Arbobeleidsplan

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Arbobeleidsplan 2010-2013"

Transcriptie

1 Stafdirectoraat Personeelszaken/ARBO Auteur: H.G.M.M. Luyten Datum: 30 augustus 2010 Versie: 1.1 Status: definitief Arbobeleidsplan

2 I n h o u d s o p g a v e 1 Inleiding Achtergrond Uitgangspunten Arbomanagementsysteem Rol afdeling Arbo Overzicht activiteiten afdeling Arbo Toelichting activiteiten Van verzuimmanagement naar Integraal Gezondheidsmanagement Resultaten tot op heden en doelstelling voor aankomende jaren...13 Bijlage 1: Activiteitenplan Arbo : diensten en majeure projecten...15 Arbobeleidsplan

3 1 Inleiding Hier treft u het Arbobeleidsplan : hèt arbeidsomstandighedenbeleid van het azm voor de aankomende jaren. Het document is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 geven wij kort de maatschappelijke ontwikkelingen weer die tezamen met de actuele wet- en regelgeving èn Arbocatalogus UMC s hebben geleid tot de totstandkoming van het beleid. In hoofdstuk 2 lichten we het arbomanagementsysteem binnen het azm en de rol van de afdeling Arbo toe. In hoofdstuk 3 wordt er een overzicht van de dienstverlening van de afdeling Arbo op zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau. In hoofdstuk 5 wordt de transitie van verzuimmanagement naar Intergraal Gezondheidsmanagement geschetst. En tot slot geven we in de bijlage een vertaling van het beleid naar het Activiteitenplan Achtergrond De gezondheidszorg ontwikkelt zich snel en daardoor worden hoge eisen aan medewerkers gesteld. Binnen het azm wordt veel aandacht besteed aan het creëren van een aantrekkelijke en inspirerende werkomgeving voor de medewerkers. De doelstelling van het arbeidsomstandighedenbeleid is binnen het azm geformuleerd in de arbomissie: Stimuleer goede zorg door zorg te dragen voor goede arbeidsomstandigheden. De diensten van de afdeling Arbo azm richten zich dan ook op goede arbeidsomstandigheden, kwalitatief goede zorg, plezierige werkomgeving en verbetering van de productie. De vraag naar Arbodienstverlening wordt bepaald door wetgeving maar ook door maatschappelijke ontwikkelingen en trends. De Advies Commissie Arbeidsparticipatie concludeert (onder leiding van dhr. P. Bakker) in haar rapport van juni dat de beroepsbevolking vanaf 2010 gaat afnemen doordat de omvangrijke generatie babyboomers stopt met werken terwijl er veel minder jonge mensen op de arbeidsmarkt bijkomen. In de periode tot 2040 leidt dit tot een daling van de beroepsbevolking met maar liefst 1 miljoen mensen. De omvang van de totale bevolking groeit in die periode nog licht en het aandeel van mensen ouder dan 65 jaar stijgt sterk. Ramingen laten zien dat de vraag naar arbeid nog flink zal doorgroeien. In de periode tot 2015 komen er banen bij, terwijl er door pensioen en arbeidsongeschiktheid ook nog eens 2,6 miljoen banen vrijkomen waarvoor mensen nodig zijn. Voor het eerst in de geschiedenis zullen er daardoor structureel minder mensen beschikbaar zijn om te werken dan er banen zijn. En daar blijft het niet bij. Door internationale concurrentie zullen er steeds meer verschuivingen plaatsvinden in sectoren en opleidingseisen. Er wordt meer gevraagd van mensen en aanpassingsvermogen wordt steeds belangrijker. De opgave waar Nederland voor staat is om zo veel mogelijk mensen inzetbaar te maken en te houden. 1 Naar een toekomst die werkt, Advies Commissie Arbeidsparticipatie, 16 juni 2008 Arbobeleidsplan

4 Specifiek voor het azm geldt daarnaast dat we in de zorg nu al mensen tekort komen en dit tekort zal nog verder toenemen. Door de vergrijzing en dalende gezondheid van de bevolking ontstaat een stijgende vraag naar zorg en daarmee naar personeel. Daar komt bij dat de kwaliteitseisen binnen de zorg steeds meer toenemen. Al met al zijn in de periode tot 2020 in de zorg een half miljoen extra mensen nodig. Dit vraagt een nieuwe vorm van Arbodienstverlening. Het azm speelt - als kenniscentrum - een essentiële rol bij deze ontwikkeling en het is voor externe organisaties dan ook interessant op dit gebied samen te werken met deskundigen van het azm. Op basis van bovengenoemde maatschappelijke ontwikkelingen en de actuele wet- en regelgeving heeft azm door middel van een Arbo(plus)convenant en arbocatalogus een eigen visie, beleid en dienstverlening ontwikkeld. Dit is vertaald in de mandateringsregeling (2009) en nu in dit Arbobeleidsplan Op alle niveaus in de organisatie zijn verantwoordelijkheden vastgelegd waarbij zelfwerkzaamheid en maatwerk de kernbegrippen zijn. 3 Uitgangspunten Arbomanagementsysteem De uitgangspunten voor het arbomanagementsysteem binnen het azm zijn: Er is sprake van integraal management. De manager en de leidinggevende dienen niet alleen zorg te dragen voor het primaire proces, maar ook voor een aantal deelaspecten als personeelsbeleid, financiën en Arbo. Anders gezegd: Arbobeleid is geen beleidsveld meer an sich, maar is een onderdeel in het proces van integraal management. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot Arbo voor management, leiding en medewerkers staan ook beschreven in de Mandateringregeling azm (2009). Er is sprake van zelfwerkzaamheid bij de uitvoering van het arbeidsomstandighedenbeleid. Zelfwerkzaamheid van management, leiding en medewerkers verhoogt het draagvlak voor de uitvoering van beleid en de kennis van arbeidsomstandigheden binnen de resultaatverantwoordelijke eenheid. De Raad van Bestuur, de OR, het management van de resultaatverantwoordelijke eenheden, de leidinggevenden en de medewerkers worden bij de invulling van de Arbostructuur en de uitvoering van het arbeidsomstandighedenbeleid ondersteund door de afdeling Arbo. Arbobeleidsplan

5 Binnen het azm conformeert men zich aan de Nederlandse Arbowetgeving (notitie liberalisering Arbo-wet aanverwante wetgeving) en aan afspraken die zijn gemaakt met andere academische ziekenhuizen en sociale partners betreffende Arbo-aspecten, beschreven in de Arbocatalogus UMC s. Om decentrale arbozorg en continue innovatie te bewerkstelligen is binnen het azm een integraal Arbomanagementsysteem ontwikkeld dat voldoet aan de OHSAS en gecertificeerd is. Hiermee wordt de last voor het primaire proces, ondanks de decentralisatie, beperkt. Tevens sluit het Arbomanagementsysteem aan op bestaande systemen voor onder andere kwaliteitszorg. De essentie van een Arbomanagementsysteem zit hem in het continu verbeteren van de arbeidsomstandigheden door het toepassen van de zogenaamde plan-do-check-act - cyclus. Deze cyclus is bekend als de Demingcyclus : Plan - Do - Check - Act. Verbeteringen worden, eenmaal gerealiseerd, geborgd. Het succesvol inzetten van het arbeidsomstandighedenbeleid in het azm is mogelijk geworden door de opzet van een goede Arbostructuur die de laatste jaren succesvol is geïmplementeerd. Het azm is sinds 2009 in zijn geheel OHSAS gecertificeerd. Het azm is het eerste academische ziekenhuis dat volgens deze norm gecertificeerd is. 3.1 Rol afdeling Arbo De succesvolle implementatie van de arbostructuur en de uitvoering van het arbeidsomstandighedenbeleid binnen het azm is voorbereid en begeleid door de deskundigen van de afdeling Arbo. Binnen deze afdeling is op dit gebied dan ook veel expertise opgebouwd. De afdeling Arbo biedt aan het azm en aanverwante stichtingen dienstverlening en ondersteuning op drie niveaus, namelijk: strategisch niveau, door concepten en beleid te ontwerpen; tactisch niveau, door ondermeer de database te gebruiken voor stuur- en kengetallen; operationeel niveau, door gerichte diensten aan te bieden in het kader van Reïntegratie & Verzuim en Preventie & Vitaliteit. De structuur van de Arbo-organisatie binnen het azm is als volgt: Arbobeleidsplan

6 OR RvB Dir. PZ Personeelszaken Adjunct directeur Resultaatverantwoordelijke Eenheid, Stafdienst/directoraat OC PZ OC RVE PM PZ PM RVE Externe arbodienstverlening aan o.a.: aanverw. stichtingen Team coördinator arbo Leiding Afd1 Leiding afd 2 Leiding Afd 3 Leiding afd 4 Interne providers: InReb Happy Externe providers: Arboned, ArboUnie, Tulser, Crutzen Consultancy, etc. Contactgroep Preventiemedewerkers Kerngroep Arbo Werkgroep Veilige zorg Werkgroep Gevaarlijke Stoffen V&R en backoffice Adviseurs secretariaat Vertrouwens personen ASD/BVF Werkgroep Loket functie azm Werkgroep RIE Werkgroep Arbozorgsysteem Werkgroep Integraal Gezondheids management Preventie Prog. Straling Biologische Veiligheid (op afroep) Arbostructuur azm: Lijnstructuur 4 Overzicht activiteiten afdeling Arbo Zoals in paragraaf 3.1 is aangegeven, biedt de afdeling Arbo van het azm met haar dienstverlening ondersteuning op het zowel strategisch, tactisch als operationeel niveau. A. Op strategisch niveau, door ontwerp, ontwikkeling en actualisatie van de beleidsvisie met betrekking tot Arbo in het azm: 1. Mandateringsregeling Arbobeleidsplan Arbocatalogus UMC s 4. Integraal Gezondheidsmanagement B. Op tactisch niveau, door ondersteuning van de RVE s- en stafdirectoraten in het azm: 1. Adviesfunctie bij de beleidsuitvoering 2. Bewaking en controle van de beleidsuitvoering 3. Backoffice-activiteiten: genereren van stuur- en kengetallen (o.a.verzuimstatistieken) C. Op operationeel niveau, door gerichte diensten aan te bieden binnen de kaders van reïntegratie & verzuim en preventie & vitaliteit. In het kader van Reïntegratie & Verzuim ligt het accent nadrukkelijk op het begeleiden van medewerkers die verzuimen wegens een ziekte, hinder of gebrek, het terugdringen van arbeidsongeschiktheid en het bevorderen van reïntegratie. Hiervoor worden de volgende instrumenten en diensten toegepast: 1. Verzuimspreekuren door de bedrijfsarts en re-integratieconsulent 2. Aanwezigheid van de bedrijfsarts bij het casuïstiek overstijgend overleg 3. Inzet van een arbeidsdeskundige 4. Inzet van een bedrijfsmaatschappelijke werker 5. Gebruik van reïntegratietrajecten via de reïntegratieconsulent - re-integratie in de luwte Arbobeleidsplan

7 - bemiddelingsactiviteiten: regeling versnelde opname en behandeling van (zieke) medewerkers. - inzet van het interne en externe re-integratiebureaus (waaronder InReB en SprintUm). In kader van activiteiten met betrekking tot preventie en bevordering van de vitaliteit worden de volgende majeure projecten en programma s ingezet: 1. Uitvoering en actualisatie van de Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) 2. Uitvoering van de preventieprogramma s gericht op het vergroten van kennis in het azm in relatie tot: - verzuimmanagement - fysieke belasting - KANS - psychische belasting (waaronder agressie & geweld) - cytostatica - Anesthesiegassen - gevaarlijke stoffen - huidbelasting - Biologische agentia - Fysische belasting - Arbeidsmiddelen 3. Opleiding van de RVE-preventiemedewerkers 4. Toepassing van werkplekonderzoeken 5. Voorlichting over en implementatie van het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) 6. Uitvoering van integraal gezondheidsmanagement (IGM) 7. Onderzoek werkdruk en werk- en rusttijden arts-assistenten in het azm 8. Backoffice-activiteiten 4.1 Toelichting activiteiten In deze paragraaf worden de belangrijkste wettelijke taken en majeure projecten van de afdeling Arbo nader toegelicht. In de bijlage treft u het activiteitenplan behorende bij het Arbobeleidsplan In dit plan staan de concrete acties vermeld die plaats gaan vinden in de periode Arbocatalogus In de laatste wijziging van de Arbo-wet die is ingegaan per 1 januari 2007 wordt werkgevers de mogelijkheid geboden op brancheniveau een arbocatalogus samen te stellen. In deze catalogus worden instrumenten, methoden en oplossingen beschreven voor de belangrijkste werkgerelateerde gezondheidsrisico s in de branche. Werknemers en werknemers in de UMC s hebben in hun overlegvergadering (LOAZ) besloten om zelf een Arbocatalogus op te stellen. Daarbij is besloten zo veel mogelijk aansluiting te zoeken bij de bestaande afspraken en ontwikkelde projecten op basis van het arboconvenant en het arboplusconvenant. Door zelf een arbocatalogus in te richten heeft de branche (NFU) meer invloed op het handhavingsbeleid van de Arbeidsinspectie. In plaats van de huidige beleidsregels en de branchebrochures van de arbeidsinspectie is dan de eigen arbocatalogus de handhavingsnorm. Het opstellen van de arbocatalogus UMC s vindt in de periode plaats. De medewerkers van Stafdirectoriaat PZ/ afdeling Arbo azm leveren aan dit proces een actieve bijdrage: - zitting in de operationele stuurgroep - deelname aan de diverse werkgroepen die zorgdragen voor de ontwikkeling van de deelcatalogi Arbobeleidsplan

8 - Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) In het azm is op nagenoeg iedere afdeling een actuele RI&E aanwezig. Er is afgelopen jaren veel ervaring opgedaan op het gebied van de uitvoering van RI&E s. Daarnaast heeft het azm een eigen RI&E-methodiek ontwikkeld: BAHCO III. Bij de uitvoering van de RI&E wordt uitgegaan van zelfwerkzaamheid en verantwoordelijkheid van de afdeling. De toetsing van de RI&E s wordt uitgevoerd door gecertificeerde kerndeskundigen van de externe arbodienst. Samengevat voert de afdeling arbo de volgende acties uit binnen het azm op het gebied van de RI&E: - Ontwikkeling en onderhoud RI&E methodiek (BAHCO III) - Ondersteuning van preventiemedewerkers bij opstelling, uitvoering en actualisering van de RI&E s op elke afdeling - Toetsing van het plan van aanpak (volgend uit RI&E) door gecertificeerde kerndeskundigen Preventief Medisch Onderzoek (PMO) Op grond van de Arbowet is de werkgever verplicht om de werknemer een preventief medisch onderzoek aan te bieden. Het onderzoek is erop gericht de risico s van de arbeid voor de gezondheid van de werknemer zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. De inhoud van het onderzoek is dan ook afgestemd op de risico s die het werk met zich meebrengt. De afdeling Arbo voert op hoofdlijnen de volgende acties uit binnen het azm op het gebied van het PMO: - Up-to-date houden PMO beleid - Opstellen projectplan PMO per afdeling - Voorlichting omtrent PMO - Uitvoering PMO Activiteiten gericht op preventie Binnen het azm zijn er diverse arbeidsrisico s aanwezig. De afdeling Arbo organiseert in dit kader diverse programma s gericht om het voorkomen en beheersen van deze risico s en het verzuim wat eruit voort kan vloeien. Hierna volgt een overzicht van de risico s en de preventieprogramma s die plaatsvinden binnen het azm. Verzuimmanagement Binnen het azm is de leidinggevende de casemanager in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter (WVP). Door middel van een verzuimmodule in SAP/ERP wordt de leidinggevende erop attent gemaakt welke activiteiten in het kader van de WVP in de tijd uitgevoerd dienen te worden met betrekking tot de begeleiding van de verzuimende medewerker wegens een ziekte, hinder of gebrek. Het belang hierbij is tweeledig: 1) het bevordert een snelle re-integratie en 2) het re-integratieverslag is compleet mocht het komen tot een WIA-. Indien er niet voldaan wordt aan een juiste uitvoering van de Wet Verbetering Poortwachter, is er een risico dat een medewerker langer zal verzuimen. Tevens loopt de werkgever het risico verplicht te worden tot het langer doorbetalen van salaris in geval dat er onvoldoende inspanningen verricht zijn om reintegratie te bevorderen. Activiteiten afdeling Arbo: - Instructie SAP/ERP aan leidinggevenden - Ondersteuning van leidinggevende bij uitvoering van zijn rol van als casemanager Fysieke belasting Met name medewerkers in de zorgverlenende en facilitaire functies worden beschouwd als risicogroepen voor fysieke belasting. In deze functies kan blootstelling aan tillen, ongunstige werkhoudingen en frequente dynamische bewegingen een arbeidsrisico vormen en leiden tot klachten aan het bewegingsapparaat. Bij medewerkers, die veel klachten vertonen en als gevolg van de klachten beperkingen ondervinden in hun functioneren, is er een verhoogd risico op uitval. Verminderde blootstelling aan de Arbobeleidsplan

9 risicofactoren leidt tot minder klachten en minder uitval. Activiteiten die de afdeling Arbo op het gebied van preventie van fysieke belasting verricht zijn: - Aanbod preventieprogramma Fysieke Belasting aan risicogroepen - Trainen en ondersteunen van ergocoaches in de uitoefening van hun taak - Inventariseren aanwezigheid en gebruik tilhulpmiddelen - Realiseren van tilprotocollen in de patiëntenzorg - Realiseren van beleid met betrekking tot controle en onderhoud rollend materieel - Aandacht voor het aspect ergonomie bij aanschaf materieel en (ver)bouw plannen KANS Het risico op klachten van armen, nek en schouders (KANS) door, onder meer, beeldschermwerk is ook bij de UMC s aanzienlijk. In de administratieve beroepen behoort bijna 40% van de medewerkers tot de risicogroep. Daarvan loopt een derde een aannemelijk verhoogd risico op uitval door KANS. Naast administratieve functies loopt ook personeel werkzaam in de laboratoria risico op KANS. Preventieactiviteiten gericht op het terugdringen van het risico op KANS krijgen permanent aandacht. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Aanbod preventieprogramma KANS aan risicogroepen - Implementatie van pauze-software (FWD) - Vernieuwen van de e-learning modules KANS - Werkplekonderzoeken specifiek voor medewerkers met KANS-risico Psychosociale arbeidsbelasting (waaronder Agressie & Geweld) Uit de Eindevaluatie Arboplusconvenant (2007) blijkt dat psychische belasting in de vorm van emotionele belasting, werkdruk en agressie & geweld een risico kan zijn voor bepaalde medewerkers. Deze risicofactoren kunnen leiden tot verhoogde werkstress. Bij medewerkers die klachten vertonen als gevolg van werkstress of blootgesteld zijn aan agressie en geweld is er een verhoogd risico op uitval. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Aanbod preventieprogramma Psychische belasting aan risicogroepen - Loketfunctie voor onder andere incidenten van agressie en geweld - Organiseren opvang zoals de inzet van vertrouwenpersoon Cytostatica Blootstelling aan kankerverwekkende stoffen van de medewerker(s) is een ernstig risico door het te verwachten negatieve effect: maligniteit en/of schade aan het nageslacht. Slechte beheersing van dit risico kan bovendien leiden tot ernstige imagoschade. De kans op blootstelling is bij normale bedrijfsvoering klein, maar niet verwaarloosbaar. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Aansturen werkgroep Cytostatica - Onderhouden samenwerkingverbanden in België (Academische ziekenhuis Gent en/of Leuven) en Duitsland (Universitätsklinikum Aachen) gericht op veilige omgang met cytostatica - Veegproeven en urinemetingen op de van toepassing zijnde afdelingen - Voorlichting en onderwijs (preventieprogramma cytostatica) voor betreffende afdelingen Anesthesiegassen Ziekenhuizen maken in de patiëntenzorg gebruik van inhalatie anesthetica, ook wel narcosegassen genoemd. Inhalatie-anesthetica vallen onder de gevaarlijke stoffen, omdat van een aantal bekend is dat deze schadelijke en/of reprotoxische eigenschappen hebben. Medewerkers, die beroepsmatig werken met inhalatie-anesthetica, kunnen chronisch en repeterend worden blootgesteld aan hoge en lage concentraties en aan piekblootstellingen. Dat betekent dat iedereen die ermee werkt, zorgvuldig moet handelen. De UMC s houden zich in ieder geval aan de (bedrijfs)grenswaarden, maar zien het als hun plicht de blootstelling zo laag mogelijk te laten zijn. Arbobeleidsplan

10 Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Aansturen werkgroep anesthesiegassen in het azm - Onderzoek naar blootstelling van anesthesiegassen ter identificatie van mogelijke risico s - Maatregelen ontwikkeling ter vermindering van blootstelling aan anesthesiegassen Gevaarlijke stoffen In UMC s is het risico van gevaarlijke stoffen vooral gebaseerd op de aanwezigheid van grote aantallen soms extreem toxische - stoffen in kleine hoeveelheden. Veel regelgeving (onder meer de registratieverplichting) is gericht op een beperkt aantal stoffen in grote hoeveelheden. De ontwikkeling van een database voor meer dan 5000 gevaarlijke stoffen is daarom een belangrijke stap geweest in het Arboconvenant, die goed past bij de specifieke risico s van het azm. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Voorlichting over gevaarlijke stoffen - Beheersmaatregelen volgens arbeidshygiënische strategie m.b.t. gevaarlijke stoffen (o.a afzuiging en persoonlijke beschermingsmiddelen) - Onderzoek naar blootstelling mogelijke gevaarlijke stoffen - Uitvoering preventieprogramma gevaarlijke stoffen voor betreffende afdelingen Huidbelasting Handeczeem is een van de meest voorkomende beroepsgerelateerde aandoeningen in de gezondheidszorg. De prognose van handeczeem is slecht: 60% van de medewerkers met handeczeem krijgt een chronische vorm. De risico s voor de huid door blootstelling aan nat werk, irriterende stoffen zoals zepen, chemicaliën en het dragen van handschoenen gelden voor alle medewerkers. De gevoeligheid voor deze factoren verschilt wel sterk tussen individuen. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Vastleggen van concrete maatregelen en middelen ter vermindering van handeczeem. - Ontwikkeling van voorlichtingsmateriaal voor medewerkers. Biologische agentia Biologische agentia is een verzamelnaam voor micro-organismen zoals schimmels, bacteriën, parasieten en virussen en kunnen schadelijk zijn voor de mens. Biologische agentia kunnen een infectie, een allergie, vergiftiging of kanker veroorzaken. Binnen de gezondheidszorg spelen agens als hepatitis A en B, TBC, MRSA, Varicella, Griep en SARS. Ten aanzien van biologische agentia is de doelstelling te voldoen aan de wettelijke eisen m.b.t. vergunningen, het beperken van de blootstelling en de juiste opvang van besmette personen. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - Bewaken inhoud noodzakelijke procedures ter voorkoming van blootstelling (bijvoorbeeld prikaccidenten) - van de noodzakelijke vergunningen - onderhoud zorgsysteem biologische veiligheid - registratie en begeleiding medewerkers na prikaccidenten - aanbod PMO indien blijkt dat de mate van blootstelling aan biologische agentia een gevaar kan opleveren voor de veiligheid en gezondheid van medewerkers Fysische belasting Het azm voert een beleid dat erop is gericht gezondheidsschade en verzuim als gevolg van een onbehaaglijk binnenklimaat, schadelijk geluid en niet-ioniserende straling te voorkomen. Activiteiten van de afdeling Arbo: - beoordelen van blootstelling - verzorgen van voorlichting aan betreffende afdeling Arbobeleidsplan

11 - ondersteunen bij het verlagen van de blootstelling - jaarlijks PMO voor medewerkers die blootgesteld worden aan ioniserende straling Arbeidsmiddelen Binnen het azm voldoen alle arbeidsmiddelen aan de veiligheidseisen en richtlijnen gesteld in Arbowet, Arbocatalogus etc. Middels de RI&E en inspecties van medische apparatuur en technische installaties wordt geborgd dat medewerkers veilig en gezond kunnen werken met arbeidsmiddelen en ongevallen en imagoschade voor het azm worden voorkomen. - Up tot date houden van de RI&E - ondersteuning bij uitvoering maatregelen Scholing preventiemedewerkers De preventiemedewerkers zijn in het kader van de uitvoering van het Arbobeleid in het azm belangrijke sleutelfiguren. Zij vervullen een essentiële rol bij het organiseren en uitvoeren van de noodzakelijke Arbo-activiteiten binnen de RVE of stafdirectoraat. Voor het uitvoeren van deze taak is het wenselijk dat de preventiemedewerker op de hoogte is van de bestaande en nieuwe ontwikkelingen in relatie tot Arbo(-beleid). Scholing van de preventiemedewerker resulteert in een betere uitvoering en borging van het Arbo-beleid in het azm. Activiteiten van de afdeling Arbo zijn: - realiseren van een functieomschrijving voor preventiemedewerkers - opleiding van de preventiemedewerkers - organisatie van periodieke vergaderingen (preventiemedewerkers) Werkdruk & werk- en rusttijden De Arbeidsinspectie heeft een landelijk onderzoek ingezet naar de naleving van de werken rusttijden bij de arts-assistenten. Tijdens het laatste inspectiebezoek van de arbeidsinspectie aan het azm (d.d. 16 juni 2010) zijn er een aantal onvolkomenheden geconstateerd. Het doel van het ingezette beleid is dat het azm als goed werkgever zorg draagt voor roosters en een sluitende registratie van de geplande en gerealiseerde jaaruren van elke azm medewerker binnen de kaders van de Arbeidstijdenwet, het Arbeidstijdenbesluit en de CAO. De activiteiten die de afdeling Arbo aankomende periode hierbij uitvoert, is: - controle naleving van de werk- en rusttijden bij AIOS/ANIOS waarbij 2 maal per jaar een audit wordt uitgevoerd en gerapporteerd wordt aan het management. - Uitbreiding controle en advies naleving arbeidstijdenwet richting andere functiegroepen binnen het azm. Arbobeleidsplan

12 5 Van verzuimmanagement naar Integraal Gezondheidsmanagement Zoals in hoofdstuk 2 al werd geschetst zal door de maatschappelijke ontwikkelingen zoals vergrijzing en ontgroening, verhoging van de uittredingsleeftijd, een verouderende bevolking, veranderende leefgewoonten en ongezond gedrag de druk op het personeel in de curatieve zorg de komende jaren toenemen. Voor het azm betekent dit dat het actief en productief houden van de ouder wordende "azm-medewerker" steeds belangrijker wordt. Om hierop in te kunnen spelen is het azm in 2006 gestart met de oriëntatie op Gezondheidsmanagement". In 2007 is het definitieve projectplan Integraal Gezondheidsmanagement (IGM) goedgekeurd door de Raad van Bestuur. IGM omvat het systematisch managen van bedrijfsactiviteiten met het doel de gezondheid van de medewerker en de organisatie te bevorderen. Bij IGM vormt gezondheid een structureel punt van aandacht en zorg in de bedrijfsvoering. Dit reikt dus verder dan de risicobeheersing en de verzuimpreventie waar het wettelijk verplichte ARBO-beleid van elke organisatie op gericht dient te zijn. Daarbij is de aandacht voornamelijk gericht op het wegnemen van factoren in de organisatie en de bedrijfsvoering die een risico vormen voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de medewerkers, zodat verzuim als gevolg daarvan kan worden teruggedrongen. Bij IGM is gezondheid van de medewerker en de organisatie min of meer een dynamisch doel in zichzelf, los van al dan niet in de bedrijfssituatie aanwezige risicofactoren. Het gaat om een proactief beleid dat steeds op zoek is naar het verbeteren van de gezondheidssituatie én prestaties van medewerker en organisatie. Gezondheid wordt daarmee de ruggengraat van de bedrijfsvoering, waardoor economische doelstellingen (bedrijfsresultaat), HR beleid, ontwikkelingen in de markt, innovatie en maatschappelijk ondernemen met elkaar tot een integraal proces kunnen worden verbonden. Het azm hanteert bij de implementatie van IGM een zgn. twee sporen benadering. Enerzijds wordt er structureel aandacht besteed aan dit onderwerp vanuit het brede organisatieperspectief (economisch, HR, markt, innovatie, maatschappelijk ondernemen). Zie hiervoor het onderstaande model Incorporate IGM binnen het azm. Hierbij wordt gewerkt volgens een natuurlijk groeimodel waarbij IGM in de loop der tijd langzamerhand een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering is dat via de managementcyclus is ingebed. Hier wordt benadrukt dat het om een groeimodel gaat waarbij IGM binnen het azm gebruikt wordt om alle losse initiatieven (deelactiviteiten) met elkaar te verbinden. Door het incorporeren van de visie van IGM wordt er een extra dimensie aan het bestaande Arbo-beleid gegeven met als resultaat een kanteling van het bestaande Arbobeleid naar effectief integraal gezondheidsmanagement. Arbobeleidsplan

13 Incorporatie IGM binnen het azm 5.1 Resultaten tot op heden en doelstelling voor aankomende jaren De afgelopen drie jaar heeft het azm de organisatie kennis laten maken met het concept IGM. In de Eindrapportage Integraal Gezondheidsmanagement van juni 2010 worden de activiteiten en programma s gericht op de gezondheid die tot op heden hebben plaatsgevonden, uitgebreid toegelicht. Met de programma s en activiteiten zijn uiteenlopende resultaten geboekt. Het azm heeft ruime ervaring opgedaan door het organiseren van twee gezondheidsweken en de daarbij behorende health checks. Op basis van de respons van deelnemers kan geconcludeerd worden dat het ingezette beleid als positief wordt ervaren. In totaliteit heeft deze aandacht geleid tot een verbetering van de gemiddelde gezondheid, een verbetering van de leefstijl en een positieve waardering van de manier waarop het azm als werkgever energie steekt in de gezondheid van medewerkers. Daarnaast is het verzuimpercentage licht gedaald, ofschoon de relatie tot de gezondheidsweek en health check niet empirisch is vastgesteld. Vanuit het oogpunt van de arbeidsmarkt ervaren wij een positieve respons daar waar het gaat om het imago van het azm als werkgever. Daarenboven dient het uitstralingseffect dat de gezondheidsweek en health check teweegbrengen bij onze klanten (patiënten), niet te worden onderschat. Het valt daarom te overwegen health checks en gezondheidsthema s open te stellen voor huisartsen en patiënten (patientenverenigingen) uit het adherente gebied. Naar verwachting zal dit leiden tot een toename van de patiëntenstroom richting azm. Aankomende jaren zal de focus van de afdeling Arbo liggen op het daadwerkelijk verankeren van IGM binnen de organisatie. Om dit te bereiken, is het van belang dat IGM een strategische positie krijgt. Door de link te leggen met Human Resource Management (HRM) en IGM dus als onderdeel van het HR beleid op te nemen, wordt die verankering gegarandeerd. De link met HRM is bovendien logisch omdat IGM zich primair richt op vitaliteit van medewerkers. Het ontwikkelen van een programma waarbij de beleidsmatige visie ten aanzien van IGM gekoppeld wordt aan HR-thema s van de organisatie kan zo op een heel natuurlijke wijze plaatsvinden. Binnen het azm heeft IGM tot nu toe binnen het Arbobeleid (als onderdeel van het HR-beleid) een vaste plaats gekregen dus is het ook logisch om hier op voort te borduren. Hierbij is het wel van belang om een brede scope te hanteren zodat geformuleerde ambities aan kunnen Arbobeleidsplan

14 sluiten bij de strategische doelen van de organisatie. Een aanzienlijk deel van de begroting van het azm wordt immers bepaald door personele kosten. Zodoende vormt IGM een investering die bijdraagt aan het realiseren van strategische bedrijfsdoelstellingen 2. De gezondheid /vitaliteit van medewerkers is niet slechts iets dat beschermd moet worden, maar iets dat ontwikkeld moet worden. Het accent ligt daarmee zowel op het medische- of gezondheidsperspectief als op het bedrijfsperspectief: namelijk op het versterken van vitaliteit, inzetbaarheid, werkplezier, eigen verantwoordelijkheid, creativiteit en productiviteit bij de (circa 95%) werkenden van het azm die niet verzuimen. Voor een programma dat daadwerkelijk effectief en uitvoerbaar kan zijn, geldt als uitgangspunt in ieder geval dat er een logische samenhang is tussen de diverse programmaonderdelen. Het bovengenoemde HR-kader is daarvoor een handig vertrekpunt. Daarnaast is het van belang dat het programma een hoge mate van praktische toepasbaarheid heeft. Ingewikkelde plannen en initiatieven spreken weinig tot de verbeelding en leiden vooral tot praten over in plaats van komen tot. Op basis van de hierboven geschetste kader en uitgangspunten zou het incorporeren van IGM binnen het azm er als volgt uit kunnen zien (zie figuur volgende pagina): Figuur 2: HR-performance link, vrij vertaald naar een IGM model voor het azm 2 De zogeheten HR-performance-link is inmiddels ook empirisch onderzocht. Daarbij is een positieve relatie aangetoond tussen de invloed van HR beleid en instrumenten op de performance van de organisatie (Huselid, 1995). Arbobeleidsplan

15 Bijlage 1: Activiteitenplan Arbo : diensten en majeure projecten Nr Doel Beoogd resultaat Activiteiten Verantwoordelijke Uitvoerder Wanneer 1 Algemeen 1.1 Ondersteuning afdelingen bij uitvoeren van hun arbo-taken Voldoen aan de wettelijke verplichtingen met betrekking tot Arbowet, aabeidstijdenwet e.d Coördineren afdeling Coördinatie & projectbewaking Regulier overleg RVE-management Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo Continu Regulier overleg OR Coördinator Back-Office Overleg andere UMC s Overleg IGZ Implementatiecoördinator Overleg externe providers Overleg Arbeidsinspectie 1.2 Ondersteuning teamcoordinator Arbo Teamcoördinator Arbo Coördinator Back-Office Continu 1.3 Continue beschikbaarheid van hulpbronnen in de vorm van een website 1.4 Opstellen Arbocatalogus academische ziekenhuizen Aanwezigheid website gekoppeld aan met mogelijkheid informatie rondom veilig, gezond en prettig werken op te zoeken en vragen te stellen. De Arbocatalogus UMC is opgesteld Ontwikkeling website Implementatie interactief gedeelte Actueel houden van website Zitting van vertegenwoordigers afdeling arbo in werkgroepen arbocatalogus Secretariaat Teamcoördinator Arbo Applicatiebeheerder Hogere Veiligheidskundige Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo 2010 Applicatiebeheerder Implementatiecoördinator Arbobeleidsplan

16 1.5 Ontwikkelen Arbobeleid Beleid, protocollen en processen die voldoen aan de eisen van wetgeving en CAO- UMC Ontwikkelen van beleid, protocollen en procesbeschrijvingen. Bijstellen van beleid, protocollen en processen n.a.v. wijzigingen in wet, CAO en Arbocatalogus Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo Continu Coördinator Back-Office Implementatiecoördinator 2 Arbozorgsysteem 2.1 Het binnen alle RVE s en stafdirectoriaten van het azm managen en borgen van de arbodoelstellingen en het beheersen van de arborisico s op gestructureerde wijze via het arbozorgsysteem. Het arbozorgsysteem is OHSASgecertificeerd. Borging van arbodoelstellingen en beheersing van arborisico s binnen alle RVE s en stafdirectoriaten Het gehele azm is OHSAS gecertificeerd Arbeid & Organisatie adviseur Hogere Veiligheidskundige RVE management Leidinggevenden continu Preventiemedewerkers 2.2 Begeleiding afdelingen met betrekking tot externe auditing OHSAS 2.3 Actueel houden van beleid en procedures ter ondersteuning van het arbozorgsysteem Teamcoördinator Arbo Indien van toepassing Hogere veiligheidskundige Teamcoördinator Arbo continu Hogere veiligheidskundige 2.4 Onderhoud veiligheids informatie systeem (VIM) waarin registratie van incidenten en ongevallen kan plaatsvinden Teamcoördinator Arbo Applicatiebeheerder Continu Hogere veiligheidskundige 2.5 Ongevalonderzoek Teamcoördinator Arbo Coördinator Back-Office Op Arbobeleidsplan

17 Back-office Re-integratieconsulent Hogere Veiligheidskundige 2.6 Letselschade afhandeling Teamcoördinator Arbo Coördinator Back-Office Indien van toepassing 2.7 Bijeenkomsten kerngroep arbo Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo Iedere 6 weken 3 I G M 3.1 Het stimuleren van de motivatie, creativiteit en eigen verantwoordelijkheid bij alle medewerkers zodat zij effectiever en langduriger inzetbaar blijven voor het azm Gezondheid is ingebed in de dagelijkse bedrijfsvoering Verbetering Human Resourceactiviteiten zodat strategische doelstellingen adequaat ondersteund worden Imagoverbetering en versterking van het onderscheidend vermogen van het azm Minder kosten door uitval als gevolg van ziekte verzuim Medewerkers die meer betrokken en productiever zijn. Procesbewaking en ondertsteuning beleidsadvies Creëren collectieve bewustwording en komen tot collectieve ambitie Bepalen planning en strategie Hogere veiligheidskundige Implementatiecoordinator continu Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo Implementatiecoördinator Arbeid & Organisatie adviseur Uitvoering: Koppeling HR-strategie aan bedrijfsstrategie IGM duidelijk positioneren binnen HR strategie Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo Implementatiecoördinator Arbeid & Organisatie adviseur HR-instrumenten in kaart brengen Specificeren van HR-doelstellingen en beoogde resultaten aan de hand van nulmeting Scenarioschets en plan van aanpak Implementatie en borging Arbobeleidsplan

18 4 Verzuimmanagement 4.1 Preventie van verzuim en verlagen van verzuim (kosten) Verzuimdoelstelling netto 4%. Geen instroom in WIA Leidinggevenden ondersteunen bij de uitvoering van hun poortwachter activiteiten m.b.v. SAP/ERP. RVE management Coördinator Back-Office Continu Verlaging verzuimkosten 4.2 Verzorgen instructie verzuimmodule in SAP/ERP 4.3 Aansluiting data SAP-Arbo2000, beheer Arbo2000, bewaking integriteit data en controle en ondersteuning Back-office Back-office Teamcoördinator Arbo Coördinator Back-Office 2010 Back-office Applicatiebeheerder Teamcoördinator Arbo Applicatiebeheerder Continu 4.4 Begeleiden leidinggevenden bij reduceren verzuim en re-integratie zieke medewerkers Teamcoördinator Arbo Bedrijfsartsen Continu 4.5 Verzorgen casuïstiek overstijgend overleg voor leidinggevenden Re-integratieconsulent Teamcoördinator Arbo Bedrijfsartsen Periodiek 4.6 Spreekuur bedrijfsarts en reintegratieconsulent RVE management bedrijfsartsen Continu re-integratieconsulent 4.7 Begeleiding van medewerkers om reintegratie te bevorderen m.b.v. inreb, SprintUM, bedrijfsmaatschappelijk werk Back-office Teamcoördinator Arbo Bedrijfsartsen Op Re-integratieconsulent Back-office Bedrijfsmaatschappelijk werk Arbobeleidsplan

19 4.8 Wachttijdbemiddeling. Afdeling Arbo regelt versnelde opname en behandeling voor haar medewerkers 4.9 WIA-trajectbewaking d.m.v. analyse van alle verzuimgevallen > 6 maanden. Controle op hiaten en bijstelling reintegratietraject indien van toepassing Teamcoördinator Arbo Coördinator Back-Office Op Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo Periodiek Coördinator Back-Office Re-integratieconsulent Arbeidsdeskundige 4.10 Genereren managementinformatie m.b.t. verzuim zoals verzuimcijfers en verstrekken van deze info aan leiding Teamcoördinator Arbo Applicatiebeheerder Continu Coördinator Back-Office 4.11 Projectmatige aanpak van afdelingen met een netto verzuimpercentage hoger dan 4% 5 Preventief medisch onderzoek 5.1 Voorkomen van gezondheidsschade als gevolg van de risico s in het werk. Het verzuim daalt van de betreffende afdelingen tot onder de norm van 4% Alle medewerkers van het azm in de gelegenheid stellen een preventief medisch onderzoek te ondergaan. Monitoren per maand, contact met management, inschakelen (specifieke) deskundigheid Bespreken verzuimcijfers met management per kwartaal + verzorgen workshops Opstellen projectplan PMO voor bijvoorbeeld een afdeling of risicogroep Teamcoordinator Arbo Teamcoördinator Arbo Continu Teamcoordinator Arbo Teamcoördinator Arbo Indien van toepassing RVE Management Preventiemedewerkers Op Bedrijfsartsen 5.2 Uitvoering PMO en coordinatie Externe leverancier teamcoordinator Arbo Indien van toepassing Teamcoördinator Arbo Implementatiecoordinator Coördinator Back-Office Back-office 6 Risico-inventarisatie, evaluatie Arbobeleidsplan

20 6.1 Het op structurele wijze inventariseren en evalueren van aandachtspunten op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn; en het beschrijven van deze aandachtspunten in een plan van aanpak. De RI&E is het startpunt binnen het arbozorgsysteem van een bedrijfsonderdeel. Iedere RVE of stafdirectoraat is voorzien van een actuele, getoetste RI&E en plan van aanpak en voert de in het plan van aanpak beschreven actiepunten uit. De afdeling stelt de RI&E op of actualiseert deze. Daarnaast voert de afdeling het Plan van Aanpak uit. Bij deze activiteiten wordt de afdeling begeleid door de adviseurs van de afdeling Arbo. RVE Management Preventiemedewerkers Applicatiebeheerder Hogere Veiligheidskundige teamcoordinator Arbo 6.2 Toetsing van de RI&E en het plan van aanpak vindt plaats door een gecertificeerde kerndeskundige RVE Management Hogere Veiligheidskundige 2011 team-coordinator 6.3 Aanpassen inhoud RI&E n.a.v. uitgekomen deelcatalogi arbocatalogus en centrale monitorfunctie Teamcoördinator Arbo Hogere Veiligheidskundige 2010 Implementatiecoordinator Applicatiebeheerder 6.4 Bewaken en monitoren processen op het niveau van de totale organisatie: masterplanning Teamcoordinator Arbo Implementatiecoordinator periodiek 6.5 Werkplekonderzoeken Beheersen risico s en verbeteren van de arbeidsomstandigheden Casus gebonden. Bijvoorbeeld n.a.v. klachten of verzuim. Teamcoordinator Arbo ArboNed Op Arbobeleidsplan

21 6.6 Bedrijfsongevallen Ontwikkelen pro-actiefbeleid casus gebonden Teamcoordinator Arbo Re-integratieconsulent Indien van toepassing 7 Klachten van armen, nek en schouders (KANS) 7.1 Het voorkomen van (verzuim door) klachten van armen, nek en schouders en het verlagen van de fysieke belasting als gevolg van beeldschermwerk. ziekteverzuim wegens fysieke belasting <1,3 %; ziekteverzuim wegens psychische en fysieke belasting is tezamen niet meer dan 2,3 %; maximaal 3 medewerkers hebben een vastgestelde vorm van RSI. RVE management Leidinggevenden continu 7.2 Alle voorschriften uit de Arbocatalogus zijn verwerkt in de arbozorg van het azm Naar behoefte inzetten van preventieprogramma KANS en centrale monitorfunctie 7.3 Werkplekonderzoeken specifiek voor medewerkers met KANS-risico RVE Management Implementatiecoördinator Op Coördinator Back-Office Leerhuis PZ Teamcoördinator Arbo Coördinator Back-Office Op 8 Fysieke belasting 8.1 Het voorkomen van verzuim als gevolg van fysieke belasting. ziekteverzuim wegens fysieke belasting <1,3 %; ziekteverzuim wegens psychische en fysieke belasting is tezamen niet meer dan 2,3 % Re-integratieconsulent Ergonoom RVE management Leidinggevenden continu Arbobeleidsplan

22 8.3 Opleiden en ondersteunen van ergocoaches in de uitoefening van hun taak 8.4 Realiseren en actualiseren voorschriften en beleid rondom fysieke belasting Teamcoördinator Arbo Ergonoom continu Teamcoördinator Arbo Werkgroep tilprotocol continu 9 Veilig werken met cytostatica 9.1 Borgen dat op ieder afdeling waar met cytostatica wordt gewerkt, veilig wordt gewerkt conform de richtlijnen zoals vastgelegd in de in de arbocatalogus UMC s. Iedere afdeling in het azm waar blootstelling aan cytostatica kan optreden, werkt volgens de toetsingcriteria zoals vastgelegd in de doelvoorschriften uit de arbocatalogus om deze blootstelling zoveel mogelijk te beperken. Deze doelvoorschriften zijn opgenomen in protocollen en procedures over het veilig werken met cytostatica. RVE management Leidinggevenden continu 9.2 Het organiseren van bijeenkomsten van de werkgroep. In deze werkgroep hebben medewerkers van alle afdelingen zitting waar met cytostatica wordt gewerkt. Teamcoördinator Arbo periodiek Arbobeleidsplan

23 9.3 Samenwerking en kennisoverdracht met andere UMC en nabijgelegen UMC in EURregio (Aken, Gent en Leuven) over aanpak voorkomen blootstelling aan cytostatica. Verhogen van het kennisniveau in het azm middels samenwerking met andere UMC Periodiek overleg met dossierhouders cytostatica in de andere UMC s en UMC s in de EUregio en het samen uitvoeren van projecten zoals het gezamenlijk uitvoeren van een nadere inventarisatie op het gebied van cytostatica. Teamcoördinator Arbo Teamcoördinator Arbo periodiek 9.4 Beoordelen van de blootstelling aan cytostatica en de kwaliteit van het schoonmaken van ruimten waar met cytostatica wordt gewerkt middels het uitvoeren van veegproeven en bepaling van cytostatica in urine Het streven is 0 blootstelling, uitgaande van de economische haalbaarheid. Optimalisatie van de kwaliteit van schoonmaken ruimten waar met cytostatica wordt gewerkt. Uitvoeren van veegproeven Teamcoördinator Arbo Op 9.5 Het beoordelen van de blootstelling middels het bepalen van de aanwezigheid van cytostatica in urine bij medewerkers van deze afdelingen. Externe Teamcoördinator Arbo Op 9.6 Opstellen plan van aanpak voor het verder verlagen van de blootstelling aan cytostatica Externe RVE Management leidinggevenden Op Procesbewaking en ondersteuning beleidsadvies Externe Implementatiecoördinator Arbobeleidsplan

24 9.7 Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan cytostatica Alle medewerkers in het azm die kunnen worden blootgesteld aan cytostatica zijn voorgelicht. Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan cytostatica middels het aanbieden van een e-learning en een workshop. Teamcoördinator Arbo Implementatiecoördinator 2010 Externe leverancier Externe 10 Anesthesiegassen 10.1 Borgen dat op ieder afdeling waar met anesthesiegassen wordt gewerkt, veilig wordt gewerkt conform de richtlijnen zoals vastgelegd in de arbocatalogus. Iedere afdeling in het azm waar blootstelling aan anesthesiegassen kan optreden, werkt volgens doelvoorschriften uit de arbocatalogus om deze blootstelling zoveel mogelijk te beperken. Deze doelvoorschriften zijn opgenomen in protocollen en procedures over het veilig werken met anesthesiegassen. RVE management Leidinggevenden continu 10.2 Het organiseren van bijeenkomsten van de werkgroep anesthesiegassen. In deze werkgroep hebben anesthesie medewerkers van de OK zitting. Teamcoördinator Arbo periodiek Procesbewaking en ondersteuning beleidsadvies Implementatiecoördinator Arbobeleidsplan

25 10.3 Beoordelen van de blootstelling aan narcosegassen Gestreefd wordt naar een bloostelling lager dan 10 % van de wettelijke grenswaarden voor anesthesiegassen. Het uitvoeren van plan van aanpak voor het verder verlagen van de blootstelling aan narcosegassen. RVE Management Leidinggevenden 2010 Externe 10.4 Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan anesthesie gassen Voorlichten van alle medewerkers in het azm die kunnen worden blootgesteld aan inhalatieanesthetica Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan inhalatieanesthetica middels het aanbieden van een e-learning en een workshop. Teamcoördinator Arbo Implementatiecoördinator 2011 Externe leverancier Externe 11 Gevaarlijke stoffen in het algemeen 11.1 Borgen dat op ieder afdeling waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, veilig wordt gewerkt conform de richtlijnen zoals vastgelegd in de arbocatalogus. Iedere afdeling in het azm waar blootstelling aan gevaarlijke stoffen kan optreden, werkt volgens de richtlijnen zoals vastgelegd in de arbocatalogus om deze blootstelling zoveel mogelijk te beperken. Deze doelvoorschriften zijn opgenomen in protocollen en procedures over het veilig werken met gevaarlijke stoffen. RVE management Leidinggevenden continu 11.2 Boordelen van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen in het algemeen naar aanleiding van verzoeken van leidinggevenden. Gestreefd wordt naar een blootstelling van maximaal 10 % van de grenswaarden. Het beoordelen van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen. RVE Management Leidinggevenden Op Arbobeleidsplan

26 11.3 Opstellen plan van aanpak voor het verder verlagen van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen volgens de arbeidshygienische strategie. RVE Management Leidinggevenden Op 11.4 Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen Voorlichten van alle medewerkers in het azm die kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Procesbewaking en ondertsteuning beleidsadvies Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen middels het aanbieden van een e-learning en een workshop. Implementatiecoördinator Teamcoördinator Arbo Implementatiecoördinator 2010 Externe leverancier Externe 11.5 Voldoen aan wettelijke verplichting nadere registraties kankerverwekkende en voortplantinggevaarlijke stoffen. Verantwoording van afdelingen over het werken met kankerverwekkende en voortplantinggevaarlijke stoffen Voorlichten afdelingen dat zij nadere inventarisaties kankerverwekkende stoffen en voortplantingsgevaarlijke stoffen opstellen. RVE Management Leidinggevenden Allergene stoffen 12.1 Voorkomen van verzuim door blootstelling aan allergene stoffen. Voorlichten van medewerkers die kunnen worden blootgesteld aan allergene stoffen. RVE Management Leidinggevenden 2010 Externe 13 Huidbelasting Procesbewaking en ondersteuning beleidsadvies implementatiecoordinator 13.1 Voorkomen van verzuim door huidaandoeningen. Maximaal 3 medewerkers hebben dermate last van huidaandoeningen hebben dat dit leidt tot verzuim. RVE Management Leidinggevenden continu Arbobeleidsplan

27 Vastleggen van concrete maatregelen en middelen ter vermindering van handeczeem. Teamcoördinator Arbo Externe Ontwikkeling van voorlichtingsmateriaal voor medewerkers in de vorm van e- learning. Teamcoördinator Arbo Implementatiecoördinator Biologische agentia 14.1 Voldoen aan wettelijke eisen m.b.t. vergunningen en beperken van de blootstelling aan GGO Voldoen aan de wettelijke eisen Aanvragen noodzakelijke vergunningen; voorkomen blootstelling aan GGO; onderhoud zorgsysteem biologische veiligheid; en bewaken inhoud noodzakelijke procedures. Teamcoördinator Arbo Biologische Veiligheidsfunctionaris / Milieu Veiligheidsfunctionaris Continu 14.2 Voldoen aan de wettelijke eisen met betrekking tot nadere inventarisatie m.b.t. biologische agentia. Op iedere afdeling waar met biologische agentia wordt gewerkt is een nadere inventarisatie naar biologische agentia aanwezig Leidinggevenden voeren een nadere inventarisatie uit maar biologische agentia. Procesbewaking en ondertsteuning beleidsadvies 14.3 Registratie en afhandeling prikaccidenten RVE Management Leidinggevenden 2010 Teamcoördinator Arbo Biologische Veiligheidsfunctionaris implementatiecoordinator Afdeling Ziekenhuishygiëne & Infectiepreventie Back-office Continu Re-integratieconsulent 15 Fysische belasting (geluid/klimaat/straling e.d) Arbobeleidsplan

28 15.1 Het voorkomen van gezondheidsschade en verzuim als gevolg van een onbehaaglijk binnenklimaat Verlaging aantal medewerkers dat klachten ervaart en verzuimt als gevolg van het binnenklimaat. Bij klachten verrichten van een beoordeling van het binnenklimaat. Teamcoördinator Arbo Op 15.2 Het voorkomen van gezondheidsschade en verzuim als gevolg van blootstelling aan schadelijk geluid Verlaging aantal medewerkers dat klachten ervaart en gehoorschade krijgt als gevolg van blootstelling aan schadelijk geluid. Indien uit de RI&E blijkt dat blootstelling optreedt aan schadelijk geluid: -beoordelen van blootstelling -verzorgen van voorlichting over geluid -ondersteunen bij het verlagen van de blootstelling aan geluid Teamcoördinator Arbo Op 15.3 Het voorkomen van gezondheidsschade en verzuim als gevolg van blootstelling aan niet-ioniserende straling 15.4 Voldoen aan wettelijke eisen m.b.t. vergunningen en beperken van de blootstelling aan ioniserende straling Verlaging aantal medewerkers dat klachten ervaart en gehoorschade krijgt als gevolg van blootstelling aan nietioniserende straling Voldoen aan de wettelijke eisen Indien uit de RI&E blijkt dat blootstelling optreedt aan nietioniserende straling: -beoordelen van blootstelling; -voorlichten van medewerkers; -en ondersteunen bij verlaging van blootstelling. Aanvragen noodzakelijke vergunningen; voorkomen blootstelling aan straling; en bewaken inhoud noodzakelijke procedures Teamcoördinator Arbo Algemene Stralingsdeskundige Algemene Stralingsdeskundige Algemene Stralingsdeskundige Op Continu 16 Arbeidsmiddelen 16.1 Binnen het azm voldoen alle arbeidsmiddelen aan de veiligheidseisen gesteld in Arbowet, Arbocatalogus etc. Veilige arbeidsmiddelen waardoor medewerkers veilig en gezond kunnen werken Ongevallen waar letsel en verzuim uit kan voortvloeien worden voorkomen Uitvoeren Plan van Aanpak voortvloeiend uit de RI&E m.b.t. patiëntveiligheid. Inspectie medische apparatuur en technische installaties Teamcoördinator Arbo continu Hogere Veiligheidskundige 17 Psychosociale arbeid (PSA) Imagoschade voor het azm wordt voorkomen Arbobeleidsplan

Jaarplan arbo 2013. : H. Luyten, teamcoördinator arbo

Jaarplan arbo 2013. : H. Luyten, teamcoördinator arbo Jaarplan arbo 2013 Opdrachtgever : Ir B. Durlinger Projectleider : H. Luyten, teamcoördinator arbo Afdeling : Afdeling Arbo Datum : december 2012 : versie 2 CONCEPT 1. Inleiding 1.1 Inleiding In dit document

Nadere informatie

Arbojaarplan 2015. Op basis van arbobeleidsplan 2014-2015

Arbojaarplan 2015. Op basis van arbobeleidsplan 2014-2015 Arbojaarplan 2015 Op basis van arbobeleidsplan 2014-2015 Opdrachtgever Ir. B. Durlinger, directeur Strategie, Personeel en Organisatie Projectleider H. Luyten, teamcoördinator arbo azm Datum il 2015 Versie

Nadere informatie

Regeling taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Arbeidsomstandighedenbeleid. azm

Regeling taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Arbeidsomstandighedenbeleid. azm 1 az M Regeling taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Arbeidsomstandighedenbeleid azm Auteur: H. Luyten, teamcoördinator Arbo Kenmerk: TL/HL Versie: 3.5 Datum: 12 maart 2009 2 Deze regeling is door

Nadere informatie

Arbo jaarverslag 2011. Auteur H. Luyten, teamcoördinator arbo azm Datum juni 2012 Verslagperiode 1/1/2011-31/12/2011 Versie 1.0 Status definitief

Arbo jaarverslag 2011. Auteur H. Luyten, teamcoördinator arbo azm Datum juni 2012 Verslagperiode 1/1/2011-31/12/2011 Versie 1.0 Status definitief Arbo jaarverslag 2011 Auteur H. Luyten, teamcoördinator arbo azm Datum juni 2012 Verslagperiode 1/1/2011-31/12/2011 Versie 1.0 Status definitief Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Inleiding 1.1 Arbobeleid

Nadere informatie

Arbocatalogus Tuincentra

Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Voorwoord Voor u ligt de Arbocatalogus Tuincentra, het oplossingenboek voor arborisico s in tuincentra. In de tuincentra denken we bij veiligheid automatisch

Nadere informatie

De ri&e en het plan van aanpak

De ri&e en het plan van aanpak De ri&e en het plan van aanpak Door: Jaap Bijl (Bijl Opleiding en Advies) 0. Inhoud 1. Samenvatting 2. Wettelijke grondslag 3. Wat is een ri&e en pva? 4. Waarom een ri&e? 5. Waar leidt een ri&e toe? 6.

Nadere informatie

Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak. Wendy Roescher

Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak. Wendy Roescher Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak Wendy Roescher 06-525 99 066 RI&E Risico Factoren in arbeidssituatie die kunnen leiden tot gezondheidsschade of letsel Inventariseren Risico s eigen werknemers en derden

Nadere informatie

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter.

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter. Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA Hollen Stilstaan bij Werkdruk dát maakt zorg beter Anita Hertogh Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire sectoren voor

Nadere informatie

Workshop: Training preventiemedewerker. Door: Mark Smakman Arbeids- & Organisatieadviseur/Veiligheidskundige

Workshop: Training preventiemedewerker. Door: Mark Smakman Arbeids- & Organisatieadviseur/Veiligheidskundige Workshop: Training preventiemedewerker Door: Mark Smakman Arbeids- & Organisatieadviseur/Veiligheidskundige Programma Introductie; Kennismaking; Arbo-wet; Partijen in de Arbo-wet; Arbobeleidscyclus; De

Nadere informatie

Arbobeleidsplan 2014-2015

Arbobeleidsplan 2014-2015 Arbobeleidsplan 2014-2015 Gezond en veilig werken én gezond leven Staf directoraat Personeel en Organisatie/Arbo Projectleider H. Luyten, teamcoördinator arbo azm Datum Juli 2014 Versie Versie 0.9 Status

Nadere informatie

Bladzijde Management samenvatting 3 1 Inleiding. 7 1.1 Doelstelling arbojaarverslag. 7 1.2 Leeswijzer. 7 1.3 Bronnen

Bladzijde Management samenvatting 3 1 Inleiding. 7 1.1 Doelstelling arbojaarverslag. 7 1.2 Leeswijzer. 7 1.3 Bronnen Arbojaarverslag 2014 Opdrachtgever Ir. B. Durlinger, directeur Strategie, Personeel en Organisatie Projectleider H. Luyten, teamcoördinator arbo azm Datum april 2015 Verslagperiode 1/1/2014-31/12/2014

Nadere informatie

Toetsing Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE) BS De Klimop

Toetsing Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE) BS De Klimop Toetsing Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE) BS De Klimop Locatie Rembrandtstraat Ad (A.A.M.) van Zundert Consultant veiligheidskunde Paraaf: ad.van.zundert@arboned.nl 06-46015528 Email sales support:

Nadere informatie

Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013

Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013 Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013 Arbo jaarverslag 2012 & Arbo jaarplanning 2013 Ronald Govers Mei 2013 Vastgesteld directie d.d. 4 juni 2013 2 Arbo jaarverslag 2012 Index 1. Inleiding blz.

Nadere informatie

Stafdirectoraat Personeelszaken. Notitie arbo-organisatie azm naar aanleiding van de liberalisering Arbowet 2005

Stafdirectoraat Personeelszaken. Notitie arbo-organisatie azm naar aanleiding van de liberalisering Arbowet 2005 Arbogroep az M Stafdirectoraat Personeelszaken Notitie arbo-organisatie azm naar aanleiding van de liberalisering Arbowet 2005 Auteurs: T. Leijten, directeur Personeelszaken/ H. Luyten, Arbomanager Datum:

Nadere informatie

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Actieplan Nederlandse Vereniging van Arbeidshygiëne. Een uitnodiging tot samenwerking. Kennis Meten Maatregelen Het aantal

Nadere informatie

Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid

Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid pagina van 5 Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid Versie 4. VERVALLEN - Vervangen door RI&E en Preventiemedewerker (alle branche) Deelbranche(s) Camper en Caravan Algemene beschrijving & doelstelling

Nadere informatie

De arbocatalogus. de inhoud van informatie over voorbeeld van arbocatalogi UMC arbocatalogus gev. stoffen voorbeelden uit beschikbaarheid catalogi UMC

De arbocatalogus. de inhoud van informatie over voorbeeld van arbocatalogi UMC arbocatalogus gev. stoffen voorbeelden uit beschikbaarheid catalogi UMC De arbocatalogus De arbocatalogus wat is een arbocatalogus waarom een de historie van wat is de status van de toetsing van het resultaat van toetsing de vorming van de inhoud van informatie over voorbeeld

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie

Aan de slag met RI&E RI& onderdeel Preventiebeleid. Waar ik kort over kan zijn

Aan de slag met RI&E RI& onderdeel Preventiebeleid. Waar ik kort over kan zijn Aan de slag met RI&E Als onderdeel van het Preventiebeleid Marco Sikkel (CAOP) m.sikkel@caop.nl /06-51293568 RI& onderdeel Preventiebeleid 1.Het inventariseren en evalueren van de veiligheids- en gezondheidsrisico

Nadere informatie

Arbobeleidskader Lucas

Arbobeleidskader Lucas Arbobeleidskader Lucas t.b.v de scholen voor VO van de Lucas 1. Uitgangspunten Het bestuur van Lucas en de directie(s) van de aangesloten scholen zijn verantwoordelijk voor het schoolbeleid. Het arbobeleid

Nadere informatie

Arbowet, beleid & arbeidsomstandigheden

Arbowet, beleid & arbeidsomstandigheden Syllabus Arbowet, beleid & arbeidsomstandigheden Verzuimpreventie, veilig werken en een integrale aanpak U lapt de regels van de Arbowet natuurlijk niet aan uw laars. Maar kent u al uw arboverantwoordelijkheden?

Nadere informatie

Duurzame Inzetbaarheid. Plan van Aanpak. Verstarring erger dan vergrijzing

Duurzame Inzetbaarheid. Plan van Aanpak. Verstarring erger dan vergrijzing Duurzame Inzetbaarheid Plan van Aanpak Verstarring erger dan vergrijzing Energiek zijn en blijven is motivatie x competenties x conditie Definitie: Duurzame inzetbaarheid is de mate, waarin medewerkers

Nadere informatie

Helger Siegert. Agenda

Helger Siegert. Agenda Stand van Zaken Arbeidsomstandigheden www.molens.nl en www.molen.pagina.nl Helger Siegert 1 Agenda Introductie Uitgangspunten Veranderingen in de wet Discussie 2 1 Arbeidsomstandigheden Wat is aandacht

Nadere informatie

ARBOBELEIDSPLAN 2012

ARBOBELEIDSPLAN 2012 ARBOBELEIDSPLAN 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Organisatie en Verantwoordelijkheden... 4 2.1 Organogram... 4 2.2 Verantwoordelijkheden... 5 2.2.1... 5 2.2.2 Preventiemedewerkers... 5 2.2.3 Direct

Nadere informatie

Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model. Mijn PrO. Plan. Check. Act. Samengevat. Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model.

Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model. Mijn PrO. Plan. Check. Act. Samengevat. Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model. 2018 Duurzame Inzetbaarheid or Arboplaats 1 2 Arboplaats Arboplaats focust zich op Missie: Werk veiliger, gezonder, flexibeler, beter en leuker maken Wij gaan voor de + => Prestatie optimalisatie van mens

Nadere informatie

Aboma en Arboplaats. Samen innoveren en zo veilig en gezond werk creëren. Inhoud

Aboma en Arboplaats. Samen innoveren en zo veilig en gezond werk creëren. Inhoud Aboma en Arboplaats Samen innoveren en zo veilig en gezond werk creëren Arboplaats Inhoud - Aboma en Arboplaats - Wijziging Arbowet - RI&E en PSA - Mijn RI&E: nieuw en branche RI&E - Belang Duurzame Inzetbaarheid

Nadere informatie

De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie

De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie Fulco Stoekenbroek hoger Veiligheidskundige Christine Breur Arbeids Hygiënist Voorjaar overleg KAM Platform Waterschappen Inhoud: Doel Noodzaak voor

Nadere informatie

MeetUp Verzuim. Draag bij aan de aanpak van verzuim! INZICHTEN & AANPAK! HANDREIKING VOOR ONDERNEMINGSRADEN

MeetUp Verzuim. Draag bij aan de aanpak van verzuim! INZICHTEN & AANPAK! HANDREIKING VOOR ONDERNEMINGSRADEN MeetUp Verzuim INZICHTEN & AANPAK! Draag bij aan de aanpak van verzuim! HANDREIKING VOOR ONDERNEMINGSRADEN Inleiding Het (langdurig) verzuim in de VVT stijgt de laatste paar jaar gestaag. De sociale partners

Nadere informatie

Fit op het werk. Veilig én gezond aan het werk. Christien Keizer, Adviseur Arbeid & Gezondheid. SVN medewerkersdag, 10 november 2018

Fit op het werk. Veilig én gezond aan het werk. Christien Keizer, Adviseur Arbeid & Gezondheid. SVN medewerkersdag, 10 november 2018 Fit op het werk Veilig én gezond aan het werk Christien Keizer, Adviseur Arbeid & Gezondheid SVN medewerkersdag, 10 november 2018 Hoger Veiligheidskundige Bewegingsweten schappen Christien Keizer Adviseur

Nadere informatie

Zorg- en verzuimmanagement

Zorg- en verzuimmanagement Zorg- en verzuimmanagement Regie op verzuim en arbeidsongeschiktheid Vanuit een integraal perspectief Gezonde werknemers, weinig verzuim Uw belang is onze drijfveer Vitaliteit en weinig verzuim, dat is

Nadere informatie

1. Arbowet: plichten van de werkgever

1. Arbowet: plichten van de werkgever Handboek Ondernemingsraad en Personeelsvertegenwoordiging Inhoudsopgave 1. Arbowet: plichten van de werkgever... 1 1.1 Pak risico s aan bij de bron... 2 1.2 Wat is psychosociale arbeidsbelasting (PSA)?...

Nadere informatie

Vrijwilligers en Arbeidsomstandigheden

Vrijwilligers en Arbeidsomstandigheden Vrijwilligers en Arbeidsomstandigheden Frank Rijshouwer Hogere Veiligheidskundige 20 juni 2006 1 Arbowetgeving Arbeidsomstandighedenwet Arbeidsomstandighedenbesluit Arbeidsomstandighedenregeling Arbo-

Nadere informatie

Even een paar vragen?

Even een paar vragen? RI&E DYNAMISCH Even een paar vragen? 2 Status van de huidige RI&E Situatie nu: 3 Waarom aandacht voor de RI&E? De Arbeidsomstandighedenwet (hierna Arbowet) verplicht iedere werkgever om een arbobeleid

Nadere informatie

SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE INFORDOCUMENT TOOL

SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE INFORDOCUMENT TOOL INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE 1 SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen van

Nadere informatie

MANIFEST INTEGRALE AANPAK BEROEPSLONGZIEKTEN NEDERLAND WERELDKAMPIOEN GEZOND WERKEN

MANIFEST INTEGRALE AANPAK BEROEPSLONGZIEKTEN NEDERLAND WERELDKAMPIOEN GEZOND WERKEN MANIFEST INTEGRALE AANPAK BEROEPSLONGZIEKTEN NEDERLAND WERELDKAMPIOEN GEZOND WERKEN Ieder jaar overlijden in Nederland zo n 2000 mensen aan beroepslongziekten als gevolg van blootstelling aan stoffen op

Nadere informatie

Introductie Stefan de Bijl Barbara de Kort Adviseur Kleemans Adviseur Kleemans

Introductie Stefan de Bijl Barbara de Kort Adviseur Kleemans Adviseur Kleemans Programma Veilig ondernemen begint met het managen van risico s Interactieve sessie / Barbara de Kort / Stefan de Bijl Beantwoorden van vragen Afsluiting Introductie Stefan de Bijl Adviseur Kleemans Barbara

Nadere informatie

ARBO INFORMATIE INHOUDSOPGAVE

ARBO INFORMATIE INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 11 1.1 Wat is arbo- en verzuimbeleid? 11 1.2 Arbo, verzuim, veiligheid, gezondheid en welzijn 11 1.3 Waar vind ik de belangrijkste wet- en regelgeving? 12 1.4 Opbouw van deze

Nadere informatie

1. INLEIDING PLAN VAN AANPAK... 3

1. INLEIDING PLAN VAN AANPAK... 3 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 2 2. PLAN VAN AANPAK... 3 3. ORGANISATIE... 6 3.1 KERNACTIVITEITEN... 6 3.2 FUNCTIEGERELATEERDE RISICO S... 6 3.3 BIJZONDERE GROEPEN... 7 4. RI&E BELEID... 8 4.1 ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN...

Nadere informatie

2 Arbeidsomstandigheden in Nederland

2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2.1 Inleiding Op basis van recente onderzoeksliteratuur geeft dit hoofdstuk een globale schets van de stand van zaken van de arbeidsomstandigheden in Nederland (paragraaf

Nadere informatie

Arbodienstverlening. Informatie voor werkgevers

Arbodienstverlening. Informatie voor werkgevers Arbodienstverlening Informatie voor werkgevers Bedrijven moeten zich bij het opstellen en uitvoeren van een goed arbeidsomstandighedenbeleid en ziekteverzuimbeleid deskundig laten ondersteunen. Dit is

Nadere informatie

Programma. De OR in beweging met Duurzame Inzetbaarheid. Wat is het profiel van een duurzaam inzetbare medewerker?

Programma. De OR in beweging met Duurzame Inzetbaarheid. Wat is het profiel van een duurzaam inzetbare medewerker? De OR in beweging met Duurzame Inzetbaarheid Jan Booij, tri-plus jan.booij@tri-plus.nl 0657-148149 Programma Wie ben ik Duurzame Inzetbaarheid? Wat speelt een rol? Aanpak Wat kun je als OR Afsluiting Wat

Nadere informatie

Inhoud 1 REGELGEVING ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN 1

Inhoud 1 REGELGEVING ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN 1 Inhoud Woord vooraf Lijst van afkortingen V VII 1 REGELGEVING ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN 1 1.1 Inleiding 2 1.1.1 Waarom zorg voor arbeidsomstandigheden? 2 1.1.2 Financieel-economische motieven 2 1.1.3 Bedrijfsvoeringsmotieven

Nadere informatie

Met Arbo West meer aanwezig

Met Arbo West meer aanwezig Productinformatie Met Arbo West meer aanwezig benut uw mogelijkheden Ons product We onderscheiden ons door vakmensen aan uw bedrijf te koppelen en niet een aansluitcontract. We willen het verlengstuk zijn

Nadere informatie

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat 2013 Re. Entry is samenwerkingspartner binnen FIT Return (zie www.fit-return.nl) 1 Arbeid en Belastbaarheid Intake Fysiek (Arbeids- Bedrijfsfysiotherapeut) De

Nadere informatie

Arbo trends en ontwikkelingen. Landelijke Arbocongres

Arbo trends en ontwikkelingen. Landelijke Arbocongres Arbo trends en ontwikkelingen Vergezichten en praktische tips Koen Langenhuysen Landelijke Arbocongres 24 oktober 2011 5 dagthema s: Arbocatalogus; Hoe nu verder? Duurzame inzetbaarheid; Noodzaak en aanpak;

Nadere informatie

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018 EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018 1 Kennismaking Naam Organisatie Wat is uw favoriete gereedschap voor de medezeggenschap? 2 Duurzame inzetbaarheid Duurzame

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost Korte quiz Mag elke werknemer of alleen een specialist de RI&E uitvoeren? Moet de werkgever in geval van verzuim het advies van een bedrijfsarts

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek Lijst van auteurs Inleiding xi xiii 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek 1 Gezondheidsrisico s in het werk 1 2 Gezondheidsrisico s en belastende factoren 3 3 Beroepsziekte 4 4 Gevolgen

Nadere informatie

Vakjargon uit Arbowet en arbocatalogus. FNV Woordenlijst

Vakjargon uit Arbowet en arbocatalogus. FNV Woordenlijst Vakjargon uit Arbowet en arbocatalogus FNV Woordenlijst Woordenboekje: jargon rond Arbowet en arbocatalogus arbeidshygiënische strategie arbeidsinspectie arbeidsrisico arbo arbobeleid arbobeleidsregels

Nadere informatie

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet

arboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbo-regelgeving Arbowet De regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden is vastgelegd in de Arbeidsomstandighedenwet,

Nadere informatie

v.o.f. Adviesbureau Schouwen Adviseurs & Consultants Arbeidsomstandigheden, Milieu & Kwaliteit

v.o.f. Adviesbureau Schouwen Adviseurs & Consultants Arbeidsomstandigheden, Milieu & Kwaliteit v.o.f. Adviesbureau Schouwen Adviseurs & Consultants Arbeidsomstandigheden, Milieu & Kwaliteit Bezoekadres Homaat 16 Westerbork, Drenthe 9431MK T 06 4633 5833 E elly.versteeg@me.com KvK 22038609 BTW NL8065.13.627.B.01

Nadere informatie

Functieprofiel: Arbo- en Milieucoördinator Functiecode: 0705

Functieprofiel: Arbo- en Milieucoördinator Functiecode: 0705 Functieprofiel: Arbo- en Milieucoördinator Functiecode: 0705 Doel Initiëren, coördineren, stimuleren en bewaken van Arbo- en Milieuwerkzaamheden binnen een, binnen de bevoegdheid van de leidinggevende,

Nadere informatie

RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF

RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF Arbocatalogus Nikhef Nummer RSI0004V1SVM Versie 1 Bestandsnaam: Arbo-management Occupational Health & Safety RSI beleid NIKHEF RSI beleid NIKHEF blz. 2 t/m 6 Inleiding blz. 2 Beschrijving problematiek

Nadere informatie

Arbobeleid. Titus Terwisscha van Scheltinga

Arbobeleid. Titus Terwisscha van Scheltinga Arbobeleid Titus Terwisscha van Scheltinga Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en PSA Veiligheid: Machineveiligheid Brandpreventie en bestrijding Vluchtwegen en nooduitgangen Veilige machines en installaties

Nadere informatie

GEZONDE HANDEL? HANDEL GEZOND! Stappenplan verbeteren arbeidsveiligheid

GEZONDE HANDEL? HANDEL GEZOND! Stappenplan verbeteren arbeidsveiligheid GEZONDE HANDEL? HANDEL GEZOND! Stappenplan verbeteren arbeidsveiligheid GEZONDE HANDEL? HANDEL GEZOND! Met deze brochure kunt u aan de hand van een eenvoudig stappenplan bepalen waar u als organisatie

Nadere informatie

Bureau KAM/Arbo Waternet Deel RI&E Bodem- en Milieu Technologie

Bureau KAM/Arbo Waternet Deel RI&E Bodem- en Milieu Technologie Bureau KAM/Arbo Waternet Deel RI&E Bodem- en Milieu Technologie Datum inspectie mei 2010 Datum rapport 25 mei 2010 Sector Sector O&P/ sector Drinkwater Auditeur Henk Blaauw / Martin Hammer Opsteller Martin

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Maart 2015 Drs.ing. Jolanda Willems MBA, drs. Toin van Haeren, bedrijfsarts, drs. Rik Menting, bedrijfsarts, drs. Edo Houwing, arbeids-

Nadere informatie

PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA. RI&E Risico-inventarisatie en -evaluatie is wettelijk verplicht

PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA. RI&E Risico-inventarisatie en -evaluatie is wettelijk verplicht PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA RI&E Risico-inventarisatie en -evaluatie is wettelijk verplicht PRAKTISCHE INSTRUMENTEN VOOR ARBORISICO S IN DE GRAFIMEDIA Ondernemers in de Grafimedia,

Nadere informatie

Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo

Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo Bijlage 1 Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo 1. De Opdrachtgever meldt de werknemer binnen twee dagen ziek in de verzuimapplicatie. Opdrachtgever kiest daarbij voor een standaard melding of een Oei!!!-melding.

Nadere informatie

groot belang in de Wet werk en zekerheid (WWZ)

groot belang in de Wet werk en zekerheid (WWZ) Zorg voor arbeidsomstandigheden van groot belang in de Wet werk en zekerheid (WWZ) Datum: 1 juli 2015 Auteur: Drs. Roelof Heidema, bedrijfsarts en directeur kwaliteit 1 juli 2015 Nieuw ontslagrecht per

Nadere informatie

1.1 Hoe vrijblijvend is de Arbowet?

1.1 Hoe vrijblijvend is de Arbowet? 1 Arbo 17 de meest gestelde vragen in de schoonmaak 1 Arbo Arbeidsomstandigheden hebben de laatste decennia veel aandacht gekregen, en terecht. Vaak is al gebleken dat met soms eenvoudige werkplekaanpassingen,

Nadere informatie

Cyril Litjens & Mohamed Mekkaoui MediWerk bv. MediWerk bv

Cyril Litjens & Mohamed Mekkaoui MediWerk bv. MediWerk bv Cyril Litjens & Mohamed Mekkaoui Wie zijn wij Onze dienstverlening Verzuim aanpak Gezondheidsmanagement: Keuringen & PMO s Safety & Consultancy Bedrijf in oprichting(16 april operationeel) Onze professionals:

Nadere informatie

Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) WHITEPAPER Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) 2 Wettelijk kader De Arbowet stelt een Risico Inventarisatie &

Nadere informatie

kort, Jacqueline Wit, e-mail: jacqueline@jwit.nl 1 INLEIDING EN KENNISMAKING Jacqueline Wit Ambtelijk secretaris kort training en advies OR en Arbo

kort, Jacqueline Wit, e-mail: jacqueline@jwit.nl 1 INLEIDING EN KENNISMAKING Jacqueline Wit Ambtelijk secretaris kort training en advies OR en Arbo Aan de slag met ARBO OR ondersteuning klantendag 11 maart 2016. kort, Jacqueline Wit, jacqueline@jwit.nl INLEIDING EN KENNISMAKING Jacqueline Wit Ambtelijk secretaris kort training en advies OR en Arbo

Nadere informatie

Welkom bij de Arbocatalogus Provincies. Jannet Bergman, Projectleider A&O Provincies Henny van den Born, Arbo-beleidsadviseur Provincie Groningen

Welkom bij de Arbocatalogus Provincies. Jannet Bergman, Projectleider A&O Provincies Henny van den Born, Arbo-beleidsadviseur Provincie Groningen Welkom bij de Arbocatalogus Provincies Jannet Bergman, Projectleider A&O Provincies Henny van den Born, Arbo-beleidsadviseur Provincie Groningen Programma Achtergrond/totstandkoming Werkwijze Implementatie

Nadere informatie

Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013

Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013 Wetgeving Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013 2013 Cecile van der Velde MWO CMC Arbeids- en Organisatiedeskundige Kennismaken 2 3 Arrest Europese Hof en kabinetsvoornemens

Nadere informatie

arbocare arboadviescentrum

arbocare arboadviescentrum arbocare arboadviescentrum Het Arboadviescentrum Hoe gezonder uw werknemers, hoe gezonder uw bedrijf. En dus uw winst. Helaas hebben we die gezondheid niet altijd in de hand. Eén hevige weersomslag en

Nadere informatie

Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar. Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts

Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar. Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts 1 Ambitieniveau van deze sessie: We zetten samen op een rij: Wat is daarvoor nodig? Welke informatie

Nadere informatie

Arbowet, -beleid en arbeidsomstandigheden. Alle procedures op een rij!

Arbowet, -beleid en arbeidsomstandigheden. Alle procedures op een rij! Arbowet, -beleid en arbeidsomstandigheden Alle procedures op een rij! Inhoud Hoofdstuk 1: Arbodienstverlening 5 1.1 Liberalisering verplichte arbocontractering 6 1.2 Maatwerk en eigen regie 6 Hoofdstuk

Nadere informatie

Integraal Gezondheidsmanagement

Integraal Gezondheidsmanagement Integraal Gezondheidsmanagement NVAB Kring Den Haag/Leiden NVVG kring Haarlem e.o. oktober 00 Francel Waisvisz NIGZ-Werk & Gezondheid Ontwikkelingen in gezondheid van werknemers CBS, 00 Leeftijdsverdeling

Nadere informatie

Brede visie op kwaliteit van arbeid

Brede visie op kwaliteit van arbeid Brede visie op kwaliteit van arbeid Pauline Miedema, Vincent Vrooland De Arbowet kent vier kerndeskundigen. Twee jaar geleden was de Arbeids- & Organisatiedeskundige het minst bekend. Sinds organisaties

Nadere informatie

Toetsingsrapportage RI&E

Toetsingsrapportage RI&E Oranjestraat 38 3291 BS Strijen Tel. 078-3030230 www.questadvies.nl info@questadvies.nl Toetsingsrapportage RI&E 1. VERANTWOORDING Betreft RI&E van bedrijf : Technisch Buro Nigo B.V. Koperweg 4 8251 KA

Nadere informatie

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018 EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018 1 Kennismaking Wat is uw favoriete gereedschap voor de medezeggenschap? 2 Duurzame inzetbaarheid Duurzame inzet van medewerkers

Nadere informatie

OR en de RI&E Simon Troost

OR en de RI&E Simon Troost OR en de RI&E Simon Troost Basis voor invloed OR op Arbo Bevorderende taak Technologische voorziening Investeringen Verdeling van de bevoegdheden Adviesrecht Arbeidsomstandigheden Verzuim Re-integratie

Nadere informatie

Bijlage. Voorbeeld uitwerking minimaal werkdrukbeleid

Bijlage. Voorbeeld uitwerking minimaal werkdrukbeleid Bijlage Voorbeeld uitwerking minimaal werkdrukbeleid Toelichting: door het vastleggen van het beleid ten aanzien van werkdruk kun je altijd actief of op verzoek helderheid geven over dit beleid aan je

Nadere informatie

Inzetbaar worden Inzetbaar blijven Inzetbaarheid verhogen

Inzetbaar worden Inzetbaar blijven Inzetbaarheid verhogen Wie ben ik Inzetbaar worden Inzetbaar blijven Inzetbaarheid verhogen Integrale aanpak Wie staat waar? Gezondheidsmatrix Obv 1000 FTE Vitaal 110% 15% Gezond 100% 20% Potential at risk 90% 30% At risk 80%

Nadere informatie

7. Arbodeskundige(n) en arbodienst

7. Arbodeskundige(n) en arbodienst Handboek Ondernemingsraad en Personeelsvertegenwoordiging Inhoudsopgave 7. Arbodeskundige(n) en arbodienst... 1 7.1 Wat is een arbodeskundige?... 3 7.2 Wie toetst en geeft advies over de RI&E?... 3 7.3

Nadere informatie

ARBOCATALOGUS PKGV- INDUSTRIE De arbocatalogus PKGV- industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en

ARBOCATALOGUS PKGV- INDUSTRIE De arbocatalogus PKGV- industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en 2007 ARBOCATALOGUS PKGV- INDUSTRIE De arbocatalogus PKGV- industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en Kartonproducerende en - verwerkende industrieën.

Nadere informatie

Home MUTSAERS & SLOOT. Zelfstandige bedrijfs- en verzekeringsartsen. Langvennen Oost DR Oisterwijk Tel:

Home MUTSAERS & SLOOT. Zelfstandige bedrijfs- en verzekeringsartsen. Langvennen Oost DR Oisterwijk Tel: Home MUTSAERS & SLOOT Zelfstandige bedrijfs- en verzekeringsartsen Langvennen Oost 147 5061 DR Oisterwijk Tel: 013-5210488 e-mail: info@mutsaers-sloot.nl Mutsaers & Sloot - Langvennen Oost 147-5061 DR

Nadere informatie

De arbeidsdeskundige en PSA. Patrick Ox - arbeidsdeskundige

De arbeidsdeskundige en PSA. Patrick Ox - arbeidsdeskundige De arbeidsdeskundige en PSA Patrick Ox - arbeidsdeskundige Expereans: even voorstellen Expertisecentrum voor verzuim-, re-integratievraagstukken en Arboconcepten Nieuwe Stijl. Onafhankelijk, landelijk,

Nadere informatie

Gezond. veilig werken. Sectoraanpak Zorg en Welzijn 2012-2015. dát maakt zorg beter

Gezond. veilig werken. Sectoraanpak Zorg en Welzijn 2012-2015. dát maakt zorg beter Gezond veilig werken Sectoraanpak Zorg en Welzijn 2012-2015 dát maakt zorg beter De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen Voor mensen die met heel

Nadere informatie

Re-integratie & Preventie mogelijkheden ARBO West

Re-integratie & Preventie mogelijkheden ARBO West Re-integratie & Preventie mogelijkheden ARBO West BELASTBAARHEIDSMANAGERS benut uw mogelijkheden 1 Re-integratie & Preventie mogelijkheden ARBO West Ons credo is: ARBO West Benut Uw Mogelijkheden. Hiermee

Nadere informatie

ARBEIDOMSTANDIGHEDEN BELEIDSPLAN AMSTERDAMS HISTORISCH MUSEUM. arbeidomstandigheden beleidsplan AHM pagina 1 van pagina 9

ARBEIDOMSTANDIGHEDEN BELEIDSPLAN AMSTERDAMS HISTORISCH MUSEUM. arbeidomstandigheden beleidsplan AHM pagina 1 van pagina 9 ARBEIDOMSTANDIGHEDEN BELEIDSPLAN AMSTERDAMS HISTORISCH MUSEUM arbeidomstandigheden beleidsplan AHM pagina 1 van pagina 9 Inhoudsopgave Inleiding...3 1 Doelstelling en beleidsintentieverklaring...4 1.1

Nadere informatie

Iris Advies. ISO als inspiratiebron. voor gezond en veilig werken. Ir. Iris van t Leven

Iris Advies. ISO als inspiratiebron. voor gezond en veilig werken. Ir. Iris van t Leven Iris Advies ISO 45001 als inspiratiebron voor gezond en veilig werken Ir. Iris van t Leven ISO 45001 meer dan de wet Managementsysteem voor gezond en veilig werken G&VW-managementsysteem Expliciet aandacht

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost S.Troost (2019) 1 1 Ik ben Simon Troost 17 jaar trainer medezeggenschap Technische achtergrond en A&O psycholoog Specialisatie: alles wat

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

Effectief verzuim terugdringen

Effectief verzuim terugdringen Effectief verzuim terugdringen De tijd dat de overheid zorgde voor de Sociale Zekerheid is definitief voorbij. De overheid legt steeds meer taken en verantwoordelijkheden bij werkgevers neer. De regels

Nadere informatie

PROJECTPLAN INSPECTIEPROJECT. Ambulancezorg A 895. Onderwerpen:. Fysieke belasting.. Agressie & geweld (PSA). Biologische agentia

PROJECTPLAN INSPECTIEPROJECT. Ambulancezorg A 895. Onderwerpen:. Fysieke belasting.. Agressie & geweld (PSA). Biologische agentia PROJECTPLAN INSPECTIEPROJECT Ambulancezorg A 895 Onderwerpen:. Fysieke belasting. Agressie & geweld (PSA). Biologische agentia. Arbeidstijden Inspectieperiode 1 september 2008 tot en met 31 december 2008

Nadere informatie

Pesten. Wie heeft welke rol

Pesten. Wie heeft welke rol Pesten Wie heeft welke rol Wat zegt de wet Doelvoorschriften t.a.v. PSA Psychosociale arbeidsbelasting Seksuele intimidatie Agressie en geweld Pesten Discriminatie Werkdruk Werkgever verplicht beleid te

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over de preventiemedewerker. 02/05/2017 Versie 2.1

Veelgestelde vragen over de preventiemedewerker. 02/05/2017 Versie 2.1 Veelgestelde vragen over de preventiemedewerker 02/05/2017 Versie 2.1 1 Algemeen 1.1 Wat is een preventiemedewerker (betekenis)? Preventiemedewerker is de officiële wettelijke benaming in Nederland voor

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting. De noodzaak van een goed werkend stelsel voor gezond en veilig werken

SAMENVATTING. Samenvatting. De noodzaak van een goed werkend stelsel voor gezond en veilig werken Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting De noodzaak van een goed werkend stelsel voor gezond en veilig werken Een goed werkend stelsel voor gezond en veilig werken is nodig om te bereiken dat werkenden

Nadere informatie

Introductie OHSAS 18001

Introductie OHSAS 18001 Introductie OHSAS 18001 OHSAS 18001 -in het kort OHSAS 18001 is een norm voor een managementsysteem die de veiligheid en gezondheid in en rondom de organisatie waarborgt. OHSAS staat voor Occupational

Nadere informatie

Workability & Inzetbaarheid. The Finnish Experience. Boaborea ledenplatform 'Gezond Werken' Bussum, 26 maart 2008

Workability & Inzetbaarheid. The Finnish Experience. Boaborea ledenplatform 'Gezond Werken' Bussum, 26 maart 2008 Workability & Inzetbaarheid Boaborea ledenplatform 'Gezond Werken' Bussum, Rob Gründemann, Teamleider Personeelsbeleid Lector Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht De opzet van de presentatie De situatie

Nadere informatie

Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk?

Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk? Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk? December 2010 Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet, of maatwerk? Tot voor kort was elke werkgever verplicht aangesloten

Nadere informatie

DE (VERDIEPENDE) RI&E

DE (VERDIEPENDE) RI&E DE (VERDIEPENDE) RI&E Jan Kegelaer 17 juni 2019 rpsgroup.com RPS NEDERLAND GEZOND WERKEN 1. de praktische uitoefening van het beroep arbeidshygiënist stimuleren en de kwaliteit daarvan bevorderen 2. de

Nadere informatie

Verzuimbeleid MBO Amersfoort Colofon

Verzuimbeleid MBO Amersfoort Colofon Verzuimbeleid MBO Amersfoort Colofon Uitgave : MBO Amersfoort Instemming OR : 12 december 2012 Vastgesteld College van Bestuur : 8 januari 2013 Kenmerk CvB vastgesteld : 20130142/CvB Afkomstig van : afdeling

Nadere informatie

Psycho Sociale Arbeidsbelasting

Psycho Sociale Arbeidsbelasting Psycho Sociale Arbeidsbelasting Webinar SCCM 17 juni 2014 Tamara Onos Auxilium HSE Onderwerpen webinar - Relevantie PSA - Onderwerpen PSA - Arbowet- en regelgeving - PSA in praktijk - Inventarisatie van

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost S.Troost (2019) 1 Wettelijk kader: basis voor invloed (1) Wet op de ondernemingsraden: tijd: 60 uur voor onderling beraad en overleg en om

Nadere informatie

Zorgen voor is vooruitkijken. CZ Diensten en tarieven 2014. Gezondheids- en verzuimmanagement

Zorgen voor is vooruitkijken. CZ Diensten en tarieven 2014. Gezondheids- en verzuimmanagement CZ Diensten en tarieven 2014 Zorgen voor is vooruitkijken Gezondheids- en verzuimmanagement Hier vindt u een overzicht van alle diensten van CZ op het gebied van arbo-, gezondheids- en verzuim management.

Nadere informatie