Verbeteren toegankelijkheid wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Verbeteren toegankelijkheid wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen Programma Sport & Accommodaties Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting In 2015 zette het College toegankelijkheid op de agenda. Twee moties van de Raad, Investeer in een toegankelijker Nijmegen van 8 juli 2015 en Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen van 12 oktober 2016 ondersteunden dat. College en Raad delen de visie om toegankelijkheid te bevorderen. In november 2016 stelde de Raad het Handboek Nijmegen toegankelijk vast, over toegankelijkheid in de openbare ruimte. Dit voorstel gaat over de gemeentelijke gebouwen. Wij willen voor de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard (ITS) als norm voor de toegankelijkheid hanteren en de Raad daar schriftelijk over informeren. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. VA05, Marcel Hartenberg, 3692 ambtelijk voorstel 21 februari 2017 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard als norm te hanteren voor de in dit voorstel genoemde gemeentelijke gebouwen; dit onder voorbehoud van de besluitvorming van de raad over de Zomernota De brief aan de Raad hierover vast te stellen; deze brief sluit ook aan op de motie Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen. Steller Marcel Hartenberg Paraaf akkoord Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad (uiterlijk 31 maart 2017) Besluit B&W d.d. 7 maart 2017 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.16 Bestuursagenda Paraaf akkoord Portefeuillehouder Collegevoorstel inzake toegankelijkheid

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling In 2015 zette het College toegankelijkheid in Nijmegen op de agenda. De Raad deelde de visie op toegankelijkheid en nam op 8 juli 2015 de motie Investeer in een toegankelijker Nijmegen aangenomen met het oog op het voorzien in een meer toegankelijk Nijmegen, als stad waar men zich veilig en zonder belemmering kan verplaatsen in de openbare ruimte. Met de vaststelling van het Handboek Nijmegen toegankelijk in de Raad is er een forse stap gezet en is de motie afgehandeld. Het Handboek Nijmegen toegankelijk richt zich op de openbare ruimte. Met het unaniem aanvaarden van de motie Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen op 12 oktober 2016 gaf de Raad steun aan het belang van het bevorderen van toegankelijkheid in het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed. Die motie sloot aan op een al lopend onderzoek naar de toegankelijkheid verbijzonderd naar de wijk- en sportaccommodaties en dienstgebouwen 1 van de Gemeente Nijmegen. De genoemde gebouwen zijn getoetst aan de Nederlandse Integrale Toegankelijksstandaard (ITS); een norm die een representatieve standaard is voor de mate van toegankelijkheid van gebouwen, mede tot stand gekomen met doelgroepen. Juist omdat deze norm vooruitstrevender en verregaander is dan het Bouwbesluit, is het voorstel deze norm te hanteren binnen Nijmegen, voor alle nieuwbouw- en verbouwprojecten. Daarnaast is het streven de bestaande wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen, waar dat redelijkerwijs kan, aan te laten sluiten op deze norm. De Raadsbrief geeft de keuze voor de ITS-norm als standaard aan en beschrijft de stand van zaken en de stappen om verbeteringen aan te brengen. 2 Juridische aspecten Het Bouwbesluit geeft minimale toegankelijkheidseisen weer. Het voldoen aan het Bouwbesluit betekent echter nog niet dat een gebouw volledig toegankelijk is voor iedereen. Daarom kiezen we voor aansluiting op de ITS-norm. Deze norm richt zich met name op toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid en is vormgegeven samen met de doelgroepen. 3 Doelstelling De toegankelijkheid van onze gemeentelijke gebouwen (wijk- en sportaccommodaties en dienstgebouwen) te verbeteren door de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard als norm voor de toegankelijkheid te hanteren. De Raad hierover te informeren met een Raadsbrief die eveneens aansluit op de motie Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen (d.d. 12 oktober 2016). 4 Argumenten Met het vaststellen van de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard (afgekort ITS) als norm voor nieuwbouw en voor verbouw van onze gebouwen kiezen we om vooruitstrevender op het gebied van toegankelijkheid te zijn dan de wetgeving vraagt. Meer dan voldoen aan het Bouwbesluit is voldoen aan die norm een expliciete borging van toegankelijkheid in de stad. Er nu voor kiezen voorkomt meerkosten bij eventuele latere aanpassingen én sluit aan op de motie. Daarnaast lopen we er ook mee vooruit op een wettelijke vertaling van het op 12 april 2016 door Nederland geratificeerde VN-verdrag inzake 1 Voor wat betreft de publiekelijk toegankelijke delen.

3 Collegevoorstel Vervolgvel 2 de rechten van personen met een handicap (fysiek, verstandelijk, psychisch of zintuiglijk). We beantwoorden daarnaast met de Raadsbrief de Raadsmotie inzake toegankelijkheid voor wat betreft de toegankelijkheid van de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen. 5 Financiën Het doorvoeren van de aanpassingen om te voldoen aan de ITS-norm voor de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen die inmiddels zijn getoetst, vraagt om een bedrag van ,-, inclusief BTW. Het is noodzakelijk om de rapportages om te zetten in plannen per pand. Bij het genoemde bedrag is rekening gehouden met de toetsing van vijf andere gebouwen 2 die nu in de rapporten niet zijn meegenomen. Binnen het programma Sport & Accommodaties is er in het bulkkrediet voor aanpassingen aan gebouwen voor ,- beschikbaar om de quick wins uit de rapportage op te pakken. We voeren nog voor de Zomernota een nauwkeurige kostencalculatie uit. De middelen die nodig zijn voor het verbeteren van de toegankelijkheid nemen we mee in de oplading van de Zomernota en zullen we afwegen tegen andere voorstellen en beschikbare middelen. De investeringsruimte die we nodig hebben voor toegankelijkheid zullen we ter besluitvorming aan uw Raad voorleggen in de Zomernota. 6 Participatie en Communicatie We gaan het traject van verbeteringen starten in nadrukkelijke samenwerking met de Werkgroep Integratie Gehandicapten (WIG). Het verloop van de verbeteringen nemen we in de jaarrekening mee. 7 Uitvoering en evaluatie We starten in 2017 met specifieke plannen per pand en beginnen met de uitvoering van snel te realiseren verbeteringen. Daarna gaan we geprogrammeerd over de komende vier jaren verder. Steekproefsgewijs zullen we elke twee jaar door de WIG en/of PBT Consult de aangepaste gebouwen doorlopen op de wijzigingen. 8 Risico We maken specifieke plannen per gebouw. Daarbij kunnen we tot de conclusie komen dat de noodzakelijke aanpassingen in een gebouw niet realiseerbaar zijn vanwege onder meer beperkte beschikbare ruimte, financiële impact van de aanpassing of om andere redenen. De kans bestaat dus dat er bestaande gebouwen zijn die niet volledig aan de ITS-norm zullen voldoen. 2 De toetsing van wijkcentrum Hatert wordt nog uitgevoerd door de WIG. De overige vier gebouwen, de voorzieningenharten De Ster, De Klif, t Hert en De Biezantijn zijn gebouwd met een adviserende rol van de WIG erbij. Daarbij kunnen we ervan uit gaan dat deze volgens de richtlijnen zijn gebouwd. Bijlage(n): Raadsbrief inzake verbetering toegankelijkheid

4 Vastgoed, Sport en Accommodaties Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Mariënburg PS Nijmegen Telefoon Telefax (024) Postbus HG Nijmegen 7 maart 2017 Ons kenmerk VA05/ Contactpersoon Marcel Hartenberg Onderwerp Verbeteren toegankelijkheid wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen, deelantwoord op motie Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, In 2015 zette het College toegankelijkheid op de agenda. Twee moties van uw Raad, Investeer in een toegankelijker Nijmegen van 8 juli 2015 en Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen van 12 oktober 2016 ondersteunden dat. College en Raad delen de visie om toegankelijkheid in het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed, meer in het bijzonder in de wijk- en sportaccommodaties en dienstgebouwen van de Gemeente Nijmegen te bevorderen. In november 2016 stelde uw Raad al het Handboek Nijmegen toegankelijk vast over verbeteren van toegankelijkheid in de openbare ruimte. Met het unaniem aanvaarden van de motie Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen op 12 oktober 2016 gaf u aan het evenzeer van belang te vinden dat we de toegankelijkheid bevorderen in het gemeentelijke maatschappelijk vastgoed. Ons College heeft dat verbijzonderd dat naar de wijk- en sportaccommodaties en dienstgebouwen 1 van de Gemeente Nijmegen. Deze brief informeert u over de vaststelling van de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard en geeft en beschrijft, voor de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen de stand van zaken en de stappen om verbeteringen aan te brengen op het vlak van toegankelijkheid. Daarmee biedt de brief ook een antwoord op de motie Maak Nijmegen toegankelijk voor iedereen. Reikwijdte toetsing en toetsing toegankelijkheid Ons College heeft in 2016 een groot aantal van onze wijk- en sportaccommodaties en de dienstgebouwen van de gemeente Nijmegen op toegankelijkheid laten toetsen. De toetsing is uitgevoerd door de Werkgroep Integratie Gehandicapten (WIG) en PBT Consult 2. 1 Voor wat betreft de publiekelijk toegankelijke delen. 2 Bureau, gelieerd aan Ieder(in), de koepelorganisatie voor 2,5 miljoen Nederlanders met een lichamelijke handicap, een verstandelijke beperking of een chronische ziekte. Dit bureau is namens hen exclusief Raadsbrief toegankelijkheid v

5 Gemeente Nijmegen Vastgoed, Sport en Accommodaties Vervolgvel 1 Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard en de keuzes voor Nijmegen Binnen Nederland kennen we de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard (afgekort ITS). Dit is een normering voor toegankelijkheid waaraan de openbare ruimte en gebouwen getoetst kunnen worden op de aanwezige mate van toegankelijkheid. Naar verwachting wordt deze norm op termijn verankerd in wetgeving. Juist omdat deze norm is geworteld is de thematiek van toegankelijkheid en vorm kreeg samen met de doelgroepen, willen we, vooruitlopend op de wetgeving, deze al als uitgangspunt hanteren. Meer dan voldoen aan het Bouwbesluit is voldoen aan die norm een expliciete borging van toegankelijkheid in de stad. Er nu voor kiezen voorkomt meerkosten bij eventuele latere aanpassingen én sluit aan op de motie. Daarnaast lopen we er ook mee vooruit op een wettelijke vertaling van het op 12 april 2016 door Nederland geratificeerde VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (fysiek, verstandelijk, psychisch of zintuiglijk). Als College kiezen we er voor deze norm te hanteren bij de start van alle nieuw- en verbouwprojecten op het terrein van de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen. Voor wat betreft de bestaande accommodaties en dienstgebouwen sluiten we fasegewijs aan op de ITSnormen. De eerdere investeringen op toegankelijkheidsgebied in Nijmegen hebben al gezorgd voor een basis op wettelijk vlak. We gaan nu een stap verder in het vergroten van de toegankelijkheid. Belangrijkste uitkomsten Het merendeel van de gebouwen, op vijf na 3, lieten we toetsen aan de ITS-normen. Het Bouwbesluit geeft minimale toegankelijkheidseisen weer. Het voldoen aan het Bouwbesluit, wat een wettelijke verplichting is, betekent echter nog niet dat een gebouw volledig toegankelijk is voor iedereen. Daarom kiezen we voor aansluiting op de ITS-norm. Deze norm richt zich met name op toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid en is vormgegeven samen met de doelgroepen. Bij de onderzochte gebouwen komen als belangrijkste bevindingen naar voren dat met name de entrees van gebouwen, toiletten en vaak de toegang van ruimten (nog) niet voldoen aan de ITSnormen. Wanneer de entree niet voldoet, raakt dat heel wezenlijk aan het begrip toegankelijkheid. Het mag daarnaast voor de hand liggend zijn dat ook de mate waarin toiletten aan de norm voldoen, een wezenlijke factor is bij de bepaling van toegankelijkheid. De entrees, toiletten, doorgangen en toegangen dienen nog aangepast te worden voor we op het niveau van de ITS-norm zijn aanbeland voor de verschillende gebouwen. In de toetsing aan de ITS is daarnaast ook de buitenruimte meegenomen, als het gaat om gehandicaptenparkeerplaatsen en de route naar de hoofdingang. Uitvoering van aanpassingen daaraan vindt gemachtigd inspecties en analyses uit te voeren ten opzichte van de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard. 3 De toetsing van wijkcentrum Hatert wordt nog uitgevoerd door de WIG. De overige vier gebouwen, de voorzieningenharten De Ster, De Klif, t Hert en De Biezantijn zijn gebouwd met een adviserende rol van de WIG erbij. Daarbij kunnen we ervan uit gaan dat deze volgens de richtlijnen zijn gebouwd. Raadsbrief toegankelijkheid v

6 Gemeente Nijmegen Vastgoed, Sport en Accommodaties Vervolgvel 2 plaats in overleg met de afdeling Stadsbeheer. Deze aanpassingen dienen plaats te vinden binnen het budget beschikbaar voor verbetering van toegankelijkheid in de openbare ruimte. Aanpak van de toegankelijkheid van het maatschappelijk vastgoed in Nijmegen Met de keuze voor het van toepassing verklaren van de ITS-normen voor de realisatie van alle nieuwbouw- en verbouwingsprojecten op het vlak van wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen betekent dit dat we op het vlak van toegankelijkheid verder gaan dan wettelijk vereist. We verwachten echter dat het bewust kiezen voor toegankelijkheid bij nieuwbouw- en verbouwprojecten van de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen geen wezenlijke meerkosten met zich meebrengt. Het is noodzakelijk om de rapportages om te zetten in plannen per pand. Daarbij kunnen we tot de conclusie komen dat de noodzakelijke aanpassingen in een gebouw niet realiseerbaar zijn vanwege onder meer beperkte beschikbare ruimte, financiële impact van de aanpassing of om andere redenen; mogelijk zullen er dus gebouwen zijn die de ITS-norm niet halen. Een plan van aanpak voor de uitvoering van het gehele pakket aan maatregelen op het gebied van toegankelijkheid stellen we vast in nauw overleg met de WIG. Het doorvoeren van de aanpassingen om te voldoen aan de ITS-norm voor de wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen die inmiddels zijn getoetst, vraagt om een bedrag van ,-, inclusief BTW. Het is noodzakelijk om de rapportages om te zetten in plannen per pand. Bij het genoemde bedrag is rekening gehouden met de toetsing van vijf andere gebouwen 4 die nu in de rapporten niet zijn meegenomen. Binnen het programma Sport & Accommodaties is er in het bulkkrediet voor aanpassingen aan gebouwen voor ,- beschikbaar om de quick wins uit de rapportage op te pakken. We voeren nog voor de Zomernota een nauwkeurige kostencalculatie uit. De middelen die nodig zijn voor het verbeteren van de toegankelijkheid nemen we mee in de oplading van de Zomernota en zullen we afwegen tegen andere voorstellen en beschikbare middelen. De investeringsruimte die we nodig hebben voor toegankelijkheid zullen we ter besluitvorming aan uw Raad voorleggen in de Zomernota. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls mr. drs. A.H. van Hout 4 De toetsing van wijkcentrum Hatert wordt nog uitgevoerd door de WIG. De overige vier gebouwen, de voorzieningenharten De Ster, De Klif, t Hert en De Biezantijn zijn gebouwd met een adviserende rol van de WIG erbij. Daarbij kunnen we ervan uit gaan dat deze volgens de richtlijnen zijn gebouwd. Raadsbrief toegankelijkheid v

7 Communicatie en Representatie P E R S B E R I C H T Nummer persbericht Gemeente Nijmegen wil gebouwen beter toegankelijk maken Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten extra te willen investeren in het toegankelijk maken van Nijmeegse wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen. Eerdere investeringen op toegankelijkheid hebben al gezorgd voor een basis die voldoet aan de wettelijke eisen van het Bouwbesluit. De volgende stap wordt nu genomen in het nog beter toegankelijk maken van maatschappelijk vastgoed. Nijmegen kiest voor het hanteren van Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard (ITS) als norm voor de toegankelijkheid. Het merendeel van het gemeentelijk vastgoed is inmiddels getoetst aan de (ITS). Bij de onderzochte gebouwen is de belangrijkste bevinding dat met name de entrees van gebouwen, toiletten en de toegang van binnenruimten nog niet aan deze standaard voldoen. Het doorvoeren van de aanpassingen om deze gebouwen beter toegankelijk te maken vraagt om een bedrag van ,-. Daarvan is ,- al beschikbaar voor quick wins in Het gaat dan onder andere om het plaatsen van hellingbanen, beter toegankelijk maken van toiletten en vergroten van de toegankelijkheid van binnenruimten. Bij de behandeling van de zomernota wordt een voorstel gedaan over de gefaseerde aanpak van het bereiken van de optimale toegankelijkheid van gebouwen. ITS-norm De gemeente Nijmegen toetst de toegankelijkheid van wijk-, sportaccommodaties en dienstgebouwen aan de hand van de Nederlandse Integrale Toegankelijkheidsstandaard (ITS). Deze norm is nog niet is verankerd in onze wetgeving. Door deze norm als uitgangspunt te hanteren, loopt Nijmegen voor op de wetgeving. De gemeente Nijmegen werkt in dit traject van verbeteringen nauw samen met Werkgroep Integratie Gehandicapten (WIG). Noot voor de pers (niet voor publicatie): Voor meer informatie en aanmelding kunt u terecht bij de woordvoerder van wethouder Helmer- Englebert, Suzanne Baks: tel of s.baks@nijmegen.nl of s.baks@nijmegen.nl.