PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat

Transcriptie

1 Opleidingen PBS

2 PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat Probleemgedrag in het onderwijs, het komt bijna overal voor. Veel personeelsleden op scholen voelen zich hierdoor machteloos. Ook kan het de prestaties van leerlingen negatief beïnvloeden. Herkent u dit? Misschien is het dan ook voor uw schoolorganisatie tijd voor een andere aanpak, die duurzame oplossingen biedt voor de problemen waar uw personeel mee worstelt. Graag wijzen we u op Positive Behavior Support als mogelijk alternatief. Verschillende scholen in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs en het mbo hebben met ondersteuning van Fontys OSO en Windesheim succesvol het PBS-model geïmplementeerd. Deze brochure biedt u informatie over de opleidingen die het Expertisecentrum PBS van Windesheim samen met Fontys OSO vanaf september 2012 aanbiedt op het gebied van PBS. Met een verhit hoofd komt Heleen, docent Nederlands op het vmbo, de personeelskamer binnen. Zo kan ik geen les meer geven. Klas 3C gedroeg zich weer eens onmogelijk. Ik heb er drie uitgestuurd! Als het zo doorgaat ben ik morgen ziek. Wat is PBS? Positive Behavior Support (PBS) is een schoolbrede en systematische aanpak, die toepasbaar is in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De aanpak is gericht op het creëren van een positief, veilig en voorspelbaar schoolklimaat, waardoor het leren wordt bevorderd en gedragsproblemen zoveel mogelijk worden voorkomen. De PBS-piramide is hierbij het richtsnoer, met drie niveaus van interventies en ondersteuning. Interventies op het groene niveau (heldere gedragsverwachtingen, positieve benadering, goed klassenmanagement, passend onderwijsaanbod) gelden voor iedereen. Circa 80% van de leerlingen blijkt hieraan voldoende te hebben. Ongeveer 15% van de leerlingen loopt een beperkt risico op het ontstaan van gedrags- en leerproblemen. Voor hen worden (gele) groepsinterventies ingezet (bijvoorbeeld check in check out, sociale vaardigheidstraining). Een klein deel (1-5%) van de leerlingen ervaart ernstige problematiek. Voor hen worden (rode) individuele interventies ingezet. Alle interventies hebben altijd hun basis in het groene interventieniveau. PBS is geen methodiek. Het is een open schoolontwikkelingsmodel, dat rust op 5 pijlers: 1. Schoolbreed werken aan leren en gedrag vanuit gedeelde waarden. 2. Preventie staat centraal: zoveel mogelijk voorkomen van gedrags- en leerproblemen. 3. Positieve insteek: versterken van goed gedrag aan de hand van heldere, eenduidige verwachtingen t.a.v. gedrag. 4. Planmatige, systematische aanpak op basis van data. 5. Partnerschap met ouders en samenwerking met de keten (bijvoorbeeld jeugdzorg). Effecten van PBS Onderzoek uit de Verenigde Staten toont aan uit dat het PBS-model, mits goed geïmplementeerd, onder andere de volgende positieve effecten heeft: Het aantal gedragsincidenten neemt af; Leerresultaten verbeteren; Effectiviteit en efficiëntie van organisaties verbeteren; Betrokkenen ervaren het schoolklimaat als positief, veilig en voorspelbaar; Leraren rapporteren minder pestgedrag en ervaren een gezonder werkklimaat. Leertaken Gedragstaken Schoolbrede aanpak om succes op leer- en gedragsgebied bij leerlingen te bevroderen Blonk (2010), afgeleid van U komt deze benadering ook wel tegen onder de naam SWPBS (SchoolWide Positive Behavior Support) of PBIS (Positive Behavior Interventions in Schools). Wij gebruiken de term PBS, waarmee we al deze benamingen bedoelen.

3 Scholing PBS De implementatie van PBS vraagt betrokkenheid en inzet van alle betrokkenen binnen, maar ook buiten de school. Goed opgeleide professionals spelen hierin een cruciale rol. Daarom bieden Fontys OSO en het Expertisecentrum PBS Windesheim de volgende modulair opgebouwde cursussen aan: PBS-coach De PBS-coach is een ervaren begeleider op het terrein van veranderprocessen in scholen. De cursus voor PBS-coach biedt een gedegen inhoudelijke basis om scholen gedurende een aantal jaren te begeleiden bij de implementatie van PBS. De PBS-coach werkt daarbij vanuit het principe dat de school zelf in toenemende mate de leiding neemt in het realiseren van duurzame veranderingen door middel van de PBS-aanpak. PBS-coördinator in de school De PBS-coördinator is een functionaris die het PBS-proces in de school ondersteunt en aanstuurt. Hij of zij is voorzitter van het PBS-team. De cursus biedt de coördinator een gedegen basis om de ontwikkeling tot PBS-school optimaal te laten verlopen. PBS-datamanager De datamanager is een functionaris met specifieke taken op het terrein van systematische gegevensverzameling, -verwerking en analyse van data. De cursus is gericht op het gebruik van verschillende soorten data en toepassingen. PBS-specialist De PBS-specialist is expert in het analyseren van gedragsvraagstukken en vraagstukken op het gebied van leren. Hij of zij biedt ondersteuning bij het ontwerpen en uitvoeren van interventies voor specifieke groepen leerlingen ( gele interventies ) of individuele leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeftes ( rode interventies ) op school en desgewenst in de thuissituatie. PBS op maat Naast deze cursussen voor PBS-functionarissen bieden Windesheim en Fontys nascholing aan voor regiomanagers en leidinggevenden. Ook is het mogelijk om een maatwerktraject voor ondersteuning door een gekwalificeerde PBS-coach bij de implementatie van PBS aan te vragen bij één van beide organisaties. Meer informatie daarover kunt u verkrijgen bij de contactpersonen van Fontys en Windesheim (zie Contactinformatie).

4 Praktische informatie Opbouw cursussen PBS-coach PBS-coördinator PBS-datamanager PBS-specialist Leraren Module A: 4 dagen PBS + 1 dag landelijke PBS-conferentie Module B: 2 dagen differentiatie (opleidingsspecifiek) Module C: 6x begeleide intervisie Module D: gele interventies met begeleide intervisie Module E: rode interventies met begeleide intervisie x x x x x x x x x x x x optioneel x x optioneel x Ondersteunende ELO Cursisten ontvangen een bewijs van deelname en kunnen in aanmerking komen voor certificering. De lesplaatsen zijn: Zwolle (Windesheim), Den Bosch (Fontys OSO) en bij voldoende belangstelling in de omgeving van Amsterdam. Meer informatie over locaties, data, inhoud en prijzen treft u aan in de bijlagen van deze brochure. Contactinformatie Voor meer informatie over de opleidings- en ondersteuningstrajecten neemt u contact op met: Expertisecentrum PBS Windesheim Drs. Erica de Bruïne Tel ej.de.bruine@windesheim.nl Fontys OSO Tel swpbs-oso@fontys.nl

5 Belangrijk is dat je benoemt waarom je bepaald gedrag beloont; bewustwording van gewenst gedrag is niet vanzelfsprekend. Hoe ga je om met kinderen die niet gevoelig lijken voor gezag? Als de kinderen het gezag in de klas en thuis niet accepteren, dan ontstaat er behoefte aan hulp voor leerkracht en kind. Hoe zorg ik voor een goede werksfeer tussen de reguliere leerlingen en de leerlingen met een concentratieprobleem, zodat de reguliere leerlingen zich wel op hun taak kunnen blijven focussen?