Openbaar. Verdeelmodel BUIG. Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad. Collegevoorstel. Onderwerp

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Verdeelmodel BUIG Programma Inkomen & Armoedebestrijding Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting Met bijgevoegde brief informeren wij de raad over de stand van zaken rondom het verdeelmodel BUIG, dat gebruikt wordt bij het verdelen van het landelijke macrobudget voor de gebundelde (bijstands)uitkeringen. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, János Betkó, ambtelijk voorstel 7 april 2015 Registratienummer Ter besluitvorming door het college De brief aan de raad over verdeelmodel BUIG vast te stellen. Paraaf akkoord Steller János Betkó Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 14 april 2015 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.4 Bestuursagenda Paraaf akkoord Portefeuillehouder Collegevoorstel

2 Collegevoorstel

3 Maatschappelijke Ontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen 14 april 2015 Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon János Betkó Onderwerp Verdeelmodel BUIG Direct telefoonnummer Geachte leden van de Raad, Vorig jaar hebben wij u via een raadsbrief 1 geïnformeerd over het nieuwe verdeelmodel dat de overheid vanaf 2015 gebruikt bij het verdelen van het landelijke macrobudget voor de gebundelde (bijstands)uitkeringen. Wij hebben u op de hoogte gesteld dat de herverdeeleffecten die de introductie van dit nieuwe model met zich meebrengt negatief uitpakken voor Nijmegen. Met deze brief willen we u informeren over de huidige stand van zaken op dit dossier, en de mogelijke (financiële) gevolgen. Overgang naar een nieuw verdeelmodel Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft een aantal organisaties opdracht gegeven om een nieuw verdeelmodel uit te werken. Het heeft in 2014 gekozen voor het model van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), ondanks dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de voorkeur had voor een ander model. Op basis van het nieuwe verdeelmodel zou Nijmegen ongeveer duizend minder bijstandsgerechtigden moeten hebben, dan dat er in de werkelijkheid zijn. De vraag is of het model deugt, zoals u verderop in deze brief kunt lezen. Bij het in gebruik nemen van het nieuwe verdeelmodel wordt gebruik gemaakt van een overgangsperiode. In 2015 en 2016 wordt gerekend met een bedrag dat voor 50 procent is gebaseerd op het nieuwe model, in 2017 is 75 procent gebaseerd op het nieuwe model, en vanaf 2018 vindt de verdeling volledig plaats op basis van het nieuwe verdeelmodel. Het Rijk heeft voor 2015 een vangnetregeling ingesteld. Wanneer een gemeente een tekort van meer dan 7,5 procent verwacht, vindt compensatie plaats. Boven een tekort van 12,5 procent 1 28 oktober 2014.

4 Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Vervolgvel 1 vindt volledige compensatie plaats. De eerste paar jaren lijkt Nijmegen niet voor deze regeling in aanmerking te komen. Door de gemeente genomen stappen We hebben ons op meerdere manieren tegen de gevolgen van de invoer van het nieuwe verdeelmodel verzet. Samen met een aantal andere nadeelgemeenten hebben we APE (een onderzoeks- en adviesbureau dat actief is in het publieke domein) een analyse laten maken van het verdeelmodel. Uit die analyse bleken verschillende tekortkomingen van het SCP-model, die leiden tot verdeelstoornissen. Zo is gebleken dat in het SCP-model geen rekening is gehouden met het aantal dak- en thuislozen in een gemeente, terwijl dit wel gevolgen heeft voor het aantal bijstandsuitkeringen. Tevens is door de gemeenten een lobby gevoerd naar de Tweede Kamer, wat er toe heeft geleid dat een motie is aangenomen die de regering oproept om verbetersuggesties van gemeenten zoveel mogelijk mee te nemen bij de verdeling van het budget voor Mede aan de hand van het rapport van APE hebben we bezwaar ingediend tegen de beschikking waarin het macrobudget is vastgesteld. Het resultaat van dit bezwaar is nog niet bekend, maar soortgelijke bezwaren van andere gemeenten zijn ongegrond verklaard door het ministerie. Ook hebben verschillende gemeenten verbetersuggesties voor het model ingediend bij SZW (onder andere op basis van het APE-onderzoek). Ook Nijmegen heeft dit gedaan. Een deel van de verbetersuggesties is nog in beraad. Wanneer deze suggesties worden overgenomen, is dit de verwachting dat dit de negatieve gevolgen zal dempen in 2016 en verder. Wanneer de in de ogen van APE relevante wijzigingen een plek krijgen in het verbeterde verbetermodel, zou Nijmegen er nog nauwelijks op achteruit gaan. De kans dat alle voorgestelde wijzigingen één op één worden overgenomen door het Rijk is echter zeer klein. Ook zijn we samen met een aantal andere gemeenten, waaronder Den Haag, Den Bosch en Utrecht, een civiele procedure gestart. Financiële gevolgen / risico s De uitkomsten van dit proces zijn lastig te voorspellen. Het voorlopige budget voor 2015 is bekend, voor 1 juli volgt een bijstelling daarvan en voor 1 oktober wordt het definitief. De kans dat er in 2015 weinig tot niets veranderd in het te ontvangen aandeel van het landelijke macrobudget is reëel. Het percentage van het macrobudget dat Nijmegen krijgt is immers al vastgesteld. Wijzigingen die nog wel een impact kunnen hebben komen alleen nog voort uit een bijstelling van de hoogte van het macrobudget van het Rijk. De ontwikkelingen op de langere termijn zijn nog niet hard, maar lijken wel de goede kant op te gaan voor Nijmegen. Vanwege de genoemde protesten van verschillende gemeenten en de gedane suggesties tot verbetering van het model, is de kans groot dat het model wordt bijgesteld, op een manier die gunstig voor ons uit gaat pakken. Het model is echter uiterst complex, waardoor het vooraf niet met zekerheid valt te voorspellen hoe verschillende wijzigingen in het model precies uit gaan vallen voor Nijmegen. Een aantal bijstellingen zal worden verricht voor

5 Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Vervolgvel , er zijn echter ook aanpassingen die vanwege hun complexiteit pas doorgevoerd kunnen worden vanaf Hierdoor is het nog lastiger in te schatten hoe de situatie vanaf dan zal uitpakken voor Nijmegen. Dit leidt er toe dat we uitgaan van de volgende financiële gevolgen. Voor 2015 maken we melding van een risico van 3,2 miljoen euro. De precieze invulling van deze melding zal meegenomen worden in de zomernota Voor 2016 maken we melding dat er een risico voor de begroting is voor eenzelfde bedrag, 3,2 miljoen euro. Het bedrag is even hoog als dat in 2015, omdat ook voor 2016 het macrobudget verdeeld wordt op basis van 50 procent van het nieuwe model en 50 procent van het oude model. Deze risico s zijn dus veroorzaakt door de veranderingen in de verdeelsystematiek van het Rijk. Aanvullend daarop kent het BUIG-dossier ook nog een standaard risicomelding van, voorafgaand aan het betreffende jaar, plus of min 5 miljoen euro. Dit heeft onder andere te maken met de onzekerheid over de ontwikkeling van de klantenaantallen. In het geval dat onze klantenaantallen de komende maanden minder stijgen of meer dalen dan bij andere gemeenten het geval is, dan zal dat een positief effect hebben (en vice versa). Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg