1.1 INLEIDING 1.2 VERKLARING VAN DE BLOKCODES 1.3 ALGEMENE OPBOUW 1.4 TOELICHTING BOWO-ONDERWIJS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1.1 INLEIDING 1.2 VERKLARING VAN DE BLOKCODES 1.3 ALGEMENE OPBOUW 1.4 TOELICHTING BOWO-ONDERWIJS"

Transcriptie

1

2 Inhoud 1 ALGEMEEN INLEIDING VERKLARING VAN DE BLOKCODES ALGEMENE OPBOUW TOELICHTING BOWO-ONDERWIJS PERIODE KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE KME5 EVIDENCE BASED MEDICINE KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN; WETENSCHAPPELIJK (ON)BEWEZEN KMP2 ACUUT EN CHRONISCH NIERLIJDEN KMR5 ZUURSTOF: KWESTIE VAN LEVEN/DOOD PERIODE KHC3 HART IN NOOD BIJ KLEIN EN GROOT KIA6 IMMUNOLOGICAL DEFENCE AGAINST MICRO-ORGANISMS KMG3 SEKSE, SEKSUALITEIT EN MULTICULTURALITEIT KMP3 VEROUDERING: VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT VERLIES VAN LICHAAMSFUNCTIES KMP4 DE "GESTOORDE" WERELD VAN MEMBRANEN EN SIGNALEN KMP5 INTRA-UTERINE ONTWIKKELING EN TOXICOLOGIE KMP6 GENETISCHE EN METABOLE ZIEKTEN KMR2 HET GENEESMIDDEL: VAN MOLECUUL TOT KLINISCHE TOEPASSING KMR6 CONTROVERSEREN IN DE HEMEOSTASE KNW7 PIJN EN PIJNBESTRIJDING KNW8 ONWIKKELINGSPSYCHOPATHOLOGIE KON5 ERFELIJKE DARMKANKER: ZELF WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN KON6 THERAPIEONTWIKKELING IN DE HEMATO-ONCOLGIE KVZ5 OPTIMALISERING VAN MEDISCH HANDELEN KVZ12 NEGLECTED INFECTIOUS DISEASES IN THE TROPICS PERIODE

3 4.1 5KMR3 LEVENSFASEN, ENDOCRINOLOGIE, GROEI, INFERTILITEIT KBW4 KINDERREVALIDATIE:JONGLEREN MET MOGELIJKHEDEN KIA9 PEDIATRIC INFECTIOUS DISEASES KNW9 TRANSLATIONELE NEUROSCIENCE: VAN BASIS NAAR KLINIEK EN TERUG KVZ2 INTERNATIONAL PUBLIC HEALTH PERIODE KGH7 CONTROVERSEN IN HET KLEINE BEKKEN KHC5 SECUNDAIRE HYPERTENSIVE KIA8 SEVERE INFECTIOUS DISEASES KMG1 DE IMPACT VAN CHRONISCHE AANDOENINGEN BIJ KINDEREN, OUDEREN EN VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN KMG5 GENEESKUNDE IN EEN FILOSOFISCH PERSPECTIEF KMG7 GEZONDHEIDSRECHT KVZ7 AIDS KVZ11 PALLIATIEVE ZORG KVZ13 PATIËNTGERICHTHEID EN ORGANISATIE VAN ZORG PERIODE KBW6 CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN GEWRICHTSKLACHTEN KGH1 BIJZONDERE HEELKUNDE BIJ KINDEREN KGH13 ACUTE LEVENSBEDREIGENDE AANDOENINGEN BIJ KINDEREN KME4 RADIOLOGIE IN DE KLINISCHE PRAKTIJK KMG8 CHRONISCHE VERMOEIDHEID KMP7 GENE- AND IMMUNOTHERAPY KMR8 STOORNISSEN IN HET IJZERMETABOLISME: VAN BENCH TOT BEDSIDE KNW2 NEUROBIOLOGIE EN PSYCHIATRY KON1 STAMCELTRANSPLANTATIE: PLAATS EN PERSPECTIEF KVZ3 KEUZEN IN DE GEZONDHEIDSZORG

4 1 ALGEMEEN 1.1 INLEIDING Beste student, Vanaf februari worden er weer veer verschillende keuzeblokken aangeboden. In elke periode kun je kiezen uit een aantal blokken. Om een goede en weloverwogen keuze te kunnen maken heeft het SOOS dit jaar opnieuw een keuzegids voor je samengesteld. In deze gids kun je lezen wat de blokcoördinator én de student vinden van het blok. De blokcoördinator is gevraagd de essentie van zijn of haar blok zelf beknopt weer te geven. De mening van de student hebben we verkregen middels evaluatieformulieren ingevuld door studenten die het blok eerder hebben gevolgd. Meer informatie over de blokken is te vinden in de studiegids, te vinden op de SOOSsite en via de link: De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Meer informatie over dit BOWO-onderwijs kun je vinden op pagina 6. De keuzeblokken zijn bedoeld om studenten de mogelijkheid te bieden dieper in te gaan op onderwerpen die hen aanspreken. Maar laat je niet afschrikken doordat sommige blokken als druk worden bestempeld. Alle blokken zijn goed te doen voor een derdejaars student. Kies dus wat jou het meest interesseert en waarvan jij denkt dat je het meest kunt leren! Voor het maken van deze gids zijn studentcommentaren essentieel. Wij willen alle studenten die afgelopen jaar hun mening hebben gegeven bedanken en we hopen dat er dit jaar ook weer mensen bereid zijn om de volgende editie van de keuzegids mogelijk te maken! Veel plezier en succes bij het maken van een goede keuze! Met vriendelijke groet, Namens het SOOS, Elisabeth Kahn, Jessica Oudenampsen, Esther Brantjes en Layla Mohamed 4

5 1.2 VERKLARING VAN DE BLOKCODES KBW KGH KHC KIA KME KMG KMP KMR KNW KON KVZ Bewegingswetenschappen Speciële genees- of heelkunde Hart en circulatie Infectie en afweer Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Maatschappij en gezondheid Moleculaire pathologie Metabolisme en regulatie Neurowetenschappen Oncologie Volksgezondheid 1.3 ALGEMENE OPBOUW De informatie die je aantreft in de hierna volgende pagina s is als volgt gestructureerd: Bloktitel Vakgebied Blokcoördinator adres blokcoördinator Docentcommentaar Studentcommentaar 5

6 Keuzeblokken Keuzeblokken Keuzeblokken BOWO-keuzeblokken BOWO-keuzeblokken 1.4 TOELICHTING BOWO-ONDERWIJS 5KBW5 5KME5 5KMG9 5KMP2 5KMR4 Periodes: Psychoproblematiek 5KHC3 5KIA6 5KMG3 5KMP3 5KMP4 5KMP5 5KMP6 5KMR2 5KMR6 5KNW7 5KNW8 5KON5 5KON6 5KVZ5 5KVZ12 5KBW4 5KIA9 5KMR3 5KNW9 5KVZ Psychoproblematiek 5KGH7 5KHC5 5KIA8 5KMG1 5KMG5 5KMG7 5KVZ7 5KVZ11 5KVZ13 5KBW6 5KGH1 5KG13 5KME4 5KGM8 5KMP7 5KNW2 5KON1 5KVZ3 5PKO1 5PKO1 5PKO1 5PKO1 5PKO1 De keuzeblokken in periode 6 en 7 zijn gekoppeld aan het onderdeel Praktijkoriëntatie Wetenschapsbeoefening van het Blokoverstijgend Onderwijs Jaar 3. Vanwege deze koppeling aan de Blok Overstijgende Wetenschappelijke Oriëntatie, worden de keuzeblokken in deze periode BOWO-blokken genoemd. Elke Bachelorstudent dient één BOWO-blok te volgen. Een BOWO-blok onderscheidt zich van een gewoon keuzeblok door het feit dat na afloop van het BOWO-blok een onderzoeksvoorstel wordt geschreven dat aansluit op de thematiek van het betreffende blok. Dit gebeurt in de tijd die voor het blokoverstijgend onderwijs staat. Het onderzoeksvoorstel wordt begeleid door docenten uit het blok en beoordeeld door de blokcoördinator. Het onderzoeksvoorstel en de beoordeling ervan worden in het portfolio bewaard. Blokoverstijgend wordt gedurende het keuzeblok ook extra onderwijs verzorgd om een goede basis voor het schrijven van een onderzoeksvoorstel te leggen. 6

7 2 PERIODE KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE Bewegingswetenschappen Dr. J. Fransen jaap.fransen@radboudumc.nl In dit blok staan innovaties in de behandeling van reumatische ziekten centraal. Reumatische ziekten zijn veelal chronische aandoeningen van vooral het bewegingsapparaat met een sterke betrokkenheid van het immuunsysteem. De behandeling van reumatische ziekten is sterk verbeterd, met name door betere medicijnen, eerdere diagnose, en vroegere en agressievere behandeling. Hierdoor hebben deze patiënten nu een veel betere prognose dan vroeger. Dit blok behandelt met name reumatoïde artritis, sclerodermie, en kristalartritis. Onderwerpen die daarbij aan bod komen zijn: epidemiologie, klinische evaluatie, etiologie, diagnostiek, prognostiek en behandeling. Nadat een basis is gelegd om de moderne behandeling van reumatische ziekten te begrijpen, vindt er verdieping plaats middels casuïstiek, het beoordelen en interpreteren van studies, het geven van presentaties, en het zelf innovatief zijn. Het blok heeft een zware eerste week maar verder is het goed te doen qua tijdsbelasting. Het wordt als een erg klinisch blok ervaren waarin je zelf echo s mag doen en lichamelijk onderzoek gaat oefenen. Ook moet je veel presenteren, maar daar leer je dan ook weer veel van. Er is een algemene toets in de laatste week die goed aansluit op het blok en goed te doen is. - klinisch relevant - aardige docenten, goede begeleiding - nuttig voor de verdere opleiding - vrij drukke eerste week 7

8 2.2 5KME5 EVIDENCE BASED MEDICINE Meten en evaluatie van gezondheid en ziekte Prof. Dr. G. Van der Wilt In dit keuzeblok gaat u uw kennis en vaardigheden op het gebied van EBM verder uitbreiden en verdiepen. Het centrale thema in het blok is kennissynthese: het proberen te begrijpen van een specifiek vraagstuk door gebruik te maken van verschillende bronnen van kennis, en die met elkaar in verband brengen. Wanneer u over een bepaald onderwerp relevante literatuur gaat zoeken, dan zal het resultaat daarvan vaak heterogeen zijn: mogelijk zijn er resultaten van gerandomiseerde studies, van observationele cohort studies, van retrospectief onderzoek, of case reports. Resultaten van onderzoeken (ook wanneer het bv. allemaal gerandomiseerde studies zijn) kunnen sterk verschillen, en spreken elkaar soms tegen. In dit blok leert u hoe u op basis van de beschikbare informatie een aanbeveling kunt formuleren voor de praktijk. U gebruikt daarvoor de GRADE systematiek (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) en Review Manager, het programma dat de Cochrane Collaboration heeft ontwikkeld voor het schrijven van een systematic review. U werkt gedurende het blok in groepjes aan één specifiek onderwerp. De onderwerpen zijn actueel en relevant voor de klinische praktijk. U wordt begeleid door een docent van een klinische afdeling en een docent methodologie. Aan het eind van het blok presenteert u uw bevindingen op de betreffende klinische afdeling. In voorgaande jaren werd bijvoorbeeld gewerkt aan een aanbeveling over het beleid bij eclampsie, en over het beleid bij diverticulitis. Evidence Based Medicine is een term die bij veel studenten afkeer opwekt, maar dit blok zal ervoor zorgen dat je enthousiasme ervoor toeneemt en dat je het nut ervan leert inzien. Je hebt geen toets, maar moet een verslag maken waar je elke dag druk mee bezig bent. Uiteindelijk moet je dit verslag, wat je maakt in het kader van 5BOSA8, presenteren aan de vakgroep. Dit wordt als erg leuk en leerzaam ervaren. - enthousiaste docenten - handig voor een onderzoekstage later - je leert goed literatuur zoeken - hoorcolleges sluiten soms slecht aan op het onderwerp van je verslag - soms onduidelijk wat er van je verwacht wordt 8

9 2.3 5KMG9 COMPLEMENTAIRE BEHANDELWIJZEN; WETENSCHAPPELIJK (ON)BEWEZEN Maatschappij en gezondheid Drs. H. Stappers Patiënten bezoeken naast hun eigen arts soms ook een complementaire behandelaar, zoals bijvoorbeeld een antroposofisch arts, een homeopaat, een natuurarts, acupuncturist of een paranormaal genezer. Veel patiënten melden dit echter niet spontaan aan de reguliere behandelaar. Anderen hebben er vragen over en stellen het op prijs er met hun eigen arts over te kunnen praten. In dit blok worden enkele complementaire behandelwijzen vanuit diverse invalshoeken tegen het licht gehouden. Welke complementaire behandelwijzen zijn in Nederland de meest gangbare en wat zijn de theoretische en historische kaders? Hoe stelt men binnen de reguliere geneeskunde eigenlijk vast of een behandeling werkzaam en zinvol is? Wat voor evidence is er voor de werkzaamheid en risico's van complementaire behandelingen als we dezelfde meetlat hanteren als in de reguliere geneeskunde? Hierbij komt de wetenschapsfilosofie, epidemiologie, maar ook fundamenteel onderzoek uitvoerig aan bod. Ook op farmacologische, psychologische, ethische, maatschappelijke en juridische aspecten wordt ingegaan. Een vast onderdeel van het blok is het bezoeken van een praktijk en het bijwonen van het spreekuur van een complementaire behandelaar. Daarnaast wordt er ook een werkstuk gemaakt van beperkte omvang over een zelf gekozen onderwerp. Naast het werkstuk op schrift houdt u over uw werkstuk een individuele presentatie aan het einde van het blok. Je hebt veel contact uren en lange dagen in de 1e en 3e week maar daardoor hoef je minder thuis te doen. In de 2e en 4e week heb je meer zelfstudie en minder contacturen. De toets is pittig en uitdagend. Ook worden het werkstuk en de presentatie als leuk ervaren. - interessant blok, met veel meerwaarde voor de opleiding - leert je een kritische blik te hebben - goede opbouw - enthousiaste docenten - sommige werkgroepen voegen weinig toe aan het blok - lastige toets 9

10 2.4 5KMP2 ACUUT EN CHRONISCH NIERLIJDEN Moleculaire pathologie Dr. H. Van Hamersvelt De nierfunctie kan door verschillende oorzaken acuut of chronisch verslechteren. In dit blok wordt de klinisch gangbare methode voor bepalen van de nierfunctie in de praktijk onderzocht. Als oorzaken van acute nierinsufficiëntie komen met name obstructie en het hemolytisch uremisch syndroom aan bod. Wanneer bij een patiënt de nierfunctie helemaal verloren is gegaan is nierfunctievervangende therapie noodzakelijk. In dit blok komen de voorwaarden voor hemodialyse en CAPD, met de bijbehorende voor- en nadelen, aan de orde. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op een aantal aspecten van niertransplantatie en wordt de farmacokinetiek van meest gebruikte immuunsuppressiva besproken. Dit blok heeft drukke en minder drukke dagen. Je gaat presenteren, wat soms lastig is, omdat de onderwerpen moeilijk zijn. De practica zijn erg leuk en het blok wordt als heel klinisch ervaren. Je moet een scriptie maken, hetgeen leuk is maar ook best veel tijd kost (hierover hou je ook de presentatie). Dit blok geeft goed weer hoe de praktijk van de theorie kan verschillen. - klinisch relevant - patiënt contact - interessante practica waarin je zelf proeven mag uitvoeren - blok heeft duidelijke onderwerpen ook is het goed ingedeeld qua onderwerpen - tijdsindeling is wat minder, soms heb je hele drukke dagen en dan is het weer een tijdje minder druk - scriptie heeft lastige onderwerpen 10

11 2.5 5KMR5 ZUURSTOF: KWESTIE VAN LEVEN/DOOD Metabolisme en regulatie Prof. Dr. J. Hoenderop Het blok "Zuurstof, een kwestie van leven en dood" gaat dieper in op het zuurstoftransport van buitenlucht tot in de cellen, wat daarin eventueel fout kan gaan en wat de mogelijkheden voor behandelingen zijn. Voor het gehele lichaam kan de zuurstofbehoefte variëren van 0,3 L/min in rust tot meer dan het 20 - voudige, terwijl gebrek aan zuurstof binnen 3 minuten tot irreversibele beschadigingen leidt. Onderwerpen van het blok zijn ten eerste het normale zuurstoftransport van buitenlucht tot mitochondrion en de regulatie hiervan. Ten tweede komt aan de orde weefseloxygenatie onder bijzondere omstandigheden en afwijkingen in gassamenstelling en transport en de consequenties hiervan voor gezondheid en functioneren. Ten derde komen moderne diagnostische technieken aan de orde die o.a. de continue kwantitatieve bewaking mogelijk maken van de weefseloxygenatie bij m.n. patiënten at risk. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal high-tech behandelingen zoals: CardioPulmonaire Bypass, Extracorporele Membraan Oxygenatie (ECMO), bloed vervangende zuurstofdragers. Ruim aandacht wordt ook besteed aan het belang van zuurstof voor cel fysiologische processen, het ontstaan van reactieve zuurstof radicalen, en hun klinische relevantie. De onderwerpen zijn zodanig gekozen dat iedereen er in de praktijk mee te maken zal krijgen, ofwel als slachtoffer of als behandelaar, terwijl ze niet in het reguliere curriculum worden behandeld. Een groepsgewijze Powerpointpresentatie over het gekozen researchonderwerp sluit het blok af. Een interessant blok met leuke onderwijsvormen. De toets met open vragen sluit goed aan op het blok en je leert over onderwerpen die normaal nooit aan bod komen. De tijdsindeling is goed, er is genoeg tijd ingeroosterd voor de onderwijsvormen en het maken van zso s. - enthousiaste docenten - heeft veel betrekking op klinische situaties - veel afwisseling tussen praktijk en theorie - in het begin erg natuurkundig 11

12 3 PERIODE KHC3 HART IN NOOD BIJ KLEIN EN GROOT Hart en circulatie Dr. L. Noyez luc.noyez@radboudumc.nl Hartziekten zijn de belangrijkste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit in onze maatschappij. De blijvende problematiek verbonden aan diagnose en behandeling van hartziekten is niet alléén van belang voor de specialisten op dit gebied maar ook voor huisartsen en andere specialisten. Het doel van het keuzeblok "Hart in nood" is tweeledig. Ten eerste is het doel de student in contact te brengen met de praktijk en het proces van klinische beslissingen in concrete situaties. De theoretische kennis verworven in het kerncurriculum wordt uitgediept en wordt getoetst in de praktijk. Dit komt er dus op neer dat kennis opgedaan in vorige studiejaren gebruikt wordt om een aantal concrete patientenproblemen zo goed als mogelijk te begrijpen. Het is dus niet zo dat de student na dit studieblok zichzelf als cardioloog of als cardiothoracaal chirurg geschoold heeft, maar wel dat hij geleerd heeft om zijn theoretische kennis in de praktijk te gebruiken. Daarnaast krijgt de student de mogelijkheid zich te verdiepen in de historische wortels, huidige positie en de te verwachten ontwikkelingen van de vakgebieden cardiologie, kindercardiologie en hartchirurgie. Ook maakt de student kennis met wetenschappelijke onderzoekthema s. Organisatorisch wordt dit blok grotendeels in het ziekenhuis doorlopen, met als consequentie dat werkschema s, praktijkobservaties slechts kort voor de start van dit blok kunnen worden opgesteld. Het is een overzichtelijk en leerzaam blok waarbij wat herhaling uit Circulatie 2 zit maar ook veel nieuwe info aan bod komt. Je bent zelfs een aantal dagen in het ziekenhuis bezig. Er is een toets, een presentatie en een verslag maar erg veel contactonderwijs is er niet. - erg klinisch - de begeleiding was niet altijd goed georganiseerd 12

13 3.2 5KIA6 IMMUNOLOGICAL DEFENCE AGAINST MICRO-ORGANISMS Infectie en Afweer Prof. Dr. R. Sauerwein Doel van 5KIA6 is een beter inzicht te krijgen in de afweer tegen pathogene microorganismen. In de eerste 2 weken wordt aan de hand van 10 belangrijke infecties de interactie met het immuun systeem bestudeerd en gezocht naar belangrijke openstaande problematiek rond bescherming en pathologie. De laatste weken wordt besteed aan het formuleren en uitwerken van een specifieke researchvraag in kleine werkgroepjes. Iedere werkgroep presenteert een eigen research project voor een van deze infecties in een intern symposium waarbij na hoor en wederhoor de beste voorstellen worden gehonoreerd na stemming. Een lastig maar erg interessant blok, waarbij je eens een keer de BMW bril opzet. De eerste twee weken worden afgesloten met een open vragen tentamen. Daarna ga je in groepjes werken aan het research project, iets wat erg leuk en leerzaam is en iets wat wij niet vaak doen. Het rooster is zo ingericht dat er genoeg tijd is om alle opdrachten goed uit te voeren. - enthousiaste docenten - blok is (gedeeltelijk) in het Engels - andere manier van leren (m.b.v. artikelen) - soms moeilijke artikelen - de verwachte kennis is groot 13

14 3.3 5KMG3 SEKSE, SEKSUALITEIT EN MULTICULTURALITEIT Maatschappij en gezondheid Dr. T. Teunissen In dit blok staan vier thema's centraal. De eerste week staat in het teken van de rol die gender en cultuur spelen in de hulpverlening. De student leert hoe een goede vraagverheldering rekening houdt met het man/vrouw zijn van de patiënt, hoe de eigen socialisatie van invloed is op cultuur- en seksegerelateerde problemen en hoe communicatieproblemen hierover te voorkomen zijn. Het tweede thema richt zich op het verwerven van kennis en vaardigheden over sekseen cultuurverschillen in seksueel functioneren. Daarbij komen de anatomische en biologische aspecten en de behandeling van seksuele problemen bij mannen en vrouwen aan de orde. Bovendien kan de student aangeven hoe ook bij aandoeningen als SOA, incontinentie en alcohol- en benzodiazepine verslaving sekse en cultuur van belang zijn. Vervolgens maakt de student kennis met de belangrijkste lichamelijke en psychische klachten na seksueel misbruik. De student leert signalen herkennen die wijzen op misbruik in de vóórgeschiedenis en leert wat bij een verkrachting, ook vanuit gezondheidsrechtelijke aspecten, van belang is om te weten en te doen. Tot slot komen specifieke problemen van allochtone vrouwen met en rondom de reproductie aan bod en maakt de student kennis met gezondheidsproblemen en medische zorg voor legale vluchtelingen en illegaal verblijvende in Nederland. Het blok sluit af met presentaties en persoonlijke essays over gender en cultuur. Goed opgebouwd blok met een duidelijk blokboek. Alle practica zijn erg interessant, zoals bijvoorbeeld één dag huisartsstage. Het is een blok wat later erg handig kan zijn in de praktijk. Let wel op dat je niet te laat begint met het essay, hier kun je je op verkijken! - kleine groep, dus veel contact met enthousiaste docenten - simulatiepatiënten zijn erg interessant en leerzaam - veel afwisseling - soms herhaling van Voortplanting 14

15 3.4 5KMP3 VEROUDERING: VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT VERLIES VAN LICHAAMSFUNCTIES Moleculaire pathologie Dr. G. Bosman Centraal in dit blok staan de moleculaire mechanismen van een aantal verouderingsprocessen en de gevolgen daarvan op hogere fysiologische organisatieniveaus. Een gedeelte van dit blok bestaat dan ook uit practica, waarin een aantal veel gebruikte technieken (spectrofotometrie, enzym-metingen, celscheidingen, histochemie, DNA-isolatie, PCR, electroforese) zullen worden gebruikt om verouderingsprocessen op te sporen en onderliggende hypotheses te testen. De veroudering van de rode bloedcel dient als voorbeeld van veroudering op moleculair en cellulair niveau. Hierbij wordt meteen verband met een aantal ziektebeelden gelegd. Verouderingsprocessen kunnen leiden tot orgaan-specifieke aandoeningen. Dit aspect zal worden bestudeerd aan neurodegeneratieve aandoeningen van het brein, waarbij de ziekte van Alzheimer centraal staat. In dit kader zal de student ook kennis maken met ethische en wetenschappelijke aspecten van onderzoek bij de oudere mens. Normale en pathologische veroudering zullen daarbij in persoonlijk contacten met ouderen aan de orde komen. Tijdens het hele blok door zullen studenten in groepjes van drie werken aan een scriptie en een referaat over een karakteristieke verouderingsgerelateerde aandoening. Hierbij zal het verband tussen de verschillende elementen (molecuul, cel, orgaan, organisme) verder worden uitgediept. Dit literatuuronderzoek zal mede de basis vormen voor het onderzoeksvoorstel dat na het blok binnen de cursus 5BOSA8 geschreven zal worden. Je duikt bij dit blok voor het eerst echt goed de literatuur in, je hebt echt het idee dat je wetenschappelijk bezig bent. Door de opbouw van het blok blijf je altijd gemotiveerd omdat er veel afwisseling is tussen theorie, literatuur en praktijk (lab en klinisch) - gevarieerd blok - zowel klinisch als wetenschappelijk relevant - eerste twee weken erg druk - soms gaat het te diep in op moleculair niveau 15

16 3.5 5KMP4 DE "GESTOORDE" WERELD VAN MEMBRANEN EN SIGNALEN Moleculaire pathologie Prof. Dr. P. Deen Een belangrijk deel van het onderzoek binnen het Radboudumc heeft betrekking op ziektebeelden waaraan verstoringen van membraantransport- en signaaltransductieprocessen ten grondslag liggen. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld Nefrogene Diabetes Insipidus (NDI), Diabetes Mellitus (DM) en Cystische Fibrose (CF). Dit onderzoek is deels patiëntgebonden en deels niet-patiëntgebonden. Het onderzoek is multidisciplinair van karakter en kent genetische, moleculair biologische, biochemische en celfysiologische componenten. In dit keuzeblok zal de wisselwerking tussen de verschillende disciplines worden gedemonstreerd door het traject patiënt, orgaan, cel en molecuul te doorlopen. Het blok bestaat uit een drietal onderdelen. In het eerste onderdeel worden door een klinisch geneticus, internist en kinderarts voordrachten gegeven waarin een aantal ziektebeelden, waaraan bovenstaande stoornissen ten grondslag liggen, worden besproken. In het tweede onderdeel staat het uitvoeren van een literatuuronderzoek centraal. U maakt hierbij kennis met de diverse aspecten die verbonden zijn aan een gedegen literatuuronderzoek, hetgeen in de kliniek vaak als uitgangspunt dient voor een wetenschappelijk onderzoek of behandelwijze. In het laatste onderdeel maakt u ten slotte kennis met toonaangevend wetenschappelijk onderzoek zoals dat binnen onze faculteit wordt verricht. Als rode draad door het blok zult U in groepsverband zowel praktische als theoretische details van de ziektes gaan onderkennen, dat U samen uitwerkt tot een scriptie en voordracht, wat als eindtoets dient. In de eerste week krijg je een opfris cursus literatuur zoeken, iets wat heel handig is. Dit is niet alleen handig voor het blok maar zeker ook voor het maken van het onderzoeksvoorstel en de scriptie die aan het eind van week drie ingeleverd moet worden. Je krijgt ook veel lab vaardigheden mee, iets wat als heel interessant wordt ervaren, aangezien je dat niet veel krijgt in de rest van de bachelor. Het zijn lange dagen met veel contactonderwijs in de eerste twee weken maar daarna krijg je zeker genoeg tijd om aan je scriptie en presentatie te werken. - goed leren omgaan met PubMed - goed opgezette practica - soms geen verband tussen de fysiologie en de kliniek 16

17 3.6 5KMP5 INTRA-UTERIENE ONTWIKKELING EN TOXICOLOGIE Moleculaire pathologie Dr. Ir. N. Roeleveld In dit blok worden allereerst de normale embryologie, de ontwikkeling van het embryo tot en met de vierde maand van de zwangerschap, en de foetale ontwikkeling behandeld. Hierbij wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan het ontstaan van aangeboren afwijkingen en ontwikkelingsstoornissen later in de zwangerschap. Daarnaast komen factoren aan bod die van invloed kunnen zijn op de embryonale/foetale ontwikkeling en de vruchtbaarheid. Het eetpatroon van de moeder is bijvoorbeeld erg belangrijk en derhalve wordt de invloed van een teveel of tekort aan essentiële vitamines bestudeerd. Ontregeling van de ontwikkeling of de vruchtbaarheid kan ook ontstaan door invloed van geneesmiddelen (bv. cytostatica, prednison, DES, en Softenon) of mogelijk door blootstelling aan bestrijdingsmiddelen en hormoon verstorende stoffen. Genotmiddelen zoals alcohol, drugs en roken hebben een bewezen schadelijke invloed. De effecten van deze stoffen worden in groepen zelfstandig uitgewerkt en gepresenteerd. In het blok komen ook de mogelijkheden en onmogelijkheden van prenatale therapie en genetic counseling aan de orde. Het is een vrij passief blok met veel hoorcolleges en een super enthousiaste blokcoördinator. Je werkt veel in kleine groepjes waardoor je heel veel te weten komt over het onderwerp dat jouw groepje moet onderzoeken. Er zijn weinig onderdelen verplicht maar om het goed bij te houden, wordt aangeraden om toch alles te volgen. - veel persoonlijke aandacht - je werkt veel met wetenschappelijke artikelen - geen toets: weinig motivatie om aan zelfstudie te doen - snelle herhaling in de eerste week over algemene embryologie 17

18 3.7 5KMP6 GENETISCHE EN METABOLE ZIEKTEN Moleculaire pathologie Dr. A. De Brouwer Om te achterhalen in welke mate erfelijkheid een rol speelt in de ziekte van een patiënt wordt de student in het keuzeblok "De patiënt met een erfelijke of metabole ziekte" het probleemgestuurde denken geleerd. Door goed te leren kijken en luisteren naar de patiënt, symptomen te leren groeperen en verbanden te leren leggen, wordt een klinisch denkraam gecreëerd om tot een diagnose te komen. Diverse vormen van erfelijkheid worden aan de hand van concrete ziektebeelden behandeld. Ter verduidelijking en illustratie van de werkwijze bij een patiënt met een erfelijke aandoening is er speciale aandacht voor het AdrenoGenitaal Syndroom, evenals chromosoomafwijkingen, subfertiliteit, glycosyleringsdefecten, mitochondriële ziekten, en farmacogenetica. De centrale opbouw van het onderwijs binnen het keuzeblok bestaat uit het nauwkeurig (leren) bestuderen van de patiënt (inclusief diens persoonlijke beleving), de diagnostische (on)mogelijkheden, behandeling en begeleiding van de patiënt, het erfelijkheidsadvies en tot slot de researchactiviteiten. De student maakt hierbij op (inter)actieve wijze kennis met diverse, actuele aspecten van genetische en metabole ziekten waarbij er aandacht is voor zowel patiënt (en diens familie), arts als onderzoeker. In dit blok worden heel veel nieuwe ziektebeelden behandeld. Het is een goed opgebouwd blok met lange dagen. Het fijne hiervan is, is dat je thuis wel echt klaar bent. In de ochtend heb je vaak een hoorcollege en s middags kun je aan de zso s of presentaties werken. Vaak heb je ook nog een responsiecollege of moet je een presentatie geven. In week 3 is er een toets en week 4 sluit af met presentaties. - je oefent veel met presenteren - interessant - veel variatie in de onderwerpen - lange dagen 18

19 3.8 5KMR2 HET GENEESMIDDEL: VAN MOLECUUL TOT KLINISCHE TOEPASSING Metabolisme en regulatie Drs. B. Schouwenberg Het geneesmiddel de belangrijkste "tool" in de gereedschapskit van een arts. Toch is de kennis van geneesmiddelen in het curriculum maar beperkt. Dit blok voorziet in die lacune. Geneesmiddelen doorlopen vanaf hun "ontdekking" tot de klinische toepassing een lang traject. In dit blok worden de verschillende aspecten vanaf de ontwikkeling van een experimenteel geneesmiddel tot aan de registratie en de klinische toepassing behandeld. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de werking, bijwerkingen en interacties van geneesmiddelen bij patiënten. De aandacht zal in het bijzonder uitgaan naar de aangrijpingspunten en werkingsmechanismen op moleculair en cellulair niveau alsook op het niveau van orgaan, organisme en populatie. Naast de farmacodynamische principes zullen ook farmacokinetische beginselen ter sprake komen. Gedurende de 4 weken zullen vier groepen van geneesmiddelen "van molecuul tot klinische toepassing" worden behandeld. Het betreft de volgende groepen: glucoseverlagende middelen, diuretica, NSAID's en anti-virale middelen. Naast theoretische diepgang zal ook door middel van practica het inzicht in de werking en bijwerkingen van geneesmiddelen worden verdiept en is er aandacht voor klinische aspecten. De inzichten die hierdoor worden opgedaan kunnen later op andere groepen van geneesmiddelen worden toegepast. Een leuk blok met veel diverse onderwerpen. Doordat je elke week een groep medicijnen bespreekt, is het een overzichtelijk blok. Je begint de dag met onderwijs en hebt dan thuis de tijd om zelfstudie opdrachten te maken. Het is een blok met een onderwerp wat nogal onderbelicht is in het curriculum dus een goed aanvulling op je bachelor. Ook staan er één of twee interessante excursies op de planning. - veel vrijheid in indelen van je tijd - interactief blok - leuke excursies - weinig klinisch onderwijs 19

20 3.9 5KMR6 CONTROVERSEN IN DE HOMEOSTASE Metabolisme en regulatie Dr. B. Laros - van Gorkom Britta.Laros-vanGorkom@radboudumc.nl In dit keuzeblok krijgt de student inzicht in de regulatie van de hemostase tijdens fysiologische en pathologische omstandigheden. Hij/ zij zal ontdekken dat het systeem dat bescherming biedt tegen bloedingen ook verantwoordelijk kan zijn voor de ontwikkeling van trombose. Door bestudering van achtergrondinformatie in kernboeken en wetenschappelijke literatuur maakt de student kennis met de meest voorkomende vormen van de bloedingsneiging en trombose als ook de behandeling hiervan. De theoretische informatie wordt geïllustreerd m.b.v. patiëntendemonstraties en casus besprekingen. De student zal zelfstandig een diagnostisch traject doorlopen van anamnese tot en met laboratoriumonderzoek bij een patiënt met een hemostatisch probleem. Hij/zij zal eigenhandig een aantal laboratorium bepalingen verrichten. De resultaten daarvan zal hij/ zij in het kader van een klinische vraagstelling interpreteren. Daarnaast zijn er ruime mogelijkheden om een korte laboratorium (onderzoeks-) stage van 2-3 dagen te lopen en daarbij zelfstandig een onderzoekje uit te voeren. Over de diagnostiek en de behandeling van de besproken ziektebeelden bestaat op verschillende punten geen consensus. In de praktijk betekent dit dat hetzelfde probleem in verschillende ziekenhuizen op verschillende wijze benaderd wordt. Ook zal de student een aantal wetenschappelijke artikelen refereren en proberen de relevantie van deze studies in te schatten voor het klinische beleid. Tot slot zal hij/ zij zelf een diagnostisch cq. behandelingsprotocol ontwerpen. Een druk maar leuk blok met hele enthousiaste docenten. In de eerste week heb je herhaling van het blok Regulatie en integratie 2 en daarna ga je aan de slag met het maken van een protocol voor in het ziekenhuis (hierover moet je ook een presentatie geven). Er is ook een toets die erg goed aansluit op wat je geleerd wordt in het blok. - kleine groep, daardoor nauw contact met iedereen - interessante excursies - druk blok 20

21 3.10 5KNW7 PIJN EN PIJNBESTRIJDING Neurowetenschappen Prof. Dr. K. Vissers Pijn kan door meerdere factoren veroorzaakt worden, waardoor vaak een multidisciplinaire aanpak nodig is. Het blok besteedt dan ook uitgebreide aandacht aan de multidimensionele achtergronden van pijn en de consequenties die deze hebben voor de behandeling. Vele nieuwe inzichten rondom de kennis van pijn en pijnbestrijding worden door docenten die dagelijks met pijnpatiënten omgang hebben toegelicht. De student krijgt hierdoor een goed inzicht in de hedendaagse praktijk van de pijnbehandeling mede doordat ook klinische demonstraties worden gevolgd. Daarnaast neemt iedere student deel aan een kort wetenschappelijk onderzoek over het meten van nociceptie en pijn. Het onderzoek bestaat uit het uitvoeren van een aantal experimenten en een wetenschappelijk verslag. De conclusies van het onderzoek worden plenair gepresenteerd en besproken. Het onderzoek geeft de student inzicht over de grote interindividuele verschillen in pijnperceptie en de rol van neuroplasticiteit bij pijn. Met het doen van het pilot onderzoek ben je flink wat tijd kwijt, waardoor het een druk blok is. Het is een blok met veel contacturen waardoor je je goed in het onderwerp kan verdiepen. De toets (met open vragen) sluit goed aan op het blok en zowel de presentatie als het verslag zijn goed te doen. Je gaat ook een dagje de praktijk in door mee te kijken op een pijn-poli. - dag op de pijn-poli is erg leerzaam - betrokken docenten - goede voorbereiding op BOSA8 - druk blok waarin je veel artikelen moet lezen 21

22 3.11 5KNW8 ONTWIKKELINGSPSYCHOPATHOLOGIE Neurowetenschappen Dr. N. Lambregts Ontwikkelingspsychopathologie is de studie naar de oorsprong en het verloop van deze stoornissen. Deze ontwikkeling speelt zich af in een wisselwerking tussen erfelijke aanleg en omgeving vanaf de conceptie. Het bestuderen van de ontwikkeling van psychopathologische aandoeningen heeft tot doel inzicht te verkrijgen in de aard van de aandoeningen en aanknopingspunten te vinden voor de diagnostiek, de behandeling en zelfs voor preventie. Waarom hebben pre-adolescenten veel minder vaak een depressie dan pubers? Wanneer begint de abnormaal sterke hersengroei bij kinderen met autisme? Hoe komt het dat de hyperactiviteit bij een deel van de patiënten met ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) in de loop van de tijd sterk afneemt, terwijl de aandachtstoornis blijft? Allemaal vragen die op dit moment actueel zijn in het veld van de ontwikkelingspsychopathologie. De ontwikkelingspsychopathologie omvat: - de studie van individuen die met stoornissen ontwikkelen in het contact, het denken, de stemming of het gedrag - de ontwikkelingsachtergrond van deze stoornissen - het patroon, dat deze stoornissen volgen nadat ze zijn ontstaan De focus is vooral op het hoe van de ontwikkelingsprocessen in het bijzonder in de hersenen eerder dan op het gedetailleerd in kaart brengen van verschijnselen. In de ochtend heb je les zodat je s middags goed de volgende dag kan voorbereiden. Ook moet je één keer een HC voor je medestudenten organiseren, iets wat enorm leuk en leerzaam is. De toets (met open vragen) is goed voor te leren doordat je s middags vrij bent. - leuke verdieping op een onderwerp wat niet veel naar voren komt in het normale curriculum - veel praktijk voorbeelden - veel overlap/herhaling van het blok Psychoproblematiek 22

23 3.12 5KON5 ERFELIJKE DARMKANKER: ZELF WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN Oncologie Prof. Dr. N. Hoogerbrugge Dit keuzeblok is bedoeld om te leren wetenschappelijk onderzoek te verrichten door het zelf te doen. Er is gekozen voor het thema 'erfelijke darmkanker', dat zich bij uitstek leent voor een multidisciplinaire aanpak en waarop dagelijks vooruitgang wordt geboekt. Verschillende aspecten van dit thema zijn onderwerp van onderzoek in de verscheidene deelnemende disciplines. Wetenschappelijk onderzoek is in een aantal opzichten anders dan patiëntenzorg en studie: het is een sprong in het onbekende en succes is afhankelijk van factoren die je maar gedeeltelijk in eigen hand hebt. Het keuzeblok duurt 4 weken en belicht alle stappen die het verrichten van wetenschappelijk onderzoek kenmerken: verzamelen van kennis, ontwikkelen van een vraagstelling, het maken van een werkplan, het verzamelen van gegevens, het analyseren van data en het presenteren van de resultaten. Het onderzoek vindt plaats in groepjes van vier of vijf studenten. Ieder groepje wordt aan een van de betrokken specialismen gekoppeld en werkt volgens een vast schema, dat er als volgt uitziet: Week 1: verzamelen van kennis uitmondend in een vraagstelling Inleidend hoorcollege (van Krieken) Groepjes formeren Bezoeken van afdelingen Literatuuronderzoek Presenteren van de vraagstelling Week 2 en 3: maken van werkplan en verzamelen van data In groepen operationaliseren van vraagstelling en plan van aanpak formuleren Gedetailleerd werkplan op maandagmiddag presenteren Uitvoeren van werkplan Week 4: analyse en presentatie Artikel schrijven en presentatie voorbereiden Symposium. In dit blok heb je een goede begeleiding maar zal je ook zeker veel zelf moeten doen. Doordat de begeleiding zo goed is, zal het werk dat er geleverd wordt erg efficiënt zijn. Het is een heel interessant blok omdat je iets doet wat tot dan toe niet aan bod is gekomen: zelf een onderzoek opzetten. - goede begeleiding - leert goed over wetenschappelijk onderzoek - veel tijdsinvestering nodig van de student zelf - weinig kliniek 23

24 3.13 5KON6 THERAPIEONTWIKKELING IN DE HEMATO-ONCOLGIE Oncologie Dr. J. Jansen In dit blok worden de nieuwste inzichten m.b.t. het ontstaan van leukemie behandeld, wordt geleerd hoe men deze kennis kan vertalen naar specifiek op de tumorcel gerichte nieuwe vormen van therapie, en wordt geleerd hoe men nieuwe therapieën moet testen in klinische fase I, II en II trials. Hierbij komen alle aspecten aan bod: de nieuwste (moleculair) biologische inzichten, de methoden waarmee nieuwe vormen van therapie kunnen worden ontworpen, de eisen waaraan een mensgebonden onderzoek moet voldoen, ethische aspecten, etc. Nadat in de eerste twee weken de biologische en klinische achtergronden van leukemie zijn behandeld, wordt in het tweede gedeelte van dit blok aan de hand van een concreet, actueel onderwerp gewerkt aan een opzet voor een klinische fase I, II of III onderzoek. Dit concept wordt in het aansluitende BOWO gedeelte dat gekoppeld is aan dit keuzeblok verder uitgewerkt tot een compleet studieprotocol dat niet onderdoet voor klinische protocollen zoals deze daadwerkelijk worden ingediend bij de medisch-ethische commissies. Omdat de kennis over de biologische achtergrond van de pathogenese bij vele ziekten sterk toeneemt, zal in de komende jaren het vertalen van deze kennis naar klinisch bruikbare nieuwe middelen veel aandacht krijgen op veel terreinen van de geneeskunde. Een bok waarbij diepgaand wordt ingegaan op het onderwerp. Er is sprake van een ruime tijdsindeling waarin weinig contacturen zijn. Dit wordt gecompenseerd door veel zelfstudie. De hoorcolleges zijn van goede kwaliteit waardoor het onderwerp echt tot leven komt. - goede begeleiding - duidelijke indeling - leerzaam en een relevante aanvulling op het reguliere onderwijs - geen patiëntcontact 24

25 3.14 5KVZ5 OPTIMALISERING VAN MEDISCH HANDELEN Volksgezondheid Prof. dr. M. Wensing In dit keuzeblok wordt aandacht besteed aan het medisch handelen in de praktijk. Veel artsen leveren zorg van goed niveau, maar toetsing en monitoring wijst vaak op mogelijkheden voor optimalisering. Die kunnen op verschillende vlakken liggen, zoals medisch-inhoudelijke kennis en kunde, communicatie met patiënten of samenwerking met collega's. De inzichten over wat gepast medisch handelen is, zijn aan verandering onderhevig, onder meer door de steeds toenemende wetenschappelijke kennis en door veranderende verwachtingen bij patiënten, andere beroepsgroepen in de zorg en andere partijen zoals zorgverzekeraars. Voor de individuele arts geldt daarom dat hij of zij zal moeten blijven leren om kwalitatief goede zorg te kunnen blijven leveren. In dit keuzeblok wordt nader ingegaan op dit onderwerp en het wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Het onderwijs is opgebouwd rond vier thema's, die corresponderen met de vier weken in het blok: (1) wat is gepast medisch handelen en welke rol hebben klinische richtlijnen, (2) de vertaling van aanbevelingen naar de praktijk en de rol van patiënten hierbij, (3) toetsen en verbeteren van het medisch handelen, (4) bevorderen van de patiëntveiligheid. Een blok waar veel ruimte is voor eigen invulling. Dit betekent wel dat je een grote, eigen verantwoordelijkheid hebt want je punt wordt gebaseerd op je werkstuk, practica verslagen en de eindpresentatie. De practica zijn erg leerzaam en interessant. - goede practica - geen schriftelijke toets - soms onduidelijkheid omdat er zoveel vrijheid van tijdsplanning is 25

26 3.15 5KVZ12 NEGLECTED INFECTIOUS DISEASES IN THE TROPICS Volksgezondheid Dr. M. Keuter In this course the focus is on the most neglected health problems and diseases in "the tropics" among the most disadvantaged people: the so-called Neglected Tropical Diseases (NTDs) NTDs are defined as a group of poverty-promoting chronic infectious diseases, which primarily occur in rural areas and poor urban areas of low-income and middle-income countries. They are poverty-promoting because of their impact on child health and development, pregnancy, and worker productivity, as well as their stigmatizing features. Among NTDs are numerous protozoan, helminth and viral Infections of public health importance. The worldwide distribution, the "burden of disease", for these conditions will be studied, with a focus on low resource countries in S.E. Asia, sub-saharan Africa and Latin America. A major point of attention is how to address these problems with limited material and human resources. Through the participation of students from these regions a lively and realistic discussion of relevant issues is assured. Diagnosis, treatment and control of these selected conditions are all covered, including a practical. The organisation of the health system is critical to achieving results on a large scale, both in clinical case management and disease prevention and control. Also recent outbreaks of infectious diseases worldwide will be studied, and case studies will be presented by students in small groups. De eerste twee weken zijn opgebouwd als een normaal kernblok maar daarna ga je werken aan een onderzoeksvoorstel. Na de eerste twee weken is er een open toets en aan het einde van de vierde week maak je een verslag en hou je een presentatie, waarbij je goed leert te presenteren. Tussendoor hou je nog een presentatie over een outbreak, wat het blok heel actueel houdt. - er zijn internationale studenten aanwezig - oefent veel met Engels - niet erg breed, sterke focus op bepaalde onderwerpen 26

27 4 PERIODE KMR3 LEVENSFASEN, ENDOCRINOLOGIE, GROEI, INFERTILITEIT Metabolisme en regulatie Drs. L. Dukel Lenno.Dukel@radboudumc.nl Vanaf de conceptie tot de ontwikkeling in latere levensfasen is groei essentieel. In dit blok worden endocrinologische en andere aspecten die van belang zijn voor groei en ontwikkeling inzichtelijk gemaakt. Deze aspecten worden gegroepeerd per "levensfase": prenatale groei, kinderlijke groei, puberteitsontwikkeling. Endocrinologische en daaraan gerelateerde onderwerpen van de fertiele fase en de postmenopauze komen eveneens uitgebreid aan de orde. Het blok is hetzelfde opgebouwd als normale blokken met hoorcolleges, practica, werkgroepen en responsiecolleges. Daarnaast heb je ook rondleidingen op de verloskamers, de NICU en bij de MSD in Oss. Je moet, samen met een vast groepje, vier voordrachten en een eindsymposium geven. De presentaties bepalen je cijfer. - Veel contact met een wetenschapper, je presenteert zijn onderzoek bij het eindsymposium. - Kijkje achter de schermen bij onderzoek - Leuke en enthousiaste docenten - Je moet erg veel artikelen lezen 27

28 4.2 5KBW4 KINDERREVALIDATIE:JONGLEREN MET MOGELIJKHEDEN Bewegingswetenschappen Dr. I. De Groot Dit keuzeblok geeft een goed overzicht van alle medische, paramedische en pedagogische aspecten die een rol spelen in de revalidatie van kinderen met (ernstige) aangeboren of verworven aandoeningen van het houdings- en bewegingsapparaat. Diverse aandoeningen zullen worden belicht. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan kinderen met een stationaire aandoening vanaf de geboorte (bijv. cerebrale parese en spina bifida), een verworven aandoening (bijv. niet-aangeboren hersenletsel), en kinderen met erfelijke progressieve aandoening (bijv. neuromusculaire aandoeningen, zoals de spierziekte van Duchenne) en kinderen met somatoforme aandoeningen (bijv. chronische pijn). Om de functionele gevolgen van pathologie goed te kunnen begrijpen wordt in ruime mate stil gestaan bij normale ontwikkeling en maatschappelijke rolvervulling van het kind. Functionele gevolgen kunnen gezien worden in het niet kunnen staan, lopen, pakken e.d. wat de deelname aan bijv. schoolse activiteiten of sport ernstig kan beperken. Klinische en instrumentele methoden voor functioneel onderzoek in de kliniek, maar ook bij wetenschappelijk onderzoek komen uitgebreid aan bod vanuit een multidisciplinair perspectief. Tevens worden behandelmogelijkheden aangeroerd. Tijdens het blok zullen diverse op de praktijk gerichte stages plaats vinden. Bij dit blok zit je veel op de uni. Je hebt niet ontzettend veel onderwijs maar er is veel ruimte ingeroosterd voor de zelfstudieopdrachten. Het responsiecollege vindt altijd plaats aan het einde van de dag. Het blok wordt beoordeeld door middel van een toets in week 4 en een verslag over het praktijkbezoek. - De meeloopdag bij de St. Maartenskliniek is een leuke ervaring - Relevant voor de studie geneeskunde - Je hoeft naast de lessen en de ZSO s die je in groepjes maakt thuis niks meer te doen. - Weinig mee kijken in de praktijk - Veel taaie stof over classificatiesystemen - Lange dagen met veel loze uren. 28

29 4.3 5KIA9 PEDIATRIC INFECTIOUS DISEASES Infectie en afweer Dr. M. Van der Vlier The discipline of pediatric infectious diseases covers a broad range of infections. Incidence and manifestations of infections are influenced by the development of the child (from newborns to adolescents) and the associated maturation of the immune system especially in newborns and infants. Pediatric infectious diseases have been a very fruitful area of science, leading to major new insights and improvements in medical care for children (and adults) worldwide. Differentiation between common childhood infections or infections caused by virulent pathogens like meningococci and life-threatening infections in the immunocompromised child asks for a thorough knowledge of the epidemiology and clinical presentation of these infections. Understanding of the biology of causative agents and the pathogenesis is an essential step in achieving control and elimination of disease. The development of successful preventive interventions of childhood diseases like diphtheria, measles, polio and pertussis has made a major contribution to the improvement of health worldwide. In this elective course the student will learn more about the scientific process and principles, while increasing knowledge of pediatric infectious diseases. The course aims to further educate on the scientific process in the medical sciences and builds on the foundation laid within the core curriculum. Een redelijk passief blok met weinig contacturen, op de hoorcolleges na. Er zijn geen zso s maar er moeten presentaties gegeven worden in het Engels. Er wordt in dit blok zowel aandacht besteed aan biochemische als klinische onderwerpen. Het blok kost je niet ontzettend veel tijd maar je moet wel veel aandacht besteden aan het maken en voorbereiden van de presentaties. - Een Engels blok met ook internationale studenten - De stof is handig voor de toekomst - Je leert goed presentere - Structuur van het blok is heel goed - Veel luisteren, weinig interactief - Toets en presentatie in 1 week (week 4) - Veel groepswerk 29

30 4.4 5KNW9 TRANSLATIONELE NEUROSCIENCE: VAN BASIS NAAR KLINIEK EN TERUG Neurowetenschappen Dr. D. Schubert In dit blok maakt de student kennis met de basis van de neurowetenschappen, en met recente ontwikkelingen op dit vakgebied. Verder worden de belangrijkste diagnostische technieken in de neurologie behandeld (EEG, MEG, MRI, fmri). Als voorbeeld van de klinische implicaties worden een aantal neurale ziektebeelden uitgediept (Parkinson, neuromusculaire aandoeningen, verslaving). De interactie tussen de wetenschappelijke ontwikkelingen en de klinische praktijk vormt de rode draad van dit blok. De hoofddoelstelling is dat de student de resultaten van wetenschappelijk onderzoek in de neurowetenschappen kan vertalen naar hun klinische implicatie en vice versa. In het begin van het blok ligt de nadruk op de basis van de neuroscience, later verschuift de aandacht naar de klinische praktijk en de bijdrage daarvan aan de kennis over neuroscience. Het blok bevat veel practica en werkgroepen. Het wordt afgesloten met een schriftelijke toets en voordrachten door studenten. Als je neuroscience interessant vindt, is het echt een aanrader! - Goede combinatie van kliniek en wetenschap - Zeer enthousiaste docenten - Leerzame en interactieve practica - Het gedeelte over de anatomie is wat onduidelijk - ZSO s hebben soms weinig toegevoegde waarde 30

3.5 5KMP3 VEROUDERING: VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT 3.6 5KMP4 DE "GESTOORDE" WERELD VAN MEMBRANEN EN

3.5 5KMP3 VEROUDERING: VAN MOLECULAIRE SLIJTAGE TOT 3.6 5KMP4 DE GESTOORDE WERELD VAN MEMBRANEN EN 1 Inhoud 1 ALGEMEEN... 4 1.1 INLEIDING... 4 1.2 VERKLARING VAN DE BLOKCODES... 5 1.3 ALGEMENE OPBOUW... 5 1.4 TOELICHTING BOWO-ONDERWIJS... 6 2 PERIODE 6... 7 2.1 5KBW5 INNOVATIEVE REUMATOLOGIE... 7 2.2

Nadere informatie

Keuzegids 2013-2014 1

Keuzegids 2013-2014 1 Keuzegids 2013-2014 1 Inhoud 1.1 Inleiding... 5 1.2 Verklaring van de blokcodes... 6 1.3 Algemene opbouw... 6 1.4 Toelichting BOWO-onderwijs... 7 Periode 6... 8 5KBW5 Innovatieve reumatologie... 9 5KME5

Nadere informatie

4 Periode KBW4 Kinderrevalidatie: jongleren met mogelijkheden KIA9 Pediatric infectious diseases (EN)

4 Periode KBW4 Kinderrevalidatie: jongleren met mogelijkheden KIA9 Pediatric infectious diseases (EN) KEUZEGIDS 2016-2017 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...1 1 Algemeen...3 1.1 Inleiding...3 1.2 Verklaring van de blokcodes...4 1.3 Algemene opbouw...4 1.4 Toelichting BOWO-onderwijs...5 2 Periode 6...6 2.1 5KBW5

Nadere informatie

Keuzegids. Cursusjaar Geneeskunde jaar 3

Keuzegids. Cursusjaar Geneeskunde jaar 3 Keuzegids Cursusjaar 2011-2012 Geneeskunde jaar 3 0 1 Inhoudsopgave 1. Algemeen 1.1 Inleiding -------------------------------------------------------------- 5 1.2 Verklaring van de blokcodes --------------------------------------

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose

Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose ONDERTITEL: Iedere dokter die deze minor niet volgt, heeft daar een leven lang spijt van. Wie wel deelneemt is een leven lang comfortabel. Interne

Nadere informatie

Wetenschappelijke vorming in de huisartsopleiding

Wetenschappelijke vorming in de huisartsopleiding Versiedatum: 0-0-06 Pagina van 5 De wetenschappelijke onderbouwing van het huisartsgeneeskundig handelen vormt een belangrijke leidraad voor de huisarts. Deze moet een wetenschappelijke onderbouwing kunnen

Nadere informatie

12-2-2014. Herziening bachelorprogramma s Biomedische wetenschappen en Geneeskunde. Inhoud. Missie. Stand van zaken, 15 januari 2014

12-2-2014. Herziening bachelorprogramma s Biomedische wetenschappen en Geneeskunde. Inhoud. Missie. Stand van zaken, 15 januari 2014 Herziening bachelorprogramma s Biomedische wetenschappen en Geneeskunde Stand van zaken, 15 januari 2014 Inhoud Missie, uitgangspunten, belangrijkste kenmerken Gezamenlijk BMW en GNK Eindtermen beide opleidingen

Nadere informatie

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum.

11/8/2016. Academisch Schrijven in het curriculum. Opzet van deze bijeenkomst. Academisch schrijven. Toepassing in curriculum. Academisch Schrijven in het curriculum Dr N. Saab, ICLON, Dr Ph. Dol, Academisch Talencentrum, Dr. J.A. Mol, Faculteit der Archeologie Opzet van deze bijeenkomst Interactief: 1. Wij geven enkele voorbeelden

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen

Nadere informatie

BELEIDSNOTITIE ONDERZOEK NVOG

BELEIDSNOTITIE ONDERZOEK NVOG BELEIDSNOTITIE ONDERZOEK NVOG Mei 2003 ONDERZOEKSBELEID OP HOOFDLIJNEN; OBSTETRIE EN GYNAECOLOGIE IN NEDERLAND Inleiding Ons vakgebied kent veel onderzoeksthema s die alle op verschillende wijze benaderd

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

Bijlage 1: Kwantitatieve gegevens

Bijlage 1: Kwantitatieve gegevens Bijlage 1: Kwantitatieve gegevens Instroomgegevens Instroom in aantallen Opleiding 2006/2007 2007/2008 2008/2009 Geneeskunde 413 413 411 408 407 413 Tandheelkunde 60 53 47 47 47 49 129 159 165 155 167

Nadere informatie

Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding

Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding Klinisch redeneren doen we in feite al heel lang. VUmc Amstel Academie heeft hiervoor een systematiek ontwikkeld, klinisch redeneren in 6 stappen, om gedetailleerd

Nadere informatie

Examenprogramma biologie vwo

Examenprogramma biologie vwo Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? - Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen

Nadere informatie

Master in de seksuologie

Master in de seksuologie Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden

Nadere informatie

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING: beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen

Nadere informatie

BA Geneeskunde Fac. Health, Medicine and Life Sciences

BA Geneeskunde Fac. Health, Medicine and Life Sciences BA Geneeskunde Fac. Health, Medicine and Life Sciences 2008 Universiteit Maastricht BA Geneeskunde Page 1 of 185 Table of content Voortgangstentamen Jaar 1... 6 Vaardigheidsonderwijs Jaar 1... 7 Portfoliotentamen

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 180

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 180 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 180 Inhoudsopgave Voortgangstentamen Jaar 1... 6 Vaardigheidsexamen Jaar 1... 7 Portfoliotentamen Jaar 1... 8 Professioneel Gedrag Jaar 1... 9 Beeldvormende Technieken...

Nadere informatie

Studeren in Nijmegen Biomedische wetenschappen

Studeren in Nijmegen Biomedische wetenschappen Studeren in Nijmegen Biomedische wetenschappen Is biomedische wetenschappen studeren in Nijmegen misschien iets voor jou? Ik wil relevant zijn: bijdragen aan de gezondheid van mensen Gezondheidszorg heeft

Nadere informatie

Dedicated Schakeljaar Vitale Functies

Dedicated Schakeljaar Vitale Functies Dedicated Schakeljaar Vitale Functies 1. Inleiding Het schakeljaar vormt de verbinding tussen de studie geneeskunde en de vervolgopleidingen. De student leert te functioneren op het niveau van een beginnende

Nadere informatie

BA Geneeskunde Fac. Health, Medicine and Life Sciences

BA Geneeskunde Fac. Health, Medicine and Life Sciences BA Geneeskunde Fac. Health, Medicine and Life Sciences 2008 Universiteit Maastricht BA Geneeskunde Page 1 of 180 Table of content Voortgangstentamen Jaar 1... 6 Vaardigheidsexamen Jaar 1... 7 Portfoliotentamen

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Critical Appraisal of a Topic De 7 stappen van de CAT Bachelor geneeskunde 3de jaar AWV

Critical Appraisal of a Topic De 7 stappen van de CAT Bachelor geneeskunde 3de jaar AWV Critical Appraisal of a Topic De 7 stappen van de CAT Bachelor geneeskunde 3de jaar AWV Arno Roest en Saskia Le Cessie CAT-project@lumc.nl Evidence based medicine (EBM) (Patho)fysiologie: Klachten, ziekte,

Nadere informatie

Postmaster opleiding systeemtherapeut

Postmaster opleiding systeemtherapeut Postmaster opleiding systeemtherapeut mensenkennis In de context met cliënten, gezinnen en kinderen was dit leerzaam en direct bruikbaar in mijn werk. evaluatie deelnemer Postmaster opleiding systeemtherapeut

Nadere informatie

Praktijkopdracht Klinisch Redeneren

Praktijkopdracht Klinisch Redeneren Praktijkopdracht Klinisch Redeneren Inleiding Via deze praktijkopdracht werk je aan je verpleegkundige vakdeskundigheid. De opdracht helpt je om achtergrondkennis te verwerven van de patiënten binnen het

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V.

Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V. Programma van toetsing tot september 2015 Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V. Inleiding Voor studenten die zijn begonnen met het curriculum voor september 2015 is het oude

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID

Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Groeien in gezondheid door kennis Onze gezondheid is ons belangrijkste bezit. Daarom is het goed dat we ons er steeds meer van bewust worden dat

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Programma van toetsing Versie 1.1 Con Amore B.V. Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we een nieuw programma van toetsing ontworpen. We zijn afgestapt van

Nadere informatie

ONDERZOEK & WETENSCHAP

ONDERZOEK & WETENSCHAP ONDERZOEK & WETENSCHAP Het gebruik van richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 GEBRUIK VAN RICHTIJNEN DOOR ERGOTHERAPEUTEN IN NEDERLAND Dr Joan Verhoef, Hoofddocent

Nadere informatie

2/17/2010. Doel cursus. Ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen

2/17/2010. Doel cursus. Ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen Ontwikkelen van nieuwe Het ontwerp van een cursus preklinisch onderzoek Irma Meijerman Lombardino (2004), Nat Rev Drug Disc, 3, 853 Doel cursus Preklinisch traject (drug discovery en development) van de

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE BRIEF PROSPECTIEVE DATA REGISTRATIE VAN PATIËNTEN MET EEN AANGEBOREN ZELDZAME STOLLINGSAFWIJKING (PRO-RBDD)

PATIËNTEN INFORMATIE BRIEF PROSPECTIEVE DATA REGISTRATIE VAN PATIËNTEN MET EEN AANGEBOREN ZELDZAME STOLLINGSAFWIJKING (PRO-RBDD) PATIËNTEN INFORMATIE BRIEF PROSPECTIEVE DATA REGISTRATIE VAN PATIËNTEN MET EEN AANGEBOREN ZELDZAME STOLLINGSAFWIJKING (PRO-RBDD) Geachte mevrouw / mijnheer, Uw behandelend arts heeft u geïnformeerd over

Nadere informatie

52 responses in 260 results

52 responses in 260 results Van: Secretariaat Vrouw&Zorg Onderwerp: Evaluatie CTG Scholingsdag --3 Datum: 3 februari 4 9:5:45 GMT+: EVALUATIE CTG scholingsdag -3 No data to display. Huidige functie 5 responses

Nadere informatie

BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen

BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen 2008 Universiteit Maastricht BA Moleculaire Levenswetenschappen Page 1 of 89 Table of content Microscopie... 4 GLP Kennismaking

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20183 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20183 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20183 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Rooden, Stephanie Maria van Title: Clinical patterns in Parkinson s disease Date:

Nadere informatie

Methodologie & onderzoek

Methodologie & onderzoek JAAR 2 Methodologie & onderzoek Klinische les en Critical Appraised Topic deeltaak 11.3a en KET 11 in de leerlijn wetenschap. Wat is Een klinische les Een CAT Wat is een klinische les In een klinische

Nadere informatie

Examenprogramma biologie havo

Examenprogramma biologie havo Bijlage 3 Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Cursus op 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals PICOWO

Nadere informatie

BACHELORJAAR 1 OPLEIDINGSONDERDEEL Leerlijn 1 : Medische kennis. Biologie: basis van het leven 6. De cel: biomoleculen en metabolisme 10

BACHELORJAAR 1 OPLEIDINGSONDERDEEL Leerlijn 1 : Medische kennis. Biologie: basis van het leven 6. De cel: biomoleculen en metabolisme 10 BACHELORJAAR 1 Biologie: basis van het leven 6 De cel: biomoleculen en metabolisme 10 De cel: structuur en functie 6 De cel: moleculaire biologie en signaaltransductie 6 De cel: van cel naar weefsel 7

Nadere informatie

Nederlands Academisch College voor Osteopathie N.A.C.O. PROTOCOL BEOORDELING JURY CASUISTIEKEXAMEN, CASESTUDIE & THESIS

Nederlands Academisch College voor Osteopathie N.A.C.O. PROTOCOL BEOORDELING JURY CASUISTIEKEXAMEN, CASESTUDIE & THESIS NO 06 Nederlands Academisch College voor Osteopathie N.A.C.O. Vestiging: Hugo de Grootkade 30-38 1052 LT Amsterdam PROTOCOL BEOORDELING JURY CASUISTIEKEXAMEN, CASESTUDIE & THESIS Nederlands Academisch

Nadere informatie

INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING

INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING EDUCATIEVE BEOORDELING AIOS IN TE VULLEN DOOR OPLEIDER IN MAAND: OMCIRKELEN Naam aios : Geboren : Naam opleider : Invuldatum : Handtekeningen: Aios gezien/

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20304 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20304 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20304 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wietmarschen, Herman van Title: A systems approach to sub-typing of rheumatoid

Nadere informatie

Welkom bij. Kennismaking

Welkom bij. Kennismaking Welkom bij Kennismaking Maak kennis met Con Amore Welkom, wat leuk dat je geïnteresseerd bent in onze opleiding of je misschien zelfs al hebt ingeschreven! In dit document willen we je kennis laten maken

Nadere informatie

Leerplanschema Minor Psychologie

Leerplanschema Minor Psychologie Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Klinisch Redeneren. Leereenheid. Verpleegkundige Vervolgopleidingen

Klinisch Redeneren. Leereenheid. Verpleegkundige Vervolgopleidingen Klinisch Redeneren Leereenheid Verpleegkundige Vervolgopleidingen November 2014 2 Leereenheid Klinisch Redeneren VUmc Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam www.amstelacademie.nl November

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 157

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 157 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 157 Inhoudsopgave Voortgangstentamen jaar 1... 6 Portfoliotentamen jaar 1... 7 Professioneel gedrag jaar 1...8 Beeldvormende technieken... 9 Persoonlijk formularium

Nadere informatie

LVSO. Research for Students

LVSO. Research for Students LVSO Research for Students Overzicht 1. Introductie tot Student Onderzoek en LVSO 2. Voorstelling projecten en labo s 3. Praktische handleiding tot het statuut 4. LVSO Café I. Introductie tot Student Onderzoek

Nadere informatie

Vrijstellingsregeling voor Overstap van GNK Bachelor curriculum 2007 naar 2012

Vrijstellingsregeling voor Overstap van GNK Bachelor curriculum 2007 naar 2012 Vrijstellingsregeling voor Overstap van GNK Bachelor curriculum 2007 naar 2012 Vastgesteld door de EC op 2 september 2013 1 Opgesteld door Aandachtsgroep Overgangsregeling Voorzitter Mw. J.H.M. Schonk

Nadere informatie

Zoeken naar evidence

Zoeken naar evidence Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best

Nadere informatie

Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer

Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoek binnen de opleiding CE Aandacht door de tijd heen heel verschillend Van een paar credits voor de hele

Nadere informatie

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS Dat vind ik een van de mooiste dingen aan de seksuologie: dat de geestelijke en de somatische gezondheidszorg erin samen komen. evaluatie deelnemer mensenkennis Opleiding consulent seksuele gezondheid

Nadere informatie

Neurorevalidatie bij Centraal Neurologische Aandoeningen

Neurorevalidatie bij Centraal Neurologische Aandoeningen Cursusinformatie Neurorevalidatie bij Centraal Neurologische Aandoeningen Overeenkomsten in symptomen en paramedische interventies Ontwikkeling en coördinatie : Frans van der Brugge Maart 2015 1 Algemene

Nadere informatie

BA Biomedische Wetenschappen Fac. Health, Medicine and Life Sciences

BA Biomedische Wetenschappen Fac. Health, Medicine and Life Sciences BA Biomedische Wetenschappen Fac. Health, Medicine and Life Sciences 2008 Universiteit Maastricht BA Biomedische Wetenschappen Page 1 of 164 Table of content Leven in de Biosfeer... 5 Practica Leven in

Nadere informatie

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte NEUROLOGISCHE LEER- EN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte Het centrum

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015246 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het ontrafelen van de rol die darmflora speelt in het ontstaan van hart- en vaatziekten 1.2 Looptijd van het project 1.3

Nadere informatie

Keuzestage Ziekenhuispsychiatrie. Delta Zorgboulevard. informatie voor aios

Keuzestage Ziekenhuispsychiatrie. Delta Zorgboulevard. informatie voor aios Keuzestage Ziekenhuispsychiatrie Delta Zorgboulevard informatie voor aios Verdiepingsstage Ziekenhuispsychiatrie Delta Zorgboulevard De verdiepingsstage Ziekenhuispsychiatrie is een stage met een gevarieerd

Nadere informatie

demedisch Specialist Klinisch geneticus Eva Brilstra: Dit vak is dynamisch, booming en nooit saai

demedisch Specialist Klinisch geneticus Eva Brilstra: Dit vak is dynamisch, booming en nooit saai GATEN IN HET ROOSTER In de knel door individualisering opleiding DEAL! Geheimen van goed onderhandelen demedisch Specialist 1 ARTSEN OVER PAPIERWERK Lusten en lasten van registraties APRIL 2016 UITGAVE

Nadere informatie

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave Vak: Filosofische

Nadere informatie

4. Inhoud minor. Diplomasupplement

4. Inhoud minor. Diplomasupplement Minorregeling 2010-2011 Start september 2010 1. Naam minor: Recht 2. Engelse benaming: Law 3. Catalogusnummer: 7 4. Inhoud minor Het doel van de minor is dat je: 1. rekening houdt met juridische aspecten

Nadere informatie

De waarde van DNA. Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation. UMC Utrecht Amsterdam

De waarde van DNA. Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation. UMC Utrecht Amsterdam De waarde van DNA Prof dr ir Edwin Cuppen Hoogleraar Humane Genetica Directeur Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation UMC Utrecht Amsterdam Wat is DNA? DeoxyriboNucleic Acid (Desoxyribonucleïnezuur)

Nadere informatie

Samen met de kinderartsen

Samen met de kinderartsen Samen met de kinderartsen L.H.M. Berg, kinder- en jeugdpsychiater GGNet Jeugd Indeling Visie beroepsvereniging (NVvP) op plaatsbepaling van psychiatrie Aanvulling afdeling Kinder en Jeugd Casus 5-jarige

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek?

Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek? Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek? Inhoud Pagina Inleiding... 2 Medisch wetenschappelijk onderzoek... 3 Waarom zou u meedoen... 4 Onderzoeksfasen... 5 Medisch Ethische Commissie...

Nadere informatie

Evaluatierapport Social Media Professional opleiding Maart 2014

Evaluatierapport Social Media Professional opleiding Maart 2014 Evaluatierapport Social Media Professional opleiding Maart 2014 www.mediaenmaatschappij.nl De Social Media Professional opleiding wordt als goed en zelfs uitstekend beoordeeld, door enthousiasme en deskundigheid

Nadere informatie

Toetsregeling Vaardigheden B1.2

Toetsregeling Vaardigheden B1.2 Toetsregeling Vaardigheden B1.2 Bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen Radboudumc Deze regeling is van kracht vanaf 9 november 2015. 1) Begripsbepaling Het tentamen Vaardigheden B1.2 maakt deel uit

Nadere informatie

MODULE Evidence Based Midwifery

MODULE Evidence Based Midwifery VZW Vlaamse Organisatie van Vroedvrouwen vzw MODULE Evidence Based Midwifery Van Schoonbekestraat 143 Sint-Jacobsmarkt 84 2018 Antwerpen 2000 Antwerpen Programma Overzicht Dag 1: maandag 8 november 2010

Nadere informatie

Basisprogramma 1: Vroegmodern (6 ECTS) NB Op dag 1, 6 en 7 zijn de programma s van Basisprogramma 1 en 2

Basisprogramma 1: Vroegmodern (6 ECTS) NB Op dag 1, 6 en 7 zijn de programma s van Basisprogramma 1 en 2 ROOSTER BASISPROGRAMMA MASTER MG 2015-2016 NB OP DAG 1, 6 EN 7 WORDEN DE PROGRAMMA S VAN BASISPROGRAMMA 1 EN 2 GECOMBINEERD EN VINDEN DAN OP VRIJDAGEN PLAATS Basisprogramma 1: Vroegmodern (6 ECTS) NB Op

Nadere informatie

Geschiedenis van de gehandicaptenzorg en voorzieningen. 3.3 Zorgprofielen voor mensen met een beperking

Geschiedenis van de gehandicaptenzorg en voorzieningen. 3.3 Zorgprofielen voor mensen met een beperking Traject V&V; Gehandicaptenzorg niveau 4 TB Inhoudsopgave (concept) 30-03-2017 THEMA 1 De gehandicaptenzorg Hoofdstuk 1 Hoofdstuk Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Zorgvragers in de gehandicaptenzorg 1.1 Inleiding

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Minor Goede doelen, filantropie en non-profits I Inhoudsopgave Vak: Geschiedenis van de filantropie 1 Vak: Inleiding Filantropie 1 Vak: Non-Profit and Charity Marketing 2 Vak: Verklaringen voor prosociaal

Nadere informatie

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:

Nadere informatie

Postmaster opleiding spelpsychotherapie. De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven.

Postmaster opleiding spelpsychotherapie. De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven. mensenkennis De docenten hebben veel ervaring, staan dichtbij het werkveld en halen het beste in je naar boven. Postmaster opleiding spelpsychotherapie Postmaster opleiding spelpsychotherapie Kinderen

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Voorlichtingsdag Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde PROGRAMMA Bedrijfskunde@VU: hoe, wat en waarom? Prof. dr. W.E.H. Dullaert, Opleidingsdirecteur bachelor bedrijfskunde

Nadere informatie

klaar voor de toekomst!

klaar voor de toekomst! Jongeren met chronische aandoeningen klaar voor de toekomst! gratis Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners

Nadere informatie

Samenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6

Samenvatting. Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6 Samenvatting Scores Interactie Informatiewaarde Werkrelevantie Totale waardering 8,5 8,4 8,9 8,6 Zowel uit de beoordelingen in de vorm van een rapportcijfer als de aanvullende opmerkingen, blijkt dat de

Nadere informatie

Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media

Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Titel: Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Vakcode: LWX999B10 Opleiding: Kunsten, Cultuur en Media Studiefase: Bachelor 3 e jaar/ KCM Major Periode:

Nadere informatie

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,

Nadere informatie

Alles weten over uw aandoening

Alles weten over uw aandoening n i e u w s b r i e f In de schijnwerpers: Lydia Geluk, Senior Het is erg inspirerend om te werken met ons team van internationale collega s en medisch specialisten van over de hele wereld, allemaal met

Nadere informatie

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL PBGZ 12 / PBSD 9 Coördinatie, kwaliteit en voorlichting, profielfase Cohort 2016 2019 kwartiel 11 INSTROOMVEREISTEN:

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts

Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Mede dankzij de steun van Q- support vindt er onderzoek naar Q- koorts plaats. Q- support heeft 2 miljoen van haar budget uitgegeven aan ondersteuning van wetenschappelijk

Nadere informatie

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

BENELUX RESEARCH PROJECT.

BENELUX RESEARCH PROJECT. BENELUX RESEARCH PROJECT INTRODUCTIE Ben jij een enthousiaste en ambitieuze student aan de RSM, ESE of een andere faculteit *? Ben jij op zoek naar een elective of extracurriculaire activiteit, en wil

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE: BREIN EN COGNITIE

PSYCHOLOGIE: BREIN EN COGNITIE Mastervoorlichting masterweek februari 2016 PSYCHOLOGIE: BREIN EN COGNITIE The search to understand the most complex, sophisticated and powerful information processing device known; The Human Brain - Brain

Nadere informatie

Programma. Module 1. Kennismaking. De voorbereiding: Klaar voor de start? Vorming voor beginnende stagemeesters. Introductie

Programma. Module 1. Kennismaking. De voorbereiding: Klaar voor de start? Vorming voor beginnende stagemeesters. Introductie Faculteit Wetenschappen Programma Vorming voor beginnende meesters Introductie Kortrijk: 3 en 9 juni 2009 Leuven: 6 juni 2009 WELKOM Module 1: De voorbereiding: Klaar voor de start? Module 2: Van start

Nadere informatie

Dragerschap en erfelijke belasting

Dragerschap en erfelijke belasting Dragerschap en erfelijke belasting VSOP 17 mei 2010 Martina Cornel Hoogleraar Community Genetics & Public Health Genomics Quality of Care EMGO Institute for Health and Care Research Nieuwe technologische

Nadere informatie

Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt?

Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt? Hoe kijken we naar het DNA van een patiënt? Ies Nijman UMC Utrecht Dept of Genetics, Centre for Molecular Medicine Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT), Hartwig Medical Foundation 1994 DNA sequenties,

Nadere informatie