Drie avonturiers in de bergen

Transcriptie

1 SYMBOLISME GROOT OMROEPKOOR RADIO FILHARMONISCH ORKEST MUZIKALE MEESTERWERKEN AVROTROS KLASSIEK 1 AVROTROS KLASSIEK 2 AVROTROS VOCAAL vrijdag 13 januari 2017, uur inleiding Huib Ramaer uur Drie avonturiers in de bergen Radio Filharmonisch Orkest Rafael Payare dirigent Thomas Zehetmair viool Ludwig van Beethoven Ouverture Leonore nr. 3 in C opus 72b ( ) Robert Schumann Vioolconcert in d (1853) In kräftigem, nicht zu schnellem Tempo Langsam Lebhaft, doch nicht schnell PAUZE Richard Strauss Eine Alpensinfonie opus 64 ( ) Nacht Gefahrvolle Augenblicke Sonnenaufgang Auf dem Gipfel Der Anstieg Vision Eintritt in den Wald Nebel steigen auf Wanderung neben dem Bache Die Sonne verdüstert sich allmählich Am Wasserfall Elegie Erscheinung Stille vor dem Sturme Auf blumigen Wiesen Gewitter und Sturm, Abstieg Auf der Alm Sonnenuntergang Durch Dickicht und Gestrüpp auf Irrwegen Ausklang Auf dem Gletscher Nacht,

2 2 Live-uitzending De AVROTROS zendt dit concert vanuit Tivoli Vredenburg live uit op NPO Radio 4. Alle luisteraars kunnen volop genieten van het concert als mobiele telefoons, horloges en gehoorapparaten geen geluid maken. Presentatie voor Radio 4 vanuit de zaal door Ab Nieuwdorp. Gelukkig Nieuwjaar Het team van het AVROTROS Vrijdagconcert wenst u allen een voorspoedig en gezond nieuwjaar. Dit concert is deels te volgen via de Wolfgang app. Met deze app krijgt het publiek in de zaal toelichting op de Alpensinfonie van Strauss via de eigen smartphone, zodat de concert beleving wordt vergroot. Terwijl de musici spelen, biedt deze app uitleg en verhaal over wat er op dat moment in de muziek te horen is. Wolfgang is gratis te down loaden in de App Store en Google Store Drankje na afloop Na het concert is er gelegenheid om een drankje te nuttigen. Programmaboekjes Enkele dagen voor ieder concert kunt u het programmaboekje al inzien. VRIJDAGCONCERT.NL

3 Drie avonturiers in de bergen 3 Beethoven: Leonore 3 Verwarring ligt voor de hand wanneer het om Beethovens ouvertures Leonore 1, 2 en 3 gaat. Ooit hoorden ze bij dezelfde opera, een werk waarvan het moeizame ontstaan diverse stadia doorliep, met een aantal uiteenlopende versies als resultaat. Telkens schonk Beethoven daarbij zijn enige opera een nieuwe ouverture, de ene omvangrijker dan de andere. Ze hebben, wat voor de hand ligt, wel muzikale overeenkomsten. Zijn zelfkritiek speelde Beethoven altijd al parten. Zeker een opera componeren ging hem niet makkelijk af. De uiteindelijke Fidelio uit 1814 aanvankelijk heette het werk Leonore is vermoedelijk de vierde versie. Van de ouvertures is Leonore 3 verreweg de bekendste geworden. Leonore 1 maakt een premature indruk, zo vond ook Beethoven achteraf. Leonore 2 en 3 daarentegen zijn markante orkestwerken, die in grote lijnen de dramatische voortgang van de opera weergeven. Dat laatste is tegelijk hun probleem. Ze geven als introductie eigenlijk meteen teveel muziek van de opera prijs en verpletteren de eerste scène, die in de trant van het traditionele Duitse Singspiel vrij luchtig is. Zijn zelfkritiek speelde Beethoven altijd al parten. Zeker een opera componeren ging hem niet makkelijk af. De uiteindelijke Fidelio uit 1814 aanvankelijk heette het werk Leonore is vermoedelijk de vierde versie. Geen wonder dat Beethoven uiteindelijk de laatste en meest gecomprimeerde ouverture het meest geschikt achtte. In de concertzaal daarentegen zegeviert al twee eeuwen Leonore 3 (1806), de omvangrijkste en meest ontwikkelde van de serie. De luisteraar kan hier via de muziek de dramatische ontwikkeling en de emoties van de belangrijkste personages in het libretto volgen.

4 4 LUDWIG VAN BEETHOVEN Ofwel het verhaal over een vrouw, Leonore, die zich in mannenkleren hult om als hulpcipier, genaamd Fidelio, haar man uit de gevangenis te bevrijden. De man, Florestan, is een politiek gevangene, slachtoffer van een wraakzuchtige tegenstander. Hij wordt samen met andere gedetineerden uit zijn kerker bevrijd dankzij zijn dappere vrouw en een goedwillende minister die een dienstbezoek brengt (trompetsignaal ter verwelkoming). De muziek die begon met angst en somberheid mondt uit in een ware vrijheidshymne plus een loflied op de echtelijke liefde en de vrouw in het bijzonder. De Franse Revolutie, eind achttiende eeuw, lag nog vers in het geheugen en bevrijdingsopera s waren heel populair. Leonore 3 neemt een markante plaats in binnen de muziekgeschiedenis. Hoewel het werk ter wereld is gekomen als operaouverture lijkt het qua substantie en karakter eigenlijk meer op een symfonisch gedicht. Beethoven loopt hier vooruit op Liszt en later Richard Strauss. Schumann: Vioolconcert Een Vioolconcert van Schumann? Veel muziekliefhebbers zullen zich afvragen of zij iets gemist hebben. Geen wonder. Zijn Pianoconcert en Celloconcert konden moeiteloos tot het standaardrepertoire doordringen, maar zijn Vioolconcert kreeg weinig kansen. Dat begon al nadat de violist Joseph Joachim, aan wie het in 1853 binnen drie weken gecomponeerde werk was opgedragen, de partituur had bekeken. Hij meende dat zijn dierbare vriend gefaald had. Clara Schumann, echtgenote van de componist, was het daarmee eens, evenals Johannes Brahms, een toegewijde huisvriend van het echtpaar. Besloten werd de laatste grote partituur van een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Duitse Romantiek niet te publiceren. Schumann zelf had er weinig over te zeggen. Zijn geest was elders. Een half jaar later tracht hij een einde aan zijn leven te maken door in de Rijn te springen, waarbij hij op het nippertje gered kan worden. Hij lijdt aan hallucinaties, waardoor hij in een psychiatrische kliniek in Endenich bij Bonn belandt. Daar blijft hij totdat hij in de zomer van 1856 overlijdt. Clara schenkt het manuscript van het Vioolconcert aan Joachim. Na zijn dood komt het in het bezit van zijn zoon Johannes, die het aan de Pruisische Staatsbibliotheek in Berlijn verkoopt. Daarbij wordt vastgelegd dat het werk niet eerder dan een eeuw na het overlijden van de componist mag worden uitgegeven.

5 Uit het stof Dan verschijnt een achternicht van Joachim ten tonele. Jelly d Aranyi is een violiste met belangstelling voor paranormale verschijnselen. In 1933 tijdens een seance krijgt zij van Schumann de opdracht een onbekend werk van zijn hand voor viool uit te voeren. Zij heeft wel eens gehoord van een obscuur vioolconcert. Het kon kennelijk van de Berlijnse bibliotheek worden losgepeuterd en werd, een jaar na de illegale Duitse première door Georg Kulenkampff in 1938 door Jelly d Aranyi aan het Londense publiek gepresenteerd. Waarna het incidenteel ook in andere concertzalen werd uitgevoerd ondanks protesten van Schumanns dochter Eugenie, die het oordeel van haar moeder wenste te respecteren. Wat heeft de grote Joseph Joachim er toe gebracht zich zo negatief uit te laten? Hij speelde in dezelfde periode wel Schumanns Fantasie voor viool en orkest, een werk dat naar het oordeel van velen onderdoet voor het Vioolconcert. In een brief heeft Joachim een aantal kritische punten op een rijtje gezet. Hij prijst weliswaar de twee centrale thema s van het eerste deel, het eerste markant, het tweede lyrisch ( prachtige, zachte melodie, echt Schumann ). Maar hij klaagt over een gebrek aan ontwikkeling. Over het langzame middendeel is hij vrij mild ( diep gevoel, intiem, expressief ). Maar van de finale, gebaseerd op het ritme van de polonaise, laat de beroemde violist weinig heel ( monotoon, stijf ), al signaleert hij ook hier interessante details. In sommige opzichten snijdt Joachims kritiek hout. Maar het oeuvre van Schumann telt stukken waarop dergelijke punten van kritiek eveneens van toepassing zijn en die toch hoog worden aangeslagen. Vertoont het werk manco s doordat het is geschreven door iemand wiens geest langzamerhand verduisterde? Alles wijst er op dat Clara, Joachim en Brahms zich daarop concentreerden en zonder daar ruchtbaarheid aan te geven hem tegen zichzelf in bescherming wilden nemen. Al wordt hun kritiek niet door alle Schumann-bewonderaars gedeeld. 5 ROBERT EN CLARA SCHUMANN Jelly d Aranyi, een violiste met belangstelling voor paranormale verschijnselen, krijgt in 1933 tijdens een seance van Schumann de opdracht een onbekend werk van zijn hand voor viool uit te voeren

6 6 Richard Strauss: Eine Alpensinfonie Nieuwe ideeën vragen nieuwe vormen, zei Richard Strauss in navolging van zijn oudere collega Franz Liszt. In symfonieën, soloconcerten of sonates zag Strauss weinig. Wat hem bij Liszt aansprak was vooral de vrije vormgeving en het beschrijvende karakter van diens symfonische gedichten. De Tondichtung werd voor Strauss het genre dat hem in staat stelde zijn fantasie uit te leven in het uitbeelden van personages (Don Juan, Don Quichot, Tijl Uilenspiegel), huiselijke beslommeringen (Sinfonia domestica), ja zelfs wijsgerige teksten (Also sprach Zarathustra). En vanzelfsprekend natuurtaferelen, van oudsher een belangrijke inspiratiebron voor componisten. Tijdens het werken aan Eine Alpensinfonie overigens geen symfonie, maar ook een symfonisch gedicht hoefde hij slechts naar buiten te kijken. Voor iemand die een villa in Garmisch in de Beierse Alpen bewoont vormen de bergen het decor van het dagelijks leven. Nieuwe ideeën vragen nieuwe vormen, zei Richard Strauss in navolging van zijn oudere collega Franz Liszt. De symfonische gedichten waarmee hij beroemd was geworden, te beginnen met Macbeth (1886), waren geleidelijk gegroeid in omvang en vereiste mankracht. Eine Alpensinfonie vormt de afsluiting en de bekroning van dit genre. Toen hij aan deze partituur werkte, tussen 1911 en 1915, stond al niet meer de orkestmuziek maar de opera in het centrum van zijn belangstelling. Maar nog één keer leefde hij zich uit met een orkestrale weelde van onder meer twintig hoorns (waarvan twaalf achter het podium), een viervoudige bezetting van de andere blaasinstrumenten, uitgebreid slagwerk (waaronder een donder- en een windmachine), orgel, celesta, twee harpen en uiteraard een fors strijkerskorps. Toch is de dosering zodanig dat de muziek bij al haar majestueuze pracht minder overdondert dan suggereert door haar kleurenrijkdom, subtiliteit en weidsheid. Strauss bedacht een scenario, namelijk een soort verslag van wat men ervaart tijdens de beklimming en de afdaling van een berg. Hij schiep de mogelijkheid al zijn kunstvaardigheid in het verklanken van visuele indrukken te demonstreren, van lieflijke beekjes tot gure gletsjers, van zonovergoten bergweiden tot winderige ravijnen.

7 De partituur zelf heeft de vorm gekregen van de denkbeeldige berg die hier beklommen dient te worden. Het werk begint en eindigt in de diepte met respectievelijk de zonsopgang en -ondergang. In de eerste helft gaat de muziek in opgaande lijnen en nemen spanning en volume toe totdat de top is bereikt, waarna de afdaling die ongeveer evenveel tijd in beslag neemt wordt ingezet. Menigeen zal de verhalende inhoud van dit werk vergelijken met de manier waarop de natuur zich in sommige symfonieën van Mahler manifesteert. Bij hem is het alsof iemand plotseling een raam openzet en de schoonheid van buiten op zijn gekwelde geest laat inwerken. Dit Mahleriaanse beeld van de natuur als symbool van een eeuwig verlangen naar zuiverheid en jeugdige onschuld is Strauss, de op comfort gestelde kosmopoliet, vreemd. Voor hem is de natuur een mooi object. Niet meer en niet minder. 7 Aad van der Ven RICHARD STRAUSS MET ZIJN MERCEDES BIJ ZIJN LANDGOED IN GARMISCH

8 8 Rafael Payare, dirigent De jonge Venezolaanse dirigent Rafael Payare (*1980) maakte in seizoen zijn bejubelde debuut met de Wiener Philharmoniker en werd uitgenodigd door het London Symphony Orchestra en de Münchner Philharmoniker. Verder debuteerde hij met het Chicago Symphony op het Ravinia Festival. Sinds uitvoerenden september 2014 is hij chef-dirigent van het Ulster Orchestra in Noord-Ierland, het orkest waarmee hij zijn debuut maakte bij de BBC Proms in augustus 2016 en een succesvolle Beethoven- en Tsjaikovskicyclus achter de rug heeft, inclusief uitzendingen via BBC Radio 3. Vorig seizoen stond Rafael Payare op de bok van orkesten in Europa, onder meer bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Na zijn operadebuut met Madama Butterfly bij de Koninklijke Zweedse Opera in januari 2015, keert hij er dit seizoen terug voor La bohème. Verder debuteerde bij de Accademia Nazionale di Santa Cecilia, bij het Mahler Chamber Orchestra, het Orchestre Philharmonique de Radio France en NHK Symfonie Orkest in Japan. Solisten met wie hij samenwerkte waren onder meer Daniil Trifonov, Jean-Yves Thibaudet, Nikolai Lugansky, RAFAEL PAYARE THOMAS ZEHETMAIR Alisa Weilerstein, Nikolaj Znaider, Piotr Anderszewski, Elisabeth Leonskaja, Sergej Khachatrian, Jonathan Biss en Alexander Melnikov. In mei 2012 werd Payare bekroond met de eerste prijs op de International Conducting Competition Nikolaj Malko in Kopenhagen. Na zijn afstuderen aan de beroemde muziekschool El Sistema in Venezuela studeerde Payare vanaf 2004 verder bij José Antonio Abreu. Als eerste hoornist van het Simón Bolívar Orkest nam hij deel aan diverse tournees en opnamen met dirigenten als Giuseppe Sinopoli, Claudio Abbado, Sir Simon Rattle en Lorin Maazel. Thomas Zehetmair, viool De carrière van Thomas Zehetmair bestaat uit dirigeren en optredens als vioolsolist en kamermuziekspeler. Tussen 2002 en 2014 was hij chef-dirigent van Northern Sinfonia (Engeland). Daarnaast was hij gastdirigent van het St. Paul Chamber Orchestra (VS) en chef-dirigent van het Orchestre de chambre de Paris. Met Northern Sinfonia maakte hij tournees naar Hong Kong, Nederland, Scandinavië en Duitsland. Thomas Zehetmair heeft een groot deel van het vioolrepertoire uitgevoerd en opgenomen, waaronder het Vioolconcert van Bernd MARK SAVAGE, COURTESY OF NORTHERN SINFONIA Alois Zimmermann. Als gastdirigent stond hij onder meer voor het Nationaal Orkest van Hongarije, het Nationaal Filharmonisch Orkest van Warschau, het Hallé Orchestra in Manchester, Camerata Salzburg en het

9 Rotterdams Philhar monisch Orkest. Na zijn debuut als dirigent bij de Salzburger Festspiele in 2011 keerde Zehetmair er in 2012 terug. Hij ontving onder meer de Ehrenurkunde des Preises der Deutschen Schallplattenkritik en de Karl-Böhm-Interpretationspreis des Landes Steiermark. Thomas Zehetmair is eredoctor van de Hochschule für Musik Franz Liszt in Weimar en ontving in 2012 een eredoctoraat van de universiteit van Newcastle. Sinds het begin van dit seizoen is hij chef-dirigent van het Musikkollegium Winterthur. Op 5 februari 2016 was Thomas Zehetmair in het Vrijdagconcert te gast als dirigent en violist in onder meer Bachs Vioolconcert in E en Brahms Tweede symfonie als vervanger van Leonidas Kavakos. Radio Filharmonisch Orkest Het Radio Filharmonisch Orkest, opgericht in 1945, is een onmisbare schakel in het Nederlandse muziekleven. Het orkest speelt bijzonder geprogrammeerde symfonische concerten en concertante opera-uitvoeringen. Nederlandse en wereldpremières vormen een belangrijk onderdeel van het repertoire. De meeste concerten vinden plaats in het kader van de concertseries AVROTROS Vrijdagconcert (TivoliVredenburg Utrecht) en NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert (Koninklijk Concertgebouw Amsterdam), en worden live uitgezonden op NPO Radio 4. Markus Stenz is sinds 2012 chef-dirigent. Onder zijn voorgangers zijn Albert van Raalte, Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Edo de Waart en Jaap van Zweden. Het orkest werkte bovendien samen met gastdirigenten als Leopold Stokowski, Kirill Kondrashin, Antal Doráti, Charles Dutoit, Mariss Jansons, Michael Tilson Thomas, Gennady Rozhdestvensky, Peter Eötvös, Vladimir Jurowski en Valery Gergiev. De Amerikaanse dirigent James Gaffigan is vaste gastdirigent sinds het seizoen ; Bernard Haitink heeft als beschermheer zijn naam aan het orkest verbonden. Het Radio Filharmonisch Orkest maakt deel uit van de Stichting Omroep Muziek, samen met het Groot Omroepkoor en de productieafdeling van de concertseries van Radio 4 (NTR en AVROTROS). Cd s met werken van hedendaagse componisten als Jonathan Harvey, Klas Torstensson, James MacMillan en Jan van Vlijmen, of de registratie van Wagners Parsifal live in de NTR ZaterdagMatinee onder leiding van Jaap van Zweden werden met prijzen als de Edison Klassiek onderscheiden. In 2014 kreeg het Radio Filharmonisch Orkest een Edison Klassiek Oeuvreprijs toegekend voor zijn verdiensten voor de Nederlandse muziek. Onlangs verschenen Bruckners symfonieën onder leiding van Jaap van Zweden op cd, en bovendien Willem Jeths Blokfluitconcert (met Markus Stenz en Erik Bosgraaf) en Eerste symfonie (met Edo de Waart) en Eine Lebensmesse van Jan van Gilse (met Groot Omroepkoor, solisten en Markus Stenz); momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de uit gave van de zeven Prokofjev-symfonieën (James Gaffigan). volg het orkest via twitter (@radiofilhorkest) en facebook 9

10 10 Radio Filharmonisch Orkest BESCHERMHEER Bernard Haitink CHEF-DIRIGENT Markus Stenz HONORARY CHIEF CONDUCTOR Jaap van Zweden ERE-DIRIGENT Edo de Waart VASTE GASTDIRIGENT James Gaffigan ASSISTENT-DIRIGENTEN Huba Hollóköi Frans-Aert Burghgraef EERSTE VIOOL Nadia Wijzenbeek Alexander Baev Fred Gaasterland Maria Escarabajal Alberto Facanha Johnson Mariska Godwaldt Masha Iakovleva Kerstin Kendler Pamela Kubik Pedja Milosavljevic Theo Ploeger Gerrie Rodenhuis Pieter Vel Ruud Wagemakers Miyuki Konoe Myrthe Helder TWEEDE VIOOL Casper Bleumers Andrea van Harmelen Eveline Trap Sarah Loerkens Zofia Balcar Michiel Eekhof Wouter Groesz Annemarie van Helderen Dana Mihailescu Alexander van den Tol Nina de Waal Frits Wagenvoorde Anne van Eck Iina Laasio Esther de Bruijn Yvonne Hamelink ALTVIOOL Francien Schatborn Frank Brakkee Arjan Wildschut Sabine Duch Erik Krosenbrink Annemijn den Herder Annemarie Konijnenburg Robert Meulendijk Ewa Wagner Annemieke Huls Wouter Huizinga Maartje van Lent CELLO Michael Stirling Eveline Kraayenhof Winnyfred Beldman Mirjam Bosma Crit Coenegracht Sebastiaan van Eck Anneke Janssen Rebecca Smit Arjen Uittenbogaard Marjolein Meijer CONTRABAS Rien Wisse Walter van Egeraat Annika Pigorsch Edward Mebius Jim Schultz Sjeng Schupp Stephan Wienjus Eduard Zlatkin FLUIT Ingrid Geerlings Carla Meijers Maike Grobbenhaar Janneke Groesz HOBO Hans Wolters Marjolein Koning Yvonne Wolters Gerard van Andel KLARINET Frank van den Brink Diede Brantjes Sergio Hamerslag Jesse Faber FAGOT Jos Lammerse Freek Sluijs Birgit Strahl Desirée van Vliet HOORN Petra Botma-Zijlstra Sander van Dijk Fréderick Franssen Martijn Appelo *Laurens Otto *Nico van Vliet *Rebecca Grannetia *Toine Martens **Christiaan Moolenaars **Wim van den Haak **Pieter Hunfeld **Kirsten Jeurissen **Jenneke de Jonge **Lies Molenaar **Lidia Olthoff **Mees Vosje **Diegje Minne TROMPET Hessel Buma Hans van Loenen Raymond Rook Hans Verheij ** Bob Koertshuis ** Erik Torenga TROMBONE Herman Nass Victor Belmonte Wouter Iseger Brandt Attema ** Sebastiaan Kemner ** Marijn Migchielsen * + wagnertuba ** banda TUBA Bernard Beniers Luc Geraats PAUKEN Paul Jussen Bas Voorter SLAGWERK Hans Zonderop Mark Haeldermans Vincent Cox Esther Doornink HARP Ellen Versney Veronique Serpenti CELESTA Stephan Kiefer ORGEL Richard Ram

11 11 vrijdag 20 januari 2017, uur Jacobikerk, Utrecht inleiding Huib Ramaer uur SERIE GROOT OMROEPKOOR De Duitse koortraditie Groot Omroepkoor Klaas Stok dirigent Matthias Havinga orgel vrijdag 27 januari 2017, uur TivoliVredenburg, Utrecht inleiding Huib Ramaer uur SERIES SYMBOLISME / RADIO FILHARMONISCH ORKEST / AVROTROS KLASSIEK 2 Wraak en vergiffenis Radio Filharmonisch Orkest Edo de Waart dirigent Lise Davidsen sopraan volgende concerten Mendelssohn Warum toben die Heiden Brahms Drei Motetten Mendelssohn Koraal & fuga in d Röntgen Gleichwie die grünen Blätter auf einem schönen Baum Wolf Das verlassene Mägdlein Reger O Tod, wie bitter bist du Rheinberger delen uit de Vijfde Orgel sonate Mis in Es Mahler Ich bin der Welt abhanden gekommen Schönberg Verklärte Nacht Strauss Vier letzte Lieder Diepenbrock Ouverture, uit: De vogels Janáček Taras Bulba Het Groot Omroepkoor zingt dit programma op zondag 22 januari ook in de Philharmonie in Haarlem.

12 12 zaterdag 14 januari 2017, uur Concertgebouw, Amsterdam Onstuitbare mechanieken Ensemble Modern Brad Lubman dirigent Reich Runner (Nederlandse première) Reich Pulse (Nederlandse première) Nas No Reason to Panic (nieuwe versie; wereldpremière) Adams Son of Chamber Symphony zaterdag 21 januari 2017, uur Concertgebouw, Amsterdam (Kein) Abschied Edo de Waart en authentieke Tsjaikovski Radio Filharmonisch Orkest Edo de Waart dirigent Kirill Gerstein piano Schreker Vorspiel Die Gezeichneten De Leeuw Abschied Tsjaikovski Eerste pianoconcert (Nederlandse première van de oorspronkelijke versie) colofon PROGRAMMERING Astrid in t Veld PRODUCTIE Anita Wijnen MARKETING & COMMUNICATIE Marco van Es Daniëlle Heere ADMINISTRATIE & FINANCIËN Stichting Omroep Muziek PRESENTATIE AVROTROS NPO RADIO 4 Ab Nieuwdorp EINDREDACTIE AVROTROS NPO RADIO 4 Tim Moen ARTISTIEK LEIDER Kees Vlaardingerbroek DIRECTEUR STICHTING OMROEP MUZIEK Roland Kieft PROGRAMMATOELICHTING Aad van der Ven REDACTIE PROGRAMMABOEK Clemens Romijn VORMGEVING Dorine Verharen EINDREDACTIE Onno Schoonderwoerd