Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Tracévaststelling rijksweg 31, gedeelte Leeuwarden Drachten Nr. 2 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 11 juli 1996 Overeenkomstig het bepaalde in de artikelen 9 en 11, eerste lid, van de Tracéwet informeer ik u hierbij, mede namens mijn ambtgenote van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM), over het standpunt inzake de Tracéwetprocedure Rijksweg 31, gedeelte Leeuwarden Drachten. 1. Inleiding Rijksweg 31 loopt van de Kop Afsluitdijk via Leeuwarden naar Drachten en vormt samen met de A7 een deel van de verbinding tussen de twee stedelijke knooppunten Groningen en Leeuwarden. Rijksweg 31 is in het Tweede Structuurschema Verkeer en Vervoer opgenomen als een verbinding uit het hoofdwegennet, categorie overige verbindingen hoofdwegennet. Het onderhavige standpunt richt zich op het gedeelte Leeuwarden Drachten. Dit is een enkelbaans autoweg met een lengte van 23 kilometer en loopt van Hemriksein (iets ten zuiden van Leeuwarden) tot het klaverblad Ureterpvallaat (zie bijgevoegde kaart). Het klaverblad Ureterpvallaat vormt de aansluiting van rijksweg 31 op rijksweg 7, Heerenveen Groningen. Het wegvak Nijega Ureterpvallaat (onderdeel van de verbinding Leeuwarden Drachten) wordt op dit moment omgebouwd tot een autoweg met 2 x 2 rijstroken. Het klaverblad Ureterpvallaat wordt daarbij uitgebreid met een noord-west kwadrant. De ombouw zal eind 1997 gereed zijn. In 1991 hebben de Minister van Verkeer en Waterstaat, Gedeputeerde Staten van Friesland en de betrokken gemeentebesturen (Leeuwarden, Smallingerland en Tytsjerksteradiel) een overeenkomst getekend waarin ook voor het gedeelte Leeuwarden Nijega de reconstructie tot autoweg met 2 x 2 rijstroken werd vastgelegd. Tevens werd daarbij de intentie uitgesproken om op termijn te komen tot ombouw tot autosnelweg. Ook zijn in de overeenkomst afspraken neergelegd voor openbaar vervoer- 6K2307 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 1996 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 1

2 maatregelen in de verbinding Leeuwarden Drachten (doorstromingsmaatregelen en haltevoorzieningen langs de rijksweg). Deze maatregelen zijn inmiddels uitgevoerd. Ten behoeve van de definitieve formele besluitvorming heb ik een tracéwet-procedure, waarin de procedure van de milieu-effectrapportage is geïntegreerd, gestart. Dit heeft geresulteerd in een trajectnota. Conform de tracéwet-procedure heeft de trajectnota ter inzage gelegen en hebben de betrokken bestuursorganen en burgers kunnen reageren. Een overzicht van de adviezen van de bestuursorganen is opgenomen in bijlage 1 1. Tevens is de trajectnota besproken in het Overlegorgaan Verkeersinfrastructuur (OVI) en heeft de Commissie voor de milieu-effectrapportage (Commissie m.e.r.) geadviseerd over de bruikbaarheid van de trajectnota voor de besluitvorming. 2. Probleemanalyse In het kader van de trajektnota is een probleemanalyse uitgevoerd waarbij de autonome ontwikkeling wordt geconfronteerd met de gewenste situatie. De gewenste situatie wordt afgeleid uit de beleidsdoelen zoals die zijn neergelegd in SVV-II, VINEX, NMP+, NMP2, het Natuurbeleidsplan, Structuurschema Groene Ruimte en verschillende provinciale beleidsplannen, zoals het Raamplan Vervoerregio Friesland en het Streekplan Provincie Friesland. Uit de probleemanalyse komt naar voren dat door de toename van het autoverkeer de congestiekans op het wegvak Leeuwarden Nijega in het jaar 2010 zal zijn gestegen tot 6 à 7 %; de norm uit het SVV-II is 5 %. Verder zal als gevolg van de toegenomen congestiekans op delen van het onderliggend wegennet de hoeveelheid sluipverkeer toenemen. Daarmee zal de verkeersonveiligheid op deze wegen toenemen. Dit is niet overeenkomstig het vigerende beleid. 3. Onderzochte alternatieven en varianten In de trajectnota zijn verschillende alternatieven uitgewerkt. In de onderstaande tabel zijn deze kort samengevat. Alternatieven Nul Nulplus MMA AW ASW Aantal rijstroken 1x2 1x2 1x2 2x2 2x2 Leeuwarden Nijega*) Ontwerpsnelheid Extra OV nee ja ja nee nee * Opgemerkt wordt dat het gedeelte Nijega Drachten reeds de beschikking krijgt over 2 x 2 rijstroken. 1 Ter inzage gelegd bij de afdeling Parlementaire Documentatie. Nul-alternatief: niets extra s doen dan datgene dat conform SVV-2 wordt gerealiseerd, inclusief de verdubbeling Nijega Drachten. Nulplus-alternatief: de bestaande busverbindingen tussen Leeuwarden en Drachten zullen worden verbeterd (toevoeging directe sneldienst en frequentieverhoging). Meest Milieuvriendelijk Alternatief: het nulplus-alternatief met daaraan toegevoegd aparte busstroken in Leeuwarden en Drachten, voorzieningen bij kruispunten met verkeerslichten en verder stimuleren van fietsgebruik en carpoolen. Autoweg-alternatief: een dubbelbaans autoweg met ongelijkvloerse aansluitingen conform de overeenkomst uit Autosnelweg-alternatief: het hele gedeelte Leeuwarden Drachten wordt omgebouwd tot autosnelweg. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 2

3 Het autoweg- en het autosnelwegalternatief omvatten verder de volgende maatregelen: het klaverblad bij Ureterpvallaat zal verder worden uitgebreid met een zuid-oost kwadrant om een directe aansluiting met de A7 in noordelijke richting te realiseren. bij de kruising met het Prinses Magrietkanaal wordt een nieuwe vaste hoge brug met voldoende doorvaarthoogte gerealiseerd; Verder zijn in de Trajectnota voor de kruising met het water het Langdeel een drietal varianten uitgewerkt: variant 1: een nieuwe vaste hoge brug (doorvaarthoogte 12,5 m) waarbij de waterloop ca. 800 m. naar het westen wordt verlegd en de bestaande brug verdwijnt; variant 2: een nieuwe vaste hoge brug (doorvaarthoogte 12,5 m) nabij de bestaande brug en een ongewijzigde waterloop; variant 3: een aquaduct, waarbij de waterloop ca. 600 m naar het westen wordt verlegd en de bestaande brug verdwijnt. 4. Vergelijking van de alternatieven In de navolgende tabel wordt het eindresultaat van de effectvergelijking gepresenteerd in de vorm van voorkeursvolgorden van de alternatieven. De voorkeursvolgorde is weergegeven van relatief meest (rangorde 1) naar relatief minst geschikt (rangorde 5). De tabel kan alleen in horizontale richting worden gelezen. Alternatieven Nul Nulplus MMA AW ASW Verkeer en vervoer Terugdringen automobiliteit Bereikbaarheid Verkeersveiligheid Terugdringen autoverkeer op onderliggend wegennet Milieu Bodem en water Flora, fauna, ecologie Landschap, etcetera Geluid en trillingen Lucht Woon- en leefmilieu Overig Ruimtebeslag Economie, landbouw en recreatie Geraamde kosten 0 niet in ƒ mln, incl BTW. geraamd Prijspeil Standpunt De Commissie-m.e.r. heeft geadviseerd over het Milieu-effectrapport en geoordeeld dat dit voldoende informatie bevat om besluitvorming mogelijk te maken. Het OVI vraagt zich in het Rapport van Bevindingen af in hoeverre er sprake is van een werkelijke keuze nu in het convenant van het Rijk, de provincie en betrokken gemeenten al eenduidig gekozen is voor een autoweg en op langere termijn een autosnelweg niet wordt uitgesloten. Voorts heeft het OVI zich afgevraagd hoe een dubbelbaans autoweg zich verhoudt met de naar zijn mening tot de nu toe door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat gevolgde beleidslijn waarbij in het landelijk gebied wordt afgezien van dergelijke wegen. Ten aanzien van de keuze van de Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 3

4 oplossing was het OVI verdeeld. Zowel het MMA als het autoweg- als het autosnelweg-alternatief werden als mogelijke oplossingen genoemd. Ten aanzien van de kruisingen met scheepvaartroutes pleit het OVI met kanttekeningen voor respectievelijk een vaste brug met voldoende doorvaarthoogte in het Prinses Magrietkanaal en een aquaduct in het Langdeel Standpunt Voor rijksweg 31, wegvak Leeuwarden Nijega, acht ik de volgende maatregelen gewenst: Ombouw van de bestaande rijksweg 31, Leeuwarden Nijega, tot 2 x 2-strooks autoweg met ongelijkvloerse aansluitingen; Een aquaduct in het Langdeel; Een vaste brug in het Prinses Margrietkanaal, zonder middenpeiler en met een doorvaarthoogte van 9.40 m; Aanleg 4e kwadrant Ureterpvallaat (knooppunt rijksweg 31/rijksweg 7) 5.2. Overwegingen Dwarsprofiel De hieronder genoemde overwegingen liggen aan de uitbreiding van de wegcapaciteit ten grondslag: De kans voor een automobilist op een file op deze verbinding bedraagt in tot 7 %, terwijl in het SVV-2 is vastgelegd dat de norm voor een autoweg als deze 5 % is. Bij uitbreiding van de wegcapaciteit zal de congestiekans ook op de langere termijn voldoen aan de norm. Er is de uitkomst van het politiek beraad inhoudende de ombouw tot een 2 x 2 strooks autoweg met ongelijkvloerse kruisingen en de mogelijkheid van ombouw tot autosnelweg op de langere termijn. Bij uitbreiding van wegcapaciteit zal de hoeveelheid sluipverkeer op het onderliggende wegennet (wegen van lagere orde) dalen waarbij de verkeersveiligheid op deze wegen toeneemt. Het wegvak Nijega Drachten wordt momenteel al uitgebreid met 1 rijstrook in beide richtingen. Bij reconstructie zal de hele verbinding Leeuwarden Drachten hetzelfde wegtype kennen. Weguitbreiding bevordert de regionale economische ontwikkelingen. Reconstructie van de weg biedt mogelijkheden om de bestaande barrièrewerking te verminderen en geluidshindersituatie s te saneren. Capaciteitsuitbreiding leidt evenwel tot een negatief te beoordelen extra groei van de automobiliteit. Het nul-alternatief, het nulplus-alternatief en het Meest Milieuvriendelijke Alternatief (MMA) leiden tot minder groei van de automobiliteit maar komen onvoldoende tegemoet aan de hierboven genoemde punten. Derhalve heb ik gekozen voor uitbreiding van de wegcapaciteit. Bij capaciteitsuitbreiding zijn er twee opties: een 2 x 2 strooks autoweg met ongelijkvloerse aansluitingen. een autosnelweg. Uit oogpunt van capaciteit (geen extreem hoge verkeersintensiteiten) en verkeersveiligheid (ongelijkvloerse aansluitingen) heb ik gekozen voor een 2 x 2-strooks autoweg met ongelijkvloerse aansluitingen. Het verschil met het autosnelwegalternatief bestaat uit het ontbreken van vluchtstroken en een aangepast wegontwerp met een maximum snelheid van 100 km/u. Mocht door een onverwachte toename van de verkeersintensiteit de capaciteit op langere termijn onvoldoende blijken te zijn dan kan de weg alsnog worden omgebouwd tot autosnelweg. Daarbij dienen vluchtstroken te worden aangebracht. Voor de besluitvorming inzake de Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 4

5 ombouw tot autosnelweg dient een tracéwet-procedure te worden gevolgd. Kruisingen met scheepvaartroutes Rijksweg 31 kruist de scheepvaartroutes het Prinses Margrietkanaal en het Langdeel. Aan de orde is de vraag welke kunstwerken in samenhang met de reconstructie van de weg hier moeten worden gerealiseerd. De mogelijke opties zijn: een lage beweegbare brug, een hoge vaste brug en een aquaduct. Bij de afweging is rekening gehouden met de gebruikers van de betreffende scheepvaartroutes; onderscheiden worden: beroepsvrachtvaart, beroepsrecreatievaart (zogenaamde «chartervaart») en overige recreatievaart. Kruising met het Prinses Magrietkanaal De beroepsvrachtvaart gebruikt uitsluitend het Prinses Margrietkanaal. Deze heeft behoefte aan een vrije doorvaarthoogte van 9,40 m. Daarmee is het mogelijk om met vier lagen containers te varen. Een lagere beweegbare brug valt af wegens de vertraging en onveiligheid voor het wegverkeer door de frequente openingen voor de scheepvaart. Om deze redenen heb ik gekozen voor een vaste brug met een doorvaarthoogte van 9,40 meter. Om een onbelemmerde doorvaart te garanderen zal de brug worden uitgevoerd zonder middenpeiler. De meerkosten ten opzichte van een brug met middenpeiler worden geraamd op 3 mln. Kruising met het Langdeel Ten aanzien van de recreatievaart geldt de Beleidsvisie Recreatie Toervaart Nederland. Deze geeft prioriteit aan het wegnemen van belemmeringen binnen het bestaande netwerk in de wateras Lauwersmeer Deltagebied. Tevens wordt bezien of parallelroutes bij drukke en risicovolle routes nodig en realiseerbaar zijn. In dit concrete geval is het voornemen om de overige recreatievaart niet via het Prinses Margrietkanaal te laten varen maar via het Langdeel. Bovendien wordt opgemerkt dat de staande mastroute een onderdeel van het Besluit «Basistoervaartnet» thans gebruik maakt van het Prinses Margrietkanaal. Ook de chartervaart is aangewezen op de staande mastroute. Voor de staande mastroute is een doorvaarthoogte van minimaal 25 m gewenst. Dit kan niet door middel van een vaste brug worden gerealiseerd. Bij een vaste brug over het Prinses Margrietkanaal is de route via het Langdeel een noodzakelijk alternatief. Met behoud van de staande mastroute als uitgangspunt zijn de resterende opties voor de kruising met het Langdeel een beweegbare brug en een aquaduct. Vanwege de omleiding van de recreatievaart over de alternatieve route het Langdeel zal het aantal vaarbewegingen op deze route relatief hoog zijn. Een beweegbare brug heeft dan vanwege de frequente openingen een negatieve invloed op het wegverkeer (vertraging en onveiligheid). Om deze redenen heb ik gekozen voor een aquaduct. Het aquaduct komt ten noorden van de bestaande weg tussen het huidige Langdeel en aansluiting Hemriksein, 600 m westelijk van het Langdeel. Het zal op zorgvuldige wijze in het landschap worden ingepast. Ten aanzien van de financiering van het aquaduct deel ik u mede dat met de regio afspraken zijn gemaakt voor mede-financiering van een hoge brug. De bedragen die hierbij door de regio zijn toegezegd, totaal 12,5 mln, kunnen ook worden ingezet voor de financiering van het aquaduct. Bovendien wordt opgemerkt dat de extra kosten van een aquaduct deels teniet worden gedaan door besparing op bedienings- en onderhoudskosten van een beweegbare brug. De route via Langdeel (de aansluitende vaarwegen) behoeft enige Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 5

6 aanpassingen alvorens de hoge recreatievaartuigen hiervan gebruik kunnen maken. Er is derhalve een samenhang tussen deze aanpassingen en de realisering van de vaste brug over het Prinses Margrietkanaal en het aquaduct bij Langdeel. Er zal nog nader overleg plaatsvinden over de financiering van de voorzieningen ten behoeve van de recreatievaartroute in relatie tot de aanleg van het aquaduct en de vaste brug over het Prinses Magrietkanaal. Over de planning van de financiering en uitvoering van een en ander zal overleg plaats vinden met de betrokken vaarwegbeheerder Financiën De kosten verbonden aan de ombouw van rijksweg 31, Leeuwarden Nijega, tot 2 x 2-strooks autoweg met ongelijkvloerse aansluitingen inclusief het aquaduct bij Langdeel en de brug bij het Prinses Margrietkanaal bedragen circa f 117 miljoen gulden inclusief BTW, prijspeil Omgevingskwaliteit Ten aanzien van de geluidbelasting biedt de gekozen oplossing een belangrijke verbetering ten opzichte van de referentie-situatie. De afname wordt vooral bereikt door de toepassing van het zeer open asfaltbeton (ZOAB). Gekozen wordt voor toepassing van dubbellaags ZOAB vanwege de extra geluidreducerende werking, tenzij blijkt dat dit technisch niet haalbaar is. Naast het aantal geluidgehinderden zal ook het geluidbelast oppervlak hierdoor afnemen. Ter plaatse van de woonbebouwing zullen aanvullende maatregelen worden genomen, bijvoorbeeld geluidschermen. Door de verlaging van de intensiteiten op het onderliggend wegennet zal daar de situatie verbeteren. De uitwerking van de benodigde compensatie vindt plaats in het kader van de totstandkoming van het ontwerp-tracébesluit. In de kostenraming is met de compensatie rekening gehouden Aansluiting Garyp Verschillende insprekers en de gemeente Tytsjerksteradiel vragen aandacht voor de verkeersveiligheid op de provinciale weg N913, gedeelte Garyp rijksweg 31. Insprekers constateren een verkeersonveilige situatie op deze weg. Naar de mening van de insprekers zal bij capaciteitsuibreiding van rijksweg 31 de verkeersintensiteit en daarmee de onveiligheid op de N913 toenemen. Hoewel zonder een verdubbeling van rijksweg 31 de verkeersintensiteit op het betreffend wegvak door de autonome groei van het autoverkeer ook zal toenemen, zal met de beheerder van de N913, de provincie Friesland, overleg worden gevoerd om gelijktijdig met de realisering van de verdubbeling te onderzoeken welke passende maatregelen getroffen kunnen worden ter verbetering van de verkeersonveiligheid op deze weg. Bij dit overleg zal ook de gemeente Tytsjerksteradiel worden betrokken Verkeerssituatie Leeuwarden Door de verdubbeling van de N31 zal het verkeer stadinwaarts, via de N358 Hemriksein Leeuwarden toenemen. Extra congestie op de N358 geeft voor het openbaar vervoer een extra vertraging met nadelige gevolgen voor de concurrentiepositie van het openbaar vervoer op de relatie Leeuwarden Drachten. In het convenant van 1991 was overeengekomen dat doorstromingsmaatregelen voor het openbaar vervoer zouden worden getroffen. Tevens zouden bushaltevoorzieningen en carpoolplaatsen in de gemeenten Leeuwarden, Smallingerland en Tytsjerksteradiel worden gerealiseerd. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 6

7 Deze voorzieningen zijn inmiddels getroffen. Met de gemeente Leeuwarden zal worden overlegd hoe de mogelijke extra vertragingen voor het openbaar vervoer vermeden kunnen worden. Een vrije busbaan stadinwaarts is een van de opties die in dit overleg aan de orde zal worden gesteld. 6. Verdere procedure Gelet op de Tracéwet dient een standpunt te worden uitgewerkt in een ontwerp-tracébesluit (OTB) dat uiterlijk op 19 april 1996 ter inzage had moeten worden gelegd. Gelet op de tijd, gemoeid met het uitwerken van dit standpunt in de vorm van een ontwerp-tracébesluit, is het mij niet mogelijk dit OTB binnen de termijn af te ronden. Derhalve deel ik U mede dat het standpunt over de rijksweg 31, Leeuwarden Drachten, zal worden uitgewerkt in een ontwerp-tracébesluit dat naar verwachting eind december 1996 ter inzage zal worden gelegd. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben ingelicht, De Minister van Verkeer en Waterstaat, A. Jorritsma-Lebbink Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 2 7