Vraag 10: Grenzen in pleegzorg

Transcriptie

1 VRAAG 10 DATUM: 5 april 2011 RESULTATEN info@pleegzorgpanel.nl Vraag 10: Grenzen in pleegzorg Pleegzorg krijgt vorm door de inzet van de vele betrokkenen. Deze inzet heeft vanzelfsprekend zijn beperkingen en zijn grenzen. Niet alles is mogelijk. In vraag 10 (dec 2010 en jan 2011) is gevraagd welke grenzen binnen pleegzorg een belangrijke rol spelen en wat nodig is om de taken uit te kunnen blijven voeren zonder over de eigen grenzen te (hoeven) gaan. De resultaten van deze vraag kunnen gebruikt worden om betrokkenen beter te laten functioneren zodat samenwerken in pleegzorg beter kan verlopen. Belangrijkste conclusies: Grenzen worden in de pleegzorgpraktijk vooral bepaald door de persoonlijke mogelijkheden en onmogelijkheden van de betrokkenen. Deze zijn duidelijk meer bepalend dan motivatie, de wet of beschikbare middelen. Investeren in het vergroten van de mogelijkheden van de pleegzorgbetrokkenen (via scholing en deskundigheidsbevordering) zal ertoe leiden dat mensen minder vaak over hun grens hoeven te gaan. Om pleegouders niet over hun grenzen te laten gaan is het vooral belangrijk hen serieus te nemen. Als dat gebeurt en het mogelijk wordt om zaken af te stemmen en samen te werken, levert dat een bijdrage aan het behoud van pleeggezinnen. De kwaliteit van de ondersteuning is voor pleegouders belangrijker dan de hoeveelheid hulpverlening. Het beter inzetten van de huidige middelen helpt meer dan extra middelen inzetten. Investeren in werving en behoud van pleeggezinnen is nodig om medewerkers van Bureau Jeugdzorg goed hun werk te kunnen laten doen. resultaten vraag 10 1

2 Vraag 1: Welke grenzen zijn voor uw functioneren in pleegzorg het meest aan de orde. Uit de antwoorden van de respondenten blijkt dat grenzen die te maken hebben met kwaliteit (zoals mogelijkheden en onmogelijkheden, motivatie en kwaliteit van de hulpverlening) veel belangrijker zijn dan grenzen die te maken hebben met kwantiteit (zoals de hoeveelheid geld, tijd en hulpverleners). Uitzondering hierop is dat medewerkers van Bureau Jeugdzorg aangeven dat Grafiek 1 voldoende beschikbare pleeggezinnen belangrijk is om hun werk te kunnen doen (zie tabel op p- 3). Grafiek 1 laat zien dat kwalitatieve grenzen voor pleegouders (nog) belangrijker zijn dan voor professionals (79% tegenover 65%). Als we een verdeling maken tussen persoonsgebonden criteria (mogelijkheden en motivatie) en niet persoonsgebonden criteria (wet en middelen) zien we dat de persoonsgebonden criteria meer bepalend zijn voor het functioneren binnen de eigen grenzen dan de niet persoonsgebonden criteria (zie grafiek 2). Binnen de persoonsgebonden criteria blijken vervolgens de mogelijkheden van mensen (blauw) veel meer bepalend te zijn dan hun motivatie (rood). Deze gegevens zijn een pleidooi voor meer aandacht voor scholing en deskundigheids-bevordering van mensen in pleegzorg. Door scholing kunnen de mogelijkheden van mensen worden vergroot zodat zij hun eigen en andermans grenzen beter kunnen bewaken. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de kwaliteit van de ondersteuning. Door respondenten is aangegeven dat dit een belangrijke factor is als het gaat om het niet overschrijden van de eigen grenzen. Deskundigheidsbevordering vergroot de kwaliteit van de hulpverlening, waardoor mensen minder snel over hun grenzen hoeven te gaan. Bij vraag 2 worden voorbeelden gegeven van deskundigheidsbevordering voor pleegzorgwerkers waarbij gepleit wordt voor meer deskundigheid op het gebied van hechting en (ortho)pedagogiek. Grafiek 2 Toelichting middelen: De hoeveelheid beschikbare hulpverleners, pleeggezinnen, financiën, ondersteuning en tijd. De beschikbare middelen (paars in grafiek 2) zijn binnen pleegzorg niet onbelangrijk, maar wel minder bepalend voor de grenzen van betrokkenen. De wet (groen in grafiek 2), belangrijk als kader, wordt het minst genoemd als beperkende factor voor het functioneren. resultaten vraag 10 2

3 In onderstaande tabel zijn de antwoorden weergegeven op vraag 1: Welke grenzen zijn voor uw functioneren in pleegzorg het meest aan de orde. Iedere respondent heeft maximaal drie grenzen aangegeven. Mogelijke grens Aantal keren genoemd door Pleegouders (n=37) Aantal keren genoemd door Medew. J&O (n=6) Aantal keren genoemd door Medew. BJZ (n=4) De (on)mogelijkheden van andere betrokkenen De (on)mogelijkheden van jezelf De kwaliteit van de geleverde ondersteuning De (on)mogelijkheden van de wet 11 2 De motivatie van andere betrokkenen De hoeveelheid beschikbare tijd 6 2 De hoeveelheid beschikbare hulpverleners 5 De motivatie van jezelf 4 De hoeveelheid beschikbare pleeggezinnen De hoeveelheid beschikbare financiële middelen De hoeveelheid beschikbare ondersteuning 3 2 de andere gebeurtenissen in je gezin en familie of op je werk 1 Vraag 2: Wat kunnen anderen doen om er voor te zorgen dat u kunt (blijven) samenwerken binnen pleegzorg, zonder over uw eigen grenzen te gaan? Door de respondenten zijn zeer bruikbare tips gegeven die ervoor kunnen zorgen dat mensen in pleegzorg niet over hun grens hoeven te gaan. Iedereen die te maken heeft met pleegzorg kan met deze tips zijn voordeel doen. Conclusies: Voor pleegouders is het van het grootste belang dat zij serieus genomen worden en dat er naar hen geluisterd wordt. Afstemming en samenwerking lijken pas mogelijk als zij worden gezien en geaccepteerd in hun belangrijke rol. Voor professionals is het het meest belangrijk om onderling goed af te stemmen, goed naar elkaar te luisteren en de samenwerking goed te organiseren. Hiermee kan ervoor gezorgd worden dat mensen niet over hun grenzen hoeven te gaan. Verreweg de meeste tips gaan over het beter inzetten van de huidige middelen en zijn niet een vraag naar extra middelen. Niet over je grens gaan heeft dus weinig met geld te maken. resultaten vraag 10 3

4 Als we de resultaten van vraag 2 vergelijken met die van vraag 1 valt op dat er weinig expliciet gevraagd wordt om kwalitatief goede ondersteuning of het vergroten van de eigen competenties en/of die van de andere betrokkenen. Het blijft daardoor een open vraag of pleegouders zich wel of niet voldoende competent voelen voor hun taak? Alle tips tezamen die door respondenten zijn gegeven leveren een verbetervoorstel op waarmee pleegzorg verder ontwikkeld kan worden. In de volgende citaten is in heldere bewoordingen aangeven waar binnen pleegzorg, naar het idee van de respondenten, ontwikkeling van belang is. Citaat van een onafhankelijk deskundige Betere scholing van begeleiders binnen de pleegzorg en dan m.n. op gebied van hechtingsproblematiek en de onderkenning en begeleiding daarvan. Aanstellen van deskundigen (mét niveau) binnen de instellingen voor pleegzorg. Citaten van pleegouders: Goede inhoudelijke ondersteuning van pleegouders bij de opvoeding/ontwikkeling van het pleegkind. De ''maatschappelijk werk taak'' van de pleegzorgwerker wordt goed uitgevoerd, de ''orthopedagogische taak'' niet. Voldoende respect en waardering voor de pleegouders Wanneer ik over mijn eigen grenzen moet gaan om te kunnen samenwerken wordt het tijd om een andere professional te sturen. Soms wordt er pas geluisterd als gedreigd wordt te stoppen, dat is niet fijn om te merken. Zien en respecteren van ieders kunnen en niet-kunnen en van daaruit plannen maken. Citaat van medewerker Bureau Jeugdzorg Ik ga over mijn grens als een kind te lang op een ongeschikte plek blijft wonen. Citaat van medewerker Jeugd en Opvoedhulp De kwaliteit van de hulp wordt op dit moment ondermijnt doordat we meer tijd op kantoor zitten om te voldoen aan de eisen van de inspectie, dan bij de pleeggezinnen of pleegkinderen langs gaan. resultaten vraag 10 4

5 Hieronder volgen de gegeven tips van de respondenten, ingedeeld in verschillende categorieën. Hierbij is ook de verdeling in aantallen te zien en zijn de meeste tips weergegeven. Tips van pleegouders die er voor kunnen zorgen dat zij niet over hun grenzen hoeven te gaan. Categorie Manier waarop pleegouders het onder woorden brengen Aantal Serieus nemen Afstemmen Ondersteuning Kiezen voor het kind Samenwerken - Kennis van mijn grenzen door te luisteren en deze bewaken - Ons steunen en luisteren in moeilijke situaties - Voldoende respect en waardering voor de pleegouders - Besef dat pleegouders het merendeel van het werk verrichten - Goed luisteren, serieus nemen, meedenken, respecteren - Goed luisteren naar wat je aangeeft, en er dan iets mee doen - Respecteren van de grenzen van pleegouders - Soms wordt er pas geluisterd als gedreigd wordt te stoppen - Adequaat op signalen reageren - Openheid/eerlijk/minder angstig voor 'mijn rol' - Blijven vragen - Blijven evalueren - Goede communicatie - Duidelijkheid geven over de stand van zaken rondom het pleegkind - In overleg met elkaar de toekomst van je pleegkind richting geven - Vroegtijdig en werkelijk betrekken bij besluiten - Heldere communicatie over mogelijkheden - Op tijd onmogelijkheden bespreekbaar maken - Zien en respecteren van ieders kunnen en niet-kunnen en van daaruit plannen maken - Realistisch inzicht: niet iets willen nastreven dat toch niet haalbaar is - Goede communicatie over de vraagstelling die door ons bij de pleegzorg wordt gelegd - complete hulp bieden (naast pleegzorg ook ondersteuning van de eigen ouders) - Concrete hulp aan pleegkinderen en pleegouders bij gedragsproblemen - Acute hulp bij crisissituaties - Ervaren pleegzorgwerkers gecompliceerde casussen laten managen en onervaren werkers de minder gecompliceerde - Wanneer ik over mijn eigen grenzen moet gaan om te kunnen samenwerken wordt het tijd om een andere professional te sturen - Ondersteunen op maat, dus niet langskomen omdat dit in een protocol staat - Mij af en toe de mogelijkheid geven zonder kind te zijn - Goede inhoudelijke ondersteuning van pleegouders bij de opvoeding/ontwikkeling van het pleegkind. De ''maatschappelijk werk taak'' van de pleegzorgwerker wordt goed uitgevoerd, de ''orthopedagogische taak'' niet - Duidelijk vanuit de eigen organisatie (zorgaanbieder en bureau jeugdzorg) voor het belang van het kind kiezen - Goede inventarisatie van de zorgbehoefte van het kind - Het belang van de kinderen boven die van de biologische moeder stellen - Ander systeem van beoordelen biologische ouders. Het duurt lang voordat er een definitief besluit genomen wordt t.a.v. perspectief. - Actiever invloed aanwenden om meer medewerking van gemeentelijke overheid en politie te verkrijgen als dat nodig is - Hun werk doen zoals wettelijk is voorgeschreven en het kindsbelang laten prevaleren boven het eigen dan wel stichtingsbelang - Sneller besluiten over jonge kinderen in perspectief biedende pleeggezinnen - Afspraken nakomen - Duidelijker taakverdeling - Eerlijke en volledige informatie vóór een plaatsing - Verbeteren van de kwaliteit en termijn van de pleegzorgverslagen - Kortere lijnen - Openheid over stand van zaken - Sneller doorpakken in het proces - Niet steeds opnieuw het wiel willen uitvinden resultaten vraag 10 5

6 Faciliteren Competenties Tijd familie netwerk en - Kinderopvang regelen, als het kind het aan kan - Een goede financiële vergoeding - Financiële middelen om vrijheid in te kopen - Ruimte geven aan een persoonlijke invulling van de pleegzorg. - Meer ruimte voor eigen initiatief - Tijd en ruimte geven - Meer tijd aan een zaak kunnen besteden - Het demotiveert als je familie niet achter je pleegzorg staat 1 Bureaucratie - Minder bureaucratisch Tips van medewerkers Jeugd en Opvoedhulp die er voor kunnen zorgen dat zij niet over hun grenzen hoeven te gaan Categorie Manier waarop medewerkers van Jeugd en Opvoedhulp het onder woorden brengen Aantal Afstemmen Samenwerken - Verwachtingen uitspreken - Bij verschillen van mening, uitleg geven over de belangen - Gemotiveerd deelnemen aan de hulpverlening - Duidelijk communiceren over de problemen die ervaren worden - Heldere taakverdeling afspreken - Heldere kaders scheppen waarbinnen duidelijke afspraken gemaakt worden - De rol van de pleegzorgvoorziening in de samenwerking met BJZ groter maken Ondersteuning - Openstaan voor hulp en steun 1 Bureaucratie - Minder bureaucratie - De kwaliteit van de hulp wordt op dit moment ondermijnt doordat we meer tijd op kantoor zitten om te voldoen aan de eisen van de inspectie, dan bij de pleeggezinnen of pleegkinderen langs gaan Tips van medewerkers Bureau Jeugdzorg die er voor kunnen zorgen dat zij niet over hun grenzen hoeven te gaan Categorie Manier waarop medewerkers van Bureau Jeugdzorg het onder woorden brengen Aantal Afstemmen Kiezen voor het kind - Transparant werken en onderling goed afstemmen zodat de neuzen dezelfde kant op staan - Openheid, eerlijkheid en eigen (on)mogelijkheden aan kunnen geven - Ik ga over mijn grens als een kind te lang op een ongeschikte plek blijft wonen 1 Bureaucratie - Flexibeler zijn m.b.t. toestaan van een gezin als ik een goed pleeggezin heb gevonden 1 2 resultaten vraag 10 6