Keuzegids. Cursusjaar Geneeskunde jaar 3

Transcriptie

1 Keuzegids Cursusjaar Geneeskunde jaar 3 0

2 1

3 Inhoudsopgave 1. Algemeen 1.1 Inleiding Verklaring van de blokcodes Algemene opbouw Toelichting BOWO-onderwijs Periode 6 (BOWO) 2.1 Innovatieve reumatologie (5KBW5) Evidence based medicine (5KME5) Complementaire behandelwijzen; wetenschappelijk (on)bewezen (5KMG9) Acuut en chronisch nierlijden (5KMP2) Zuurstof, een kwestie van leven en dood (5KMR4) Periode 7 (BOWO) 3.1 Hart in nood bij klein en groot (5KHC3) Immunological defence against micro-organisms (5KIA6) Sekse, seksualiteit en multiculturaliteit (5KMG3) Veroudering: van moleculaire slijtage tot verlies aan lichaamsfuncties (5KMP3) De "gestoorde" wereld van membranen en signalen (5KMP4) Intra uterine ontwikkeling en toxicologie (5KMP5) Genetische en metabole ziekten (5KMP6) Het geneesmiddel: van molecuul tot klinische toepassing(5kmr2) Controversen in de hemostase (5KMR6) Pijn en pijnbestrijding (5KNW7) Ontwikkelingspsychopathologie (5KNW8) Erfelijke darmkanker: zelf wetenschappelijk onderzoek doen (5KON5) Therapieontwikkeling in de hemato-oncologie (5KON6) Optimalisering van medisch handelen (5KVZ5) Neglected diseases (5KVZ12)

4 4. Periode Atherosclerose: preventie, diagnostiek en therapie (5KHC1) Pediatric infectious diseases (5KIA9) Diagnostiek met beeld- en signaalvormende technieken (5KME2) Onderzoeksaspecten van solide tumoren (5KON2) International public health (5KVZ2) Periode Verbale en auditieve communicatieproblemen (5KGH6) Mondziekten (5KGH9) Severe infectious diseases (5KIA8) Medische besluitvorming (5KME1) Utopische en geneeskunde (5KMG6) Medische biotechnologie (5KMP1) Pijn en bewustzijnsverandering: oorzaken en behandeling (5KNW1) Hormonen en tumoren (5KON4) Arbeid, milieu en gezondheid (5KVZ6) AIDS (5KVZ7) Periode Motorpech (5KBW1) Het (on)geboren kind at risk (5KGH2) Chronische longaandoeningen bij kind en volwassene (5KGH3) Capita selecta traumatologie (5KGH5) Essentiële hypertensie (5KHC4) Rationeel antibioticabeleid (5KIA3) Gezondheidszorg, levensbeschouwing en cultuur (5KMG2) Stoornissen in het ijzermetabolisme: van bench tot bedside (5KMR8) Complicaties van kanker (5KON3) Omgaan met de dood (5KVZ10)

5 7. Periode Horen, zien en bewegen: een oriëntatie op neurowetenschappen (5KNW5) Periode Organen maken: regeneratieve geneeskunde en tissue engineering (5KMP8) Klinische geneesmiddelentoxicologie (5KMR7) Periode De impact van aandoeningen bij kinderen, ouderen en verstandelijk gehandicapten (5KMG1)

6 1.1 Inleiding Beste student, Vanaf februari worden er weer veel verschillende keuzeblokken aangeboden. In elke periode kun je kiezen uit een aantal blokken. Om een goede en weloverwogen keuze te kunnen maken heeft het SOOS dit jaar opnieuw een keuzegids voor je samengesteld. In deze gids kun je lezen wat de blokcoördinator én de student vinden van het blok. De blokcoördinator is gevraagd de essentie van zijn of haar blok zelf beknopt weer te geven. De mening van de student hebben we verkregen middels evaluatieformulieren ingevuld door studenten die het blok eerder hebben gevolgd. Meer informatie over de blokken is te vinden in de studiegids, te vinden via de site van de Radboud universiteit: De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Meer informatie over dit BOWO-onderwijs kun je vinden op pagina 6. Periode 1, 2 en 3 van studiejaar zijn achterin de gids te vinden. De keuzeblokken zijn bedoeld om studenten de mogelijkheid te bieden dieper in te gaan op onderwerpen die hen aanspreken. Maar laat je niet afschrikken doordat sommige blokken als druk worden bestempeld. Alle blokken zijn goed te doen voor een derdejaars student. Kies dus wat jou het meest interesseert en waarvan jij denkt dat je het meest kunt leren! Voor het maken van deze gids zijn studentcommentaren essentieel. Wij willen alle studenten die afgelopen jaar hun mening hebben gegeven bedanken en we hopen dat er dit jaar ook weer mensen bereid zijn om de volgende editie van de keuzegids mogelijk te maken! Veel plezier en succes bij het maken van een goede keuze! Met vriendelijke groet, Namens het SOOS, Sjef Stribos, Eline Laro, Tess van Eijk 5

7 1.2 Verklaring van de blokcodes KBW KGH KHC KIA KME KMG KMP KMR KNW KON KVZ Bewegingswetenschappen Speciële genees- of heelkunde Hart en circulatie Infectie en afweer Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Maatschappij en gezondheid Moleculaire pathologie Metabolisme en regulatie Neurowetenschappen Oncologie Volksgezondheid 1.3 Algemene opbouw De informatie die je aantreft in de hierna volgende pagina s is als volgt gestructureerd. Bloktitel Vakgebied Blokcoördinator adres blokcoördinator Docentcommentaar Studentcommentaar 6

8 Keuzeblokken Keuzeblokken Keuzeblokken Voorjaarsvakantie BOWO-keuzeblokken BOWO-keuzeblokken 1.4 Toelichting BOWO-onderwijs 5KBW5 5KME5 5KMG9 5KMP2 5KMR4 Periodes: Psychoproblematiek 5KHC3 5KIA6 5KMG3 5KMP3 5KMP4 5KMP5 5KMP6 5KMR2 5KMR6 5KNW7 5KNW8 5KON5 5KON6 5KVZ5 5KVZ12 5KHC1 5KIA9 5KME2 5KON2 5KVZ Psychoproblematiek 5KGH6 5KGH9 5KIA8 5KME1 5KMG6 5KMP1 5KNW1 5KON4 5KVZ6 5KVZ7 5KBW1 5KGH2 5KGH3 5KGH5 5KHC4 5KIA3 5KMG2 5KMR8 5KON3 5KVZ10 5PKO1 5PKO1 5PKO1 5PKO1 5PKO1 De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Vanwege deze koppeling aan de BlokOverstijgende Wetenschappelijke Oriëntatie, worden de keuzeblokken in deze periode BOWO-blokken genoemd. Elke Bachelorstudent dient één BOWO-blok te volgen. Een BOWO-blok onderscheidt zich van een gewoon keuzeblok door het feit dat na afloop van het BOWO-blok een onderzoeksvoorstel wordt geschreven dat aansluit op de thematiek van het betreffende blok. Dit gebeurt in de tijd die voor het blokoverstijgend onderwijs staat. Het onderzoeksvoorstel wordt begeleid door docenten uit het blok en beoordeeld door de blokcoördinator. Het onderzoeksvoorstel en de beoordeling ervan worden in het portfolio bewaard. Blokoverstijgend wordt gedurende het keuzeblok ook extra onderwijs verzorgd om een goede basis voor het schrijven van een onderzoeksvoorstel te leggen. Periode 1, 2 en 3 zijn niet in deze tabel opgenomen. Achterin deze keuzegids kun je deze blokken terugvinden. 7

9 2. Periode 6 (BOWO) 2.1 Innovatieve reumatologie (5KBW5) Evidence based medicine (5KME5) Complementaire behandelwijzen; wetenschappelijk (on)bewezen (5KMG9) Acuut en chronisch nierlijden (5KMP2) Zuurstof, een kwestie van leven en dood (5KMR4)

10 5KBW5 Innovatieve reumatologie Bewegingswetenschappen Dr. J. Fransen In dit blok staan innovaties in de behandeling van reumatische ziekten centraal. Reumatische ziekten zijn veelal chronische aandoeningen van vooral het bewegingsapparaat met een sterke betrokkenheid van het immuunsysteem. De behandeling van reumatische ziekten is sterk verbeterd, met name door betere medicijnen, eerdere diagnose, en vroegere en agressievere behandeling. Hierdoor hebben deze patiënten nu een veel betere prognose dan vroeger. Dit blok behandelt met name reumatoïde artritis, sclerodermie, en osteoporose. Onderwerpen die daarbij aan bod komen zijn: epidemiologie, meetmethoden, etiologie, diagnostiek, prognostiek, behandeling en preventie. Nadat een basis is gelegd om de moderne behandeling van reumatische ziekten te begrijpen, vindt er verdieping plaats middels casuïstiek, het beoordelen en interpreteren van studies, het geven van presentaties, en het zelf innovatief zijn. Studentcommentaar niet beschikbaar. Leuk en leerzaam blok Enthousiaste docenten Groepswerk, presenteren, artikelen leren lezen Roostering/afstemming is niet altijd efficiënt Psychosociale aspecten voegen weinig toe Er is te weinig tijd voor verdieping Er worden weinig reumatische aandoeningen behandeld 9

11 5KME5 Evidence Based Medicine Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Prof. Dr. G.J. van der Wilt In dit keuzeblok gaat u uw kennis en vaardigheden op het gebied van EBM verder uitbreiden. Het centrale thema in het blok is kennis synthese. Wanneer u over een bepaald onderwerp relevante literatuur gaat zoeken, dan zal het resultaat daarvan vaak heterogeen zijn: mogelijk zijn er resultaten van gerandomiseerde studies, van observationele cohort studies, van retrospectief onderzoek, of case reports. Resultaten van onderzoeken (ook wanneer het bv. allemaal gerandomiseerde studies zijn) kunnen sterk verschillen, en spreken elkaar soms tegen. In dit blok leert u hoe u op basis van de beschikbare informatie een aanbeveling kunt formuleren voor de praktijk. U gebruikt daarvoor de GRADE systematiek (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) en Review Manager, het programma dat de Cochrane Collaboration heeft ontwikkeld voor het schrijven van een systematic review. U werkt gedurende het blok in groepjes aan één specifiek onderwerp, en u wordt daarbij begeleid door een docent van een klinische afdeling. In de loop van het blok worden diverse thema s verder uitgediept, zoals surrogaat eindpunten, kwaliteit van leven, en ethische aspecten van klinisch onderzoek. Aan het eind van het blok presenteert u uw bevindingen op de betreffende klinische afdeling. Doorgaans zult u aan een onderwerp gaan werken waar binnen de beroepsgroep behoefte is aan (actualisatie van) een richtlijn voor het klinisch handelen. Dit blok heeft weinig contacturen (1 à 2 per dag), maar je moet wel veel tijd besteden aan het schrijven van je verslag. Je hoeft geen toets te maken, alleen een verslag dat je later moet presenteren op de afdeling waar je onderzoek mee samenhangt. Eventueel kun je je presentatie ook in het volgende blok houden. Je hebt veel eigen inbreng bij dit blok Enthousiaste docenten met relevante colleges Je werkt samen in kleine groepjes en je hebt weinig contacturen Geleerde vaardigheden nuttig en essentieel voor verdere loopbaan Er is weinig praktisch onderwijs buiten je rapportage om Je krijgt weinig mee van onderzoeken van werkgroepgenoten De hoorcolleges sluiten niet altijd aan bij het onderwerp van je onderzoeksvraag De begeleiding is soms niet goed op de hoogte van de opdracht In het begin is het soms onduidelijk wat er van je verwacht wordt 10

12 5KMG9 Complementaire behandelwijzen; wetenschappelijk (on)bewezen? Maatschappij en gezondheid Dr. W.J.M.J. Gorgels Patiënten bezoeken naast hun eigen arts soms ook een complementaire behandelaar, zoals bijvoorbeeld een antroposofisch arts, een homeopaat, een natuurarts, acupuncturist of een paranormaal genezer e.d. Veel patiënten melden dit echter niet spontaan aan de reguliere behandelaar. Anderen hebben er vragen over en stellen het op prijs er met hun eigen arts over te kunnen praten. Het is daarom van belang dat ook de regulier werkend arts een basiskennis heeft van de complementaire behandelwijzen waar patiënten gebruik van maken. In dit blok worden enkele complementaire behandelwijzen vanuit diverse invalshoeken tegen het licht gehouden. Welke complementaire behandelwijzen zijn in Nederland de meest gangbare en wat zijn de theoretische en historische kaders? Hoe stelt men binnen de reguliere geneeskunde eigenlijk vast of een behandeling werkzaam en zinvol is? Wat voor evidence is er voor de werkzaamheid en risico's van complementaire behandelingen als we dezelfde meetlat hanteren als in de reguliere geneeskunde? Hierbij komt de wetenschapsfilosofie, epidemiologie, maar ook fundamenteel onderzoek uitvoerig aan bod. Ook op farmacologische, psychologische, ethische, maatschappelijke en juridische aspecten wordt ingegaan. Een vast onderdeel van het blok is het bezoeken van een praktijk en het bijwonen van het spreekuur van een complementaire behandelaar. Daarnaast wordt er ook een werkstuk gemaakt van beperkte omvang over een zelf gekozen onderwerp. Naast het werkstuk op schrift houdt u over uw werkstuk een individuele presentatie aan het einde van het blok. De laatste week verkent u de klinische praktijk, o.a. aan de hand van casuïstiek. Hoe wilt u later omgaan met de patiënt die ook een complementair behandelaar bezoekt en hoe met de behandelaar zelf? Eerst ga je je oriënteren op de verschillende complementaire behandelwijzen. Daarna lees je veel artikelen over het al dan niet bewezen zijn van de behandelvormen. Bij de presentaties krijg je verbeterpunten en positieve feedback. Het is wel een druk blok met veel presentaties, een werkstuk en een toets. Door veel herhaling blijft de stof beter hangen. De praktijkstages en gastcolleges zijn erg leuk / interessant Opfrissing van het werken met Pubmed Het is in het begin onduidelijk wat er van je verwacht wordt Er is een grote tijdsbelasting 11

13 5KMP2 Acuut en chronisch nierlijden Moleculaire pathologie Dr. H.W. van Hamersvelt De nierfunctie kan door verschillende oorzaken acuut of chronisch verslechteren. In dit blok wordt de klinisch gangbare methode voor bepalen van de nierfunctie in de praktijk onderzocht. Als oorzaken van acute nierinsufficiëntie komen met name obstructie en het hemolytisch uremisch syndroom aan bod. Wanneer bij een patiënt de nierfunctie helemaal verloren is gegaan is nierfunctievervangende therapie noodzakelijk. In dit blok komen de voorwaarden voor hemodialyse en CAPD, met de bijbehorende voor- en nadelen, aan de orde. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op een aantal aspecten van niertransplantatie en wordt de farmacokinetiek van meest gebruikte immuunsuppressiva besproken. Erg goed georganiseerd blok met een duidelijke indeling. De presentaties door de docenten waren goed te volgen. Er was een goede weekindeling, waarbij elke week een ander thema aan bod kwam. Bij vrijwel alle onderwerpen zit wel een praktisch gedeelte, dus je kunt veel leren door te ervaren. Daarnaast beoordeel je wetenschappelijke artikelen met een referaat en presentaties. Goede verdeling practica en zelfstudie Veel kliniek, gesprekken met dialysepatiënten Betrokken docenten Je eigen nierfunctie bepalen Oefenen met gebruik van Pubmed De gesloten vragen op de toets waren moeilijker dan verwacht Soms inefficiënte roostering 12

14 5KMR4 Zuurstof: een kwestie van leven of dood Metabolisme en regulatie Dr. A. Vis Het blok "Zuurstof, een kwestie van leven en dood" gaat dieper in op het zuurstoftransport van buitenlucht tot in de cellen, wat daarin eventueel fout kan gaan en wat de mogelijkheden voor behandelingen zijn. Onderwerpen van het blok zijn ten eerste het normale zuurstoftransport van buitenlucht tot mitochondrion en de regulatie hiervan. Ten tweede komt aan de orde weefseloxygenatie onder bijzondere omstandigheden en afwijkingen in gassamenstelling en transport en de consequenties hiervan voor gezondheid en functioneren. Ten derde komen moderne diagnostische technieken aan de orde die o.a. de continue kwantitatieve bewaking mogelijk maken van de weefseloxygenatie bij m.n. patiënten at risk. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal high-tech behandelingen zoals: CardioPulmonaire Bypass, Extracorporele Membraan Oxygenatie (ECMO), hyperbare zuurstoftherapie, bloedvervangende zuurstofdragers. Ruim aandacht wordt besteed aan oxygenatieproblemen onder bijzonder omstandigheden zoals tijdens duiken, op grote hoogte en in utero. De onderwerpen zijn zodanig gekozen dat iedereen er in de praktijk mee te maken zal krijgen, ofwel als slachtoffer of als behandelaar, terwijl ze niet in het reguliere curriculum worden behandeld. Een groepjesgewijze Powerpointpresentatie over het gekozen researchonderwerp sluit het blok af. Dit blok is speciaal interessant voor mensen met als hobby duiken, vliegen, parachutespringen of bergbeklimmen. Het is een vrij druk blok met veel colleges en zelfstudieopdrachten, vooral in de eerste twee weken. De laatste twee weken waren relatief wat rustiger. Tussendoor waren er verschillende excursies, die erg leuk er leerzaam waren. Er komt veel fysica aan bod. De opbouw was erg overzichtelijk en goed ingevuld. Leuke en leerzame excursies Enthousiaste docenten Genoeg klinische koppeling Drukke eerste twee weken Soms te veel fysica, waardoor het soms abstract wordt 13

15 3. Periode 7 (BOWO) 3.1 Hart in nood bij klein en groot (5KHC3) Immunological defence against micro-organisms (5KIA6) Sekse, seksualiteit en multiculturaliteit (5KMG3) Veroudering: van moleculaire slijtage tot verlies aan lichaamsfuncties (5KMP3) De "gestoorde" wereld van membranen en signalen (5KMP4) Intra uterine ontwikkeling en toxicologie (5KMP5) Genetische en metabole ziekten (5KMP6) Het geneesmiddel: van molecuul tot klinische toepassing (5KMR2) Controversen in de hemostase (5KMR6) Pijn en pijnbestrijding (5KNW7) Ontwikkelingspsychopathologie (5KNW8) Erfelijke darmkanker: zelf wetenschappelijk onderzoek doen (5KON5) Therapieontwikkeling in de hemato-oncologie (5KON6) Optimalisering van medisch handelen (5KVZ5) Neglected diseases (5KVZ12)

16 3.1 5KHC3 Hart in nood bij klein en groot Hart en circulatie Dr. L.J.B.M.L. Noyez De blijvende problematiek verbonden aan diagnose en behandeling van hartziekten is niet alléén van belang voor de specialisten op dit gebied maar ook voor huisartsen en andere specialisten. Ten eerste is het doel de student in contact te brengen met de praktijk en het proces van klinische beslissingen in concrete situaties. De theoretische kennis verworven in het kerncurriculum wordt uitgediept en wordt getoetst in de praktijk. Ten tweede krijgt de student de mogelijkheid zich te verdiepen in de historische wortels, huidige positie en de te verwachten ontwikkelingen van de vakgebieden cardiologie, kindercardiologie en hartchirurgie. Ook maakt de student kennis met wetenschappelijke onderzoekthema's die op dit moment in de betrokken vakgebieden worden bewerkt. Verschillende gebieden van hartziekten worden in dit blok uitgebreid behandeld, maar het is vooral de bedoeling kennis te maken met de klinische praktijk. : Goede opbouw blok: twee weken kindercardiologie en twee weken cardiologie voor volwassenen. Interessante en afwisselende praktijkobservaties Het maken van een verslag en presentatie is erg leerzaam : Scriptie, presentatie én tentamen maakt het geheel wel wat druk 15

17 3.2 5KIA6 Immunological defence against micro-organisms Infectie en Afweer Prof. Dr. R.W. Sauerwein Een sleutelrol van het immuunsysteem is de verdediging tegen binnendringende micro-organismen. De immuun respons begint met de herkenning van een pathogeen, gevolgd door een gereguleerde reactie die resulteert in een beschermende immuun respons. Sommige responsen kunnen echter juist pathologie in de gastheer induceren en sommige microorganismen hebben manieren gevonden om het immuunsysteem te ontwijken. In dit BOWO-blok zal bij een aantal belangrijke infecties gekeken worden naar de interactie met het immuunsysteem. De eerste twee weken zijn erg intensief, maar er komen wel hele interessante onderwerpen aan bod. In de eerste weken richt je je vooral op het lezen van artikelen over bepaalde micro-organismen, die daarna nabesproken worden in een responsiecollege. Aan het einde van de tweede week vindt er een toets plaats. In de derde en de vierde week richt je je vooral op het maken van een onderzoeksvoorstel en een presentatie over een bepaald micro-organisme. Dit helpt je al een eind op weg met je BOSA en dat is erg fijn. Interessant onderwerp Enthousiasten docenten Goede begeleiding Hoorcolleges stonden niet op blackboard Het is een erg druk blok 16

18 3.3 5KMG3 Sekse, seksualiteit en multiculturaliteit Maatschappij en gezondheid Prof. Dr. A.L.M. Lagro-Janssen De eerste week staat in het teken van de rol die gender en cultuur spelen in de hulpverlening. Het tweede thema richt zich op het verwerven van kennis en vaardigheden over sekse- en cultuurverschillen in seksueel functioneren. Vervolgens maakt de student kennis met de belangrijkste lichamelijke en psychische klachten na seksueel misbruik. Tot slot komen specifieke problemen van allochtone vrouwen met en rondom de reproductie aan bod en maakt de student kennis met gezondheidsproblemen en medische zorg voor legale vluchtelingen en illegaal verblijvenden in Nederland. Het blok sluit af met presentaties en persoonlijke essays over gender en cultuur. Het is een leuk maar druk blok met een tentamen en een presentatie. Het blok is naast de theorie ook gericht op de praktijk. Door te oefenen in de praktijk heb je er later veel aan als arts. De opbouw van het blok is overzichtelijk. Veel dingen die je niet in het curriculum hebt geleerd komen nu aan de orde. Relevant en interessant blok Niet lastig, wel veel werk Enthousiaste docenten Goede opbouw Leren met taboes om te gaan en te bespreken Contact met simulatiepatiënten Relatief druk blok Soms oude filmpjes 17

19 3.4 5KMP3 Veroudering: van moleculaire slijtage tot verlies aan lichaamsfuncties Moleculaire pathologie Dr. G.J.C.G.M. Bosman, biochemie Centraal in dit blok staan de moleculaire achtergronden van een aantal verouderingsprocessen en de gevolgen daarvan op hogere fysiologische organisatie niveaus. Een gedeelte van dit blok bestaat dan ook uit practica, waarin verscheidene analyse technieken zullen worden gebruikt om verouderingsprocessen op te sporen. Er zal kennis gemaakt worden met ethische en wetenschappelijke aspecten van onderzoek bij de oudere mens. Normale en pathologische veroudering zal daarbij ook in persoonlijk contact met ouderen, al dan niet patiënt, aan de orde komen. In een literatuuronderzoek, waaraan gedurende het gehele blok gewerkt zal worden, zal bij een karakteristieke verouderingsziekte het verband tussen de verschillende elementen verder worden uitgediept. Dit is een leuk blok met veel practica en enthousiaste docenten. Het blok was logisch opgebouwd en werd afgesloten met een scriptie en presentatie in plaats van een toets. Het is een goede basis voor het blokoverstijgende onderwijs. Er zit ook een bloedprik cursus in. Het is leuk voor mensen die wat op moleculair niveau willen leren. Leuke practica (bloedprikken) Enthousiaste docenten Geen tentamen Leerzaam voor omgang met artikelen en presentaties geven Veel opdrachten inleveren Vrij druk door slechte tijdsverdeling 18

20 3.5 5KMP4 De "gestoorde" wereld van membranen en signalen Moleculaire pathologie Dr. P. Deen In dit keuzeblok zal de wisselwerking tussen de verschillende disciplines worden gedemonstreerd door het traject patiënt, orgaan, cel en molecuul te doorlopen. In het eerste onderdeel worden door een klinisch geneticus, internist en kinderarts voordrachten gegeven waarin een aantal ziektebeelden worden besproken. In het tweede onderdeel staat het uitvoeren van een literatuuronderzoek centraal. In het laatste onderdeel maakt u ten slotte kennis met toonaangevend wetenschappelijk onderzoek zoals dat binnen onze faculteit wordt verricht. Als rode draad door het blok zult U, begeleid door klinische en pre-klinische experts op het gebied van de ziektes, in groepsverband zowel praktische als theoretische details van de ziektes gaan onderkennen, dat U samen uitwerkt tot een scriptie en voordracht, wat als eindtoets dient. In dit blok worden veel practica gegeven. Aan de hand van de artikelen die je moet zoeken wordt een presentatie en een scriptie gemaakt. Dit gebeurt in groepsvorm. Het is een relatief druk blok door de vele practica, maar goed te doen in weken. Enthousiaste docenten Wetenschappelijke diepgang Leren presenteren en verslaglegging Weinig kliniek Druk en weinig tijd voor de deelscriptie 19

21 3.6 5KMP5 Intra-uterine ontwikkeling en toxicologie Moleculaire pathologie Mevr. Dr. Ir. N. Roeleveld In dit blok wordt allereerst de normale embryologie, de ontwikkeling van het embryo tot en met de vierde maand van de zwangerschap, behandeld. Daarnaast komen factoren aan bod die de ontwikkeling van het embryo verstoren of beschadigen. Het eetpatroon van de moeder is belangrijk en derhalve wordt de invloed of het ontbreken van essentiële vitamines en spoorelementen bestudeerd. Genotmiddelen zoals alcohol, drugs en roken hebben een bewezen schadelijke invloed. De effecten van deze stoffen worden in groepen zelfstandig uitgewerkt en gepresenteerd. In het blok komen ook de mogelijkheden en onmogelijkheden van prenatale diagnostiek en genetic counseling aan de orde. Het is een leerzaam blok, waarin veel tijd is voor actuele ontwikkelingen. Je geeft twee keer een presentatie en moet een keer een poster en een folder maken. Het blok heeft weinig contacturen, maar je moet samen met je groepje veel uren inplannen. Afsluiting is met een presentatie. Leuke practica Kleinschalig Goed te doen binnen de tijd Weinig kliniek Alleen focus op je eigen onderwerp 20

22 3.7 5KMP6 Genetische en metabole ziekten Moleculaire pathologie Mevr. Dr. N. de Leeuw Om te achterhalen in welke mate erfelijkheid een rol speelt in de ziekte van een patiënt wordt de student in dit keuzeblok het probleemgestuurde denken geleerd. Door goed te kijken en luisteren naar de patiënt, symptomen te groeperen en verbanden te leggen, wordt een klinisch denkraam gecreëerd om tot een diagnose te komen. De student maakt op (inter)actieve wijze kennis met diverse, actuele aspecten van genetische en metabole ziekten waarbij er aandacht is voor zowel patiënt (en diens familie), arts als onderzoeker. Het is een leuk blok met een duidelijke indeling, maar met volle dagen. Het presenteren is leerzaam en het tentamen is goed te doen. De onderwerpen zijn interessant en sluiten goed op elkaar aan. De docenten zijn goed en gemotiveerd. Het is geen moeilijk blok en de kliniek komt veel aan bod. Het is een druk blok, met name in de eerste drie weken. Na de geroosterde onderdelen hoef je geen zelfstudie meer te doen. Enthousiaste docenten Interessante onderwerpen Goede aansluiting op eerdere blokken Lange dagen Veel presentatie 21

23 3.8 5KMR2 Het geneesmiddel: van molecuul tot klinische toepassing Metabolisme en regulatie Drs. B. Schouwenberg In dit blok worden de verschillende aspecten vanaf de ontwikkeling van een experimenteel geneesmiddel tot aan de registratie en de klinische toepassing behandeld. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de werking en bijwerkingen van geneesmiddelen bij patiënten. De aandacht zal in het bijzonder uitgaan naar de aangrijpingspunten en werkingsmechanismen op moleculair en cellulair niveau alsook op het niveau van orgaan, organisme en populatie. Naast de farmacodynamische principes zullen ook farmacokinetische beginselen ter sprake komen. Naast theoretische diepgang zal ook door middel van practica het inzicht in de werking en bijwerkingen van geneesmiddelen worden verdiept. Het blok is niet zo intensief. Er is veel ruimte om je eigen tijd in te delen. Er zijn veel interessante activiteiten buiten de normale onderwijsvormen om, zoals een excursie. De presentaties zijn leerzaam, omdat je feedback krijgt van studenten en docenten. Leert veel over geneesmiddelen en hoe je hier mee om gaat. Enthousiaste en behulpzame docenten Leuke en leerzame practica Soms veel herhaling van de stof Druk met presentatie en tentamen 22

24 3.9 5KMR6 Controversen in de hemostase Metabolisme en regulatie Mevr. Dr. B.A.P Laros-vanGorkom In dit keuzeblok krijgt de student inzicht in de regulatie van de hemostase tijdens fysiologische en pathologische omstandigheden. Door bestudering van achtergrondinformatie in kernboeken en wetenschappelijke literatuur maakt de student kennis met de meest voorkomende vormen van de bloedingsneiging en trombose als ook de behandeling hiervan. Hij/zij zal eigenhandig een aantal laboratorium bepalingen verrichten. De resultaten daarvan zal hij/ zij in het kader van een klinische vraagstelling interpreteren. Ook zal de student een aantal wetenschappelijke artikelen refereren en proberen de relevantie van deze studies in te schatten voor het klinische beleid. Tot slot zal hij/ zij zelf een diagnostisch cq. behandelingsprotocol ontwerpen. Het is een leuk en interessant blok met een duidelijke opbouw. De theorie wordt met name aangeboden in de eerste en tweede week. De wetenschap, zoals het voorbereiden van de presentatie, komt in de laatste weken aan bod. De labstages in week 1 en 2, het maken van de presentatie en het schrijven van het verslag zijn ook heel leerzaam. De afwisseling van het onderwijs over de kliniek en wetenschap is erg leuk! Het blok is goed te in de beschikbare tijd. Kleinschalig Duidelijke opbouw Anamnese bij patiënt en lab onderzoeken Veel overlap Eerste week is heel druk 23

25 3.10 5KNW7 Pijn en pijnbestrijding Neurowetenschappen Prof. Dr. K.C.P. Vissers Het blok besteedt een uitgebreide aandacht aan de multidimensionele achtergronden van pijn en de consequenties die deze hebben voor de behandeling. De student krijgt een goed inzicht in de hedendaagse praktijk van de pijnbehandeling. Daarnaast neemt iedere student deel aan een kort wetenschappelijk onderzoek over het meten van nociceptie en pijn. De conclusies van het onderzoek worden plenair gepresenteerd en besproken. De opbouw van dit blok was helder. Er was veel klinisch gericht onderwijs. De tweede week was wel erg druk. Er is een goede afwisseling. De presentaties waren goed voorbereid en ondersteund door begeleiders. Leuke practica Pilotstudie uitvoeren Relevant voor de opleiding Druk blok (vooral tweede week) Weinig tijd om de ZSO s voor te bereiden Niet duidelijk wat verwacht werd voor het tentamen 24

26 3.11 5KNW8 Ontwikkelingspsychopathologie Neurowetenschappen Mevr. Dr. N.N.J. Lambregts-Rommelse Psychopathologie is het vakgebied, dat zich richt op stoornissen in het denken, de stemming of het gedrag die het aangepast functioneren belemmeren. Ontwikkelingspsychopathologie is de studie naar de oorsprong en het verloop van deze stoornissen. Waarom hebben preadolescenten veel minder vaak een depressie dan pubers? Wanneer begint de abnormaal sterke hersengroei bij kinderen met autisme? Hoe komt het dat de hyperactiviteit bij een deel van de patiënten met ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) in de loop van de tijd sterk afneemt, terwijl de aandachtsstoornis blijft? Allemaal vragen die op dit moment actueel zijn in het veld van de ontwikkelingspsychopathologie. Het is een helder blok en het blokboek geeft duidelijk aan wat van de verwacht wordt. De presentaties zijn vrij veel werk, maar nog wel te doen. Je begint al aan je onderzoeksvoorstel. Er is veel contactonderwijs, dus redelijk lange dagen. De filmpjes in de colleges maken het afwisselend en leuk. Feedback bij presentaties Enthousiaste docenten en een goede begeleiding Interessante excursies Druk blok 25

27 3.12 5KON5 Erfelijk darmkanker: zelf wetenschappelijk onderzoek doen Oncologie Prof. Dr. J.H.J.M. van Krieken Dit keuzeblok is bedoeld om te leren wetenschappelijk onderzoek te verrichten door het zelf te doen. Er is gekozen voor het thema 'erfelijke darmkanker', dat zich bij uitstek leent voor een multidisciplinaire aanpak en waarop dagelijks vooruitgang wordt geboekt. Het keuzeblok zelf is een experiment met als belangrijkste doel te laten zien hoe leuk het is om onderzoek te doen. Het uitgangspunt is een casus die aan het begin van het blok gepresenteerd wordt. Hieraan kunnen alle betrokken specialismen problematiek ontlenen. Het onderzoek vindt plaats in groepjes van vier of vijf studenten. Ieder groepje wordt aan een van de betrokken specialismen gekoppeld. Het is een intensief, leuk en interessant blok. Je voert in vier weken zelfstandig een onderzoek uit. Je wordt heel vrijgelaten in het doen van onderzoek, dit is erg leuk en leerzaam. Hierdoor leer je goed plannen en onderzoek doen. Het is een intensieve periode van samenwerking. Je krijgt de kans om mee te kijken bij o.a. een colonoscopie en laparoscopie. Het afsluitende symposium is erg leuk. De tijdsbelasting is hoog door de lange dagen op de universiteit, maar na het onderwijs hoef je geen zelfstudie meer te doen. Heel leerzaam Hele proces van wetenschappelijk onderzoek doorlopen Docenten zijn goed te bereiken Druk blok Blokboek weinig relevant 26

28 3.13 5KON6 Therapieontwikkeling in de hemato-oncologie Oncologie Dr. J.H. Jansen In de afgelopen 20 jaar heeft de kennis van moleculair-biologische oorzaken die ten grondslag liggen aan het ontstaan van hematologische maligniteiten zich zeer sterk ontwikkeld. Momenteel begint er een belangrijke vertaalslag op gang te komen waarbij de beschikbare biologische informatie wordt gebruikt bij het ontwerp van nieuwe behandelingsmethoden. Naast de moleculairgenetische benadering, zijn ook de ontwikkelingen binnen de immunologie van groot belang. In dit blok worden de huidige concepten op basis waarvan gerichte, nieuwe vormen van therapie worden ontworpen en getest binnen de hemato-oncologie behandeld. Goede opbouw van het blok, waarbij eerst de theorie herhaald en uitgebreid wordt. Daarna gebruik je de verworven kennis in een presentatie. De docenten zijn erg enthousiast en geven een goede begeleiding. Je gaat erg diep op de stof in en je leert een klinisch protocol te schrijven. Leuke docenten Duidelijke opbouw Vaardigheden leren Goed gecombineerd met BOSA Weinig kliniek Hoge studiebelasting 27

29 3.14 5KVZ5 Optimaliseren van medisch handelen Volksgezondheid Mevr. Dr. J.C.C. Braspenning In het blok wordt geleerd om als arts voortdurend kritisch te staan ten opzichte van het eigen handelen en de beslissingen die men neemt in de zorg van patiënten. Feitelijk gaat het over het dagelijks klinisch handelen als arts. In dit keuzeblok wordt ingegaan op de kwaliteit en de veiligheid van de patiëntenzorg. Praktische ervaring rondom deze thematiek kan worden opgedaan in het verpleeghuis. Aan de hand van voorbeelden en casuïstiek wordt duidelijk gemaakt hoe gewerkt wordt in een verpleeghuis en op welke wijze het kwaliteitsbeleid wordt bewaakt. Alle onderdelen uit het blok worden verwerkt in een werkstuk. Het werkstuk is en wordt uitgewerkt in drietallen. Aan de hand van het thema wordt een eigen protocol gemaakt en om het gebruik van het protocol te kunnen toetsen worden indicatoren gedefinieerd. Globale opbouw van het blok was prima. Doordat er vlak voor het maken van het werkstuk veel activiteiten waren gepland was het druk. Je moet veel achter de computer zitten. De literatuur is vrij lastig en de opdrachten onduidelijk. Je leert wel veel over literatuur, richtlijnen, protocollen en het schrijven van een onderzoek. Het is erg leuk om in de praktijk mee te kijken. Meekijken in de praktijk Erg leerzaam Kleinschalig Opdrachten waren niet altijd duidelijk Druk blok 28

30 3.15 5KVZ12 Neglected Diseases Volksgezondheid Mevr. Dr. M. Keuter Health and healthcare in low resource countries differs from the Netherlands in many aspects. In this course the focus is on the most neglected health problems and diseases in "the tropics" among the most disadvantaged people: the so-called Neglected Tropical Diseases (NTDs) NTDs are defined as a group of poverty-promoting chronic infectious diseases, which primarily occur in rural areas and poor urban areas of low-income and middle-income countries. They are poverty-promoting because of their impact on child health and development, pregnancy, and worker productivity, as well as their stigmatizing features. The worldwide distribution, the "burden of disease", for these conditions will be studied, with a focus on low resource countries in S.E. Asia, sub-saharan Africa and Latin America. A major point of attention is how to address these problems with limited material and human resources. Er is geen studentencommentaar beschikbaar, dit blok wordt dit jaar voor het eerst gegeven. 29

31 4. Periode Atherosclerose: preventie, diagnostiek en therapie (5KHC1) Pediatric infectious diseases (5KIA9) Diagnostiek met beeld- en signaalvormende technieken (5KME2) Onderzoeksaspecten van solide tumoren (5KON2) International public health (5KVZ2)

32 4.1 5KHC1 Atherosclerose: preventie, diagnostiek en therapie Hart en circulatie Prof. Dr. A.F.H. Stalenhoef Atherosclerose is de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Aan het ontstaan liggen verschillende factoren ten grondslag, waarover steeds meer duidelijkheid ontstaat. Er komen steeds meer mogelijkheden om het atherosclerotisch proces te vertragen, misschien zelfs te voorkomen, en om symptomen van atherosclerose te behandelen. Het is opmerkelijk dat in sommige landen een daling in de incidentie van atherosclerotische ziekten optreedt, o.a. door betere behandelingsmogelijkheden en preventieve maatregelen, terwijl in andere landen juist een stijging optreedt, o.a. door introductie van westerse voedingsgewoonten. Doel van het blok is inzicht te krijgen in de pathogenese, diagnostiek en behandeling van atherosclerose. In de eerste week ligt voor alle deelnemende studenten het accent op de oriëntatie op het thema van het blok en met name op de rol van diverse factoren op het proces van atherosclerose: voortbouwend op de kennis vanuit het kerncurriculum wordt aandacht besteed aan lipoproteïnen, hypertensie, diabetes type 2 en stollingsfactoren. Aangrijpingspunten ten aanzien van behandeling en preventie komen aan bod. In de volgende drie weken wordt dieper ingegaan op verschillende facetten van de bovengenoemde factoren die een rol spelen bij het atherosclerotisch proces. In één groep studenten ligt het accent op lipoproteïnen en vaatwandmetingen, in de andere groep op hypertensie, diabetes type 2 en stolling. Uiteindelijk worden de onderwerpen geïntegreerd voor de totale groep. De eerste week is druk, daarna is het een rustig blok. Je moet veel presentaties geven. De docenten zijn helder bij het bespreken van de stof en zijn goed bereikbaar. Duidelijke opbouw Goede docenten en duidelijke uitleg Representatieve toets Goede aansluiting bij eerdere blokken Drukke 1 e week Veel wisseling van docenten 31

33 4.2 5KIA9 Pediatric infectious diseases Infectie en Afweer Mevr. Dr. A. Warris The discipline of pediatric infectious diseases covers a broad range of infections characterized by the developing child (from newborns to adolescents) and the associated maturation of the immune system in newborns and infants. Differentiation between common childhood infections and life-threatening infections in the immunocompromised child or infections caused by virulent pathogens like meningococci asks for a thorough knowledge of the epidemiology and clinical presentation of these infections. Understanding of the biology of causative agents and the pathogenesis is an essential step in achieving control and elimination of disease. The successful prevention of childhood diseases like diphtheria, measles, and pertussis has made a major contribution to the improvement of public health. This module will focus on childhood vaccinations and vaccine development, epidemiology of common childhood infections, primary immunodeficiencies and the normal maturation of the immune system, opportunistic infections, and meningococcal and pneumococcal disease. Dit is een rustig en goed te volgen blok, waarbij iedere week een ander onderwerp wordt uitgediept. Aan het einde van de week zijn er presentaties die je groepjes moet voorbereiden. Het blok wordt gegeven in het Engels, dus handig als je daar nog aan wat wil verbeteren. Leuke, enthousiaste docenten Engelstalig blok, goed voor taalbeheersing Goede roostering Interessante onderwerpen Docenten zijn erg duidelijk bij bespreken van de stof Eentonig onderwijs, alleen hoorcolleges Weinig zelfstudieopdrachten dus moeilijker grip op stof te krijgen 32

34 4.3 5KME2 Diagnostiek met beeld- en signaalvormende technieken Metabolisme en regulatie Dr. T.F. Oostendorp Moderne beeld- en signaalvormende technieken spelen een steeds grotere rol in de medische diagnostiek. Naarmate de technische mogelijkheden groter worden, is het mogelijk een steeds nauwkeuriger beeld te krijgen van de gezondheidstoestand van de patiënt. Omgekeerd is de behoefte aan precieze diagnostiek een belangrijke inspiratiebron voor de ontwikkeling van nieuwe technieken. Met de veelheid aan beschikbare diagnostische methoden is de keuze van de juiste methode(n) in een specifiek geval geen triviaal probleem. Eenvoudig alles uit de kast te halen is niet wenselijk uit het oogpunt van patiëntbelasting en kostenbeheersing. Voor het maken van een juiste keuze is het nodig dat de behandelend arts een goed inzicht heeft in de mogelijkheden en beperkingen van de verschillende diagnostische methoden, zonder dat hij alle technische details tot in de finesses beheerst. In dit blok maakt de student kennis met diagnostiek door middel van moderne beeld- en signaalvormende methoden. Hierbij staat de diagnose centraal; de techniek achter deze methoden slechts ter sprake komen voor zover dat van belang is voor inzicht in de mogelijkheden en beperkingen. De nadruk ligt op de vraag hoe een gerichte zoektocht opgezet kan worden die uit de veelheid van (mogelijke) informatie zo efficiënt mogelijk leidt tot een goede diagnose. Rondleidingen + praktijk op afdelingen Betrokken docenten Tijdsintensief maar leerzaam Veel samenwerking Roostering is niet goed geregeld Soms veel voorkennis vereist Lange dagen 33

35 4.4 5KON2 Onderzoeksaspecten van solide tumoren Oncologie Dr. J.J. Bonenkamp Als uitgangspunt voor dit blok is gekozen voor bestudering van deze ontwikkelingen in het onderzoek van de tumormatrix, waarin zich processen voordoen als plasminogeenactivatie, angiogenese en collageenafbraak en - opbouw. De nadruk komt te liggen bij tumoren van het colon en rectum en zenuwceltumoren. In dit verband blijkt de toepassing van de MRI als beeldvormende diagnostiek van grote betekenis te zijn, omdat hier meer functies van de matrix kunnen worden bestudeerd zoals bloeddoorstroming. Daarnaast maakt de student kennis met radioimmunodiagnostiek en radioimmuuntherapie en de mogelijke betekenis van de Positronen Emissie Tomografie (PET) voor de kliniek. Naast dit diagnostisch onderzoek komen klinische vormen van onderzoek aan de orde als nieuwe ontwikkelingen op het gebied van mammachirurgie (schildwachtklierbiopsie, Radio Frequentie Ablatie), leverchirurgie, melanoomchirurgie, radiotherapie in het hoofdhalsgebied en immuuntherapie, zoals radioimmuuntherapie en toepassing van immunologisch werkende middelen bij de behandeling van patiënten met melanoom. Er wordt aandacht besteed aan de wijzen waarop een klinische studie moet worden georganiseerd om tot betrouwbare resultaten te komen. Tenslotte komen aspecten van de reconstructieve chirurgie bij de oncologische patiënt (mamma, hoofd-hals)aan de orde. Het is een relatief rustig blok met veel vrijheid. Er is veel laat les en een aantal practica. Inhoud erg leuk en interessant Veel zelfstandig studeren Zeer wetenschappelijk Organisatie van blok is niet heel goed Onduidelijke structuur in blokboek Niveauverschil tussen docenten 34

36 4.5 5KVZ2 International public health Volksgezondheid Dr. R.M.P.M. Baltussen The course focuses on four key-themes in international public health: The first theme describes the patterns of disease and health status in developing countries, and relates this to various determinants, including the historical, socioeconomical and political context. It also highlights the effect of globalisation on health. The second theme addresses health systems, their organisation, and asks itself which systems perform best. Topics covered include quality of care, and the choice of interventions to respond to major health problems. The third theme discusses recent global initiatives such as the Millennium Development Goals, the Global Fund, and the role of international agencies such as the World Bank and the World Health Organisation. Next, the fourth theme focuses on local action, based on principles as primary health care and community involvement. The course lasts four weeks, and each theme is discussed in - by and large - one week. Each theme is introduced by one or more lectures, and includes one or more self-study assignments (SSA). These SSA are discussed in working groups (around ten students) and during response lectures. Three themes also include a documentary. In addition, small study groups of students prepare weekly papers with an application of the theme of the week to a developing country (which preferably is the country of origin of one of the international course participants in the study group). The course also includes a half-day practicum, in which the students will explore the software Gapminder. Gapminder is a visually attractive program that illustrates trends in human development and global health. Dit blok heft een duidelijke structuur. Er wordt in dit blok veel geoefend met presentaties. De docenten weten veel van de public health af. De werkdruk is vrij hoog, doordat er elke week een paper gemaakt moet worden. Elke vrijdag geeft een groepslid een presentatie. Enthousiaste docenten Contact met buitenlandse studenten Papers schrijven Engels schrijven en presenteren Druk blok Niet klinisch 35

37 5. Periode Verbale en auditieve communicatieproblemen (5KGH6) Mondziekten (5KGH9) Severe infectious diseases (5KIA8) Medische besluitvorming (5KME1) Utopisme en geneeskunde (5KMG6) Medische biotechnologie (5KMP1) Pijn en bewustzijnsverandering: oorzaken en behandeling (5KNW1) Hormonen en tumoren (5KON4) Arbeid, milieu en gezondheid (5KVZ6) AIDS (5KVZ7)

38 5.1 5KGH6 Verbale en auditieve communicatieproblemen Speciële genees- of heelkunde Dr. R.J.C. Admiraal De productie van spraak en taal enerzijds, en de verwerking en gewaarwording van geluid, spraak en taal anderzijds is voor mensen van wezenlijk belang bij het communiceren. Spraak-, taal- en ontwikkelingsstoornissen, doofheid en gehoorverlies kunnen anatomische of (patho)fysiologische oorzaken hebben. De sociale en psychologische gevolgen van deze stoornissen kunnen voor de patiënt heel groot zijn. Hoe het normaal gaat, wat eraan kan schorten en hoe dat te voorkomen, te verhelpen of te accepteren is, is het onderwerp van dit blok. Diagnostische en therapeutische mogelijkheden alsmede de sociale en psychologische gevolgen van bijvoorbeeld stemstoornissen, articulatiestoornissen, stotteren, vroegkinderlijke slechthorendheid, elektrofysiologisch gehooronderzoek en hoorrevalidatie worden behandeld. De stof werd in de eerste week gepresenteerd en afgesloten met een toets. De andere 3 weken werd de kennis overgedragen door middel van het geven van presentaties aan elkaar. Deze presentaties en die van docenten komen op Blackboard. De excursie is erg leuk en leerzaam, net als het meelopen op het audiologisch centrum. Enthousiaste docenten Je werkt aan je presentatievaardigheden Veelzijdigheid van onderwerpen Vaak hadden 2 groepjes hetzelfde onderwerp om te presenteren Soms bestond er onduidelijkheid over de roostering en hoe de dag eruit zou zien Je maakt lange dagen op de faculteit 37