Safeguarding children and youth in residential and foster care: Supporting healthy sexual development Uitkomsten inventariserend onderzoek

Transcriptie

1 Safeguarding children and youth in residential and foster care: Supporting healthy sexual development Uitkomsten inventariserend onderzoek Claire Bernaards, Mirjam Walpot, Leonieke Boendermaker, (Amsterdam University of Applied Sciences), Gitte Riis Hansen (University College Sjaelland), Gwendy Moentjens (Artesis Plantijn University of Applied Sciences Antwerp), Andrew Kendrick (University of Strathclyde)

2 Wat gaan we doen? Waarom is het nodig? Wat voor jeugdigen wonen er in tehuizen en pleeggezinnen? Wat is er nodig? (seksuele opvoeding = grenzen stellen, maar ook leren wat je wel en niet fijn vindt) Wat is wel en niet over de grens? Oefening vlaggensysteem Randvoorwaarden Opleiding Presentatie hier

3 Achtergrond Hoge prevalentie seksueel misbruik in residentiële- en pleegzorg (cie Samson 2012) De sector is onvoldoende in staat om misbruik te onderkennen, te bespreken én te handelen Er dient structureel aandacht te zijn voor gezonde seksualiteit en het onderkennen van grensoverschijdend gedrag / misbruik In de opleiding tot sociaal werker of jeugdzorgwerker zou hier meer aandacht voor moeten zijn

4 Projectdoel Het ontwikkelen van onderwijs voor (toekomstig) professionals zodat zij over de juiste competenties beschikken om: 1. De gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren binnen de residentiële zorg en pleegzorg te ondersteunen; 2. Met kinderen, jongeren, (pleeg)ouders, collega s en andere professionals te kunnen en durven communiceren over het thema seksualiteit, intimiteit en inter-persoonlijke relaties.

5 Projectdoel 1. Summer course (studenten) 2. Online course (professionals in residentiële- en pleegzorg) 3. A course program for social work students / Website Bruikbaar in Europa!!

6 Onderzoeksvraag HOOFDVRAAG: Welke competenties (kennis, vaardigheden en houding) hebben (toekomstig) professionals werkzaam binnen de residentiële zorg en pleegzorg nodig om de gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren die binnen deze setting verblijven, te bevorderen? SUBVRAGEN: Welke materialen zijn er beschikbaar voor het bevorderen van een gezonde seksuele ontwikkeling van deze kinderen en jongeren? Welke behoeften hebben kinderen en jongeren binnen de residentiële- en pleegzorg t.a.v. seksualiteit? Welke (organisatorische) randvoorwaarden zijn van belang? Wat betekent dit voor de competenties van professionals?

7 Onderzoeksvraag HOOFDVRAAG: Welke competenties (kennis, vaardigheden en houding) hebben (toekomstig) professionals werkzaam binnen de residentiële zorg en pleegzorg nodig om de gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren die binnen deze setting verblijven, te bevorderen? SUBVRAGEN: Welke materialen zijn er beschikbaar voor het bevorderen van een gezonde seksuele ontwikkeling van deze kinderen en jongeren? Welke behoeften hebben kinderen en jongeren binnen de residentiële- en pleegzorg t.a.v. seksualiteit? Welke (organisatorische) randvoorwaarden zijn van belang? Wat betekent dit voor de competenties van professionals?

8 Hoe vertalen we dit naar onderwijs?

9 Methode Review van materialen Richtlijnen & beleidsdocumenten Interventies Trainingsprogramma s voor professionals Onderwijsprogramma s Tools en instrumenten Websites

10 Methode Interviews Experts (N=5) Beleidsmakers (N=8) Professionals binnen de residentiële zorg (N=23) en pleegzorg (N=12)

11 Methode Prioriteren competenties - Delphi studie / vragenlijst onderzoek - Beoordelen belang competenties (kennis, houding en vaardigheden): score Ronde 1 (inventarisatie); ronde 2 (consensus)

12 138 items: kennis: 35; houding: 38; vaardigheden: items kennis: 30; houding: 27; vaardigheden: items Top 20 in each category Resultaten 38 general items removed 40 items lowest ranking removed 2 docenten en 1 professional 47 respondenten 10 clusters of competencies

13 Resultaten: Competenties / clusters 1. Professioneel handelen / professionele houding 2. De behoeften van het kind als uitgangspunt nemen 3. Herkennen en reageren op (signalen van) seksueel misbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag 4. Normaliseren / focus op gezonde seksuele ontwikkeling 5. Open en eerlijk 6. Zelfkennis 7. Collega s 8. Praten over seksualiteit 9. Specifieke kennis van kwetsbare groepen 10. Normen, waarden, cultuur

14 Competenties / clusters 1. Professioneel handelen / professionele houding 2. De behoeften van het kind als uitgangspunt nemen 3. Herkennen en reageren op (signalen van) seksueel misbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag 4. Normaliseren / focus op gezonde seksuele ontwikkeling 5. Open en eerlijk 6. Zelfkennis 7. Collega s 8. Praten over seksualiteit 9. Specifieke kennis van kwetsbare groepen 10. Normen, waarden, cultuur

15 Competenties / clusters 1. Professioneel handelen / professionele houding - Professional is zich bewust van zijn positie als (positief) rolmodel t.a.v. seksualiteit - Professional handelt professioneel t.a.v. afstand en nabijheid - Kennis over wat van jou als professional wordt verwacht - Om hulp durven vragen - Bereid zijn tot zelfreflectie - Zelfvertrouwen

16 Hoe vertalen naar onderwijs? Voorbeeld opdracht: positief rolmodel Stap 1. Herkennen van een positief rolmodel Welke typische rolmodellen voor pubers ken je vanuit de media? Welke rolmodellen zie jij als positieve en negatieve rolmodellen voor kinderen/pubers? Waarom? Stap 2. Uitleg theorie rolmodel Stap 3. Nog een keer kritisch kijken naar verzamelde rolmodellen Stap 4. In 2-tallen: Wat is of was jouw rolmodel? Kenmerken? Stap 5. Wat voor rolmodel zou jij willen voorleven als groepsopvoeder? Algemeen beeld?

17 Conclusies en discussie Het onderzoek heeft geresulteerd in een lange lijst van competenties (kennis, houding en vaardigheden) die relevant zijn voor het bevorderen van een gezonde seksuele ontwikkeling Poging tot prioriteren heeft geen kortere lijst opgeleverd Clusters van competenties Indeling in algemene competenties en specialistische kennis Verschillende niveaus? Noord Europa versus heel Europa? Indeling in competenties residentiële zorg en pleegzorg Welke competenties in welk onderwijs (summer school, online course, website)?

18 Developing Wheel - Ontwikkelwiel Organizational and Organizational and cooperation interdisciplinary cooperation Daily social educational practice Daily social educational practice Personal attitudes / values Focal point 1 Focal point 2 Personal attitudes/values Focal point 3 Focal point 4 Contingency plans and sexual policy Contingency plans and Sexual policy

19 Template voor actieplan Personal attitudes/values: Waar sta je nu? Waar wil je komen? Hoe kom je daar? Daily social educational practice: Organizational and interdisciplinary cooperation: Contingency plans and sexual policy:

20 Terugkoppeling Waar wil je komen? Hoe kom je daar? Reacties van iedereen zijn terug te vinden via: 20

21 Bedankt voor uw aandacht! Claire Bernaards, Mirjam Walpot, Trudy Philipsen- van Halm Voor vragen: