BRUG WEST OOST& TUSSEN SAMENVATTING GEBIEDSGERICHTE VERKENNING A1 STEDENDRIEHOEK. Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen

Transcriptie

1 TUSSEN A1: BRUG OOST& WEST SAMENVATTING GEBIEDSGERICHTE VERKENNING A1 Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen STEDENDRIEHOEK

2 DE A1 IS EEN BELANGRIJKE RIJKE (INTER)NATIONALE AS De A1 vormt een cruciale verbinding tussen belangrijke economische gebieden uit het westen en oosten van Nederland. Als hoofdverkeersader verbindt de A1 twee Nederlandse mainports (Schiphol en Rotterdam) met Twente, Duitsland (Berlijn en Hannover) en de snel groeiende nieuwe EU-lidstaten (Polen en de Baltische Republiek). Door het nagenoeg ontbreken van alternatieven over spoor of water is met name het goederenvervoer vrijwel volledig aangewezen op de weg. In Wegen naar Economische Groei van het Ruimtelijk Planbureau wordt vastgesteld dat de A1, samen met de A2 en de A27, de economisch belangrijkste verbinding van Nederland is. Foto Ronny te Wechel DE GEBIEDSGERICHTE VERKENNING A1-CORRIDOR APELDOORN - DEVENTER Voorloper van de Gebiedsgerichte Verkenning A1 is de Netwerkanalyse Stedendriehoek. Deze is besproken in oktober 2006 in het landsdelig overleg tussen de Minister van Verkeer en Waterstaat en de regionale overheden. In dit overleg is besloten tot het uitvoeren van een Gebiedsgerichte Verkenning A1 - corridor Apeldoorn - Deventer. De studie is een coproductie van de regio Stedendriehoek, Rijkswaterstaat en de provincies Gelderland en Overijssel. De regio Stedendriehoek is trekker en regisseur van de studie met als doel een nadere verkenning van de verkeersproblematiek en het opstellen van oplossingsrichtingen.

3 Het probleem De A1 rondom de Stedendriehoek is kwetsbaar in geval van calamiteiten en structurele verkeershinder. Het aantal passages over de IJssel is beperkt. Voor de verbinding Randstad Twente is geen alternatieve route via een autosnelweg beschikbaar. Ook voor het vrachtverkeer ontbreken alternatieve routes met voldoende capaciteit. Leefbaarheid en veiligheid lopen al snel gevaar bij een plotselinge toename van sluipverkeer. Ook voor het verkeer van, naar en binnen de regio is de A1 een belangrijke verbinding. Sterke toename verkeer tot 2020 Het verkeer op de A1 neemt tot 2020 met ruim 65% toe. Deze toename is te wijten aan de groei van de mobiliteit in het algemeen, de groei van het aantal inwoners en verplaatsingen binnen de Stedendriehoek en een meer dan gemiddelde groei van het (inter-)nationale vrachtverkeer. Als gevolg hiervan neemt het aantal verliesuren op de A1 in de regio met meer dan een factor drie toe tot ruim uur in de ochtendspits. Daarnaast nemen ook de verliesuren op de stadsontsluitingswegen sterk toe, in absolute zin zelfs meer dan op de A1. Het hoge aantal verliesuren in de regio zal, bij ongewijzigd beleid, leiden tot grote economische schade, niet alleen voor de Stedendriehoek zelf, maar ook voor de andere (inter) nationale gebruikers van de A1. Groot aandeel vrachtverkeer De A1 is een belangrijke route voor het vrachtverkeer. Tussen 2005 en 2020 zal het vrachtverkeer ongeveer verdubbelen. Het vrachtverkeer zal een groot deel van de dag ongeveer één volledige rijstrook in beide richtingen voor zich opeisen. Als gevolg hiervan zal voor het overige verkeer hinder ontstaan op de resterende rijstrook. De colonnes vrachtwagens op de rechterrijstrook maken het invoegen en uitvoegen voor het overige verkeer steeds lastiger en zo ontstaat gevaar voor de verkeersveiligheid. In de toekomst zal de A1 en het gebied eromheen kampen met de volgende problemen: Kortom, in de toekomst Economische schade, extra uitstoot van schadelijke stoffen en verdringing van autoverkeer naar omliggende wegen door filevorming en verstoppingen op de A1 Filevorming en afname van de verkeersveiligheid door colonnevorming van vrachtwagens Kwetsbaarheid van de verbinding bij calamiteiten en ongelukken door het ontbreken van alternatieve routes voor vrachtverkeer.

4 DRIESPOREN AANPAK Om de verkeersproblemen op de A1 en in de regio Stedendriehoek voor de toekomst op te lossen is een driesporen aanpak nodig: Vrachtwagenbaan 2x1 Vrachtwagenbaan 1x1 Verbeteren van de doorstroming van het verkeer op de A1 Verbeteren van de doorstroming van het verkeer op het regionale wegennet Beleid gericht op het vergroten van het gebruik van het openbaar vervoer, de fiets en het mijden van de spits (flankerend beleid). Aanpak A1 Capaciteitsuitbreiding van de A1 tussen Apeldoorn en Deventer is nodig om de bereikbaarheid en leefbaarheid van de Stedendriehoek ook na 2020 te garanderen. Vanwege het (inter)nationale karakter van de A1 hebben investeringen op de A1 in de Stedendriehoek niet alleen effect in de regio zelf, maar ook in de Randstad en Twente. De omvang van het vrachtverkeer en de kwetsbaarheid (beperkte IJsselpassages voor doorgaand verkeer) vragen om specifieke oplossingen. B A Variant Vrachtwagenbaan, ontmenging Variant Regionale parallelweg, ontvlechten Variant Verbreding A1 2 x 4 (bundeling) A1 ongewijzigd in Stedendriehoek A1 geen wijzigingen Beekbergen Deventer Oost: 2 x 4 Vrachtwagenbaan A1 en A50 Zuid Aan zuidkant A1 regionale parallelweg Deventer Oost Bathmen en Apeldoorn Zuid Beekbergen: 2 x 3 In de gebiedsgerichte verkenning zijn vijf infrastructuurvarianten voor de A1 onderzocht: Aanleg van een aparte vrachtwagenbaan. Deze bestaat uit 2 x 2 rijstroken (rijbaan en vluchtstrook) en begint aan de westzijde bij Apeldoorn-Zuid en eindigt aan de oostzijde voorbij de aansluiting Bathmen De aanleg van een regionale parallelweg (twee richtingen) ten zuiden van de A1 Verbreding van de A1 tussen Beekbergen en Bathmen met 2 x 4 rijstroken Aanpassing A1 in een hoofd- en parallelbaan met 4 x 2 rijstroken (scheiding doorgaand en regionaal verkeer) Nieuwe noordelijke brug Deventer met een aansluiting op de A50 bij Apeldoorn-Noord. Alle varianten scoren in een kosten-batenanalyse positief. Investeringen buiten de regio Stedendriehoek (Bathmen Twente) op de A1 (verbreding naar 2 x 3 rijstroken) vergroten het effect van de aanpak van de A1 in de regio Stedendriehoek.

5 Ontmenging of ontvlechting (hoofd- en parallelbanen of vrachtwagenbaan of regionale parallelweg) biedt de beste perspectieven omdat: deze varianten een behoorlijke restcapaciteit hebben de grote vrachtwagenstroom gesplitst wordt in beheersbare substromen, waardoor ook de verkeersafwikkeling van het autoverkeer niet wordt gehinderd door colonnevorming van het vrachtverkeer de kwetsbaarheid afneemt: in geval van calamiteiten is uitwisseling tussen verschillende rijbanen mogelijk zonder dat het stedelijk wegennet extra hoeft te worden belast met doorgaand verkeer en extra vrachtverkeer de verkeershinder tijdens de aanleg gering kan zijn. Variant hoofd- en parallelbanen 4 x 2, ontmenging Apeldoorn Zuid Bathmen: 4 x 2 A50 verbonden met parallelbanen A1 Variant brug Deventer Geen wijziging infrastructuur A1 Aanpassing knooppunt Beekbergen Nieuwe brug Deventer Noord met verbinding naar A50 Aanpak regionale wegennet Een betere doorstroming op de A1 draagt bij aan een beter functioneren van het regionale wegennet en de leefbaarheid. De automobilist zal minder snel de neiging hebben om in plaats van de A1 een alternatieve route te gebruiken. Omgekeerd blijkt echter dat uitsluitend aanpassingen op het regionale wegennet niet voldoende bijdragen aan het oplossen van de problemen op de A1. Het toevoegen van een brug bij Deventer Noord vermindert de verkeersdruk op de A1, maar niet voldoende om de problemen op te lossen. Een dergelijke brug kan uiteraard wel bijdragen aan het verbeteren van de bereikbaarheid van Deventer en omgeving. Toch zijn aanpassingen van het regionale wegennet van belang. Anders kunnen opstoppingen op de stedelijke wegen terugslaan op de autosnelwegen. Voorrang zal dan ook gegegeven moeten worden aan aanpassingen van de aansluitingen tussen de autosnelwegen en het regionale wegennet en de stedelijke invalswegen. Flankerend beleid Het reduceren van het woon-werkverkeer in de spitsperiode is een belangrijke opgave in het kader van het verbeteren van de doorstroming van de A1 en de bereikbaarheid van het gebied daaromheen. Belangrijke items zijn daarbij uitbreiding van Regiorail, prioriteit voor de fiets naar de economische kerngebieden, samenwerking met het bedrijfsleven, aanbieden van financieel aantrekkelijke alternatieven, prijsbeleid (waaronder kilometerheffing), tijdregie en mobiliteitsmarketing. Om goede resultaten te bereiken is samenwerking met het bedrijfsleven een must. Voor het openbaar vervoer en het gebruik van de fiets moeten de mogelijkheden verruimd worden. Hiervoor zijn forse investeringen nodig.

6 Flankerend beleid is belangrijk omdat: 1. Het een aanzienlijk positief effect heeft op het functioneren van het regionale wegennet. Dat is hard nodig omdat de mogelijkheden om de infrastructuur in het stedelijk gebied aan te pakken beperkt zijn. 2. Met flankerend beleid in potentie snel effect kan worden bereikt. Dit in tegenstelling tot aanpassingen in de hoofdinfrastructuur waarmee doorgaans vele jaren zijn gemoeid. 3. Flankerend beleid een intensiever gebruik van openbaar vervoer, fiets en vervoerketens beoogt. Dit betekent dat een aantrekkelijk aanbod nodig is voor specifieke marktsegmenten. Voor deze marktsegmenten ontstaan grotere keuzemogelijkheden en wordt bereikbaarheid (bijvoorbeeld van bedrijfsterreinen) minder afhankelijk van één vervoersvorm. Flankerend beleid draagt bij aan het realiseren van een duurzaam verkeerssysteem. 4. Zonder flankerend beleid de restcapaciteit van de aangepaste infrastructuur minder is en deze derhalve minder lang zal kunnen voldoen. Grote effecten van flankerend beleid zijn uitsluitend te verwachten wanneer dat wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en hand in hand gaat met het invoeren van prijsbeleid (kilometerheffing) en het aanbieden van aantrekkelijke (financiële) alternatieven. Flankerend beleid alleen biedt echter onvoldoende oplossing. Met een slim, volledig en samenhangend pakket maatregelen zal flankerend beleid volgens inschatting in ieder geval ongeveer 5% reductie van het aantal autoritten moeten kunnen opleveren. Dit is een gemiddeld percentage. De reductie naar bijvoorbeeld de bedrijventerreinen kan hoger zijn en daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de bereikbaarheid. Op basis van de Gebiedsgerichte Verkenning A1-corridor Apeldoorn Deventer gaat de regio Stedendriehoek voor een gelijktijdige aanpak via drie sporen: hoofdwegennet (A1) onderliggend wegennet (regionale wegen/stedelijke invalswegen) flankerend beleid. Hiervoor is tevens nodig dat voor de A1 een verdiepingsslag plaatsvindt. Dit mede met het oog op de toekomstige verkeersdruk en verkeersafwikkeling, de omvang van het vrachtverkeer en de kansrijke oplossingsrichtingen. Apeldoorn Brummen Deventer Epe Lochem Voorst Zutphen MEER INFORMATIE? De Gebiedsgerichte Verkenning A1 is een coproductie van de Provincie Gelderland, de Provincie Overijssel, Rijkswaterstaat en de regio Stedendriehoek. De CD-Rom bevat het complete onderzoeksrapport. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: regio STEDENDRIEHOEK correspondentieadres Postbus GC Deventer telefoon info@regiostedendriehoek.nl internet