De wisselwerking tussen wetenschap & de (klinische) praktijk. Maaltijdsalade. Disclosure belangen. Hilde M.

Transcriptie

1 De wisselwerking tussen wetenschap & de (klinische) praktijk Hilde M. 1 Disclosure belangen Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk NVT ik word (gelukkig) wel gesponsord (zie later) & mijn belang is dat er kruisbestuiving blijft bestaan tussen wetenschap & praktijk 2 Maaltijdsalade Wie maakt er wel eens een maaltijdsalade? 1. Wie volgt er een vaststaand recept? 2. Wie gebruikt een recept als basis maar voegt wel eens iets toe of haalt wel eens iets weg ( creatief met recept )? 3. Wie kiest een serie favoriete ingrediënten en husselt die wat & TADA! : een maaltijdsalade 3 1

2 kennis Kennis = combinatie van informatie, ervaring, vaardigheden. Nodig = theoretische bekendheid en/of praktische vertrouwdheid. 4 kennis 1. Verschillende ingrediënten nodig voor kennis. 2. Verschillende manieren om kennis te vergaren. 3. Wisselwerking tussen wetenschap & (klinische) praktijk is cruciaal om kennis te vergroten. 1. Voor het toetsen van ideeën/ervaringen. 2. Voor het interpreteren/betekenis geven aan gegevens. 3. Voor het implementeren van (nieuwe) kennis. 4. Voor het verwerpen van (verouderde/schadelijke) kennis. 5 Wisselwerking voorbeelden Voorbeeld 1: Samenwerking Voorbeeld 2: Het toetsen van n klinisch idee o Studie naar volwassenen met autisme & late diagnose. Voorbeeld 3: Het toetsen van n ervaring o Studies naar veroudering bij autisme. 6 2

3 Wisselwerking: Samenwerking 7 Wisselwerking voorbeelden Voorbeeld 1: Samenwerking Voorbeeld 2: Het toetsen van n klinisch idee o Studie naar volwassenen met autisme & late diagnose. Voorbeeld 3: Het toetsen van n ervaring o Studies naar veroudering bij autisme. 8 Wisselwerking: Klinisch idee Clinici: o Complexe casuïstiek dan grotere kans gemiste diagnose autisme. Klopt dit? Onderzoek! Methode: o Steekproef 992 dossiers periode o 125 deelnemers (N=20 kregen geen autisme dx): o jaar o 89 M en 36 V Geurts & Jansen (2011), zie nu ook Happé et al. (2016) 9 3

4 Wisselwerking: Klinisch idee Deelnemers: o Leeftijd 1 e contact: 8 tot 23 jaar. o Tijd1 e contact tot autisme dx: 0 tot 56 jaar. o Veel verschillende aanmeldklachten. o 42% geen eerdere dx, wel contact hulpverlening. o Meest prevalente eerdere dx: Angst Stemming Verstandelijke beperking Conclusie: Niet per definitie complexere casuïstiek als autisme. 10 Wisselwerking: Klinisch idee Dus. o o (h)erkenning autisme is te laat ondanks eerder contact hulpverlening. (nu o.a. een Trimbos richtlijn 2013) Comorbiditeit goed in kaart brengen & dat kost tijd. (nu tijdinschatting in zorgstandaard 2017) 11 Wisselwerking voorbeelden Voorbeeld 1: Samenwerking Voorbeeld 2: Het toetsen van n klinisch idee o Studie naar volwassenen met autisme & late diagnose. Voorbeeld 3: Het toetsen van n ervaring o Studies naar veroudering bij autisme. 12 4

5 eren met autisme beschrijven: o Toename sensorische gevoeligheid. o Eerder cognitief en fysiek oud. o Behoefte specifieke ondersteuning. Clinici: o eren met diagnostische vraag. o Volwassenen in specialistische zorg die richting pensioenleeftijd gaan. Wetenschap: o Kennis over ouderen, kennis over kinderen met autisme maar niet over ouderen met autisme. Hoe zit dit? Onderzoek! 13 Klopt het dat er weinig wetenschappelijke kennis is over ouderen met autisme? JA N NL N familie % 25% N Papers % 27% N data-papers 55+ =4 44% <20 jaar jaar >55 jaar 73% Mukaetova ea., 2011 <20 jaar jaar >55 jaar 14 Cross-sectionele studie: Autism & Aging VIDI MagW V: Wat gebeurt er als mensen met autisme ouder worden? N=241 N=118 N=51 Controle N=199 N=167 N=49 M leeftijd 46 jaar (19-79; +/- 50%>50); M:V= +/- 2:1 & IQ>

6 CFQ totaal score Symptomen & Comorbiditeit: Groep (η p 2 = ) Lever & Geurts (2016) Sociaal-emo wederk Sensorisch Angst Stemming ADHD Somatiek Slaapproblemen AUT-CON AUT>CON AUT<CON AUT>CON AUT>CON MINI Stemming (57%) Angst (54%) ADHD (31%) V: 21% PMS 16 V: Zijn volwassenen met autisme eerder cognitief oud? Versneld Gelijk Beschermend Controles 17 Cognitie ervaring: Vragenlijst groep (η p 2 =.29) 50,0,000 45,0,000 40,0,000 35,0, ,0,000 25,0,000 20,0, ,0,000 10,0,000 5,0,000,0,000 Controles 18 6

7 Visueel geheugen Cognitie: Neuro tests groep (η p 2 = ) Lever & Geurts (2015) & Lever ea., (2016 a;b) Werkgeheugen & Inhibitie = AUT-CON Generativiteit: Fluency ToM AUT<CON AUT<CON Verbaal geh. IR/DR = / = Visueel geh. IR/DR AUT>CON/ = 19 Cognitie: Neuro tests groep (η p 2 = ) Lever & Geurts (2015) & Lever ea., (2016 a;b) Werkgeheugen & Inhibitie = AUT-CON Afwezigheid van grote groepsverschillen Generativiteit: Fluency AUT<CON = ToM AUT<CON Gerepliceerd in 3 andere studies Verbaal geh. IR/DR = / = (Davids ea., 2016; GGZ-Eindhoven, in prep; King s College, in prep) Visueel geh. IR/DR AUT>CON/ = 20 Cognitie: Leeftijdseffecten o Meeste cognitieve domeinen: Parallel o Werkgeheugen & visueel geheugen: Beschermend? (door verbetering of kleinere afname?) Controles t/m 4879 jaar

8 V: Zijn volwassenen met autisme eerder cognitief oud? JA & NEE Versneld Gelijk Beschermend Let op: Controles Bij gelijk achteruitgangstempo pres(en)teert iemand met autisme op jongere leeftijd als ouder persoon. 22 Oorzaak? 1. Representativiteit van participanten? o Meestal diagnoses in de (late) volwassenheid. o Meeste deelnemers waren slimme en zelfstandige mensen. 2. Kan het zijn dat pas op latere leeftijd eventuele versnelde veroudering zichtbaar wordt? (maar zie Davids e.a., 2016; GGZ eindhoven e.a., in prep) 3. Kan het zijn dat versnelde veroudering bij een bepaalde subgroep wel degelijk een rol speelt? 4. Geldt de bescherming alleen voor een specifieke subgroep? Hoe werkt dit? Hoe zit dit? Onderzoek! 23 Wisselwerking: Klinisch idee Dus. o Diagnostiek herhalen in verschillende levensfases, mede i.v.m. comorbiditeit. o Psycho-educatie voor ouderen met autisme. Groen + Rood

9 kennis 1. Verschillende ingrediënten nodig voor kennis. 2. Verschillende manieren om kennis te vergaren. 3. Wisselwerking tussen wetenschap & (klinische) praktijk is cruciaal om kennis te vergroten. 1. Voor het toetsen van ideeën/ervaringen. 2. Voor het interpreteren/betekenis geven aan gegevens. 3. Voor het implementeren van (nieuwe) kennis. 4. Voor het verwerpen van (verouderde/schadelijke) kennis. Kennis = beeldschoon 25 Dank aan organisatie, samenwerkingspartners & aan & u bedankt voor uw aandacht! 26 9