Beter voorbereid met ontslag. Effectief communiceren tijdens het ontslaggesprek

Transcriptie

1 Beter voorbereid met ontslag Effectief communiceren tijdens het ontslaggesprek

2 Programma Inleiding ontslaggesprek relevantie moeder - evaluatieproject Beter voorbereid met ontslag : resultaten voormeting inbedding in onderwijs dit practicum Patiëntbrief invullen en beoordelen (subgroepjes) Ontslaggesprek voeren Evaluatie en afsluiting

3

4 Relevantie I 23 % van de patiënten maakt adverse event (AE) door na ontslag; 50% was te voorkomen dan wel minder ernstig beloop Voorbeelden AE: infectie, TIA, hart en nierfalen, dehydratie, overlijden 72% van de AE s heeft te maken met (verkeerd) medicijngebruik 14% van de heropnames had voorkomen kunnen worden door betere monitoring van de patiënt na ontslag Forster AJ et al, CMAJ 2004; 170;

5 Relevantie II Veel patiënten bekend met cognitieve problematiek Patiënt ontvangt geen schriftelijke informatie bij ontslag 70% van info wordt door patiënt vergeten Huisarts krijgt ontslagbrief laat Leendertse AJ Arch Intern Med. 2008;168(17): Resultaten intern onderzoek AMC afdeling inwendige geneeskunde.

6

7 Patiëntenmanifest AMC U GAAT NAAR HUIS : 1. Voor u met ontslag gaat voeren wij een ontslaggesprek met u. We zorgen dat u goed voorbereid en geïnformeerd met ontslag gaat 2. Wij geven u een document mee waarin de aandoening, de behandeling, uw medicatie en uw contactpersoon in het AMC staan vermeld 3. Binnen 24 uur nemen we contact op om te horen hoe het met u gaat en of u nog vragen heeft 4. Binnen een week na uw ontslag krijgt uw huisarts uw definitieve ontslagbrief

8 Internet: Informatie voor de patient en mantelzorger: Wat kan deze zelf doen om zo goed mogelijk naar huis te gaan.

9 Patiëntenpopulatie 40% van patiënten ouder dan 65 jaar Veel patiënten met chronische aandoeningen (e.g. diabetes, COPD) Multimorbiditeit Leeftijd en multimorbiditeit zijn belangrijke voorspellers voor zorgconsumptie en heropnames Wolff JL et al, Arch int med. 2002; 162:

10 Resultaten voormeting Beter voorbereid met ontslag Suzanne Geerlings/Bianca Buurman/Kim Verhaegh Inwendige Geneeskunde September 2010 april 2011 Inwendige geneeskunde

11 Ontslaggesprek 75% krijgt ontslaggesprek Meestal met arts - tussen neus en lippen door - tijdens bijvoorbeeld de grote visite Familie is vaak afwezig N=165

12 N=165

13 Procent N=165 Wat is er besproken? Medicatie Behandeling Diagnose Nieuwe medicatie Vragen Nood Pijnklachten Voeding Complicaties Hulp na ontslag Activiteiten Informatievoorzieningen

14 Medicatie 96% gebruikt medicatie na ontslag Gemiddeld 5 soorten medicatie Bij 74% is de medicatie veranderd Voormeting Beter voorbereid met ontslag september 2010 april N=165

15 Problemen met medicatie 19% heeft problemen ervaren 33% bijwerkingen 8% niet of niet op tijd beschikbaar 58% anders (bijvoorbeeld niet weten hoe zichzelf te injecteren of medicatie in te nemen)

16 Medicatiekaart 53% medicatiekaart ontvangen 84% medicatiekaart duidelijk 65% medicatiekaart toegelicht

17 Schriftelijke informatie Duurt gemiddeld 3 weken voordat definitieve ontslagbrief is verzonden naar huisarts 21% van de patiënten heeft schriftelijke informatie ontvangen, waarvan 60% mondeling is toegelicht

18 Klachten 1 week na ontslag 49% klachten: Pijn 21 % Vermoeidheid 11% Eetlust 15% 71% klacht hangt samen recente opname 72% klacht besproken met HA

19 Zorgconsumptie 4 weken na ontslag 54% contact HA waarvan 78% gerelateerd aan opname 20% bezoek aan SEH waarvan 91% gerelateerd aan opname 30 % heropgenomen waarvan 20% onvoorzien

20 Conclusie Merendeel van de mensen heeft geen ontslaggesprek gehad, als ze het krijgen is er meestal geen familie bij. Tijdens het ontslaggesprek wordt weinig besproken. Zorgconsumptie na ontslag is hoog, maar hulpverleners worden laat geïnformeerd. Mondelinge informatie wordt weinig ondersteund met schriftelijke informatie.

21 Doel van het project Verhoogde patiënttevredenheid Betere informatievoorziening bij ontslag aan patiënt (en zijn/haar mantelzorger) Vermindering van aantal incidenten na ontslag (heropnames, bezoek SEH) Verbeteren van zorgproces omtrent ontslag Verdere professionalisering van opleiding tot arts

22 Interventies Plannen van ontslagdatum en tijd Patiëntenbrief Multidisciplinair ontslaggesprek Checklist Duidelijk protocol

23 Implementatie patiëntbrief Schriftelijke, persoonlijke uitleg in begrijpelijk Nederlands Bevat informatie over de opname en periode na ontslag Wordt opgesteld door de co-assistent Wordt mondeling toegelicht door de co-assistent en krijgt de patiënt mee bij ontslag

24 ProCo-onderwijs Beoordeling van communicatie en attitude tijdens IHK-coschap aan de hand van een opgenomen anamnesegesprek òf ontslaggesprek Beoordeling door clinicus en medisch opleider aan de hand van beoordelingsformulieren

25 Doel van dit practicum Invullen patiëntbrief (in subgroepjes) Oefenen met het voeren van een ontslaggesprek Casuïstiek: drie patiënten - interne casus: diabetes - kinder casus: longontsteking - kno casus: loopoor / ontsteking

26 Patiëntbrief - wat wordt besproken? 1. Reden opname (incl. diagnose) 2. Behandeling / onderzoek 3. Resultaten behandeling / onderzoek 4. Problemen die thuis kunnen optreden 5. Medicatie die thuis moet worden gebruikt (inclusief dosering, hoe vaak, waarom belangrijk, etc.) 6. Voedingsadviezen (bijv. dieet) 7. Leefregels (bijv. douchen, sporten, alcohol) 8. Overige adviezen (bijv. wondverzorging) 9. Wanneer vervolgafspraken op poli of onderzoek 10. Waar kan de patiënt terecht met vragen?

27 Aanbevelingen ontslaggesprek 1. Leg uit wat het doel is van dit gesprek 2. Leg uit hoe je het gaat aanpakken: Agenderen 3. Zijn er nu al vragen die de patiënt aan de orde wil stellen? 4. Kondig ieder item aan: Paragraferen 5. Vraag evt. per item wat de patiënt weet 6. Kleine hoeveelheden informatie aanbieden 7. Check na ieder item van de patiëntbrief of het begrepen is 8. Afronding: zijn er nog vragen over jouw uitleg?

28 Verwacht niveau per rol voor fase IHK 1: KKB ontslaggesprek Kennis en inzicht Vaardigheden Communicator Organisator Beroepsbeoefenaar Medische deskundige Laat zien kennis te hebben over achterliggende ziekten passend bij de klachten patiënt. Voor het ontslaggesprek wordt de juiste gesprekstechniek gebruikt. Ga na of de patiënt de boodschap heeft begrepen. Professioneel gedrag Spreekvaardigheid is duidelijk en correct Nederlands Is beleefd Maakt doel van het gesprek duidelijk aan de patiënt Geeft juiste informatie op begrijpelijke wijze voor patiënt Communiceert op wijze die past bij de patiënt Heeft oog voor problemen van de patiënt omtrent ziekte en logistiek omtrent ontslag Kan hoofd- en bijzaken scheiden Time-management: kan binnen acceptabel tijdsbestek werken, passend bij verwacht ervaringsniveau (start of einde co-schap) Toont respect voor de patiënt Ziet er verzorgd en netjes uit Houdt evenwicht tussen persoonlijke betrokkenheid en professionele rol Kent eigen kunnen en handelt daarnaar

29 Naam student: Collegekaartnummer: Afdeling(en): Medische deskundige Kennis en inzicht Vaardigheid Professioneel gedrag Communicator Organisator Beroepsbeoefenaar Sterke punten Aandachtspunten Toelichting bij alle cijfers anders dan 7 Adviezen KKB ontslaggesprek 1 Datum: Beoordelaar: Onder verwacht niveau Op verwacht niveau Handtekening Student Beoordelaar Boven verwacht niveau

30 Verwacht niveau per rol voor fase IHK 1: KKB patiëntbrief Kennis en inzicht Vaardigheden Communicator Organisator Beroepsbeoefenaar Medische deskundige Toont kennis en inzicht in de achterliggende ziekte Kan een ontslagbrief opstellen gericht aan de patiënt Kan de benodigde informatie verkrijgen door het raadplegen van het medische en verpleegkundig dossier Professioneel gedrag Schrijft in correct Nederlands Schrijft een bondige en heldere brief Hanteert een goede structuur Past informatie aan op niveau van de patiënt Kan hoofd- en bijzaken scheiden Maakt gebruik van ICT toepassingen Toont inzicht in logistiek van academisch ziekenhuis Timemanagement: kan binnen acceptabel tijdsbestek werken, passend bij verwacht ervaringsniveau (start of einde co-schap) Is zorgvuldig

31 Naam student: KKB Patiëntbrief 1 Beoordeling verslag, in te vullen door beoordelaar Collegekaartnummer: Datum: Sexe patiënt: Geboorteland: Patiëntbrief in te vullen door co-assistent Leeftijd: Opnamedatum: Afdeling(en): Beoordelaar: Hoofdklacht of reden van opname Onder verwacht niveau Op verwacht niveau Boven verwacht niveau Conclusie bij ontslag Medische deskundige Kennis en inzicht Vaardigheid Professioneel gedrag Communicator Organisator Beroepsbeoefenaar Sterke punten Aandachtspunten Toelichting bij alle cijfers anders dan 7 Adviezen Handtekening Student Beoordelaar