Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model. Mijn PrO. Plan. Check. Act. Samengevat. Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model. Mijn PrO. Plan. Check. Act. Samengevat. Wie zijn wij? Knelpunten. Ontstaan van het model."

Transcriptie

1 2018 Duurzame Inzetbaarheid or Arboplaats 1 2 Arboplaats Arboplaats focust zich op Missie: Werk veiliger, gezonder, flexibeler, beter en leuker maken Wij gaan voor de + => Prestatie optimalisatie van mens en werk Strategie: Vertaling wetenschap praktijk Multidisciplinaire benadering Samen mét klant werken aan innovatie Prestatie optimalisatie van: - Organisatie en individu - Nu en met oog op de toekomst wijzigingen Per 1 juli 2017 is de gewijzigd, per 1 juli 2018 gaan de verplichtingen in. Preventie staat centraal Richt zich op versterking rol betrokkenheid medewerkers Versterkt positie van preventie medewerker Grotere rol van OR bij Arbobeleid Verandering van rol bedrijfsarts Overgangsperiode tot 1 juli 2018 voor bestaande contracten nu bijna afgelopen Preventiemedewerker aanwezig? Instemming op papier van OR /PVT? Zo nee: boete 1.500,- (direct beboetbaar) Arbodienstverlening? Verzuim? Preventie? Zo nee, boete tot 9.000,- (direct beboetbaar) uele RI&E? Getoetst via contract? er in > 50 % respons? 5 6 1

2 (bestaand) (nieuw) Elke werkgever heeft verplicht een basiscontract met een arbodienstverlener (Arbodienst of maatwerk): de deskundige begeleiding bij ziekte, het toetsen van de risico-inventarisatie en evaluatie. het aanbieden van (periodiek) arbeidsgezondheidskundig onderzoek, en indien relevant het verrichten van wettelijk verplichte aanstellingskeuringen NB Instemming OR / PVT wettelijk verplicht! Toegang tot de het arbeidsomstandigheden spreekuur Meer aandacht voor beroepsziekten Toegang bedrijfsarts tot de werkplek Afgeleid ook andere kerndeskundige (arbeidshygiënist, veiligheidskundige en/of arbeid- en organisatie deskundige): verlengde arm bedrijfsarts Preventie: de bedrijfsarts adviseert over preventieve maatregelen betreffende het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid, bedoeld in artikel Preventiemedewerker Preventiemedewerker:nieuw Huidige preventietaken Meewerken aan het opstellen van de RI&E Meewerken aan uitvoeren van daaruit voortvloeiende maatregelen. Overleg voeren met en advies geven aan de OR/ PVT. Een vraagbaak is voor de medewerkers in het bedrijf Nieuw: instemmingsrecht wie preventiemedewerkers is OR/PVT Nieuwe taak / taken: minimaal een keer per jaar bespreken met OR, directie en bedrijfsarts: stand van zaken gezond en veilig werken -> Praktisch jaarverslag Nauwe samenwerking met alle arbodienstverleners: Arbodienst of Maatwerkregeling 9 10 Handhaving Toezicht Speerpunten: RI&E: aanwezig, volledig en betrouwbaar en getoetst (alleen verplicht bij > 25 medewerkers) Inhuur arbodienst / arbodienstverlener Positie van de preventiemedewerker Speerpunten: Inspectie SZW: Directe boeteoplegging mogelijk als basiscontract ontbreekt Eis tot naleving mogelijk als werkgever RI&E niet beschikbaar stelt aan OR en/of medewerkers Toezicht op melden beroepsziekten door bedrijfsarts Speciale (nieuwe) aandachtspunten: in de RI&E. Zonder dit deel is RI&E niet compleet: medewerkers betrokken! Overgangsrecht: moet volledig zijn per ! Gevaarlijke stoffen (4 stappen: zie tool zelfinspectie)

3 % Belang medewerkers Belang gedrag Belang medewerkers in de organisatie? Belang gedrag medewerkers bij fouten? Zicht op gedrag van medewerkers? Voorspelbaar? Beïnvloedbaar? Nul fouten dus? Veilig gedrag -Collega's gebruiken pers. beschermingsmid. Nooit Zelden Soms Vaak Altijd Benchmark Onderzoek Arboplaats (2016) > 1000 medewerkers industrie; 23 bedrijven Altijd gebruik PBM als nodig: 27 % Altijd gebruik hulpmiddelen als nodig: 21 % RI&E zonder gedrag zegt niet over risico beheersing Arboplaats: via PDCA cyclus RI&E in één overzicht Wat is goed; Wat willen we beter, moet beter? Inzicht in actiepunten Bewaking actiepunten: outlook / mobiel

4 Voor bouwvakkers is psychosociale zelfs belangrijker dan fysieke belasting Gezond en veilig doorwerken tot 70 zal voor veel medewerkers moeilijk mogelijk blijken te zijn Grote problemen voor wie 70 niet haalt: bijstand Mijn DI : wat is beïnvloedbaar? Werk fysieke factoren: -> Mijn RIE Beheersmaatregelen psychosociale factoren -> Mijn DI HOE s Privé: ernstig gedoe thuis life events ) Mijn DI + onoplosbare problemen (schulden e.d.) ) HOE s Persoonlijk kijk op het leven pech (?) gezondheid in relatie tot werk ) eigen voorspelling gezondheid (op termijn) ) Mijn DI + kennis en vaardigheden ) HOE s instelling (willen) ) DI Inzicht en Hoe s Mijn DI Inzicht en Hoe s 23 Vergelijk scores met: -gehele bedrijf; -andere afdelingen; - andere periode; - benchmark 24 4

5 Zichtbaar wat beïnvloedbaar is : integrale tool DEMO ESF project - veiligheidsladder Kosten project: ,- Subsidie: ,- - Verkoop data gedrag 4.500,- - Verkoop data fysiek 4.500,- - Preventiemedewerkersdagen 3.500,- Totaal ,- Netto kosten project 0,- 27 ESF project Resultaat: - gedrag en knoppen voor beinvloeding EN - RI&E geactualiseerd; - PSA toegevoegd aan RI&E - PAGO uitgevoerd op groepsniveau - Medewerkerstevredenheid onderzoek EN Voldoet aan basiscontract arbodienstverlening 28 Basis contract arbodienstverlening Verplicht voor ieder bedrijf vanaf : - Verzuim en open spreekuur, maar ook: - Toetsing RI&E, - PAGO en - Preventie - veiligheidsladder

6 - veiligheidsladder Kosten arbodienstverlening Afhankelijk van de grootte van het bedrijf Afhankelijk van het pakket In ieder geval goedkoper dan bij een arbodienst Preventie voldoet aan eisen basiscontract arbodienstverlening voor het preventieve deel Prestatie Optimalisatie van mens en organisatie door beïnvloeding van gedrag Huib Arts Arboplaats M

Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar. Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts

Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar. Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts 1 Ambitieniveau van deze sessie: We zetten samen op een rij: Wat is daarvoor nodig? Welke informatie

Nadere informatie

Mijn RI&E. Is pas compleet, Als ik PSA niet vergeet. Door: Huib Arts, Arboplaats. Wie zijn wij? Knelpunten Ontstaan van het model

Mijn RI&E. Is pas compleet, Als ik PSA niet vergeet. Door: Huib Arts, Arboplaats. Wie zijn wij? Knelpunten Ontstaan van het model Mijn RI&E Is pas compleet, Als ik PSA niet vergeet Door: Huib Arts, Arboplaats 1 Wie zijn wij? 2 Arboplaats Karakteristieken: - Op innovatie gericht: o.a. Mijn RI&E, DI, GS - Ambitieus team: 10 personen;

Nadere informatie

Aboma en Arboplaats. Samen innoveren en zo veilig en gezond werk creëren. Inhoud

Aboma en Arboplaats. Samen innoveren en zo veilig en gezond werk creëren. Inhoud Aboma en Arboplaats Samen innoveren en zo veilig en gezond werk creëren Arboplaats Inhoud - Aboma en Arboplaats - Wijziging Arbowet - RI&E en PSA - Mijn RI&E: nieuw en branche RI&E - Belang Duurzame Inzetbaarheid

Nadere informatie

Voldoen aan nieuwe Arbowet eisen (per 1 juli 2018), meer grip op gedrag van jullie medewerkers

Voldoen aan nieuwe Arbowet eisen (per 1 juli 2018), meer grip op gedrag van jullie medewerkers Voldoen aan nieuwe Arbowet eisen (per 1 juli 2018), meer grip op gedrag van jullie medewerkers Arboplaats en CompositesNL doen jullie 2 aanbiedingen: 1. Een (wettelijk verplicht) basiscontract arbodienstverlening

Nadere informatie

NRK - Arboplaats Actualisatie Arbocatalogi Mijn RI&E 1.0 <-> 3.0 Gevaarlijke Stoffen

NRK - Arboplaats Actualisatie Arbocatalogi Mijn RI&E 1.0 <-> 3.0 Gevaarlijke Stoffen NRK - Arboplaats Actualisatie Arbocatalogi Mijn RI&E 1.0 3.0 Gevaarlijke Stoffen 2019 NRK Actualisatie AC 1 Inhoud Wettelijke wijzingen Arbowet 2018 Wijzigingen arbocatalogi Prioritaire risico s Inhoud

Nadere informatie

Abonnementen Mijn PrO Prestatie Optimalisatie (2018)

Abonnementen Mijn PrO Prestatie Optimalisatie (2018) Abonnementen Mijn PrO Prestatie Optimalisatie (2018) Basiscontract Arbodienstverlening - preventie De kaders Door wijzigingen in de Arbowet per 1 juli 2017, gelden voor alle bedrijven een aantal nieuwe

Nadere informatie

Overzicht beboetbare nieuwe Arbo verplichtingen per

Overzicht beboetbare nieuwe Arbo verplichtingen per Overzicht beboetbare nieuwe Arbo verplichtingen Met ingang van 1 juli 2017 zijn de Arbowet en het Arbobesluit gewijzigd. Zie hierover: https://www.fnv.nl/themas/veilig-en-gezond-werken/arbo/nieuwe-arbowet-per-1-juli-2017

Nadere informatie

Figuur 1: bron: onderzoek Erasmus universiteit

Figuur 1: bron: onderzoek Erasmus universiteit Een noodzakelijke update van uw Risico-Inventarisatie en -Evaluatie gecombineerd met een onderzoek naar vermijdbare fouten en/of een inventarisatie van uw gevaarlijke stoffen. Met subsidie kost het u niks.

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over de nieuwe Arbowet per 1 juli 2017

Vragen en antwoorden over de nieuwe Arbowet per 1 juli 2017 Vragen en antwoorden over de nieuwe Arbowet per 1 juli 2017 Meer aandacht voor de betrokkenheid van werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie bij werkgevers en de randvoorwaarden

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost Korte quiz Mag elke werknemer of alleen een specialist de RI&E uitvoeren? Moet de werkgever in geval van verzuim het advies van een bedrijfsarts

Nadere informatie

NIEUWE ARBOWET PER 1 JULI 2017

NIEUWE ARBOWET PER 1 JULI 2017 NIEUWE ARBOWET PER 1 JULI 2017 Jan Harmen Kwantes ARBOWETGEVING Arbowet / Arbobesluit / Arboregeling 1 juli 2005: Introductie preventiemedewerker en meer marktwerking arbodienstverlening 1 juli 2017: Wijziging

Nadere informatie

Arbobeleid. Titus Terwisscha van Scheltinga

Arbobeleid. Titus Terwisscha van Scheltinga Arbobeleid Titus Terwisscha van Scheltinga Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en PSA Veiligheid: Machineveiligheid Brandpreventie en bestrijding Vluchtwegen en nooduitgangen Veilige machines en installaties

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost S.Troost (2019) 1 1 Ik ben Simon Troost 17 jaar trainer medezeggenschap Technische achtergrond en A&O psycholoog Specialisatie: alles wat

Nadere informatie

De nieuwe Arbowet. Urmond, 16 november 2017

De nieuwe Arbowet. Urmond, 16 november 2017 De nieuwe Arbowet Urmond, 16 november 2017 Wijziging Arbowet Ingangsdatum: 1 juli 2017 Doelstelling: Versterking positie preventiemedewerker Versterking/verduidelijking positie en rol van de bedrijfsarts

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost S.Troost (2019) 1 Wettelijk kader: basis voor invloed (1) Wet op de ondernemingsraden: tijd: 60 uur voor onderling beraad en overleg en om

Nadere informatie

Scoren met medezeggenschap

Scoren met medezeggenschap Scoren met medezeggenschap actualiteiten Arbeidsomstandighedenwet privacyregels bij ziekte Huidige wettelijke taken verplicht om zich door bedrijfsarts te laten bijstaan ziekteverzuimbegeleiding periodiek

Nadere informatie

Webinar. Gevolgen wijzigingen Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) 11 april 2017

Webinar. Gevolgen wijzigingen Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) 11 april 2017 Webinar Gevolgen wijzigingen Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) 11 april 2017 Bent u al Arbowet-proof Arnoud van Hogen Manager procesregie Pauline Oberink Bedrijfsjurist Programma Wijzigingen Arbowet per

Nadere informatie

OR & Arbobeleid Arbowet op de schop

OR & Arbobeleid Arbowet op de schop OR & Arbobeleid Arbowet op de schop mr. J.L. Sintemaartensdijk 12 december 2017 Kaders Regelgeving: Arbowet Arbobesluit WOR Systeem: Maatwerkregeling (art. 14 Arbowet) OF Vangnetregeling (art. 14a Arbowet)

Nadere informatie

OR & Arbobeleid Arbowet op de schop mr. J.L. (Janka) Sintemaartensdijk 6 maart 2018

OR & Arbobeleid Arbowet op de schop mr. J.L. (Janka) Sintemaartensdijk 6 maart 2018 OR & Arbobeleid Arbowet op de schop mr. J.L. (Janka) Sintemaartensdijk 6 maart 2018 Wetswijziging Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers

Nadere informatie

Mijn RI&E GS. Minder administratie, meer nadruk gedrag medewerkers Betere arbeidsomstandigheden. Huib Arts Arboplaats. Arboplaats

Mijn RI&E GS. Minder administratie, meer nadruk gedrag medewerkers Betere arbeidsomstandigheden. Huib Arts Arboplaats. Arboplaats Mijn RI&E GS Minder administratie, meer nadruk gedrag medewerkers Betere arbeidsomstandigheden Huib Arts Arboplaats Arboplaats Van administratie naar borging 1. Belang gedrag 2. Onderzoeksmodel 3. Mijn

Nadere informatie

Veranderingen in de Arbowetgeving

Veranderingen in de Arbowetgeving Veranderingen in de Arbowetgeving Voor bedrijfsartsen van NVAB Kring voor bedrijfsgezondheidszorg Amsterdam e.o. Saskia Lang, Advocaat Arbeidsrecht 06 36 03 72 01 lang@langblok.nl langblok.nl @langadvocatuur

Nadere informatie

u de regie, wij de deskundigheid De nieuwe Arbowet PER 1 JULI 2017

u de regie, wij de deskundigheid De nieuwe Arbowet PER 1 JULI 2017 u de regie, wij de deskundigheid De nieuwe Arbowet PER 1 JULI 2017 Per 1 juli 2017 is de nieuwe Arbowet in werking getreden. In de vernieuwde Arbowet wordt de betrokkenheid van werkgevers en werknemers

Nadere informatie

7. Arbodeskundige(n) en arbodienst

7. Arbodeskundige(n) en arbodienst Handboek Ondernemingsraad en Personeelsvertegenwoordiging Inhoudsopgave 7. Arbodeskundige(n) en arbodienst... 1 7.1 Wat is een arbodeskundige?... 3 7.2 Wie toetst en geeft advies over de RI&E?... 3 7.3

Nadere informatie

Wijzigingen in de Arbowet: hoe u uw arbobeleid verrijkt

Wijzigingen in de Arbowet: hoe u uw arbobeleid verrijkt VeReFi Congres I Denken in mogelijkheden I 11 april 2017 Wijzigingen in de Arbowet: hoe u uw arbobeleid verrijkt Simon Troost (AdviceSelect) Waar gaat het over Ik wil dat de positie van de preventiemedewerker

Nadere informatie

De voorgenomen wetswijzigingen hebben de volgende zes doelstellingen:

De voorgenomen wetswijzigingen hebben de volgende zes doelstellingen: De Arbowet wijzigt naar verwachting per 1 juli 2017. Er staan veel veranderingen op stapel die consequenties hebben voor het contract met de bedrijfsarts / arbodienst en de rol van de preventiemedewerker

Nadere informatie

De RI&E is up-to-date

De RI&E is up-to-date Preventie moet in de spotlights staan. De bedrijfsarts moet kunnen uitblinken in zijn rol. Betrokkenheid moet beter. Dat zijn de doelen van de wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet. Eén van de wijzigingen

Nadere informatie

De nieuwe Arbowet PER 1 JULI 2017

De nieuwe Arbowet PER 1 JULI 2017 De nieuwe Arbowet PER 1 JULI 2017 Per 1 juli 2017 is de nieuwe Arbowet in werking getreden. In de vernieuwde Arbowet wordt de betrokkenheid van werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening vergroot

Nadere informatie

Checklist aanpassingen Arbowet 2017i

Checklist aanpassingen Arbowet 2017i Checklist aanpassingen Arbowet 2017i Inleiding Op 1 juli 2017 ondergaat de arbowetgeving een aantal belangrijke wijzigingen. Deze aanpassing moet de preventie en de arbodienstverlening verder verbeteren

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Nieuwe Arbowet. Nieuwe Arbowet

Veelgestelde vragen Nieuwe Arbowet. Nieuwe Arbowet Veelgestelde vragen Nieuwe Arbowet Nieuwe Arbowet Waarom is er een Arbowet? Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken tot het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Om daarvoor te zorgen

Nadere informatie

Checklist aanpassingen Arbowet 2017 versie 29 sept 2017

Checklist aanpassingen Arbowet 2017 versie 29 sept 2017 Checklist aanpassingen Arbowet 2017 versie 29 sept 2017 Inleiding Op 1 juli 2017 heeft de arbowetgeving een aantal belangrijke wijzigingen ondergaan. Deze aanpassing moet de preventie en de arbodienstverlening

Nadere informatie

Gewijzigde wetgeving(en)

Gewijzigde wetgeving(en) Gewijzigde wetgeving(en) De gevolgen voor de werkgever (en werknemers) Het wordt er niet makkelijker op Het basiscontract Een van de belangrijkste wijzigingen is de invoering van het basiscontract. Het

Nadere informatie

Voor wat betreft de aanvullende deskundige advies kan gekozen worden voor:

Voor wat betreft de aanvullende deskundige advies kan gekozen worden voor: Document Nieuwe invulling arbodienstverlening & Per 1 juli 2017 wordt de nieuwe Arbowet van kracht. Uitgangspunt voor de aanpassingen is dat de arbodienstverlening door de deskundigen, de preventiemedewerker

Nadere informatie

De veiligheidskundige in Arbodienstverlening binnen een organisatie. Papendal, Rob van Houten

De veiligheidskundige in Arbodienstverlening binnen een organisatie. Papendal, Rob van Houten De veiligheidskundige in Arbodienstverlening binnen een organisatie Papendal, 30. 3.2017 Rob van Houten Rob van Houten Korte kennismaking Rob van Houten Korte kennismaking Geboeid door de factor arbeid

Nadere informatie

kort, Jacqueline Wit, e-mail: jacqueline@jwit.nl 1 INLEIDING EN KENNISMAKING Jacqueline Wit Ambtelijk secretaris kort training en advies OR en Arbo

kort, Jacqueline Wit, e-mail: jacqueline@jwit.nl 1 INLEIDING EN KENNISMAKING Jacqueline Wit Ambtelijk secretaris kort training en advies OR en Arbo Aan de slag met ARBO OR ondersteuning klantendag 11 maart 2016. kort, Jacqueline Wit, jacqueline@jwit.nl INLEIDING EN KENNISMAKING Jacqueline Wit Ambtelijk secretaris kort training en advies OR en Arbo

Nadere informatie

WIJZIGINGEN ARBOWET: DE DIEPTE IN. 7 december 2017 mr. Karen Maessen, De Voort Advocaten I Mediators

WIJZIGINGEN ARBOWET: DE DIEPTE IN. 7 december 2017 mr. Karen Maessen, De Voort Advocaten I Mediators WIJZIGINGEN ARBOWET: DE DIEPTE IN 7 december 2017 mr. Karen Maessen, De Voort Advocaten I Mediators Programma Terug naar de basis + knelpunten De wijzigingen van 1 juli 2017: Wijziging Arbeidsomstandighedenwet

Nadere informatie

Arbodienstverlening. Informatie voor werkgevers

Arbodienstverlening. Informatie voor werkgevers Arbodienstverlening Informatie voor werkgevers Bedrijven moeten zich bij het opstellen en uitvoeren van een goed arbeidsomstandighedenbeleid en ziekteverzuimbeleid deskundig laten ondersteunen. Dit is

Nadere informatie

Toekomst(bestendige) Arbeidsgerelateerde Zorg (TAZ) Henri Géron, Min. v. SZW Directie Gezond en Veilig Werken

Toekomst(bestendige) Arbeidsgerelateerde Zorg (TAZ) Henri Géron, Min. v. SZW Directie Gezond en Veilig Werken Toekomst(bestendige) Arbeidsgerelateerde Zorg (TAZ) Henri Géron, Min. v. SZW Directie Gezond en Veilig Werken Actualiteitencollege, NBC Congrescentrum, Nieuwegein, 24 maart 2017 2 Onderwerpen Aanleiding;

Nadere informatie

Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk?

Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk? Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk? December 2010 Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet, of maatwerk? Tot voor kort was elke werkgever verplicht aangesloten

Nadere informatie

De Arbowet wijzigt: maak gebruik van de nieuwe mogelijkheden

De Arbowet wijzigt: maak gebruik van de nieuwe mogelijkheden pagina 1 van 5 Published on Werk & Veiligheid - Kennisplatform over preventie, RI&E en sociale veiligheid (http://www.werkenveiligheid.nl) Home > De Arbowet wijzigt: maak gebruik van de nieuwe mogelijkheden

Nadere informatie

Checklist arbodienstverlening op maat Voor ondernemingsraad en personeelsvertegenwoordiging

Checklist arbodienstverlening op maat Voor ondernemingsraad en personeelsvertegenwoordiging Checklist arbodienstverlening op maat Voor ondernemingsraad en personeelsvertegenwoordiging Uitleg over wijzigingen in de Arbowet Checklist maatwerkregeling Colofon Uitgave: Stichting FNV Pers Eindredactie

Nadere informatie

Vernieuwde Arbowet. De belangrijkste wijzigingen op een rij

Vernieuwde Arbowet. De belangrijkste wijzigingen op een rij Vernieuwde Arbowet De belangrijkste wijzigingen op een rij Op 1 juli 2017 treedt de vernieuwde Arbowet definitief in werking. De regering wil medewerkers en werkgevers meer betrekken bij het arbobeleid,

Nadere informatie

Themabijeenkomst Gezond Beleid Wijzigingen Arbowet 12 september Ton Joosten Preventie adviseur Stigas

Themabijeenkomst Gezond Beleid Wijzigingen Arbowet 12 september Ton Joosten Preventie adviseur Stigas Themabijeenkomst Gezond Beleid Wijzigingen Arbowet 12 september 2017 Ton Joosten Preventie adviseur Stigas Wat is Stigas? Stichting Gezondheidszorg Agrarische Sectoren Onderdeel van Colland BPL SAZAS AVAZ

Nadere informatie

Rol van de OR en VGWM-commissie Actualiteitencollege Wijziging Arbowet 24 maart 2017

Rol van de OR en VGWM-commissie Actualiteitencollege Wijziging Arbowet 24 maart 2017 Rol van de OR en VGWM-commissie Actualiteitencollege Wijziging Arbowet 24 maart 2017 Taak OR WOR Artikel 28 Verbetering arbeidsomstandigheden Bevorderen, stimuleren Naleving voorschriften Veiligheid Gezondheid

Nadere informatie

Wijziging Arbowet: wat verandert er in 2015?

Wijziging Arbowet: wat verandert er in 2015? Wijziging Arbowet: wat verandert er in 2015? Door Carolina Verspuij, trainer/adviseur Arbeid en Gezondheid SBI Formaat, 10/06/2015. Dit artikel is gepubliceerd door Werk en Veiligheid, Kerckebosch. Minister

Nadere informatie

Onderwerp basiscontract

Onderwerp basiscontract Checklist basiscontract Een basiscontract voor arbodienstverlening wil helderheid geven aan alle betrokkenen. Het is gebaseerd op de wet- en regelgeving en de minimale eisen waaraan een contract tussen

Nadere informatie

Wijziging arbeidsomstandighedenwet. mr. Karen Maessen mr. drs. Manouk Milbou

Wijziging arbeidsomstandighedenwet. mr. Karen Maessen mr. drs. Manouk Milbou Wijziging arbeidsomstandighedenwet mr. Karen Maessen mr. drs. Manouk Milbou Inhoud Even opfrissen OR en arbo Doel wetsvoorstel Wijzigingen Tips Even opfrissen Arbeidsomstandighedenbeleid: Plicht werkgever

Nadere informatie

NIEUWE ARBOWET Maaike Sauerborn, Arbo ambassadeur SOM

NIEUWE ARBOWET Maaike Sauerborn, Arbo ambassadeur SOM NIEUWE ARBOWET 2017 Maaike Sauerborn, Arbo ambassadeur SOM Platform OR Tweedaagse 29 september 2016 OPBOUW WORKSHOP Doel wijziging Basis Arbowet Wat wijzigt er? Spelersveld Rol OR Verwachtingen?? DOEL

Nadere informatie

Een veilige en gezonde werkplek begint met de RI&E WAT IEDEREEN OVER DE MOET WETEN

Een veilige en gezonde werkplek begint met de RI&E WAT IEDEREEN OVER DE MOET WETEN Een veilige en gezonde werkplek begint met de RI&E WAT IEDEREEN OVER DE RI&E MOET WETEN De RI&E hoe zit het ook alweer? Een ondernemer loopt risico s, dat weet u als geen ander. Een Risico-Inventarisatie

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over de preventiemedewerker. 02/05/2017 Versie 2.1

Veelgestelde vragen over de preventiemedewerker. 02/05/2017 Versie 2.1 Veelgestelde vragen over de preventiemedewerker 02/05/2017 Versie 2.1 1 Algemeen 1.1 Wat is een preventiemedewerker (betekenis)? Preventiemedewerker is de officiële wettelijke benaming in Nederland voor

Nadere informatie

Informatieblad Nieuwe Arbowet

Informatieblad Nieuwe Arbowet Informatieblad Nieuwe Arbowet Op 1 juli 2017 is de gewijzigde Arbowet ingegaan. De wijzigingen hebben voornamelijk betrekking op de rol en de positie van de bedrijfsarts. Maar ook de positie van de ondernemingsraad

Nadere informatie

De ri&e en het plan van aanpak

De ri&e en het plan van aanpak De ri&e en het plan van aanpak Door: Jaap Bijl (Bijl Opleiding en Advies) 0. Inhoud 1. Samenvatting 2. Wettelijke grondslag 3. Wat is een ri&e en pva? 4. Waarom een ri&e? 5. Waar leidt een ri&e toe? 6.

Nadere informatie

groot belang in de Wet werk en zekerheid (WWZ)

groot belang in de Wet werk en zekerheid (WWZ) Zorg voor arbeidsomstandigheden van groot belang in de Wet werk en zekerheid (WWZ) Datum: 1 juli 2015 Auteur: Drs. Roelof Heidema, bedrijfsarts en directeur kwaliteit 1 juli 2015 Nieuw ontslagrecht per

Nadere informatie

arbocare arboadviescentrum

arbocare arboadviescentrum arbocare arboadviescentrum Het Arboadviescentrum Hoe gezonder uw werknemers, hoe gezonder uw bedrijf. En dus uw winst. Helaas hebben we die gezondheid niet altijd in de hand. Eén hevige weersomslag en

Nadere informatie

Toekomst(bestendige) Arbeidsgerelateerde Zorg (TAZ) Dr. Anne van Putten, SZW Directie Gezond en Veilig Werken

Toekomst(bestendige) Arbeidsgerelateerde Zorg (TAZ) Dr. Anne van Putten, SZW Directie Gezond en Veilig Werken Toekomst(bestendige) Arbeidsgerelateerde Zorg (TAZ) Dr. Anne van Putten, SZW Directie Gezond en Veilig Werken Actualiteitencollege, Landelijk Arbocongres, Utrecht, 1 oktober 2018 2 Programma 1) Wat doet

Nadere informatie

Arbowet, beleid & arbeidsomstandigheden

Arbowet, beleid & arbeidsomstandigheden Syllabus Arbowet, beleid & arbeidsomstandigheden Verzuimpreventie, veilig werken en een integrale aanpak U lapt de regels van de Arbowet natuurlijk niet aan uw laars. Maar kent u al uw arboverantwoordelijkheden?

Nadere informatie

Workshop Arbowet. Presentatie aan: Medewerkers ZvdZ. Datum: 25 september Presentatie door: Daniel Kuin

Workshop Arbowet. Presentatie aan: Medewerkers ZvdZ. Datum: 25 september Presentatie door: Daniel Kuin Workshop Arbowet Presentatie aan: Medewerkers ZvdZ Datum: 25 september 2015 Presentatie door: Daniel Kuin Filmpje https://www.youtube.com/watch?v=mdez8aai89k Daniel Kuin, arbeidshygiënist Stelling: De

Nadere informatie

Whitepaper: Checklist Nieuwe Arbowet: weet wat u moet regelen!

Whitepaper: Checklist Nieuwe Arbowet: weet wat u moet regelen! 1 Checklist Nieuwe Arbowet: Weet wat u moet regelen! De Arbowet wijzigt naar verwachting per 1 juli 2017. Dat lijkt nog ver weg, maar er verandert veel, dus moet u tijdig aan de slag. Met deze handige

Nadere informatie

Arbodienstverlening: waar zit de winst?

Arbodienstverlening: waar zit de winst? Arbodienstverlening: waar zit de winst? Door Carolina Verspuij, FNV Formaat, op vr, 14/02/2014-17:09, Werk en Veiligheid, Kerckebosch Achtergrondartikel Elke werkgever is volgens de arbowetgeving verplicht

Nadere informatie

Workshop: Training preventiemedewerker. Door: Mark Smakman Arbeids- & Organisatieadviseur/Veiligheidskundige

Workshop: Training preventiemedewerker. Door: Mark Smakman Arbeids- & Organisatieadviseur/Veiligheidskundige Workshop: Training preventiemedewerker Door: Mark Smakman Arbeids- & Organisatieadviseur/Veiligheidskundige Programma Introductie; Kennismaking; Arbo-wet; Partijen in de Arbo-wet; Arbobeleidscyclus; De

Nadere informatie

Pesten. Wie heeft welke rol

Pesten. Wie heeft welke rol Pesten Wie heeft welke rol Wat zegt de wet Doelvoorschriften t.a.v. PSA Psychosociale arbeidsbelasting Seksuele intimidatie Agressie en geweld Pesten Discriminatie Werkdruk Werkgever verplicht beleid te

Nadere informatie

MeetUp Verzuim. Draag bij aan de aanpak van verzuim! INZICHTEN & AANPAK! HANDREIKING VOOR ONDERNEMINGSRADEN

MeetUp Verzuim. Draag bij aan de aanpak van verzuim! INZICHTEN & AANPAK! HANDREIKING VOOR ONDERNEMINGSRADEN MeetUp Verzuim INZICHTEN & AANPAK! Draag bij aan de aanpak van verzuim! HANDREIKING VOOR ONDERNEMINGSRADEN Inleiding Het (langdurig) verzuim in de VVT stijgt de laatste paar jaar gestaag. De sociale partners

Nadere informatie

Ziekteverzuim & re-integratieverplichtingen v/d werkgever

Ziekteverzuim & re-integratieverplichtingen v/d werkgever 7 maart 2019 Ziekteverzuim & re-integratieverplichtingen v/d werkgever OR: instemmingsrecht en wat kun je er verder mee? Pim Berkhout, Bedrijfsarts, gerechtelijk deskundige DGA/ondernemer Intro Samenvatting

Nadere informatie

WELKE ARBODIENST (VERLENERS) HALEN WE IN HUIS? EEN CHECKLIJST

WELKE ARBODIENST (VERLENERS) HALEN WE IN HUIS? EEN CHECKLIJST WELKE ARBODIENST (VERLENERS) HALEN WE IN HUIS? EEN CHECKLIJST voor werknemersvertegenwoordigers (OR en PVT) April 2017 2 WELKE ARBODIENST(VERLENERS) HALEN WE IN HUIS? EEN CHECKLIJST VOOR WERKNEMERS VERTEGENWOORDIGERS

Nadere informatie

Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo

Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo Bijlage 1 Standaard Verzuimprotocol NLG Arbo 1. De Opdrachtgever meldt de werknemer binnen twee dagen ziek in de verzuimapplicatie. Opdrachtgever kiest daarbij voor een standaard melding of een Oei!!!-melding.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen wijziging arbeidsomstandighedenwet

Veelgestelde vragen wijziging arbeidsomstandighedenwet Veelgestelde vragen wijziging arbeidsomstandighedenwet 2017 09-05-2017 1. Algemeen 1.1 Waarom wordt de Arbeidsomstandighedenwet aangepast? Reden voor de regering om de wet te herzien, is dat de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Checklist voor een basiscontract voor arbodienstverlening 1

Checklist voor een basiscontract voor arbodienstverlening 1 Checklist voor een basiscontract voor arbodienstverlening 1 Samen naar een gezond en fit werkend Nederland In Nederland vinden we het belangrijk dat werkende mensen gezond, fit en gemotiveerd zijn. Vitale

Nadere informatie

Tarievenbrochure Garant Basis

Tarievenbrochure Garant Basis Volledig eigen regie Vanaf 1,40 p.m.p.m Tarievenbrochure Garant Basis BASISCONTRACT ARBODIENSTVERLENING BrinQer Intergaal Garant gezondheidsmanagement Basis Naadloos aansluitend op kennis en ervaring bij

Nadere informatie

Veelgestelde vragen wijziging arbeidsomstandighedenwet

Veelgestelde vragen wijziging arbeidsomstandighedenwet Veelgestelde vragen wijziging arbeidsomstandighedenwet 2017 29-06-2017 1. Algemeen 1.1 Waarom wordt de Arbeidsomstandighedenwet aangepast? Reden voor de regering om de wet te herzien, is dat de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak. Wendy Roescher

Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak. Wendy Roescher Sessie 2 RI&E en Plan van aanpak Wendy Roescher 06-525 99 066 RI&E Risico Factoren in arbeidssituatie die kunnen leiden tot gezondheidsschade of letsel Inventariseren Risico s eigen werknemers en derden

Nadere informatie

DE (VERDIEPENDE) RI&E

DE (VERDIEPENDE) RI&E DE (VERDIEPENDE) RI&E Jan Kegelaer 17 juni 2019 rpsgroup.com RPS NEDERLAND GEZOND WERKEN 1. de praktische uitoefening van het beroep arbeidshygiënist stimuleren en de kwaliteit daarvan bevorderen 2. de

Nadere informatie

Tarievenbrochure Garant

Tarievenbrochure Garant Tarievenbrochure Garant Vanaf 4,25 p.m.p.m BASISCONTRACT ARBODIENSTVERLENING BrinQer Intergaal Garant gezondheidsmanagement Het meest gekozen basispakket met eerstelijns ondersteuning Voor klanten die

Nadere informatie

Wij nemen u letterlijk zorg uit handen,, DE NIEUWE ARBOWET WIJZIGINGEN ARBOWET PER

Wij nemen u letterlijk zorg uit handen,, DE NIEUWE ARBOWET WIJZIGINGEN ARBOWET PER Wij nemen u letterlijk zorg uit handen,, DE NIEUWE ARBOWET WIJZIGINGEN ARBOWET PER 1-7-2017 Ineke van Bronkhorst Fons Giesen Christiaan van Krimpen Annemieke Visser Jan Hoogsteder Reinier Tameling Jacob

Nadere informatie

Risico-inventarisatie & evaluatie en Preventiemedewerker

Risico-inventarisatie & evaluatie en Preventiemedewerker Interne Instructie Risico-inventarisatie & evaluatie en Preventiemedewerker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wettelijke grondslag 3. Aanpak 3.1. Toezicht en handhaving 3.2. Werkwijze 3.3. Basis toetskader

Nadere informatie

Tabellenboek Arbo in Bedrijf 2018

Tabellenboek Arbo in Bedrijf 2018 Tabellenboek Arbo in Bedrijf 2018 Tabellenboek Arbo in Bedrijf 2018 Juni 2019 1 Inhoudsopgave Vooraf... 8 1 Algemeen arbobeleid... 10 1.1 Inleiding... 10 1.2 Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en

Nadere informatie

Tarievenbrochure Garant Plus

Tarievenbrochure Garant Plus Tarievenbrochure Garant Plus Vanaf 12,80 p.m.p.m BASISCONTRACT ARBODIENSTVERLENING BrinQer Intergaal Garant gezondheidsmanagement Plus De regie op het verzuimproces wordt volledig door ons verzorgd Voor

Nadere informatie

Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 23 mei 2015 HA /01

Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 23 mei 2015 HA /01 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid t.a.v. Dr. mr. L.F. Asscher, minister Postbus 90801 2509 LV Den Haag Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 23 mei 2015 HA 230515/01 Onderwerp Stelsel arbeidsgerelateerde

Nadere informatie

Werkstress en de rol van de preventiemedewerker. Jan Harmen Kwantes inpreventie.nl

Werkstress en de rol van de preventiemedewerker. Jan Harmen Kwantes inpreventie.nl Werkstress en de rol van de preventiemedewerker Jan Harmen Kwantes inpreventie.nl 2 Risico s in het VO Voor wie? 1. Psycho-sociale arbeidsbelasting 2. Fysische arbeidsbelasting 3. Chemische belasting 4.

Nadere informatie

Wat betekenen de Arbo wijzigingen voor de sector Rijk?

Wat betekenen de Arbo wijzigingen voor de sector Rijk? Wat betekenen de Arbo wijzigingen voor de sector Rijk? Bij de sector Rijk is een aantal zaken al op orde. Departementen en dienstverleners werken met overeenkomsten / contracten waarin eisen staan over

Nadere informatie

Een kosteloze inventarisatie van uw gevaarlijke stoffen en/of de Duurzame Inzetbaarheid van uw medewerkers.

Een kosteloze inventarisatie van uw gevaarlijke stoffen en/of de Duurzame Inzetbaarheid van uw medewerkers. Een kosteloze inventarisatie van uw gevaarlijke stoffen en/of de Duurzame Inzetbaarheid van uw medewerkers. Inventariseren van uw gevaarlijke stoffen arbeidsintensief en duur? Niet als u gebruik maakt

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie

Arbowet, -beleid en arbeidsomstandigheden. Alle procedures op een rij!

Arbowet, -beleid en arbeidsomstandigheden. Alle procedures op een rij! Arbowet, -beleid en arbeidsomstandigheden Alle procedures op een rij! Inhoud Hoofdstuk 1: Arbodienstverlening 5 1.1 Liberalisering verplichte arbocontractering 6 1.2 Maatwerk en eigen regie 6 Hoofdstuk

Nadere informatie

Transvorm Actueel. Zorggebruik van zorgmedewerkers onder de loep & Nieuwe Arbowetgeving toegelicht. Welkom. Woensdag 19 oktober 2016

Transvorm Actueel. Zorggebruik van zorgmedewerkers onder de loep & Nieuwe Arbowetgeving toegelicht. Welkom. Woensdag 19 oktober 2016 Transvorm Actueel Zorggebruik van zorgmedewerkers onder de loep & Nieuwe Arbowetgeving toegelicht Welkom Woensdag 19 oktober 2016 www.transvorm.org Wetsvoorstel wijziging Arbeidsomstandighedenwet 19 oktober

Nadere informatie

Helger Siegert. Agenda

Helger Siegert. Agenda Stand van Zaken Arbeidsomstandigheden www.molens.nl en www.molen.pagina.nl Helger Siegert 1 Agenda Introductie Uitgangspunten Veranderingen in de wet Discussie 2 1 Arbeidsomstandigheden Wat is aandacht

Nadere informatie

Arbowetswijzing Versterking betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening. Ton van Oostrum

Arbowetswijzing Versterking betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening. Ton van Oostrum Arbowetswijzing Versterking betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening Ton van Oostrum www.tonvanoostrum.nl 1 Waar gaat het om? Waar gaat het om? Langer doorwerken Ouderen,

Nadere informatie

ARBO INFORMATIE INHOUDSOPGAVE

ARBO INFORMATIE INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 11 1.1 Wat is arbo- en verzuimbeleid? 11 1.2 Arbo, verzuim, veiligheid, gezondheid en welzijn 11 1.3 Waar vind ik de belangrijkste wet- en regelgeving? 12 1.4 Opbouw van deze

Nadere informatie

Interpolis ZekerVoorJePersoneel

Interpolis ZekerVoorJePersoneel Interpolis ZekerVoorJePersoneel Verzekeringsvoorwaarden (INC-BV-01-181) Verzuimmanagement Klik op de vraag om het antwoord te lezen. Inhoudsopgave pagina Verzuim door ziekte 2 1 Binnen welke tijd meldt

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 46342 15 augustus 2017 Beleidsregel van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 augustus 2017, 2017-0000120030,

Nadere informatie

Arbeidsomstandighedenbeleid

Arbeidsomstandighedenbeleid Arbeidsomstandighedenbeleid informatie voor werkgevers en werknemers 170.indd 1 30-12-2008 10:38:37 170.indd 2 30-12-2008 10:38:38 Veilig en gezond werken is belangrijk. De overheid stelt doelen vast voor

Nadere informatie

MENS. Deskundig tot in de kern ARBEID ORGANISATIE

MENS. Deskundig tot in de kern ARBEID ORGANISATIE De Arbeids- en Organisatiedeskundige is een van de vier in Nederland, bij wet erkende, kerndeskundigen op het terrein van de arbeidsomstandigheden. Samen met de Bedrijfsarts, de Hogere Veiligheidskundige

Nadere informatie

Rapportage toetsing Risico Inventarisatie en Evaluatie en Plan van aanpak

Rapportage toetsing Risico Inventarisatie en Evaluatie en Plan van aanpak Rapportage toetsing Risico Inventarisatie en Evaluatie en Plan van aanpak Aan Vlietkinderen t.a.v. Vanessa van Zee Bucaillestraat 6 2273 CA Voorburg Datum 10 maart 2015 Versie Projectnummer Van Definitief

Nadere informatie

Ondernemers en arbodienstverlening

Ondernemers en arbodienstverlening PRAKTIJKWIJZER VAN Vereniging VNO-NCW Postbus 93002, 2509 AA Den Haag Telefoon 070 349 03 49 Fax 070 349 03 00 Ledennummer 070 349 03 66 (telefonische vraagbaak voor leden) E-mail informatie@vno-ncw.nl

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek. vragenlijstonderzoek

Preventief Medisch Onderzoek. vragenlijstonderzoek Preventief Medisch Onderzoek vragenlijstonderzoek 1. Inleiding De vragenlijst Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is ontwikkeld voor een snelle en betrouwbare analyse naar gezondheidsaspecten in relatie

Nadere informatie

Arbobeleidskader Lucas

Arbobeleidskader Lucas Arbobeleidskader Lucas t.b.v de scholen voor VO van de Lucas 1. Uitgangspunten Het bestuur van Lucas en de directie(s) van de aangesloten scholen zijn verantwoordelijk voor het schoolbeleid. Het arbobeleid

Nadere informatie

1.1 Hoe vrijblijvend is de Arbowet?

1.1 Hoe vrijblijvend is de Arbowet? 1 Arbo 17 de meest gestelde vragen in de schoonmaak 1 Arbo Arbeidsomstandigheden hebben de laatste decennia veel aandacht gekregen, en terecht. Vaak is al gebleken dat met soms eenvoudige werkplekaanpassingen,

Nadere informatie

Voorwoord: status model RI&E SW

Voorwoord: status model RI&E SW Voorwoord: status model RI&E SW De Model RI&E voor de SW-branche kan gebruikt worden als basis voor een RI&E in uw SW-organisatie. De model RI&E is nadrukkelijk geen goedgekeurde branche RI&E en de inhoud

Nadere informatie

KADER SECTOR RIJK NIEUWE ARBO-WET: ALLES OP ORDE. Aanleiding

KADER SECTOR RIJK NIEUWE ARBO-WET: ALLES OP ORDE. Aanleiding KADER SECTOR RIJK NIEUWE ARBO-WET: ALLES OP ORDE Aanleiding Juli 2017 is de Arbo-wet gewijzigd. In de vernieuwde Arbo-wet wordt de betrokkenheid van werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening

Nadere informatie

Nieuwe Arbowet, FME cijfers, ISZW en EU Robert van Beek, Beleidsadviseur. 10 november 2017

Nieuwe Arbowet, FME cijfers, ISZW en EU Robert van Beek, Beleidsadviseur. 10 november 2017 Nieuwe Arbowet, FME cijfers, ISZW en EU Robert van Beek, Beleidsadviseur 10 november 2017 Nieuwe wetgeving per 1 juli 2017 Het omvat een wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met: de versterking

Nadere informatie

Arbodienstverlening ARBODIENSTVERLENING

Arbodienstverlening ARBODIENSTVERLENING Arbodienstverlening Sinds 1 juli 2005 hebben branches en bedrijven meer keuze hoe zij zich laten ondersteunen bij ziekteverzuim en het voorkomen van arbeidsongevallen. Er zijn alternatieven voor het vaste

Nadere informatie