l lllll llllll lllll llll llllll lllll lllll lllll lllll lllll llll llll

Transcriptie

1 Aan de leden en duoburgerleden van de gemeenteraad van l lllll llllll lllll llll llllll lllll lllll lllll lllll lllll llll llll Uw kenmerk Uw brief Ondeiwerp: Jongerenhuisvesting Ons kenmerk U Beh. door B. Broijl Afdeling Stedelijke Ontwikkeling, Beleidsatelier Stad Datum 3 FEB. 205 Doorkiesnr Bijlage(n} Geachte leden en duoburgerleden van de gemeenteraad, Op 2 mei 204 heeft u een motie aangenomen inzake het vraagstuk Vesta/jongerenhuisvesting. Graag informeren wij u met bijgevoegde notitie over de uitvoering van deze motie en de concrete activiteiten die wij voornemens zijn op te pakken ten behoeve van jongerenhuisvesting. Voor vragen kunt u contact opnemen met mevrouw A. Vrijenhoek, afdelingsmanager Stedelijke Ontwikkeling, bereikbaar via telefoonnummer Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van, Jacob Obrechtlaan 4 46 AR E stadskantoor@bergenopzoom.nl Postbus AA T 4064 F (064) KvK B nv BNG rek. nr B IBAN: NL4BNGH B BIC: BNGHNL2G

2 Gemeente ::> ~\ (D Van College B&W Contactpersoon A.M.A. VrijenhoekDe Vries Aan De raads en duoleden Tel Datum 27 januari 205 Onderwerp Jongerenhuisvesting Status D adviserend./ ter kennisneming D ter bespreking D besluitvormend. Aanleiding en doel Afgelopen jaar is het thema jongerenhuisvesting op de politieke agenda terechtgekomen. Aanleiding was de oprichting van Vereniging Vesta begin dit jaar. Vesta vroeg aandacht voor een woonconcept voor jongeren in de Warandeflat, maar kreeg daarvoor de handen bij woningcorporatie Stad lander niet op elkaar. In de motie van 2 mei 204 inzake de vereniging Vesta heeft de raad het college opgedragen: ) een gesprek te initiëren tussen Vesta, jeugdraad, Stadlander en de gemeente waarin gesproken wordt over de ideeën van Vesta voor de huisvesting van jongeren/jong volwassenen, waaronder het initiatief tot behoud van de Warandeflat; 2) het bestuur en de raad van toezicht van Stadlander in kennis te stellen van deze motie; 3) een nota 'jongerenhuisvesting' op te stellen, en deze in het 3e kwartaal ter bespreking/goedkeuring aan de raad voor te leggen. Op juli 24 is de raad tussentijds geïnformeerd over de voortgang. Deze notitie vormt de afsluiting van een traject, waarin is gezocht naar een antwoord op de vraag: Hoe staat het met de mogelijkheden voor jongeren voor het vinden van geschikte huisvesting en zijn er maatregelen nodig? Deze notitie gaat achtereenvolgens in op: Het doorlopen traject De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek over jongerenhuisvesting Concrete acties 2. Doorlopen proces rondom jongerenhuisvesting Hoewel vereniging Vesta de aanleiding was, heeft het college het onderwerp jongerenhuisvesting vanaf het begin in brede zin onder de loep willen nemen. Daarmee is ook gevolg gegeven aan de eerste twee punten uit de motie. Dit is als volgt gebeurt: );;> Het werken aan begrip voor ieders standpunt: Op 7 juni 204 heeft er een gesprek plaatsgevonden tussen raadsleden en Stadlander over het thema jongerenhuisvesting en specifiek ook de situatie rondom Vesta.

3 Gemeente ::::> ~ (D Op 26 augustus 204 is er themaavond jongerenhuisvesting georganiseerd in De Maagd, waarin onder andere jongeren, vereniging Vesta, Stadlander, gemeente, raadsleden, beleggers, verhuurders en financiers met elkaar in gesprek zijn gegaan over aandachtspunten en kansen in huisvesting voor jongeren. );;> Onderzoek naar mogelijkheden van jongerenhuisvesting. Afgelopen periode is door een stagiair van de Haagse Hogeschool = onderzoek gedaan naar kansen voor jongeren in. Belangrijk onderdeel betrof ook een enquête, uitgezet onder jongeren in samenwerking met de afdeling Statistiek&Onderzoek. Deze bijeenkomsten en onderzoeken hebben geresulteerd in een aantal inzichten en aanbevelingen, die in deze notitie worden toegelicht. 3. Inzicht rondom jongeren en huisvesting Jongeren in : omvang en beweging van de doelgroep Er zijn vele leeftijdsgrenzen te trekken in de groep jongeren, maar in dit traject zijn we uitgegaan van de leeftijdscategorie 8 t/m 29 jaar. Op januari204 wonen er ca jongeren in de leeftijd 8 t/m 29 jaar in. Dit is ongeveer 3,5% van het totale inwonersaantal, wat lager is dan het Nederlands gemiddelde van bijna 5%. Vooral in de leeftijd 8 t/m 24 jaar is het aandeel jongeren laag. Dit komt waarschijnlijk doordat een deel van de jongeren zelfstandig gaat wonen in de stad waar men studeert. Dit zie je ook terug in de vertrekbewegingen van jongeren in de leeftijd 89 jaar, waarbij een piek te zien is in augustus/ september richting 'overig Nederland'. Qua jongeren heeft een negatief migratiesaldo: er trekken jaarlijks meer jongeren weg naar overig Nederland, dan dat er jongeren bij komen in. Dit is mogelijk te verklaren door het vertrek naar en definitieve vestiging in steden waar zij studeren of plaatsen waar meer HBO+ werkgelegenheid is. 20 luu EO 40 Ncocrl~nd U=rgen op L::.cm /0 ' 0 Ail dccl Gcirddcld enger en r cogcpg ~lcdc nb: mc~ 8 t/m t/m 29 Overig

4 De alleen en samenwonende jongeren zonder kind( eren) wonen vooral in de wijken Centrum en Gageldonk. In Gageldonkwest is dit mogelijk verklaarbaar door het groot aandeel antikraakwoningen dat daar vanwege sloopnieuwbouw beschikbaar is, waardoor deze wijk jongeren aantrekt. In het centrum worden relatief veel particuliere appartementen verhuurd, die ook veel jongeren aantrekken. Jongeren met kind(eren) wonen juist relatief weinig in het centrum, en vaker in Gageldonk, Fort/Zeekant en Halsteren. De thuiswonende jongeren wonen vooral in de buurtclusters Halsteren, de Bergse Plaat en Gageldonk " :c Met andere(n) wonend, met kind(eren) Met andere(n) wonend, zonder kind(eren) Alleenwonend Wonend bij ouder(s) Als je kijkt naar binnenverhuizingen in door de jongeren, valt op dat jongeren die 'uit huis' gaan, vooral naar het centrum verhuizen. De wijken in de centrumring zoals Gageldonk en Fort/Zeekant zijn na het centrum een populaire vestigingsplaats voor jongeren die binnen de gemeente verhuizen. Waarom zijn deze jongeren zo belangrijk voor? De groep jongeren in is niet bijzonder groot, maar het is wel belangrijk om deze jongeren in te behouden. Die meerwaarde zit onder andere in de volgende aspecten: Demografie: behoud van jongeren biedt tegenwicht aan de vergrijzing waar mee te maken heeft. Bovendien groei de beroepsbevolking en neemt menselijk kapitaal (vaardigheden en opleidingsniveau) toe. Zij zorgen voor een groter arbeidspotentieel en behoud van kennis en innovatie in deze regio, wat aansluit bij de ambities van de biobased economy. Steeds meer jongeren kiezen voor flexibele werk en arbeidscontracten, waardoor ook het ondernemerschap groeit. Sociaalcultureel: Aanwezigheid van jongeren geeft een steviger basis voor een divers cultureel aanbod in de stad. Dit vergroot de levendigheid en de aantrekkelijkheid voor bijvoorbeeld toerisme en recreatie. Zeker in een middelgrote stad als is het belangrijk om voldoende draagkracht voor allerhande voorzieningen te houden. Duurzame ontwikkeling van de stad: jongeren wonen graag centraal in de stad. Dat sluit aan bij de wens van het beleidsplan wonen, namelijk de stad te ontwikkelen tot complete stad met een diversiteit aan woonmilieus, waarbij de ontwikkeling van (leegstands)locaties en rotte appels in de bestaande stad prioriteit krijgt. Bovendien blijkt uit onderzoek dat de jongere generatie zich sterk bewust is van duurzaamheid; hoewel het hen in de jongere jaren nog ontbreekt aan middelen, zal deze generatie

5 Gemeente :> ~ meer geneigd zijn op latere leftijd te investeren in duurzaamheid, zowel qua woning, energie als qua werkgever. Uit onderzoek blijkt dat emotionele binding met een stad {door familie, werk en/of vrienden) de belangrijkste vestigingsfactor is. Bergse jongeren hebben binding met deze gemeente. Belangrijk is daarom dat we de jongeren vasthouden vóórdat ze vertrekken naar een andere stad voor studie en voordat ze elders binding opbouwen. Een kans ligt daarbij in de omvorming van het sociale leenstelsel voor studenten: buiten de deur studeren wordt duurder en minder aantrekkelijk, waardoor jongeren geneigd zijn langer thuis te blijven. Passende huisvesting is dan een belangrijke voorwaarde. Wat zoeken deze jongeren qua huisvesting in? De enquêteresultaten en divers interviews hebben geleid tot de volgende inzichten:. Jongeren zoeken hoofdzakelijk woningen in het goedkope(< 389,) en betaalbare segment( 389, tot 556,). De woonvorm die hen aanspreekt wisselt. Het grootste deel van de jongeren wil verspreid wonen door de stad, met een eigen woonruimte (appartement of studio; kamerbewoning zoals in studentensteden is nauwelijks gewenst). ll. Daarnaast is er niche, die zoekt naar een gemeenschappelijke woonvorm, zoals het initiatief van Vereniging Vesta. Aandachtspunt bij deze initiatieven is, dat het mogelijk aan kennis en kunde ontbreekt om een dergelijk initiatief goed en haalbaar van de grond te krijgen.. Jongeren stellen vraagtekens bij de beschikbaarheid van woningen en weten niet waar ze moeten beginnen. Dit hangt voor een groot deel samen met het feit dat de jongeren niet bewust zijn van inschrijftermijnen, wachtlijsten etc. Bewustwording en tips over het vinden van woonruimte en de verwachting in tijd daarbij is een aandachtspunt. Uit gesprekken met commerciële verhuurders blijkt, dat woningen in het betaalbare segment altijd binnen een dag weer verhuurd zijn en er meer vraag is, dan dat zij aanbod kunnen bieden. IV. De betaalbaarheid van de woningen is een aandachtspunt; zijn er voldoende woningen beschikbaar? Stadlander erkent de betaalbaarheidskwestie en onderzoekt momenteel met medewerking van de gemeenten de betaalbaarheid van haar portefeuille. Antikraak wonen bij leegstand is daarom een populair alternatief, mits de tijdelijke gebruiker zich bewust is van de consequentie (geen huurrechten, korte opzegtermijnen en soms onduidelijkheid over periode waarvoor woning beschikbaar is). Waar liggen kansen voor verbetering aanbod jongerenhuisvesting? Er zijn een aantal oplossingen mogelijk, die binnen de (stimulerings)mogelijkheden van de gemeente liggen, maar die mogelijk nader onderzoek vergen. Aansluiting vraagaanbod. Inzet gemeentelijk vastgoed: De grootte van een aantal gemeentelijke panden biedt kansen voor verhuur van meerdere wooneenheden. Hergebruik van leegstaand vastgoed past binnen de ladder van duurzame verstedelijking. De gemeente verhuurt al veel vastgoed via antikraakconstructies en probeert daarbij diverse doelgroepen te huisvesten; soms jongeren, soms bedrijven. Voor jongerenwoonconcepten zoals Vesta, maar ook andere tijdelijke thematische woonconcepten is een langere gebruiksperiode nodig; mogelijkheden hiervoor binnen gemeentelijk vastgoed dienen nader onderzocht te worden. NB: op dit moment zijn er meer verzoeken tot inzet van gemeentelijk vastgoed voor bepaalde doelen, zoals startende 4

6 ~ Gemeente ondernemingen. Belangrijk is dat wordt gekeken hoe dit zich verhoudt tot de gemeentelijke verkoopdoelstellingen. 2. Subsidiëring: verschillende gemeenten, zoals Amersfoort en Veenendaal stimuleren de ontwikkeling van jongerenhuisvesting. De een doet dit door het concreet beschikbaar stellen van een bedrag per gerealiseerde wooneenheid; de andere doet dit breder door het (gedeeltelijk) subsidiëren van activiteiten die bijdragen aan de realisatie van jongerenhuisvesting. Ook het achterwege laten van verplichte afdrachten (bijvoorbeeld via anterieure overeenkomsten bij wijzigingen van bestemmingsplannen) kan een stimulans zijn. Het is echter de vraag of dit voor een goede oplossing is. Ten eerste omdat het motto 'goed wonen voor iedereen' hanteert; er diverse doelgroepen die aandacht verdienen; waar trek je de grens, wat krijgt prioriteit? Ten tweede moeten we voorzichtig omgaan met de financiële middelen die we als gemeente hebben. Gelet op het feit dat er nog regelmatig kleinschalige particuliere initiatieven binnenkomen gericht op het ontwikkelen van kleinschaliger appartementen in de stad, lijkt het vooralsnog niet nodig om die extra prikkel te geven. 3. Actieve ondersteuning van initiatieven. In het verleden kwamen de meeste woningbouwinitiatieven vanuit ontwikkelaars, bouwers, corporaties, kortom; partijen met kennis van ontwikkelen. Hoewel wij als gemeente steeds meer het initiatief bij de initiatiefnemer laten liggen, is het zeker bij particuliere (burger)initiatieven een actievere houding in de ondersteuning gewenst. Vesta, maar ook andere initiatieven, zoals ouders die voor hun jongeren een woonconcept willen ontwikkelen, ontberen soms kennis en kunde en weten niet altijd de juiste stappen tot haalbaarheid te doorlopen. Een vast aanspreekpunt en/of begeleiding vanuit de gemeente kan helpen om van wens tot realisatie te komen. Onwetendheid onder jongeren over woningmarkt. Uit het onderzoek is duidelijk naar voren gekomen dat er onder jongeren veel onduidelijkheid is over wonen: waar kan je woningen vinden, zijn er huurkortingsmogelijkheden, moet je je inschrijven en wanneer kan je dit het beste doen? Door jongeren tijdig te informeren over de aanbieders waar ze terecht kunnen en de manier waarop het woningtoewijzingssysteem werkt zullen zij zich eerder inschrijven, waardoor vraag en aanbod beter aansluiten en worden teleurstellingen voorkomen worden. Uit onderzoek van de gemeente Alkmaar blijkt dat 40% van de jongeren zich direct heeft ingeschreven, nadat zij de informatiebrief op hun 8e verjaardag ontvingen. De gemeente kan hierin samen optrekken met de corporatie. Welke informatievorm het meest geschikt is, wordt in overleg met marketing (afdeling stedelijke ontwikkeling) onderzocht.

7 ~\ (tl Gemeente ~ rl Aansluiting vraagaanbod Inzet gemeentelijk vastgoed Actieve ondersteuning initiatieven rl Onwetendheid woningmarkt Informatie via nader te bepalen communicatiekanaal l Collegebesluit Het Beleidsplan Wonen heeft als motto "Goed wonen voor iedereen". Op specifieke aandacht voor de vergrijzing na, geeft het beleidsplan ruimte voor initiatieven die zich aandienen; of het nu gaat om jongeren, starters, arbeidsmigranten of zorgbehoevenden die collectief iets willen beginnen; in beginsel staan we positief tegenover ieder initiatief. Dat betekent dat een aanpassing van het beleidsplan wonen of een specifiek aanvullend beleid voor jongeren niet nodig is. Wel kunnen we met dit aanvullende onderzoek en de opgedane inzichten concreet een aantal acties oppakken, waarmee we tegemoet komen aan het derde punt uit de motie. Het college heeft daarom het volgende besloten:. met medewerking van relevante partijen informatie bieden aan jongeren over wonen, in het bijzonder over het woonruimteverdeelsysteem, wachttijden, maar ook alternatieve woonmogelijkheden. De exacte communicatievorm wordt nog bepaald, maar moet in het tweede kwartaal 205 helder zijn. 2. Nader onderzoek te doen naar tijdelijke inzet van gemeentelijk vastgoed tegen vaste periodes en onder bepaalde voorwaarden en in relatie tot de bestaande (verkoop)doelstellingen. 3. Particuliere initiatieven actief te ondersteunen en begeleiden in de realisatie van een woonvorm. Dit kan plaatsvinden via de ambtelijke intakecommissie woningbouw, waar initiatieven integraal beoordeeld worden. Dit betreft een doorlopend traject dat inmiddels is gestart. 4. Eind april 205 wordt een bijeenkomst georganiseerd voor partijen die actief zijn in de woningbouw, zoals (particuliere) beleggers, investeerders, verhuurders, ontwikkelaars. Doel is om voeding te blijven houden met de woningmarktontwikkelingen en wijzen waarop we elkaar kunnen helpen woning(bouw)doelen te bereiken, bijvoorbeeld jongerenhuisvesting.