimtelijke ordening, maar noemt bewust de componenten Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid, Recreatie en Toerisme. Indicator Eenheid Periode NW Functiemenging % ,1 Demografische druk Bruto gemeentelijke product Vestigingen (van bedrijven) Nieuwbouwwoningen Vhrosv Vhrosv Vhrosv % ,7 Verhouding verwacht en werkelijk product Aantal per inwoners in leeftijd 15 t/m 64 jaar Aantal per woningen Gemiddelde WOZ waarde Gemeentelijk woonlasten eenpersoonshuish ouden Gemeentelijk woonlasten meerpersoonshuis houden , , Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Koopwoningen (in%) 60,8 Huurwoningen (in%) 39,2 Sociale huur in huursector (in %) 73,7 Particuliere huur in huursector (in%) 26,3 Ruimtelijke ontwikkeling Functie Kosten(/financiële positie) Bedragen x Begroting 2017 programma Ruimte, wonen, bedrijvigheid, recreatie en toerisme Totale lasten exclusief grondexploitaties: Totale baten exclusief grondexploitaties: 882 Binnen Noordwijkerhout wordt gewerkt met een Totale lasten 2017 grondexploitaties (exclusief programma Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid, reservemutaties): Recreatie en Toerisme Totale baten 2017 grondexploitaties (exclusief reservemutaties): Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari fte Totale eenheid 11.4 Fte inclusief medewerkers voor omgevingsvergunning en grondexploitaties (grondbedrijf). In Noordwijk zijn deze gegevens niet opgenomen

9 Gemeenschap Volkshuisvesting is een kracht van Noordwijkerhout: men vindt het een prettige gemeente om te wonen. Aantrekkelijkheid door actoren (waar je niet altijd invloed op kunt uitoefenen als gemeente) van landelijkheid, maar ook stedelijkheid. Dicht bij openbaar vervoer knooppunten. Veel variabelen die goede indruk geven. Wellicht daarom gevolg dat we het goed voor elkaar hebben als bevolking (sociaal domein). Gemeente Volgens de organisatie is de kracht van de gemeente binnen ruimtelijke ontwikkeling het kleine team wat veel resultaten boekt. Zij hebben met vijftien personen veel expertises en een breed werkveld. Onderwerpen op dit moment zijn herontwikkeling sportpark, evenementengebouw (/cultuurcentrum), het zwembad en er zijn diverse grote ontwikkellocaties. Het kleine team is tegelijkertijd ook een uitdaging. Het is kwetsbaar, er wordt gewerkt onder druk en de Omgevingswet maakt die druk groter. De vraag is of de kleine organisatie dit wel kan uitvoeren; dit vraagt wellicht een aanpassing van de organisatie en competenties. Andere houding is vereist waarin inwoners worden meegenomen bij visieontwikkeling. Waar de gemeente ook nu aangeeft een regiegemeente te zijn, komt dit in de praktijk niet van de grond. Er is veel ambitie, maar keerzijde is realisatiekracht. Er wordt ook niet met een flexibele schil gewerkt, dit heeft deels met trots te maken. Noordwijkerhout is gelegen in de op een na prettigste woonregio van Nederland, met een laag bruto regionaal product (inwoners werken net buiten de regio). Woningbouwrealisatie gaat goed en er zijn voldoende sociale huurwoningen. De woningvoorraad is ook goed, waarbij wel weinig particuliere huur aanwezig is. Er vindt ruimtelijke ontwikkeling plaats, veelal in overleg met regio. Er is ook nog perspectief vanwege ruimte om te groeien tot 2030, bijvoorbeeld door plek St. Bavo waar nog woningbouwontwikkeling mogelijk is. De gemeente heeft geen grondposities maar wel goede afspraken met ontwikkelaars (zo ook percentages in sociale huur). De ontwikkeling die plaatsvindt zit niet in industrie, minder toerisme; Noordwijkerhout is goed in wonen. De gemeente pakt de regierol nog niet zo goed op. Op de kwaliteit leefomgeving is bijvoorbeeld geen echte visie. Ook het beeldkwaliteitsplan centrum is een voorbeeld, dit is jaren geleden aangenomen maar er gebeurt niets mee. De gemeente laat het gebeuren: zo lang er geen negatieve signalen zijn, is het goed. Ruimtelijke ontwikkeling Binnen Noordwijkerhout wordt gewerkt met een programma Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid, Recreatie en Toerisme Gebied Wat betreft de Omgevingswet is men regionaal druk bezig. Bij de invoering wordt samengewerkt met Noordwijk. Noordwijkerhout is een doegemeente en daarbij vergeet men wel eens de paraplu erboven te zoeken. De Omgevingswet gaat meer over die paraplu en regionale verbindingen: anders denken en doen. Daar zit een grote slag. Er snel een project van maken kan niet meer, je moet dit in breder verband gaan zien. De ambtelijke HLTfusie is ook merkbaar in het ruimtelijke domein: krachtenvelden verschuiven en er wordt geshopt door verschillende gemeenten. Bouwgrond is schaars in de regio: Noordwijkerhout houdt hierin een reservering voor bollen. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari Volgens raad

10 Omschrijving maatschappelijke opgave Realiseren aantrekkelijke gemeente waarin het plezierig recreëren is. Indicator Eenheid Periode NW Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Banen recreatie en toerisme (aantal per 1000 inwoners) 52,4 Werkzaamheden: Stimuleren toerisme in het algemeen Verbeteren recreatieve infrastructuur (vaarroutes, wandel en fietsroutes) Participeren in het toeristisch platform Noordwijkerhout Deelname aan regionaal ambtelijke overleggen op het gebied van recreatie en toerisme. Afhandeling subsidieverzoeken m.b.t. het onderwerp. Actieve deelname in de totstandkoming van de projecten uit het gebiedsprogramma bloeiende bollenstreek, waaronder de revitalisering van het Oosterduinse Meer. Recreatie/toerisme Functie fte Beleidsmedewerker Economie en Toerisme 0,3 Kosten(/financiële positie) Bedragen x Vallen onder kosten programma Ruimte, wonen, bedrijvigheid, recreatie en toerisme Dit thema valt in Noordwijkerhout binnen programma Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid, Recreatie en Toerisme Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

11 Gemeenschap Gemeente Noordwijkerhout houdt de merknaam bollenstreek bewust in stand, dit is van belang voor de positie in de streek. De gemeente heeft een aantal kansen ten aanzien van recreatie en toerisme dat nog niet goed wordt benut (bijvoorbeeld het geval bij het bloemencorso). Dit zou een pijler kunnen worden waarop verdergaand kan worden samengewerkt met Noordwijk. Er is immers een bepaalde afhankelijkheid, zo maakt men gebruik van elkaars faciliteiten. Er is nog niet goed uitgesproken wat de waarde hiervan is, en Noordwijkerhout kent op zichzelf nog geen eenduidige visie. Op dit moment is er één medewerker verantwoordelijk voor recreatie en toerisme bij Economie, maar dit is minder dan een halve fte. Gebied Recreatie/toerisme Dit thema valt in Noordwijkerhout binnen programma Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid, Recreatie en Toerisme In ISGverband probeert de gemeente verrommeling tegen te gaan. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

12 Omschrijving maatschappelijke opgave Onderhoud openbare ruimte m.b.t. de infrastructuur. Beleid openbare ruimte m.b.t. groen, verkeer, afval en kapitaalgoederen (wegen, bruggen en riolering) Beleid en handhaving Milieu. De gemeenten Noordwijkerhout, Lisse en Hillegom hebben in 2016 een overeenkomst gesloten met de overige Duin en Bollenstreekgemeenten op het gebied van openbare werken. Deze verregaande samenwerking op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte richt zich op de aandachtsgebieden riolering, wegenonderhoud, gladheidsbestrijding, speelvoorzieningen, ingenieursdiensten, afval, groenbeheer, onderhoud riolering etc. Indicator Eenheid Periode NW Ziekenhuisopname na verkeerongeval met motorvoertuig Overige vervoersongevallen met een gewonde fietser Omvang huishoudelijk restafval Hernieuwbare elektriciteit % ,0 % ,0 Kg/inwoner , 0 % ,5 Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Ruimtelijk beheer Ruimtelijk beheer valt in Noordwijkerhout onder het programma Openbare ruimte. Naast openbare werken en milieu bevat dit programma ook burgerzaken. Functie Fte Beleidsmedewerker 5,38 Projectleider 1 Directievoerder 2 Toezichthouder 1 Administratieve ondersteuning 0,5 Teamleider 1 Kosten(/financiële positie) Bedragen x Begroting 2017 programma Openbare Ruimte Totale lasten: Totale baten: Het onderdeel Burgerzaken betreft gezamenlijke Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari automatisering. Personele capaciteit valt hier niet onder.

13 Gemeenschap Dat Noordwijkerhout kwetsbaar is in capaciteit, is op dit thema deels zichtbaar buiten. Het groen versobert (hier is onvoldoende op gestuurd). Gemeente De organisatie geeft aan dat ze kwaliteit hebben op dit gebied maar deze nog niet op de goede plaats inzetten. Inhoudelijk is er veel kennis maar die kan beter benut worden. Dit zou een ideale pool van samenwerking vormen, samen met Noordwijk maar ook met de overige bollengemeenten. Aanbestedingen worden op dit moment al samen gedaan, zo ook voor een beheersamenwerking. Het nadeel van deze gemeenschappelijke regelingen zijn de verschillende vormen waarmee wordt gewerkt: Noordwijk doet dingen zelf en Noordwijkerhout op regie (kent twaalf man op beheer). De regiesturing moet ook verbeterd worden: er is sprake van een regiegemeente, maar er wordt hetzelfde gehandeld als hiervoor in de eigen organisatie. Zo zijn we niet opgewassen tegen sterke meningen van experts en genieten aannemers van vrijheid. Daarnaast is Noordwijkerhout op dit terrein kwetsbaar in capaciteit: er wordt gewerkt met eenpitters. Gebied Ruimtelijk beheer Ruimtelijk beheer valt in Noordwijkerhout onder het programma Openbare ruimte. Naast openbare werken en milieu bevat dit programma ook burgerzaken. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

14 Omschrijving maatschappelijke opgave Verzorging van een goede dienstverlening aan de burger. Ondersteuning van het primaire proces. Indicator Eenheid Periode NW Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Digitale volwassenheid producten voor inwoners (in %) Digitale volwassenheid producten voor ondernemers (in %) 76,8 68,8 Klantcontactcentrum KCC of dienstverlening wordt niet als apart thema of programma behandeld in de programmabegroting 2017 van Noordwijkerhout Functie fte Teamleider 0,89 Burgerzaken 3,85 Informatiebalie 2,31 Kosten(/financiële positie) Bedragen x Loonkosten: 424 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

15 Gemeenschap De macht van de ondernemers in de gemeente vrij groot, die hebben invloed op het bestuur. Gemeente Het KCC is open en faciliterend, waardoor op een gemoedelijke en laagdrempelige manier in contact kan worden gekomen met de gemeente. Inwoners zijn niet ontevreden over deze service. Er is op dit vlak echter nog veel te ontwikkelen. Digitalisering brengt bijvoorbeeld verwachtingen mee vanuit de samenleving. De organisatie is op dit vlak gestuit op organisatiekracht: er is onvoldoende geïnvesteerd in de middelen personeel en faciliteiten. Daarnaast wordt bijvoorbeeld de nieuwe website niet vanuit de hele organisatie bijgehouden. Men kijkt naar het KCC: dienstverlening lijkt niet van de hele organisatie. Het college heeft een dubbel gevoel bij digitalisering en daarmee het KCC. Digitalisering kan afstandelijkheid creëren die niet past bij Noordwijkerhout. Het idee dat je kunt binnenwandelt en geholpen wordt, wordt gezien als groot goed. Efficiënt is het echter niet. Er wordt hoog ingezet op communicatie met de burger sinds de afgelopen twee jaar. Zo werkt de gemeente met een burgerpanel. Wel stelt de raad de vraag wat er wordt gedaan met de meningen die hierin worden gepeild. Belangenafweging verloopt ook niet altijd goed: wie het hardst schreeuw, krijgt aandacht. Gebied Klantcontactcentrum KCC of dienstverlening wordt niet als apart thema of programma behandeld in de programmabegroting 2017 van Noordwijkerhout Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

16 Omschrijving maatschappelijke opgave Een veilige gemeente waarin burgers e.a. zich veilig voelen. Goede samenwerking tussen veiligheidspartners. Het faciliteren van maatschappelijke activiteiten (zoals evenementen) binnen de veiligheidskaders en met inachtneming van alle betrokken belangen. Heldere rollen en verantwoordelijkheden. Indicator Eenheid Periode NW Verwijzingen Halt Aantal per jongeren Harde kern jongeren Aantal per inwoners 1224 jaar , ,0 Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Het programma Veiligheid en Handhaving omvat openbare orde en veiligheid, brandweer en rampenbestrijding. De zorg voor de openbare orde en veiligheid is een kerntaak van de gemeente. Een onderdeel daarvan is de rampenbestrijding. Hierbij wordt zorggedragen voor een structuur die ertoe bijdraagt dat ingeval van een ramp of zwaar ongeval, zo effectief mogelijk opgetreden wordt. In het Integraal Veiligheidsprogramma Noordwijkerhout (IVP) zijn de lokale doelen en de te behalen resultaten met betrekking tot veiligheid opgenomen en de inspanningen die de gemeente hiervoor samen met haar veiligheidspartners zal leveren. Het jaar 2017 zal in belangrijke mate in het teken staan van nadere uitwerking en uitvoering van het IVP. De inzet van boa s zal in 2017 worden afgestemd op de prioriteiten in het IVP. Winkeldiefstallen Aantal per inwoners Geweldsmisdrijven Aantal per inwoners Diefstallen uit woning Vernielingen en beschadigingen (in openbare ruimte) Aantal per inwoners Aantal per inwoners , , , ,1 Functie fte Kosten(/financiële positie) Bedragen x Beleidsmedewerker oov 1 Begroting 2017 programma Veiligheid en Handhaving Beleidsmedewerker oov/crisisbeheersing 1 Totale lasten: APV/vergunningverlening/ Juridisch beleidsmedewerker 0,81 Totale baten: 87 handhaving/boa (combinatiefunctie deels oov, deels juridische formatie) Medewerker vergunningverlening 0,89 In Noordwijkerhout vallen openbare orde en veiligheid Boa s 1,5 binnen het programma Veiligheid en Handhaving. Beleidsmedewerker handhaving 1 Medewerker handhaving 0,5 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

17 Gemeenschap Op gebied van handhaving redt de gemeente het net, maar dit heeft ook te maken met de sociale samenhang van de gemeente. Noordwijkerhout kent geen echte probleemgroepen. Gemeente Dit is een thema waarin Noordwijkerhout als doegemeente naar voren komt. Er is sprake van korte lijnen (tussen bestuur en organisatie, met ondernemers en evenementenorganisatoren); dit is dan ook een kracht voor dit onderwerp. De gemeente weet goed wat er buiten speelt en wordt niet snel meer verrast. Er wordt aangegeven dat inwoners de gemeente hierin snel weten te vinden. Er is goede voeling met pappenheimers maar ook met de forensen. Het is van belang om dit te beseffen. Noordwijkerhout heeft ook te maken met arbeidsmigranten. Deze mensen zijn nodig en dat wordt gezien door de gemeente en door inwoners. De APV is up to date. Noordwijkerhout kent nog weinig deregulering, maar gaat hier wel pragmatisch mee om. De handhavingscapaciteit is minimaal. De gemeente redt het er redelijk mee, ook gezien de sociale samenhang (er zijn bijvoorbeeld geen echte probleemgroepen in Noordwijkerhout). Beleidsmatig knelt de capaciteit wel echt: het doen lukt maar (in de regio bijdragen) op beleidsmatig gebied gebeurt niet veel. APV/vergunningverlening/ handhaving/boa Gebied Er wordt samengewerkt met de omliggende gemeenten maar dit levert nog niet veel op. Dit heeft ook iets met competenties te maken, ook in de regio. In de Bollenstreek heeft Noordwijkerhout geen sterke positie, waar die wel geleverd zou kunnen worden. Er wordt voldoende geleverd maar op de beleidsmatige thema s is dit lastiger. In Noordwijkerhout vallen openbare orde en veiligheid binnen het programma Veiligheid en Handhaving. Volgens raad Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

18 Omschrijving maatschappelijke opgave Laagdrempelige behandeling van bezwaren en klachten, waar mogelijk met toepassing van mediationvaardigheden, op een correcte manier (met inachtneming wettelijke voorschriften) en op een zodanige wijze dat betrokkenen zich correct behandeld voelen. Indicator Eenheid Periode NW Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Functie fte Kosten(/financiële positie) Bedragen x Commissie klachtenbezwaren Secretaris commissie bezwaar (combinatiefunctie: deels cie. bezwaar, deels juridisch adviseur) deel van 0,69 Totale lasten: 101 Totale baten: 0 De klachtenbehandeling is in Noordwijkerhout een post bij het programma bestuurlijke organisatie. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

19 Gemeenschap Gemeente De klachten en bezwarenbehandeling in Noordwijkerhout is dik in orde. De juridische cultuur in Noordwijkerhout is anders dan in Noordwijk: men accepteert meer. Zo is het aantal klachten niet erg hoog. Gebied Commissie klachtenbezwaren De klachtenbehandeling is in Noordwijkerhout een post bij het programma bestuurlijke organisatie. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

20 Omschrijving maatschappelijke opgave Lijst eigendommen/gebouwen: Brandweerkazerne Bibliotheek (gezamenlijke ingang met gemeentehuis) Gemeentehuis (gezamenlijke ingang met bibliotheek) Gymzaal Beukenlaan Gymzaal Langevelderweg Sportzaal Ambachtsweg Sport, cultuur en recreatiecentrum De Schelft Toren Witte Kerk Trefcentrum De Duinpan XOut/Duinrakkers Gebouw vm Zeestroom/Hoogstraat 58a Dijkzicht 1 Bijgebouwen Woonwagencentrum Zeestraat 12a. De kwaliteit van de gemeentelijke gebouwen wordt op het huidige niveau gehandhaafd, zodat de functie en de levensduur behouden kunnen blijven. In het kader van het klimaatbeleid wordt in het beheerplan aandacht besteed aan het energieaspect. Betreffende werkzaamheden/taken zijn in de huidige organisatie ondergebracht bij het team Ruimtelijke Ordening. Indicator Eenheid Periode NW Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Vastgoed en gebouwenbeheer In de programmabegroting van Noordwijkerhout staat een paragraaf beschreven over het onderhoud kapitaalgoederen, waaronder ook vastgoed en gebouwenbeheer behoren. Functie Gebouwenbeheerder 1 fte Kosten(/financiële positie) Bedragen x Saldo 2017 voorzieningen groot onderhoud gebouwen: 406 Storting 2017 in voorzieningen groot onderhoud: 319 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

21 Gemeenschap Gemeente De gemeente bezit slechts zeven panden (gymnastiek, sporthal, gemeentehuis). Er zijn geen beleidsvelden aan verbonden; het gaat puur om techniek en geld beheren. Eén gebouwenbeheerder doet het beheer, maar dit is al teveel en wordt deels uitbesteed. Er is discussie binnen de gemeente gaande of niet alles buitenshuis zou moeten plaatsvinden. Dit zou ook onderwerp voor samenwerking kunnen zijn. Gebied Vastgoed en gebouwenbeheer In de programmabegroting van Noordwijkerhout staat een paragraaf beschreven over het onderhoud kapitaalgoederen, waaronder ook vastgoed en gebouwenbeheer behoren. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

22 Omschrijving maatschappelijke opgave Bereikbaar op werkdagen van tot uur. Openingstijden Burgerzaken: op werkdagen van 9.00 tot uur op woensdagen ook van tot uur ondersteuning van het primaire proces digitalisering informatievoorziening. Indicator Eenheid Periode NW Aanvullende feiten en cijfers (waarstaatjegemeente.nl) Facilitair Functie Kosten(/financiële positie) Bedragen x Overhead post Facilitaire zaken/div (exclusief Loonkosten) Totale lasten: 145 Totale baten: 0 In de programmabegroting is bij de overhead de post Overhead post Huisvesting (exclusief loonkosten) Facilitaire zaken/div (exclusief loonkosten) opgenomen. Totale lasten: 425 Omdat bij Noordwijk deze post ook de huisvesting betreft, Totale baten: 0 worden de gegevens van de post Huisvesting bij overhead ook in deze paragraaf benoemd. Loonkosten (exclusief leidinggevende): 373 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari fte Facilitaire zaken 3,10 DIV 3,89

23 Gemeenschap Gemeente De bodes werken parttime, de schoonmaak is uitbesteed en er is één medewerker Facilitair (waarbij de werkzaamheden inclusief catering zijn). Dit is kwetsbaar. Gebied Facilitair In de programmabegroting is bij de overhead de post Facilitaire zaken/div (exclusief loonkosten) opgenomen. Omdat bij Noordwijk deze post ook de huisvesting betreft, worden de gegevens van de post Huisvesting bij overhead ook in deze paragraaf benoemd. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

24 Omschrijving maatschappelijke opgave De gemeenteraad heeft een grote mate van vrijheid bij het vaststellen van de belastingtarieven. De gemeenteraad bepaalt elk jaar de hoogte van de belastingen. Door de gemeenteraad wordt elk jaar voor de afzonderlijke belasting een verordening vastgesteld. In de verordening staan de voorwaarden, tarieven en uitgangspunten voor de betreffende belasting. De algemene (ongebonden) dekkingsmiddelen: Onroerende zaakbelastingen (OZB) Belastingen op roerende woon en bedrijfsruimten Hondenbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting Precariobelasting. Woonlasten 2016 Noordwijkerhout Noordwijkerhout Aantal woningen Tarief OZB Aantal woningen Aantal Niet woningen Aantal Niet woningen Totaal aantal objecten Totaal aantal objecten Gemiddelde WOZwaarde Aanslag OZB Tarief Afval Tarief Riool Totale woonlasten 0,0881% ,93 300,12 269,16 793,21 De nietalgemene (gebonden) dekkingsmiddelen: Afvalstoffenheffing Rioolheffing Leges Marktgeld. De niet algemene (gebonden) heffingen worden in rekening gebracht voor een specifieke dienstverlening, zoals het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval, het afvoeren van afvalwater, het aanvragen van een vergunning of paspoort en het gebruikmaken van een standplaats. De algemene (ongebonden) dekkingsmiddelen zijn niet aan een inhoudelijk begrotingsprogramma gerelateerd. In 2016 heeft de Rekenkamercommissie Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout een rapport aangeboden over de omvang van de juridische advisering. Een aantal thema s is in dit rapport besproken, zoals de WOZprocedures (bezwaar en beroep). Ten opzichte van de omliggende gemeenten en ook andere gemeenten in Nederland, is de Rekenkamercommissie van mening dat de werkwijze van de gemeente Noordwijkerhout effectief is. De Rekenkamercommissie meent dat het uitvoeren van de WOZ in eigen beheer gunstig uitpakt. Baten (bedragen x 1000) Opbrengst OZB woningen: Opbrengst OZB nwoningen: Opbrengst hondenbelasting: 112 Opbrengst forensenbelasting: 116 Opbrengst toeristenbelasting: 415 Opbrengst precariobelastingen : Opbrengst afvalstoffenheffing: Opbrengst rioolheffing huish: Opbrengst rioolheffing bedrijven: 209 Opbrengst vervolgingskosten: 20 Functie Kosten(/financiële positie) Bedragen x Heffings/Invorderingsam 0,1 Lasten: Salariskosten WOZ/heffing/ Beleidsmedewerker 1 Belastingen inning exclusief overhead: 151 Er wordt verkend of ook Hillegom en Software 60 Medewerker heffingen 0,9 Noordwijkerhout kunnen deelnemen aan de Taxatiekosten 10 samenwerking op het gebied van belastingen. Overige kosten WOZ 20 Medewerker invordering 0,5 Verzending aanslagen 4 Medewerker leges 0,1 Kosten deurwaarder 8 Overige perceptiekosten 9 Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari fte

25 Gemeenschap Gemeente Noordwijkerhout is op dit terrein kwetsbaar doordat men van eenlingen afhankelijk is. Ook kent dit terrein hoge opleidingskosten. Wel is er een aantal zaken goed en toekomstig geregeld, zoals de riolering. De meerjarenbegroting is op orde. Er is sprake van een hoge belastingdruk. Zo is bijvoorbeeld de precarioheffing hoog. Er is aardig wat druk uitgeoefend om de inkomstenkant te verbeteren, maar dit kan zo maar misgaan. De ambitie van de gemeente ten aanzien van het voorzieningenniveau is hoog: alle voorzieningen zijn op orde, scholen zijn aanpakt. Daarmee is te verdedigen waarom belastingen hoog zijn. Het is echter de vraag of de gerealiseerde faciliteiten, georganiseerd voor een goede gemeenschap, ook echt nodig zijn volgens de inwoners. Zo heeft de gemeente een grote sporthal en een zwembad. Binnenkort loopt de gemeente er tegenaan dat alle reserves nodig zijn om de ambities te blijven waarmaken. Het biedt dus meerwaarde om samen verder te kijken. Gebied Belastingen Er wordt verkend of ook Hillegom en Noordwijkerhout kunnen deelnemen aan de samenwerking op het gebied van belastingen. Er zijn pogingen gedaan om samen te voegen. Het eindresultaat was voor Noordwijkerhout dat het in huis bleef (want dit zou 10 miljoen opleveren). Hier zitten frustraties. De organisatie geeft aan dat men altijd duurder uit is als men gaat samenwerken met de buurgemeenten, maar dat is omdat het nu heel krap georganiseerd is. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

26 Factsheets intensievere vormen van samenwerking (fase II) In fase II is gesproken met verschillende gesprekspartners van beide gemeenten gezamenlijk over de kansen en bedreigingen van intensievere samenwerkingsvormen tussen de gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout. De gesprekken vonden begin 2017 plaats met de volgende gesprekspartners van beide gemeenten: managementteams en teamleiders ambtelijke organisaties (hierna Organisaties) colleges raadsleden. Hen is gevraagd de kansen en bedreigingen (ook wel voor en nadelen) van verschillende vormen van samenwerking te benoemen, aan de hand van vier specifiek geselecteerde onderwerpen, te weten: Sociaal domein Ruimtelijke Ontwikkeling (Omgevingswet) Recreatie en Toerisme Vastgoed en gebouwenbeheer. Deze onderwerpen zijn geselecteerd vanwege vermeende kansen voor intensievere samenwerking door toegevoegde waarde bij het opereren in de regio, de inhoud van de opgave of gezamenlijke politiekbestuurlijk ambities/accenten. De deelnemers aan de gesprekken is gevraagd bij elk inhoudelijk onderwerp kansen en bedreigingen te plotten onder verschillende samenwerkingsvormen. Op basis van deze uitkomsten is de balans op te maken voor de optimale samenwerkingsvorm volgens de verschillende deelnemers. Zelfstandig Overleg Centrumgemeente Samenwerking Netwerk/matrix SSC Ambtelijke fusie Gemeentelijke herindeling (bestuurlijke fusie) Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

27 Zelfstandig Kansen (voordelen) Bedreigingen (nadelen) Organisaties Overleg Netwerk / Organisaties matrix Colleges Sociaal domein: volgens sommige collegeleden is de beleidskracht van Noordwijk voldoende Het warm houden van eigen contacten, wat in ISD verband niet gebeurt, doet Noordwijk zelf. Recreatie en toerisme: groot verschil in investeringen in toerisme tussen beide gemeenten (2 ton Noordwijkerhout vs. 2 miljoen Noordwijk) Vastgoed en gebouwenbeheer: gebruik en behoeften verschillen zowel in Noordwijk als Noordwijkerhout in de kernen Raden Nabijheid (dorps, korte lijnen = dichtbij) Lokaal werken is drempelverlagend Overleg kost tijd, dus zelfstandig blijven biedt voordelen Recreatie en toerisme: versterking voor Noordwijk niet zo nodig Noordwijk redt zich prima. Aansluiting met achterland kan beter. Eigen zaken eerst op orde. Vastgoed en gebouwenbeheer: het delen van gebouwen zal door inwoners niet geaccepteerd worden (cultuur, afstand etc.) SSC Ambtelijke fusie Colleges De positie van beide gemeente in de regio is veranderd, de dynamiek is anders. Gevoel van tekenen bij het kruisje. Sturen kan alleen door inzet individuele medewerkers Alles hangt aan elkaar met gemeenschappelijke regelingen Sociaal domein: stuurgroep wordt ketenregisseur zonder bezit van die status Ruimtelijke ontwikkeling: Noordwijkerhout stelt een regiegemeente te zijn, maar is dit eigenlijk niet en is sterk afhankelijk van inhuur Recreatie en toerisme: in Noordwijkerhout kent men slechts 0,67 fte voor toerisme, Noordwijk 1,67 fte (dit zijn echter ook combinatiefuncties). Vraag is of bij intensievere samenwerking deze aantallen samen ambtelijke kwetsbaarheid wel zullen oplossen. Vastgoed en gebouwenbeheer: Noordwijkerhout loopt qua accommodatiebeleid en gegevens (behoeften) van verenigingen achter. Kans om in samenwerking dit op te pakken. Raden Tekort capaciteit ambtelijke organisatie, versnippering. Sociaal domein: Huidige samenwerking in ISD is te breed: als gemeente moet je ook lokaal en persoonlijke goede zorg leveren. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

28 Samenwerking (overleg, centrumgemeente, netwerk/matrix, SSC en ambtelijke fusie) I Kansen (voordelen) Bedreigingen (nadelen) Overleg Centrumgemeente Organisaties Sociaal domein: overleg kan geïntensiveerd worden tussen Noordwijk en Noordwijkerhout om gezamenlijk(er) in regio op te trekken. Sociaal domein: door ambtelijk overleg (in welke intensievere vorm dan ook) meer bestuurlijke kracht in stuurgroep. Ruimtelijke ontwikkeling: overleg vindt al plaats op strategisch (omgevingsvisie) en tactisch (Santa Maria) niveau. Er kan meer voor impact op de regio. Ruimtelijke ontwikkeling: o meer overleg over afstemming bouwopgaven o SSC versterken op gebied van omgevingsvergunning (ODWH) (operationeel). Hierin kan Noordwijkerhout meedoen. Vastgoed en gebouwenbeheer: beleidsvorming, realisatie (aankopen en afstoten) en uitvoering kunnen in samenwerking. Anders samenwerken door afstemmen inzet uren op bepaalde producten (zoals transformatie agenda) en taakverdeling bij advies/annotaties. Vanaf samenwerkingsvorm SSC tot en gemeentelijke herindeling neemt de kwetsbaarheid van een eenpitter af. Colleges Overleg: wethouders zitten al bij elkaar voor sociaal domein en er is reeds overleg en samenwerking over Omgevingswet (ruimtelijke ontwikkeling). Sociaal domein: verschillen zou je kunnen vatten in een gemeenschappelijke visie, waarbij lokale inbreng/kleur alsnog voldoende ruimte krijgt. Meer ruimte voor afzonderlijke wijken/kernen: hiervoor kun je samen zaken harmoniseren. Recreatie en toerisme: al veel overleg en samenwerking binnen economische agenda (ook met overige Duin en Bollengemeenten). Veel kansen voor vermarkten beide kenmerken (internationale badplaats + rustieke recreatie). Kenmerken zijn complementair en bestuurlijk hebben beide gemeenten ambities die nu onvoldoende opgepakt (kunnen) worden. Ruimtelijke ontwikkeling en recreatie en toerisme: in de omgevingsvisie Noordwijk zijn al grote ambities beschreven ( trein rijdt al ). Hoe Noordwijkerhout aansluiten? Netwerk / SSC Ambtelijke fusie Organisaties matrix Bij overleg nog te afhankelijk van individuen, te vrijblijvend. De kwetsbaarheid van een eenpitter wordt daarmee niet opgelost. SSC: (ondanks beperking vrijblijvendheid) administratieve werkzaamheden en handelingen nemen toe door samenwerkingsvorm. Ambtelijke fusie: kent voor de organisatie vooral nadelen: o twee colleges en twee raden verdienen levert verlies op in goede inzet capaciteit o geen goede organisatiestructuur en keuzes op te bouwen. Elke tussenvorm van samenwerking (bij de vier onderwerpen) biedt op zichzelf onvoldoende meerwaarde. Beweging om meer samen te werken bij elkaar opgeteld resulteert in een bestuurlijke herindeling (en niet in extra optuigen van extra losse gemeenschappelijke regelingen). Hoe meer samenwerking in losse regelingen, hoe onoverzichtelijker het wordt. o ambities Noordwijk gaan ver (ook financieel en qua ambtelijke inzet) o 7 sterren beschreven door Noordwijk hebben invloed op alle terreinen (dus van belang voor type samenwerkingsvorm) Rechtspositie of document is wel nodig voor het voorkomen van vrijblijvendheid: o bij afgestemde omgevingsplannen (ruimtelijke ontwikkeling) moet er wel wat georganiseerd worden voor gezamenlijke uitvoering o recreatie en toerisme: start bij gemeenschappelijk beleidskader, waarna Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari gemeenschappelijke partners benaderen? Eventueel gezamenlijke basis omgevingsvisie(s) + bestemmingsplannen die je daaraan toetst Colleges Overleg: een afstemmingsoverleg heeft te weinig kracht voor bijtrekken been in regio (met name voor sociaal domein). Zonder gezamenlijke ambitie en vastleggen hiervan in een structuur laat je ambtenaren alsnog zwemmen. Rechtspositie of document is wel nodig voor het voorkomen van vrijblijvendheid Voor sommige collegeleden ligt de grens bij overleg (dus bij ruimtelijke ontwikkeling bijvoorbeeld twee omgevingsvisies en niet een). Verschillende opvattingen over richting van blikveld op de regio: stedelijk (071) en/of bollen. Ruimtelijke ontwikkeling en recreatie en toerisme: ambities Noordwijk in omgevingsvisie gaan ver (ook financieel en qua ambtelijke inzet). Bevlogenheid en ambitieverschil met Noordwijkerhout is groot. Vastgoed en gebouwenbeheer: gevaar dat puur naar cijfers gekeken wordt, maar is ontzettend belangrijk voor de gemeenschap. Gaat om visie en vervolgens sturen op behoeften, actueel gebruik en kosten.

29 Samenwerking (overleg, centrumgemeente, netwerk/matrix, SSC en ambtelijke fusie) II Kansen (voordelen) Overleg Centrumgemeente Raden Sociaal domein: bij nieuw beleid LVB en OGGZ moet men elkaar nog opzoeken. Ruimtelijke ontwikkeling: om wetten te kunnen uitvoeren is een grotere gemeente nodig. Recreatie en toerisme: op thema versterken (toerisme op bollen, congressen). Vastgoed en gebouwenbeheer: betere knowhow in beheer is van belang en door samenwerking betere WOZeenheid: o kansen voor gezamenlijke accommodatiebeheer o beleid duurzaamheid krachtiger inzetten in samenwerking. Netwerk/matrix: middels bestuursopdracht waarmee strategisch beleid te ontwikkelen is (tegengas en voorkomen tekenen bij het kruisje ). Inhoudelijke consensus is nodig voor samenwerking: o Ruimtelijke ontwikkeling: Omgevingswet is een groot project wat op voorhand efficiënter is om samen op te pakken, waardoor hogere kwaliteit en betere dienstverlening geboden kan worden. Bestuursopdracht kan hierbij helpen. SSC: efficiëntieslag en kwaliteitsslag (grotere schaal is minder risico): o Recreatie en toerisme: SSC om thema regionaal te organiseren (dus ook overige Duin en Bollengemeenten of zelfs gemeenten HollandRijnland). Ambtelijke fusie: verminderen kwetsbaarheid organisatie: o Recreatie en toerisme: betere positionering en aansturing externe partijen door één afdeling. Sterke gemeenten verbinden de partijen. Ook meer creativiteit en expertise. Delen van kosten. Belangrijkste voordelen zijn: leren van elkaar en beleidsmatig minder volgend (t.o.v. HLT). Bij meer overleg of andere intensievere samenwerking moet men colleges en raden er vroeg bij betrekken om input te leveren bij ontwikkelen van koers. Bedreigingen (nadelen) Netwerk / SSC Ambtelijke fusie Raden matrix Centrumgemeente: afstand voor uitvoering sociaal domein te groot. Hoe behoud je lokale betrokkenheid? Zorgen over tekenen bij het kruisje. Vastgoed en gebouwenbeheer: verschil in aanpak bezit gebouwen Met vijf gemeenten sta je sterker dan met twee. Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

30 Gemeentelijke herindeling (bestuurlijke fusie) Kansen (voordelen) Overleg Centrumgemeente Organisaties Sociaal domein: specialismen kunnen vormen door groter team. Zo versterken inhoudelijke positie in de regio, en tegelijkertijd lokaal eigen ambities vertalen. Ruimtelijke ontwikkeling: o kwaliteit projectmanagement gaat omhoog o integrale beleidsvorming en medewerkers o nieuw (grond)beleid (vooreffening, grondexploitatie) o afstemming woningbouw contingenten + fasering afstemming. Recreatie en toerisme: o sterke lobbykracht in de regio. Meer zeggenschap bij economische agenda o aanbod van twee gemeenten samen is aantrekkelijker. Vastgoed en gebouwenbeheer: bij anders spreiden voorzieningen kunnen lasten voor inwoners naar beneden en kans op betere spreiding van accommodaties (door groter gebied). Regiovuist versterken. Continuïteit borgen. Bestuurlijke ambities en realiteit zijn één, waarmee ambtelijke inzet gefocust kan worden ingezet. Bedreigingen (nadelen) Netwerk / SSC Ambtelijke fusie Organisaties matrix Recreatie en toerisme: een bestuurlijke herindeling biedt kansen voor alle onderzochte onderwerpen, het versterken van de positie in de regio en het versterken van de ambtelijke organisatie. Echter, voor recreatie en toerisme lijkt dit nog onvoldoende. Samenwerking met de gehele Duin en Bollenstreek is wenselijker. Vastgoed en gebouwenbeheer: spreiding van voorzieningen kan ongelukkig uitvallen voor inwoners. Colleges Raden Colleges Raden Carrièrekansen van de ambtenaar vergroten Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

31 Sfeerimpressies dialoogsessies inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties Tussen fase 1 en fase 2 zijn begin 2017 verschillende dialoogsessies georganiseerd. Met inwoners, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties is over zowel de eigen kracht als over de kracht van de afzonderlijke gemeenten gesproken, alsook over kansen en bedreigingen van samenwerking. In overzichtelijke weergave zijn de uitkomsten van de volgende sessies weergegeven: dialoogsessie bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld uit Noordwijk en Noordwijkerhout (23 januari 2017) dialoogsessie inwoners Noordwijk en Noordwijkerhout (24 januari 2017). Twynstra Gudde Factsheets Noordwijkerhout 9 februari

32 Noordwijk Noordwijkerhout Gemeenschap Gemeente Gebied Kracht Sociaal en rijk verenigingsleven Betrokkenheid Saamhorigheid en trots: Gallisch dorp Sociale controle (familie) Veel vrijwilligers Bedrijfsleven en verenigingsleven werken goed samen Doeners Carnaval Zwakte Saamhorigheid en trots: Gallisch dorp Sociale controle Gesloten gemeenschap Echt vs. import ( die van die ) Aparte culturen: Noordwijkerhout Binnen en De Zilk Kracht Rijk verenigingsleven en activiteiten Veel(?) vrijwilligers Zelfbewustzijn, innovatief vermogen Gedreven ondernemers en variatie Import welkom Zwakte Cynisme Verschillende culturen: NoordwijkBinnen en Noordwijk aan zee, import/ echt. Geen eenheid Groots en meeslepend Weerstand bij evenementen Kracht Korte lijnen: ons kent ons. Toegankelijke organisatie + bestuur. Menselijke maat staat voorop. Bereidheid. Financiële positie (sluitende begroting) Digitale bereikbaarheid Sociale woningbouw Vergunningaanvraag verloopt snel Geen parkeergelden en stoplichten Scholen goed georganiseerd Lage OZB Zwakte Expertise en capaciteit ambtenarenapparaat Onvoldoende expertise voor toekomstige vraagstukken. Met name zorgen hierover, enkele voorbeelden in praktijk zoals groenbeleidsplan wat lang blijft liggen Geen topambtenaren kunnen aantrekken Ondersteuning bedrijven/verenigingen beperkt Kracht Financieel gezond Toegankelijk bestuur en organisatie Bereikbaarheid organisatie Innovatie (vb. afvalapp) Ambitieuze gemeente Invloed maatschappelijk middenveld op besluitvorming Zwakte Versnippering politiek. Denken in verschillen uit zich ook in gemeenschap Snelheid uitvoering laat te wensen over Kwetsbaar ambtelijk apparaat Geen topambtenaren aantrekken Schaal gemeente vs. hoge ambitie gemeente Sociale woningbouw Energiebeleid te langzaam van de grond Kracht Bollenvelden, duinen, Oosterduinse Meer Campinggebied Veel oppervlakte Witte Kerk VVV Leeuwenhorst Zwakte Geen glasvezel Bereikbaarheid (OV) Ruimte voor ruimte Uitstraling toegangswegen Openbare groenvoorziening Kracht Variatie strand, duinen, bollen, bos Onderhoud groen Bouwlocaties Boulevard Zwakte Openbaar vervoer Bereikbaarheid Parkeren Verrommeling straatbeeld Sfeerimpressie dialoogsessie bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties 23 januari 2017

33 Kansen intensievere samenwerking Bedreigingen intensievere samenwerking Maatschappelijk middenveld Bij samenwerking zijn er vast kansen voor de nu gezonde woningcorporaties Onbalans sociale huur mogelijk herstellen Randvoorwaarde: (respect voor) kleinschalige uitvoering Noordwijk heeft ervaring met meerdere culturen (NoordwijkBinnen en Noordwijk aan Zee) In marketing worden al stappen gezet, bij fusie kan afstemming sneller Beste mensen op beste plek: kans voor excelleren en verhoging kwaliteit Verenigingsconsulent Schaalniveau vinden om in te spelen op snelle veranderingen Bedrijfsleven Kostenbesparing (synergievoordelen) Eenvoudiger samen zaken te organiseren (vb. fietsroutes) Verschillende stijlen en culturen moeten te overbruggen zijn Mogelijk samen interessanter in de regio Wat is alternatief als er niets gebeurt? Dan dwang overheid en wegvallen invloed regio? Mobiliteit (afstemming daarover) Niet stil blijven staan: andere gemeenten in regio flirten ook al met elkaar. Wij moeten ook voor eigen zelfstandige naam en invloed. Opbouwen machtspositie Naar verhouding minder ambtenaren Meer toerisme trekken Gemeenschapszin zal blijven: die is zo sterk Succes pas op langere termijn zichtbaar Kennen nu al zoveel samenwerkingsverbanden: dan beter fuseren Maatschappelijk middenveld Wanneer een 3sterrenhotel fuseert met een 2sterrenhotel wordt het geen 5 sterrenhotel Voor welzijnsorganisatie is vertrouwen van belang, waarbij de organisatie dichtbij staat. Dat is nu bij ISD niet het geval. Kunnen cultuurverschillen worden overbrugd? Waarom zaken weg doen die goed gaan? Aantal gevoeligheden: nadoen van carnaval, inzet bus etc. Bereikbaarheid bestuurders Dan mogelijke sluiting zwembad in Noordwijkerhout Bedrijfsleven Bestuursniveau nog niet zover: er valt nog veel van elkaar te leren Bollencluster kent nu een gemeente die bollenminded is, bij intensievere samenwerking wellicht minder het geval Uitvoeringssnelheid zoals die nu in Noordwijkerhout gehaald wordt wellicht niet bij samenwerking Noordwijk en Noordwijkerhout samen is alsnog te klein: beter 7 bollen (dorpen met dezelfde kenmerken) Sfeerimpressie dialoogsessie bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties 23 januari

34 Noordwijk Noordwijkerhout Gemeenschap Gemeente Gebied Kracht Hecht verenigingsleven Carnaval Open gemeenschap Van wie ben jij er één? Vreemdelingen goed opgevangen Veel activiteiten en veel vrijwilligers Poolse inwoners: mengt met gemeenschap Samenwerking kerken Nuchtere inwoners Zwakte Twee dorpen: De Zilk meer gericht op Hillegom Poolse inwoners: huisvesting Kracht Sport, cultuur: goed aanbod Buurtgevoel Altijd boodschappen op zondag Zwakte Terugloop vrijwilligers Altijd boodschappen op zondag Twee dorpen (uit zich in clubs) Kracht Politieke verhoudingen: goede omgang partijen Financiële positie Parkeren Wmo(loket) goed inwonersplatform Digitale bereikbaarheid Scholen (Sociale) woningbouw Zwakte Digitale bereikbaarheid: te weinig analoog Politiebureau en BOA ontbreken Huishoudelijke hulp moet beter Groenonderhoud Inspraak niet altijd gehoord Ambtelijk apparaat wellicht te klein voor Omgevingswet Kracht Toegankelijkheid gemeentehuis: bereikbaarheid, openingstijden Voorzieningenniveau Klachten snel opgepakt Social media gebruik Zwakte Sociale woningbouw Trage besluitvorming politiek (planvorming duurt lang / telkens nieuwe plannen) Politiebureau (in weekend dicht) Focus politiek op toerisme/hotels, minde rop woonwijken Kracht Groene enclave in Randstad (en toch dichtbij grote steden) (Hart van) bollenstreek Mooi duingebied, landgoederen Oosterduinse meer Vergaderlocaties Water/fietsroutes Weinig hoogbouw Bedrijventerrein Zwakte OV: ontsluiting gemeente Fietsroute naar strand smerig Bavogebied ziet er slecht uit Victorieberg als doorgaande weg Oostwest verbinding druk Leegloop winkels Kracht Strand, kust, duinen Uitstraling oude dorpskern Bollen Diversiteit bedrijven en (relatief veel winkels) Algemene begraafplaats Zwakte Ontsluiting snelweg Openbaar vervoer Drukte in zomer (parkeren) Weinig slechtweer voorzieningen voor toeristen Leegstand Sfeerimpressie dialoogsessie inwoners 24 januari

35 Kansen intensievere samenwerking Bedreigingen intensievere samenwerking Gemeenten zijn complementair (/ kunnen complementair zjin) Gesprek over fusie moet stoppen: knopen doorhakken geeft rust Voorzieningen bij elkaar opgesteld maakt sterker Politiek rustiger vaarwater: nu kans voor verdere samenwerking Historie: Noodwijk en Noordwijkerhout zijn al hecht (familiebanden) Uit voorbeelden bedrijfsleven blijkt dat bij fusie gemeenschappelijkheden worden gevonden Decentralisaties en andere grote opgaven krachtiger aanpakken Klein gebied waarin (praktische) zaken (vb. afvalinzameling) efficiënter kunnen Relaties, sociale banden gaan al over grenzen heen Van elkaar kunnen leren (vb. voetbalclub) Nu moment om te kiezen (zonder invloed provincie) Belangrijke randvoorwaarden volgens inwoners bij intensievere samenwerking: Open over gegevens/ financiële positie Gemeenteraden samen in gesprek Behoud gemeentehuis in Noordwijkerhout Uitkomsten en vervolg delen met inwoners Bij samenwerking Noordwijkerhout minder nadruk: er moet samenwerking zijn op basis van gelijkwaardigheid Onderbuikgevoel: Noordwijk legt focus en nadruk op zee, waar blijven bollen? Grote onderwerpen uit Noordwijk (planontwikkeling) kent Noordwijkerhout niet zo: mogelijk komt daar de nadruk op te liggen Sfeerimpressie dialoogsessie inwoners 23 januari

36 Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.