Melancholie en uitbundigheid

Transcriptie

1 SYMBOLISME GROOT OMROEPKOOR RADIO FILHARMONISCH ORKEST MUZIKALE MEESTERWERKEN AVROTROS KLASSIEK 1 AVROTROS KLASSIEK 2 AVROTROS VOCAAL vrijdag 2 december 2016, uur inleiding Thea Derks uur Melancholie en uitbundigheid Radio Filharmonisch Orkest Lahav Shani dirigent Lawrence Power altviool Sergej Prokofjev Ouverture op Joodse thema s opus 34 (1919) James MacMillan 1959 Altvioolconcert (2013) (Nederlandse première) I. II. III. PAUZE Pjotr Iljitsj Tsjaikovski Vijfde symfonie in e opus 64 (1888) Andante - Allegro con anima Andante cantabile, con alcuna licenza Valse: Allegro moderato Finale: Andante maestoso - Allegro vivace

2 2 Dit concert is deels te volgen via de Wolfgang app. Met deze app krijgt het publiek in de zaal toelichting op de muziek van Tsjaikovski via de eigen smartphone, zodat de concertbeleving wordt vergroot. Terwijl de musici spelen, biedt deze app uitleg en verhaal over wat er op dat moment in de muziek te horen is. Wolfgang is gratis te downloaden in de App Store en Google Store Luister concerten terug Op kunt u onder Luister Concerten kiezen uit de mooiste concertopnamen, waar onder uiteraard ook die van het AVROTROS Vrijdagconcert. De concerten zijn te sorteren op genres en tijdperken. Uit de periode vanaf 2011 zijn nog vele webcasts te zien van De Vrijdag van Vredenburg, ook via NPO Cultura. Voor nieuws en achtergrondinformatie over de concerten kunt ook terecht op Facebook AVROTROS Vrijdagconcert. Na het concert is er gelegenheid om een drankje te nuttigen. Live-uitzending De AVROTROS zendt dit concert vanuit TivoliVredenburg live uit op NPO Radio 4. Alle luisteraars kunnen volop genieten van het concert als mobiele telefoons, horloges en gehoorapparaten geen geluid maken. Presentatie voor Radio 4 vanuit de zaal door Mark Brouwers. In memoriam Leonard Leutscher Na een kort ziekbed is op 15 november j.l. pianist Leonard Leutscher overleden. De bezoekers en medewerkers van het Vrijdagconcert hebben hem leren kennen als een bijzonder levendige inleider die zijn rijke kennis over de concertprogramma s met groot enthousiasme uitdroeg en vanachter de piano op briljante wijze verhelderde. De in Emmen geboren en in Utrecht woonachtige Leonard Leutscher maakte vooral naam als uitvoerend musicus met zijn Orion Ensemble (met echt genote Pauline Terlouw, viool, Carla Schrijner, cello, en Leonard Leutscher, piano). Ook bij de optredens van dit trio gaf Leonard Leutscher in boeiende lezingen zijn toelichting op de bijzondere muziekprogramma s. Medewerkers en luisteraars van het Vrijdagconcert zullen Leonard Leutschers boeiende verschijning op het podium van TivoliVredenburg zeer missen.

3 Melancholie en uitbundigheid 3 Prokofjev: Ouverture op Joodse thema s De combinatie van klarinet, piano en strijkers is niet bepaald alle - daags, maar de timbres van de instrumenten mengen uitstekend. In 1918 formeerde de Russische klarinettist Simeon Bellison een sextet met die bezetting. Gesteund door Russische zionisten richtte het zich op het beschermen en verspreiden van joods muzikaal erfgoed. Het repertoire bestond uit bewerkingen van traditionele muziek, aangevuld met nieuw geschreven werken van jonge componisten. Toen Bellison tijdens een Amerikaanse tournee van zijn ensemble zijn vroegere conservatoriumgenoot Sergej Prokofjev tegen het lijf liep, vroeg hij die uiteraard een werk voor hen te componeren. Ter inspiratie gaf hij hem een verzameling oude joodse volksdeuntjes. Prokofjev had er geen zin in; hij was gewend zijn eigen thema s te bedenken. Maar zijn poging om in Amerika carrière te maken had op dat moment nog weinig vruchten afgeworpen. Voor zijn modernistische composities en zijn furieuze pianospel was het publiek aldaar beduidend minder ontvankelijk dan in Europa, en de frustratie daarover maakte Bellisons opdracht ongetwijfeld aantrekkelijker. Binnen twee dagen voltooide hij dit wonderlijke kamermuziekje de orkestversie volgde later dat alleen al door het folkloristische gehalte met bijna niets te vergelijken is in Prokofjevs oeuvre. De oorsprong van de thema s is raadselachtig. Authentieke volksmelodieën zijn het niet, zoals Bellison beweerde; mogelijk componeerde hij ze zelf. Prokofjevs verwerking ervan is er niet minder effectief om. De joodse speeltraditie is een eeuwenoude versmelting van kerk- en gelegenheidsmuziek waarop vele Midden-Oosterse culturen hun stempel drukten. Prokofjev geeft die diversiteit tref - zeker weer met melodische versieringen, verende ritmes en abrupte stemmingswisselingen, en met een expressieve harmonisering van het tweede thema, begeleid door een imitatie van een zacht hamerende dulcimer. SERGEJ PROKOFJEV

4 4 Zelf had Prokofjev geen hoge dunk van dit stuk. Hij beschouwde het als ongeïnspireerd maakwerk misschien omdat hij voor één keer zijn artistieke ego opzij zette voor bestaande thema s. Maar die gaf hij wel een nieuwe identiteit. MacMillan: Altvioolconcert James MacMillan is zo n componist die zich in de periferie ontplooide, ver van de hoofdstad waar alles hot and happening is, of zou moeten zijn. In Schotland maakte hij naam als componist en dirigent. Vervolgens overrompelde hij het verwende Londense publiek en, niet lang daarna, de Amerikaanse concertwereld en Nederland, waar hij in 2011 vaste dirigent werd van de Radio Kamer Filharmonie. Er zijn diverse redenen voor MacMillans succes. Eén ervan is zijn brede horizon. Tot zijn voorbeelden en inspiratiebronnen behoren zowel twintigste-eeuwse grootmeesters als Sjostakovitsj, Messiaen en Birtwistle als Keltische volksmuziek. Daardoor heeft zijn muziek een merkwaardige diversiteit: bezwerende, spirituele passages staan naast rauwe klankuitbarstingen en kokette dansritmes of funky grooves. MacMillan drukt op zich primaire, herkenbare emoties uit, maar net als Olivier Messiaen klinken ze bij hem vaak als religieuze visioenen of openbaringen. Daarnaast heeft zijn muziek een niet te missen expressiviteit. MacMillan drukt op zich primaire, herkenbare emoties uit, maar net als Olivier Messiaen klinken ze bij hem vaak als religieuze visioenen of openbaringen. Inderdaad componeerde hij aardig wat spirituele, christelijk-geïnspireerde werken, maar daarvan kun je ook genieten als verstokt atheïst. Het is de klankbeleving die telt. Naast religieuze werken en symfonieën componeerde MacMillan in de afgelopen twintig jaar concerten voor diverse solo-instrumenten, vaak in opdracht van of opgedragen aan illustere namen. In 2013 vervolgde hij die reeks met een concert voor altviool, een instrument dat door relatief weinig componisten concertant is ingezet: het expressieve, maar donkere timbre legt het gauw af tegen het volume en de klankkleur van een vol orkest.

5 Bij MacMillan zwerft de altviool zingend (en soms neuriënd of klagend) door het orkestrale klankdecor zonder erin op te lossen: de lange, meanderende melodielijnen tekenen zich altijd duidelijk af of worden versterkt door instrumenten met een gelijksoortige klank. In het begindeel, bijvoorbeeld, klinkt een punchy begeleidingspatroon dat de solostem alle ruimte laat. Wat later vermengt de altviool zich met een kwartet van andere lage strijkers waardoor een archaïsch klankbeeld ontstaat vergelijkbaar, aldus MacMillan, met de gambamuziek van oud-engelse consorts. Ook in het tweede deel is de solist altijd prominent aanwezig. Hier toont MacMillan zijn talent voor hymne-achtige melodieën: het moment waarop een hobo zich bij de hoofdstem voegt klinkt als beheerste extase. Des te uitbundiger klinkt het slotdeel. Al in het eerste deel kwamen voorzichtige danspasjes voorbij; hier krijgen ze alle ruimte. Terloops keert nog even de meer ingetogen consort -muziek uit het begin terug en ditmaal maakt zich daaruit een exotisch aandoende fluitsolo los, volgens MacMillan geïnspireerd door het geluid van de Japanse shakuhachi. De altviool antwoordt; tot dan toe heeft die nog opmerkelijk weinig solistisch vuurwerk getoond, maar een briljante solo lost die verwachting alsnog in. De wereldpremière in 2014 was dan ook een triomf voor solist Lawrence Power aan wie het werk is opgedragen. Een recensent van The Times schreef: Een fascinerend halfuur. Ik wilde het stuk meteen weer horen. HANS VAN DER WOERD JAMES MACMILLAN 5 Tsjaikovski: Vijfde symfonie Het componeren van een vijfde symfonie is sinds Beethoven een beladen aangelegenheid. Diens Vijfde was een even monumentale als revolutionaire compositie, de eerste symfonie als een reis door de ziel en volgens velen het bewijs dat het noodlot op muziek gezet kon worden. De hoge norm die dat intimiderende werk stelde gaf bijzonder reliëf aan de Vijfdes van Mahler, Sjostakovitsj en Honegger. Uiteraard kon ook de zeer trillingsgevoelige Pjotr Iljitsj Tsjaikovski er niet omheen. Diens Vijfde symfonie steekt Beethovens dramatiek zelfs naar de kroon: direct aan het begin spelen lage houtblazers een noodlotsmotief (zoals Tsjaikovski het noemde) en zetten daarmee de toon voor de hele compositie. Tsjaikovski wordt alom geprezen als Rus, als typische gevoelscomponist en aarts-romanticus. Nader beschouwd zijn dat etiketten

6 6 PJOTR ILJITSJ TSJAIKOVSKI die niet allemaal even goed plakken. Zelf beschouwde hij zich als een Rus tot in het diepst van mijn wezen, maar zijn muziek wortelt sterk in de Duits-Oostenrijkse traditie; nationalistische hardliners in zijn omgeving verafschuwden zijn mondaine, West- Europese oriëntatie. Een gevoelige geest was hij zeker een neuroot, zelfs maar tegenover de werken met een woeste emotionele golfslag staan minstens evenveel speelse of afstandelijke werken. Tsjaikovski belichaamde alle tegenstrijdigheden van inderdaad een romantisch componist, inclusief uitstapjes naar de rococo en andere pre-romantische stijlen. Hoewel hij in alle muzikale genres thuis was beschouwde hij de symfonie als de meest complete muzikale vorm. Hij kon er zowel zijn ambachtelijkheid als zijn zielenroerselen in kwijt. Hij componeerde er zeven nummer één tot en met zes en de symfonie getiteld Manfred en naast zijn balletmuziek bevatten ze de fraaiste voorbeelden van zijn sterke gevoel voor melodie. Tsjaikovski s symfonieën hebben veelal dezelfde opbouw: na een somber, plechtstatig begindeel volgt een uitgesponnen mijmering, een dansant derde deel en een finale waarin vitaliteit en optimisme zegeviert. Ook de Vijfde symfonie volgt dit patroon. Qua vorm is het de meest conventionele symfonie die hij componeerde naast de prille Eerste maar tegelijkertijd is het de meest aanstekelijke: diepe droefenis en bijna boertige vrolijkheid wisselen elkaar af, naar goed Slavisch gebruik. Het noodlotsmotief aan het begin keert herhaaldelijk terug, maar neemt bij elke verschijning een minder noodlottige gedaante aan. In deel drie komt zelfs zorgeloze balletmuziek binnen gewalst en in het slotdeel wordt het dreigende onheil definitief overwonnen: het beginmotief klinkt nu als een militaire parade en, tegen het slot, als een dorpskermis. Van die finale had de componist later spijt; de stijlbreuk was volgens hem té groot en diverse muziekcritici peperden hem dat stevig in. Maar je kunt het ook beschouwen als één van die onverwachte sfeerwendingen waar ook Joseph Haydn zo n kei in was één van zijn favoriete componisten. Gelukkig was Tsjaikovski even gevoelig voor andermans enthousiasme als voor kritiek. De uitzinnige bijval die dit werk bij de première kreeg stelde hem gerust. De Vijfde was géén voorbode van tanende krachten, zoals hij vreesde. Het werd zijn populairste symfonie. Michiel Cleij

7 Lahav Shani, dirigent Lahav Shani werd in 1989 geboren in Tel Aviv. Op 6-jarige leeftijd kreeg hij zijn eerste pianolessen; daarna leerde hij ook contrabas spelen. In 2009 ging hij naar Berlijn om orkestdirectie en piano te studeren. Vier jaar later won hij het prestigieuze Internationale Gustav Mahler Dirigentenconcours. Sindsdien dirigeerde Lahav Shani onder meer het Israel Philharmonic Orchestra, het Los Angeles Philharmonic Orchestra, de Staatskapelle Berlin, de Wiener Philharmoniker en het Philharmonia Orchestra en is hij benoemd als eerste gastdirigent van de Wiener Symphoniker vanaf seizoen Het Rotterdams Philharmonisch Orkest heeft Lahav Shani (27) benoemd tot chef-dirigentaz met ingang van concertseizoen Hij volgt dan Yannick Nézet-Séguin op, die als eredirigent aan het orkest verbonden zal blijven. Lahav Shani treedt aan in het jaar dat het Rotterdams Philharmonisch Orkest zijn 100-jarig bestaan viert; hij wordt dan de jongste chef-dirigent die het orkest ooit heeft gehad. Lahav Shani maakte afgelopen juni zijn Rotterdamse debuut, waarbij hij behalve als dirigent ook als pianosolist voor het voetlicht trad. Zijn eerste optreden in Rotterdam als chef-dirigent is het Nieuwjaarsconcert 2018: de opening van het feestjaar in het teken van het 100-jarig bestaan van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Vanavond maakt Lahav Shani zijn debuut in het AVROTROS Vrijdagconcert. Lawrence Power, altviool De Britse altviolist Lawrence Power volgde vanaf zijn achtste lessen aan het Junior Department van de Guildhall School of Music and Drama in Londen. Hij studeerde verder bij Karen Tuttle aan de Juilliard School of Music in New York. In 1999 won hij de eerste prijs op de Primrose International Viola Competition in Londen en een jaar later behaalde hij de derde prijs op het Concours International Maurice Vieux in Parijs. In 2001 werd hij verkozen tot BBC Radio 3 New Generation Artist, hetgeen leidde tot tal van concerten en opnamen in binnen- en buitenland. Inmiddels heeft Lawrence Power opgetreden met vele orkesten in Europa en de VS. In 2011 werd hij genomineerd voor de Royal Philharmonic Society Instrumentalist Award. In 2012 speelde hij de Britse première van Olga 7 uitvoerenden LAHAV SHANI MARCO BORGGREVE LAWRENCE POWER GIORGIA BERTAZZI

8 8 Neuwirths concert Remnants of Song met het Philharmonia Orchestra en Susanne Mälkki bij de BBC Proms. Daarnaast speelde hij de wereldpremière van Luke Bedfords Wonderful Twoheaded Nightingale (met het Scottish Ensemble) en de wereldpremière van Charlotte Bray s Invisible Cities (Verbier Festival 2012). Power soleerde in de altvioolconcerten van York Bowen, Miklós Rósza en in Takemitsu s A String Around Autumn. Het Altvioolconcert van Penderecki speelde hij met Camerata Salzburg (met de componist als dirigent), en On Opened Ground van Turnage speelde hij bij het London Philharmonic Orchestra onder leiding van Markus Stenz. Afgelopen seizoen speelde Lawrence Power onder meer Harold in Italie van Berlioz met het Hallé Orchestra en dirigent Ryan Wigglesworth, het Altvioolconcert van MacMillan met het Symfonieorkest van Odense en het HR Sinfonieorchester Frankfurt, het Altvioolconcert van Walton met het City of Birmingham Symphony Orchestra, en het Altvioolconcert van Schnittke met het BBC Symphony Orchestra. Lawrence Power is docent aan de Hochschule der Kunst in Zürich, en oprichter van het West Wycombe Chamber Music Festival. Hij bespeelt een zeldzame altviool, omstreeks 1610 gebouwd door Antonio Brensi in Bologna. In januari 2014 speelde Lawrence Power in het Vrijdagconcert samen met het Radio Filharmonisch Orkest en dirigent Edward Gardner het Altvioolconcert van William Walton. Radio Filharmonisch Orkest Het Radio Filharmonisch Orkest, opgericht in 1945, is een onmisbare schakel in het Nederlandse muziekleven. Het orkest speelt bijzonder geprogrammeerde symfonische concerten en concertante opera-uitvoeringen. Nederlandse en wereldpremières vormen een belangrijk onderdeel van het repertoire. De meeste concerten vinden plaats in het kader van de concertseries AVROTROS Vrijdagconcert (TivoliVredenburg Utrecht) en NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert (Koninklijk Concertgebouw Amsterdam), en worden live worden uitgezonden op NPO Radio 4. Markus Stenz is sinds 2012 chef-dirigent. Onder zijn voorgangers zijn Albert van Raalte, Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Edo de Waart en Jaap van Zweden. Het orkest werkte bovendien samen met gastdirigenten als Leopold Stokowski, Kirill Kondrashin, Antal Doráti, Charles Dutoit, Mariss Jansons, Michael Tilson Thomas, Gennady Rozhdestvensky, Peter Eötvös, Vladimir Jurowski en Valery Gergiev. De Amerikaanse dirigent James Gaffigan is vaste gastdirigent sinds het seizoen ; Bernard Haitink heeft als beschermheer zijn naam aan het orkest verbonden. Het Radio Filharmonisch Orkest maakt deel uit van de Stichting Omroep Muziek, samen met het Groot Omroepkoor en de productieafdeling van de concertseries van Radio 4 (NTR en AVROTROS). Cd s met werken van hedendaagse componisten als Jonathan Harvey, Klas Torstensson, James MacMillan en Jan van Vlijmen, of

9 de registratie van Wagners Parsifal live in de NTR ZaterdagMatinee onder leiding van Jaap van Zweden werden met prijzen als de Edison Klassiek onderscheiden. In 2014 kreeg het Radio Filharmonisch Orkest een Edison Klassiek Oeuvreprijs toegekend voor zijn verdiensten voor de Nederlandse muziek. Onlangs verschenen Bruckners symfonieën onder leiding van Jaap van Zweden op cd, en bovendien Willem Jeths Blokfluitconcert (met Markus Stenz en Erik Bosgraaf) en Eerste symfonie (met Edo de Waart) en Eine Lebensmesse van Jan van Gilse (met Groot Omroepkoor, solisten en Markus Stenz); momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de uit gave van de zeven Prokofjev-symfonieën (James Gaffigan). volg het orkest via twitter en facebook 9 RADIO FILHARMONISCH ORKEST IVAR PEL

10 10 Radio Filharmonisch Orkest BESCHERMHEER Bernard Haitink CHEF DIRIGENT Markus Stenz HONORARY CHIEF CONDUCTOR Jaap van Zweden ERE DIRIGENT Edo de Waart VASTE GASTDIRIGENT James Gaffigan ASSISTENT DIRIGENTEN Huba Hollóköi Frans-Aert Burghgraef EERSTE VIOOL Nadia Wijzenbeek Alexander Baev Fred Gaasterland Roswitha Devrient Maria Escarabajal Mariska Godwaldt Josje ter Haar Kerstin Kendler Theo Ploeger Gerrie Rodenhuis Ruud Wagemakers Anne van Eck Laura Frenkel Christian Lascae TWEEDE VIOOL Casper Bleumers Andrea van Harmelen Sarah Loerkens Zofia Balcar Ian van den Berk Esther de Bruijn Michiel Eekhof Annemarie van Helderen Esther Kövy Dana Mihailescu Alexander van den Tol Frits Wagenvoorde Robert Honorits ALTVIOOL Francien Schatborn Arjan Wildschut Igor Bobylev Sabine Duch Erik Krosenbrink Annemijn den Herder Annemarie Konijnenburg Robert Meulendijk Ewa Wagner Sofie van der Schalie CELLO Michael Müller Eveline Kraayenhof Winnyfred Beldman Mirjam Bosma Crit Coenegracht Anneke Janssen Ansfried Plat Arjen Uittenbogaard CONTRABAS Wilmar de Visser Stephan Wienjus Edward Mebius Jim Schultz Eduard Zlatkin Renger Woelderink FLUIT Barbara Deleu Ellen Alberts Adeline Salles HOBO Aisling Casey Yvonne Wolters KLARINET Arjan Woudenberg Diede Brantjes FAGOT Hajime Konoe Freek Sluijs Desirée van Vliet HOORN Petra Botma-Zijlstra Toine Martens Fréderick Franssen Laurens Otto TROMPET Hessel Buma Hans van Loenen Hans Verheij TROMBONE Jaume Gavilan Agullo Victor Belmonte Albert Brandt Attema TUBA Bernard Beniers PAUKEN Paul Jussen SLAGWERK Hans Zonderop Vincent Cox Esther Doornink HARP Saskia Rekké PIANO Stephan Kiefer

11 11 vrijdag 9 december 2016, uur TivoliVredenburg, Utrecht inleiding Thea Derks uur SERIES SYMBOLISME / MUZIKALE MEESTER WERKEN Groot in het kleine Leden van het Radio Filharmonisch Orkest Karel Deseure dirigent Ilse Eerens sopraan Wagner / De Leeuw Vorspiel und Liebestod uit Tristan und Isolde Ketting The curious music that I hear Mahler / Simon Vierde symfonie* volgende concerten * deze symfonie wordt ook uitgevoerd tijden het Zondagochtend Concert in het Concertgebouw, Amsterdam, op zondag 11 november, uur. In dit concert klinkt eerst muziek uit een verzengend liefdesdrama van Wagner: Tristan und Isolde. Het bevat de meest aangrijpende passages uit de hele operaliteratuur: de inleiding tot de 1ste akte en Isoldes Liebestod. Die worden hier gespeeld in de versie met kamermuziekbezetting zoals Reinbert de Leeuw die maakte in Ook de zonnige Vierde symfonie van Gustav Mahler gaat in het klein, een bewerking uit 2007 van de hand van de Duitse pianist en dirigent Klaus Simon. "...de melancholie van de volwassene die terugkijkt op de grote emoties uit zijn kinderjaren." Daar tussenin is Otto Kettings liederencyclus The curious Music that I hear te beluisteren, op gedichten uit Robert Louis Stevensons The Land of Nod ofwel Dromenland. Daarin beschrijft Stevenson de gevoelswereld van een kind. Wellicht klinkt in de muziek soms de melancholie door van de volwassene die terugkijkt op de grote emoties uit zijn kinderjaren, aldus Otto Ketting.

12 12 vrijdag 16 december 2016, uur TivoliVredenburg, Utrecht inleiding Kees Wisse uur SERIES AVROTROS KLASSIEK / AVROTROS VOCAAL Kerst met Koopman Amsterdam Baroque Orchestra & Choir Ton Koopman dirigent Maarten Engeltjes alt Tilman Lichdi tenor Klaus Mertens bas Bach Himmelskönig sei willkommen BWV 182 Nun komm, der Heiden Heiland BWV 62 Dazu ist erschienen der Sohn Gottes BWV 40 Sie werden aus Saba alle kommen BWV 65 zaterdag 10 december 2016, uur Concertgebouw, Amsterdam John Adams' nieuwe Messiah Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Nationaal Kinderkoor Markus Stenz dirigent Peter Dijkstra koordirigent Joélle Harvey sopraan Jennifer Cano mezzosopraan Aubrey Allicock bariton Daniel Bubeck countertenor Nathan Medley countertenor Brian Cummings countertenor Adams El Niño colofon PROGRAMMERING Astrid in t Veld PRODUCTIE Anneke Peerik, Manon Tuynman MARKETING & COMMUNICATIE Marco van Es Daniëlle Heere ADMINISTRATIE & FINANCIËN Stichting Omroep Muziek RANDPROGRAMMERING AVROTROS NPO RADIO 4 Thea Derks PRESENTATIE AVROTROS NPO RADIO 4 Mark Brouwers EINDREDACTIE AVROTROS NPO RADIO 4 Tim Moen CASTING DIRECTOR Mauricio Fernández ARTISTIEK LEIDER Kees Vlaardingerbroek DIRECTEUR STICHTING OMROEP MUZIEK Roland Kieft PROGRAMMATOELICHTING Michiel Cleij REDACTIE PROGRAMMABOEK Clemens Romijn VORMGEVING Dorine Verharen EINDREDACTIE Onno Schoonderwoerd