Wetenschappelijke vorming in de huisartsopleiding

Transcriptie

1 Versiedatum: Pagina van 5 De wetenschappelijke onderbouwing van het huisartsgeneeskundig handelen vormt een belangrijke leidraad voor de huisarts. Deze moet een wetenschappelijke onderbouwing kunnen opsporen, de kwaliteit van het wetenschappelijk bewijs beoordelen en integreren tot een evidence-based klinisch besluit. Training hierin vindt plaats gedurende alle jaren in de Huisartsopleiding, op zowel de afdeling als in de praktijk. De onderwijsprogramma's tijdens de terugkomdagen zijn gericht op het verwerven van kennis van soorten onderzoek, methodologie, statistiek en kritisch lezen. Vaardigheden zoals het formuleren van PICO s en het maken van CAT s, maken ook onderdeel uit van de training in de wetenschap. Naast deze specifieke onderwijsprogramma s komt wetenschap ook terug tijdens de reguliere terugkomprogramma s. Met name tijdens exploratierondes worden aios door groepsbegeleiders aangestuurd om de ingebrachte casus (mits deze zich ervoor leent) vanuit een medisch-wetenschappelijke invalshoek te benaderen. Juist vanuit een eigen casus kan de wetenschappelijke vorming van aios tot leven komen. In het schema op de volgende pagina is aangegeven, met als uitgangspunt de drie competenties rond wetenschap, hoe de leerlijn wetenschap vorm krijgt in het curriculum. Daarna volgt een beschrijving van de programma's wetenschappelijke vorming in jaar, en.

2 Versiedatum: Pagina van 5 Competentie. De aios onderbouwt de zorg op wetenschappelijk verantwoorde wijze Praktijk+terugkomdag Combel De aios kent een aantal wetenschappelijke (EBM) principes en kent de verschillende soorten onderzoek (bv diagnostisch, prognostisch) en kan daarmee huisartsgeneeskundige zorg op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderbouwen. De aios kan de resultaten van wetenschappelijk onderzoek helder interpreteren, evalueren en presenteren. Alle programma s uit de wetenschappelijke vorming jaar. praktijk+terugkomdag CAT presenteren Referaat houden Eindpresentatie houden (afzwaai) Feedback opleider + GB CAT beoordeeld door jury/catcielid Referaat: opleiders/ GB De aios kan de opbouw van de NHG-standaard (incl. voetnoten) lezen en uitleggen (evidence & experience based). praktijk+terugkomdag Gefundeerd afwijken Feedback opleider + GB Competentie. De aios bevordert de ontwikkeling en implementatie van vakkennis De aios kan nieuwe wetenschappelijke inzichten (bv de nieuwe NHG-standaarden, praktijkmanagement inzichten etc) in de Praktijk (+ terugkomdag) Combel Feedback opleider + praktijksituatie implementeren en toepassen. De aios kan resultaten van wetenschappelijk onderzoek (bv sensitiviteit en specificiteit kunnen omzetten in frequenties en de kansen uitleggen) vertalen naar de situatie van de patiënt en dit ook aan de patiënt uitleggen. Risicocommunicatie GB Combel Feedback opleider + GB De aios is later als huisarts gemotiveerd tot deelname aan wetenschappelijk onderzoek, bijvoorbeeld door praktijk open te stellen (dossiers), patiënten te includeren of zelf (promotie)onderzoek te doen. Praktijk en TKD Leren Includeren Includeren voor wetenschappelijk onderzoek Competentie. De aios bevordert de deskundigheid van studenten, aios, collegae en andere zorgverleners Praktijk+terugkomdag Combel De aios kan kennis uitdragen in uiteenlopende leersituaties (overleg zorgverleners, scholing, FTO, HAGRO, collegiaal overleg met bv praktijkassistentes etc.). CAT presenteren Referaat houden Feedback stafleden/opleiders

3 Versiedatum: Pagina van 5 Wetenschappelijke programma's jaar Wetenschappelijke vorming Inleidend a. Literatuur zoeken Informatie over de karakteristieken en betrouwbaarheid van verschillende databases, zoals Clinical Evidence, Cochrane en PubMed. b. Quick en Dirty CAT Strategieën om snel te zoeken (quick and dirty). Zelf zoeken in Clinical Evidence o.l.v. de eigen groepsbegeleiders. Wetenschappelijke vorming CAT a. Van probleem naar study-design (diagnostisch, prognostisch of therapeutisch). De keuze en opzet wordt vooral bepaald door de onderzoeksvraag die weer een afgeleide is van het doel van het onderzoek. b. Inleiding EBM: hoe werk je met de NHG standaarden Inleiding over Evidence-based medicine aan de hand van een NHG standaard (kind met koorts). Deze inleiding wordt gegeven door de hoogleraar Huisartsgeneeskunde. c. PICO CAT maken Er zijn verschillende activiteiten bij dit onderdeel: maken van een PICO vraag (bijv. n.a.v. een spreekuurvraag of vraag vanuit de spuironde) zoeken in Pub Med en Cochrane gebruik maken van MeSH (Medical Subject Headings) hoe maak je een CAT d. Toetsen en schatten Over significantie en betrouwbaarheidsintervallen. e. Inleiding in Systematic Reviews De beginselen van een systematic review worden besproken. f. Kritisch lezen van een systematic review Als voorbereiding dient de aios het artikel (dat op nestor is geplaatst) te lezen aan de hand van de checklist "systematic review/meta-analyse (van RCT's)" uit het handboek kritisch lezen van het NHG. Zie ook Nestor. g. PICO s bespreken in de groep PICO s worden besproken in de groep o.l.v. de groepsbegeleider. Vervolgens voorgelegd aan de vakdocent wetenschap verbonden aan de groep ter goedkeuring/verbetering. h. Bijwonen van CAT presentaties Het bijwonen van CAT presentaties die worden gehouden door collega-aios.

4 Versiedatum: Pagina 4 van 5 i. CAT presenteren De CAT wordt op schrift ingeleverd (formaat volgens CAT handleiding) en beoordeeld door de CAT commissie. Als de CAT in principe voldoende is kan deze worden gepresenteerd. In geval van een onvoldoende CAT dient deze te worden herzien. Presenteren van de CAT doet de aios in aanwezigheid van onderzoekers van de afdeling en de betrokken groepsbegeleiders. Bij de presentaties is een jurylid aanwezig die de presentaties beoordeelt op wetenschappelijke kwaliteit, interpretatie door de aios en toepassing in de praktijk (beoordelingscriteria zie website). Wetenschappelijke vorming - Overig a. Risicofactoren Vanuit klinische vraag en soort design wordt nader ingegaan op prognostisch onderzoek (cohortstudies risicofactoren: absolute relatieve risico s). Dit programma is een onderdeel van de Hart Vaat (HAVA) -dagen. b. Urineweginfecties en diagnostische testen Vanuit klinische vraag en soort design wordt nader ingegaan op diagnostische studies (cross sectioneel onderzoek -waarde van diagnostische testen: sensitiviteit en specificiteit en voorspellende waarden). Dit programma maakt deel van het praktijkmanagement programma urineweginfecties ( e dag). c. Lunchbijeenkomsten Tijdens de lunchbijeenkomsten presenteren onderzoekers van de afdeling (incl. aiotho s) wetenschappelijk onderzoek; aios presenteren goede CATs. Wetenschappelijke programma's jaar Tijdens stage psychiatrische problematiek Gebruik en validering van de vier dimensionale klachten vragenlijst (4 DKL) Onderwijsprogramma over vragenlijstconstructie en validatie. Vakdocent wetenschap en de eigen GB. Tijdens stage chronische complexe problematiek a. Kritisch lezen basisprincipes van kwalitatief onderzoek onder leiding van vakdocent wetenschap in aanwezigheid van de eigen GB. b. Referaat van een wetenschappelijk artikel o.l.v. de opleider in de stage-instelling presenteert de aios een referaat. De opleider beoordeelt ook het referaat (beoordelingscriteria zie website).

5 Versiedatum: Pagina 5 van 5 Wetenschappelijke programma's jaar Volgen van of gefundeerd afwijken van NHG-standaarden Evidence-based werken in de dagelijkse huisartsenpraktijk. Aan de hand van een casus gaan aios met elkaar nadenken over het onderbouwen van de keuzes die je maakt in het handelen als huisarts. Aios maken afwegingen of beschikbaar bewijs toegepast kan en mag worden bij de individuele noden van de patiënt. Leren includeren Aios worden geïntroduceerd in het includeren van patiënten voor wetenschappelijk onderzoek. Kritisch lezen Onder leiding van een postdoc met aanwezigheid eigen mentor wordt driemaal een verschillend soort artikel kritisch gelezen. a. Basisprincipes van diagnostisch onderzoek en beoordelen van diagnostische studie: cross sectioneel onderzoek, met accent op vraagstelling en onderzoeksopzet (keuze uitkomstmaten, determinanten en bias) b. Basisprincipes van prognostisch onderzoek: cohort studies, met accent op vraagstelling, onderzoeksopzet en keuze van uitkomstmaten c. Basisprincipes van therapeutisch onderzoek: RCT en reviews, met accent op vraagstelling, onderzoeksopzet, determinanten en bias. Risicocommunicatie Onderwijsprogramma consultvoering risicocommunicatie: bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek uitleggen aan de individuele patiënt. Na een inleiding gaan de aios oefenen onder begeleiding van de mentor in de eigen groep met een simulatiepatiënt. Snel zoeken (Quick &Dirty) Groepjes aios proberen snel een evidence-based antwoord te vinden op een vraag uit de praktijk. Achteraf worden de resultaten vergeleken en besproken. Lunchbijeenkomsten Tijdens de lunchbijeenkomsten presenteren onderzoekers van de afdeling (incl. aiotho s) wetenschappelijk onderzoek; aios presenteren goede CATs.