Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO

Transcriptie

1 Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei ,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke namen (binaire naamgeving) van de Afrikaanse olifanten en de Aziatische olifant? De binaire naam van de Afrikaanse olifant is: Loxodonta africana. De binaire naam van de Aziatische olifant is: Elphas maximus. 1b: Neem het onderstaande schema over op je antwoordblad en vul het in voor de olifant; Gebruik ook je boek! Afdeling: Gewervelden (Vertebrata); Klasse: Zoogdieren (Mammalia); Orde: Slurfdieren (Proboscidea); Familie: Elephantidae. 2a: Welke verschillen zijn er tussen een bosolifant en een savanneolifant? Het verschil tussen een bosolifant en een savanneolifant is dat zij grote DNA- verschillen vertonen. Dat is duidelijk te zien in hun uiterlijk. Zo is de bosolifant kleiner en sierlijker en heeft deze kleinere oren dan de savanne-olifant. 2b: Welke verschillen zijn er tussen een Aziatische en een Afrikaanse olifant? Zet de verschillen in een overzichtelijke tabel. Aziatische olifant (Elephas maximus) Kleiner Weegt tot kg Opvallend kleine oren Bolle rug Leeft in koele streken Vrouwelijke olifanten hebben geen slagtanden Kortere poten Ronder voorhoofd Hoog voorhoofd (zie afbeelding 1 in de bijlage) Kortere slurf Afrikaanse olifant (Loxodonta africana) Grootste in olifantensoort Weegt tot kg Zeer grote oren Holle rug Leeft in savanne of bossen Vrouwelijke olifanten hebben slagtanden Langere poten Hoekiger voorhoofd Voorhoofd loopt over in de nek (zie afbeelding 1 in de bijlage) Langere slurf 3a: Wat is de functie van mitochondriën in een cel? Pagina 1 van 5

2 In mitochondriën vinden met behulp van zuurstof reacties plaats waarbij energie vrijkomt. Deze vrijgemaakte energie wordt tijdelijk opgeslagen in een moleculen van de stof ATP. Als er op een later tijdstip energie nodig is in de cel, wordt deze energie weer vrijgemaakt uit de ATP-moleculen. 3b: Hoe kwamen wetenschappers tot de ontdekking dat een nieuwe ondersoort van de Afrikaanse olifant is ontstaan? De wetenschappers onderzochten het genetische materiaal in de mitochondriën van de West-Afrikaanse levende olifant. Zij vonden in de mitochondriën gencodes die volledig verschillen van die van de andere Afrikaanse olifant, hoewel de West-Afrikaanse olifanten gelijkenissen vertonen met zowel de woud- als de savanneolifanten. 3c: Hoe heet deze nieuwe olifantenondersoort? Deze nieuwe olifantensoort, de West-Afrikaanse olifant, heeft nog geen binaire naam. 4a: Kunnen Loxodonta- en Elephasolifanten paren en vruchtbare nakomelingen krijgen? Leg je antwoord uit. Een Loxodonta- en Elephasolifanten kunnen theoretisch gezien wel paren, maar biologisch gezien is dat niet mogelijk, omdat deze olifanten in een verschillend leefgebied leven en te grote gedragsverschillen vertonen. Zij kunnen geen vruchtbare nakomelingen voortbrengen, omdat een organisme pas vruchtbare nakomelingen kan voortbrengen als deze tot dezelfde soort behoort en dat is bij deze olifanten niet het geval. 4b: Kunnen Loxodonta africana cyclotis en Loxodonta africana africana paren en vruchtbare nakomelingen krijgen? Leg je antwoord uit. Theoretisch gezien zouden Loxodonta africana en Loxodonta africana africana met elkaar kunnen paren en vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen omdat zij tot dezelfde soort behoren. Biologisch gezien is deze vermenging zeldzaam doordat deze olifanten verschillen van gedrag en leefomgeving. 5a. Loxodonta- en Elephasolifanten behoren tot dezelfde familie en zijn dus in de verte wel verwant aan elkaar. Ze hebben een gemeenschappelijke voorouder gehad. Leg uit hoe de Afrikaanse olifant zoveel kan gaan verschillen van de Aziatische olifant. (Zie ook blz. 176 en 177 in je boek.) Dit is een vorm van evolutie. Evolutie vindt plaats doordat de best aangepaste olifanten binnen een populatie het meest succesrijk zijn in het doorgeven van hun genen aan de volgende generatie. Deze aanpassing is mogelijk doordat de genen van twee olifanten bij de voorplanting mutaties en recombinaties kunnen opleveren. Hierdoor ontstaat er grote genetische variatie of verscheidenheid in genotypen binnen één populatie. Als gevolg van reproductieve isolatie, wanneer er op een of andere manier een scheiding is opgetreden tussen twee groepen van de populatie, kunnen er dan twee verschillende soorten ontstaan uit deze ene populatie. Bronnen: Tekst: Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika Auteur: Johan Lamoral Uit: TC Tubantia ( ) Internet: Boek: BiologieVoorJou Havo deel 4a blz. 69 en deel 4b blz. 11,26,27 Pagina 2 van 5

3 Auteur: Arteunis Bos en anderen Uitgave: vijfde druk Wat gebeurde er met de Homo neanderthalensis? 1: De wetenschappelijke naam van de Neanderthaler is Homo sapiens neanderthalensis. Wat is de geslachtsnaam van de Neanderthaler? Wat is de soortaanduiding van de Neanderthaler? De geslachtsnaam van de Neanderthaler is Homo. De soortaanduiding van de Neanderthaler is sapiens. 2: Waarom denkt men nu dat de Neanderthaler niet minder intelligent was dan de Cro-Magnon? Zoals nu bekend is, zorgden de Neanderthalers voor hun zieken en begroeven zij hun doden zodat ziekten zich niet verspreidden. Ze waren goede jagers; ze kookten. Volgens Brits onderzoek spraken de Neanderthalers onderling met elkaar, net als de Cro-Magnon. 3: Waar komen de Cro-Magnon en de Neanderthaler oorspronkelijk vandaan? De Cro-Magnon en de Neanderthaler hebben een gemeenschappelijke voorouder die zonder twijfel uit Afrika kwam. Een half miljoen jaar geleden vond er een scheiding plaats. De voorvader van de Cro-Magnon bleef in Afrika, de voorvader van de Neanderthaler ging naar Europa. 4: Wat wordt er bedoeld in de tekst met "culturele banden"? De Cro-Magnons gebruikten onderling armbanden, kettingen, ze maakten schilderingen aan rotswanden en in grotten. Dit was een teken van herkenning en erkenning als soort, en op die manier meer hulp van elkaar zouden kunnen krijgen, ook van onbekende Cro-Magnons in verder afgelegen gebieden. 5: Op grond van hun wetenschappelijke namen zouden de Cro-Magnon en de Neaderthaler wel onderling kinderen hebben kunnen krijgen? Leg dit uit. Een organisme kan vruchtbare nakomelingen voortbrengen als deze tot dezelfde soort behoort. De soortnaam van de Cro-Magnon komt overeen met de Neaderthaler. Homo sapiens sapiens en Homo sapiens neanderthalensis. Hieruit zou je dus kunnen concluderen dat ze tot dezelfde soort behoren en vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen. Bronnen: Tekst: Wat gebeurde er met de Homo neanderthalensis? Tekst: De Neanderthaler was een schatje Uit: TC Tubantia ( ) Boek: BiologieVoorJou Havo deel 4b blz. 12 Auteur: Arteunis Bos en anderen Uitgave: vijfde druk Pagina 3 van 5

4 Frutsels 1: Kijk goed naar alle frutsels en beschrijf 4 verschillende, duidelijke zichtbare kenmerken van ze. Frutsel nummer 2,4,5, 6,,11,14,16,17,18,20,21 en 24 hebben lange voeten; Frutsel nummer 4,5,6,7,8,9,12,13,15,16,17,18,20,21,22,23 en 24 hebben twee of meerdere tenen per poot; Frutsel nummer 1,2,4,5,6,11,12,13,15,18,19 en 23 hebben een nek; Frutsel nummer 2,4,7,10,12,16,18,19,20,22,23,24 hebben beharing; 2: Beschrijf frutsel nr. 7 heel nauwkeurig. Ga na of er na je beschrijving geen verwarring mogelijk is met een andere frutsel. Gebruik voor je beschrijving de kenmerken van opdracht 1. Frutsel nummer 7 heeft korte voetjes en heeft 3 tenen per poot. Het dier heeft beharing en geen nek. Dit Frutsel staat hoog op zijn poten. 3: Bedenk een toepasselijke naam voor frutsel nr. 7. Geef wel een binaire naam (dus geslachtsnaam en soortaanduiding.) Nekloze haarbal H. 4.Gebruik de kenmerken die je beschreef in opdracht 1 om de 24 frutsels in groepen in te delen. Gebruik de kenmerken een voor een, dat wil zeggen: kies eerst een kenmerk en deel de frutsels in. Noteer steeds boven 'nrs.' het kenmerk waar je meegewerkt hebt bij het indelen. Als je dat gedaan hebt ga je pas weer de frutsels indelen in het volgende kenmerk. Ga zo door met kenmerk 3 en 4. Geef de verdeling schematisch weer. 5. Maak nu een determinatietabel voor frutsels. Het makkelijkste is dat je de indeling van opdracht 4 gebruikt. Als het goed is, heeft nu elke frutsel één plaats gekregen in je indeling. Je kan vragen bedenken met betrekking tot de kenmerken en dan een soort sleutel schrijven: ga dan naar. Een voorbeeld daarvan vind je op blz. 74 van het werkboek. Determinatietabel Nummer Vraag Als het antwoord Ja is Als het antwoord Nee is 1 Heeft het dier lange voeten? Ga door naar vraag 2a Ga door naar vraag 13 2 Heeft het dier twee of meerdere tenen per poot? Ga door naar vraag 3 Ga door naar 11 3 Heeft het dier een nek? Ga door naar vraag 4 Ga door naar 7 4 Heeft het dier beharing? Ga door naar 6 Ga door naar 5 5 Heeft het dier meer dan 2 tenen per poot? Frutsel 5 Frutsel 6 6 Heeft het frutsel 2 tenen per poot? Frutsel 4 Frutsel 18 7 Heeft het dier beharing? Ga door naar 8 Ga door naar 10 8 Heeft het dier 2 tenen per poot of meer? Ga door naar 9 Frutsel 24 9 Heeft het dier 3 tenen per poot? Frutsel 16 Frutsel Heeft het dier 2 tenen per poot? Frutsel 17 Frutsel Heeft het frutsel een nek? Ga door naar 12 Frutsel Heeft het dier beharing? Frutsel 2 Frutsel Heeft het frutsel twee of meerdere tenen per poot? Ga door naar vraag 16 Ga door naar vraag Heeft het frutsel een nek? Ga door naar 23 Ga door naar Heeft het dier beharing? Ga door naar vraag 18 Ga door naar vraag Heeft het dier een nek? Ga naar vraag 15 Ga naar vraag Heeft het frutsel beharing? Ga door naar 20 Ga door naar Heeft het dier 3 tenen per poot? Frutsel 12 Frutsel Heeft het frutsel 2 tenen per poot? Frutsel 15 Frutsel Heeft het dier 3 tenen per poot? Frutsel 7 Frutsel Heeft het frutsel 3 tenen per poot Frutsel 8 Frutsel 9 22 Heeft het frutsel beharing? Frutsel 10 Frutsel 3 23 Heeft het dier beharing? Frutsel 19 Frutsel 1 Pagina 4 van 5

5 Hulpmiddel bij opdracht 4 en 5 Frutsel nummerheeft lange voetenheeft twee of meerdere tenen per poot Heeft een nekheeft beharing 1 Nee Nee Ja Nee 2 Ja Nee Ja Ja 3 Nee Nee Nee Nee 4 Ja Ja Ja Ja 5 Ja Ja Ja Nee 6 Ja Ja Ja Nee 7 Nee Ja Nee Ja 8 Nee Ja Nee Nee 9 Nee Ja Nee Nee 10 Nee Nee Nee Ja 11 Ja Nee Ja Nee 12 Nee Ja Ja Ja 13 Nee Ja Ja Nee 14 Ja Nee Nee Nee 15 Nee Ja Ja Nee 16 Ja Ja Nee Ja 17 Ja Ja Nee Nee 18 Ja Ja Ja Ja 19 Nee Nee Ja Ja 20 Ja Ja Nee Ja 21 Ja Ja Nee Nee 22 Nee Ja Nee Ja 23 Nee Ja Ja Ja 24 Ja Ja Nee Ja Pagina 5 van 5