ONDERZOEK & WETENSCHAP

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "ONDERZOEK & WETENSCHAP"

Guido Verlinden
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 ONDERZOEK & WETENSCHAP Het gebruik van richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019

2 GEBRUIK VAN RICHTIJNEN DOOR ERGOTHERAPEUTEN IN NEDERLAND Dr Joan Verhoef, Hoofddocent Evidence-based Care Dr Mieke Cardol, Lector Disability Studies

3 INHOUD PRESENTATIE Aanleiding en doel onderzoek Methode Resultaten: gebruik richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland Korte uitwisseling Toekomst

4 Aanleiding en doel onderzoek Ergotherapeuten hebben te maken met toenemende complexiteit en diversiteit van zorgvragen, gezamenlijke besluitvorming en snel ontwikkelende kennis Richtlijnen kunnen ergotherapeuten ondersteunen in het nemen van geïnformeerde beslissingen. Voldoen huidige richtlijnen aan de veranderende situatie? DOEL onderzoek: Evalueren van het gebruik van, en de behoefte aan, richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland.

5 Methode onderzoek Eerste inventarisatie d.m.v. een cross-sectioneel onderzoek bij ergotherapeuten met een vragenlijst. De vragenlijst bevatte 20 vragen: 7 vragen over persoonlijke gegevens en werksituatie; 12 vragen over het gebruik van richtlijnen 1 vraag over redenen voor het niet gebruiken van richtlijnen De vragenlijst kon op papier worden ingevuld (n=107) of online via website Ergotherapie Nederland (n=139) van januari tot mei Gegevens zijn geanalyseerd met SPSS versie 23.

6 Resultaten De vragenlijst is ingevuld door 246 ergotherapeuten, werkzaam in verschillende werkvelden. Gem. leeftijd 37 jaar (22-64 jr), gem. 14 jaar werkervaring. Bijna alle ergotherapeuten (98%) zijn bekend met richtlijnen; 87% heeft het laatste jaar een richtlijn geraadpleegd; Richtlijnen worden vooral gebruikt bij nemen van beslissingen in de zorg (68%) en om cliënten te informeren (38%); Een meerderheid vindt de meest geconsulteerde richtlijn makkelijk te vinden en begrijpelijk; Bijna een derde (31%) is van mening dat richtlijnen bijdragen aan een betere kwaliteit van zorg.

7 Geraadpleegde richtlijnen en meest geraadpleegde richtlijn Geraadpleegd (N) Meest geraadpleegd (N): Ergotherapeutische richtlijnen Ergotherapie richtlijn CVA Valpreventie Vermoeidheid bij MS, CVA of Parkinson 75 7 Ergotherapierichtlijn Parkinson Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers Ergotherapie in een onderwijssetting Ergotherapie bij amyotrofische laterale sclerose (ALS) 25 4 Diagnostiek en behandeling van apraxie bij volwassenen met CVA 25 Multidisciplinaire richtlijnen Cognitieve revalidatie bij NAH 41 4 Multidisciplinaire richtlijn Parkinson 38 Diagnostiek en behandeling van kinderen met Cerebrale Parese Multidisciplinaire richtlijn COPD 30 6 Multidisciplinaire richtlijn CVA 23 Multidisciplinaire richtlijn oncologische revalidatie; MS 21 Diagnostiek en behandeling van reumatoïde artritis 20 Klachten arm, nek, schouder (KANS);kinderen met Down syndroom 13

8 Resultaten - behoefte Daarnaast mist 29% (n=72) een of meer richtlijnen, en daarbij zijn 45 verschillende onderwerpen gesuggereerd. Een ruime meerderheid van de ergotherapeuten is geïnteresseerd in uitkomstgerichte richtlijnen (75%) of persoonsgerichte richtlijnen (63%), als aanvulling op diagnosegerichte richtlijnen.

9 Richtlijn gemist (n=72) Genoemde behoefte aan richtlijnen, onder andere: Kinderen: andere diagnoses dan CP (bv. NMA, ASS, ADHD, DCD, executieve functies; handelingsproblemen bij kinderen zonder diagnose) Pijn, chronische pijn Palliatieve zorg en behandeling Ergotherapie in eerstelijn Begeleiding mantelzorger Ergotherapeutische richtlijn oncologie Psychische klachten en beperkingen in dagelijks handelen Handfunctie/spalken/oedemateuze hand Advisering/WMO

Ontwikkeling van richtlijnen Bent u geïnteresseerd in, of hebt u behoefte aan, de ontwikkeling van uitkomst- of persoonsgerichte richtlijnen?

10 Ontwikkeling van richtlijnen Bent u geïnteresseerd in, of hebt u behoefte aan, de ontwikkeling van uitkomst- of persoonsgerichte richtlijnen? Uitkomstgericht Persoonsgericht Ja 185 (75%) 156 (63%) Weet ik niet Nee Uitkomstgericht: bijv. gericht op participatie, handelingsbalans, zelfmanagement, eigen regie, wonen, e.d. Persoonsgericht: bijv. gericht op ervaringskennis, het betrekken van familie, ondersteunen van mantelzorgers, gezamenlijke besluitvorming, e.d.)

Conclusie Bijna alle Nederlandse ergotherapeuten zijn bekend

om beslissingen te ondersteunen en cliënten te informeren.

persoonsgerichte richtlijnen, kan bijdragen aan richtlijnen

11 Conclusie Bijna alle Nederlandse ergotherapeuten zijn bekend met richtlijnen en bijna 90% gebruikt richtlijnen, met name om beslissingen te ondersteunen en cliënten te informeren. Meer diversiteit in richtlijnen, bijvoorbeeld uitkomst- of persoonsgerichte richtlijnen, kan bijdragen aan richtlijnen die aansluiten bij de huidige praktijk en toekomstige uitdagingen.

12 Korte uitwisseling (5 min.) Wissel kort uit met je buurvrouw of buurman: Welke richtlijnen gebruik je? Wat zijn voor jou redenen om richtlijn te volgen? Noteer de belangrijkste Wat zijn voor jou redenen om af te wijken? Noteer de belangrijkste

Redenen om af te wijken van richtlijn Wetenschappelijk: Nieuwe literatuur beschikbaar, of kritiek op literatuur waarop richtlijn is gebaseerd; Klinisch: casus wijkt af van richtlijn, bv bij

13 Redenen om af te wijken van richtlijn Wetenschappelijk: Nieuwe literatuur beschikbaar, of kritiek op literatuur waarop richtlijn is gebaseerd; Klinisch: casus wijkt af van richtlijn, bv bij comorbiditeit; of cliënt heeft eerder niet goed gereageerd op behandeling volgens richtlijn; Ethisch: cliënt heeft voorkeur voor andere behandeling (die ook te verantwoorden is), laat mogelijke nadelen behandeling zwaarder wegen dan richtlijn, of toepassing richtlijn is in strijd met waarden, normen behandelaar of cliënt. Contextueel: behandelaar heeft onvoldoende ervaring met behandeling die richtlijn voorschrijft (en goede redenen cliënt niet door te verwijzen); omstandigheden maken toepassing richtlijn (deels) onmogelijk; voorkeur andere (internationale) richtlijn.

Toekomst Verdiepende interviews met ergotherapeuten

gebruik van richtlijnen (hoe), en in behoefte aan

Een richtlijn kan een hulpmiddel zijn bij

14 Toekomst Verdiepende interviews met ergotherapeuten werkzaam in praktijk om meer inzicht te krijgen in gebruik van richtlijnen (hoe), en in behoefte aan richtlijnen. Een richtlijn kan een hulpmiddel zijn bij beslissingen in de zorg, maar ontslaat je niet van de verplichting zelf kritisch na te blijven denken

research evidence. Aust Occup Ther J 2010;57(2):76-87. Burgers, J. (2017).

15 Bronnen Stergiou-Kita M. (2010). Implementing Clinical Practice Guidelines in occupational therapy practice: recommendations from the research evidence. Aust Occup Ther J 2010;57(2): Burgers, J. (2017). Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Oratie, Universiteit Maastricht. IKNL (Verhoof e.a.) (2013). Evaluatie gebruik richtlijnen oncologische en palliatieve zorg. Onderzoeksverslag.

16 Joan Verhoef: Mieke Cardol:

Vergelijkbare documenten

ONDERZOEK & WETENSCHAP

ONDERZOEK & WETENSCHAP Professionele nieuwsgierigheid en kritisch denken als basis voor een onderzoekende houding; met een toepassing in cliëntgericht werken. Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 INHOUD