Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt in dunbevolkte gebieden

Transcriptie

1 Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt in dunbevolkte gebieden Irene Bronsvoort (Platform31) en Daniëlle Wolters (gemeente Bronckhorst) Wooncongres 2018, 4 december in Den Haag

2 Platform31 en bevolkingsdaling/regionale ontwikkeling/stad-platteland

3

4

5 Waar hebben we het over? Uitdaging: woonwens van jongeren/starters op het platteland/in dunbevolkte gebieden realiseren, aantrekkelijk wonen creëren. Probleem: kwalitatieve mismatch, soms ook een tekort aan woningen, maar vooral. Het risico: bouwen voor toekomstige leegstand? verwachting of realiteit: bevolkingsdaling = minder vraag Centrale vragen: Hoe komen we tegemoet aan woonwens van jongeren en hoe zorgen we dat vraag en aanbod beter op elkaar aansluiten?

6 Programma Onderzoek Blijven of vertrekken? De keuzes van Friese jongeren - Fries Sociaal Planbureau CPO Pilot Gemeente Bronckhorst Discussie over de woningmarktparadox

7 Eerst even kennismaken

8 Jonge blijvers in Fryslân Blijven of vertrekken? De keuzes van Friese jongeren

9

10 Welke factoren spelen voor Friese jongeren een rol om te blijven, vertrekken of terug te keren?

11 Keuzes mbo-ers: * Hoog aandeel mbo ers: Aandeel mbo ers in 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding kiezen, doen dit in Friesland * Na afronden studie: overwegend werk in Friesland

12 Waar gaan Friese jongeren studeren voor hoger onderwijs? Cohort havo/vwo 2015: Bron: Propedeuserapport , bewerking FSP

13 Waarom blijven Friese jongeren? Voor mbo ers: vanzelfsprekend Sociale omgeving Friese taal en oriëntatie belangrijke factor van verbondenheid Wonen is leidend: rust en ruimte gewaardeerd van plattelandsregio, kleinschaligheid

14 Waarom vertrekken jongeren? Specifieke opleiding niet mogelijk in Friesland Geen passend werk in Friesland Minder binding met Friesland Nieuwe horizonnen verkennen Ambitie en carrière leidend

15 Is er genoeg geschikte woonruimte voor jongeren die blijven? Te duur Wachtlijsten sociale huurwoningen Strenge regels hypotheek

16 Concluderend: Welke jongeren willen blijven? Jongeren met een mbo-opleiding: vanzelfsprekend Jongeren met een hbo- of wo-opleiding: bewuste keuze -> perspectief

17 Trends en toekomst Afname aantal jongeren en vergrijzing Economisch herstel Technologische veranderingen

18 Titel pagina Meer informatie:

19 CPO pilot gemeente Bronckhorst Woningbouw voor en door jongeren OTB I Platform31 Wooncongres 2018 Werksessie 5: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt in dunbevolkte gebieden

20 Context Regio Achterhoek in 2014 aangemerkt als krimpregio De bevolking in Bronckhorst krimpt al enige jaren maar er is nog sprake van een lichte huishoudensgroei. Het omslagpunt wordt voor zowel Bronckhorst als de regio Achterhoek verwacht rond 2028.

21 Vanaf 2011 al regionale samenwerking: 7 gemeenten, 4 woningcorporaties, provincie Gelderland en een onafhankelijk regionaal coördinator Bronckhorst: van ruim naar 385 woningen in de periode Jarenlang geen nieuwe bouwplannen in behandeling genomen en vigerende bestemmingen en bouwvergunningen ingetrokken Doel: voorkomen van bouwen voor leegstand op de lange termijn en de gevolgen daarvan zoals verpaupering en waardedaling

22 In gesprek met jongeren Jongeren zochten steeds vaker contact met de gemeente omdat zij vonden dat zij onvoldoende kansen op de woningmarkt hadden: Wachttijden voor huurwoningen lopen op Er komen weinig betaalbare woningen op de markt De woningen die er wel zijn passen niet bij de wensen of zijn alweer verkocht Op initiatief van de jongeren: 4 bijeenkomsten in september 2017, 150 deelnemers

23 Wat zoeken jongeren: Koopwoning - 1 p. hh: ,- tot ,- - 2 p. hh: ,- tot ,- Huurwoning: slechts als opstap naar koop - 500,- tot 600,- Een traditionele woning: gemetselde woning met tuin en 3 slaapkamers Een woning die af is Een woning in de eigen kern, en als dat niet kan verhuist men naar een kern buiten de gemeente

24 Waarom CPO In het verleden starterswoningen aangeboden maar daarvoor bleek onvoldoende belangstelling Door middel van CPO hebben de jongeren kostenvoordeel (zo n 10% t.o.v. een woning van een ontwikkelaar)

25 Rol gemeente Bronckhorst Initiator en regisseur vanuit een politieke wens: - Behoud jongeren in de gemeente Bronckhorst - De markt pakt het niet op en de gemeente wil snel acteren op de vraag naar starterswoningen Intensieve Begeleiding Externe procesbegeleider Fulltime gemeentelijk projectleider Projectgroep en stuurgroep Organisatie kennissessies en excursies Zorgvuldige communicatie

26 Financiële bijdrage gemeente aan CPO De gemeente neemt een aantal kosten voor haar rekening: - Bestemmingsplanprocedure en bijbehorende onderzoeken - De aanleg van de parkeerkoffers op alle locaties - Indien nodig: aanpassing van de openbare ruimte - Op 1 locatie het verleggen van NUTS-voorzieningen - Op 1 locatie de sloop van een basisschool De 5 locaties samen financieel gezien één project: kosten en opbrengsten op de 5 locaties worden met elkaar verrekend Werkbudget van ruim 1 miljoen

27 Aan de slag met CPO 5 locaties in 4 kernen Hengelo Gld: 5 en 7 woningen Steenderen: 8 woningen Vorden: 12 woningen Zelhem: 14 woningen Iedere locatie kent zijn eigen uitdagingen en eigen dynamiek Na 2 inschrijfrondes alle woningen gevuld 5 Verenigingen van Opdrachtgevers opgericht die samen met een eigen procesbegeleider aan de slag zijn om hun woningbouwlocatie te ontwikkelen.

28 Uitdagingen Het CPO traject duurt lang Het groepsproces vraagt veel aandacht Stijgende bouwkosten / bouwers zitten vol Wettelijke eis: per 1 juli 2018 nieuwbouw gasloos Wachttijden bij NUTS bedrijven

29 Hoe past CPO in ons woonbeleid Nieuw woonbeleid is zowel lokaal als regionaal in ontwikkeling We rollen het tapijt op : - Korte termijn: er is nog een beperkt aantal woningen extra nodig - Lange termijn: over 10 tot 20 jaar substantieel minder woningen nodig Aandacht zou zich nu moeten richten op de bestaande woningvoorraad

30 Vragen of meer informatie? Daniëlle Wolters Beleidsmedewerker Wonen

31 De woningmarktparadox Discussie

32 Vraag 1 -Zijn CPO-projecten ook voor andere regio s interessant? Waarom wel of niet?

33 Vraag 2 -Hoe kunnen jongeren en starters beter bediend worden zonder te bouwen voor leegstand?

34 Vraag 3 -Wat zijn manieren om vraag en aanbod aan woningen beter op elkaar aan te sluiten? -Bijvoorbeeld: woningruilen, flexibele woningen bouwen die aangepast kunnen worden, waarde maken uit leegstand etc

35 EINDE -Dank voor uw aandacht Vragen/opmerkingen?