VERANDERING FOCUS OP INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP
|
|
- Joachim Veenstra
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 FOCUS OP VERANDERING INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP Herontwerp van het pedagogisch-didactisch klimaat Herontwerp van het curriculum kan niet zonder ook het pedagogisch-didactisch klimaat tegen het licht te houden. Immers, veranderingen op curriculumniveau beïnvloeden de wijze waarop pedagogische uitgangspunten invulling krijgt in de opleiding. Tevens zorgt verandering in het curriculum dat opnieuw naar de didactiek moet worden gekeken. Vragen die in het herontwerp meegenomen dienen te worden zijn: Voldoet de huidige onderwijsaanpak, zijn er andere werkvormen nodig, hoe congruent zijn we als team in onze benadering van onze studenten. Het onderzoek van Marzano naar onderwijskwaliteit laat duidelijk het belang zien van pedagogisch-didactische thema s bij de invoering van Focus op vakmanschap. Een aantal maatregelen uit Focus op vakmanschap vraagt dan ook om een herontwerp van het pedagogisch didactische klimaat. Met name waar het gaat om intensiveren en verkorten, passend onderwijs, entree-opleiding en de uitvoering van het inspectietoezicht in het kader van kwaliteitszorg. Op dit terrein is de expertise van docenten in het onderwijsteam nodig. Pedagogisch klimaat Luc Stevens heeft op basis van het onderzoek van Ryan en Deci (2000) drie basisbehoeften voor het leren benoemd: autonomie, relatie en competentie. Het zijn deze drie kernelementen die de basis vormen voor een goed pedagogisch klimaat. Studenten benaderen en aanspreken als autonome jong volwassenen stimuleert de verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces. De tevredenheid van studenten over de opleiding neemt toe wanneer zij actief betrokken worden bij het vormgeven van hun eigen leerproces. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat we juist mét de student spreken in plaats van óver de student. Uit het onderzoek van Marzano (2003) blijkt dat het ordeverstorend gedrag van studenten met 32% vermindert wanneer er een positieve relatie is tussen de student en de docent. Dit is een van de voorbeelden waaruit blijkt dat de tweede basisbehoefte (relatie) een belangrijke pedagogische voorwaarden is om het rendement van de opleiding te verhogen. Aansluiten bij en het waarderen van de competentie van de student verhoogt naast het gevoel van eigenwaarde vooral ook het rendement van het leerproces (Marzano, 2003). Vanuit het concept van (Schoolwide) Positive Behavior Support (SWPBS) 1 weten we dat de schoolidentiteit en de waardering voor het pedagogisch klimaat sterk stijgt wanneer dit gebaseerd is op gemeenschappelijke kernwaarden.
2 individuele interventies (rood) doelgroep interventies (geel) effectieve interventies voor iedereen gebaseerd op gedragsverwachtingen vanuit gemeenschappelijke waarden (groen) Figuur: Positive Behavior Support Bij het inrichten van het pedagogisch klimaat op basis van de piramide van SWPBS (zie Figuur 10) ontstaat het bewustzijn dat de meeste tijd en aandacht van het onderwijsteam gaat naar het scheppen van goede pedagogisch didactische aanpak voor alle studenten (de groene basis). Maatregelen die horen bij de groene interventies zijn onder andere het hanteren van goed klassenmanagement, een positieve mentale instelling van de docent naar zijn studenten, een waarderende benadering van de docent en goed voorbeeldgedrag hierbij en het opstellen van school-, klas- en docentregels. Indien de pedagogische (groene) basis op orde is, gaat slechts beperkte tijd en aandacht naar het nemen van tijdelijke maatregelen voor studenten die kortdurend extra ondersteuning nodig hebben: gele maatregelen. Dit past bij de maatregelen in het kader van passend onderwijs. Bijvoorbeeld maatregelen als check-in-check-out, faalangstreductietraining, training van schriftelijke communicatieve vaardigheden of het werken in projectgroepen, kan tijdelijk extra aandacht van de studieloopbaanbegeleider vragen. Deze voorbeelden zijn interventies uit de gele zone in de piramide. Er blijft een beperkte groep studenten over (maatregelen uit de rode top van de piramide) die doorverwezen wordt naar schoolmaatschappelijk werk of het zorgteam. Expliciete aandacht voor het inrichten van het pedagogisch klimaat draagt op deze manier bij aan het verhogen van het rendement van de opleiding door het verminderen van gedragsincidenten en het verhogen van de tevredenheid van studenten over het schoolklimaat.
3 Om dit positieve pedagogische klimaat te realiseren adviseren wij de volgende actiestappen: Actiestap 1: Formuleer je kernwaarden Formuleer met elkaar de leidende principes voor het team. Welke fundamentele overtuigingen liggen ten grondslag aan het functioneren van het team? Wat zijn de principes waarin de teamleden zich herkennen? Actiestap 2: Formuleer je gedragsverwachtingen Formuleer met elkaar hoe de gekozen kernwaarden tot uitdrukking komen in de dagelijkse praktijk. Hoe zijn de kernwaarden zichtbaar in het gedrag van medewerkers en studenten. Wat verwachten van de student en van elkaar? Actiestap 3: Breng de realisatie van de drie basisbehoeften in beeld Breng systematisch de implementatie in beeld van de drie basisbehoeften relatie, competentie en autonomie. De uitwerking van deze basisbehoeften is nauwkeurig verbonden met de kernwaarden van het onderwijsteam en de organisatie. Actiestap 4: Werk de piramide van Positive Behavior Support uit Breng de verdeling van tijd die het docententeam besteedt aan de verschillende lagen van de piramide van SWPBS in kaart. De verdeling is normaal gesproken dat 75% van de tijd wordt besteed aan groene maatregelen, 20% van de tijd wordt besteed aan gele maatregelen en 5% van de tijd wordt besteed aan rode maatregelen. Wanneer in het onderwijsteam deze verdeling van tijd doorslaat naar gele en rode maatregelen is het belangrijk om een goede analyse te maken naar de oorzaken en maatregelen te nemen om deze verdeling aan te passen. Actiestap 5: Betrek studenten Betrek je studenten bij het bespreken en inrichten van het pedagogisch klimaat. Je studenten zijn je belangrijkste klanten waarop je onderwijs gericht is. Wanneer je doelstellingen en uitgangspunten niet aansluiten bij de beeldvorming van studenten, daalt de tevredenheid. Didactische strategieën De maatregelen op het gebied van passend onderwijs, intensiveren van de opleidingen, de inzet van entree-opleidingen en het nieuwe inspectietoezicht doen een extra beroep op het didactisch arsenaal van de docent. We noemen hier het differentiëren in de klas, het gemiddeld niveau omhoog brengen, de aandacht van studenten vasthouden en het tempo aanpassen aan het niveau van studenten die veel didactische expertise van de docent vragen. Minister Bussemaker heeft aangekondigd het inspectietoezicht op onderwijskwaliteit vooral te enten op het rendement van de opleiding, de tevredenheid bij studenten en de tevredenheid bij de docenten. Gecombineerd met een hogere intensiteit van het onderwijs vraagt dit een versterking van het didactisch klimaat.
4 Marzano (2003) en Hattie (2009) hebben vele didactische strategieën beschreven die bruikbaar kunnen zijn in het middelbaar beroepsonderwijs. Hieronder beschrijven wij een aantal van die mogelijkheden die het didactisch klimaat kunnen versterken. De belangrijkste actiestap die wij in dit kader zien, is om met het docententeam intercollegiaal overleg te voeren en op de verschillende gebieden uitwisseling en professionalisering van didactiek te bewerkstelligen. Voorbeelden van didactische strategieën om: Tempo te verhogen: flitsvragen, feedback geven, korte toetsen en variatie in werkvormen. Aandacht vast te houden: variatie werkvormen, (peer-)feedback, docent als performer. De lat omhoog te brengen: alleen goed is goed genoeg, precies formuleren, studenten maken toetsen voor elkaar. Onthouden te bevorderen: herhaling, informatie coderen, actief de informatie bewerken en doorvragen op goede antwoorden. Iedereen bij de les te houden: feedback, hypothesen opstellen en toetsen, toetsing, aantekeningen maken. Een van de belangrijkste aanknopingspunten om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren, is feedback op de manier van lesgeven. Docenten van het Scalda Maritiem en Logistiek College hebben lesbezoek gehad van externe experts van OAB Dekkers. Docenten hebben eigen observatiepunten aangedragen en deze observatiepunten zijn samen met algemene observatiepunten gebruikt om in gesprek te gaan met elkaar over de manier van onderwijzen. Alle betrokken docenten hebben hun persoonlijke kijkwijzer ontvangen en daarnaast is er een algemeen verslag met didactische tips & trucs ontwikkeld aan de hand van wetenschappelijk bewezen didactische strategieën (van o.a. Marzano en Hattie). De docenten hebben nu een op hun eigen performance gericht instrumentarium om deze vorm van kwaliteitsonderzoek en professionalisering structureel in te zetten. Bij elke maatregel van Focus op vakmanschap zou je bij het herontwerp van didactische strategieën kunnen denken aan het volgende: Intensiveren van het onderwijs: verhogen van de lat voor studenten door studenten toetsen te laten ontwerpen voor elkaar, ze van elkaar na te laten kijken en elkaar feedback te geven. Ook hoge eisen stellen aan de antwoorden die studenten geven en ze het daadwerkelijke goede antwoord laten formuleren. Wanneer je vraagt aan de student wat inflatie betekent, dan is het niet genoeg wanneer de student antwoord met iets met de waarde van het geld. We zien dat veel docenten de neiging hebben om te reageren met heel goed en vervolgens zelf het antwoord aanvullen tot het volledige goede antwoord. Het is mooier wanneer de docent consequent hoge eisen stelt aan het antwoord van de student en bij de vraag over inflatie reageert met heel goed maar nog niet helemaal volledig. Wil je proberen om je antwoord iets met de waarde van geld verder aan te vullen?. Hierdoor wordt de student gedwongen om langer cognitief actief te zijn en zendt de docent het signaal uit dat het heel gewoon is om een volledig goed antwoord te geven. De docent rekent op de toets namelijk ook op volledig goede antwoorden.
5 Intensiveren van het onderwijs is ook mogelijk door het tempo te verhogen. Tijdens lesobservaties zien wij regelmatig dat het tempo wordt aangepast aan de onderste 1/3 van de klas. Ons streven is om het tempo aan te passen aan de bovenste 30% in het lokaal. Cognitief is het voor de onderste groep bijna altijd mogelijk om toch aan te haken. Ook kan in dergelijke situaties worden gekozen voor het verlengde instructiemodel (als mogelijkheid om te differentiëren) om deze studenten toch te laten aanhaken. De groep indelen in langzaam, gemiddeld of snel bij het specifieke thema en een specifieke cognitieve belasting maakt het mogelijk om in drie groepen te differentiëren. Het beroep op het verhogen van het rendement vraagt om veel verschillende vormen van feedback aan de student. Feedback op het product, het proces, de norm ten opzichte van zichzelf en ten opzichte van een vooraf gestelde norm, formatieve en summatieve feedback. De docent kan nooit teveel feedback geven (Brookhart, 2008). Bovendien is het geven van feedback aan elkaar en aan jezelf een bijzonder leerzame didactische strategie. Het verhogen van het rendement kan uiteraard ook door meer te eisen van studenten, het tempo te verhogen en door frequent te toetsen. Passend onderwijs en de entree-opleidingen vragen om veel differentiatie en maatregelen in het gele gedeelte van de SWPBS piramide. Maatregelen als check-in/ check out, aanleren van herstelrecht, een korte cursus maken van aantekeningen doordat iedereen schrijft, een cursus schriftelijke vaardigheden of een korte training conflicthantering zijn didactische mogelijkheden om passend onderwijs en entree-opleiding te ondersteunen. Dit uiteraard naast een goede vroegsignalering op voortijdig schoolverlaten zoals obstructie van het eigen leerproces, extreem faalangstig, laat komen etc. Bronnen: Focus op verandering (2014). Inspiratie en handvatten voor het veranderproces bij de invoering van Focus op vakmanschap. Nuenen: OAB Dekkers. Focus op Vakmanschap (2012). Inspiratie en handvatten voor de invoering van het actieplan. Nuenen: OAB Dekkers.
6 Wilt u meer informatie over het actieplan Focus op Vakmanschap of wilt u het boek Focus op Verandering, waarin we onze visie over de invoering van het actieplan beschrijven, bestellen? Neem dan gerust contact op met: Peter Loonen p.loonen@oabdekkers.nl Marion van Neerven m.vanneerven@oabdekkers.nl
Een integrale benadering van verandering en onderwijsvernieuwing
FOCUS OP VERANDERING INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP Een integrale benadering van verandering en onderwijsvernieuwing In deze white paper presenteren
Nadere informatieDe kern van SWPBS in 6 pijlers: Schoolwide PBS is een: School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) De kern van SWPBS in 6 pijlers: Doel van SWPBS
School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) Sandra Koot en Monique Baard www.educote.nl 06-14980658 Schoolwide PBS is een: Schoolbrede, preventieve aanpak van gedrag, gericht op alle leerlingen Gericht
Nadere informatieTekst: Monique Baard. Drie elementen zijn essentieel binnen SWPBS: preventie, ondersteuning in drie lagen en datagestuurd werken 2. Oregon, 2008.
Er wordt de laatste jaren hard gewerkt aan het verbeteren van de leeropbrengsten van leerlingen en de didactische vaardigheden van leraren. Effectief onderwijs staat hoog op de agenda van de Inspectie
Nadere informatieVERANDERING FOCUS OP INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP. Professionalisering
FOCUS OP VERANDERING INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP Professionalisering Met de komst van Focus op vakmanschap komt het eigenaarschap voor de
Nadere informatieLeren & Leven in het Kindcentrum
Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven Leren & Leven heeft een aanpak en een programma waarmee alle kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. De aanpak
Nadere informatieTrainingen: OAB Dekkers Oude Kerkdijk 16 5672 HV Nuenen 040-291 37 33 bureau@oabdekkers.nl
OAB Dekkers Oude Kerkdijk 16 5672 HV Nuenen 040-291 37 33 bureau@oabdekkers.nl Trainingen: 3 slag en homerun! (klassenmanagement) Iedereen hetzelfde en toch anders! (lesdifferentiatie) Dit werkt in de
Nadere informatieVERANDERING FOCUS OP INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP. Herontwerp van het curriculum
FOCUS OP VERANDERING INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP Herontwerp van het curriculum Herontwerp van het curriculum, het pedagogisch/ didactisch
Nadere informatieWelke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015
Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie
Nadere informatieVan afzonderlijke opleidingen naar domeinen
FOCUS OP VERANDERING INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP Van afzonderlijke opleidingen naar domeinen Een van de maatregelen uit Focus op vakmanschap
Nadere informatieBrochure. Kindcentrum
Brochure Kindcentrum Positive Action Positive Action is een programma waarmee kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. Het gaat daarbij niet alleen over goede
Nadere informatieOpbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie
Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 3 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie in instructie Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Wat
Nadere informatieInleiding 14. 3 De praktijk 26 Inleiding 26 Het werken met film/beeld in relatie tot PBS 28 Werkvormen aan de hand van de pijlers 29
Inhoud Deel 1 De waarden als fundament; leerlingen betrekken bij de waarden en gedragsverwachtingen 13 Schoolwide Positive Behavior Support in een Nederlands Rebound jasje Een verkenning van de start van
Nadere informatieOuderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support
Ouderavond de Triangel Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Welkom Wat kunt u verwachten? Inleiding op School Wide Positive Behavior
Nadere informatieOnderwijstijd; een middel om kwaliteit te genereren. Els de Ruijter Maartje van den Burg
Onderwijstijd; een middel om kwaliteit te genereren Els de Ruijter Maartje van den Burg 1 oktober 2015 Onderwerp workshop 1. Wetgeving per 01-08-2014 2. Toezicht 3. BOT & Beroepspraktijkvorming 4. Afwijken
Nadere informatieGoedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties!
4 Wat werkt - Pedagogisch handelen & klassenmanagement Beknopte uitgave Goedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties! Toepasbaar onderzoek Kan ik ervoor zorgen dat het gedrag van mijn
Nadere informatieFEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018
FEEDBACK ALS INTEGRAAL ONDERDEEL VAN LEREN EN OPLEIDEN JORIK ARTS & MIEKE JASPERS 1 JUNI 2018 RITME SESSIE 1. THEORETISCHE INPUT 30 MINUTEN 2. INDIVIDUELE OPDRACHT 5 MINUTEN 3. BESPREKING IN KOPPELS 10
Nadere informatieWat is het profiel van de ideale leerkracht voor cognitief talentvolle leerlingen?
Wat is het profiel van de ideale leerkracht voor cognitief talentvolle leerlingen? Moet de leerkracht die lesgeeft aan cognitief talentvolle leerlingen zelf hoogbegaafd zijn, zoals men in China vindt of
Nadere informatieFUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1
FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1 Functie-informatie Functienaam Docent LD Type 1 Salarisschaal 12 Functiebeschrijving Context De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen een instelling voor voortgezet
Nadere informatieInhoud. Klaar voor de start? 11
Inhoud Klaar voor de start? 11 1 Bouwen op een fundament 16 A De praktijk 16 B Zelfreflectie 17 C De theorie 18 1.1 Ontwikkelen van onderwijs 18 1.2 De elementen van het onderwijsontwikkelmodel 20 D Toepassen
Nadere informatieMirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt Supervisor NVO-NIP
Realiseren en sturen van basisondersteuning in praktijk VO-Raad congres Passend graag 13 oktober 2016 Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt
Nadere informatie1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat
KIJKWIJZER PEDAGOGISCH-DIDACTISCH HANDELEN IN DE KLAS School : Vakgebied : Leerkracht : Datum : Groep : Observant : 1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat (SBL competenties 1 en 2) 1.1* is
Nadere informatieUitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020. Godelindeschool Hilversum
Uitkomsten kwaliteitsonderzoek pilot toezicht 2020 Godelindeschool Hilversum 17 september 2015 Feedbackgesprek De inspectie voert aan het eind van het bezoek graag een gesprek over de kwaliteit van de
Nadere informatieSWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding
SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,
Nadere informatie) en geeft het handvatten om via coaching te werken aan collegialiteit. en professionaliteit (domein 4 ).
Focus op professie Zoekt u een effectieve aanpak om de prestaties van leerlingen te verbeteren? Stelt u het vakmanschap van leraren daarin centraal? Wilt u werken aan sleutelfactoren zoals effectief klassenmanagement,
Nadere informatiedifferentiëren in de les.
differentiëren in de les. Eerste orde organisatievraagstuk Didactiek, lesorganisatie, inclusief pedagogisch vakmanschap Actis 11 juni 2013 Otto de Loor, o.deloor@aps.nl Pedagogisch vakmanschap Beelden
Nadere informatieProfessionele leergemeenschap in het primair onderwijs. Myriam Lieskamp CNV Onderwijs
Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs Myriam Lieskamp CNV Onderwijs Programma Wat is onderwijs 2032? Vijf niveaus van hoog betrouwbare scholen Wat is een professionele leergemeenschap
Nadere informatieOnderwijs op het Cals College Nieuwegein
Onderwijs op het Cals College Nieuwegein 2017-2020 1 Onze kernwaarden Ambities onderwijsvernieuwing 2017-2020 We hebben vertrouwen in elkaars We streven een sfeer van openheid kunnen en bedoelingen. We
Nadere informatieDe begeleidings- en beoordelingstrajecten zijn schriftelijk vastgelegd en te raadplegen door anderen. ILS en Radboud Docenten Academie.
Rapportageformat Instrument Keurmerk HAN ILS en samenwerkingsscholen Versie VO, oktober 2014 Standaard 1. De samenwerkingsschool in relatie tot de kwaliteit van de leerwerkomgeving van de lerende Deze
Nadere informatieVERANDERING FOCUS OP INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP
FOCUS OP VERANDERING INSPIRATIE EN HANDVATTEN VOOR HET VERANDERPROCES BIJ DE INVOERING VAN FOCUS OP VAKMANSCHAP Maatregel: intensiveren van opleidingen We moeten toe naar een mbo dat ambitie uitstraalt.
Nadere informatieDocententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap
Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap Actie onderzoek naar invloedrijke factoren en interventies Voorstellen Voorzitter: Prof. dr. Elly de Bruijn Lector Beroepsonderwijs Faculteit Educatie Hogeschool
Nadere informatiePBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat
Opleidingen PBS PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat Probleemgedrag in het onderwijs, het komt bijna overal voor. Veel personeelsleden op scholen voelen zich hierdoor machteloos. Ook kan
Nadere informatieONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING VAVO ROC TILBURG
ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING VAVO ROC TILBURG Plaats : Tilburg BRIN nummer : 25LZ Onderzoeksnummer : 292536 Datum onderzoek : 18 april 2017 Datum vaststelling : 29 juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding...
Nadere informatie1 Aanbevolen artikel
Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieKwaliteit mbo: Naar een hoger plan
Kwaliteit mbo: Naar een hoger plan Bas Derks MBO City, 24 november 2016 Waar gaan we het over hebben? Terugblik: de basis op orde Maatregelen Wat moest er beter? Resultaten Vooruitblik: naar een hoger
Nadere informatieSamen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken!
Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken! Over de rol van de kwaliteitszorgmedewerker binnen OGW Juliette Vermaas Opdracht 1: Inventarisatie 1. Wat is volgens jou kenmerkend voor OGW? Kies
Nadere informatiePEDAGOGISCHE OPLEIDING THEORIE
PEDAGOGISCHE OPLEIDING THEORIE September 2012 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf... 6 Hoofdstuk 1: Communicatie en feedback... 7 1.1 De roos van Leary... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.1.1 Acht leraarstypen...
Nadere informatie1 Hoe leren leerlingen?
1 Hoe leren leerlingen? Vraag 1.1 Beschrijf kort wat er gebeurt met de informatie in het zintuiglijk geheugen, kortetermijngeheugen en langetermijngeheugen. Tip: Sla paragraaf 1.3 uit het Handboek voor
Nadere informatiePijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van
Nadere informatieHet stimuleren van professioneel gedrag. CNV Schoolleiders. Myriam Lieskamp
Het stimuleren van professioneel gedrag CNV Schoolleiders Myriam Lieskamp Programma Negen principes Kenmerken goede scholen Stimuleren van professioneel gedrag Basis is vertrouwen Professionele cultuur
Nadere informatieFUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LC Type 1
FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LC Type 1 Functie-informatie Functienaam Docent LC Type 1 Salarisschaal 11 Functiebeschrijving Context De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen een instelling voor voortgezet
Nadere informatiePedagogisch Didactisch Getuigschrift
HOGESCHOOL ROTTERDAM Pedagogisch didactisch getuigschrift Pedagogisch Didactisch Getuigschrift Handleiding voor de coach Instituut voor Lerarenopleidingen Versie 24.11.16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3
Nadere informatieVan deze scholen hebben we er voor het onderzoek 3 bezocht: ,kader en gemengd theoretische leerweg en De Einder, een school
Samenvatting Van deze scholen hebben we er voor het onderzoek 3 bezocht:,kader en gemengd theoretische leerweg en De Einder, een school Lyceum Ypenburg Maerlant Lyceum we eerst samen, onder het kopje "Wat
Nadere informatieVoorstel en voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Naam indiener Mailadres: Telefoonnummer: Naam/namen van de presentatoren: en
Voorstellen voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Naam indiener Jolanda Cuijpers Mailadres: jolanda.cuijpers@leijgraaf.nl Telefoonnummer: 0618184849 Naam/namen van de presentatoren: Marielle den
Nadere informatieSWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
SWPBS: meer dan behaviorisme? Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/
Nadere informatieVoorwaarden voor effectieve formatieve toetsing
Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review
Nadere informatieTUSSENRAPPORTAGE INTENSIVERINGSTRAJECT REKENONDERWIJS VO. mei 2015
TUSSENRAPPORTAGE INTENSIVERINGSTRAJECT REKENONDERWIJS VO mei 2015 2 STAND VAN ZAKEN Deze tussenrapportage is een vervolg op de startrapportage van mei 2014 en de tussenrapportage van november 2014. De
Nadere informatieDe rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid. Véronique van de Reijt en Quinta Kools Fontys Lerarenopleiding Tilburg
De rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid Véronique van de Reijt en Quinta Kools Fontys Lerarenopleiding Tilburg Context van de Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT)
Nadere informatieSamenwerking. Betrokkenheid
De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school
Nadere informatieDifferentiëren, onderwijs passend maken. Schoolpsychologencongres 2017 Otto de Loor
Differentiëren, onderwijs passend maken Schoolpsychologencongres 2017 Otto de Loor (o.deloor@netwerkonderwijsadviseurs.nl) Differentiëren, onderwijs passend maken Didactische, organisatorische en pedagogische
Nadere informatieONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK
ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het
Nadere informatieJaarverslag 2015/2016
Jaarverslag 2015/2016 Terugblik Het afgelopen schooljaar hebben we binnen het team gewerkt met vijf actiegroepen, te weten: 1. Visie 2. Zorg en Begeleiding 3. Effectieve Instructie 4. Leerinhouden 5. Jonge
Nadere informatieBouwen aan excellentie. vroeg beginnen!
WELKOM Bouwen aan excellentie vroeg beginnen! First LEGO League Bouwen aan excellentie een tussenstand Sturingsprincipe Deltion ruimte leegte RUST kaders versus ON RUS T chaos Verbinden van trots en besef
Nadere informatieKwetsbare studenten in het MBO
Kwetsbare studenten in het MBO Een verkennend onderzoek Uitgevoerd voorjaar 2011 Inhoud 1. conclusies 2. aanleiding en opzet onderzoek 3. detectie zorgstudenten 4. extra begeleiding 5. dossiervorming en
Nadere informatieFormatief evalueren: het leren van de leerling centraal. Landelijke dag Zorg en Welzijn 2018 Nynke Jansma
Formatief evalueren: het leren van de leerling centraal Landelijke dag Zorg en Welzijn 2018 Nynke Jansma Formatief evalueren Welkom! Kennismaking: waar herkent u zich in? Waar herkent u zich in? Eigenlijk
Nadere informatieTrain-the-Trainer: agressiebeheersing. D-na voor ICOBA
Train-the-Trainer: agressiebeheersing D-na voor ICOBA Vandaag INHOUD? Verschillende lagen Het CLIA-competence-model (prof. Decorte) Men dient te beschikken over domeinspecifieke kennis en vaardigheden
Nadere informatieGedragsprotocol RKBS De Flamingo
Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Inhoud: 1. Algemene inleiding gedragsprotocol. 2. Visie van de school 3. Doel van het protocol 4. Afspraken en regels 5. Aanpak van ongewenst gedrag 6. Wettelijke regelingen
Nadere informatieKMPO 2015/2016. Rapportcijfer: Ouders 7,6 Leerkrachten 7,9 (-0,1) Leerlingen 8,0 (-0,2)
KMPO 2015/2016 Plan van aanpak Inleiding De kwaliteitsmeter PO is afgenomen in april 2015. In de richtlijnen zijn criteria voor zwakke en sterke punten opgesteld. Hieronder de analyse van de zwakke en
Nadere informatieONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Eemsdeltacollege
ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Eemsdeltacollege Plaats : Delfzijl BRIN nummer : 30PP 00 Onderzoeksnummer : 285610 Datum onderzoek : 13 oktober 2015 Datum vaststelling : 4 januari 2016 Pagina 2 van
Nadere informatieOverheid, onderwijsraden, Nji
Aanpak pesten in Nederland Overheid, onderwijsraden, Nji dr. Daan Wienke Antipestprogramma s Beoordeling, effectiviteitsonderzoek, toekomst Toelichting op de gevolgde werkwijze en uitkomsten inzake beoordeling
Nadere informatieOpleiding Sterk. als Vakleerkracht
Opleiding Sterk als Vakleerkracht HCO Bezoekadres: Zandvoortselaan 146, Den Haag Postadres: Postbus 53509, 2505 AM Den Haag Telefoon: 070 448 28 28 info@hco.nl www.hco.nl Samenstelling en tekst: HCO Inhoud
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatieDe kunst van het lesgeven
De kunst van het lesgeven Cursus voor schoolleiders en (intern) begeleiders te essentiële kwaliteitsaspecten te leren van een goed instructiegedrag, goed klassenmanagement en een goede pedagogische relatie.
Nadere informatieFocus op Vakmanschap. Heel wat voeten in de aarde Bas Derks, Ministerie van OCW
Focus op Vakmanschap Heel wat voeten in de aarde Bas Derks, Ministerie van OCW Focus op Vakmanschap (FoV) in perspectief Inhoud/Kernpunten FoV en Regeerakkoord Onderwijstijd Entreeopleidingen Bekostiging
Nadere informatieIntegraal HR voor leidinggevenden
Integraal HR voor leidinggevenden Leidinggeven aan professionals in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs vergt een hoge mate van inhoudelijk-inspirerend leiderschap. Daar waar docenten zich als
Nadere informatieSCHOOLONTWIKKELING & DTT
SCHOOLONTWIKKELING & DTT Jeroen Spek & Jacob Raap 9 december 2015 WERKGROEP SCHOOLONTWIKKELING EN DTT Algemene inleiding Praktijkvoorbeeld Bespreken dillema s met stellingen Delen uitkomsten bespreking
Nadere informatieZelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties
Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Het gaat om de volgende zeven verandercompetenties. De competenties worden eerst toegelicht en vervolgens in een vragenlijst verwerkt. Veranderkundige
Nadere informatiePositive Behavior Support (PBS)
Positive Behavior Support (PBS) Anita Snoek & Annette Giling 13 januari 2014 Wat is PBS? Schoolbrede preventieve aanpak van gedrag, gericht op ALLE leerlingen. Aanleren en bekrachtigen van positief gedrag
Nadere informatieICT-VAARDIGHEDEN DOCENTEN HO
ICT-VAARDIGHEDEN DOCENTEN HO Masterclass ICT-docentprofessionalisering 12 september 2011 Anna Tomson, Erwin Faasse, Peter J. Dekker 1 OPZET 1. Startpunt: HvA-beleid vanaf 2007 Peter 2. Inhoud: Voorbeeld
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatiePROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool
PROFIEL Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool 1. De organisatie Dit profiel wordt gebruikt om potentiële kandidaten in het kort te informeren over de functie Adviseur Onderwijs, HAS Hogeschool en haar context.
Nadere informatieP ositive Behavior Support. Monique Nelen, Windesheim Expertisecentrum PBS 6 november 2013
P ositive Behavior Support Monique Nelen, Windesheim Expertisecentrum PBS 6 november 2013 Onderzoek wijst uit dat: leraren van mening zijn dat 26% van de leerlingen uit hun klas als problematisch kan worden
Nadere informatieHoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team?
Hoe kunt u passende sturing en ruimte geven aan uw team? Leidinggevenden in het mbo hebben tijdens de werkplaats van SOM op 20 september gespard en ervaringen uitgewisseld over dagelijkse dilemma s rondom
Nadere informatieHandboek. beroepsgericht leren. Een handreiking voor het ontwerpen en ontwikkelen van beroepsopleidingen
Handboek beroepsgericht leren Een handreiking voor het ontwerpen en ontwikkelen van beroepsopleidingen Colofon Handboek beroepsgericht leren Een handreiking voor het ontwerpen en ontwikkelen van beroepsopleidingen
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. New Challenges Foundation, instelling voor sociale kanstrajecten
RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij New Challenges Foundation, instelling voor sociale kanstrajecten Plaats : Oranjestad, Sint Eustatius BRIN-nummer : 30LC Datum schoolbezoek : 6 oktober 2014
Nadere informatieToeleg Meedoen & Samenwerken in Breda
Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda 2012-2013 Inleiding M&S Breda bestaat uit acht organisaties die er voor willen zorgen dat de kwetsbare burger in Breda mee kan doen. De deelnemers in M&S Breda delen
Nadere informatieMaatwerk Voor Latente Talenten? Uitblinken op alle niveaus
Maatwerk Voor Latente Talenten? Uitblinken op alle niveaus Onderwerpen Wat is talent? Instrumenten om talent te herkennen? Kennis en vaardigheden docenten? (On)Mogelijkheden in het (voortgezet) onderwijs?
Nadere informatieBegrijpend Lezen APPRIS
Begrijpend Lezen Inhoud Begrijpend lezen Doelen, voorwaarden, problemen en strategieën Modelen Voordoen, hardop denken, oefenen Doelen van begrijpend lezen Het vinden van informatie, het thema en de hoofdgedachte
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs bij. de Bethel Methodist School
RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs bij de Bethel Methodist School Plaats : Sint Eustatius BRIN-nummer : 30HH Datum schoolbezoek : 5 oktober 2016 Rapport vastgesteld te Tilburg
Nadere informatieDe leerkrachten willen de kinderen het gevoel geven van veiligheid en geborgenheid.
1. Doelen van ons onderwijs De Burchtgaarde wil bereiken dat ieder kind via een ononderbroken leer-en ontwikkelingsproces, die kennis en vaardigheden verwerft die het nodig heeft om een zelfstandig, sociaal
Nadere informatieAppendix A Checklist voor visible learning inside *
Appendix A Checklist voor visible learning inside * * Op www.bazalt.nl/lerenzichtbaarmaken kunt u dit formulier downloaden en vervolgens printen. Het is belangrijk dat de medewerkers van de school deze
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Het Baken International School VWO
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Het Baken International School VWO Plaats : Almere BRIN nummer : 01FP C3 BRIN nummer : 01FP 06 VWO Onderzoeksnummer : 275538 Datum onderzoek : 15 april 2014
Nadere informatieBeschrijving in hoofdlijnen van de proeve van bekwaamheid medewerker brandpreventie
Beschrijving in hoofdlijnen van de proeve van bekwaamheid medewerker brandpreventie Versie 1.1 Inleiding In dit document wordt een beschrijving op hoofdlijnen gegeven van de proeve van bekwaamheid medewerker
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Christelijk Gymnasium VWO
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Christelijk Gymnasium VWO Plaats : Utrecht BRIN nummer : 16PA C1 BRIN nummer : 16PA 00 VWO Onderzoeksnummer : 283237 Datum onderzoek : 8 april 2015 Datum vaststelling
Nadere informatieVan peer tot peer: Collegiaal leren en auditen. 1 oktober 2015
Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen 1 oktober 2015 Welkom Voorstellen. Karin van Wijnen, Kwaliteitsnetwerk mbo Carlijn van Diepen, ROC A12 en BVMBO Marloes van Bussel, NCP EQAVET Doelen 1. Deelnemers
Nadere informatieKwaliteit van toetsen en beoordelen. Desirée Joosten-ten Brinke. 25 oktober Programma
Kwaliteit van toetsen en beoordelen Desirée Joosten-ten Brinke 25 oktober 2011 Programma Constructive alignment Kwaliteitspiramide voor eigentijds toetsen Docentprofessionalisering Toetsmotivatie en Studentbetrokkenheid
Nadere informatieFabel Positieve feedback in het schrijfschrift zorgt ervoor dat kinderen leesbaar leren schrijven.
Fabel of feit? Auteurs: Annelies de Hoop & Johannes Noordstar Goed zo! Kinderen leren leesbaar schrijven door positieve feedback. Kerndoel van het schrijfonderwijs is dat leerlingen gedurende de basisschool
Nadere informatieITT/HU Beoordelingscriteria praktijk Fase 3 (jaar 3)
ITT/HU Beoordelingscriteria praktijk 2018-2019 Fase 3 (jaar 3) Kerntaak 1: Pedagogische adequaat handelen: opbouwende relatie met kinderen ontwikkelen, leiding geven aan de groep, zorgen voor een goed
Nadere informatieTeamscan op accreditatiewaardigheid
Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat
Nadere informatieKWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG St. Gregorius College HAVO
KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2016 St. Gregorius College HAVO Plaats : Utrecht BRIN nummer : 01KF C1 BRIN nummer : 01KF 00 HAVO Onderzoeksnummer : 289444 Datum onderzoek : 17
Nadere informatieUNIVERSITEIT TWENTE WORKSHOP TWENTS MEESTERSCHAP STUDENT DRIVEN LEARNING OP DE UT
UNIVERSITEIT TWENTE WORKSHOP TWENTS MEESTERSCHAP STUDENT DRIVEN LEARNING OP DE UT FRANK VAN DEN BERG & ANNE MULLER CENTRE OF EXPERTISE IN LEARNING AND TEACHING 23 JANUARI 2019 29/1/19 1 STUDENT DRIVEN
Nadere informatieAls docent werk je vanuit een positie van autoriteit, als trainer vanuit een positie van gelijkwaardigheid
JOUW ROL ALS TRAINER Het klinkt misschien overbodig om het te hebben over de rol die je hebt bij het beïnvloeden van het denken en doen van anderen in groepssituaties. Iedereen weet toch wel wat die rol
Nadere informatieInspectietoezicht op scholen voor Voortgezet Onderwijs in 2006
Inspectietoezicht op scholen voor Voortgezet Onderwijs in 2006 Inleiding Met ingang van 1 januari 2006 stelt de inspectie het waarderingskader en de werkwijze in het toezicht in het voortgezet onderwijs
Nadere informatieGepersonaliseerd leren op het Kennemer College mavo. de school die kansen biedt
Gepersonaliseerd leren op het Kennemer College mavo de school die kansen biedt Stelling Als een arts elke patiënt dezelfde medicijnen zou voorschrijven ongeacht de kwaal, zou hij zijn baan kwijtraken Stelling
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieDe rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid. Voorloper Kwaliteit van lerarenopleiders
De rol van de beroepsstandaard van lerarenopleiders in het personeelsbeleid Voorloper Kwaliteit van lerarenopleiders Véronique van de Reijt en Quinta Kools Fontys Lerarenopleiding Tilburg Context van de
Nadere informatieDe rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit
De rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit Reader ten behoeve van bestuurstafels Kwaliteitsnetwerk mbo op 15 en 16 maart 2017 Uitnodigingstekst
Nadere informatieGedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag
Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag Chantal van den Brink-Vlijm c.vandenbrink@nsg-groenewoud.nl José Wichers-Bots j.wichers@fontys.nl Programma Casus Moeilijke onderwijssituatie
Nadere informatieBeschrijving in hoofdlijnen van de proeve van bekwaamheid Chauffeur
Beschrijving in hoofdlijnen van de proeve van bekwaamheid Chauffeur Versie 0.1 Beschrijving in hoofdlijnen van de proeve van bekwaamheid Chauffeur In dit document wordt een beschrijving op hoofdlijnen
Nadere informatieGroepsplan voor Begrijpend lezen
Groepsplan voor Begrijpend lezen Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend lezen Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en Britt van Agen
Nadere informatie