Resultaten starterslening 2015

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Resultaten starterslening 2015 Programma Wonen BW-nummer Portefeuillehouder B. Velthuis Samenvatting Sinds 2013 informeren we de gemeenteraad actief over de resultaten van de starterslening. Hiermee krijgen we inzicht in het gebruik van en de behoefte aan startersleningen. Tevens bekijken we jaarlijks het betaalgedrag van de Nijmeegse huishoudens met een starterslening. Via bijgaande brief informeren we de raad over de resultaten uit Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. RO10, Bas Böhm, 3436 Datum ambtelijk voorstel 22 maart 2016 Registratienummer Ter besluitvorming door het college Bijgaande brief aan de raad over resultaten van de starterslening 2015 vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Bas Böhm Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 12 april 2016 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.5 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling Sinds 2013 informeren we de gemeenteraad actief over de resultaten van de starterslening. Hiermee krijgen we inzicht in het gebruik van en de behoefte aan startersleningen. Tevens bekijken we jaarlijks het betaalgedrag van de Nijmeegse huishoudens met een starterslening. Nu monitoren we de resultaten uit Juridische aspecten Niet van toepassing. 3 Doelstelling De raad informeren over resultaten van de starterslening. 4 Argumenten 1. Inzicht in gebruik starterslening Door jaarlijks de resultaten te monitoren krijgen we een goed beeld van het gebruik van en de behoefte aan startersleningen: aantal verstrekte leningen, wie maken er gebruik van, wordt het gebruikt voor bestaande of nieuwbouwwoningen? 2. Inzicht in risico s Door jaarlijks het betaalgedrag te monitoren kan beoordeeld worden of de risicoafdekking van maximaal per lening nog afdoende is. Het betaalgedrag in 2015 geeft geen aanleiding tot aanpassing van dit bedrag. Zie verder onder punt 6 Financiën. 5 Klimaat Dit voorstel heeft geen relatie met het klimaat- en energievraagstuk en onze doelstellingen op dat terrein. 6 Financiën Uit de gegevens over het betaalgedrag blijkt dat het percentage huishoudens dat na een hertoets nog geen rente of aflossing betaalt wat is toegenomen ten koste van huishoudens die gedeeltelijk zijn gaan betalen. Als redenen voor een wat teruglopend betaalgedrag geeft SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) strengere financieringsvoorwaarden en het gelijk blijven van inkomens op. Deze cijfers geven geen aanleiding voor aanpassing van de risicoafdekking van maximaal per lening. We blijven het betaalgedrag uiteraard scherp monitoren. 7 Participatie en Communicatie Met het SVn is contact geweest over het betaalgedrag van de huishoudens met een starterslening. 8 Uitvoering en evaluatie Ons college ziet de starterslening als een nuttig instrument ter bevordering van de doorstroming op de woningmarkt. Uit de resultaten in de afgelopen jaren blijkt ook dat er in Nijmegen goed gebruik van wordt gemaakt. De starterslening kan in de huidige vorm, waarbij de eerste drie jaar rente en aflossingsvrij zijn, nog doorgaan tot 1 januari De reden hiervoor is, dat er sprake is een uitzondering op de verplichting dat er bij nieuwe hypotheken verplicht afgelost dient te worden. Deze uitzondering is opgenomen in de Wet maatregelen woningmarkt SVn denkt momenteel na over een vervolg op de starterslening vanaf Zodra hierover meer bekend is informeren wij de raad hierover en geven we aan of en op welke wijze Nijmegen hier gebruik van zou kunnen maken, mede afhankelijk van beschikbare (revolverende) middelen. 9 Risico Er zijn geen risico s verbonden aan dit voorstel. Bijlage(n): Brief aan de raad

3 Ruimtelijke Ontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 12 april 2016 Ons kenmerk RO10/ Contactpersoon Bas Böhm Onderwerp Resultaten starterslening 2015 Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de raad, In deze brief informeren wij u over de resultaten over 2015 van de starterslening. Hierbij geven wij informatie over het aantal startersleningen, het type woning en de locatie en informatie over kopers en verkopers: waar komen ze vandaan en waar verhuizen verkopers naartoe? Tot slot informeren wij u over het betaalgedrag van de starters. Cofinanciering door verkopers en Rijksbijdrage Sinds 7 november 2012 geldt er een cofinancieringsregel voor verkopers. Dit houdt in dat verkopers maximaal aan de gemeente betalen als de koper van hun woning gebruik maakt van een starterslening. De gemeente leent geld ten behoeve van budget voor de starterslening. Voor een maximale starterslening van zijn kosten en risicoafdekking van het lenen van dit geld Door cofinanciering van verkopers worden deze (gemeentelijke) kosten gehalveerd en kunnen er twee keer zoveel startersleningen worden verstrekt. Met de bovenstaande regeling kan sinds eind 2012 gefaseerd bijna 8 miljoen worden aangetrokken voor zo n 225 startersleningen. Tussen 1 januari 2013 en mei 2015 betaalde het Rijk de helft van elke starterslening mee. Hierdoor konden er veel meer dan 225 leningen worden verstrekt. Daarnaast worden (ook eerdere) middelen revolverend ingezet, waardoor er momenteel van het budget van bijna 8 miljoen nog bijna 2 miljoen beschikbaar is. Resultaten In 2015 zijn er in totaal 101 aanvragen voor startersleningen in behandeling genomen waarvan er 90 zijn toegewezen. De resterende 11 aanvragen zijn tussentijds stopgezet of afgewezen. Ter vergelijking: in 2014 zijn er 97 startersleningen toegewezen, in en in De gemiddelde hoogte van de toegewezen startersleningen was in 2015 ruim De gemiddelde cofinanciering van de verkopers lag iets boven de Hieronder gaan we dieper in op de 90 toegewezen startersleningen. We geven aan of een starterslening is gebruikt voor de koop van een bestaande of nieuwbouwwoning, in de bestaande stad of in de Waalsprong, of aanvragers uit Nijmegen komen en wat voor type verkoper het is.

4 Gemeente Nijmegen Ruimtelijke Ontwikkeling Vervolgvel 1 Type woning en locatie Startersleningen kunnen worden gebruikt bij de koop van bestaande of nieuwbouwwoningen tot In 2015 werd ruim drie kwart van de leningen gebruikt voor de koop van bestaande woningen, 77%. Ongeveer dezelfde verdeling is terug te zien in de verhouding bestaande stad (80%), Waalsprong (20%). Grafiek 1 (links): Startersleningen t.b.v. koop bestaande of nieuwbouwwoning (2015) Grafiek 2 (rechts) : Startersleningen in bestaande stad of Waalsprong (2015) Woningkopers en verkopers 28% van de aanvragers komt van buiten Nijmegen. In voorgaande jaren lag dit percentage op zo n 40%. Het in 2011 loslaten van de voorwaarde dat je minimaal een jaar in Nijmegen woonachtig diende te zijn heeft dus nog steeds een substantieel effect op het gebruik van de lening en draagt positief bij aan de slaagkansen van woningzoekenden. Vanwege de cofinancieringsregeling is het interessant om te kijken naar het type verkopers. Bij invoering van deze regeling werd het risico benoemd dat de bijdrage een drempel voor particuliere verkopers zou opleveren. Uit eerdere monitoring bleek al dat dit niet het geval was, doordat bijna de helft van de verkopen met starterslening door particulieren plaatsvond. In 2015 is dit percentage gestegen naar 57%. Van de verkopers was ruim één op de vijf een woningcorporatie. Ongeveer eenzelfde deel van de verkopers wordt gevormd door ontwikkelaars of beleggers.

5 Gemeente Nijmegen Ruimtelijke Ontwikkeling Vervolgvel 2 Grafiek 3 (links): Herkomst aanvragers starterslening Grafiek 4 (rechts): Type woningverkopers, gebruikmakend van een starterslening Betaalgedrag Net als andere jaren informeren wij u over het betaalgedrag van de starters. Onderstaande tabel geeft hier meer informatie over. Tabel 1: Betaalgedrag huishoudens met starterslening na min. één hertoetsmoment van het inkomen over de periode t/m De eerste hertoets door SVn is na 3 jaar (tussen haakjes de resultaten voor de periode t/m ) Reeds afgelost (bv. door verkoop woning) Betaling van volledige maandelijkse aflossing en rente Gedeeltelijke betaling aflossing en/of rente Nijmegen Gelderland Nederland 6% (8%) 10% (10%) 10% (10%) 63% (62%) 60% (60%) 59% (59%) 24% (28%) 26% (27%) 25% (25%) Nog geen rente of aflossing 14% (9%) 14% (13%) 13% (13%) Bron: Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlands Gemeenten (SVn) In Nijmegen heeft bij 155 huishoudens minimaal één keer een hertoetsmoment plaatsgevonden. Uit bovenstaande tabel blijkt dat bijna twee derde van de huishoudens in Nijmegen na minimaal één hertoets van de draagkracht in staat is om volledig rente en aflossing over de starterslening te gaan betalen. Vergeleken met de cijfers van eerdere jaren is het percentage huishoudens dat na een hertoets (nog) géén rente of aflossing betaalt toegenomen ten koste van huishoudens die gedeeltelijk zijn gaan betalen. Als redenen voor een wat teruglopend betaalgedrag geeft SVn strengere financieringsvoorwaarden en het gelijk blijven van inkomens op. Deze cijfers geven geen aanleiding voor aanpassing van de risicoafdekking van maximaal per lening. We blijven het betaalgedrag uiteraard scherp monitoren.

6 Gemeente Nijmegen Ruimtelijke Ontwikkeling Vervolgvel 3 Vervolg Ons college ziet de starterslening als een nuttig instrument ter bevordering van de doorstroming op de woningmarkt. Uit de resultaten in de afgelopen jaren blijkt ook dat er in Nijmegen goed gebruik van wordt gemaakt. De starterslening kan in de huidige vorm, waarbij de eerste drie jaar rente en aflossingsvrij zijn, nog doorgaan tot 1 januari De reden hiervoor is, dat er sprake is van een uitzondering op de verplichting dat er bij nieuwe hypotheken verplicht afgelost dient te worden. Deze uitzondering is opgenomen in de Wet maatregelen woningmarkt SVn denkt momenteel na over een vervolg op de starterslening vanaf Zodra hierover meer bekend is zullen wij u hierover informeren en aangeven of en op welke wijze Nijmegen hier gebruik van zou kunnen maken, mede afhankelijk van beschikbare (revolverende) middelen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris a.i., drs. H.M.F. Bruls drs. R. Wever