DUTILLEUX EN MIDDEN-EUROPA zaterdag 8 maart uur

Transcriptie

1 SI 4 symfonisch i e seizoen DUTILLEUX EN MIDDEN-EUROPA zaterdag 8 maart uur Radio Filharmonisch Orkest Otto Tausk dirigent Dezsö Ránki piano Ludwig van Beethoven Ouverture Coriolan opus Béla Bartók Derde pianoconcert 1945 Allegretto Adagio religioso Allegro vivace pauze Robert Schumann Introduktion und Allegro appassionato opus 92 Konzertstück 1849 Introduktion. Langsam Allegro Henri Dutilleux Tweede symfonie Le double Animato, ma misterioso Andantino sostenuto Allegro fuocoso Calmato

2 Nieuwe brochure Dee nieuwe abonnementenbrochure verschenen! U kunt nu uw abonnementen voor het seizoen bestellen. U kunt de brochure ook inzien via de website van Radio 4. zaterdagmatinee.nl bestel nu uw nieuwe abonnement op concertgebouw.nl! Nieuwe Matineeseizoen in Concerthuis Het Concerthuis illustreert vier hoogtepunten uit volgend seizoen met opnamen uit het archief. Opnamen van Bernard Haitink (1969), Verdi s Rigoletto (1963) Vivaldi s Juditha Triumphans (2009) en het Trompetconcert van Luca Francesconi, in 2008 uitgevoerd door Håkan Hardenberger. ga naar en beluister deze concerten in de Orkestmuziekzaal Operadirigent Edo de Waart Edo de Waart was 22 februari jl. in de Matinee met Petra Lang en defilharmonie - een Wagnerrecital. In het Concerthuis een miniportret van De Waart. Daarin ook een concert ter ere zijn twaalfenhalfjarig jubileum bij het Radio Filharmonisch Orkest (samen met bariton Bryn Terfel) én een concert met Wagner-hoogtepunten uit het Matinee-archief. ga naar en beluister deze concerten in de VocaleMuziekzaal NTR Podium documentaires en concertregistraties op ned 2 zo 9 maart uur ma 10 maart 0.05 uur Notes from the Inside Documentaire over de pianist James Rhodes, die in Britse psychiatrische inrichtingen speelt, in de hoop het leven voor patiënten met een paar minuten klassieke muziek te verlichten. ntrpodium.ntr.nl Facebook en Twitter Volg het laatste nieuws rond de NTR Zaterdag Matinee op onze eigen Facebook-pagina en klik vind ik leuk!... en op SI 4 53e seizoen 8 maart 2014 MYSTERIE ONDER HANDBEREIK Wie zichzelf bedwingt, is sterker dan wie een stad inneemt, luidt een van de bijbelse Spreuken een tegeltjeswijsheid die niet altijd goed uitpakt. De Romein Gnaeus Marcius (Coriolanius) stond met een leger voor de poorten van Rome, maar liet zich door smeekbeden van zijn moeder en zijn geliefde, die zich nog in de bedreigde stad bevonden, weerhouden de stad te nemen. Volgens de overlevering moest hij het met de dood bekopen. We vinden het verhaal in Livius tweede boek over de geschiedenis van Rome, als hij het begin van de vijfde eeuw voor Christus behandelt. Shakespeare putte een tragedie uit het dramatische voorval, maar dat is niet het werk waarvoor Beethoven de muziek leverde al had dat goed gekund. Immers, Shakespeare was erg in de mode in de vroege Romantiek en Beethoven verbond zich graag met andere groten de aarde, zoals Goethe, wiens treurspel Egmont hij weinige jaren later van een ouverture en toneelmuziek zou voorzien. De Ouverture Coriolanus was niet zo functioneel gedacht toneelmuziek ontbreekt maar meer als een soort concertant eerbetoon. Beethoven droeg het korte orkestwerk namelijk op aan zijn tijdgenoot Heinrich Josef von Collin, een stadgenoot, die enkele jaren eerder een klassiek drama over deze historische figuur had gedicht, dat lange tijd veel publiek naar het Weense Burgtheater wist te lokken. Inventiviteit Voor Beethoven betekende de stof een uitgelezen mogelijkheid zijn muzikale inventiviteit te beproeven op twee zeer contrastrerende thema s: de vastberaden, oorlogszuchtige zelfs snoeverige taal van Coriolanus die voor de poorten van Rome zijn verhaal komt halen en het herhaalde, steeds dringender flemen en smeken van de vrouwen of is het de andere, zachte kant van zijn karakter, die we hier horen? In ieder geval is de geharde Coriolanus hij dankte zijn bijnaam aan het op jeugdige leeftijd veroveren van de gelijknamige stad uiteindelijk niet bestand tegen zijn innerlijke twijfel. Het toegeven aan zijn zachte kant betekent verraad aan zijn companen. Bij Shakespeare zijn het de verbolgen strijdmakkers die hem doden, in het drama van Collin slaat Coriolanus de hand aan zichzelf. Gekund klinkt bij Beethoven de psychologische tekening van het slot en het daaropvolgende onvermijdelijke einde. De muziekgeschiedenis moest wachten op het symfonisch gedicht Don Juan van Richard Strauss, voor een vergelijkbare toonschildering van een zelfverkozen heldendood. 2 3

3 Bartóks lichtvoetigste pianoconcert Lieve vriend, schrijft de Hongaarse componist Béla Bartók op 6 juni 1945 vanuit New York aan de violist Yehudi Menuhin, het spijt mij zo zeer je te moeten meedelen dat we niet naar Californië kunnen komen. Ik voel me niet erg goed, en ook mijn vrouw was voor de afwisseling nu een aantal weken lang ziek en ze is nog niet volledig hersteld. We zijn eenvoudigweg bang voor een zo lange, moeizame reis. Twee maanden eerder was de stemming nog heel anders en heette het juichend: Lieve vriend, mijn arts is zeer enthousiast over Californië als zomerresidentie voor mij en ik denk er ook zo over. Dus we zijn heel gelukkig, je vriendelijke invitatie aan te kunnen nemen. Hoewel een terugkeer naar Hongarije in die zomer van 1945 enorm lokt, ziet Bartók de onmogelijkheid ervan in. Op 1 juli schrijft hij: Uit Hongarije komen uiterst deprimerende berichten binnen: ontzettende verwoestingen, een grote noodlijdendheid en een dreigende totale chaos. (...) God weet, hoeveel jaren het duurt voordat het land zich weer enigszins kan herstellen (als het dat al kan). En toch zou ik zo graag naar huis reizen, maar dan voorgoed... Bartók overlijdt op 26 september 1945 in een New Yorks ziekenhuis aan de gevolgen van leukemie. De laatste jaren waren ook in financiëel opzicht zwaar geweest, maar bevriende collega s hielden hem op de been door middel van compositieopdrachten. Zo schreef Béla Bartók hij in zijn laatste jaar een vioolsonate voor Yehudi Menuhin en het beroemde Concert voor orkest op verzoek van Sergej Koussevitzky. Een altvioolconcert een opdracht van altist Walter Primrose kon hij niet meer voltooien en het Derde pianoconcert al evenmin, al ontbreken hiervan maar een paar slotmaten. Over beide laatste werken ontfermde zich zijn vertrouweling Tibor Serly. Een opvallend lichte, bijna vrolijke toets kenmerkt dit Derde pianoconcert, dat met zijn klassieke driedeling snel-langzaamsnel ook qua vorm aansluit bij de klassieke voorbeelden. Misschien is het omdat hij het concert niet in opdracht schreef, maar als presentje voor de tweeënveertigste verjaardag van zijn vrouw Ditta, dat het zo vriendelijk van aard is gebleven. Bij de twee eerdere pianoconcerten domineert de slagkracht van de barbaarse Bartók, die spraakmakend was, maar niet door iedereen gewaardeerd. Het Derde pianoconcert kreeg direct een liefdevol onthaal, ook al ontbreken ook hier reeksen aanhoudende paukenslagen niet. De pianist opent het eerste deel met een folkloristisch thema, dat iets wegheeft van de Hongaarse verbunkos een traditionele rekrutendans. Door snel tussen verschillende modale toonsoorten te schakelen, ontstaat iets wat Bartók zelf polymodale chromatiek noemde. Een en al rust en bezonkenheid ademt het tweede deel, een Adagio. De toevoeging religioso zeldzaam in Bartóks oeuvre riep allerlei speculaties op over een voorvoeld naderend einde en een hernieuwde religieuze belangstelling van de kant van de componist. Door het gebruik van koraalachtige melodieën en een citaat uit Beethovens Heiliger Dankgesang kreeg dit deel zeker een persoonlijke toets. Ook meer wereldse verwijzingen ontbreken niet: het zogenaamde Tristan- akkoord sinds de opera van Richard Wagner een veelgebruikt symbool van onverbrekelijke liefde figureert verholen, maar uitbundig in deze natuurevocatie vol nachtelijke vredigheid. Door het gebruik van koraalachtige melodieën en een citaat uit Beethovens Heiliger Dankgesang kreeg Bartóks Adagio religioso een persoonlijke toets. Ook meer wereldse verwijzingen onbreken niet met het Tristan-akkoord als symbool van onverbrekelijke liefde. 4 5

4 Vrolijkheid is troef in het laatste deel, waarvan dus de laatste zeventien maten in het manuscript moesten ontbreken. Bartóks zoon Péter, die er met anderen voor zorgde dat zijn vaders stoffelijke overblijfselen na het vallen van de muur in 1989 werden teruggebracht naar de Hongaarse hoofdstad, reviseerde het werk nauwgezet in de jaren 90. Schumanns Konzertstück Waar Bartók een groot deel van zijn vooroorlogse faam te danken had aan zijn optreden als concertpianist, moest Robert Schumann in 1832 dit soort podiumaspiraties opgeven. Door het overmatige sterken van zijn zwakke vingers had hij letterlijk zijn hand overspeeld. Geen nood: Schumann bleek nog wel de ganzenveer te kunnen hanteren en begon over muziek te schrijven. Bovendien had hij twee voortreffelijk functionerende handen in zijn nabijheid: die van zijn vrouw Clara, de dochter van zijn pianoleraar Friedrich Wieck, die hij na veel strubbelingen en tegenwerking vanaf 1840 als wettige echtgenote aan zijn zijde wist. Er bleek een voortreffelijk literator in Schumann te schuilen, en een wakkere beschouwer van de verrichtingen van anderen. In het in 1834 door hem opgerichte Zeitschrift für Musik besprak hij met kennis van zaken talloze uitvoeringen van collega-componisten en -pianisten. Bij de honderden nieuwe stukken die hij hier recenseerde, zitten ook zo n dertig nieuwe pianoconcerten van tijdgenoten als Kalkbrenner, Hummel, Ries en Moscheles. Modernere, Clara en Robert Schumann meer de romantische beweging toegedane composities gingen daarbij hand in hand met klassieke op Beethoven en Mozart geënte werken. Aan voorbeelden dus geen gebrek. Na het succes van zijn beroemde Pianoconcert duurde het enige jaren voordat er een nieuw werk voor piano en orkest op de lessenaar stond. Het Konzertstück opus 92 beleefde zijn première op 14 februari 1850 in Leipzig, natuurlijk met Clara aan de vleugel. Nooit heeft Schumann dit torso verder uitgewerkt tot een driedelig concert, en waarschijnlijk daardoor is het net als zijn pendant, het Konzertstück opus 134 dat in 1853 in Utrecht zijn doop kreeg, wat minder vaak te horen. Ten onrechte, want ook deze composities tekenen Schumanns meesterschap. Na een langzame, uiterst kalme aanhef onwillekeurig komen Goethes gedich- bezweren dat het mysterie onder handbereik lijkt, maar toch niet grijpbaar is. Boekdelen spreekt het relaas van de componist dat hij eens s avonds laat in een landelijke omgeving stond waar de Loire en de Vienne samenstromen. In een stilte, die gemeubileerd was met bijna onwaarneembare natuurgeluiden, schrijft Dutilleux was er plotseling, als een vreemde oproep, een bijna onrustbarende mélange van geluiden, die steeds dichterbij weerkaatsten in opeenvolgende golven, aldoor in dezelfde richting gaand. In de hoop deze fascinerende geluiden met zijn bandrecorder op te kunnen tekenen, keerde de componist er de volgende avond op hetzelfde uur terug, maar natuurlijk vergeefs. De directe terugslag van deze ervaring vinden we terug in een compositie uit 1989, Mystère de l instant, maar de preoccupatie met reflecterende klanken figureert al dertig jaar eerder overduiten Meeresstille en Glückliche Fahrt in gedachten ontpopt zich in het vervolg een wilde, heroïsche strijd. Toch ontbreekt het aan poëtische momenten niet, met name in het samengaan van weemoedige hoorn- en pianoklanken. Schumann schijnt het brisante stuk in slechts acht dagen voltooid te hebben. Dutilleux: Le Double Van grote invloed op het naoorlogse muziekleven was de figuur van Sergej Koussevitzki, een Russische contrabassist die het tot dirigent van de Boston Symphony Orchestra bracht. Niet alleen Bartók ondersteunde hij, maar vele componisten van wie hij het belang inzag. Na zijn dood in 1951 ging het werk onder hoede van de Koussevitzki Foundation door: ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan vergaf de stichting aan eervolle opdracht aan een op dat moment in de schaduw staande componist: Henri Dutilleux. Kenmerkend voor de muziek van de Fransman Dutilleux is misschien wel dat zijn muziek ook door de bijgevoegde titels en ondertitels sterke programmatische asscociaties oproept, zonder ook maar een moment iets heel concreet te willen beschrijven. Daarin lijkt hij zielsverwant met zijn landgenoot Debussy, wiens Prélude à l aprèsmidi d un faune en La mer ook vagelijk een programma suggereren. Dutilleux voegt er echter een soort magische laag aan toe. Titels als Tout un monde lointain, L arbre des songes of Timbres, espace, mouvement, ou La nuit étoilé (naar het beroemde schilderij van Van Gogh) Henri Dutilleux 6 7

5 SI 4 53e seizoen 8 maart 2014 uitvoerenden Paul Gaugain: D ou venons-nous? Que sommes-nous? Où allons-nous? delijk in Dutilleux s Tweede symfonie. Hij omschrijft het werk als een muzikaal spel van spiegels en contrastrerende kleuren. Een middelgroot ensemble van twaalf musici met vertegenwoordigers van zeer uiteenlopende orkestkleuren plaatst hij vooraan rond de dirigent. Hoewel hij daarmee visueel het aloude beeld van het barokke concerto grosso oproept, wil Dutilleux iets geheel anders bereiken: twee orkesten in één, de een als weerkaatsing van het andere. Na rijp beraad besloot Dutilleux daarom zijn compositie de ondertitel le Double te verlenen. Expansieve groei Hoewel het werk drie delen kent, ligt de verbindende idee van expansieve groei van een enkel thema er als verbindend element onder, met name in de stijgende frases van de klarinet, een belangrijke kleur in het geheel. Uit een geheel van metamorfoses en vervormingen van de thema s komt uiteindelijk het slot voort, dat Dutilleux op het allerlaatst nog wijzigde. Dat was tijdens zijn verblijf in Boston, waar in 1959 de première plaatsvond. Met een vriendin van Charles Münch, Koussevitzky s opvolger, bezocht Dutilleux het plaatselijke Museum of Fine Arts, waar ze een werk van Gauguin onder ogen kregen, het bekende drieluik D ou venons-nous? Que sommesnous? Où allons-nous? Door haar opmerkzaam gemaakt op de gelijkenis van de nieuwe symfonie met dit werk, vanwege het vraagstellende karakter, besloot Dutilleux ook het laatste akkoord, aanvankelijk een grote drieklank op Cis, te vervangen door een vagere klank, om een gevoel van affirmatie, van bevestiging te vermijden. Dutilleux s wondere wereld van subtiele sonoriteit zou hem pas decennia later uit de schaduw trekken van de in de jaren 50 spraakmakende avantgarde-componisten als Pierre Boulez. Nochtans vinden we in zijn Tweede symfonie een voorafschaduwing van zijn latere succesen. Kees Arntzen Otto Tausk Sinds seizoen is Otto Tausk chef-dirigent van het Sinfonieorchester en Theater St. Gallen. Naast zijn symfonische concerten leidt hij er diverse operaproducties, onlangs nog Ariadne auf Naxos van Strauss. Hij begeleidt er dit seizoen solisten als Lars Vogt en Paul Lewis, dirigeert Puccini s Messa di Gloria en nieuwe producties van Don Giovanni en Korngolds Die tote Stadt. Bovendien keert hij terug naar het Tasmania Sym phony Orchestra en het West Australian Symphony Orchestra en staat hij voor het Nationaal Filharmonisch Orkest van Rusland en het Orchestre Philharmonique de Strassbourg. In Nederland is Otto Tausk regelmatig te gast. Zo beleefde hij afgelopen seizoen zijn debuutoptreden bij het Koninklijk Concertgebouworkest met twee wereldpremières, plus de Symfonie in D van Tristan Keuris. In 2011 ontving hij de Olifant, een prijs van de stad Haarlem voor zijn werk bij Holland Symfonia, waar hij gedurende vele jaren chef-dirigent was. De in Utrecht geboren Otto Tausk begon zijn carrière als violist; naast zijn vioolstudie bij Viktor Liberman en István Párkányi studeerde hij directie bij Jurjen Hempel en Kenneth Montgomery. Hij studeerde verder aan het conservatorium van Vilnius bij de Litouwse dirigent Jonas Aleksa, en was in de periode assistent-dirigent van Valery Gergiev bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Sindsdien dirigeerde Otto Tausk zowel dit orkest als Gergievs Mariinsky Theater in St. Petersburg. Eerder in de Matinee o.a. Jeths (2007), Ravel & L. Andriessen (2008), Ter Veldhuis, Weill & R. Strauss (2008), Copland, Van Norden, Vleggaar & Ives (2009), Ravel Ma mère l oye (suite), Loevendie Pianoconcert & Borodin Tweede symfonie (2009) MARCO BORGGREVE 8 9

6 Dezsö Ránki De Hongaarse pianist Dezsö Ránki staat bekend om zijn interpretatie van werken uit de klassieke (Mozart, Beethoven), romantische (Schubert, Schumann) en moderne periode (Bartók, Kurtág). Hij studeerde aan de Franz Liszt Academie bij Pál Kadosa. Zijn internationale carrière ging van start na het behalen van het Robert Schumann Concours in 1969 in Duitsland. Sindsdien geeft hij regelmatig concerten in de belangrijkste zalen van Europa, Japan en Amerika: van Londen (Queen Elisabeth Hall, Wigmore Hall), Parijs (Châtelet, Théâtre de la Ville), Amsterdam (Concertgebouw), Berlijn, Wenen (Wiener Festwochen) en Milaan tot San Francisco en Toronto. Daarnaast is hij te gast bij beroemde festivals als Lucerne, Ascona, Prague Spring, Weimar, Montpellier, Grange de Meslay, Roque d Anthéron, ANDREA FELVEGI Folle Journée de Nantes, Fêtes romantiques de Nohant en Lockenhaus. Naast recitals speelt hij concerten met orkesten als de Berliner Philharmoniker, het London Philharmonic, het BBC Philharmonic, het Koninklijk Concertgebouworkest, het Budapest Festival Orchestra, het English Chamber Orchestra, het Orchestre National de France, het Filharmonisch Orkest van Warschau en het NHK in Tokyo met dirigenten als Zubin Mehta, Kurt Sanderling, Jeffrey Tate, Frans Brüggen, Iván Fischer, Lorin Maazel, Daniele Gatti, Zoltán Kocsis, Antoni Wit, Douglas Boyd en Nikolaj Znaider. Op verschillende labels verschenen opnamen, waaronder die van Bartóks Mikrokosmos. Voor zijn interpretatie van Chopins Etudes opus 10 werd hij onderscheiden met de Grand Prix de l Académie Charles-Cros. Met zijn echtgenote Edit Klukon speelt Dezsö Ránki recitals voor twee piano s en quatre-mains; hun laatste cd bevat werken van Satie en Liszt. Eerder in de Matinee: Liszt Tweede Pianoconcert (1972), Bartók Derde pianoconcert (1974), Mozart Pianoconcert KV 450 (1975), Mozart Pianoconcert KV 488 & Rondo KV 382 (1986), Beethoven Vierde pianoconcert (1990), Mozart Rondo KV 382 & Pianoconcert in Es Jeune homme KV 271 (1992), Beethoven Vierde pianoconcert (2012) Radio Filharmonisch Orkest Het Radio Filharmonisch Orkest (RFO) bezet een prominente plaats in het Nederlandse muziekleven. Door een onuitputtelijk streven naar de hoogste artistieke kwaliteit en een uitgebalanceerde programmering groeide het momenteel honderd musici sterke orkest uit tot een van de beste orkesten van Nederland. Het orkest werd in 1945 opgericht door Albert van Raalte en werd nadien geleid door achtereenvolgens Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Sergiu Comissiona, Edo de Waart en Jaap van Zweden. In 2012 werd Markus Stenz aangesteld als chef-dirigent. De Amerikaanse dirigent James Gaffigan is vaste gastdirigent sinds het seizoen Met ingang van augustus 2013 maakt het RFO deel uit van de Stichting Omroep Muziek, samen met het Groot Omroepkoor en de productie-afdeling van de concertseries van Radio 4 (NTR, Avro en Tros). Het RFO werkte samen met befaamde gastdirigenten als Leopold Stokowski, Kirill Kondrashin, Antal Doráti, Riccardo Muti, Kurt Masur, Charles Dutoit, Mariss Jansons, Michael Tilson Thomas, Gennady Rozhdestvensky, Peter Eötvös, Vladimir Jurowsky en Valery Gergiev. Het RFO levert belangrijke bijdragen aan de NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert in het Amsterdamse Concertgebouw, en aan De Vrijdag van Vredenburg te Utrecht. Het RFO excelleert in bijzonder geprogrammeerde symfonische concerten en concertante opera-uitvoeringen, waar- bij het regelmatig eerste uitvoeringen in Nederland en wereldpremières betreft. Naast de concerten in de omroepseries was het RFO onder andere te horen op het Festival Musica 2008 en tijdens de BBC Proms 2011 in de Royal Albert Hall. Het Radio Filharmonisch Orkest heeft een indrukwekkende plaat- en cd-catalogus opgebouwd. Op verschillende labels verschenen vanaf de jaren 70 legendarische grammofoonplaten met dirigenten als Leopold Stokowski en Antal Doráti. Onder leiding van Jean Fournet werd een serie cd s gerealiseerd met Frans repertoire. Opnamen van de complete symfonieën van Mahler onder leiding van Edo de Waart verschenen op cd, alsook een unieke Wagner-box en de complete orkestwerken van Rachmaninov. Cd s met werken van hedendaagse componisten als Jonathan Harvey, Klas Torstensson en Jan van Vlijmen werden onderscheiden met prijzen en eervolle vermeldingen. Met dirigent Mark Wigglesworth werden de symfonieën van Sjostakovitsj op cd vastgelegd, en onder leiding van Jaap van Zweden verscheen een Bruckner-cyclus. De live-registratie van Wagners Parsifal, in de NTR ZaterdagMatinee onder leiding van Van Zweden, werd onderscheiden met de Edison Klassiek 2012 in de categorie Opera. volg het Radio Filharmonisch Orkest op twitter (@radiofilhorkest) en facebook 10 11

7 Radio Filharmonisch Orkest BESCHERMHEER EERSTE VIOOL TWEEDE VIOOL ALTVIOOL CONTRABAS KLARINET TROMPET SLAGWERK Bernard Haitink Joris van Rijn Nadia Wijzenbeek* Semjon Meerson Fred Gaasterland Alexander Baev Maria Escarabajal Alberto Facanha Johnson Josje ter Haar Kerstin Kendler Anna Korpalska Pamela Kubik Leonie Mensink Pedja Milosavljevic Gerrie Rodenhuis Ruud Wagemakers Casper Bleumers* Andrea van Harmelen Sarah Loerkens Ian van den Berk Michiel Eekhof Annemarie van Helderen Esther Kövy Renate van Riel Nina de Waal Paul Hendriks Robbert Honorits Leonie Kleiss Miyuki Konoe Francien Schatborn* Frank Brakkee Huub Beckers Arjan Wildschut Annemijn den Herder Erik Krosenbrink Robert Meulendijk Igor Bobylev Ewa Wagner Roeland Jagers Annemieke Huls Rien Wisse Walter van Egeraat Annika Hope Jim Schultz Stephan Wienjus Ioannis Bampaloukas Frank van den Brink* Arjan Woudenberg Sergio Hamerslag Hessel Buma Hans van Loenen* Raymond Rook Mark Haeldermans Vincent Cox Esther Doornink FAGOT TROMBONE HARP Hajime Konoe* Jos Lammerse Desirée van Vliet Herman Nass Jaume Gavilan Agullo* Brandt Attema Ellen Versney HOORN TUBA Bernard Beniers CELLO HOBO Michael Müller* Anton Istomin Eveline Kraayenhof Mirjam Bosma Crit Coenegracht Anneke Janssen Ansfried Plat Marjolein Meijer Aisling Casey Justine Gerretsen* Yvonne Wolters Gerard van Andel Petra Botma-Zijlstra Toine Martens Laurens Otto Rebecca Grannetia CHEF-DIRIGENT Markus Stenz HONORARY CHIEF CONDUCTOR Jaap van Zweden ERE-DIRIGENT Edo de Waart VASTE GASTDIRIGENT James Gaffigan ASSISTENT-DIRIGENT Karel Deseure FLUIT Barbara Deleu Carla Meijers Maike Grobbenhaar CELESTA Pauline Post* KLAVECIMBEL Reinier van Houdt* PAUKEN Paul Jussen* * in Dutilleux-ensemble zondag 16 maart uur Vredenburg Leidsche Rijn Instrumentaal Ensemble Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Karel Deseure verteller Joep Onderdelinden tekst & regie Margrith Vrenegoor vormgeving Peter Claassen op muziek van Poulenc, Satie en Honegger HANS VAN DER WOERD Radio Filharmonisch Orkest, met chef-dirigent Markus Stenz 12 toegang 16,50 13,50 incl. drankje & garderobe 6 + kaarten via vredenburg.nl of telefonisch

8 zaterdag 15 maart 2014, uur Concertgebouw Amsterdam PASSIE IN OPDRACHT Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Nationaal Jeugdkoor Markus Stenz dirigent Gijs Leenaars koordirigent MacMillan St Luke Passion opdrachtwerk ntr zaterdagmatinee, duke university, city of birmingham symphony orchestra, britten sinfonia en soli deo gloria - wereldpremière In 2009 schreef James MacMillan geschiedenis in Nederland. Het Koninklijk Concertgebouworkest voerde dat jaar, in plaats van de gebruikelijke Bach-passie, MacMillans nieuw gecomponeerde St John Passion uit. De gemoederen raakten verhit, het publiek verdeeld. Een rijke traditie doorbreken met een nieuw werk? Toen alle commotie was weggeëbd, restte een werk dat indruk blijft maken. Vandaar dat MacMillan van onder andere de ZaterdagMatinee de opdracht kreeg, zijn weg door de passies te vervolgen. Voor een kleinere bezetting, maar met dezelfde intensiteit, schrijft hij nu een Lucaspassie, die tijdens dit concert haar wereldpremière beleeft. De Schot MacMillan overlegde intensief met wetenschappers over de betekenis van de tekst, en over de vraag hoe die te interpreteren. Volgens hen krijgen we straks dingen te zien en te horen die we anders nooit gezien en gehoord zouden hebben. zaterdag 22 maart 2014, uur Concertgebouw Amsterdam ROMANTIEK ZONDER GRENZEN Rotterdams Philharmonisch Orkest Valery Gergiev dirigent Benjamin Schmid viool Weber Ouverture Der Freischütz Dutilleux Vioolconcert L arbre des songes Berlioz Symphonie fantastique De titel L arbre des songes (de boom van de dromen) zou direct uit een romantisch sprookje afkomstig kunnen zijn. Benjamin Schmid speelt in dit vioolconcert van Henri Dutilleux de melodieuze solopartij, die oorspronkelijk voor Isaac Stern geschreven werd. Opvallend zijn de overgangsepisoden, waarin de componist met celesta, piano en slagwerk de carillonklanken nabootst, die hij in zijn kinderjaren in Noord-Frankrijk leerde kennen. Der Freischütz van Carl Maria von Weber: hoeveel romantischer kun je het krijgen? In de ouverture klinken jachtsignalen, duivelse motieven, een liefdesgezang en, uiteraard, de overwinning van het Licht. En nóg een kolfje naar de hand(en) van Valery Gergiev: Hector Berlioz trekt in zijn Symphonie fantastique alle registers open om zijn obsessieve liefdesverdriet te verwerken. Alleen een hart van steen kan ongevoelig blijven voor zoveel passie. H 5 hedendaags SII 5 symfonisch ii

9 vrijdag 21 maart 2014, uur Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht SCHAT EN DE FRANSEN philharmonie zuidnederland Kees Bakels dirigent Roger Muraro piano vrijdag 14 maart 2014, uur Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht DROEFENIS EN BLIJMOEDIGHEID Amsterdam Sinfonietta Candida Thompson concertmeester Alexander Melnikov piano Wagemans Drie vlinderdansen Mozart Pianoconcert nr. 9 in Es Jeunehomme R. Strauss Metamorphosen Debussy La mer Franck Variations symphoniques Schat Etudes voor piano en orkest Ravel Suite Daphnis et Chloé nr. 2 16