De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1"

Transcriptie

1 De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum:

2 Inhoudsopgave Hoofdstuk Blz. 1. Inleiding Uitleg evolutietheorie. 4/5 3. Betoog ontstaan leven op aarde. 6/8 4. Deel van evolutie van de mens. 9/10 5. Logboek Taakverdeling & Nawoord Bronnenlijst. 13 2

3 1. De inleiding Dit werkstuk gaat over de evolutietheorie. De evolutietheorie wordt uitgelegd, er komt een voorbeeld van evolutie in voor en natuurlijk ook de evolutie van de mens. We maken dit werkstuk voor biologie, het gaat over de evolutietheorie, omdat de wetenschap en dus ook biologie uitgaat van deze theorie. Dit werkstuk is grotendeels op school gemaakt. We hebben er veel tijd en moeite in gestoken en het moeilijkste onderdeel was nog wel de evolutie van de mens. 3

4 2. Uitleg evolutietheorie Wat is evolutietheorie? De evolutietheorie beschrijft hoe een soort kan evolueren: erfelijke genen van een dier worden overgedragen aan de jongen van dat dier, als een dier een bepaalde eigenschap heeft waardoor dat beter kan overleven dan een andere soort, heeft dat dier meer kans om jongen te baren en dus ook die goede eigenschap door te geven aan die jongen.de evolutietheorie zorgt ervoor dat in de loop der jaren diersoorten veranderen naar een andere diersoort. Van een soort worden er vaak veel meer dieren geboren dan er eigenlijk plaats is,een klein deel van dat aantal zal volwassen worden. Neem als voorbeeld: twee konijnen krijgen ongeveer 4 keer per jaar zo'n tien jongen, na een jaar of vijf zou dat koppel een paar biljard nakomelingen hebben! Als al die konijnen zouden overleven, zou er op iedere vierkante meter land meer dan honderd konijnen leven. Maar dat is niet zo. Tussen al die konijntjes zijn er dus een paar die overleven, maar wat maakt van die konijntjes overlevers? Die konijntjes kunnen langer zonder eten, verdragen beter extreme temperaturen, zijn sneller enz. Die overlevers geven de goeie eigenschappen (en de slechte) door op hun jongen. Zo wordt een steeds groter gedeelte van de konijnen op aarde bijvoorbeeld sneller. Maar als het konijn ook een slechte eigenschap heeft, zoals hartfalen, geeft die het ook door. De evolutie theorie gaat vooral uit van verandering in genotype, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten. Verandering in genotype Door geslachtelijke voortplanting bij organismen ontstaan nieuwe genotypen. Het fenotype van een organisme komt tot stand door het genotype en natuurlijke selectie. Als er bij geslachtelijke voortplanting nieuwe genotypen ontstaan, ontstaan er dus ook nieuwe fenotypen. 4

5 Natuurlijke selectie Organismen krijgen meestal veel nakomelingen. Door een strenge selectie overleven slecht enkele nakomelingen en worden volwassen en krijgen kinderen. Organismen die gezond en sterk zijn hebben een grotere overlevingskans dan organismen met een vel kleur die ongezond zijn. Darwin noemde dit natuurlijke selectie. Of een organisme goed of slecht aangepast is aan het milieu ligt aan het genotype van een organisme. Een gunstig genotype wordt doorgegeven aan de nakomelingen. Maar een ongunstig genotype wordt ook doorgegeven aan nakomelingen. Deze selectie zorgt ervoor dat soorten voordurend veranderen. Natuurlijke selectie is in een lange periode werkzaam. Kleine veranderingen kunnen zich ophopen en een nieuw soort vormen. Het ontstaan van nieuwe soorten Door dat een soort organisme verschillende geno en fenotype voorkomen, zijn er in een bepaalde soort verschillende soorten, soorten. Hierdoor heeft die soort organisme een grotere overlevingskans. Als het milieu veranderd is het belangrijk dat het geno en fenotype veranderen. Hierdoor sterft de oorspronkelijke soort uit. Soms kan het ook dat verschillende vormen van dat organisme voort planten. Er ontstaan dan een tussenvorm. Ze kunnen zich blijven voortplanten maar er zal geen andere soort ontstaan. Maar als soorten geïsoleerd raken kunnen er nieuwe soorten ontstaan. De nieuwe soort kan dan niet meer met de oude soort voortplanten. Dit kan gebeuren doordat in miljoenen jaren het milieu van dat gebied veranderd. Er vinden dan aanpassing plaats in het milieu. Dus ook in het genotype en fenotype van het organisme. 5

6 3. Betoog ontstaan leven op aarde Ik geloof in de Evolutietheorie omdat ik er al vanaf jongs af aan veel verhalen over hoorde dat de mensen vroeger apen waren, dat wij dus een verder ontwikkelde vorm zijn van de aap. Ik geloofde dit vrijwel direct omdat ik het gedrag van apen identiek vond aan het gedrag van de mens. Ik denk dat dit echt waar is omdat het al door verschillende wetenschappers is onderzocht en uit die onderzoeken blijkt dat bijv. de gorilla, bijna hetzelfde skelet heeft als de mens. Ik geloof dat dit geen toeval kan zijn. Ook zijn er diverse fossielen gevonden die erop wijzen dat er vroeger een soortgelijk wezen bestond als de mens. In 1859 verwees Darwin naar een aantal opvallende gelijkenissen tussen soorten. De meeste dieren hebben 4 ledematen, deze 4 ledematen eindigen vaak op 5 vingers of tenen. Ook hebben de meeste soorten 2 ogen en 2 oren. Dan heb je ook nog het begrip: natuurlijke selectie, dit houdt in dat er bij de overdracht van gen een kleine afwijking zit in het gen. Dit zorgt er voor dat bijv. een giraffe steeds een langere nek krijgt. Eigenlijk past hij bij de overdracht van gen zich dus aan aan de omgeving, hierdoor worden de overlevingskansen groter. Dit kan na vele generaties aanleiding geven tot het ontstaan van nieuwe soorten (evolutie). Alle soorten op aarde zijn ontstaan uit evolutie, kijk bijvoorbeeld naar een hond, er zijn superveel hondachtigen. Al deze soorten zijn ontstaan door evolutie. Ik geloof in de theorie omdat ik niet denk dat er een god is die deze wereld heeft gemaakt tot wat het nu is. Als god de wereld zou hebben geschapen, waarom zou hij dan ook hele nare dingen laten gebeurd. Ik liep een keer in de apenheul met m n neefjes en m n zusje, toen zag ik orang oetan s en 6

7 die vond ik sprekend op mensen lijken, ik ben toen naar plaatjes van het skelet van een mens, en het skelet van een orang oetan gaan zoeken. Het skelet van een orang oetan is vrijwel identiek aan dat van de mens. Toen ik doorklikte kwam ik op een site waar stond: het groeiproces van iedere soort op aarde is vrijwel identiek aan het groeiproces van weer een ander dier op aarde. Bijvoorbeeld het groeiproces van een hond en een wolf zijn bijna hetzelfde, het zijn dieren van hetzelfde soort. Toen ben ik me gaan afvragen hoe het kan dat alle soorten op aarde hetzelfde groeiproces hebben als een van hun medesoortgenoten. Als god de aarde zou hebben geschapen, waarom zijn er dan meerdere dieren van hetzelfde soort (katachtigen, hondachtigen, enz.) Het zou wel heel toevallig zijn als god dat zo allemaal heeft bedoeld. Immers is het bewezen dat alle soorten op aarde weer zijn onderverdeeld in soorten van soorten. Dan kom je weer terug op de vraag: hoe ontstaan zoveel soorten uit een basissoort? dit gebeurt dus bij de overdracht van gen, als er een nieuwe soort op aarde wordt geboren, dan zit er een stukje afgeweken gen in van zijn/haar voortplanter. Als dit in de loop der jaren vaak afspeelt, ontstaan er uiteindelijk veel verschillende soorten. Als god de aarde zou hebben geschapen, dan zou hij er toch wel voor zorgen dat alle soorten op aarde genoeg ruimte, voedsel, maar ook betere leefomstandigheden hebben. Tegenargumenten tegen de Creationisten & de ID ers 7

8 Vele wetenschappelijke verklaringen verklaren precies het tegenovergestelde van de denkwijze van de Creationisten. Wetenschappelijk gezien verklaart het creationisme dan ook niets, want het gaat uit van een schepper/intelligente ontwerper. Een schepper kan geen deel uitmaken van een wetenschappelijke theorie om de volgende reden: als de wereld zou zijn geschapen door een schepper als god, hoe kwam god hier dan. Dit is een zwak punt van het creationisme. Ook is het zo dat voor de evolutietheorie wetenschappelijke verklaringen zijn. Wetenschappenlijke verklaringen zijn altijd te bewijzen. Van het creationisme zijn geen enkele wetenschappelijke verklaringen waarin het er naar wijst dat de wereld door een schepper is geschapen. En als er toch zoveel scheppingsverhalen zijn, waarom zouden dan de Christelijke, Islamitische en Joodse scheppingsverhalen dan de enigen zijn die wel waar zouden zijn. Als de schepper uit het bijbelverhaal (God) zo n geniale schepper zou zijn geweest, waarom zou hij dan zoveel nare dingen op de wereld laten gebeuren. Er zijn vele soorten uitgestorven, het creationisme heeft hier geen verklaring voor, de Evolutietheorie wel. Bij het Intelligent Design vullen ze bij de gebreken van de Evolutietheorie god in, in de evolutietheorie gaat het om wetenschappelijke feiten, god past dus niet in hun beeld van het ontstaan van de soorten op aarde. Mensen die in het Intelligent Design geloven, geloven dat god de ziel in de mens heeft geplaatst en dat god alles heeft bedacht hoe het nu gelopen is, maar ik geloof dat er maar 1 theorie is en niet 2 gemixte theorieën. In de wetenschap kan het ook niet dat een wetenschappelijke theorie (in dit geval de evolutietheorie) zich mixt met een scheppingsverhaal. In de evolutietheorie gaat het om aantoonbare feiten die zich niet kunnen mixen met een scheppingsverhaal. Als de ID waar zou zijn, en god inderdaad zo n goede schepper zou zijn geweest, waarom zou hij er dan voor zorgen dat door de mens die nu op de wereld leeft, het leefgebied van de dieren wordt gekapt/vervuilt? 8

9 4. Evolutie van de mens In mijn deel behandel ik het geologische tijdvak. Het geologische tijdvak: De tijd waar we nu in leven is ingedeeld in tijdvakken. Het geologische tijdvak is verdeeld in 6 verschillende tijdvakken: Het Hadeaans tijdvak, het Archaïcum, het Protozoïsch tijdvak, het Paleozoïcum, het Mesozoïcum en het Kaenozoïcum. Deze gaan we stuk voor stuk behandelen. Deze tijdvakken spelen een belangrijke rol bij de evolutie van de mens. 1. Het Hadeaans tijdvak: Deze periode speelde zich 3.8 tot 4.5 miljard jaar geleden af. In deze periode was er nog niet het leven zoals het er nu is, maar er waren wel stoffen die er nu nog steeds zijn zoals aminozuur, proteïnen etc. 2. Het Archaïcum In deze periode ontstonden de eerste cellen, 70% van de landmassa die er op aarde is is in dit tijdvak ontstaan. Het speelde zich zo n 2.5 tot 3 miljard jaar geleden af. Ook ontstonden hier de meest eenvoudige planten en bacteriën (vb: Algen). 3. Het Protozoïsch tijdvak Deze periode speelde zich zo n 2.5 tot 544 miljoen jaar geleden af. Van deze periode hebben archeologen veel fossielen gevonden. 1.8 miljard jaar geleden ontstonden cellen met genetische informatie in de celkern, deze cellen werden eukaryotische cellen genoemd. Planten, insecten, dieren, zwammen enz. van nu hebben bijna dezelfde cellen. Er is een belangrijke ontdekking gedaan over dit tijdvak. Ze hebben in dit tijdvak het eerste bewijs gevonden van opbouw van zuurstof in de atmosfeer. 4. Het Paleozoïcum Deze periode speelde zich zo n 245 miljoen jaar geleden af. In deze periode zijn veel levensvormen uitgestorven die oorspronkelijk goed konden overleven, dit kwam door de grootschalige Permsterfte die aan het eind van de periode plaatsvond. Deze organismen ontwikkelden zich in de oceaan en verplaatsten zich richting het vaste land. Hedendaags zijn dit amfibieën. 9

10 5. Het Mesozoic In deze periode zijn veel nieuwe organismen ontstaan waaronder de dinosauriërs maar ook planten zoals coniferen. Van de organismen die in deze periode leefden zijn er nog maar weinig over, ze zijn geëvolueerd naar middelgrote dieren. 6. Het Kaenozoïcum Deze periode speelde zich zo n 65 miljoen jaar geleden af en is nog steeds bezig. Aan het begin zijn de dinosauriërs uitgestorven. Er zijn vele nieuwe dieren en planten ontstaan die vandaag de dag nog hetzelfde zijn. De sauriërs zijn in een korte tijd uitgestorven als gevolg van een mega komeet die in de aarde inslag. Hierdoor ontstond een enorme explosie met als resultaat vele bosbranden. Door het stof en roet wat van de bosbranden kwam, kwam er een groot stof/roet gordijn om de aarde. Hierdoor kwam er geen zonlicht meer binnen en dus daalde de temperatuur. Vele dieren zijn hierdoor uitgestorven. Zo n 1,5 miljoen jaar geleden ontstond de eerste primitieve mens. Dat is de gemeenschappelijke voorouder van elk mens die nu op aarde leeft. De mens is een apenras, eigenlijk een tussenvorm van verschillende soorten. De eerste aap (homo erectus) kon vuur maken. Sinds dien is de herseninhoud gaan groeien. De homo erectus kreeg sociale vaardigheden, ontwikkelde een eigen taal en leerde het gebruiken van gebruiksvoorwerpen. De homo erectus is niet de enige apensoort die met de beginfase van de mens te maken heeft. Er zijn nog vele andere apensoorten die daar ook een aandeel in hebben. Dat zijn er te veel om op te noemen. De mensen die als eerst een gedachte kregen waren de neanderthalers. Zij hadden een echt ziel en begroeven hun medemens. De neanderthaler had alweer een beter ontwikkeld brein dan de homo erectus, ze gingen rotstekeningen maken. Deze soort leefde eerst alleen in de Olduvailkloof in afrika, maar leeft nu op de hele wereld. 10

11 5. Logboek Lessen Jur Gijs 1 Vragen maken evolutie Vragen maken evolutie 2 Vervolg vragen evolutie Vervolg vragen evolutie 3 Begin opdracht voorbeeld van evolutie 4 Verder maken van voorbeeld van evolutie 5 Voorbeeld evolutietheorie afmaken 6 Beginnen aan evolutie van de mens 7 Verder werken aan evolutie van de mens 8 Evolutie van de mens afmaken Begin uitleg evolutietheorie Verder maken uitleg evolutietheorie Uitleg evolutietheorie afmaken Betoog in het werkstuk zetten Beginnen aan evolutie van de mens Evolutie van de mens afmaken Thuis heb ik (Gijs) de opmaak nog gedaan en alles bij elkaar gezet. 11

12 6. Taakverdeling & Nawoord Taakverdeling We hebben allebei bijna evenveel gedaan, Jur heeft het voorbeeld van evolutie, een deel van de vragen bij de evolutiewebsite en een deel van de evolutie van de mens. Gijs heeft de uitleg van de evolutietheorie gedaan, het betoog, een deel van de evolutie van de mens en de opmaak. Nawoord Ik vond het een leuk werkstuk om aan te werken, de evolutie van de mens was best wel een lastig onderdeel. Ik heb er veel van geleerd, het was heel interessant omdat het over het ontstaan van de wereld ging en dat spreekt mij heel erg aan. Ik vond dat we er genoeg tijd voor kregen, en dat we die niet altijd even goed hebben benut maar toch voldoende om het af te krijgen. 12

13 7. Bronnenlijst Scholieren.com wikipedia.nl google.nl google.nl/afbeeldingen evolutie theorie volgens darwin.html evolutie.linksstart.nl/uitleg%20over%20de%20evolutietheorie.html Biologie boek en werkboek life.nl/evolutie van de mens/ 13

Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutietheorie: Vanaf de 18 de eeuw. Het is niet te bewijzen, maar er zijn genoeg argumenten die

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld

Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1

Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting door L. 887 woorden 16 juli 2013 7,1 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Samenvatting LV Over wondere feiten Hoofdstuk

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Thema 5

Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden door een scholier 697 woorden 9 juni 2003 6,8 323 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Opdracht 1 1. Het fenotype zijn de zichtbare

Nadere informatie

6,4. Zie bijlage voor het complete werkstuk inclusief afbeeldingen. Werkstuk door een scholier 4237 woorden 15 november keer beoordeeld

6,4. Zie bijlage voor het complete werkstuk inclusief afbeeldingen. Werkstuk door een scholier 4237 woorden 15 november keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 4237 woorden 15 november 2011 6,4 217 keer beoordeeld Vak Biologie Zie bijlage voor het complete werkstuk inclusief afbeeldingen. Inhoudsopgave Blz 1.0 Inleiding 3 2.0 Uitwerking

Nadere informatie

Evolutie. Basisstof 4 thema 5

Evolutie. Basisstof 4 thema 5 Evolutie Basisstof 4 thema 5 Wat is evolutie? Planten en dieren zijn in de loop van een hele lange tijd stapje voor stapje ontstaan door het proces dat we evolutie noemen. Een zwaar bestaan eerste verschijnsel:

Nadere informatie

THEMA 5 BOEK 4 ORDENING EN EVOLUTIE. Biologie HAVO Drs. L. Grotenbreg

THEMA 5 BOEK 4 ORDENING EN EVOLUTIE. Biologie HAVO Drs. L. Grotenbreg THEMA 5 BOEK 4 ORDENING EN EVOLUTIE Biologie HAVO Drs. L. Grotenbreg Basisstof 6 EVOLUTIE OVERTUIGINGEN TOT 1859 Ontstaan van het leven op aarde volgens de theorie van de schepping (Creationisme) Ontstaan

Nadere informatie

2. We nu nog levende katachtige is volgens deze stamboom het meest verwant aan de Poema? A de Cheeta B de Europese lynx C de Huiskat D de Jaguar

2. We nu nog levende katachtige is volgens deze stamboom het meest verwant aan de Poema? A de Cheeta B de Europese lynx C de Huiskat D de Jaguar 14 C datering De techniek van werken met het verval van 14 C is afkomstig uit onderzoek naar de ouderdom van bepaalde fossielen. De halfwaardetijd van 14 C is 5730 jaar. Over dit onderzoek worden twee

Nadere informatie

Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan

Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan Evolutietheorie Creationisme Lamarck Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving

Nadere informatie

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie On the origin of species En toen kwam Darwin 1. Het ontstaan van het leven 2. Getuigen van deevolutietheorie Verklaring voor het ontstaan van leven komt voor in alle culturen. Creationisme Nemen de bijbel

Nadere informatie

Profielwerkstuk Geschiedenis Evolutie

Profielwerkstuk Geschiedenis Evolutie Profielwerkstuk Geschiedenis Evolutie Profielwerkstuk door een scholier 3285 woorden 6 februari 2006 5,8 95 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In de Bijbel wordt beschreven dat de aarde, mensen,

Nadere informatie

Darwin en de evolutieleer

Darwin en de evolutieleer Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer

Nadere informatie

Evolutie. schepping. belangrijk! Wat geloof jij?

Evolutie. schepping. belangrijk! Wat geloof jij? Evolutie schepping belangrijk! Van levensbelang van levensbelang Wat geloof jij? 1 1. Onze gedachten bepalen wat we zien. Zal een kleuter van vier jaar een boek zonder plaatjes mooi vinden? Nee, uiteraard

Nadere informatie

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis

TIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis De OERKNAL! Wetenschappers denken dat zo n 13,7 miljard aardse jaren geleden alles in het heelal samengeperst was tot een gloeiend heet punt. Tijdens een enorme oerexplosie ontstonden uit dat punt materie

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Evolutie theorie

Werkstuk Biologie Evolutie theorie Werkstuk Biologie Evolutie theorie Werkstuk door een scholier 2115 woorden 26 februari 2004 4,9 64 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In onze huidige samenleving zijn er verscheidene theorieën aan

Nadere informatie

11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium

11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium o - 8 11. We hadden al gezien dat sommige dieren toevallig bepaalde voordelige eigenschappen hebben. Je kunt je voorstellen dat zo n dier-met-voordeel meer nakomelingen krijgt dan andere dieren. En die

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Apenheul Geschiedenis Apenheul ging voor het eerst open in 1971. Het eerste en enige park ter wereld waar apen vrij in het bos leefden en vrij tussen de bezoekers konden lopen. Het begon met wolapen, slingerapen

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: evolutieleer 6/29/2013 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) en studenten van forum http://www.toelatingsexamen-geneeskunde.be

Nadere informatie

DINOSAURIËRS. Marthe Terny

DINOSAURIËRS. Marthe Terny DINOSAURIËRS Marthe Terny 1. INLEIDING Ik hou mijn spreekbeurt over dinosauriërs, omdat ik dit een erg leuk en interessant onderwerp vind. We weten al veel over de dinosauriërs, maar nog niet alles. Ik

Nadere informatie

Onze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon.

Onze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon. Project Dieren C- verrijking week 1 Info plus Algemeen Tijdbalk Het is heel moeilijk om je voor te stellen hoe lang geleden de aarde is ontstaan. Hoe lang duurde het voordat het eerste leven ontstond?

Nadere informatie

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM BIG BANG EVOLUTIE ERFELIJKHEID DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Erfelijkheid en evolutie DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Doelstellingen Algemeen. Wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor biologische

Nadere informatie

discussiëren. Begrippen van hoofdstuk 1 die je moet kennen Schepping Evolutie Spontane waarneming Mythe Moraal TeNaCH Bijbel Koran

discussiëren. Begrippen van hoofdstuk 1 die je moet kennen Schepping Evolutie Spontane waarneming Mythe Moraal TeNaCH Bijbel Koran Kunnen scheppingsmythen vandaag nog iets voor ons betekenen? Sommige mensen zijn het hier mee eens, want ze leren ons lessen zoals in de schepping. Ook vinden ze dat er in scheppingsmythen een duidelijke

Nadere informatie

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?!

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Heb je je wel eens afgevraagd waarom er zo veel verschillende soorten vlinders, vogels of vissen zijn? Waarom is er niet gewoon één soort van die dieren? Er is toch

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1)

Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting Biologie Erfelijkheid & Evolutie (Hoofdstuk 7 & 8.1) Samenvatting door CÃ line 1065 woorden 5 juli 2016 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie P4 Hoofdstuk 7 1 Uniek Eigenschappen

Nadere informatie

infprg03dt practicumopdracht 4

infprg03dt practicumopdracht 4 infprg03dt practicumopdracht 4 W. Oele 31 augustus 2008 1 Evolutie Het volgende citaat komt letterlijk van Wikipedia: Met evolutietheorie (soms ook wel evolutieleer genoemd) wordt de wetenschappelijke

Nadere informatie

1. Fossielen, dood of levend?

1. Fossielen, dood of levend? 1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten

Nadere informatie

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër?

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër? Dinosauriërs Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat is een dinosauriër? 3. Wanneer leefden de dinosauriërs? 4. Waar leefden dinosauriërs? 5. Hoe leefden de dinosauriërs? 6. Waarom waren de dinosauriërs zo groot?

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

INHOUD Inleiding Onze gedachten bepalen wat we zien!... pag. 2 Wie God?... pag. 3 Er zijn soorten wetenschap... pag. 4 Wat gaat vanzelf?... pag.

INHOUD Inleiding Onze gedachten bepalen wat we zien!... pag. 2 Wie God?... pag. 3 Er zijn soorten wetenschap... pag. 4 Wat gaat vanzelf?... pag. INHOUD Inleiding 1. Onze gedachten bepalen wat we zien!... pag. 2 2. Wie is God?... pag. 3 3. Er zijn soorten wetenschap... pag. 4 4. Wat gaat vanzelf?... pag. 6 5. Een paar feiten a.fossielen.. pag. 7

Nadere informatie

Kennismaking met de bijbel

Kennismaking met de bijbel Kennismaking met de bijbel 1. De Bijbel, wat is dat voor boek? 2. Wat heb ik met God te maken? 3. Wie is Jezus Christus? 4. Hoe kom ik in de hemel? 5. Wat is de christelijke doop? 16 Wat heb ik met God

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting Biologie Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting door een scholier 1888 woorden 16 juni 2016 6,5 5 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1 De zichtbare eigenschappen (het uiterlijk) van een

Nadere informatie

Evolutie. Tommie Van Moorsel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/68381

Evolutie. Tommie Van Moorsel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/68381 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Tommie Van Moorsel 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/68381 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Programma. Weten en Geloven. grote getallen. Weten en Geloven. 20.00 Opening Een goed idee. 20.05 Inleiding over Big Bang, evolutie, ID

Programma. Weten en Geloven. grote getallen. Weten en Geloven. 20.00 Opening Een goed idee. 20.05 Inleiding over Big Bang, evolutie, ID Weten en Geloven Programma 20.00 Opening Een goed idee 20.05 Inleiding over Big Bang, evolutie, ID Schepping, Evolutie en Intelligent Design 20.30 Vragen 20.45 Koffie 21.00 Schepping en ID in de Bijbel

Nadere informatie

Project Darwin en Geloof

Project Darwin en Geloof Project Darwin en Geloof Startopdracht A. Zie werkblad B. Ik vind de evolutietheorie wel te combineren met het geloof in God of Allah, maar niet met letterlijk alles wat in de theorieën staat. Eerder dat

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei 2017 6,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke

Nadere informatie

In het begin. Schepping versus Evolutie voor groep 7. Inhoud. 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte

In het begin. Schepping versus Evolutie voor groep 7. Inhoud. 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte In het begin Schepping versus Evolutie voor groep 7 Inhoud 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte 3. Wat gebeurde er in het verleden? 4. Waar komt het leven vandaan? 5. Hoe oud?

Nadere informatie

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a De Evolutietheorie Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a 1 Inhoudsopgave 2. Inleiding... 3 3. Wat is Evolutie en wie is Darwin?... 4 3.1 Wat is Evolutie?... 4 3.2

Nadere informatie

Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde.

Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde. Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde. Fig. 22-3 Verschillende aardlagen, Ontstaan in verschillende tijden Jongere

Nadere informatie

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 7 januari 2009 6,4 87 keer beoordeeld Vak ANW Evolutie van de mens. - Scheppingsverhaal. - Charles Darwin» evolutieleer.

Nadere informatie

De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100

De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100 De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100 De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100 Heino Gerritsen Schrijver: Heino Gerritsen Coverontwerp: Heino Gerritsen Foto cover: zonsopkomst

Nadere informatie

Evolutie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Evolutie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63374 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil

Nadere informatie

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief

Dialogen voor conceptcartoons. Verband genotype/fenotype, dominant/recessief Dialogen voor conceptcartoons Verband genotype/fenotype, dominant/recessief 1 Is dit ons kind? (Zie conceptcartoon Horst Wolter op deze site.) Leermoeilijkheid (misconcept): Uiterlijke eigenschappen weerspiegelen

Nadere informatie

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars

Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw. Kennismaking met de bende. Groot en klein. Sociaal leven. De koning van de slingeraars ALLEMAAL APEN INH UD 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 Wat zijn apen? Is een aap mijn oom? Oud en nieuw Kennismaking met de bende Groot en klein Sociaal leven De koning van de slingeraars

Nadere informatie

het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening

het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal Havo/VWO 3-4 het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-onderwijsmateriaal voor Havo/VWO

Nadere informatie

Weerleggingen van pagina 255

Weerleggingen van pagina 255 Weerleggingen van pagina 255 "De groep homo onwikkelde zich verder..." Homo-habilis Over de homo habilis hoeft na de vorige pagina niets meer gezegd te worden dus gaan we door naar de homo erectus. Homo-erectus:

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Zoeken naar leven Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Zoeken naar leven Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 11-2014 1 Zoeken naar leven Wat

Nadere informatie

Voorbeelden organel: celkern, vacuole, mitochondriën en endoplasmatisch rediculum.

Voorbeelden organel: celkern, vacuole, mitochondriën en endoplasmatisch rediculum. Samenvatting door S. 1531 woorden 1 mei 2015 6.3 25 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Paragraaf 1. De levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen: Bacteriën Archea Eukaryoten Bacteriën

Nadere informatie

SAFARIPARK BEEKSE BERGEN

SAFARIPARK BEEKSE BERGEN SAFARIPARK BEEKSE BERGEN Lespakket groep 7 en 8 Zo, wij zullen jou eens een spannend lesje leren! Groep 7 Opdracht 1 Wij hebben in het safaripark verschillende giraffen. Ga er eens goed voor zitten om

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas Zoeken naar leven groep 7-8 Naam School Werkbladen In NEMO Klas Zoeken naar leven Wat is leven, wat is dood en wat is levenloos? Jij leeft, een plant leeft en een hond ook. Een steen leeft niet. Maar leeft

Nadere informatie

1. Fossielen, dood of levend?

1. Fossielen, dood of levend? 1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten

Nadere informatie

Thema 5 Evolutie Basisstof 2 Evolutie van de mens

Thema 5 Evolutie Basisstof 2 Evolutie van de mens Een populatie met een grote genetische diversiteit heeft een grote overlevingskans. De kans is groot dat enkele individuen de genen bezitten om een onbekende ziekteverwekker af te weren of om zich goed

Nadere informatie

Gebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag

Gebedsboek. voor dagelijks gebruik. Dinsdag Gebedsboek voor dagelijks gebruik Gemaakt door club 12-14 Marije Hoekstra Indra de Vries Delia Postma Ekyoci Amisi Shabani Jentje Hansma Johan Gjaltema Mendé Bosma Femke Veenhuizen Elzerd Elzinga Gert

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 2

Samenvatting Biologie Thema 2 Samenvatting Biologie Thema 2 Samenvatting door een scholier 1384 woorden 17 maart 2014 6,3 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Er zijn verschillende indelingscriteria deze hebben

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Zoeken naar leven Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Zoeken naar leven Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 10-2013 1 Zoeken naar leven Wat

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari 2004 6,8 300 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave: 2. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Probleemstelling 5. Historische inleiding 6. Hoofdstukken

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Stappen 1 Ervaringen 2 Wireframes 3 PIOTR TEKIEN HKU GAME ART GAR-1B

Inhoudsopgave. Stappen 1 Ervaringen 2 Wireframes 3 PIOTR TEKIEN HKU GAME ART GAR-1B Inhoudsopgave Stappen 1 Ervaringen 2 Wireframes 3 PIOTR TEKIEN HKU GAME ART GAR-1B PORTFOLIO 1 - STAPPEN Stappen INTRODUCTIE Voordat ik over mijn stappen vertel, wil ik kort toelichten dat ik eerder een

Nadere informatie

Evolutie / biodiversiteit

Evolutie / biodiversiteit Evolutie / biodiversiteit Cursus Natuurgids Overzicht van de les: o Evolutietheorie o Bewijzen voor de evolutietheorie o Ontstaan van soorten o Biodiversiteit 2 1 3 Oude opvatting: creationisme alles bestaat

Nadere informatie

maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf?

maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf? let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf? Vertel alles wat je

Nadere informatie

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt.

Archeologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Archeologie Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Inhoudsopgave Wat is een archeoloog? Bekende archeologen. Opleiding. Soorten archeologen. Tempel van Empel. Opgravingen. Mijn buurman. 1 Wat

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Evolutie van de mens

Werkstuk Biologie Evolutie van de mens Werkstuk Biologie Evolutie van de mens Werkstuk door een scholier 2033 woorden 27 januari 2011 6,2 101 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Inleiding. Ik heb voor dit onderwerp gekozen

Nadere informatie

TOEN GOD ALLES MAAKTE

TOEN GOD ALLES MAAKTE Bijbel voor Kinderen presenteert TOEN GOD ALLES MAAKTE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: Bob Davies en Tammy S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Het leven duurt niet eeuwig

Het leven duurt niet eeuwig Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle

Nadere informatie

SCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...?

SCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Instructiekaart voor de leerling nr. 5 A-vragen Formulering van de vraag Formulering van het antwoord Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Antwoord met één volledige

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde

Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde Werkstuk door een scholier 2441 woorden 4 april 2008 5,9 74 keer beoordeeld Vak Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde

Nadere informatie

In deze docentenhandleiding vindt u alle benodigde informatie om deze lessenserie uit te kunnen voeren.

In deze docentenhandleiding vindt u alle benodigde informatie om deze lessenserie uit te kunnen voeren. Inleiding In deze media lessenserie voor groep 7 en 8 gaan we inzoomen op de theorie van de schepping vanuit de Bijbel en de oerknal vanuit wetenschappelijk oogpunt. De kinderen maken via verschillende

Nadere informatie

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT

WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT V.O.B.o.W. nr. 77 februari 2013 België-Belgique P.B. 8800 Roeselare 1 BC 6675 P 409155 WEST-VLAAMSE ARCHEOKRANT West-Vlaamse Archeokrant: Driemaandelijks tijdschrift, jaargang 21, afgiftekantoor Roeselare,

Nadere informatie

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN STUDIELOOPBAANBEGELEIDING DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN BUSINESS BENCHMARK COMMUNICATIEMIDDELEN INLEIDING COMMUNICATIE PROJECTMATIG WERKEN PRESENTEREN

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkblad Dit werkblad hoort bij de film Giganten uit de IJstijd. Een film die je meeneemt naar de laatste ijstijd, zo n 116.000 tot 10.000

Nadere informatie

Evolutie en creationisme

Evolutie en creationisme Auteurs Melissa van Zon - Cunningham ; Saro Lozano Parra Laatst gewijzigd 25 mei 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/76826 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

2 Soorten micro-organismen Bacteriën Gisten Schimmels Virussen Samenvatting 40

2 Soorten micro-organismen Bacteriën Gisten Schimmels Virussen Samenvatting 40 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 De geschiedenis van de microbiologie 9 1.1 De vroegste historie 9 1.2 Louis Pasteur 12 1.3 Ziekte: door micro-organismen of een straf van God? 14 1.4 De bestrijding van

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Scheppingsverhaal v.s Darwin

Werkstuk Levensbeschouwing Scheppingsverhaal v.s Darwin Werkstuk Levensbeschouwing Scheppingsverhaal v.s Darwin Werkstuk door een scholier 2719 woorden 9 maart 2006 5,1 63 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Waarom dit onderwerp? Ik heb dit onderwerp gekozen

Nadere informatie

Gemaakt door: Kelly.

Gemaakt door: Kelly. De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz. Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De

Nadere informatie

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:

Nadere informatie

De evolu(etheorie binnen de 21 e eeuwse biologie Leerhuis: Genesis of evolu0onaire schepping? Avond 1 Donderdag 17 december 2015

De evolu(etheorie binnen de 21 e eeuwse biologie Leerhuis: Genesis of evolu0onaire schepping? Avond 1 Donderdag 17 december 2015 De evolu(etheorie binnen de 21 e eeuwse biologie Leerhuis: Genesis of evolu0onaire schepping? Avond 1 Donderdag 17 december 2015 Ordening 1. Persoonlijk. Van gereformeerde school naar de RUG 2. Geschiedenis

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4). BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

Opdracht 3.2. Darwins evolutieleer

Opdracht 3.2. Darwins evolutieleer INORMATIE STAPPENPLAN e leert... e oefent... over het leven en de persoon van Charles Darwin over de evolutieleer van Charles Darwin informatie opzoeken. Informatiebronnen Deze opdracht is geïnspireerd

Nadere informatie

leerlingen sociale veiligheid

leerlingen sociale veiligheid Verslag vragenlijst voor leerlingen over sociale veiligheid juni 2011 OBS De Rolpaal Samenvatting Eens in de 2 jaar wordt er een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid op school. Dit is in 2009

Nadere informatie

Voor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be

Voor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be Voor/na het bezoek Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be Wat is de prehistorie? Prehistorie betekent letterlijk voorgeschiedenis, het tijdperk voor

Nadere informatie

4 A A N P A S S E N D O E T O V E R L E V E N

4 A A N P A S S E N D O E T O V E R L E V E N AANPASSEN DOET OVERLEVEN 1 I n l e i d i n g Afbeelding 4-1 Hierboven zie je een aantal soorten organismen. Hoe zijn ze ontstaan? Blijven deze soorten altijd hetzelfde? In dit hoofdstuk krijg je hierop

Nadere informatie

Er groeit iets in Meise!

Er groeit iets in Meise! Gidsprocedures Atelier Evolution Overzicht van de onderdelen Inleiding: Hoe werkt evolutie? Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : 20 minuten Alle leerlingen samen Deel I: Evolutie in actie: Radiatie en

Nadere informatie

Gemeente van onze Here Jezus Christus,

Gemeente van onze Here Jezus Christus, VRAAG: vindt u het moeilijk om te aanvaarden dat de aarde geschapen is door God? En als u dat gelooft, wat betekent dat dan voor u? Gemeente van onze Here Jezus Christus, Het is nu 2,5 jaar geleden, dat

Nadere informatie

Hunebedden. Inleiding. Hoofdstuk 1 Wat zijn hunebedden en waar kun je ze vinden?

Hunebedden. Inleiding. Hoofdstuk 1 Wat zijn hunebedden en waar kun je ze vinden? Hunebedden Inleiding Ik hou mijn werkstuk over hunebedden, omdat ik het een leuk onderwerp vind. Maar ik hou het er ook over, omdat ik er veel van te weten wil komen. Ik ben op het idee gekomen, omdat

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Vissen veranderden tot amfibieën, die verder evolueerden tot reptielen, die op hun beurt zomaar vanzelf transformeerden tot zoogdieren en vogels.

Vissen veranderden tot amfibieën, die verder evolueerden tot reptielen, die op hun beurt zomaar vanzelf transformeerden tot zoogdieren en vogels. Er klopt niks van! inhoud 12 18 34 98 116 154 Voorwoord Inleiding er klopt niks van! Je hoeft geen geleerde te zijn om over de evolutietheorie na te denken. Ieder normaal mens heeft verstand genoeg om

Nadere informatie

DinoLab LIVE Lesbrief websessie

DinoLab LIVE Lesbrief websessie DinoLab LIVE Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 6, 7 en 8 1 DinoLab LIVE lesbrief DinoLab LIVE 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting 4 Bijlage:

Nadere informatie

Op zoek naar goede verklaringen in de keuken van de wetenschapsfilosofie

Op zoek naar goede verklaringen in de keuken van de wetenschapsfilosofie 'Op zoek naar goede verklaringen in de keuken van de wetenschapsfilosofie' - Mattijs Glas 1 Op zoek naar goede verklaringen in de keuken van de wetenschapsfilosofie Wat is een goede verklaring? Dat is

Nadere informatie

10. 11. b - 8. een dikke vetlaag hebben. een dunne vacht hebben. een middagdutje doen. een witte vacht hebben. hele grote oren hebben

10. 11. b - 8. een dikke vetlaag hebben. een dunne vacht hebben. een middagdutje doen. een witte vacht hebben. hele grote oren hebben b - 8 10. Ga naar het verblijf van de fennek (in het Kleine-Zoogdierenhuis). Deze woestijnvos leeft in de Sahara (in Afrika) waar het in de zomer heel heet en droog is. In Noord- Amerika en Noord-Europa

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

SAFARIPARK BEEKSE BERGEN

SAFARIPARK BEEKSE BERGEN SAFARIPARK BEEKSE BERGEN Lespakket groep 5 en 6 Zo, wij zullen jou eens een spannend lesje leren! Groep 5 Colofon In dit lesboekje staan opdrachten voor je eigen groep. Die kun je op school maken, maar

Nadere informatie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie Tweelingen Hier zie je ons met zijn allen, de tweeling was net geboren en mijn moeder en ik waren verkouden dus moesten we van die kapjes op zodat de tweeling niet ziek zou worden. Ik was hier 4 jaar oud.

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens

Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens Praktische opdracht Biologie Evolutie van de Mens Praktische-opdracht door een scholier 2701 woorden 19 april 2004 6 122 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorpagina Inhoudsopgave Voorwoord EVOLUTIE

Nadere informatie