Openbaar. Brief aan Kamer over BUIG. Alleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel. Onderwerp. Programma Inkomen & Armoedebestrijding

Transcriptie

1 Openbaar Onderwerp Brief aan Kamer over BUIG Programma Inkomen & Armoedebestrijding Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting Het voorstel is om een brief te schrijven aan de Tweede Kamer, om Kamerleden te wijzen: - op de problemen met het nieuwe verdeelmodel BUIG, - op de gevolgen daarvan voor gemeenten, - op het feit dat de informatie die hierover gedeeld wordt door het ministerie wat gekleurd is. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, János Betkó, ambtelijk voorstel 7 juli 2015 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De brief aan de Tweede Kamer over de problemen die het nieuwe BUIG-verdeelmodel met zich meebrengt vast te stellen. Paraaf akkoord Steller János Betkó Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 1 september 2015 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 1.2 Bestuursagenda Paraaf akkoord Portefeuillehouder Collegevoorstel

2 1 Probleemstelling Door het nieuwe verdeelmodel van de overheid voor de BUIG-gelden (inkomensdeel bijstand) lijkt Nijmegen er miljoenen op achteruit te gaan. Er zijn veel problemen met het verdeelmodel: het is niet transparant hoe het werkt, er is geen plausibiliteitstoets geweest op de uitkomsten, er zijn al meerdere malen fouten in aangetroffen. Een logische stap zou zijn om verdeling voor een groter deel plaats te laten vinden op basis van het oude model, zoals de VNG ook heeft geadviseerd. Dat advies neemt de staatssecretaris echter niet over. In haar informatie naar de Kamer zet ze een vrij gekleurd beeld neer: over hoe goed er samen wordt gewerkt met de gemeenten en hoeveel beter het nieuwe verdeelmodel werkt dan het oude. De grote problemen die er zijn met het model, het advies van de VNG en het verzet van verschillende gemeenten (onder meer via rechtszaken) komen niet of nauwelijks aan bod. 2 Juridische aspecten Niet van toepassing. 3 Doelstelling Deze brief heeft een aantal doelstellingen. Ten eerste bij de Tweede Kamer aandacht te vragen voor dit dossier, zowel voor de ondeugdelijkheden in de verdeelsystematiek als voor de problemen die het verdeelmodel met zich meebrengt voor gemeenten. Ten tweede De Kamer er voorzichtig op te wijzen dat de informatie die hen toegezonden is door de staatssecretaris (met name in haar Kamerbrief van 19 juni jongstleden) wat gekleurd is. 4 Argumenten 1.1 Door een brief te sturen realiseren we alle twee de hierboven genoemde doelstellingen. 1.2 Door het sturen van deze brief houden we de druk op het proces. Het is onduidelijk wanneer en of het nieuwe verdeelmodel nog een keer besproken gaat worden in de Kamer. Sowieso heeft de staatssecretaris de Kamer beloofd om de Kamer te informeren over de gevolgen van de meest recent geconstateerde fouten in het model. Signalen als deze brief, en de regelmatige geluiden in de media over fouten in het model, verhogen de kans dat het verdeelmodel nog een keer geagendeerd wordt in de Kamercommissie SZW. 5 Financiën Dit voorstel heeft geen financiële consequenties. 6 Participatie en Communicatie Het gedeelte participatie is niet van toepassing.

3 Vervolgvel 2 7 Uitvoering en evaluatie Verder niet van toepassing. 8 Risico Aan dit voorstel zijn geen risico s verbonden. We voeren al een civiele en bestuurlijke rechtszaak tegen het ministerie van SZW over dit dossier, dus het is bekend dat we het op dit punt met elkaar oneens zijn. Bijlage(n): Conceptbrief Tweede Kamer BUIG

4 Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Vaste Kamercommissie SZW Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl T.a.v. griffier van de commissie SZW, mw. H. Post Postbus HG Nijmegen Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon János Betkó Onderwerp Verdeelmodel BUIG Direct telefoonnummer Geachte leden van de vaste Kamercommissie SZW, Graag willen wij onze grote bezorgdheid met u delen over het dossier BUIG, de verdeling van het geld voor mensen met een bijstandsuitkering over de gemeenten (inkomensdeel Participatiewet). Zoals u bekend, wordt er vanaf dit jaar gewerkt met een nieuw verdeelmodel dat ontwikkeld is door het SCP. Dit nieuwe model heeft al voor veel onrust gezorgd. Op 19 juni jl. heeft de staatssecretaris de Kamer schriftelijk over het nieuwe verdeelmodel geïnformeerd. Die brief is voor ons aanleiding onze opvatting over het nieuwe verdeelmodel aan u kenbaar te maken. Een belangrijk zorgpunt van ons is dat de staatssecretaris onverminderd vast blijft houden aan een verdeling in 2016 van 50% van het budget op basis van het nieuwe model, en 50% op basis van de historische uitgaven. Dit lichten we graag toe. Er is nog steeds veel onduidelijk over het nieuwe verdeelmodel en er zijn meerdere onjuistheden in dit model te duiden. Er is géén plausibiliteitstoets uitgevoerd, waarin is beoordeeld of de nieuwe, objectieve verdeling daadwerkelijk overeenkomt met de kosten die gemeenten maken en of afwijkingen het gevolg zijn van het gevoerde beleid. Vanuit verschillende geledingen zijn veel verbetersuggesties kenbaar gemaakt aan modelbouwer SCP en ook het ministerie erkent dat het model voor verbetering vatbaar is. De Raad voor de financiële verhoudingen heeft recent (16 juli) in een rapport vastgelegd dat er ten onrechte geen rekening is gehouden in het model met de regionale centrumfunctie, waardoor enkele grote gemeenten met forse tekorten worden geconfronteerd. Daarnaast werkt het verdeelmodel met enquêtedata (uit de Enquête Beroepsbevolking van het CBS) en niet met integrale data (de werkelijke gegevens). Dit terwijl experts, gemeenten, ministerie en SCP van mening zijn dat dit accuratere en betere verdeelresultaten op zou leveren. Brief gemeente Nijmegen Kamercommissie SZW

5 Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Vervolgvel 1 Gemeenten hebben via de VNG gepleit voor grote voorzichtigheid en geadviseerd om tot de overgang op integrale data en een daaropvolgende plausibiliteitstoets de verdeling plaats te laten vinden op basis van 25% nieuw model en 75% historisch model. De staatssecretaris daarentegen kiest voor een verruiming van de vangnetregeling vanaf een tekort van 5% (in plaats van de huidige 7,5%). Dit is naar onze opvatting géén goede oplossing. Ons eerste bezwaar is van praktische aard: de eerste 5% tekort op het BUIG-budget is voor rekening van de gemeente en dan gaat het nog steeds om een substantieel bedrag: voor Nijmegen ongeveer 5 miljoen euro. Ons tweede bezwaar is van principiële aard: het niet functioneren van het nieuw verdeelmodel moet direct aangepakt en opgelost worden. Een vangnetregeling is niet bedoeld als compensatie voor een (nog) niet deugdelijk model. De brief van de staatssecretaris geeft naar onze opvatting geen antwoord op de breed gedeelde opvatting van veel gemeenten dat zij zich nog steeds niet herkennen in het nieuwe verdeelmodel. Een aantal gemeenten is druk doende met het voorbereiden van bezwaar- en beroepsprocedures en het aanspannen van een civiele rechtszaak. Wij zijn de opvatting toegedaan dat het noch in het belang van de centrale en lokale overheden en noch in het belang van de samenleving is om onze verschillen in opvattingen voor te leggen aan de rechter. Dat de gemeente Nijmegen de gang naar de rechter maakt komt voort uit noodzaak; het nieuwe verdeelmodel valt voor onze stad buitengewoon slecht uit. Wij constateren dat soortgelijke verdeelproblematiek ook speelt op de gebieden beschermd wonen, jeugdzorg en bij het gemeentefonds. Wij vinden dat een zorgelijke ontwikkeling voor onze stad. De stapeling van verschillende kortingen leidt tot een korting van ruim tien miljoen euro per jaar. De burgers die met deze regelingen te maken hebben behoren tot de meest kwetsbare groepen in onze stad. Een dergelijke ingreep op de begroting van onze gemeente kan niet anders leiden dan tot maatregelen die ten koste gaan van de kwaliteit van de samenleving. Wij hopen uw Kamercommissie inzicht te hebben gegeven in onze bezwaren ten aanzien van het nieuwe verdeelmodel en vragen uw aandacht voor dit dossier. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Brief gemeente Nijmegen Kamercommissie SZW