Stichting Laurens Raad van bestuur Nieuwe Binnenweg GB ROTTERDAM

Transcriptie

1 > Retouradres Postbus DA Heerlen Stichting Laurens Raad van bestuur Nieuwe Binnenweg GB ROTTERDAM Stadsplateau AZ Utrecht Postbus DA Heerlen T F Onderwerp Resultaten onaangekondigde inspectiebezoek Stichting Laurens, locatie woonzorgcentrum De Tuinen Inlichtingen bij N.N. ri.utrecht@igz.nl Geachte raad van bestuur, Op 8 november 2016 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een onaangekondigd bezoek gebracht aan woonzorgcentrum De Tuinen (hierna: De Tuinen) van Stichting Laurens (hierna: Laurens). Het bezoek is uitgevoerd door N.N. senior inspecteur en ondergetekende. Het bezoek vond plaats in het kader van het verscherpt toezicht op Laurens van 27 juli 2016 tot 27 maart In deze brief informeert de inspectie u over haar bevindingen. Doel Doel van dit bezoek was het nagaan van de voortgang van de verbeteracties naar aanleiding van het verscherpt toezicht op Laurens. Het inspectiebezoek richtte zich op de intramurale ouderenzorg op grond van de Wet langdurige zorg aan cliënten van De Tuinen. Om inzicht te verkrijgen hoe Laurens op De Tuinen verbeteringen doorvoerde, raadpleegde de inspectie verschillende informatiebronnen: - locatiemanager; - senior- beleidsmedewerker en een beleidsmedewerker van het Domein wonen met zorg; - uitvoerende medewerkers en twee teamleiders; - behandelaars: een psycholoog, een specialist ouderengeneeskunde en een fysiotherapeut; - tijdens de terugkoppeling; domeindirecteur wonen met zorg en domeindirecteur kortdurende zorg. Beschrijving locatie De Tuinen maakt deel uit van Stichting Laurens, een grote aanbieder van wonen, zorg en diensten in Rotterdam en omgeving. De Tuinen ligt in Bleiswijk, gemeente Lansingerland en bestaat uit een modern gebouw met een open karakter. Veel cliënten van De Tuinen komen zelf uit Bleiswijk. De Tuinen biedt zorg aan cliënten met somatische problematiek en cliënten met psychogeriatrische problematiek. De Tuinen grenst aan een welzijnscentrum voor ouderen. Beide organisaties werken intensief samen. De Tuinen beschikt over zo n 120 vrijwilligers. Pagina 1 van 8

2 Verzorgd wonen Op de afdeling verzorgd wonen wonen 40 cliënten met een somatische zorgvraag in een eigen appartement op de eerste en tweede etage. De Tuinen heeft vier twee-persoons appartementen. De gemiddelde leeftijd van deze cliënten is 90+. Deze cliënten hebben een ZZP3, 4 of 6. Beschermd wonen Op de afdeling beschermd wonen wonen 42 cliënten verdeeld over zeven gesloten woongroepen, de zogenaamde villa s. In iedere villa wonen zes cliënten met ieder een eigen slaapkamer. Deze cliënten maken gebruik van een gemeenschappelijke huiskamer. Ongeveer tweederde van de cliënten heeft een ZZP 5, de overige cliënten een ZZP 7. De villa s zijn verdeeld over de begane grond, eerste en tweede etage. De villa s liggen per etage aan een gang. Cliënten hebben vrije toegang tot deze gang op de eigen etage. Deze gangen kennen een open karakter en grenzen aan een balustrade bij een open trappenhal. Aansturing en bezetting De locatiemanager stuurt twee teamleiders aan die ieder aan een van beide afdelingen zijn gekoppeld. De teamleiders sturen en ondersteunen de medewerkers op beide afdelingen. Binnen De Tuinen werken helpenden niveau 2, verzorgenden niveau 3 en enkele verpleegkundigen niveau 4. Op iedere villa binnen beschermd wonen, werkt overdag volgens de bezetting één medewerker. Per etage van 2 of 3 villa s zet de Tuinen een zogenaamde omloopmedewerker in van uur en van uur. Per etage verricht een huishoudelijke hulp schoonmaakwerkzaamheden gedurende 20 uur per week. De huishoudelijk medewerkers hebben affiniteit met de doelgroep. Per villa is er een contactverzorgende die de zorg en ondersteuning van de zes cliënten ondersteunt en coördineert. Voor de zorg aan de cliënten van verzorgd wonen, starten iedere dag zeven medewerkers. In de avonden zijn op deze afdeling drie medewerkers aanwezig. s Nachts werken er twee medewerkers binnen De Tuinen. Deze ondersteunen alle zorg op afroep voor verzorgd wonen en de geplande en ongeplande zorgvragen voor beschermd wonen. Het behandelteam van De Tuinen bestaat onder andere uit twee specialisten ouderengeneeskunde (hierna: SO), twee psychologen en diverse paramedische disciplines (zoals fysio- en ergotherapeut). Bevindingen algemeen De locatiemanager vertelde dat zij binnen De Tuinen - na de instelling van het verscherpt toezicht op Laurens op dezelfde wijze doorging met de reguliere aandacht voor het sturen op de kwaliteit van goede en verantwoorde zorg. De locatiemanager vertelde dat zij binnen de bestaande regelruimte, voldoende keuzes en afwegingen kon maken die aansloten bij de context van deze specifieke locatie. Vanuit de middelen van Waardigheid en Trots, kon De Tuinen diverse voorzieningen aanschaffen welke aansloten bij de behoeften en wensen van cliënten. Dit betrof onder andere een belevenistafel en diverse middelen om cliënten meer individueel muziek te laten ervaren. Volgens de locatiemanager was de aandacht voor de borging van kwaliteit en eventuele verbetermaatregelen binnen De Tuinen altijd al aanwezig. Uit de Pagina 2 van 8

3 gesprekken met de locatiemanager, medewerkers en behandelaars, bleek dat De Tuinen vanaf de start van deze locatie de aandacht voor kwaliteit borgde. De Tuinen deed dit onder andere door medewerkers vanaf de start van deze locatie zo zelfstandig mogelijk te laten werken. Daarbij ondersteunden teamleiders de medewerkers voornamelijk vanuit een faciliterende en controlerende rol. De locatiemanager vertelde dat de cliënttevredenheid en medewerkerstevredenheid hoog waren binnen De Tuinen. De Tuinen had een lange wachtlijst. Het ziekteverzuim binnen De Tuinen lag onder de 4%. De Tuinen had een vacatureruimte van 4 fte, de locatiemanager vertelde dat zij deze binnenkort invulde. Medewerkers en behandelaars benoemden regelmatig de financiële situatie van Laurens als een grote zorg. Volgens de locatiemanager was de cliëntenraad ontevreden over voorgenomen veranderingen op facilitair gebied. De cliëntenraad had zorgen over de afname van het facilitaire aanbod, zoals het aantal momenten waarop cliënten konden kiezen om de warme maaltijd te eten. Verder had de cliëntenraad zorgen over het voornemen van De Tuinen om de receptie te sluiten en de toegang anders in te richten. Kwaliteit en veiligheid; PDCA-cyclus De Tuinen beschikte over diverse interne audit-rapporten. Deze audits baseerde Laurens op de veldnormen die de inspectie toetst. De locatiemanager van De Tuinen beschikte verder over een dashboard met financiële en kwaliteitsgegevens. De inspectie maakte uit dit dashboard op dat de locatiemanager de voortgang van verbeteracties kon volgen op diverse thema s zoals medicatieveiligheid, hygiëne en de Bopz. De MIC analyse van De Tuinen gaf de kwantitatieve trends aan per soort incidenten (toename of afname van bijvoorbeeld valincidenten ten opzichte van 2015). De analyse bevatte echter geen analyse naar basisoorzaken. Bij de analyse van alle soorten incidenten ontbrak bijvoorbeeld als mogelijke basisoorzaak de personele aanwezigheid of beschikbaarheid, werkdruk of de mate van toezicht. Voor de inspectie was het daardoor niet duidelijk of de verbetermaatregelen die De Tuinen in de MIC analyse beschreef, passend waren. Cliëntenraad Uit de agenda s en notulen van de vergaderingen van de cliëntenraad, bleek dat de cliëntenraad zorgen had over aanstaande wijzigingen in de facilitaire dienstverlening binnen De Tuinen. De cliëntenraad meldde meerdere malen dat zij onvoldoende informatie kreeg over de financiële ondergrond van voorgenomen reorganisatieplannen en daardoor eigenlijk geen adviezen kon geven. Uit de notulen bleek dat deze plannen op De Tuinen sterk samenhingen met de Laurensbrede besluitvorming die nog zou volgen. De cliëntenraad van de Tuinen gaf een negatief advies over het sluiten van de receptie. Uit de notulen bleek dat de bestuurder van Laurens de cliëntenraad van De Tuinen net als andere cliëntenraden van andere locaties nader zou informeren. Veilige woonomgeving Tijdens de rondgang op beschermd wonen bleek dat medewerkers lades met scherpe voorwerpen in de keukens niet altijd volgens afspraak op slot deden. Pagina 3 van 8

4 Verder bleek dat de balustrade op de gangen van de villa s niet hoog genoeg was. In een intern onderzoek van de Bopz-artsen van Laurens, beschreven de Bopzartsen van Laurens over locatie De Tuinen; Op de eerste en tweede etage is een balustrade binnenshuis van glas op borsthoogte. Deze balustrade is potentieel gevaarlijk. Bewoners kunnen een stoel tegen de balustrade zetten en er overheen klimmen. Tevens kunnen ze spullen naar beneden gooien en die in de gang van de begane grond terecht komen. Tijdens het inspectiebezoek van 8 november 2016 bleek dat er bij De Tuinen geen aanpassingen waren aangebracht aan de balustrades. Ook waren nog altijd diverse spullen in de gangen aanwezig, zoals een stoel, een kastje en een rollator. Dit is risicovol in combinatie met de lage balustrades. Verder bleek dat medewerkers met de aanwezige formatie niet altijd toezicht konden houden op cliënten die zelfstandig van de woongroepen (de zogenaamde villa s) naar de gangen konden lopen. Hierdoor werden voornoemde risico s niet via toezicht ondervangen. De locatiemanager van De Tuinen vertelde dat Laurens wel de in- en exclusiecriteria had aangepast voor de villa s op de eerste en tweede etage. De Tuinen nam op deze etages geen bewoners meer op met onrustig of probleemgedrag. Direct na het bezoek zorgde Laurens op aandringen van de inspectie aantoonbaar voor het realiseren van passende maatregelen. Laurens deed dit onder andere door het aanbrengen van schermen voor de balustrades op de gangen van het beschermd wonen. Cliëntdossier; De inspectie zag dat medewerkers de inhoud van de cliëntdossiers structureel invulden en bijhielden. De cliëntdossiers die de inspectie inzag bevatten een beschrijving van de levensgeschiedenis, wensen en behoeften van de cliënten. Verder vulden medewerkers risicoanalyses in op relevante gebieden en de samenhang tussen doelen en acties voldeed. Verder zag de inspectie dat cliënten of cliëntvertegenwoordigers werden betrokken bij de bespreking en bijstelling van een zorgplan en deze ondertekenden. Uit de dossierinzage bleek dat medewerkers en behandelaars de analyse van risico s en daarop volgende werkafspraken of zorgafspraken uitvoerden. Volgens de behandelaars kon de rapportage op omgangsadviezen nog beter. Personeel en deskundigheidsbevordering; Personele bezetting en opleiding Medewerkers lieten weten dat de geplande bezetting op beide afdelingen, niet altijd aanwezig was. Zo was de geplande omloopmedewerker op beschermd wonen niet altijd aanwezig. Medewerkers op beschermd wonen moesten naast de zorg voor hun cliënten ook huishoudelijke taken verrichten zoals het wassen van de kleding van cliënten en koken voor de groep cliënten. Medewerkers probeerden bijvoorbeeld tijdens het koken deze taak te combineren met de zorg voor cliënten. In voorkomende gevallen moesten medewerkers hete pannen op het aanrecht in de open keuken laten staan, wanneer bijvoorbeeld een cliënt direct zorg of ondersteuning nodig had. Op de afdeling verzorgd wonen waren regelmatig niet alle geplande zeven medewerkers voor die dag aanwezig. De medewerkers benoemden dat dit vooral in de zomerperiode regelmatig voorkwam. Pagina 4 van 8

5 Uit de gesprekken met medewerkers bleek dat zij scholing kregen over risicovolle en voorbehouden handelingen. Medewerkers van het verzorgd wonen vertelden dat zij weinig tot geen scholing ontvingen over onbegrepen gedrag terwijl cliënten van deze afdelingen soms ook bekend waren met psychiatrische of andersoortige problematiek. Medewerkers konden hier vragen over stellen tijdens omgangsoverleggen. De psycholoog ondersteunde waarnodig de medewerkers met toelichting en adviezen in het omgaan met specifieke problematiek. Deskundigheid medewerkers De medewerkers op deze locatie waren goed bekend met de werkafspraken en werkinstructies over het cliëntdossier, medicatieveiligheid, het doen van incidentmeldingen en de toepassing van vrijheidsbeperking. Volgens de behandelaars signaleerden medewerkers over het algemeen tijdig de signalen over zorg of toenemende gedragsproblemen. Medewerkers waren zich bewust van de eigen houding en de invloed van hun bejegening op het gedrag van cliënten. Zo bespraken medewerkers en behandelaars in omgangsoverleggen vragen over het omgaan met onbegrepen of probleemgedrag van cliënten. Medewerkers hadden respect voor de eigenheid van cliënten, maar ook voor de eigenheid van de eigen collegae en maakten waar mogelijk gebruik van de individuele kwaliteiten. Wanneer een bewoner bijvoorbeeld beter reageerde op een collega, vroeg een medewerker die collega om de zorg even over te nemen. Dagbesteding en activiteiten De Tuinen bood een ruim programma aan individuele en groepsgerichte activiteiten. Cliënten van de Tuinen maakten gebruik van de activiteiten die het nabij gelegen welzijnscentrum aanbood. De Tuinen maakte veel gebruik van stagiaires en vrijwilligers die ondersteunden bij diverse individuele of groepsgerichte activiteiten. Medicatieveiligheid; De inspectie zag dat medewerkers over het algemeen de afspraken en werkinstructies zorgvuldig uitvoerden conform het Laurens-brede beleid medicatiedistributie. Medewerkers parafeerden alle toedienmomenten op de medicatietoedienlijsten en voerden de dubbele controle uit van risicovolle medicatie. De retourton was afgesloten. Medewerkers controleerden de medicatievoorraden zorgvuldig, zowel in de medicatiekar (verzorgd wonen), de medicatiekasten en opiatenkluizen (beschermd wonen) en de centrale voorraad. De verantwoorde opslag van medicatie vroeg op de volgende punten de aandacht; op een van de villa s bevond een opiatenkluis zich in een (af te sluiten) wasruimte. Tijdens het bezoek bleek dat de temperatuur in deze ruimte boven kamertemperatuur was. Het is voor de inspectie onduidelijk of de medicatie in de opiatenkluis (onder andere fentanyl-pleisters) onder de geschikte temperatuur bewaard werd; medewerkers bewaarden op de villa s gekoelde medicatie in de huishoudelijke koelkasten van de keukens. Deze koelkasten waren niet op slot. Niet daartoe bevoegde medewerkers en/of cliënten, hadden toegang tot deze medicatie. Pagina 5 van 8

6 Vrijheidsbeperking en multidisciplinaire samenwerking; Medewerkers en behandelaars vertelden dat zij korte lijnen ervaarden in de onderlinge samenwerking. Naast de reguliere afstemming zoals omgangsoverleggen en zorgleefplan-besprekingen (zogenaamde richtingsoverleggen) zochten medewerkers en behandelaars elkaar op bij vragen over de situatie van cliënten. De besluitvorming en toepassing van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen gebeurde conform de geldende procedures. Psychologen waren nauw betrokken bij het geven van omgangsadviezen. Behandelaars en medewerkers waren gericht op het waar mogelijk verminderen of voorkomen van de toepassing van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen. Bij de opname van een nieuwe cliënt, lukte het hen om alle vormen van vrijheidsbeperking die de cliënt bij opname had (vanuit vorige woonlocatie) volledig af te bouwen. Volgens de behandelaars voerden medewerkers afspraken over zorg (en vrijheidsbeperking) goed uit omdat medewerkers goed begrepen waarom bepaalde afspraken golden. De uitleg van behandelaars, droeg bijvoorbeeld bij tot begrip onder medewerkers over de reden waarom zij bij een cliënt viermaal een wisselligging moesten uitvoeren. Volgens de behandelaars zou de organisatie van de planning van zorgleefplangesprekken kunnen verbeteren. Een betere planning maakte het voor hen overzichtelijker om hun bijdrage tijdig te plannen en te organiseren. Bij verschillende cliënten pasten medewerkers op advies van een ergotherapeut een wisselligging toe met een systeem met ligortheses. Medewerkers en behandelaars vertelden dat zij merkten dat betreffende cliënten hierdoor meer ondersteuning ervaarden en minder spierspanning overhielden. Tot slot De inspectie geeft met deze rapportbrief geen oordeel over de normen. De inspectie constateerde tijdens dit bezoek dat Laurens op locatie De Tuinen op de thema s cliëntdossier, vrijheidsbeperking en medicatieveiligheid zorg droeg voor het continu werken aan en verbeteren van de kwaliteit van zorg. Voor het thema sturen op kwaliteit en veiligheid bleek dat de analyse van incidenten en de opvolging met passende verbetermaatregelen nog hiaten bevatten. Verder sloot de mate van toezicht op sommige momenten onvoldoende aan op de wensen en behoeften van cliënten. De inspectie attendeert u erop dat zij alle vastgestelde rapporten van het inspectietoezicht actief openbaar maakt door plaatsing op haar website: Meer informatie over actieve openbaarmaking van documenten door de inspectie kunt u vinden op onze website ( Pagina 6 van 8

7 De inspectie verwacht u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, N.N. senior inspecteur Pagina 7 van 8

8 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten De inspectie heeft de onderstaande documenten gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en bij het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in hun totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. - Dashboard De Tuinen; financiën en kwaliteit 2016; overzicht diverse kwaliteitsdata en realisatie verbeterpunten op basis van interne audits; - Memo resultaten rondgang Q3 2016; d.d. 13 september 2016; - Memo resultaten rondgang Q2 2016; d.d. 7 juni 2016; - De Tuinen dossieraudits domein WMZ Q2, Q3 2016; - MIC analyse formulier WMZ, d.d. 15 juni 2016; - De uitnodigingen (agenda) en verslagen van de overlegvergaderingen van de cliëntenraad en management van De Tuinen d.d. 30 augustus 2016, 16 juni 2016, 31 mei 2016, 3 mei 2016, 29 maart 2016, 16 februari 2016; - De uitnodigingen (agenda) van de cliëntenraad en management van De Tuinen d.d. 11 oktober 2016; Pagina 8 van 8