Verwacht niveau in de co-schappen

Transcriptie

1 Verwacht niveau in de co-schappen Het gehele co-schap is verdeeld in vier fasen. Enerzijds verschillende deze fasen inhoudelijk van elkaar omdat ze bij verschillende afdelingen en specialismen plaatsvinden, maar de fasen verschillen ook van elkaar in het niveau dat van de co mag worden verwacht. De indeling van de co-schappen ziet er als volgt uit: Co-fase 1 Overgang van theorie naar praktijk 13 weken Pre-co-schap I 2 weken Inleiding Dermatologie, Oogheelkunde en Keel-, Neus- en Oorheelkunde 1 week Theorie en praktijk co-assistentschap Dermatologie 3 weken Theorie en praktijk co-assistentschap Oogheelkunde 3 weken Theorie en praktijk co-assistentschap Keel-, Neus- en Oorheelkunde 4 weken Co-fase 1 Algemene geneeskunde 10 weken Eerste IHK co-assistentschap (Inwendige Geneeskunde, Heelkunde of Kindergeneeskunde). 10 weken Co-fase 2 Disciplinegebonden geneeskunde 39 weken Co-assistentschap Interne, Heelkunde of Kindergeneeskunde Co-assistentschap Interne, Heelkunde of Kindergeneeskunde Co-assistentschap sociale geneeskunde 2 weken Pre-co-schap II 1 week Co-assistentschap Neurologie Co-assistentschap Psychiatrie Co-assistentschap Verloskunde/Gynaecologie Co-fase 3 Integratie / consolidatie 1 Co-assistentschap Inwendige Geneeskunde Co-assistentschap Heelkunde Co-assistentschap Huisartsgeneeskunde Co-fase 4 Zelfstandig klinisch handelen 14 weken Keuze co-assistentschap Oudste co-assistentschap Opbouw in niveau door de co- fasen heen In het raamplan 2009 staat beschreven wat van een afgestudeerd arts verwacht mag worden. In de verschillende co-fasen wordt naar dit niveau toegewerkt. Dit betekent dat per co-fase gedefinieerd moet worden wat er per fase van de co-assistent mag worden verwacht. In dit kader geven we aan wat het globale niveau is dat per co-fase mag worden verwacht. We doen dit in algemene bewoordingen zodat er ruimte blijft voor de verschillende co-schappen om dit voor het eigen specialisme zo in te vullen dat het recht doet aan de kenmerken en eisen die voor dat specialisme van belang zijn en het herkenbaar is voor de mensen die de co moeten begeleiden en beoordelen. Grofweg kunnen we stellen dat gedurende de co-schappen een toename plaatsvindt in: Verwachtingen t.a.v. algemene geneeskundige aspecten; Verwachtingen t.a.v. discipline gebonden kennis en vaardigheden zelfstandigheid; krijgen (en nemen) van verantwoordelijkheden; werktempo; routinematig handelen; AMC / Niveau co schappen / November 2009 / F. den Oudendammer

2 Niveau per co-fase Per co-fase geven we een globale typering van het verwachtte niveau voor die fase. 1 In Co-fase 1 ligt het accent op de overgang van theorie naar praktijk en op de algemene aspecten van de geneeskunde (anamnese, lichamelijk onderzoek, klinisch redeneren, communicatie met de patiënt, professioneel gedrag). Deze co-fase is onderverdeeld in co-fase 1a, gericht op het aanleren van vaardigheid ter voorbereiding van het werken in de kliniek. In co-fase 1b. Elk van deze disciplines zijn op de hierboven genoemde algemene doelen gericht en daarnaast op eigen, disciplinegebonden doelen. Co-fase 1a De co bereikt het minimumniveau dat nodig is voor het werken met patiënten in de kliniek. De co verwerft kennis en vaardigheden op het terrein van de oogheelkunde, KNO en dermatologie. Co-fase 1b Deze fase bestaat uit een co-schap Interne Geneeskunde of Heelkunde of Kindergeneeskunde, afhankelijk van het pakket dat men heeft. De student moet na afloop van deze fase (a) goed in staat zijn tot gegevensverzameling via anamnese en fysisch diagnostisch onderzoek, (b) via klinisch redeneren tot een waarschijnlijkheidsdiagnose en een beleidsvoorstel kunnen komen, (c) verslag kunnen leggen van bevindingen en beleidsopties, (d) in staat zijn tot een adequate communicatie met de patiënt en moet (e) blijk gegeven hebben van een adequate beroepshouding. Aan het einde van deze fase wordt verwacht dat competenties zijn bereikt op het niveau zoals ze hieronder staan beschreven, voor zover het specialisme dat toelaat. Medisch deskundige * afnemen van een anamnese (huidige klachten, voorgeschiedenis, familieanamnese, intoxicaties, psychische en sociale omstandigheden; juist benoemen van de bevindingen) * uitvoeren van een algemeen lichamelijk onderzoek (techniek; systematisch en gericht verzamelen van gegevens; herkennen van afwijkingen en symptomen; juist benoemen van bevindingen) * achterhalen van relevante patiëntengegevens die niet blijken uit anamnese en lichamelijk onderzoek (interpretatie van verwijsbrief; kennisnemen van oud dossier; contact met huisarts) * formuleren van de problemen van de patiënt op basis van de verzamelde gegevens * genereren van (differentiële) (werk-)hypothesen bij elk (actueel) probleem, op basis van beperkte, zelf verzamelde gegevens bij een individuele patiënt * voorstellen doen voor verder onderzoek (anamnese, lichamelijk onderzoek of aanvullend onderzoek) ter toetsing van (werk-)hypothesen * vooraf de waarde schatten van verder onderzoek voor de diagnostiek * interpreteren van de betekenis van uitslagen/bevindingen van verder onderzoek voor de diagnostiek en het beleid * beargumenteerd stellen van (een) meest waarschijnlijke diagnose(n) * de redenering waar nodig met relevante literatuur onderbouwen * mondeling samenvatten van de gehele klinische redenering met argumentatie. * systematisch schriftelijk vastleggen van de bevindingen bij het diagnostisch proces (anamnese, lichamelijk onderzoek, probleemlijst, differentiële diagnose, eventueel aanvullend onderzoek) * hoofdzaken uit de farmacotherapie; schrijven van een recept (medisch deskundige) * praktische handvaardigheid (venapunctie, infuus inbrengen, catheter inbrengen etc.) (medisch deskundige) Communicator * kijken en luisteren naar de patiënt, naar de zin die de patiënt zelf aan de klachten geeft, waardoor een indruk van wensen en verwachtingen van de patiënt gekregen wordt * inventariseren van het probleem, de hulpvraag en de verwachtingen van de patiënt * de patiënt zoveel mogelijk op zijn gemak stellen * uitleg geven over bevindingen van anamnese en lichamelijk onderzoek * controleren of de patiënt begrijpt wat er gezegd wordt, rekening houdend met eventuele voorkennis of angst * omgaan met emoties van de patiënt Samenwerker * adequate omgang met collegae en verpleegkundigen 1 Uit: co-journaal

3 Organisator op juiste wijze gebruiken van elektronische patientadministratie en/of electronisch patientendossier. Hoofd en bijzaken kunnen onderscheiden Prioriteiten stellen Academicus * inzicht in de grenzen van de eigen competentie, tot uiting komend in kennis, zorgvuldigheid, realisme en bescheidenheid bij medische oordeelsvorming * omgaan met kritiek en bereidheid tot het (laten) toetsen en bijsturen van eigen gedrag * blijk geven van inzet, verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid (beroepsbeoefenaar) Beroepsbeoefenaar * respectvol bejegenen van patiënten * inzicht in het effect van eigen emoties, normen, waarden en (voor)oordelen op het beroepsmatig handelen * bereidheid tot het steunen van patiënten bij het omgaan met de gevolgen van ziekte en behandeling door een empathische beroepshouding * nastreven van het scheppen van voorwaarden waaronder patiënten hun integriteit kunnen handhaven en het recht op zelfbeschikking kunnen uitoefenen In Co-fase 2 ligt het accent op het ontwikkelen van kennis en vaardigheid op de verschillende vakgebieden (behalve Dermatologie, Oogheelkunde en KNO, die in Co-fase 1 vallen). Als uitgangspunt worden de competenties uit co-fase 1 op het hiervoor beschreven niveau verwacht. Daarnaast is er ook aandacht voor farmacotherapie en receptuur, richtlijnen voor het klinische handelen, evidence based medicine en klinisch-wetenschappelijke vorming, klinische epidemiologie. Elementen als medische ethiek, gezondheidsrecht, structuur en functioneren van de zorgsector, toegankelijkheid en continuïteit van zorg en preventie komen hier eveneens aan de orde. In co-fase 2 krijgt de co meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid en minder intensieve begeleiding dan in co-fase 1. Zo mogelijk, maar zeker bij IHK-2 en IHK-3, wordt in de laatste weken één patiënt aan de co toegewezen, die de co geheel begeleidt. Alle zaken betreffende deze patiënt worden als eerste aan de co voorgelegd, zodat die de mogelijkheid krijgt het initiatief voor diagnostische en therapeutische interventies te nemen, uiteraard onder toezicht van de zaalassistent en supervisor. Daarnaast kan de co zaken rond het ontslag (b.v. ontslagbrief) realiseren. Tevens is het de bedoeling dat de co over de betreffende patiënt contact onderhoudt met de huisarts. Gesprekken om de patiënt te informeren (over het verloop van diagnostiek/behandeling, complicaties etc.) worden in eerste instantie door de co gevoerd (in aanwezigheid van tenminste een assistent of staflid). Ook andere dan medische facetten dienen aandacht te krijgen (sociale aspecten, ethische problemen etc.). Alle voorstellen worden voorgelegd, besproken en geaccordeerd door de zaalassistent of supervisor. In Co-fase 3 ligt de nadruk op poliklinische activiteiten en vervolgcontacten. De co-assistent is nu meer zelfstandig en zal onder meer zelf poliklinische spreekuren houden, uiteraard onder supervisie. Co-fase 3 is ingericht voor het geïntegreerd leren toepassen van de verworven kennis en vaardigheid. Het belangrijkste doel in deze fase is de training in routinematig klinisch handelen en in het vereiste tempo. De co-assistent is in staat deze aspecten geïntegreerd toe te passen rondom een patiënt. Het is van belang dat de co binnen deze perioden onder meer ervaring op doet met vervolgcontacten met patiënten, na het eerste poli-bezoek. Tevens is het doel om een grote variëteit aan klinische beelden te zien. Co-fase 4 bestaat uit het keuze en oudste co-schap. In het oudste co-schap moet de co-assistent zelfstandig kunnen optreden als zaalassistent, zij het met een beperkt aantal bedden en ook hier onder strikte supervisie. De begeleiding bestaat in Co-fase 4, slechts uit supervisie. De verantwoordelijkheid voor de patiëntenzorg zal in Co-fase 4 groot zijn, vergelijkbaar met die van een beginnend assistent-arts. De coassistent moet in Co-fase 4 tonen zelfstandig klinisch te kunnen handelen: de coassistent moet de juiste attitude hebben (professioneel gedrag) tegenover de patiënt en diens omgeving. Voorts dient de coassistent op professionele wijze om te gaan met collegae, verpleegkundigen en andere hulpverleners, zowel binnen als buiten de muren van het ziekenhuis. Zijn medisch handelen moet op wetenschappelijk inzicht gebaseerd zijn, systematisch, rationeel en efficiënt zijn. De coassistent moet in staat zijn medische literatuur kritisch te lezen en toepassing in de klinische praktijk kunnen beoordelen Voor deze vierde fase geldt dat de in het raamplan 2009 beschreven competenties op het daarin beschreven eindniveau moeten worden beheerst.

4 Checklist niveau co-schappen Fase 1: overgang theorie naar praktijk Aandacht voor algemene aspecten van de geneeskunde zoals: Anamnese Lichamelijk onderzoek Klinisch redeneren Communicatie met de patiënt Professioneel gedrag Veel begeleiding / supervisie Geen eisen aan werktempo Fase 2: Algemene geneeskunde Aandacht voor algemene aspecten zoals bij fase 1 plus: Farmacotherapie Receptuur Richtlijnen voor het klinisch handelen Evidence based medicine Klinisch wetenschappelijke vorming Klinische epidemiologie Medische ethiek Gezondheidsrecht Structuur en functioneren van de zorgsector Meer zelfstandigheid dan in fase 1: Zo mogelijk in de laatste week (onder supervisie) één eigen patiënt volgen en begeleiden Gesprekken voeren met patiënt (onder supervisie) Alles eerst aan co voorleggen Co neemt initiatief tot diagnostische en therapeutische interventies Zaken rond ontslag regelen Contact met huisarts onderhouden Alle voorstellen worden voorgelegd, besproken en geaccordeerd door de zaalassistent of supervisor. Minder begeleiding dan in fase 1 Fase 3: integratie en consolidatie Nadruk op poliklinische activiteiten en vervolgcontacten Geïntegreerd toepassen van de verworven kennis en vaardigheden zoals benoemd in fase 1 en 2 Grote variëteit zien in klinische beelden Meer zelfstandigheid dan in fase 1 en 2: Zelf poliklinische spreekuren houden (onder supervisie) Eigen patiënt volgen en begeleiden (zie fase 2) Training in en eisen aan routinematig klinisch handelen Training in en eisen aan werktempo Fase 4: Zelfstandig klinisch handelen Voldoen aan competenties van een beginnend arts zoals die staan beschreven in het raamplan 2009 Grote zelfstandigheid: Zelfstandig optreden als zaalassistent Beperkt aantal bedden Onder supervisie Begeleiding is nog enkel supervisie

5