BOUW SALES SUPPORT. Versterkt uw marketing en sales. Bouw aan uw HRM met BouwHRM. Bedrijfs presentatie

Transcriptie

1 BOUW SALES SUPPORT Versterkt uw marketing en sales Bedrijfs presentatie Hanan Chafia Bec Adviseur BouwHRM Drs. Henri Busker Managing Consultant BouwHRM

2 Inhoud 1 Achtergrond 2 Huidige en toekomstige ontwikkelingen 3 HRM-beleid 4 Medewerkerstevredenheid 5 BouwHRM Monitor 6 Bijlagen: USP en BouwHRM 2

3 1.1 HRM in de bouw- en installatiesector De arbeidsmarkt in de bouw- en installatiesector kent kwantitatieve en kwalitatieve spanningen. Het herstel van de economie is in zicht waardoor de arbeidsvraag groter wordt, terwijl de uitstroom (onder meer vanwege de vergrijzing en de marktomstandigheden van de afgelopen jaren) groot is en de instroom van jongeren gering. Met het oog op dit toekomstige arbeidstekort is het voor de sector de hoogste tijd om zich te presenteren als een aantrekkelijke werkgever om gekwalificeerd en talentvol personeel aan te trekken. Hier zal elk bedrijf aan moeten werken, vooral ook omdat een arbeidstekort de arbeidsmigratie doet stijgen. Voor u nog meer reden om op te treden als een aantrekkelijke werkgever en te werken aan het behoud van kwalitatief goed personeel. Heeft u al nagedacht over hoe u met uw bedrijf op dit toekomstige arbeidstekort gaat anticiperen? Hoe bent u van plan om in tijden van een toekomstig arbeidstekort kwalitatief goed personeel binnen te halen (boeien)? Hoe bent u van plan om in tijden van meer arbeidsmigratie kwalitatief goed personeel binnen te houden (binden)? Kortom: Heeft uw bedrijf een professioneel personeelsbeleid (HRM) waarmee het goed en tijdig in kan spelen op de toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt? BouwHRM, een initiatief van USP Marketing Consultancy, heeft onlangs onderzoek gedaan naar de mate waarin de grotere bedrijven in de bouw- en installatiesector zich bezighouden met deze vraagstukken (meer informatie over BouwHRM en USP is te vinden in de bijlagen). Voor dit onderzoek zijn in totaal 85 enquêtes afgenomen onder grote (+50 medewerkers) uitvoerende bedrijven in de bouwen installatiesector. De enquêtes zijn afgenomen met directeuren en managers van de afdeling HRM. Waarschijnlijk bent u ook benaderd, en hebben we met u het onderzoek afgenomen. Dit document toont de resultaten van dit onderzoek, zowel op totaalniveau als op sectorniveau, zodat u uw eigen organisatie kunt vergelijken met uw concullega s in de sector. 3

4 1 Achtergrond 2 Huidige en toekomstige ontwikkelingen 3 HRM-beleid 4 Medewerkerstevredenheid 5 BouwHRM Monitor 6 Bijlagen: USP en BouwHRM 4

5 2.1 Inleiding Om aan het HRM-beleid invulling te kunnen geven, is het belangrijk inzicht te hebben in de ontwikkeling van het personeelsbestand. Voordat ingegaan wordt op de wijze waarop bouw- en installatiebedrijven invulling geven aan het personeelsbeleid zal dit hoofdstuk daarom kort stilstaan bij de verwachtingen aangaande het personeelsbestand. USP Marketing Consultancy heeft vorig jaar meerdere malen onderzoek gedaan naar het toekomstige personeelstekort in de bouw en installatie. In de volgende publicaties zijn enkele resultaten hiervan terug te vinden: Bouwberoepen staan door veranderende bouwsector voor grote uitdagingen (november 2013) Herintreding ervaren vakmannen dé oplossing voor toekomstig arbeidstekort (april 2013) Dit hoofdstuk zal onder meer antwoord geven op de vraag of er op dit moment een personeelstekort wordt ervaren (kwantitatief en kwalitatief) en wat de verwachtingen zijn hieromtrent. 5

6 2.2 Kwantitatief personeelstekort Zowel in de bouwsector als in de installatiesector wordt een personeelstekort verwacht. Bijna de helft van de bedrijven in deze sectoren verwacht het niet te kunnen redden met het huidige personeelsbestand. Men verwacht namelijk dat de economie weer zal aantrekken, waardoor ook in de bouw het tij gaat keren. Daar tegenover staat echter een bijna even grote groep bedrijven die vindt dat zij de toekomst aan kunnen met het huidige personeel. Enerzijds omdat zij nog geen groei verwachten, anderzijds door het anders inzetten van personeel (efficiënt, flexibel). Kwantitatief personeelstekort Totaal 46% 39% 12% Bouw 43% 41% 13% Installatie 52% 34% 10% Meer personeel nodig Minder personeel nodig Kan met huidige personeel aan Weet niet/geen mening Verwacht meer personeel nodig te hebben De branche heeft zijn bodem bereikt en zal nu weer opkrabbelen. Het tij gaat keren in de bouw. Heel voorzichtig zal de markt weer aantrekken, we hebben ook te maken met vergrijzing. We groeien als bedrijf. We verwachten dat de bouw weer aan zal trekken en de portefeuille is redelijk gevuld. Kan met huidige personeel aan Wij werken met veel uitzendkrachten, om flexibiliteit te handhaven. Wij hebben een vaste groep aan personeel. Efficiënter inzetten van personeel! Ik verwacht niet dat de bouw gaat aantrekken. Wij voorzien geen groei en we willen uit alle macht niet inkrimpen. Verwacht minder personeel nodig te hebben Er is minder arbeid. Ik denk dat we meer met flexibel personeel zullen gaan werken. We verwachten dat de omzet af zal nemen. Er is meer centralisatie. De bouw trekt nog niet aan. Het heeft te maken met andere strategie en digitalisering. 6

7 2.3 Kwalitatief personeelstekort Op dit moment ervaart de meerderheid van de organisaties geen kwalitatief tekort aan personeel, maar een aanzienlijk deel hiervan (48%) verwacht dit tekort wel over vijf jaren. Onder de organisaties die wel een tekort ervaren (15%), is het verschil tussen de bouw- en installatiesector groot. In de installatiesector (28%) heeft men meer met een kwalitatief personeelstekort te maken dan in de bouwsector (9%). Kwalitatief personeelstekort Totaal 8% 6% 48% Bouw 4% 4% 50% Installatie 17% 10% Ja, tekort zal nog meer toenemen Ja, maar tekort zal afnemen Geen tekort 45% 29% 32% 24% 7% 9% 3% Ja, maar tekort zal gelijk blijven Nee, maar wel over 5 jaren een tekort Weet niet/geen mening Ervaart op dit moment geen tekort, maar verwacht dit over 5 jaar wel, omdat: De economie zal aantrekken. Door ontwikkelingen op technisch gebied en regelgeving. Er stromen te weinig mensen in de opleidingen. Er zijn veel ontslagen geweest, veel goede mensen zijn daardoor moeilijk te vinden. Verandering in de markt en bouwproces. Heel veel oudere werknemers, het bedrijf binnen nu en 5jr zullen verlaten. Er is geen nieuwe aanwas; MBO sluit niet aan bij de praktijk. De snelheid en kwaliteit van bouwen toeneemt, en dit vraagt om goed personeel. Wij gaan groeien, waardoor het tekort eraan komt (geldt voor de hele markt). Tekort zal toenemen Tekort zal gelijk blijven Tekort zal afnemen Er ervaren mensen uitgaan (vergrijzing). Er wordt gestimuleerd op door leren. Starters hebben niet het kennisniveau en motivatie. Het is een lastige markt, er zijn geen specifieke opleidingen voor. We via uitzendbureaus kwalitatief goede werknemers krijgen. De huidige medewerkers krijgen opleidingen. Er personeel wordt geschoold. We aan scholing en opleiding doen 7

8 1 Achtergrond 2 Huidige en toekomstige ontwikkelingen 3 HRM-beleid 4 Medewerkerstevredenheid 5 BouwHRM Monitor 6 Bijlagen: USP en BouwHRM 8

9 3.1 Inleiding Uit het vorige hoofdstuk is gebleken dat een aanzienlijk deel van de bouw- en installatiebedrijven nu al kampt met een personeelstekort of dat in de nabije toekomst verwacht. Gekwalificeerde mensen binnenhalen (boeien) én binnenhouden (binden) is en wordt daarom alleen maar nog belangrijker in het strategisch beleid van deze bedrijven. Hiervoor zal gefundeerd HRM-beleid ontwikkeld moeten worden. Dit hoofdstuk geeft inzicht in de onderwerpen die op dit moment de meeste aandacht krijgen binnen het HRM-beleid van de bouw- en installatiebedrijven. Daarnaast wordt weergegeven hoe de bedrijven in de sector op dit moment bezig zijn met het binden en boeien van het personeel en wat de plannen hieromtrent over vijf jaar zullen zijn. 9

10 3.2 Aandachtspunten binnen het HRM-beleid Alle ondervraagde organisaties geven aandacht aan veiligheid binnen hun HRM-beleid. Voor 45% is dit zelfs een absoluut speerpunt. Opleiding en ontwikkeling krijgt als tweede aspect de meeste aandacht binnen het HRM-beleid, gevolgd door behoud van personeel. De installatiebedrijven zijn hier opvallend meer mee bezig dan de bouwbedrijven. Ondanks het huidige en toekomstige personeelstekort is men nog weinig bezig met het werven van nieuw personeel. Wel worden de voorbereidingen al getroffen (selectiecriteria nieuw personeel). Veiligheid 45% Opleiding en ontwikkeling 24% Behoud van personeel 15% 35% Selectiecriteria nieuw personeel 8% 29% Beloning/salaris 12% Het ontslaan van personeel 26% Secundaire arbeidsvoorwaarden 20% Belangrijke aandachtspunten HRM-beleid % krijg veel/normale aandacht Totaal Bouw Installatie 40% 40% 28% 38% 29% 14% 60% 26% 18% 56% 15% 7% 7% 4% 19% 18% 7% 27% 15% 5% 91% 72% 61% 69% 43% 66% 34% 45% 14% 17% 32% 24% 16% 34% Werven van nieuw personeel 13% 34% 27% 25% 7% 28% Absoluut speerpunt Veel aandacht Normale aandacht Nauwelijks aandacht Geen aandacht Weet niet/geen mening 10

11 3.3 Binden en boeien van personeel Medewerkers worden gebonden en geboeid door het geven van opleidingen en trainingen, doorgroeimogelijkheden en door coaching. Over 5 jaar zal dit niet anders zijn, maar daarnaast worden veel andere manieren (kader rechtsonder) genoemd dan de huidige. Opleidingen en trainingen Doorgroeimogelijkheden Leiding geven/ coaching Secundaire arbeidsvoorwaarden Salaris Flexibele werktijden Bedrijfscultuur Werving en selectie Anders Weet niet/geen mening Op dit moment 28% 26% 27% 24% 20% 20% 21% 6% 7% 3% 11% 9% 14% 2% 2% 3% 58% 52% 48% 50% 45% 38% 43% 78% 75% 83% 69% Over 5 jaar 13% 11% 17% 14% 14% 14% 11% 13% 7% 1% 2% 6% 7% 3% 1% 3% 6% 5% 7% 4% 5% 36% 38% 34% 55% 54% 59% Totaal Bouw Installatie Anders: Veiligheid en duurzaamheid. Competenties, taakvolwassenheid. Kwaliteit/productiviteit personeel. Verbinden van mensen, gezondheidsmanagement, klantgericht en flexibele arbeidskrachten. 11

12 1 Achtergrond 2 Huidige en toekomstige ontwikkelingen 3 HRM-beleid 4 Medewerkerstevredenheid 5 BouwHRM Monitor 6 Bijlagen: USP en BouwHRM 12

13 4.1 Inleiding Uit het vorige hoofdstuk is gebleken dat behoud van personeel één van de drie belangrijkste speerpunten is van de bedrijven in de bouw- en installatiesector. Medewerkertevredenheid is de sleutel om ervoor te zorgen dat een medewerker niet zal overstappen naar een andere sector of naar een concurrent. Maar, weten bedrijven in de bouw- en installatiebedrijven wel hoe het met de medewerkerstevredenheid is gesteld? Dit hoofdstuk brengt allereerst in kaart welke aspecten volgens de bedrijven het meest bepalend zijn voor de tevredenheid van de medewerkers. Ook geeft het hoofdstuk inzicht in de mate waarin de bedrijven in de sector inzicht hebben in de tevredenheid van hun medewerkers door het uitvoeren van medewerkers tevredenheidonderzoeken. 13

14 4.2 Medewerkerstevredenheid De bedrijfscultuur is volgens de bouw- en installatiebedrijven het meest bepalend voor de tevredenheid van de medewerkers. Over de overige punten zijn de bedrijven meer sterk verdeeld; tevredenheid van de medewerkers is sterk afhankelijk van de organisatie. Bepalend voor medewerkerstevredenheid Bedrijfscultuur Salaris Taakinhoud (het werk zelf) Verantwoordelijkheden Doorgroeimogelijkheden Secundaire arbeidsvoorwaarden 8% 5% 14% 8% 7% 10% 6% 5% 7% 5% 4% 7% 4% 5% 38% 48% 54% Autonomie (zelfstandigheid) 2% 4% Management 2% 4% Nog meer aspecten die bepalend zijn in tevredenheid: Collega's Anders Weet niet/geen mening 1% 3% 2% 2% 3% 13% 11% 17% Totaal Bouw Installatie Door in te spelen op de individuele behoefte van werknemers. Openheid in zaken. Open structuur en korte lijnen. Werkgelegenheid en werkzekerheid. Werkgarantie 14

15 4.3 Medewerkers tevredenheidonderzoek Om sturing te geven aan het HRM-beleid in het algemeen en behoud van personeel in het bijzonder is het van belang om te weten hoe tevreden uw medewerkers zijn. Ongeveer de helft van de bedrijven in uw sector doet onderzoek naar de tevredenheid van hun medewerkers. Het merendeel hiervan doet dit zelfs één of twee keer per jaar. Medewerkers tevredenheidonderzoek Totaal 32% 9% 11% 48% Aannemer 36% 9% 13% 43% Installateur 24% 10% 7% 59% Ja, structureel Ja, maar niet structureel Ja, maar zelden Nee 15

16 1 Achtergrond 2 Huidige en toekomstige ontwikkelingen 3 HRM-beleid 4 Medewerkerstevredenheid 5 BouwHRM Monitor 6 Bijlagen: USP en BouwHRM 16

17 6.1 BouwHRM Monitor Een van de belangrijkste conclusies uit dit rapport is dat de tevredenheid van medewerkers onontbeerlijk is voor het ontwikkelen van gefundeerd beleid dat gericht is op het behoud van de medewerkers. USP heeft, onder andere met BouwHRM, jarenlange ervaring met het uitvoeren van medewerkerstevredenheid onderzoeken en andere HRM onderzoeken in de bouw en installatiesector. Vanaf dit jaar start USP samen met BouwHRM daarom een grootschalig jaarlijks medewerkerstevredenheid onderzoek voor bedrijven in de bouw- en installatiesector; de BouwHRM monitor. De BouwHRM Monitor is een jaarlijks terugkerend grootschalig multicliënt MedewerkersTevredenheid Onderzoek (MTO) dat op basis van een uitgebalanceerd model de tevredenheid van medewerkers van verschillende organisaties in de bouw- en installatiesector in kaart brengt. De BouwHRM Monitor biedt concrete handvatten door het tonen van inzicht in: De tevredenheid met Arbeidsinhoud (afwisseling, uitdaging, trots, etc.) De tevredenheid met Arbeidsvoorwaarden (primair, secundair, groeimogelijkheden, etc.) De tevredenheid met Arbeidsverhoudingen (collega s, betrokkenheid, managementstijl, etc.) De tevredenheid met Arbeidsomstandigheden (kwaliteit middelen, lawaai, klimaat, veiligheid, etc.) De loyaliteit en verloop- en verzuimgeneigdheid Naast inzicht in de tevredenheid van uw medewerkers biedt de BouwHRM Monitor u de mogelijkheid om uw organisatie op HRM-gebied in het algemeen en medewerkerstevredenheid in het bijzonder te vergelijken met collega-bedrijven in de sector. BouwHRM heeft inmiddels een benchmarkdatabase opgebouwd, waardoor BouwHRM u stuurinformatie kan bieden die in het perspectief van uw markt kan worden gezet. Door het jaarlijkse terugkerende karakter kunt u met de BouwHRM Monitor tevens de ontwikkeling van uw medewerkerstevredenheid volgen. Zo heeft u inzicht in de effectiviteit van de veranderingen die uw organisatie op HRM gebied heeft doorgevoerd. Op de volgende pagina s vindt u meer informatie (onderzoeksproces en kosten) over de BouwHRM monitor. 17

18 6.2 BouwHRM Monitor - Proces In onderstaand schema is het onderzoeksproces van de BouwHRM Monitor weergegeven met de bijbehorende activiteiten. Afstemming met klant Medewerkers Tevredenheidonderzoek Analyse, rapportage en advies Tijdens de kick-off zal BouwHRM de concrete onderzoeksdoelstelling en wensen met u bespreken. Eventuele extra wensen zullen in deze fase worden afgestemd en hiervoor zullen heldere afspraken worden gemaakt. Vervolgens zal de enquête voor de BouwHRM Monitor op deze doelstelling en wensen worden afgestemd. Het onderzoek zal door uw organisatie intern worden aangekondigd, zodat uw medewerkers vooraf tijdig op de hoogte zijn van het onderzoek. Bovendien kan hierdoor maximale respons op het onderzoek worden behaald. Vervolgens zal BouwHRM het onderzoek telefonisch uitvoeren onder uw medewerkers. BouwHRM heeft de ervaring dat een respons van 75% wordt gehaald bij MTO. Dus uitgaande van 100 werknemers, kunnen 75 geslaagde enquêtes verwacht worden. De resultaten worden na het veldwerk van het onderzoek op het gewenste niveau (totaal, afdeling, functie, uitvoerend vs. kantoor etc.) geanalyseerd. De resultaten worden in PowerPoint gerapporteerd in grafieken en tabellen, waarbij de resultaten tevens worden vergeleken met uw concullega s. Op basis van de resultaten brengt BouwHRM een advies uit over hoe u het beste invulling kunt geven aan uw HRM-beleid als het gaat om het binden en boeien van het personeel. 18

19 6.2 BouwHRM Monitor - Planning In het volgende schema zijn de activiteiten behorende bij de BouwHRM Monitor in een planning weergegeven. Bij een start van begin mei beschikt u eind juli al over de resultaten van de BouwHRM Monitor en heeft u zicht in de tevredenheid van uw medewerkers. April 14 Mei 14 Juni 14 Juli 14 Activiteiten: Inschrijving BouwHRM Monitor De eerste 15 klanten ontvangen 10% korting op hun deelname aan de BouwHRM Monitor. Activiteiten: Kick-off met de klant. Afstemming van de enquête voor de BouwHRM Monitor op de wensen van de klant. Ontwikkelen enquête voor de BouwHRM Monitor. Aankondiging onderzoek richting de medewerkers. (Half mei) Start telefonisch onderzoek onder de medewerkers. Activiteiten: Het telefonisch onderzoek onder de medewerkers loopt tot eind juni. Activiteiten: De analyse van de resultaten en de rapportage zal in juli plaatsvinden. Eind juli beschikt u over de resultaten van de BouwHRM monitor. BouwHRM voorziet u aan de hand van de onderzoeksresultaten van concreet advies waarmee u uw HRMbeleid beter invulling kunt geven. 19

20 6.2 BouwHRM Monitor Kosten In onderstaand overzicht staan de kosten weergegeven voor deelname aan de BouwHRM monitor De kosten gelden voor een organisatie met 1 vestiging en +/- 130 medewerkers (rekening houdend met een respons van 75%, dus 100 enquêtes). Kosten en planning BouwHRM Monitor 2014 Activiteiten # dagen Adviseur # dagen Onderzoeker Kosten Kick-off 0,5 550 Aanpassen en afstemmen enquête 0,5 550 Programmeren enquête 1,0 800 Telefonische enquêtes (100) Projectmanagement/begeleiding tijdens veldwerk 0,5 400 Analyse resultaten 2, Rapportage en advies 1, Bespreking resultaten 0,5 550 Totaal kosten (excl. BTW) Afhankelijk van de bedrijfsgrootte zal het exacte aantal te behalen enquêtes worden bepaald (à 15 per enquête). Bij meer dan één vestiging wordt per vestiging in rekening gebracht voor de additionele kosten van analyse en rapportage. Indien een bespreking met de ondernemingsraad gewenst is, moet rekening worden gehouden met 550 aan additionele kosten. 20

21 6.3 Meer informatie? Inschrijven BouwHRM Monitor Middels deze link naar de BouwHRM website kunt u zich inschrijven voor de BouwHRM monitor. U kunt zich ook inschrijven door contact op te nemen met Hanan Chafia, adviseur bij BouwHRM (middels onderstaande contactgegevens). Voor de BouwHRM Monitor 2014 loopt op dit moment een speciale actie voor toekomstige deelnemers. De eerste 15 aanmeldingen krijgen namelijk 10% korting op deelname aan de BouwHRM Monitor Meer informatie Voor meer informatie over de BouwHRM monitor of over andere HRM vraagstukken kunt u contact opnemen met onderstaande contactpersonen of onze website raadplegen Hanan Chafia Adviseur BouwHRM T: E: chafia@bouwhrm.nl Drs. Henri Busker Managing Consultant BouwHRM T: E: busker@bouwhrm.nl 21

22 1 Achtergrond 2 Huidige en toekomstige ontwikkelingen 3 HRM-beleid 4 Medewerkerstevredenheid 5 BouwHRM Monitor 6 Bijlagen: USP en BouwHRM 22

23 6.3 USP Marketing Consultancy en BouwHRM Markt specialist Netwerk Maatwerk Afspraak = afspraak Klant centraal Full service Resultaat gericht Financieel gezond Marktspecialist Full service Focus Internationaal Sinds 1993 actief als Callcenter met 50 seats. Advies geven op concrete 50% omzet internationaal. marktspecialist in de bouw, dhz, installatie, vastgoed en corporatie branche. Door marktspecialisatie in het bezit van een Online B2C en B2B panels. Groepsdiscussieruimte incl. meekijkfaciliteiten. en gefundeerde informatie vanuit de marktspecialismen in de bouw, dhz, installatie, vastgoed en corporatie branche. Recent onderzoek gedaan in o.a. Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, België, Duitsland, Scandinavië, Oost-Europa en China. benchmarkdatabase. ISO 9001 & ESOMAR. USP is initiatiefnemer van o.a.: 23

24 6.3 USP Marketing Consultancy en BouwHRM USP Marketing Consultancy is een op de bouw en vastgoed gespecialiseerd onderzoeksbureau. De primaire focus is marktonderzoek, maar de laatste jaren is HRM-gerelateerd onderzoek een steeds groter gedeelte in de activiteiten van USP geworden. USP houdt zich op HRM gebied bezig met arbeidsmarktimago onderzoeken en medewerkertevredenheid onderzoek. Om de bouwsector te faciliteren met kennis, en zodoende het HRM vakgebied in de bouw verder te stimuleren, heeft USP BouwHRM opgericht. BouwHRM heeft inmiddels ruime ervaring met verschillende typen onderzoek op personeelsgebied in uw sector en is zodoende doorgaans in staat uw resultaten te benchmarken met cijfers van concullega s. BouwHRM adviseert u ook graag over een specifiek op uw informatiebehoefte toegesneden onderzoek. Door de branchespecialiteit is BouwHRM verweven met de specifieke cultuur van de branche. BouwHRM koestert deze achtergrond en acht dit essentieel bij het afstemmen van haar producten en diensten op de wensen, organisatiekenmerken en cultuur van de relevante branche. 24

25 Klantlgo aanpassen in diamodel 25