b - 8. een dikke vetlaag hebben. een dunne vacht hebben. een middagdutje doen. een witte vacht hebben. hele grote oren hebben
|
|
- Emma van de Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 b Ga naar het verblijf van de fennek (in het Kleine-Zoogdierenhuis). Deze woestijnvos leeft in de Sahara (in Afrika) waar het in de zomer heel heet en droog is. In Noord- Amerika en Noord-Europa komt een andere vossensoort voor: de poolvos. Deze soort is juist aangepast aan extreme kou. Welke eigenschap is gunstig voor welke soort? gunstig voor de fennek gunstig voor de poolvos een dikke vetlaag hebben een dunne vacht hebben een middagdutje doen een witte vacht hebben hele grote oren hebben Hoe kom je nou van variatie naar verandering? Een dier met gunstige eigenschappen heeft over het algemeen een hogere overlevingskans (en zal dus langer in leven blijven), en het grootste voortplantingssucces (en zal dus meer nakomelingen krijgen). Na verloop van tijd zijn er dan ook meer dieren met deze gunstige eigenschappen. Dit noem je natuurlijke selectie: de natuur selecteert de best aangepaste individuen uit. Of een eigenschap wel of niet gunstig is hangt af van de omgeving. 11. De fennek stamt oorspronkelijk af van gewone vossen, die in een meer gematigd klimaat leefden. Lang geleden is een groepje van die vossen in de Sahara terecht gekomen. Leg in eigen woorden uit hoe uit die vossen de fennek is geëvolueerd. Gebruik in ieder geval de begrippen variatie en selectie in je antwoord. a i b e h 26 g f d c a beverratten b Gierenvolière c Californische zeeleeuwen d mammoetboom e algazellen f Insectarium g Pinguïnrots h chimpansees i Kleine-Zoogdierenhuis
2 De pauwenhaan vliegt onhandig met zijn lange staart. Pauwenhennen hebben echter een voorkeur voor de haan met zo'n gevaarlijk lange en mooie staart. werkblad evolutie bovenbouw voortgezet onderwijs "Nothing in biology makes sense, except in the light of evolution." - T. Dobzhansky (geneticus en evolutiebioloog, ) mei2014
3 b-2 soort & omgeving W elkom in Artis! Dit werkblad leidt je langs planten en dieren door heel het park. Bekijk de dieren goed aan de hand van de vragen. Sommige vragen kun je beantwoorden met de illustratie (foto, tekening). De locaties waar naar wordt verwezen, vind je terug op de plattegrond aan de achterkant. In Artis zijn ongeveer 900 verschillende diersoorten in het echt te bewonderen. Dat lijkt heel wat, maar het is maar een fractie van alle soorten dieren die onze aarde bevolken. Wetenschappers schatten dat er wel miljoenen verschillende soorten dieren en planten op aarde leven. En iedere soort van kever tot kameel stelt weer andere eisen aan zijn omgeving. Elke soort is min of meer aangepast aan de omgeving waarin hij leeft, zowel qua anatomie (lichaamsbouw) als qua gedrag. Andere aanpassingen kunnen te maken hebben met hun interne organen of met bepaalde zintuigen. Laten we de koning van de savanne de leeuw als voorbeeld nemen. Leeuwen jagen op grote grazende zoogdieren. Zij hebben scherpe hoektanden (anatomie) en oefenen het jagen al op jonge leeftijd door te stoeien met leeftijdsgenoten (gedrag). Ze hebben een scherpe reuk (zintuigen) waarmee ze hun prooi kunnen opsporen, en hun spiercellen kunnen in korte tijd veel arbeid leveren (interne organen), wat nodig is voor een snelle achtervolging. Alleen de leeuwenman heeft lange manen op de schouders. Leeuwinnen hebben een voorkeur voor leeuwen met volle manen.
4 b - 7 natuurlijke selectie Evolutie gaat heel langzaam. Soorten passen zich stapje voor stapje aan nieuwe omstandigheden aan. Het was lange tijd een raadsel hoe evolutie precies werkt, totdat de Engelse bioloog Charles Darwin in 1859 het mechanisme beschreef dat er voor zorgt dat soorten veranderen: natuurlijke selectie 8. Ga naar het verblijf van de chimpansees. De chimpansees die je hier ziet zijn niet allemaal precies hetzelfde. Er zijn altijd wel (kleine) verschillen. Welke verschillen zie je tussen de chimpansees? Noem er twee. 9. Kijk eens naar jezelf en naar de leerlingen in je klas. Welke verschillen zie je bij jullie? Noem er weer twee. Wat is het voordeel of nadeel? In een groep dieren (van één soort) is altijd variatie. Sommige dieren hebben een nét iets dikkere vacht, zijn nét iets kleiner, kunnen nét iets beter zien in het donker, en noem maar op. Soms heeft dat dier helemaal niets aan zo n eigenschap. Maar bepaalde eigenschappen kunnen ervoor zorgen dat een dier iets beter aan zijn omgeving is aangepast dan zijn soortgenoten.
5 b Gibbons gebruiken hun handen om van tak naar tak te slingeren. Varkens en honden lopen op hun voorpoten. Zoek zelf in Artis naar twee zoogdieren waarvan de (voor)poten nog andere functies hebben. dier... dier... functie voorpoot... functie voorpoot... Er bestaan ook analoge organen: organen die juist dezelfde functie hebben. Analoge organen kunnen wel een verschillend bouwplan hebben. De vleugels van een vlinder en die van een vogel dienen beide om te vliegen, maar zijn een voorbeeld van analoge organen. 5. Hieronder staan zes dieren. Ga naar de verblijven van de eerste vier dieren en bekijk ze goed. Bekijk ook de foto's. Bij stokstaartjes staat één lid van de Mexicaanse roodknievogelspin (zie het Insectarium) de groep op wacht en speurt de de bij (zie het Insectarium) lucht af naar grote roofvogels. Bij de zwartvoetpinguïn (zie de Pinguïnrots) gevaar slaat hij alarm met geblaf de Jan-van-Gents (zie de Pinguïnrots) en duikt de hele groep de de stokstaartjes (zie foto) ondergrondse holen in. de vleermuis (zie foto) Geef aan of de volgende organen homoloog (h), analoog (a) of allebei (b) zijn. het exoskelet van de roodknievogelspin en het exoskelet van de bij het exoskelet van de bij en het inwendig skelet van de vleermuis de vleugels van de bij en de vleugels van de vleermuis de voorpootjes van de stokstaartjes en de vleugels van de vleermuis de snavel van de zwartvoetpinguïn en de snavel van de Jan-van-Gent 6. Kijk nog eens goed naar de zes dieren uit de vorige vraag. Welke dieren zijn volgens jou het meest aan elkaar verwant? Maak drie tweetallen en en en... De meeste vleermuizen klappen hun vleugels in als ze rusten. Ook mensen hebben homologe en analoge organen. Geef aan of de volgende organen homoloog (h), analoog (a) of allebei (b) zijn. jouw oog en het facetoog van een vlinder jouw nagels en de hoeven van een zebra jouw hand en de slurf van een olifant jouw tepels en de uiers van een kameel
6 b Ga naar de verblijven van de volgende drie dieren. Beschrijf steeds voor tenminste drie van de vier factoren op welke manier het dier is aangepast aan zijn omgeving. de beverrat (zie het Beverrattenverblijf) Beverratten komen uit Zuid-Amerika en leven in moerasachtige, waterrijke gebieden. Het zijn echte planteneters; ze eten onder andere wortels van waterplanten. anatomie gedrag interne organen zintuigen de vale gier (zie de Gierenvolière) De vale gier leeft in droge, bergachtige gebieden. De gier is een aaseter en leeft van de karkassen van (grote) zoogdieren. anatomie gedrag interne organen zintuigen
7 b - 4 de Californische zeeleeuw (zie het bassin van de zeeleeuwen) Zeeleeuwen zijn visetende zoogdieren. Je kunt ze onder andere in het wild zien aan de kust van de Stille Oceaan bij Californië (USA). anatomie gedrag interne organen zintuigen 2. Ook plantensoorten zijn aangepast aan de omgeving waarin zij leven. Hieronder staan drie planten die in Artis te vinden zijn. a b c mammoetboom (zie naast het zonnepaneel) Deze plant heeft een zachte, dikke bast die bij oudere exemplaren ruim een halve meter dik kan worden. cactussen (zie het plaatje rechts) De stengel van deze plant is bedekt met een dikke cuticula (een laagje was). grassen (zie bij de algazellen) De bladeren van deze plant groeien vanuit een groeipunt dat dicht bij de grond ligt. Cactussen beschermen zich tegen vraat met stekels. Deze ontstonden in de loop van de evolutie uit bladeren. Welke plant is aangepast aan welke omgeving? Licht je antwoord toe. Plant is aangepast aan gebieden waar het erg warm en droog kan zijn, want Plant is aangepast aan gebieden waar hoefdieren delen van de plant afbijten, want Plant is aangepast aan gebieden die regelmatig door bosbranden geteisterd worden, want
8 b-5 argumenten voor evolutie 3. Alle levensvormen op aarde zijn uiteindelijk familie van elkaar. Zelfs de regenboogvis in het Aquarium en de grote miereneter op de Pampa: ze stammen allebei af van een primitieve diersoort die miljoenen jaren geleden op aarde leefde. In die miljoenen jaren zijn soorten geleidelijk veranderd, en zijn uit oude soorten weer nieuwe ontstaan. Dat noem je evolutie. Andere soorten, zoals de dinosauriërs en de mammoet bestaan niet meer. Zij zijn juist uitgestorven. Over het algemeen geldt dat hoe nauwer soorten aan elkaar verwant zijn, hoe meer overeenkomsten we zien in hun bouwplan. gibbon hond varken Hierboven zie je de botten in de hand van een gibbon (een mensaap). Ook zie je vergelijkbare voorpootdelen van een hond en een varken. Bij elk dier zie je van boven naar beneden: een stukje van de ellepijp, het spaakbeen, een aantal handwortelbeentjes, een aantal middenhandsbeentjes en een aantal vingerkootjes, waarvan de laatste soms bedekt met nagel of hoef. Noem twee variabelen die bij elke voorpoot (een beetje) verschillend zijn en waarom. Niet alleen gibbon, hond en varken hebben vergelijkbare voorpoten. Eigenlijk zien de botten in de voorpoten van alle zoogdieren er ongeveer hetzelfde uit. Het zijn homologe organen: organen die hetzelfde bouwplan hebben. Let op: homologe organen hebben niet altijd dezelfde functie.
11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium
o - 8 11. We hadden al gezien dat sommige dieren toevallig bepaalde voordelige eigenschappen hebben. Je kunt je voorstellen dat zo n dier-met-voordeel meer nakomelingen krijgt dan andere dieren. En die
Nadere informatieEvolutie. Bovenbouw VO
Evolutie Bovenbouw VO 1 Werkblad Evolutie Duur: 1 uur. Welkom in ARTIS! Hier zijn meer dan 1.000 verschillende soorten dieren, planten en microben te bewonderen. Dit is maar een fractie van al het leven
Nadere informatieAntwoorden Biologie Thema 5
Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden door een scholier 697 woorden 9 juni 2003 6,8 323 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Opdracht 1 1. Het fenotype zijn de zichtbare
Nadere informatieLESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE
LESPAKKET ORDENING VMBO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie
Nadere informatie* makkelijk (voor kleine kinderen) ** normaal (voor kinderen) *** moeilijk (voor volwassenen)
FAMILIE SPEURTOCHT Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. * makkelijk (voor kleine kinderen) ** normaal (voor kinderen) *** moeilijk (voor volwassenen).
Nadere informatieEvolutie, wat is dat nu feitelijk?!
Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Heb je je wel eens afgevraagd waarom er zo veel verschillende soorten vlinders, vogels of vissen zijn? Waarom is er niet gewoon één soort van die dieren? Er is toch
Nadere informatieWIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN?
Lesboek bovenbouw havo/vwo WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Werkbladen bovenbouw havo/vwo E xscaufarrsipiaerk Beekse Bergen Docent: Klas: ep) Naam (of naam gro
Nadere informatieWerkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:
Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkblad Dit werkblad hoort bij de film Giganten uit de IJstijd. Een film die je meeneemt naar de laatste ijstijd, zo n 116.000 tot 10.000
Nadere informatieDarwin en de evolutieleer
Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer
Nadere informatieEvolutie. Basisstof 4 thema 5
Evolutie Basisstof 4 thema 5 Wat is evolutie? Planten en dieren zijn in de loop van een hele lange tijd stapje voor stapje ontstaan door het proces dat we evolutie noemen. Een zwaar bestaan eerste verschijnsel:
Nadere informatieSPEURTOCHT. Groep 7 en 8
SPEURTOCHT Groep 7 en 8 Met deze speurtocht loop je door het hele park. Door de vragen goed te beantwoorden kun je letters verdienen. Verzamel alle letters uit de dikgedrukte vakjes. Met deze letters kun
Nadere informatieRondleidingen ZOO Antwerpen
Rondleidingen ZOO Antwerpen boeiend en speels vernieuwd! Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel en als, families en andere kunnen reserveren
Nadere informatieLesboek bovenbouw havo/vwo
Lesboek bovenbouw havo/vwo WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Werkbladen bovenbouw havo/vwo Welkom in safaripark Beekse Bergen Om ervoor te zorgen dat jullie een leuke en leerzame excursie hebben, volgen
Nadere informatieStokstaartje. Inhoud. 1. Wat is een stokstaartje. 2. Mijn familie onder de grond
Stokstaartje Inhoud 1. wat is een stokstaartje 2. mijn familie onder de grond 3. de jacht en het eten 4. de geboorte 5. het lijf 6. extra/vragen 1. Wat is een stokstaartje De wetenschappelijke naam van
Nadere informatieKijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België
Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst
Nadere informatieVoeding. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Voeding klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding is belangrijk voor mens, dier en plant. In het dierenpark zie je veel verschillende dieren. Een planteneter eet planten, een vleeseter eet vlees
Nadere informatieLesboek onderbouw klas 1 & 2
Lesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Werkbladen bovenbouw havo/vwo Werkbladen onderbouw klas 1 & 2 Welkom in safaripark Beekse Bergen Om ervoor te zorgen dat jullie een leuke
Nadere informatieLesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN?
Lesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Excursie safaripark Beekse Bergen Docent: Klas: Naam (of naam groep) 2 Welkom in safaripark Beekse
Nadere informatieSAFARIPARK BEEKSE BERGEN
SAFARIPARK BEEKSE BERGEN Lespakket groep 3 en 4 Zo, wij zullen jou eens een spannend lesje leren! Groep 3 Opdracht 1 Je loopt als een echte ontdekkingsreiziger door het park en komt allerlei dieren tegen.
Nadere informatieLESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van
LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK ELAND Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen
Nadere informatieRATELSLANGEN PEKARI S
groep 8 DESERT Deze DESERT-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds maar één antwoord goed (tenzij anders vermeld). Denk er ook aan dat je de paden niet mag verlaten
Nadere informatieWOLF. Huilend roofdier
WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
Nadere informatie1. Fossielen, dood of levend?
1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten
Nadere informatieOefeningen niveau 2 Reeks 1
Oefeningen niveau 2 Reeks 1 1 HOE LEER IK TEKSTEN? Oefeningen niveau 2 Reeks 1 Schrijf hieronder kort hoe je teksten meestal leert. Wat doe je eerst, wat erna, wat dan verder? Welke problemen heb je vaak?
Nadere informatieKaartenset gewervelde dieren
Kaartenset gewervelde dieren Deze set met plaatjes is het tweede en laatste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met
Nadere informatieAntwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie
Nadere informatiedieren in de dierentuin
dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatie1. Mensapen (mensapengebouw, binnen en buiten) Welke ledematen zijn het langst bij de chimpansee?
Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen Educatieve dienst Werkblad ATLETEN te WATER, te LAND en in de LUCHT: beweging bij gewervelde dieren. Naam: Klas: Het is je taak om te observeren. En
Nadere informatieNATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS
NATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS 5 Thema 1 Planten maken voedsel voor iedereen 2 Je gaat vast wel eens naar de winkel. Samen met je vader of moeder boodschappen doen. Misschien mag je zelf iets
Nadere informatieLESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van
LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier
Nadere informatieVoeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Voeding Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs DMVVOO-B&E-2012 Voeding is belangrijk voor de mens, dier en plant. In het dierenpark zie je heel veel verschillende dieren. De planteneter eet planten,
Nadere informatieWIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN?
Lesboek VMBO 3/4 & HAVO 3 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Excursie safaripark Beekse Bergen Docent: Klas: Naam (of naam groep) 2 Welkom in safaripark Beekse Bergen
Nadere informatieSPEURTOCHT THEMA DESERT. voor groep 8. In-/uitgang
SPEURTOCHT THEMA DESERT voor groep 8 In-/uitgang Deze DESERT-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds maar één antwoord goed (tenzij anders vermeld). Denk er ook aan
Nadere informatieSpreekbeurt over Burgers Zoo
Spreekbeurt over Burgers Zoo 9-12 jaar Wil je een spreekbeurt houden of een werkstuk maken over Burgers Zoo? Hartstikke leuk! Met deze tekst kom je meer te weten over Burgers Zoo. Hopelijk helpt het je
Nadere informatieEencellige en meercellige organismen
2 Eencellige en e organismen 2.1 Eencelligen en en Tonen onderstaande microscopische foto s een of een organisme? Kruis aan. 1 2 pantoffeldiertje amoebe 3 4 lever nier 5 6 blauwwier wortel tuinboon Conclusie
Nadere informatieAdam geeft de dieren namen
1 Adam geeft de dieren namen Adam geeft de dieren namen, alle dieren groot en klein. Help je mee, heb jij een idee wat al die namen zijn? Spelidee: Zing de raadsels. De kinderen noemen de namen van de
Nadere informatieOele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen
Hier zien jullie alweer de derde uitgave van ons jeugdblad. Ook nu heeft de Oele weer heel wat te vertellen. Lees maar gauw. Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen Zoogdieren
Nadere informatieDE IJSBEER. Super speurneus
DE IJSBEER Super speurneus Hij is groot, wit en ziet eruit als een echte knuffelbeer. Toch zou je deze reus niet graag tegenkomen in de sneeuw. Gelukkig gebeurt dit ook niet snel, want waar deze poolreiziger
Nadere informatieEvolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutietheorie: Vanaf de 18 de eeuw. Het is niet te bewijzen, maar er zijn genoeg argumenten die
Nadere informatiehet het varken varken de krokodil krokodil de haai de haai het zeepaardje het
kangoeroe Van wie is staart? varken varken kangoeroe kat krokodil krokodil kat paard haai haai paard koe zeepaardje zeepaardje koe gans aap aap gans Kleef twee kaarten met rug tegen elkaar. Gebruik gekleur
Nadere informatieEn toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie
On the origin of species En toen kwam Darwin 1. Het ontstaan van het leven 2. Getuigen van deevolutietheorie Verklaring voor het ontstaan van leven komt voor in alle culturen. Creationisme Nemen de bijbel
Nadere informatieLimburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2011 Hoi! Ze heet vleermuis maar ze is geen muis. Ze vliegt als de beste maar ze is geen vogel. Ze heeft ogen maar ze kijkt vooral met haar oren. Ze maakt geluiden
Nadere informatieDE WOLF. Huilend roofdier
DE WOLF Huilend roofdier De wolf heeft vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
Nadere informatieLesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels
Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels Werkvorm: Klassikaal, binnen. Materialen: bord; plaatjes van vogels, opgezette vogels of delen daarvan. Achteraan deze lesactiviteit
Nadere informatie1. Fossielen, dood of levend?
1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten
Nadere informatieAdam geeft de dieren namen
Adam geeft de dieren namen Adam geeft de dieren namen, alle dieren die er zijn. Help je mee, heb jij een idee hoe al die namen zijn? Spelvorm: Zing de raadsels, de laatste zin is een spreektekst. De kinderen
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Apenheul Geschiedenis Apenheul ging voor het eerst open in 1971. Het eerste en enige park ter wereld waar apen vrij in het bos leefden en vrij tussen de bezoekers konden lopen. Het begon met wolapen, slingerapen
Nadere informatieGalápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen
Galápagos-eilanden Inleiding Ik wil mijn spreekbeurt graag houden over de Galápagos-eilanden. De Galápagos-eilanden liggen in de Stille Oceaan en zijn heel bijzonder omdat er dieren en planten leven die
Nadere informatieAuditieve oefeningen bij het thema de dierentuin
Auditieve oefeningen bij het thema de dierentuin Boek van de week: 1; Nijntje in de dierentuin 2; De dierentuin 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant
Nadere informatieZintuigen. voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Zintuigen voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Mensen weten wat er om hen heen gebeurt, doordat ze kunnen zien, horen, proeven, ruiken en voelen. Dat doen ze met behulp van zintuigen. Jij weet
Nadere informatieHET STOKSTAARTJE. Aardmannetje
HET STOKSTAARTJE Aardmannetje Hij roept altijd een vertederend gevoel op, een stokstaartje. Maar vergis je niet! Een stokstaartje is geen knuffeldier, hij is een klein roofdier. Deze schildwacht van de
Nadere informatieKRUISWOORDRAADSEL 1: WILDE DIEREN
KRUISWOORDRAADSEL 1: WILDE DIEREN KRUISWOORDRAADSEL 1: WILDE DIEREN Vul de benamingen van onderstaande dieren in rooster 1 in. 10 3 6 18 16 12 8 23 21 22 19 5 9 17 4 15 14 20 27 1 7 2 13 26 24 25 11 KRUISWOORDRAADSEL
Nadere informatieLesboek VMBO 3/4 & HAVO 3
Lesboek VMBO 3/4 & HAVO 3 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Werkbladen bovenbouw havo/vwo Werkbladen VMBO 3/4 & HAVO 3 Excursie safaripark Beekse Bergen docent: klas: Naam (of naam groep): Welkom in
Nadere informatieSpeurtocht voor groep 5 en 6 van het basisonderwijs
Speurtocht voor groep 5 en 6 van het basisonderwijs Deze speurtocht bestaat uit twee delen. 1. Tijdens het eerste deel volg je de wandelroute, dus kijk goed naar de bordjes en naar de plattegrond! Ben
Nadere informatieVoortbeweging. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs
Voortbeweging Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! Met deze Doe Mee kom je veel verschillende dieren tegen. Weet je wat ze allemaal kunnen doen? Bewegen! De leeuw
Nadere informatieEvolutie - natuurlijke selectie
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Jirin van Leeuwen ; 26 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/77573 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieKwelder. Planten en zout water. Proefje. VO onderbouw
Kwelder Proefje Doel: Materialen: Leerlingen weten dat alleen speciale planten tegen zout water kunnen. De leerlingen weten dat zout, water aantrekt. Hierdoor gaan de meeste planten door uitdroging dood
Nadere informatieWerkblad schedels groep 1
Werkblad schedels groep 1 De lengte van het dier is ongeveer 5 keer de lengte van de schedel Hoe lang is de schedel? Meet langs de zijkant Hoe breed is de oogkas? Schedel nr 1 Schedel nr 2 Schedel nr 3
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kangoeroe Inhoud De ontwikkeling van de kangoeroe De meeste bekende soorten De kenmerken van een kangoeroe De levensloop van de kangoeroe Hoe komt hij aan zijn naam? De ontwikkeling van de kangoeroe Toen
Nadere informatieArie Aardvarken. Lesbrief. Tips
Lesbrief Arie Aardvarken In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat uit een interactieve rondleiding
Nadere informatieNaam:...
Naam:... Zijn dit huisdieren of wilde dieren? Zet ze in de goede rij. Kies uit: Hond olifant kat konijn leeuw krokodil hamster aap cavia kanarie pinguin tijger parkiet - giraffe..........................................
Nadere informatieSPEURTOCHT. Groep 7 en 8. Met deze speurtocht loop je door de hele dierentuin. Beantwoord de vragen, verzamel alle letters en raad het geheime woord!
SPEURTOCHT Groep 7 en 8 Met deze speurtocht loop je door de hele dierentuin. Beantwoord de vragen, verzamel alle letters en raad het geheime woord! Volg de wandelroute, dan kom je alle dieren tegen. Veel
Nadere informatieRONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN
RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN BOEIEND EN SPEELS Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel scholen en als, families en andere groepen kunnen
Nadere informatie14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01
Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag
Nadere informatieElena gaat naar de dierentuin
1.1 Flitskaarten de pinguïn, de slang, de aap, de olifant, de giraf, de krokodil, de leeuw, de tijger (de vogel) Tekst met prentenboek/video Opwarmen Begin het thema met een gesprek over de dierentuin
Nadere informatieinh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.
Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten
Nadere informatieONTDEKKINGSTOCHT. Veel plezier! Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. makkelijk moeilijk
ONTDEKKINGSTOCHT Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn h f makkelijk moeilijk h Volg de wandelroute, dan komen jullie alle dieren tegen! Veel plezier!
Nadere informatiePaleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde.
Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde. Fig. 22-3 Verschillende aardlagen, Ontstaan in verschillende tijden Jongere
Nadere informatieRONDLEIDINGEN ZOO PLANCKENDAEL
RONDLEIDINGEN ZOO PLANCKENDAEL BOEIEND EN SPEELS Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel scholen en als, families en andere groepen
Nadere informatieLESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE
LESPAKKET ORDENING HAVO / VWO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie
Nadere informatieRondleidingen Planckendael
Rondleidingen Planckendael Boeiend en speels Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel en jeugd als, families en andere kunnen reserveren
Nadere informatieZintuigen. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Zintuigen klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Mensen weten wat er om hen heen gebeurt doordat ze kunnen zien, horen, proeven, ruiken en voelen. Dat doen ze met behulp van zintuigen. Jij weet dat je
Nadere informatieInformatieles Vleermuizen
Informatieles Vleermuizen De les is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Er komen verschillende facetten over het leven van de vleermuis
Nadere informatieArie Aardvarken. Lesbrief
Arie Aardvarken Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat
Nadere informatieLesbrief T. rex voedselweb
Lesbrief T. rex voedselweb Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het ontdekken dat niet alle dinosauriërs in dezelfde
Nadere informatie5,9. Werkstuk door een scholier 1441 woorden 9 juni keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1441 woorden 9 juni 2011 5,9 17 keer beoordeeld Vak Biologie Gemaakt door: naoufal el morabit 1vh1 Datum ingeleverd: maandag 14 februari 2011 Inhoudsopgave Voorwoord is de pagina
Nadere informatieVOEDING. groep 8 / brugklas VO
groep 8 / brugklas VO VOEDING Volg in het dierenpark de genummerde routepijlen, dan kom je de diersoorten, waar de vragen betrekking op hebben, in de juiste volgorde tegen. 1. Volwassen ZWARTVOETPINGUÏNS
Nadere informatieSpel 0 Adam woont in het paradijs. God praat elke dag met Adam. Hij mag alle dieren een naam geven. Wij gaan Adam helpen.
Genesis 2:18-20 0 Leeftijd: 4-8 jaar Wat heb je nodig? 0 Lied: Adam geeft de dieren namen 0 Estafette: touw en attributen, bijvoorbeeld: pionnen, emmers, tafel 0 Speel het spel in 2 groepen Spel 0 Adam
Nadere informatieOp pad met de Moeflon, een lesbrief over moeflons en hun leefomgeving op De Hoge Veluwe.
Op pad met de Moeflon, een lesbrief over moeflons en hun leefomgeving op De Hoge Veluwe. 1 Hallo jongens en meisjes, Het kan zomaar gebeuren dat je bij een wandeling door de bossen van Het Nationale Park
Nadere informatieSPEURTOCHT. Groep 5 en 6. Deze speurtocht bestaat uit twee delen.
SPEURTOCHT Groep 5 en 6 Deze speurtocht bestaat uit twee delen. 1. Tijdens het eerste deel volg je de wandelroute. Kijk dus goed naar de bordjes. Ben jij een echte spoorzoeker? 2. Tijdens het tweede deel
Nadere informatieSAFARIPARK BEEKSE BERGEN
SAFARIPARK BEEKSE BERGEN Lespakket groep 5 en 6 Zo, wij zullen jou eens een spannend lesje leren! Groep 5 Colofon In dit lesboekje staan opdrachten voor je eigen groep. Die kun je op school maken, maar
Nadere informatieLESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD
LESONDERWERP : De poten van lopers verschillen volgens de bodem en de loopsnelheid ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES : LEERPLANDOEL(EN) : - Door vergelijkende studie de verscheidenheid van deze ledematen
Nadere informatieHerman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn.
Herman gaat met zijn dochter Lies naar de dierentuin. Joppie de hond gaat ook mee. Ze gaan gelijk naar de apen, die dicht bij de ingang zijn. De ondeugendste aap Snoei pakt de hoed van Herman af. Snoei
Nadere informatieVolg de wandelroute, dan zie je alle dieren!
Ouwehands Winterland Brrr! Het is weer berekoud vandaag! Heb jij altijd al willen weten hoe de dieren in Ouwehands Dierenpark omgaan met de winterse kou? Ga dan mee op ontdekkingstocht! Volg de wandelroute,
Nadere informatieDit dier lijkt op mij
Dit dier lijkt op mij Ik heb een vos gekozen omdat ik meestal wel slim ben en soms een beetje sluw ben en als ik boos ben ga ik in de aanval. En ik ben erg nieuwsgierig net als een vos. Gemaakt door Rosalie
Nadere informatieNoach. moest een ark gaan bouwen. 2009 Ans Heij - de Boer / www.bijbelidee.nl
Noach moest een ark gaan bouwen 2009 Ans Heij - de Boer / www.bijbelidee.nl 1 2 De ark van Noach Vouw een ( bruin) vel karton dubbel. Vouw de beide zijkanten 3 cm om. Plak deze plakstroken (A) tegen de
Nadere informatieReflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen
Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf
Nadere informatieWerkblad Bionica. Duur: 1 uur - 1,5 uur.
Bionica 1 Werkblad Bionica Duur: 1 uur - 1,5 uur. Door het 3.8 miljard jaar durende proces van evolutie, zijn organismen optimaal aangepast aan hun omgeving. Er zijn veel duurzame oplossingen te vinden
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie.
Bijlage VMBO-KB 2013 tijdvak 2 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-13-2-b Tropische regenwouden Lees eerst informatie 1 tot en met 3 en beantwoord dan vraag 42 tot en met 50. Bij het
Nadere informatiehands on evolutie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs Midshipmens berth Gangway Whaleboat Poop cabin Captains Store-room Gun room Water
Gangway hands on evolutie Midshipmens berth Whaleboat Gun room Spirit Room Bread Room Poop cabin Captains Store-room Water Captains Cabin voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs Les Wat is een natuuronderzoeker?
Nadere informatieHier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.
Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei
Nadere informatieSporen opsnorren docentenhandleiding
Sporen opsnorren docentenhandleiding Doelgroep: VMBO onderbouw Doelen: leerlingen: - Leren diersporen herkennen - Ontdekken dat diersporen overal om ons heen te vinden zijn - Leren voedingssporen te onderscheiden
Nadere informatieAmfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.
Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign
Nadere informatie15 Romp, staart en ledematen
15 Romp, staart en ledematen ROMP, STAART BIOTOOPSTUDIE EN LEDEMATEN LES 1 Welk verband bestaat er tussen de vorm van de romp en de voedingsgewoonten van een gewerveld dier? Noteer onder elke foto wat
Nadere informatieROVERS EN HUN PROOIEN
ROVERS EN HUN PROOIEN Handleiding en leerdoelen 3de graad Je vertelt de leerlingen dat ze binnenkort op uitstap gaan naar ZOO Planckendael. Wie werkt er allemaal in de zoo? (dierenverzorger, dierenarts,
Nadere informatieinhoud De oude eik 1. In het park 2. De delen van de eik 3. Herfst 4. Dieren helpen de eik. 5. Winter 6. Lente 7. Rupsen 8.
De oude eik inhoud De oude eik 3 1. In het park 4 2. De delen van de eik 5 3. Herfst 6 4. Dieren helpen de eik. 7 5. Winter 8 6. Lente 9 7. Rupsen 10 8. De galwesp 11 9. De boomklever 12 10. Filmjes 13
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2013 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-13-2-b Tropische regenwouden Lees eerst informatie 1 tot en met 3 en beantwoord dan vraag 41 tot en met
Nadere informatieROVERS EN HUN PROOIEN
ROVERS EN HUN PROOIEN Handleiding en leerdoelen 2de graad Je vertelt de leerlingen dat ze binnenkort op uitstap gaan naar ZOO Planckendael. Hier zie je Esther. Esther werkt nog maar pas in de zoo van Planckendael.
Nadere informatieSPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO
SPEURTOCHT THEMA BUSH voor groep 8 / brugklas VO Deze Bush-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds één antwoord goed. Denk er ook aan, dat je de paden niet mag verlaten.
Nadere informatie