Prehistorie van Europa (Prof. Dr. Ph. Crombé)
|
|
- Heidi de Wilde
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Prehistorie van Europa (Prof. Dr. Ph. Crombé) HOOFDSTUK 1: CHRONOLOGIE EN MILIEU 1. CHRONOLOGIE VAN DE PREHISTORIE 1.1 Schrift 1.2 Technologische Evoluties 1.3 Economische Evolutie 1.4 Antropologische Evolutie 2. HET MILIEU 2.1 Geologie en Klimaat 2.2 Flora 2.3 Fauna 1
2 H OOFDSTUK 2: D E MENSELIJKE EVOLUTIE, DE VROEGSTE MENS, DE VROEGSTE M ENS IN EUROPA 1. HOMINOÏDEN (40/35 MJ. TOT 10 MJ.) 1.1 Aegyptopithecus 1.2 Proconsul 1.3 Dryopithecus 1.4 Ramapithecus 1.5 Sivapithecus 1.6 Ouranopithecus 2. DE EVOLUTIE NAAR DE HOMINIDEN (TUSSEN 8 EN 6 MJ.) 3. HOMINIDAE (6 MJ. TOT 1 MJ.) 3.1 Sahelanthropus tchadensis 3.2 Orrorin tugenensis (Millennium Man) 3.3 Ardipithecus 3.4 Kenyanthropus platyops 3.5 Australopithecus Australopithecus anamensis Australopithecus afarensis Australopithecus africanus Australopithecus bahrelghazali Australopithecus gahri 3.6 Paranthropus Paranthropus aethiopicus Paranthropus boisei Paranthropus robustus (crassidens) 4. HOMO 4.1 Homo rudolphensis 4.2 Homo habilis 4.3 Homo ergaster / Homo erectus 2
3 4.4 Homo sapiens Homo antecessor en Archaïsche homo sapiens (Homo heidelbergensis) Mauer Tautavel Atapuerca Sima de los Huesos Homo sapiens neanderthalensis Spy Engis Arcy sur Cure Homo sapiens sapiens 4.5 Homo floresienis 3
4 HOOFDSTUK 3: DE JAGERS UIT HET PALEOLITHICUM IN EUROPA (1,5 MJ. TOT BP) 1. HET VROEG PALEOLITHICUM (1,5 MJ BP) 1.1 Het Archaïsch Paleolithicum (1,5 mj BP) Orce Le Vallonet Soleilhac Sprimont Atapuerca Gran Dolina Isernia la Pineta 1.2 Het Acheuleaan en het Clactoniaan Nederzettingen Inplanting Notachinico Venosa Boxgrove Inrichting Tautavel Caune de l Arago Terra Amata Bilzingsleben Overlevingsstrategieën Ideologie 2. HET MIDDEN PALEOLITHICUM ( /35 000) 2.1 Technologie, industrieën 2.2 Bewoning en bewoningsstructuren Inplanting Inrichting Nice, Grotte du Lazaret Arcy sur Cure, Grotte du Renne Molodova I Gröbern 4
5 La Cotte de Saint Brelade Lehringen Neumark Nord Maastricht Belvédère 2.3 Sociale structuren 2.4 Overlevingsstrategieën 2.5 Ideologie en kunst Symbolische objecten Divje Babe Menselijke bijzettingen Atapuerca Sima de los Huesos La Ferrassie Shanidar Krapina 3. HET LAAT PALEOLITHICUM (40 / BP) 3.1 Chronologie en milieu 3.2 Technologie, industrieën Châtelperroniaan, Uluzziaan en Szeletiaan ( / BP) Saint Césaire Arcy sur Cure Aurignaciaan ( BP) Gravettiaan / Périgordiaan ( BP) Solutreaan ( BP) Magdaleniaan ( BP) Hamburgiaan en Creswelliaan ( BP) 3.3 Bewoning en bewoningsstructuren Châtelperroniaan, Uluzziaan en Szeletiaan Arcy sur Cure Aurignaciaan Barca Gravettiaan / Périgordiaan Vigne Brun in Villerest 5
6 Kostienki Dolni Vestonice I Magdaleniaan Gönnersdorf Pincevent Etiolles Verberie Mezin en Meziritchi 3.4 Sociale structuren 3.5 Overlevingsstrategieën 3.6 Ideologie en kunst Begravingen Lager Velho Dolni Vestonice II Sungir Predmost Kunst Rotskunst Les Trois Frères Le Gabillou Grotte Chauvet Grotte Cosquer Mobiele kunst Sieraad, kledij Andere 6
7 HOOFDSTUK 4: JAGER VERZAMELAARS IN HET FINAAL PALEOLITHICUM EN H ET MESOLITHICUM ( BP TOT HET 5D E M ILLENNIUM) 1. ALGEMENE INLEIDING 1.1 Evolutie van het milieu 1.2 Finaal/Epipaleolithische en mesolithische gemeenschappen 1.3 Chronologie 2. TECHNOLOGIE EN INDUSTRIE 2.1 Aziliaan en Federmesser 2.2 Ahrensburgiaan 2.3 Mesolithische culturen Steenindustrie Organische industrie Aardewerk 3. BEWONING EN BEWONINGSSTRUCTUREN 3.1 Inplanting 3.2 Organisatie Finaal Paleolithicum Rekem Stellmoor Vroeg Mesolithicum Star Carr Mount Sandel Laat Mesolithicum Ertebölle Culver Well Téviec en Hoëdic Moita do Sebastiao Lepinski Vir Hardinxveld 7
8 4. SOCIALE STRUCTUREN 5. ECONOMIE EN OVERLEVINGSSTRATEGIEËN 5.1 Jacht 5.2 Visvangst en pluk 6. IDEOLOGIE EN KUNST 6.1 Graven L Abri des Autours Skateholm I en II Hoëdic en Téviec Oleneostrovski Mogilnik Offnet 6.2 Kunst Finaal Paleolithicum Maz d Azil Mesolithicum Ryemarksgard Willemstad Lepinski Vir 6.3 Andere 8
9 HOOFDSTUK 5: HET VROEG NEOLITHICUM IN EUROPA (7D E M ILLENNIUM 5D E M ILLENNIUM BC) 1. DE NEOLITHISATIE 1.1 Waarom? 1.2 Hoe? 1.3 Gevolgen? 1.4 Wanneer en waar? Het Epi Paleolithicum in de Levant (Israël / Syrië): vroege fase ( BC) Ohalo II Het Epi Paleolithicum in de Levant: late fase ( BC) Abu Hureyra Akeramisch (pre pottery) Neolithicum in de Levant en erbuiten ( BC) Abu Hureyra II Jericho Catal Hüyük 2. NEOLITHISCHE STROMINGEN IN EUROPA 3. VROEG NEOLITHISCHE CULTUREN IN EUROPA 3.1 Nederzettingen en nederzettingsstructuren Het Middellandse Zee gebied ( BC) Sesklo Het Balkan gebied Karanovo Centraal en Westelijk Europa ( /4900 BC) Het centraal en westelijk Middellands Zee gebied 3.2 Economie Veeteelt Landbouw Uitwisseling van objecten Relatie neolithische boeren en mesolithische jagers verzamelaars 3.3 Technologie en materiële cultuur 9
10 3.4 Ideologie en kusnt Grafriten Elsloo en Aiterhofen Nitra Herxheim Talheim Sociale structuren Ideologie 10
11 HOOFDSTUK 6: HET MIDDEN EN LAAT NEOLITHICUM IN EUROPA (5D E M IDDEN 4D E M ILLENNIUM BC) 1. NEDERZETTINGEN EN NEDERZETTINGSSTRUCTUREN 1.1 Zuid Oost Europa Culturen Nederzettingen Vinca Dimini 1.2 Centraal en Noord West Europa Culturen Nederzettingen Brzesc Kujawski Inden I Kemmelberg Toftum en Sarup Windmill Hill 1.3 Zuid West Europa (Centrale en westelijke Middellandse Zee) Culturen Nederzettingen Clairvaux II 2. ECONOMIE 2.1 Voedselvoorziening Landbouw Veeteelt 2.2 Uitwisseling ( handel ) Grodek Nadbuny Sweet Track 2.3 Mijnexploitatie 3. TECHNOLOGIE EN MATERIËLE CULTUUR 11
12 4. SOCIALE STRUCTUREN 5. IDEOLOGIE EN KUNST 5.1 Grafriten Varna Passy Golfe de Morbihan en Golfe de Quiberon Newgrange Locmariaquer Carnac 5.2 Godsdienst 12
13 HOOFDSTUK 7: HET FINAAL NEOLITHICUM IN EUROPA (MIDDEN 4D E M IDDEN 3D E M ILLENNIUM BC) 1. NEDERZETTINGEN EN NEDERZETTINGSSTRUCTUREN 1.1 Nederzettingen Culturen Nederzettingen 1.2 Grafrituelen 13
Prehistorie van Europa
Prehistorie van Europa (Prof. Dr. Ph. Crombé) HOOFDSTUK 1: CHRONOLOGIE EN MILIEU 1. CHRONOLOGIE VAN DE PREHISTORIE 1.1 Schrift 1.2 Technologische Evoluties 1.3 Economische Evolutie 1.4 Antropologische
Nadere informatie6,7. Praktische-opdracht door een scholier 2169 woorden 28 juni keer beoordeeld. Inleiding
Praktische-opdracht door een scholier 2169 woorden 28 juni 2005 6,7 64 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Ons verslag gaat over Het ontstaan van de hedendaagse mens. We hebben dit verslag geschreven naar
Nadere informatieEvolutie aan het werk, en waar komen wij vandaan? Evolutie aan het werk, en waar komen wij vandaan?
/0/08 Evolutie aan het werk, en waar komen wij vandaan? Evolutie aan het werk, en waar komen wij vandaan? /0/08 Soorten Darwin (859) /0/08 Natuurlijke selectie Agama agama Theridion grallator /0/08 voorkomen
Nadere informatiegeschiedenis van de mens. Deel I jagers en verzamelaars. Boek 1 van Pan tot homo sapiens Woord vooraf
Woord vooraf In 1984, 24 jaar geleden studeerde in de Vakgroep Nieuwste Geschiedenis van de Universiteit Gent een jongeman af aan wie ik de opdracht had gegeven een eindverhandeling te schrijven over de
Nadere informatieEVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens
EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 6 Evolutie mens PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot Oersoep 2. Ontwikkeling van het leven in zee 3. Verovering van het land 4. Bloeitijd van zaadvarens
Nadere informatieEVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens
EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 6 Evolutie mens PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot Oersoep 2. Ontwikkeling van het leven in zee 3. Verovering van het land 4. Bloeitijd van zaadvarens
Nadere informatie6 Australopithecus afarensis
1 Deze tabel uitbreiden met Europees deel zie werk/e6 tabel hominiden Extensie 24- tabel hominiden en de vindplaatsen van hun fossielen in Afrika en Azië Ouderdom fossielen in Ma= miljoenen jaren 3 ) jongst
Nadere informatieExtensie 26- Etymologie van wetenschappelijke benamingen
Extensie 26- Etymologie van wetenschappelijke benamingen als een woord aaneen geschreven wordt doch uit twee grondbetekenissen bestaat dan geeft een pijltje achter het eerste deel dat aan ( ) In de keuze
Nadere informatieDidactisch dossier. Museum voor Natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be
Didactisch dossier V.U. Camille Pisani - vautierstraat 29 1000 Brussel Museum voor Natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be Inhoud 1. Voor een geslaagd bezoek aan de
Nadere informatieNeanderthaler. Inhoud. Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
pagina 1 van 10 Neanderthaler Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie De Neanderthaler (zowel Homo sapiens neanderthalensis als Homo neanderthalensis zijn als wetenschappelijke namen in zwang), leefde tussen
Nadere informatieVoor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be
Voor/na het bezoek Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be Wat is de prehistorie? Prehistorie betekent letterlijk voorgeschiedenis, het tijdperk voor
Nadere informatieBijlage 2- Paleontologie a. Fossielen
1 Bijlage 2- Paleontologie Dit is de wetenschap die de ontwikkeling van het leven op onze planeet in het geologisch verleden, gebaseerd op fossiele resten of sporen van organismen, bestudeert (citaat WIKI)
Nadere informatieHet ontstaan van de mens
3 Het ontstaan van de mens deel 2. van aapmens tot mens Dit dossier werd samengesteld door Prof. Dr. Walter Decleir, Universiteit Antwerpen Met medewerking van: Inge Van Dyck, Universiteit Antwerpen In
Nadere informatie1 - ONTSTAAN VAN DE MENS
1 - ONTSTAAN VAN DE MENS 1.1 - Inleidende beschouwingen De evolutie van de mens als deel van de evolutie van de primaten spitst zich in onze benadering toe op de evolutie van de skeletdelen en op de overblijfselen
Nadere informatieCultuur: alles wat een groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken voortbrengt, zoals taal, godsdienst, kunst, normen en waarden.
GS tijdvak 1 Lennart van der Molen Begrippen Agrarisch: wat betrekking heeft op landbouw. Cultuur: alles wat een groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken voortbrengt, zoals taal, godsdienst, kunst,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren
Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting door B. 771 woorden 7 oktober 2016 2,9 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 1 Tijd van jagers en boeren Jagers en boeren -3000 v. Chr. Pagina
Nadere informatieTijd van jagers en boeren
1.1 Van jagers verzamelaars naar tot 3000 v. Chr. De prehistorie : levenswijze van jagers verzamelaars ontstaan van landbouw, landbouwsamenlevingen Onderzoeksvraag: Welke gevolgen had de Neolithische Revolutie
Nadere informatieVan Pan tot Homo sapiens
Boek 1 Van Pan tot Homo sapiens De geschiedenis van de mens. Deel I. Jagers en verzamelaars Marc Vermeersch Marc Vermeersch Geschiedenis van de mens. Deel I. Jagers en verzamelaars. Boek 1. Van Pan tot
Nadere informatieHet ontstaan van de mens
3MENS 52 Het ontstaan van de mens deel 1. van aap tot aapmens Dit dossier werd samengesteld door Prof. Dr. Walter Decleir, Universiteit Antwerpen Met medewerking van: Inge Van Dyck, Universiteit Antwerpen
Nadere informatieDe jager-verzamelaar werd boer. Een archeologische kijk op een evolutionaire challenge.
De jager-verzamelaar werd boer. Een archeologische kijk op een evolutionaire challenge. Eén van de belangrijkste scharniermomenten in de menselijke geschiedenis totnogtoe is ongetwijfeld de stap van een
Nadere informatie53Apr-Mei-Jun 2004 Driemaandelijks populair-wetenschappelijk tijdschrift
MENS : een indringende en educatieve visie op het leefmilieu Dossiers en rubrieken didactisch gewikt en gewogen door eminente specialisten Het ontstaan van de mens deel 2. van aapmens tot mens AFGIFTEKANTOOR
Nadere informatieSpreekbeurt ANW Evolutie van de mens
Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 7 januari 2009 6,4 87 keer beoordeeld Vak ANW Evolutie van de mens. - Scheppingsverhaal. - Charles Darwin» evolutieleer.
Nadere informatieMeer grip op de vroege prehistorie
Meer grip op de vroege prehistorie methoden en technieken bij de zandwinlocatie in Woerden Alexander Verpoorte 27 september 2012 Faculteit der Archeologie De laatste miljoen jaar een andere wereld Universiteit
Nadere informatieKijk eens naar de grond. Een blik op het Hagelandse prehistorische bodemarchief
Winar Wingense archeologische dienst KONINKLIJKE VLAAMSE ACADEMIE VAN BELGIË VOOR WETENSCHAPPEN EN KUNSTEN Kijk eens naar de grond. Een blik op het Hagelandse prehistorische bodemarchief 2011 Pierre M.
Nadere informatieDe evolutie van de mens: de huidige stand van zaken Dr. J. de Vos. (Ramapithecus) ontwikkeld hebben, die op de lijn van de mens
De evolutie van de mens: de huidige stand van zaken Dr. J. de Vos INLEIDING Tot het eind van de jaren * zestig was het algemene beeld van de evolutie van de mens nog betrekkelijk eenvoudig. Ongeveer 20
Nadere informatieWerkstuk Biologie Evolutie van de mens
Werkstuk Biologie Evolutie van de mens Werkstuk door een scholier 2033 woorden 27 januari 2011 6,2 101 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Inleiding. Ik heb voor dit onderwerp gekozen
Nadere informatieEn toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie
On the origin of species En toen kwam Darwin 1. Het ontstaan van het leven 2. Getuigen van deevolutietheorie Verklaring voor het ontstaan van leven komt voor in alle culturen. Creationisme Nemen de bijbel
Nadere informatieTijd van jagers en boeren
Tijd van jagers en tot 3000 v. Chr. De prehistorie Prehistorie 3000 v. Chr. Evolutietheorie: Eerste mensen ong. 3 miljoen jaar geleden in Afrika ontstaan. Hij is geëvolueerd (Theorie Charles Darwin) en
Nadere informatie52Jan-Feb-Maa 2004 Driemaandelijks populair-wetenschappelijk tijdschrift
MENS : een indringende en educatieve visie op het leefmilieu Dossiers en rubrieken didactisch gewikt en gewogen door eminente specialisten Het ontstaan van de mens deel 1. van aap tot aapmens AFGIFTEKANTOOR
Nadere informatieDe grote verandering(?) Het ontstaan van de landbouw en de eerste boerengemeenschappen in onze streken ( v. Chr.).
De grote verandering(?) Het ontstaan van de landbouw en de eerste boerengemeenschappen in onze streken (9000-2500 v. Chr.). Luc Amkreutz Rijksmuseum van Oudheden Tijdvakkenlezing 7 oktober 2013 4.6 miljard
Nadere informatieSteentijdperk (ongeveer v. Chr. tot ongeveer 2500 v. Chr.)
Steentijdperk (ongeveer 500.000 v. Chr. tot ongeveer 2500 v. Chr.) Vermits we met dit onderdeel van de website, de geschiedenis van België behandelen, wordt het begin van het steentijdperk gesitueerd rond
Nadere informatie6. Regenten en Vorsten. Het streven van vorsten naar absolute macht. 1600 n.chr. 1700 n.chr. Piet Heyn. 7. Pruiken en Revoluties.
De 10 tijdvakken. 1. Jagers en Boeren (prehistorie). Levenswijze van jager-verzamelaars.? 3000 v.chr. Venus van Willendorf. 2. Grieken en Romeinen (oudheid). Ontwikkeling Jodendom / Christendom 3000 v.chr.
Nadere informatieTaalverwarring. Na de taalverwarring, verspreidde de mens zich over de aarde. Vanaf dat moment begonnen overal op aarde nieuwe culturen.
Taalverwarring Mozes, als pleegzoon van de prinses en geschoold in diverse talen aan het hof van Farao, in staat is geweest de oude kleitabletten om te schrijven tot Genesis en te voorzien van actueel
Nadere informatieDe archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen
De archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen dr. H.A. Hiddink senior-archeoloog VUhbs, Amsterdam cursus Weerterlogie, 17-02-2016 Geologie - hooggelegen rug in Roerdalslenk
Nadere informatiedimat SOMSO MODELLEN Catalogus A76 Menskunde Prijslijst 01/2016 Prijzen excl. 21% BTW
dimat SOMSO MODELLEN Catalogus A76 Prijslijst 01/2016 Prijzen excl. 21% BTW Menskunde Art. nr. Omschrijving Prijs AS 1 Spiermodel, man, 1/2 ware grootte, 27 delen 3.678,00 AS 3 Spiermodel, man, 1/4 ware
Nadere informatieProfielwerkstuk Biologie De verschillen tussen aap en mens
Profielwerkstuk Biologie De verschillen tussen aap en mens Profielwerkstuk door een scholier 3587 woorden 20 maart 2009 5,3 121 keer beoordeeld Vak Biologie Ardipithecus ramidus. Ardipithecus Ramidus.
Nadere informatieAntwoorden bij Hoofdstuk 1 Tijd van jagers en boeren. Oriëntatie op het tijdvak
Antwoorden bij Hoofdstuk 1 Tijd van jagers en boeren Oriëntatie op het tijdvak a De prehistorie is de periode voordat mensen het schrift gingen gebruiken. De letterlijke betekenis is: voor-historie. b
Nadere informatieDE PREHISTORIE. de vuursteenbewerking
jubelparkmuseum kmkg jubelpark 10 1000 brussel DE PREHISTORIE sporen die spreken prehistorie 1 de vuursteenbewerking de prehistorische mens ontwikkelde twee basistechnieken om vuursteen (silex) te bewerken:
Nadere informatieLevenswijze van jagers-verzamelaars. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 april 2019 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/103270 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieKorte inhoud. De prehistorie
Naam :. Datum :... Korte inhoud 1. Ontstaan van de mens...2 2. Evolutie van de mens...4 3. Jagers en verzamelaars...5 4. De eerste boeren...6 5. Kleding...8 6. Werktuigen...9 7. Vuur maken... 10 8. Eerste
Nadere informatieDemografische waarden:
Demografie en humanistische waarden Studiedag Lucien De Coninckfonds, Gent, 17 november 2012 Demografische waarden: Van kwantiteit naar kwaliteit; Van diversiteit naar uniformiteit? Prof. em. Dr. R. Cliquet
Nadere informatieEmbalse de Alcántara.
Río Tajo - Cáceres. Embalse de Alcántara. Estación de Río Tajo. 11-1-2012. Río Tajo - Cáceres. Na 2288 km (10.30) vertrekken we vanaf het Río Tajo station met mooi weer. Iets verder is het uitzicht, waar
Nadere informatieCamping Caravaning. Pointe de Kerbihan. Bretagne Sud. Bretagne Sud. In LA TRINITE vanaf pasen tot de herfstzon
Bretagne www.camping-de-la-baie.fr Camping Caravaning La Trinité sur Mer Rivière de Crac h...de schoonheld van haar stranden, haar stranden van fijn zand, het milde klimaat, haar gastvrijheid, haar gastronomie,
Nadere informatie1. Ontstaan van de mens
1. Ontstaan van de mens Zoals je wel weet hebben de mens en de mensapen dezelfde voorouders. We stammen dus niet af van de mensapen maar we hadden wel dezelfde voorouders. Hoe deze splitsing is kunnen
Nadere informatieProfielwerkstuk Biologie Evolutie mens en de externe factoren daarop
Profielwerkstuk Biologie Evolutie mens en de externe factoren daarop Profielwerkstuk door Drudge 4796 woorden 18 januari 2005 5,9 97 keer beoordeeld Vak Biologie Hoe is de evolutie van de mens gelopen?
Nadere informatieDe mensheid komt uit Afrika, ongeveer uit het gebied waar nu Ethiopië ligt,
Samenvatting door E. 1306 woorden 5 november 2015 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1 VAN JAGEN EN VERZAMELEN NAAR LANDBOUW Prehistorie - eindigt 3100 v. Chr. (Ligt eraan waar in de wereld je het bekijkt.
Nadere informatieDE PREHISTORIE IN EUROPA
DE PREHISTORIE IN EUROPA 240.000 v.c. - ±100 v.c. De hier beschreven prehistorie geeft een beeld van ons land tussen ± 240.000 voor Christus en ± 100 voor Christus, ongeveer 50 jaar voor de komst van de
Nadere informatieOproep voor steun van de crowd, van jullie
Oproep voor steun van de crowd, van jullie Het derde boek in reeks geschiedenis van de mens is verschenen samen met een uitgebreide tweede druk van Boek 1 en Boek 2. De boeken worden in eigen beheer uitgegeven.
Nadere informatie99. Prehistorie. 99 00 Overzichtswerken. 99 01 Miscellanea. 99 02 Niet-Europese Archeologie. 99 03 Culturele antropologie & Ethnoarcheologie
Indeling van de Collectie Archeologie in open opstelling in de Universiteitsbibliotheek Groningen. De collectie bestaat uit twee delen, te weten: rubriek 16: Mediterrane archeologie en rubriek 99: Prehistorische
Nadere informatieeen zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd
Werkblad Ω Een tijd geleden... Ω Les : Rendierjagers Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de mensen konden schrijven. Ze woonden niet op een vaste
Nadere informatieDe mens bestaat niet. Een bijzondere plek op de Scala
Eelco Kruidenier ONDERGROND Diagonaal opgericht lichaam De mens bestaat niet Honderdvijftig jaar geleden publiceerde Charles Darwin On the origin of species waarin hij zijn versie van de evolutietheorie
Nadere informatieVerloop van de evolutie
Verloop van de evolutie Era Periode Mln. jaar geleden Kenozoïcum Kwartair 0-2,4 De mens verschijnt. IJstijden. Tertiair 2,4-65 Bloeitijd primitieve zoogdieren. Meer vogels. Mesozoïcum Krijt 65-144 Uitsterven
Nadere informatieOerboeren in de Friese Wouden.
Stichting IJstijdenmuseum Buitenpost. www.ijstijdenmuseum.nl. Oerboeren in de Friese Wouden. Het grootste deel van de geschiedenis van ons mensen ligt in de prehistorie. Met prehistorie duiden we een tijd
Nadere informatieDe verhouding tussen mens, dier en natuur. bij jagers, verzamelaars en boeren zonder staat
De relatie tussen mens, dier en natuur in de vroege geschiedenis. Het totemisme. 1 De verhouding tussen mens, dier en natuur bij jagers, verzamelaars en boeren zonder staat Dr. Marc Vermeersch, marc.vermeersch@gmail.com
Nadere informatieIn welk landschap horen windmolens thuis? Het verhaal onder en achter de landschappen in de gemeente Enschede Dick Schlüter
In welk landschap horen windmolens thuis? Het verhaal onder en achter de landschappen in de gemeente Enschede Dick Schlüter Van IJstijden naar ons huidige Holoceen; ongeveer 10.800 jaar geleden. Het klimaat
Nadere informatieDennenstraat te Eksel (gem. Hechtel-Eksel) Programma van Maatregelen
Dennenstraat te Eksel (gem. Hechtel-Eksel) Programma van Maatregelen G. De Nutte, T. Deville en S. Houbrechts ArcheoPro Rapporten 371 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave...1 2. Programma van Maatregelen
Nadere informatieEmpathie. Natuurlijk gegeven van een evolutionaire moraal
Empathie Natuurlijk gegeven van een evolutionaire moraal Empathie, natuurlijk gegeven Docent Kees Boele, bioloog Groene lijn Primatoloog Frans de Waal Tijd voor Empathie (2009) College Joep Dohmen Levenskunt
Nadere informatieInhoudstafel: Dankwoord p.3 Inleiding p.4 Hoofdstuk 1: Evolutionisme p.5 Hoofdstuk 2: Creatonisme p.12
Inhoudstafel: Dankwoord p.3 Inleiding p.4 Hoofdstuk 1: Evolutionisme p.5 1.1 De essentie van evolutionisme p.5 1.2 Grondleggers van het evolutionisme en hun visies p.5 1.3 Evolutionisme en Wetenschap p.8
Nadere informatieDe Jacht in de Prehistorie
ARCHEOLOGISCHE GIDSEN VAN HET MALGRÉ-TOUT De Jacht in de Prehistorie van het Paleolithicum tot het Neolithicum in Europa... en elders Pierre Cattelain - Claire Bellier Nieuwe, bewerkte, gecorrigeerde en
Nadere informatieWaar ligt de oudste stad ter wereld?
Waar ligt de oudste stad ter wereld? De eerste stedelijke gemeenschappen in het oude Nabije Oosten Travelninja.nl Lucas Petit, conservator Nabije Oosten 1920 1920 Tell Damiyah De laagst gelegen nederzetting
Nadere informatie5,2. De overgang uit noodzaak. Werkstuk door een scholier 2075 woorden 29 september keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 2075 woorden 29 september 2001 5,2 316 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De agrarische of neolithische revolutie Landbouwsamenlevingen vanaf 8000 v. Chr. in de Vruchtbare Sikkel
Nadere informatie1 Landschap en klimaat in Turkije
1 Landschap en klimaat in Turkije 1 landschap, klimaat, Turkije, Europa, Azië, Azië 2a 2b 2c 3a 3b Istanbul door twee bruggen De Bosporus eigen antwoord (verschilt per atlas) zee 4a 1 Istanbul 2 Ankara
Nadere informatieZe gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk!
Romeinse cijfers Vroeger werd er overal in Romeinse cijfers gerekend. Deze cijfers zijn bedacht door de Romeinen in de Romeinse tijd. Er is geen symbool voor het getal 0. Ze vonden namelijk dat niks maar
Nadere informatieVAN VUISTBIJL TOT TRECHTERBEKER
VAN VUISTBIJL TOT TRECHTERBEKER Van vuistbijl tot trechterbeker Thema: Archeologie en prehistorie Doelgroep: groep 5 t/m 8 Duur: 1,5 uur Voorbereiding: 1,5 uur Kosten: 1,50 per leerling Leskoffer: 15,00
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens
Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens Praktische-opdracht door een scholier 2701 woorden 19 april 2004 6 122 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorpagina Inhoudsopgave Voorwoord EVOLUTIE
Nadere informatieDiabetes prevalentie in Nederland. Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl
Diabetes prevalentie in Nederland Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl RIVM 2010 Diabetes prevalentie in Nederland (prognose) Voeding en Humane Evolutie
Nadere informatieAntwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4
Antwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je
Nadere informatieType 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl. Diabetes prevalentie in Nederland
Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl Diabetes prevalentie in Nederland RIVM 2010 Diabetes prevalentie in Nederland (prognose) RIVM 2010 1 Voeding en Humane
Nadere informatieType 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl
Type 2 Diabetes Mellitus Voeding in evolutionair perspectief Hanno Pijl h.pijl@lumc.nl Diabetes prevalentie in Nederland RIVM 2010 Diabetes prevalentie in Nederland (prognose) RIVM 2010 Voeding en Humane
Nadere informatieDiabetes, kanker en vaatziekten: de evolutie van welvaartsfenomenen Hanno Pijl LUMC, Afd Endocrinologie
Diabetes, kanker en vaatziekten: de evolutie van welvaartsfenomenen Hanno Pijl LUMC, Afd Endocrinologie Chronische ziekte prevalentie in Nederland Astma, diabetes, reuma, migraine, hoge bloeddruk, kanker,
Nadere informatie11. DE VROEGE PREHISTORIE (versie 1.0, geaccepteerd februari 2006)
Nationale Onderzoeksagenda Archeologie pag. 1 11. DE VROEGE PREHISTORIE (versie 1.0, geaccepteerd februari 2006) Jos Deeben (ROB), Hans Peeters (ROB), Daan Raemaekers (GIA), Eelco Rensink (ROB) en Leo
Nadere informatieDe presentatie rond de trap
Kijktocht OER! Plus 6000 jaar geleden woonden er al mensen in dit gebied. Het is de prehistorie; de tijd van de jagers en boeren. De mensen noemen we Swifterbantmensen. Deze kijktocht helpt je ontdekken
Nadere informatieInformatie in de evolutie: hoe materie de geest kreeg
Informatie in de evolutie: hoe materie de geest kreeg HOVO cursus najaar 2014 Henk F Kauffman Emeritus Professor UMCG Vandaag: Ontstaan van informatie in biologische systemen Informatie: Niet-levende materie
Nadere informatieTijd van jagers en boeren, de prehistorie, tot 3000 voor Christus
De tombe van Sennedjem (gevonden in 1886 te Deir el-medina), detail van reliëf Christus Dit reliëf maakt deel uit van de graftombe van Sennedjem, een Egyptisch ambachtsman die in de 13 e eeuw voor Christus
Nadere informatieBEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS
BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS BZL 1-30 september 2007 WERKBRIEF Naam: Klas: Legende individueel per twee in groep Nr: Verplichte opdracht Vrije opdracht Correctie met sleutel Pc nodig BZL 1 Werken
Nadere informatieWEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT
V.O.B.o.W. nr. 76 november 2012 België-Belgique P.B. 8800 Roeselare 1 BC 6675 P 409155 WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT West-Vlaamse Archeokrant: Driemaandelijks tijdschrift, jaargang 20, afgiftekantoor Roeselare,
Nadere informatieDe markeringsmomenten. De markeringsmomenten.
De markeringsmomenten. De markeringsmomenten. Hieronder vindt u een chronologische opsomming van de markeringsmomenten welke in de vier Lijnen van het leven zijn opgenomen. De samenstelling van de markeringsmomenten
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode Het is niet zo makkelijk voor de wetenschappers om het leven van de eerste mensen correct voor te stellen. Het is ook al heel lang geleden. De mensen van toen lieten geen dagboeken
Nadere informatieDE EVOLUTIE VAN DE MENS
DE EVOLUTIE VAN DE MENS 1. Inleiding Een van de meest intrigerende vragen in de moderne biologie is: hoe is de mens als soort ontstaan? De mens bezit alle kenmerken van vertebraten en met een warmbloedig
Nadere informatieOnze vroegste voorouders
Leendert Louwe Kooijmans Onze vroegste voorouders De geschiedenis van Nederland in de steentijd, van het begin tot 3000 vc 2017 Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam woord vooraf Bij mijn benoeming in 1982
Nadere informatieOut of Africa: mtdna en Y chromosoom. Jean-Jacques Cassiman KuLeuven
Out of Africa: mtdna en Y chromosoom Jean-Jacques Cassiman KuLeuven 12.05.2007 Kern DNA CME 06 CME 06 CME 06 Start in 2007: twee zonen per generatie (25j) In 2258 (10 generaties of 250 jaar) zullen er
Nadere informatieTalentagenda. Groeien vanuit je eigen talent
Groeien vanuit je eigen talent Wekelijkse tips om met talenten aan de slag te gaan Leuke verhalen en doe-activiteiten Talentontwikkeling als groeilijn van 1 tot 6 Past binnen ruim aanbod van talentuitgaven
Nadere informatieMaar je kunt Frankrijk ook ontdekken per boot via de rivieren en kanalen. Wij doen dat al een paar jaar met onze boot, de Cadans III.
Frankrijk het meest favoriete vakantieland van Nederland. Velen gaan met de auto, caravan, camper of fiets. Voor een weekend bezoekt men vaak Parijs of een van de andere fraaie steden. Maar je kunt Frankrijk
Nadere informatieDe Zwarte Woestijn. geeft steeds meer geheimen prijs. Nieuw Nederlands onderzoek in het noordoosten van Jordanië
JORDANIË AZRAQ Nieuw Nederlands onderzoek in het noordoosten van Jordanië Tekst: Joost Vermeulen overige foto s: Peter Akkermans De Zwarte Woestijn geeft steeds meer geheimen prijs De zomers zijn er gloeiendheet
Nadere informatieDe VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?
De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel
Nadere informatieDOOR KLAAS GEERTSMA Met dank aan Rens van der Sluijs. Deze lezing werd samengesteld in het kader van het APAN-symposium, gehouden op zaterdag
DOOR KLAAS GEERTSMA 2014. Met dank aan Rens van der Sluijs. Deze lezing werd samengesteld in het kader van het APAN-symposium, gehouden op zaterdag 27 september 2014 in museum Twentse Welle Enschede, ter
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door R. 1586 woorden 23 oktober 2014 7,1 30 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Samenvatting Geschiedenis H1: Tijd van Jagers en Verzamelaars.
Nadere informatieBretagne, een eigenaardige Franse regio. College 1
Bretagne, een eigenaardige Franse regio College 1 alberteroue@home.nl Vóór 1532 hoorde Bretagne niet bij Frankrijk. Aparte koninkrijk, later hertogdom met Bretons als taal. Historisch/cultureel Bretagne
Nadere informatieDE ARCHEOLOGISCHE PREHISTORIE VAN ZUID-LIMBURG IR. J.P. DE WARRIMONT RIJCKHOLT
DE ARCHEOLOGISCHE PREHISTORIE VAN ZUID-LIMBURG IR. J.P. DE WARRIMONT RIJCKHOLT 17-02-2018 HET KRIJT IN ZUID-LIMBURG Het Krijt is meer dan 65 miljoen jaar oud en bestaat uit diverse laagpakketten, waaronder
Nadere informatieAlle buren zijn gelijk!
Alle buren zijn gelijk! Vincent Pompe Studium Generale: Gluren bij de buren 12 maart 2014 Stelling We zien culturele verschillen in hoe mensen met dieren omgaan Maar diep onder die verschillen zijn alle
Nadere informatie11/26/2012. Kenozoicum
Systeem Aarde-7 Het Kenozoicum Let op schaalverschillen! Meteoriet Einde van: Dinosauriers Ammonieten Rudisten Belemnieten etc Kenozoicum: de laatste ~65 miljoen jaar Kenozoicum Moderne tijd; vooral vanaf
Nadere informatieArcheologie en cultuurhistorie Strijpsche Kampen
Archeologie en cultuurhistorie Strijpsche Kampen Bijlage 3 bij Nota van Uitgangspunten Strijpsche Kampen Definitief Gemeente Oirschot Grontmij Nederland bv Eindhoven, 11 mei 2007 Verantwoording Titel :
Nadere informatieKenmerkende aspecten 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. Waar?
Waar? Vruchtbare Sikkel / Halvemaan 3. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen (ontwikkeling). Waarom daar? Voedseloverschotten door: o Akkerbouw, veeteelt gecombineerd met nieuwe uitvindingen
Nadere informatieHoogteverschillen in Europa
Hoogteverschillen in Europa 1 1 2 3 4 Europa kent veel verschillende landschappen. Dat komt door: a. Grote verschillen in reliëf b. Verschil in afstand tot zee c. Verschil in afstand tot evenaar Benoem
Nadere informatieHoe de tijd ontstond: Beweging en Evolutie. Henk F. Kauffman
Hoe de tijd ontstond: Beweging en Evolutie Henk F. Kauffman Voorgaande lezingen: Over een mensheid zich al bewust is van tijd. Vandaag: Hoe werd materie, van bacterie tot mens, zich van de tijd bewust?
Nadere informatieLOKALE POLITIE / POLICE LOCALE 31/12/2016
BRABANT WALLON LIÈGE LUXEMBOURG NAMUR HAINAUT ANTWERPEN LIMBURG VLAAMS- BRABANT OOST- VLAANDEREN WEST- VLAANDEREN BELGIQUE / BELGIE Het CaLog-personeel ten opzichte van de oppervlakte en het aantal inwoners
Nadere informatieLOKALE POLITIE / POLICE LOCALE 31/12/2017
Het CaLog-personeel ten opzichte van de oppervlakte en het aantal inwoners van de provincies, op referentiedatum 31 december 2017 (Best. arr. Brussel-Hoofdstad wordt hier niet getoond om de grafiek leesbaar
Nadere informatieINHOUD Boekdeel 1: Determinanten en Evolutie
INHOUD Boekdeel 1: Determinanten en Evolutie Woord vooraf xvi DEEL I : INLEIDING HOOFDSTUK 1 : Voorstelling van de bio-antropologie 3 1.1 WAT IS BIO-ANTROPOLOGIE? 3 1.2 WAT IS BIO-ANTROPOLOGIE NIET? 8
Nadere informatieGROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Nadere informatie12/5/2012. Zoutafzettingen; bull s eye. Eocene Alveolina kalken bij Minerve
Zoutafzettingen; bull s eye Eocene Alveolina kalken bij Minerve 1 Kalk-algenbloei Erosie/verwering White cliffs of Dover Lake Vida, Antarctica 2 Systeem Aarde-7 Het Kenozoicum Let op schaalverschillen!
Nadere informatie