Werkstuk Biologie Evolutie van de mens

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Biologie Evolutie van de mens"

Transcriptie

1 Werkstuk Biologie Evolutie van de mens Werkstuk door een scholier 2033 woorden 27 januari ,2 101 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Inleiding. Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik benieuwd was naar hoe onze voorouders leefden. Sinds wanneer gingen de mensen onderzoek doen naar onze voorouders? Sinds de Zweedse arts, plantkundige, zoöloog en geoloog Linnaeus met de theorie van de evolutie kwam, werden de grote mensapen als de dichtste verbanden van de mens als hun voorouders gezien. In de 19e eeuw werd gedacht dat de dichtste nog levende verwanten van de mens de chimpansee en de gorilla s waren. De soorten mensen van het geslacht Australopithecus worden nadat er een onderzoek is gedaan, beschouwd als de directe voorouders van het geslacht Homo. Geschiedenis voor het ontstaan van het geslacht Homo. In de geschiedenis van de evolutie kan zo n 60 miljoen jaar worden teruggegaan. De primaten vormen samen de oudste overlevende zoogdiergroepen. De eerst bekende smalneusaap is de Kamoyapithecus uit de Priabonien bij Eragaleit in de noordelijke Keniaanse Great Rift Valley. Deze ontdekking is 24 miljoen jaar oud. Die voorouders werden normaal gesproken beschouwd als de dichtste verwanten van de 35 miljoen jaar oude fossielen die werden gevonden in Faium. De gevonden fossielen waren van de volgende geslachten: de Aegyptopithecus, de Propliopithecus en de Parapithecus. Omdat de fossielen van 20 miljoen jaar geleden ook delen bevatten van de Victoriapithecus worden de nog levende apen en mensen verdeeld in groepen zoals de Hominoidea. Onderzoekers van de moleculen geven aan dat de lijn van de Gibbons (de Hylobatidea) is ontstaan tussen 18 en 12 miljoen jaar geleden. De lijn van de orang-oetans (de Ponginae) is ontstaan rond 12 miljoen jaar geleden. Er zijn geen fossielen die de voorouders van de Gibbons kunnen zijn. Het geslacht Homo. Volgens de wetenschap is de mens de enige overlevende soort van het geslacht Homo. Het onderzoek dat maar blijft bestaan laat zien dat er volgens de wortels van de mens andere uitgestorven soorten hebben bestaan. Volgens het onderzoek kunnen misschien de uitgestorven mensensoorten, voorouders van ons zijn. Sommige andere soorten worden gezien als de neven en nichten van ons. Pagina 1 van 5

2 Homo habilis. De Homo habilis (handige mens / de knutselaar) is een uitgestorven soort die van 2,2 tot 1,5 miljoen jaar geleden geleefd heeft. De Homo habilis leefde vooral in Oost-Afrika. De plaatsen lagen toentertijd waar nu de Savanne ligt. De Homo habilis was kleiner dan wij nu zijn. Ze hadden een lengte tussen de 1,20 meter en 1,55 meter. De werktuigen. Er zijn stenen werktuigen ontdekt die volgens wetenschappers bij de Homo habilis behoren. Daarmee is bekend gemaakt dat de homo habilis de eerste mensensoort is geweest die met werktuigen werkten en die ze maakten. De tanden van de Homo habilis zijn kleiner dan die van alle andere soorten van het geslacht Homo. De naam van de Homo habilis betekend: De soortnaam habilis betekend in het Latijn handig. Habilis staat ervoor dat deze mensensoort handig was met werktuigen. Homo rudolfensis. De Homo rudolfensis is een uitgestorven soort die 1,9 miljoen jaar geleden geleefd heeft. De Homo rudolfensis was bekend als een alleseter. Hij at zowel fruit, insecten en plantaardig voedsel. Hoewel de Homo habilis en de Homo rudolfensis samen hebben geleefd is de Homo rudolfensis ouder maar leefde de Homo habilis langer. De Homo rudolfensis leefde vooral in Oost- en Zuid-Afrika. De Homo rudolfensis is 1,60 meter lang en daarom is hij een van de langste aapmensen ter wereld. Homo georgicus. De Homo georgicus is een uitgestorven soort die 1,8 miljoen jaar geleden geleefd heeft. De Homo georgicus kon een lengte behalen van 150 centimeter lang. Sommige mensen dachten dat de fossielen van de Homo georgicus tot de Homo ergaster behoorde maar doordat er verschillende afmetingen werden gemeten, werden ze als een nieuw soort beschouwd. Een reden waarom de Homo georgicus niet onder de Homo erectus kan worden geplaatst is omdat de Homo georgicus een kleinere hersenpan heeft. Ondanks zijn kleine hersenpan was de Homo georgicus een goede werktuigmaker. Homo ergaster. De Homo ergaster (werkende mens) is een uitgestorven soort die in dezelfde tijd leefde als de Homo erectus. De Homo ergaster leefde vooral in Kenia (Oost-Afrika) en Swartkrans (Zuid-Afrika). De Homo ergaster kon een lengte behalen van 1,80 meter. Doordat de Homo ergaster lange benen had kon hij goed overleven in de Afrikaanse savanne. Volgens onderzoekers was de Homo ergaster ook een van onze voorouders die Afrika verliet en zich in andere continenten ging vestigen. De naam van de Homo ergaster betekend: Pagina 2 van 5

3 De soortnaam ergaster betekend in het Grieks werker. Homo erectus. De Homo erectus (rechtopstaande mens) is een uitgestorven soort die van 1,9 miljoen jaar tot jaar geleden geleefd heeft. Mensen dachten dat de Homo erectus de eerste soort was die Afrika heeft verlaten. Volgens wetenschappers zijn er fossielen van de Homo erectus in Oost-Azië gevonden. Daardoor dachten de mensen dat ze ook naar andere werelddelen zijn gegaan. Zo zijn volgens de wetenschappers de Homo heidelbergensis en de Neanderthalers ontstaan. Volgens de wetenschappers is in Oost-Azië vanuit de Homo erectus de soort Homo floresiensis ontstaan. De naam van de Homo erectus betekend: De soortnaam erectus betekend in het Latijn rechtopstaande. Homo cepranensis. De Homo cepranensis is een uitgestorven soort die van tot jaar geleden geleefd heeft. De homo cepranensis werd eerst beschouwd als een Homo antecessor, maar omdat die later leefde werd de Homo cepranensis een nieuwe uitgestorven soort van de voorouders van de mensen. De Homo cepranensis is een soort die alleen in Italië is gevonden. Homo antecessor. De Homo antecessor is een uitgestorven soort waarvan niet duidelijk is van wanneer tot wanneer ze geleefd hebben. Doordat er een skelet is gevonden van een 10-jarig meisje dat jaar oud is, is het duidelijk dat ze rond die tijd hadden geleefd. Het gevonden skelet is gevonden in Spanje. Sommige wetenschappers zijn erachter gekomen dat deze soort ook in Eurazië (Europa / Azië) en mogelijk Afrika woonde. De Homo antecessor was een klein iemand die ongeveer 1,50 meter lang werd. De homo antecessor had een korte gespierde nek, een laag voorhoofd, een zware onderkaak, een dikke boog boven de wenkbrauwen en bijna geen kin. Homo heidelbergensis. De Homo heidelbergensis, ook wel Homo rhodesiensis, is een uitgestorven soort die van tot jaar geleden geleefd heeft. Deze soort wordt beschouwd als de echte voorouders van de Homo sapiens. De Homo heidelbergensis was een goede jager, dat kon je zien aan hun jachtwapens. De werpspiesen van de Homo heidelbergensis hadden een lengte van 1,80 tot 2,70 meter. De Homo heidelbergensis heeft gelijkenissen van de Homo sapiens en de Homo erectus. De gevonden fossielen van de Homo heidelbergensis komen uit Afrika, Europa en Azië. Neanderthaler. De Neanderthaler, ook wel de Homo neanderthalensis, is een uitgestorven soort die van tot jaar geleden geleefd heeft. Volgens wetenschappers / onderzoekers hebben de Neanderthalers Pagina 3 van 5

4 zich honderdduizenden jaren gelijktijdig ontwikkeld vanuit de Homo heidelbergensis. De gevonden skeletten komen uit Europa, het Midden-Oosten en Centraal-Azië. De Neanderthalers verdwenen in Azië zo n jaar geleden, in Europa verdwenen de Neanderthalers zo n tot jaar geleden. Na het vinden van de resten van de Neanderthalers werd er gediscussieerd of wij directe afstammelingen waren van de Neanderthalers of dat de Neanderthalers een uitgestorven zijlijn was van de Homo sapiens. Er wordt ook gespeculeerd dat de Neanderthalers wel onze voorganger is in de evolutie, maar niet onze directe voorouders. De evolutie heeft ervoor gezorgd dat de Neanderthalers kleiner zijn dan wij nu zijn. Volgens de metingen was de Neanderthaler tussen de 1,50 meter en de 1,60 meter maar de Neanderthalers zijn zwaarder gebouwd en ze zijn ook sterker dan wij zijn. Doordat de Neanderthalers zwaarder en sterker gebouwd waren dan wij, hadden ze twee ijstijden overleefd. De Neanderthalers waren duidelijk te onderscheiden van de moderne mens. De Neanderthalers hadden een langwerpige schedel, zware wenkbrauwen, grote neus en een terugwijkende kin. De ruggengraat van een Neanderthaler had dezelfde vorm als van de mens nu. Volgens onderzoek is gebleken dat de Neanderthalers alleseters waren. Het voedsel waar ze op joegen was van een heel groot dier zoals een herbivor of hele kleine dieren zoals vogels en vissen. Rhodesiëmens. De Rhodesiëmens is een uitgestorven soort die van tot miljoen jaar geleden geleefd heeft. Er is bekend dat de Rhodesiëmens in Zambia geleefd heeft. Verder is er niet bekend waar nog meer. De schedel heeft een breed gelaat, grote neus en zware vooruitstekende wenkbrauwbogen die overeenkomen met de wenkbrauwen van de Neanderthalers. Homo sapiens idaltu. De Homo sapiens idaltu (bejaarde wijze man) is een uitgestorven soort die jaar gelden geleefd heeft. De Homo sapiens idaltu leefde in Afrika. De schedel van een Homo sapiens idaltu lijkt heel veel op een schedel van de moderne mens. Ze hebben beide een rond achterhoofd en de grootste schedelomvang van alle mensensoorten. Alleen is het ronde achterhoofd bij de Homo sapiens idaltu iets puntiger dan die van de moderne mens. De naam van de Homo sapiens idaltu betekend: De soortnaam sapiens betekend in het Latijn wijze. De tweede soortnaam idaltu betekend in het Amhaars bejaard. Floresmens De Floresmens, ook wel de Homo floresiensis, is een uitgestorven soort die zo n jaar geleden geleefd heeft. Volgens onderzoekers leefde de Floresmens ook ten tijde van de moderne mens. De Floresmens leefde alleen op het eiland Flores, in Indonesië. Het is vooral vreemd dat de Floresmens niet langer werd dan 100 centimeter. Na het ontdekken van de botten kwamen de onderzoekers erachter dat de Floresmensen lange armen hadden maar korte benen. Daardoor leken de Floresmensen op Pagina 4 van 5

5 chimpansees. Volgens onderzoekers hadden de Floresmensen een ziekte aan hun schildklier, waardoor ze dwerggroei hadden. Gebruik van werktuigen. Het gebruik van werktuigen laat niet alleen zien dat onze voorouders slim waren, maar dat het gebruik ervan misschien wel de evolutie van de mens heeft beïnvloed. Tijdens de laatste 2 tot 3 miljoen jaar is ons brein ongeveer 3 keer zo groot geworden. Apen waren vooral planteneters en af en toe aten ze vlees. Omdat vlees een hogere voedingswaarde had dan planten gingen de apen speren maken. Door het maken van werktuigen werd het brein groter, waardoor er steeds meer werktuigen bedacht konden worden. Wanneer onze voorouders begonnen waren met het maken van werktuigen is niet duidelijk. Stenen werktuigen. De steentijd begon ergens tussen 2 en 5 miljoen jaar geleden. Het begon in Oost-Afrika toen de Homo habilis gereedschappen uit steen gingen maken. Tussen en jaar geleden is ook bekend dat de Homo ergaster/ Homo erectus grote stenen handbijlen maakten van vuursteen en kwartsiet jaar geleden werden de werktuigen fijner gemaakt. Hierdoor werden er ook meer soorten werktuigen gemaakt, zoals de schrapers, snijwerktuigen, naalden en platte naalden jaar geleden werden er door de Neanderthalers nog fijnere werktuigen gemaakt, zoals messen en klingen. In deze tijd werden er ook werktuigen gemaakt uit botten. Voedsel. De verschillende Homo soorten aten vaak gevarieerd. Dan aten ze groenten en dan weer vlees. Voor het bereiden van eten werden er kruiden gebruikt zoals: munt, basilicum, peperkorrels en salie. Voor de mensensoorten uit het Middellands-Zeegebied waren vruchten een van de belangrijkste voedselbronnen. De veel gegeten vruchten zijn de dadels, vijgen en druiven. Bronnen. 1. De eerste stappen van de mens. 2. De eerste mens. 3. Het ontstaan van de mensheid. 4. Wikipedia. De evolutie van de mens. Nawoord. Het was best een hoop werk om verschillende informatie bij elkaar te zoeken en hier een goed werkstuk van te maken. Ik vond het wel leuk om dit onderwerp te doen omdat ik nu veel meer van mijn voorouders weet en heb geleerd. Pagina 5 van 5

6,7. Praktische-opdracht door een scholier 2169 woorden 28 juni keer beoordeeld. Inleiding

6,7. Praktische-opdracht door een scholier 2169 woorden 28 juni keer beoordeeld. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 2169 woorden 28 juni 2005 6,7 64 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Ons verslag gaat over Het ontstaan van de hedendaagse mens. We hebben dit verslag geschreven naar

Nadere informatie

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie On the origin of species En toen kwam Darwin 1. Het ontstaan van het leven 2. Getuigen van deevolutietheorie Verklaring voor het ontstaan van leven komt voor in alle culturen. Creationisme Nemen de bijbel

Nadere informatie

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 7 januari 2009 6,4 87 keer beoordeeld Vak ANW Evolutie van de mens. - Scheppingsverhaal. - Charles Darwin» evolutieleer.

Nadere informatie

Ik houd mijn spreekbeurt over de eerste mensen en mensachtigen op aarde, zoals de Neanderthalers.

Ik houd mijn spreekbeurt over de eerste mensen en mensachtigen op aarde, zoals de Neanderthalers. Ik houd mijn spreekbeurt over de eerste mensen en mensachtigen op aarde, zoals de Neanderthalers. Ik vind het zelf erg leuk om hier meer over te weten, heb hier veel over opgezocht en wil jullie daar nu

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens

EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 6 Evolutie mens PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot Oersoep 2. Ontwikkeling van het leven in zee 3. Verovering van het land 4. Bloeitijd van zaadvarens

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens

EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS. College 6 Evolutie mens EVOLUTIE VAN OERSOEP TOT OERMENS College 6 Evolutie mens PROGRAMMA 1. Aarde en Kosmos, van Big Bang tot Oersoep 2. Ontwikkeling van het leven in zee 3. Verovering van het land 4. Bloeitijd van zaadvarens

Nadere informatie

geschiedenis van de mens. Deel I jagers en verzamelaars. Boek 1 van Pan tot homo sapiens Woord vooraf

geschiedenis van de mens. Deel I jagers en verzamelaars. Boek 1 van Pan tot homo sapiens Woord vooraf Woord vooraf In 1984, 24 jaar geleden studeerde in de Vakgroep Nieuwste Geschiedenis van de Universiteit Gent een jongeman af aan wie ik de opdracht had gegeven een eindverhandeling te schrijven over de

Nadere informatie

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis De OERKNAL! Wetenschappers denken dat zo n 13,7 miljard aardse jaren geleden alles in het heelal samengeperst was tot een gloeiend heet punt. Tijdens een enorme oerexplosie ontstonden uit dat punt materie

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Apenheul Geschiedenis Apenheul ging voor het eerst open in 1971. Het eerste en enige park ter wereld waar apen vrij in het bos leefden en vrij tussen de bezoekers konden lopen. Het begon met wolapen, slingerapen

Nadere informatie

Voor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be

Voor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be Voor/na het bezoek Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be Wat is de prehistorie? Prehistorie betekent letterlijk voorgeschiedenis, het tijdperk voor

Nadere informatie

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT V.O.B.o.W. nr. 76 november 2012 België-Belgique P.B. 8800 Roeselare 1 BC 6675 P 409155 WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT West-Vlaamse Archeokrant: Driemaandelijks tijdschrift, jaargang 20, afgiftekantoor Roeselare,

Nadere informatie

Extensie 26- Etymologie van wetenschappelijke benamingen

Extensie 26- Etymologie van wetenschappelijke benamingen Extensie 26- Etymologie van wetenschappelijke benamingen als een woord aaneen geschreven wordt doch uit twee grondbetekenissen bestaat dan geeft een pijltje achter het eerste deel dat aan ( ) In de keuze

Nadere informatie

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?!

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Heb je je wel eens afgevraagd waarom er zo veel verschillende soorten vlinders, vogels of vissen zijn? Waarom is er niet gewoon één soort van die dieren? Er is toch

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing De prehistorie

Werkstuk Levensbeschouwing De prehistorie Werkstuk Levensbeschouwing De prehistorie Werkstuk door een scholier 2068 woorden 28 november 2006 5,5 250 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1: Wat is prehistorie? Prehistorie betekend:voor

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens

Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens Praktische-opdracht door een scholier 2701 woorden 19 april 2004 6 122 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorpagina Inhoudsopgave Voorwoord EVOLUTIE

Nadere informatie

1. Ontstaan van de mens

1. Ontstaan van de mens 1. Ontstaan van de mens Zoals je wel weet hebben de mens en de mensapen dezelfde voorouders. We stammen dus niet af van de mensapen maar we hadden wel dezelfde voorouders. Hoe deze splitsing is kunnen

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei 2017 6,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke

Nadere informatie

Apen. Inhoud. Orang-oetan. Gibbons. 1. Orang-oetan. 2. Gibbons 3. Handen en voeten 4. Bavianen 5. Zuid-Amerikaanse apen 6. Chimpansees 7.

Apen. Inhoud. Orang-oetan. Gibbons. 1. Orang-oetan. 2. Gibbons 3. Handen en voeten 4. Bavianen 5. Zuid-Amerikaanse apen 6. Chimpansees 7. Apen Inhoud 1. Orang-oetan 2. Gibbons 3. Handen en voeten 4. Bavianen 5. Zuid-Amerikaanse apen 6. Chimpansees 7. Apengeluiden Orang-oetan Orang-oetans zijn zeldzame maar ook schuwe apen die alleen voorkomen

Nadere informatie

Voeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Voeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs DMVVOO-B&E-2012 Voeding is belangrijk voor de mens, dier en plant. In het dierenpark zie je heel veel verschillende dieren. De planteneter eet planten,

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Mensapen Haaien Wolven Walvissen Vleermuizen Kwallen Panda s...

INHOUD. Inleiding Mensapen Haaien Wolven Walvissen Vleermuizen Kwallen Panda s... INHOUD Inleiding...6 1 Mensapen...8 2 Haaien... 10 3 Wolven... 12 4 Walvissen... 14 5 Vleermuizen... 16 6 Kwallen... 18 7 Panda s... 20 8 Olifanten... 22 9 Uilen... 24 10 Dolfijnen... 26 11 Spinnen...

Nadere informatie

De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1

De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1 De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk Blz. 1. Inleiding. 3 2. Uitleg evolutietheorie. 4/5 3. Betoog ontstaan leven op aarde.

Nadere informatie

Voeding. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Voeding. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding is belangrijk voor mens, dier en plant. In het dierenpark zie je veel verschillende dieren. Een planteneter eet planten, een vleeseter eet vlees

Nadere informatie

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars ALLEMAAL APEN INH UD 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw Kennismaking met de bende Groot en klein Sociaal leven De koning van de slingeraars

Nadere informatie

4 A A N P A S S E N D O E T O V E R L E V E N

4 A A N P A S S E N D O E T O V E R L E V E N AANPASSEN DOET OVERLEVEN 1 I n l e i d i n g Afbeelding 4-1 Hierboven zie je een aantal soorten organismen. Hoe zijn ze ontstaan? Blijven deze soorten altijd hetzelfde? In dit hoofdstuk krijg je hierop

Nadere informatie

6 Australopithecus afarensis

6 Australopithecus afarensis 1 Deze tabel uitbreiden met Europees deel zie werk/e6 tabel hominiden Extensie 24- tabel hominiden en de vindplaatsen van hun fossielen in Afrika en Azië Ouderdom fossielen in Ma= miljoenen jaren 3 ) jongst

Nadere informatie

Profielwerkstuk Biologie Evolutie mens en de externe factoren daarop

Profielwerkstuk Biologie Evolutie mens en de externe factoren daarop Profielwerkstuk Biologie Evolutie mens en de externe factoren daarop Profielwerkstuk door Drudge 4796 woorden 18 januari 2005 5,9 97 keer beoordeeld Vak Biologie Hoe is de evolutie van de mens gelopen?

Nadere informatie

Talentagenda. Groeien vanuit je eigen talent

Talentagenda. Groeien vanuit je eigen talent Groeien vanuit je eigen talent Wekelijkse tips om met talenten aan de slag te gaan Leuke verhalen en doe-activiteiten Talentontwikkeling als groeilijn van 1 tot 6 Past binnen ruim aanbod van talentuitgaven

Nadere informatie

WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA

WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA Toen onderzoekers meer dan 100 jaar geleden voor het eerst een gorilla zagen, schrokken ze zich een ongeluk. Dat is ook niet zo gek! Een gorilla kan er gevaarlijk uitzien. Vooral

Nadere informatie

Werkstuk door M woorden 15 juni keer beoordeeld. Wat zijn Pterosauriërs Inleiding:

Werkstuk door M woorden 15 juni keer beoordeeld. Wat zijn Pterosauriërs Inleiding: Werkstuk door M. 1487 woorden 15 juni 2001 7 70 keer beoordeeld Vak Biologie Wat zijn Pterosauriërs Inleiding: Dit werkstuk gaat over Pterosauriërs, ik heb hiervoor gekozen omdat ik dit nog de meest interessantste

Nadere informatie

Evolutie. Basisstof 4 thema 5

Evolutie. Basisstof 4 thema 5 Evolutie Basisstof 4 thema 5 Wat is evolutie? Planten en dieren zijn in de loop van een hele lange tijd stapje voor stapje ontstaan door het proces dat we evolutie noemen. Een zwaar bestaan eerste verschijnsel:

Nadere informatie

Levenswijze van jagers-verzamelaars. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Levenswijze van jagers-verzamelaars. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 april 2019 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/103270 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT V.O.B.o.W. nr. 77 februari 2013 België-Belgique P.B. 8800 Roeselare 1 BC 6675 P 409155 WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT West-Vlaamse Archeokrant: Driemaandelijks tijdschrift, jaargang 21, afgiftekantoor Roeselare,

Nadere informatie

Weerleggingen van pagina 255

Weerleggingen van pagina 255 Weerleggingen van pagina 255 "De groep homo onwikkelde zich verder..." Homo-habilis Over de homo habilis hoeft na de vorige pagina niets meer gezegd te worden dus gaan we door naar de homo erectus. Homo-erectus:

Nadere informatie

DE WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA

DE WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA DE WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA Toen onderzoekers meer dan 100 jaar geleden voor het eerst een gorilla zagen schrokken ze zich een ongeluk. Dat is ook niet zo gek! Een gorilla kan er gevaarlijk uitzien!

Nadere informatie

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars ALLEMAAL APEN INH UD 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw Kennismaking met de bende Groot en klein Sociaal leven De koning van de slingeraars

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 HET ONTSTAAN VAN HET LEVEN OP AARDE BLZ 3. HOOFDSTUK 3 DE VELOCIRAPTOR BLZ 5. HOOFDSTUK 4 DE SPINOSAURUS BLZ 6.

HOOFDSTUK 1 HET ONTSTAAN VAN HET LEVEN OP AARDE BLZ 3. HOOFDSTUK 3 DE VELOCIRAPTOR BLZ 5. HOOFDSTUK 4 DE SPINOSAURUS BLZ 6. INLEIDING BLZ 2. HOOFDSTUK 1 HET ONTSTAAN VAN HET LEVEN OP AARDE BLZ 3. HOOFDSTUK 2 DE IRRITATOR BLZ 4. HOOFDSTUK 3 DE VELOCIRAPTOR BLZ 5. HOOFDSTUK 4 DE SPINOSAURUS BLZ 6. HOOFDSTUK 5 TYRANOSAURUS REX

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door R. 1586 woorden 23 oktober 2014 7,1 30 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Samenvatting Geschiedenis H1: Tijd van Jagers en Verzamelaars.

Nadere informatie

De steentijd Jagers en verzamelaars

De steentijd Jagers en verzamelaars De steentijd Jagers en verzamelaars De prehistorie is de geschiedenis van de mensheid voordat mensen konden lezen en schrijven. We hebben uit de prehistorie daarom geen boeken, dagboeken of andere geschreven

Nadere informatie

Jagers met pijl en boog.

Jagers met pijl en boog. Jagers met pijl en boog. Inleiding. In zijn wondermooie boek Onze vroegste voorouders (2017, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, 607 blz) behandelt de Leidse archeoloog Prof. Louwe Kooijmans de herkomst

Nadere informatie

Veel bezoekers van de dierentuin blijven geboeid voor het verblijf van één van de

Veel bezoekers van de dierentuin blijven geboeid voor het verblijf van één van de 1 Mensen kijken graag naar apen Veel bezoekers van de dierentuin blijven geboeid voor het verblijf van één van de apensoorten staan. Of de apen eten, spelen, lopen, of gewoon een beetje voor zich uit zitten

Nadere informatie

inhoud 1. Apen 3 2. Gert de gorilla 4 3. Sjors de chimpansee 6 4. Goof de gibbon 8 5. Boris de bonobo Ollie de orang oetan 12 7.

inhoud 1. Apen 3 2. Gert de gorilla 4 3. Sjors de chimpansee 6 4. Goof de gibbon 8 5. Boris de bonobo Ollie de orang oetan 12 7. Apen inhoud. Apen 3. Gert de gorilla 4 3. Sjors de chimpansee 6 4. Goof de gibbon 8 5. Boris de bonobo 0 6. Ollie de orang oetan 7. Filmpjes 4 Pluskaarten 5 Bronnen en foto s 7 Colofon en voorwaarden 8

Nadere informatie

1 - ONTSTAAN VAN DE MENS

1 - ONTSTAAN VAN DE MENS 1 - ONTSTAAN VAN DE MENS 1.1 - Inleidende beschouwingen De evolutie van de mens als deel van de evolutie van de primaten spitst zich in onze benadering toe op de evolutie van de skeletdelen en op de overblijfselen

Nadere informatie

Evolutie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/32100

Evolutie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/32100 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 21 juli 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/32100 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

vissen amfibieën reptielen zoogdieren dinosauriërs primaten

vissen amfibieën reptielen zoogdieren dinosauriërs primaten Big Bang eencelligen meercellige wieren + dieren vissen amfibieën reptielen dinosauriërs zoogdieren primaten Australopithecus Waarom liep de Australopithecus rechtop? De eerste mens, de Australopithecus,

Nadere informatie

PWS evolutie van de mens

PWS evolutie van de mens PWS evolutie van de mens Concept versie Gemaakt door: Jeffrey Drost en Hylke Hoogenberg 2-december-2013 Zo heeft onze evolutie er misschien uitgezien PWS: de evolutie van de mens pagina Inhoudsopgave 2

Nadere informatie

Andere boeken in deze serie:

Andere boeken in deze serie: Andere boeken in deze serie: 978-94-6175-157-7 (HB) 978-94-6175-964-1 (e-book) 978-94-6175-218-5 (HB) 978-94-6175-960-3 (e-book) 978-94-6175-216-1 (HB) 978-94-6175-158-4 (HB) 978-94-6175-958-0 (e-book)

Nadere informatie

Tertiair en Quartair

Tertiair en Quartair Tertiair en Quartair Het Tertiair duurde van 65 tot 2,6 miljoen jaar geleden en wordt tegenwoordig opgedeeld in twee tijdvakken, het Paleogeen en het Neogeen. Hiermee is de oude term Tertiair komen te

Nadere informatie

Ontdek de topstukken van het Museum voor Natuurwetenschappen. Voor kinderen van 6 tot 8 jaar

Ontdek de topstukken van het Museum voor Natuurwetenschappen. Voor kinderen van 6 tot 8 jaar Ontdek de topstukken van het Museum voor Natuurwetenschappen Voor kinderen van 6 tot 8 jaar Inkomhal De walvis in de inkomhal Dit is geen dino maar een bultrugwalvis. Bekijk het skelet goed: wat heeft

Nadere informatie

ontbossing fragmentatie vlees van bos-dieren handel ebola manier om dieren te vangen illegaal dier dat thuis gehouden wordt

ontbossing fragmentatie vlees van bos-dieren handel ebola manier om dieren te vangen illegaal dier dat thuis gehouden wordt Vul de apenstrip in De tekeningen hieronder zijn stripverhalen over mensapen, getekend door schoolkinderen. De kinderen maken zich zorgen over het lot van de mensapen in het wild. En zij tekenen verhalen

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz. Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De

Nadere informatie

Oerboeren in de Friese Wouden.

Oerboeren in de Friese Wouden. Stichting IJstijdenmuseum Buitenpost. www.ijstijdenmuseum.nl. Oerboeren in de Friese Wouden. Het grootste deel van de geschiedenis van ons mensen ligt in de prehistorie. Met prehistorie duiden we een tijd

Nadere informatie

Van Pan tot Homo sapiens

Van Pan tot Homo sapiens Boek 1 Van Pan tot Homo sapiens De geschiedenis van de mens. Deel I. Jagers en verzamelaars Marc Vermeersch Marc Vermeersch Geschiedenis van de mens. Deel I. Jagers en verzamelaars. Boek 1. Van Pan tot

Nadere informatie

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT V.O.B.o.W. nr. 75 - aug./sept. 2012 België-Belgique P.B. 8800 Roeselare 1 BC 6675 P 409155 WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT West-Vlaamse Archeokrant: Driemaandelijks tijdschrift, jaargang 20, afgiftekantoor Roeselare,

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De aap

Werkstuk Biologie De aap Werkstuk Biologie De aap Werkstuk door een scholier 1218 woorden 23 mei 2001 5,4 434 keer beoordeeld Vak Biologie De aap Ik houd mijn werkstuk over verschillende soorten apen. Ik heb het onderwerp gekozen

Nadere informatie

Antwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4

Antwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4 Antwoordkernen bij Eureka 1 Prehistorie H. 1 t/m 4 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

Didactisch dossier. Museum voor Natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be

Didactisch dossier. Museum voor Natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be Didactisch dossier V.U. Camille Pisani - vautierstraat 29 1000 Brussel Museum voor Natuurwetenschappen Vautierstraat 29 1000 Brussel www.natuurwetenschappen.be Inhoud 1. Voor een geslaagd bezoek aan de

Nadere informatie

Prehistorie van Europa

Prehistorie van Europa Prehistorie van Europa (Prof. Dr. Ph. Crombé) HOOFDSTUK 1: CHRONOLOGIE EN MILIEU 1. CHRONOLOGIE VAN DE PREHISTORIE 1.1 Schrift 1.2 Technologische Evoluties 1.3 Economische Evolutie 1.4 Antropologische

Nadere informatie

RONDLEIDINGEN ZOO PLANCKENDAEL

RONDLEIDINGEN ZOO PLANCKENDAEL RONDLEIDINGEN ZOO PLANCKENDAEL BOEIEND EN SPEELS Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel scholen en als, families en andere groepen

Nadere informatie

VAN VUISTBIJL TOT TRECHTERBEKER

VAN VUISTBIJL TOT TRECHTERBEKER VAN VUISTBIJL TOT TRECHTERBEKER Van vuistbijl tot trechterbeker Thema: Archeologie en prehistorie Doelgroep: groep 5 t/m 8 Duur: 1,5 uur Voorbereiding: 1,5 uur Kosten: 1,50 per leerling Leskoffer: 15,00

Nadere informatie

KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer

KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer KOMODOVARAAN Door: Jade Boezer 1 Voorwoord Mijn werkstuk gaat over Komodovaranen. Ik doe het erover omdat ik een onderwerp zocht voor mijn werkstuk en nog niets over Komodovaranen wist. Toen ik aan het

Nadere informatie

Rondleidingen Planckendael

Rondleidingen Planckendael Rondleidingen Planckendael Boeiend en speels Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel en jeugd als, families en andere kunnen reserveren

Nadere informatie

Leydse Weelde. Carolus Clusius - A

Leydse Weelde. Carolus Clusius - A Leydse Weelde Carolus Clusius - A Welkom in Museum Boerhaave. Je gaat de tentoonstelling Leydse Weelde Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw bekijken. Met groene ontdekkingen worden natuurlijk planten

Nadere informatie

W.O. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER

W.O. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER P ZEK NAAR DIN S! W.. Tweede leerjaar Geert DE JAEGER Wat weten we reeds over dino s? We gebruiken vaak de afkorting dino's. Eigenlijk zeg je dinosaurussen of dinosauriërs. Dat betekent : reuzen hagedis.

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Thuisgekomen van een scoutingkampweek met een beschadigde koffer, mamma boos.

Thuisgekomen van een scoutingkampweek met een beschadigde koffer, mamma boos. John van Schoor Medewerker educatie van NCB Naturalis in Leiden schatrijk Thuisgekomen van een scoutingkampweek met een beschadigde koffer, mamma boos. Ongelooflijk vuil ondergoed en sokken die verdwijnen

Nadere informatie

Bottenbeest. Activiteit in de klas Docentblad

Bottenbeest. Activiteit in de klas Docentblad Bottenbeest Activiteit in de klas Docentblad Doelgroep: basisonderwijs groep 5 t/m 8 Duur: ongeveer 1 uur Doelen: De leerlingen leren redeneren en hun argumentatie uit te leggen aan anderen; De leerlingen

Nadere informatie

OVER CHIMPANSEES LENGTE

OVER CHIMPANSEES LENGTE OVER CHIMPANSEES Wil je graag iets weten over chimpansees? Hier vind je van alles over hun! Handig voor als je bijvoorbeeld iets over ze wilt vertellen op school, een spreekbeurt wilt houden of een werkstuk

Nadere informatie

Korte inhoud. De prehistorie

Korte inhoud. De prehistorie Naam :. Datum :... Korte inhoud 1. Ontstaan van de mens...2 2. Evolutie van de mens...4 3. Jagers en verzamelaars...5 4. De eerste boeren...6 5. Kleding...8 6. Werktuigen...9 7. Vuur maken... 10 8. Eerste

Nadere informatie

De filosofie van het voeren

De filosofie van het voeren Terug naar Voorwoord Terug naar Inhoudsopgave Verder naar volgende hoofdstuk De filosofie van het voeren Inhoudsopgave van dit hoofdstuk: Het algehele beeld Hoe voeding in de Natuur er uit zou zien...

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkblad Dit werkblad hoort bij de film Giganten uit de IJstijd. Een film die je meeneemt naar de laatste ijstijd, zo n 116.000 tot 10.000

Nadere informatie

Darwin en de evolutieleer

Darwin en de evolutieleer Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer

Nadere informatie

DE ORANG OETAN. Bosmens

DE ORANG OETAN. Bosmens DE ORANG OETAN Bosmens Sommige mensen hebben last van hoogtevrees. Dit langharige bosmens heeft het omgekeerde. Hoog in de bomen van het tropische regenwoud zoekt hij naar rijp fruit om te eten. Hij komt

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren

Tijd van jagers en boeren 1.1 Van jagers verzamelaars naar tot 3000 v. Chr. De prehistorie : levenswijze van jagers verzamelaars ontstaan van landbouw, landbouwsamenlevingen Onderzoeksvraag: Welke gevolgen had de Neolithische Revolutie

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari 2004 6,8 300 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave: 2. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Probleemstelling 5. Historische inleiding 6. Hoofdstukken

Nadere informatie

Homo sapiens violentus

Homo sapiens violentus Homo sapiens violentus De allergrootste dwaling die de wetenschappers in de twintigste eeuw gemaakt hebben, betreft de benaming van de huidige mensensoort op aarde. Men stelt dat Homo sapiens, de denkende

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Kaartenset gewervelde dieren

Kaartenset gewervelde dieren Kaartenset gewervelde dieren Deze set met plaatjes is het tweede en laatste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met

Nadere informatie

Het ontstaan van de mens

Het ontstaan van de mens 3 Het ontstaan van de mens deel 2. van aapmens tot mens Dit dossier werd samengesteld door Prof. Dr. Walter Decleir, Universiteit Antwerpen Met medewerking van: Inge Van Dyck, Universiteit Antwerpen In

Nadere informatie

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt.

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Archeologie Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Inhoudsopgave Wat is een archeoloog? Bekende archeologen. Opleiding. Soorten archeologen. Tempel van Empel. Opgravingen. Mijn buurman. 1 Wat

Nadere informatie

4,8. Praktische-opdracht door een scholier 1160 woorden 5 februari keer beoordeeld. Inleiding

4,8. Praktische-opdracht door een scholier 1160 woorden 5 februari keer beoordeeld. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 1160 woorden 5 februari 2002 4,8 48 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In deze Praktische Opdracht staat de Orang Oetan centraal. Deze aap is de vertegenwoordiger

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren

Tijd van jagers en boeren Tijd van jagers en tot 3000 v. Chr. De prehistorie Prehistorie 3000 v. Chr. Evolutietheorie: Eerste mensen ong. 3 miljoen jaar geleden in Afrika ontstaan. Hij is geëvolueerd (Theorie Charles Darwin) en

Nadere informatie

DINOSAURIËRS. Marthe Terny

DINOSAURIËRS. Marthe Terny DINOSAURIËRS Marthe Terny 1. INLEIDING Ik hou mijn spreekbeurt over dinosauriërs, omdat ik dit een erg leuk en interessant onderwerp vind. We weten al veel over de dinosauriërs, maar nog niet alles. Ik

Nadere informatie

3 Het trage tempo van volwassen worden

3 Het trage tempo van volwassen worden 3 Het trage tempo van volwassen worden De lange periode van de kindertijd is niet alleen een tijd van breekbare onvolwassenheid en kwetsbaarheid en niet alleen een fase van ontwikkeling die doorlopen moet

Nadere informatie

1 De geschiedenis van het paard De ontwikkelingsgeschiedenis van het paard Het gebruik van het paard 13 1.

1 De geschiedenis van het paard De ontwikkelingsgeschiedenis van het paard Het gebruik van het paard 13 1. Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 De geschiedenis van het paard 9 1.1 De ontwikkelingsgeschiedenis van het paard 9 1.2 Het gebruik van het paard 13 1.3 Afsluiting 18 2 Exterieur en rassen 19 2.1 De bouw

Nadere informatie

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër?

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër? Dinosauriërs Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat is een dinosauriër? 3. Wanneer leefden de dinosauriërs? 4. Waar leefden dinosauriërs? 5. Hoe leefden de dinosauriërs? 6. Waarom waren de dinosauriërs zo groot?

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN

RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN BOEIEND EN SPEELS Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel scholen en als, families en andere groepen kunnen

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

DE PREHISTORIE. de vuursteenbewerking

DE PREHISTORIE. de vuursteenbewerking jubelparkmuseum kmkg jubelpark 10 1000 brussel DE PREHISTORIE sporen die spreken prehistorie 1 de vuursteenbewerking de prehistorische mens ontwikkelde twee basistechnieken om vuursteen (silex) te bewerken:

Nadere informatie

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons:

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: Lesbrief 54: januari 2019 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@onzetaal.nl. Alarm! 3660 talen worden bedreigd! Uit een recent onderzoek

Nadere informatie

Onze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon.

Onze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon. Project Dieren C- verrijking week 1 Info plus Algemeen Tijdbalk Het is heel moeilijk om je voor te stellen hoe lang geleden de aarde is ontstaan. Hoe lang duurde het voordat het eerste leven ontstond?

Nadere informatie

Onze geschiedenis in een notendop

Onze geschiedenis in een notendop Onze geschiedenis in een notendop Johan van Rhijn Er was eens..., nee laat ik het anders zeggen: eerst was er helemaal niets. Totdat met een enorme explosie het heelal ontstond bijna 14 miljard jaar geleden.

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis De Grieken

Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag door een scholier 902 woorden 3 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Grieken Annabel van der Geer H1B Voorwoord Ik ga vertellen over de cultuur, politiek

Nadere informatie

Yuval Noah Harari SAPIENS. Een kleine geschiedenis van de mensheid. Vertaald door Inge Pieters uitgeverij thomas rap

Yuval Noah Harari SAPIENS. Een kleine geschiedenis van de mensheid. Vertaald door Inge Pieters uitgeverij thomas rap Yuval Noah Harari SAPIENS Een kleine geschiedenis van de mensheid Vertaald door Inge Pieters 2017 uitgeverij thomas rap In liefdevolle nagedachtenis aan mijn vader Shlomo Harari Deel een DE COGNITIEVE

Nadere informatie

SAFARIPARK BEEKSE BERGEN

SAFARIPARK BEEKSE BERGEN SAFARIPARK BEEKSE BERGEN Lespakket groep 7 en 8 Zo, wij zullen jou eens een spannend lesje leren! Groep 7 Opdracht 1 Wij hebben in het safaripark verschillende giraffen. Ga er eens goed voor zitten om

Nadere informatie

Verschillende eters hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Verschillende eters hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 26 October 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62553 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Oog in oog met de dino s expeditie oertijd

Oog in oog met de dino s expeditie oertijd Oog in oog met de dino s expeditie oertijd Museumles - Expeditie Oertijd Informatie voor leerlingen basisonderwijs groepen 4 t/m 8 experience www.limburgsmuseum.nl wat je ziet, ben je zelf Oog in oog met

Nadere informatie